Marktnderzek naar de bebefte aan gebeugentrainingscursusse In pdracht van: Bedrijfskundewinkel Eindhven Opdracht nummer: 91.39.253 Uitgeverd dr: W J. Stuursma Eindhven, Februari 1993
Vnvrd Vr u ligt het rapprt van het nderzek naar de mgelijkbeden m binnen het bedrijfsleven geheugentrainingscursussen te gaan geven. Dit nderzek is uitgeverd in pdracht van de bedrijfskundewinkel. Deze bedrijfskundewinkel is een dr studenten gerund adviesbureau met als del p niet cmmerciele basis nderzek te verrichten vr diegenen, die niet ver de capaciteiten beschikken m een prfessineel adviesbureau in te schakelen. De eindresultaten van dit rapprt zijn bestemd vr het bureau vr geheugentraining te Geldrp. Hierbij wens ik het bureau veel succes bij het p de markt brengen van de geheugentrainingscursus vr het bedrijfsleven.
Inhd Inleiding 2 pag. Hfdstuk 1 Omschrijving van de prbleemstelling 3 1.1 Prbleemstelling 3 1.2 Uitwerking 3 Hfdstuk 2 Marktnderzek 5 2.1 Delgrep 5 2.2 Gewenste gegevens 5 Hfdstuk 3 Cncurrentie analyse 6 Hfdstuk 4 Marktnderzek 8 4.1 Resultaten van de enquete 8 4.2 Analyse van de resultaten 9 Hfdstuk 5 Cnclusies en aanbevelingen 11 Bijlagen 13
Inleiding Dit rapprt is het resultaat van een nderzek naar de vraag f er behefte is aan cursussen vr de training van het geheugen binnen het bedrijfsleven. Deze vraag is ntstaan bij een dcent aan het MBO waar bij gemerkt heeft dat studenten een aantal zaken slecht kunnen nthuden. Op de particuliere markt heeft bij al cursussen gegeven. Na plaatsing van een advertentie blijkt de eerste respns in het algemeen ged te zij~ maar is de uiteindelijke pkmst tijdens de cursus bedrevend. De particuliere markt blijkt erg nbetruwbaar te zijn. Naar aanleiding van een bezek p de Bedrijven Cntactdagen heeft bij de indruk dat binnen het bedrijfsleven een aanzienlijk marktptentieel aanwezig is. De vraag is f deze indruk juist is en f er daarnaast k cncurrenten zijn die al srtgelijke cursussen gegeven. In de vlgende hfdstukken zal p deze tweeledige vraag ingegaan wrden. In hfdstuk 1 za1 het prbleem nader mschreven wrden en gekeken wrden p welke vragen antwrd verkregen met wrden. Hfdstuk 2 za1 weergeven wie de delgrep is van dit nderzek en wat we willen weten van die delgrep. In hfdstuk 3 zal weergegeven wrden wat er al p de markt aanwezig is aan cursussen die vergeleken kunnen wrden met het hierbven genemde cursus. De resultaten en de interpretatie van het marktnderzek zullen in hfdstuk 4 gegeven wrden en hfdstuk 5 tt slt za1 de cnclusies en aanbevelingen weergegeven. 2
Omschrijving van de prbleemstelling Hfdstuk 1 1.1 Prbleemstelling Ben dcent aan bet MBO wil, naast de buidige particuliere markt, bij de bedrijven cursussen vr training van het geheugen gaan geven. Het gaat hierbij niet aileen m geheugenprblemen maar vral m cncentratieprblemen en waarneringscnsistenties. Belangrijke nderdelen van deze cursus zullen zijn: Onthuden van namen en gezicbten Onthuden van data en adressen Reprduceren van telefngesprekken en vergaderingen Infrmatieverwerking De huidige cursus wrdt in vijf dagdelen gegeven De vraag luidt als vigt: Is er binnen het bedrijfsleven behefte aan cursussen vr bet trainen van het gebeugen welke tt de! bebben bet beter ntbuden van namen vergaderingenjtelefngesprekken en bet verwerken van infrmatie. 1.2 Uitwerking Punten waarver we uitspraken willen den zijn: I Zijn er vergelijkbare cursussen bescbikbaar vr bet bedrijfsleven. II Wat is de inhud van deze cursussen. ill Vr wie is de cursus bestemd. IV Wat kst de cursus. V Is er vraag naar deze cursussen. VI Welke punten wrden er in deze cursus verwacht. VII Welke werknemers zullen deze cursussen gaan vlgen en heveel. vm Heveel mag z een cursus ksten en beveel dagdelen met het dan duren. IX Kennen zij bedrijven die deze cursussen geven X Wat vr bureau zal aangesprken wrden m deze cursussen te gaan geven. 3
Bvenstaande punten zullen in twee deelnderzeken uitgezcht wrden. Punt I tm N dr middel van een cncurrentie analyse en de punten V tm X dr een scbriftelijke enquete bij bedrijven in bet Kamer van kpbandel district Eindhven. 4
Marktnderzek hfdstuk 2 In dit hfdstuk wrdt aangegeven welke delgrep er vr dit nderzek benaderd zal wrden. Daarnaast zal aangegeven wrden welke infrmatie van deze delgrep vr dit nderzek van tepassing is. 2.1 Delgrep De deigrep vr dit nderzek is erg eenvudig aan te geven. Ben van de weinige criteria waar ze aan meten vlden is dat ze in de regi Eindhven zitten. De grtte van het bedrijf is niet van belang, uit het nderzek zal wei blijken waar de interesse vr de in hfdstuk 1 genemde cursussen aanwezig is. WeI heeft er een selectie plaats gevnden van de bij de kamer van kphandel ingeschreven bedrijven. De lijst met branche-cdes die vr dit nderzek gebruikt zijn, vindt u in bijlage I. 2.2 Gewenste gegevens Om een beeld te kunnen geven van de behefte aan cursussen zals die mschreven is in hfdstuk 1, zullen er, naast de vragen die daar al gesteld zijn, k andere gegevens ndzakeujk zijn. Gegevens die bepalen waar de eventuele delgrep zich bevindt, he grt deze is en wat er p dit mment aan cursussen wrdt gedaan. Om dit ttale beeld te creeren zijn de vlgende aanvullende gegevens ndig: * * * Grtte van het bedrijf Wrden er cursussen dr de werknemers gevlgd, z ja, dr heveei werknemers en heveel wrdt er per werknemer gemiddeld uitgegeven. Wrdt er al iets gedaan aan geheugentraining, Z ja, - p welke wijze - heveel tijd wrdt er per werknemer aan besteed - heveel werknemers den er aan mee - wat zijn de ksten per werknemer Vanuit dit ttaal is er een enquete pgesteld (zie bijlage II) en deze is naar aile 300 bedrijven gestuurd. De resultaten van deze enquete treft u aan in hfdstuk 4. 5
Cncurrentie analyse hfdstuk 3 Vr het bepalen in heverre er reeds srtgelijke cursussen p de markt zijn heeft er een telefnische steekpref plaats gevnden. Dr het specifieke karakter van de in hfdstuk 1 mschreven cursus bleek al sne! dat deze cursus, k in een afwijkende vrm, spradisch vrkwam. In ttaal zijn er drie bedrijven die (ten dele) aandacht schenken aan dit nderwerp. Ok vanuit de enquete (bijlage ll) bleek dat er geen relatie was met bedrijven die al srt gelijke cursussen uitveren. De drie bedrijven waar het nderwerp wei aan de rde kmt zijn: * Randstad Opleidingscentrum BV * Stichting TELEAC * Kenneth St persnality trainingen Randstad Binnen het cursus-pakket van Randstad Opleidingencentrum BV is niet een specifieke cursus die zich bezig hudt met "Geheugentrainingen". In een aantal vakgerichte cursussen kmen aspecten aan de rde die een nderdeel vrmen van de ttale cursus zals die dr het bureau vr geheugentraining wrdt aangebden. Vral binnen het pakket van de cmmerciele pleidingen wrdt er aandacht besteedt aan het ged luisteren naar de klant/leverancier en het pnemen van de juiste gegevens vanuit het gesprek. TELEAC TELEAC geeft een cursus die tegespitst is p de training van het geheugen. De titel van deze cursus is: "De geheugencursus van TELEAC. De vlgende nderdelen wrden in de cursus behandeld: * De werking van het geheugen * * * * Orzaken van vergeetachtigbeid Begrip van de gebeugentberien Het leren gebruik maken van gebeugenstrategien m beter te ntbuden Leren beter nthuden van namen en nummers Niet vergeten van plannen en afspraken Het beter nthuden van gesprekken etc. Vr het uitveren van deze cursus wrdt gebruik gemaakt van een werkbek, 6
vide's en audicassettes. In het werkbek wrdt dr middel van praktische efeningen de verschillende nderdelen behandeld. Ksten: Werkbek Vide's Audicassettes Ttale pakket j39,90 c.a. j250,oo f43.75 j333,65 Kenneth Smit Bij Kenneth Smit wrden naast de persnality trainingen k cmmunicatie trainingen gegeven. Deze cursussen zijn vergelijkbaar met de cursussen welke dr Randstad gegeven wrden. Aspecten binnen deze cursussen richten zich p het effectief gebruiken van het geheugen, maar vrmen geen cursus p zich. De persnality training daarentegen zijn wei degelijk gericht p het effectiever werken met aanwezige capaciteiten en dus k "het geheugen" van een persn. Deze cursus is alleen vr een beperkte delgrep bestemd, n.l. vr managers. In deze cursus krijgt de persn beter inzicht in de sterke en minder sterke kanten, in zijn psitieve en negatieve energieen. Hij bereikt daardr een nieuw even wicht en kmt tt betere resultaten. Ksten: De cursus die vier dagdelen duurt kst j2165,=. Deze ksten wrden gezien als een investering. 7
Marktnderzek hfdstuk 4 4.1 Resultaten van de enquete Van de in ttaal300 aangeschreven bedrijven knden er 7 met bezrgd wrden. Van de verige bedrijven bebben er 100 de enquete geretumeerd. De grtte van de bedrijven is als vigt verdeeld. Tabe11 Aantal medewerkers 0-49 50-199 200-499 500 en meer Aantal bedrijven 87 11 1 1 In tabel 2 wrdt de verdeling aangegeven f er p dit mment dr de werknemers van deze bedrijven al cursussen gevlgd wrden. Tabe12 Aantal medewer- 0-49 50-199 200-499 500 en meer kers per bedrijf WeI cursus 60 10 1 1. Geen cursus 27 1 0 0 Op de vraag f er p dit mment al aandacbt wrdt besteed aan de training van bet geheugen en de vraag f er behefte bestaat aan een dergelijke cursus, werd dr 17 bedrijven psitief geantwrd. AIle psitieve reacties kwamen van de bedrijven met 0-49 medewerkers. Binnen deze 17 bedrijven werd er in 14 bedrijven dr werknemers al cursussen gevlgd. Twee bedrijven besteden p dit mment via vrlichting zelf al aandacht aan het beter gebruik maken van het gebeugen. In tabel 3 wrdt aangegeven heveel werknemers per bedrijf er naar verwachting aan deze cursussen per jaar deelnemen en heveel geld en tijd bet per werknemer mag gaan ksten. 8
Tabel3 Aantal werknemers/jaar Ksten per werknemer Tijd per werknemer 0-9 13 /0,- -/199,- 7 1 dag 4 10-19 1 j200,- -/499,- S 2 dagen 3 geen mening 2 /500,- -/999,- 2 4 dagen 1 geen mening I 3 lhuur/week 2 lh dag/week 2 geen mening 5 Dr wie de cursus gegeven met wrden, vindt u in tabel 4 weergegeven. Tabe14 Samen met Samen met Dr eigen Dr lande- Dr regi- Geen derden middelgrte bedrijf lijk bedrijf naal bedrijf mening bedrijven S 2 1 4 4 1 4.2 Analyse van de resultaten Alle ptentiele bedrijven die werknemers aan de in hfdstuk 1 mschreven cursus deel willen laten nemen kmen vanuit de grep kleine bedrijven tt 50 werknemers. Binnen deze grep heeft 19,5% een psitieve reactie gegeven. Vergelijken we de bedrijven van 0-49 werknemers p basis van het p dit mment reeds vlgen van cursussen, dan blijkt dat binnen de ttale grep van 87 bedrijven in 69% van de bedrijven de werknemers reeds cursussen vlgen. Binnen de grep ptentiele bedrijven (17) ligt dit percentage p 82,5%. Het aantal werknemers die er per bedrijf verwacht kunnen wrden ligt in deze steekpref p 5,2 werknemers per jaar. Het bedrag die de werkgever verwacht dat de cursus gaat ksten ligt p ca. /300,- per cursist. 9
Over de duur van de cursus wrden zeer uiteenlpende reacties gegeven. De reactie zijn in twee hfdgrepen in te delen; * * eenmalige cursus, vrmende cursus gedurende langere tijd, bestaan de uit een aantal krte "lessen". Van de 16 bedrijven die aangaven dr wie de cursus gegeven met wrden, blijft er een grep van 9 (56%) ver die als ptentieel aangemerkt kan wrden vr het bureau vr geheugentraining. Deze grep is in tweeen te splitsen; * Bedrijven die de cursus ver laten aan het bedrijf (25%), * Bedrijven die in samenwerking met de cursusgever de trainingen willen pzetten (31%). 10
Cnclusies en aanbeveiingen hfdstuk 5 Cnclusies Als cncurrenten van het bureau vr geheugen training kunnen twee bedrijven aangemerkt wrden. Het eerste bedrijf TELEAC heeft heel specifiek vr iedereen een geheugentrainingscursus, zij richten zich alleen vmamelijk p de particuliere markt. Het tweede bedrijf Kenneth Smit heeft k een vergelijkbare cursus, maar richt zich daarmee alleen maar p managers. Sprake van echte cncurrentie is er dus Diet dr de gescheiden gebieden waarbinnen de bedrijven pereren. Binnen het bedrijfsleven is zeker een ptentiele markt vr geheugentraidingscursussen aanwezig (19,5% psitief). De markt vr deze cursussen bevindt zich binnen de kleine bedrijven van 0-49 werknemers. Wrden er al cursussen gevlgd dr werknemers van het bedrijf, dan is de kans grter dat die bedrijven k werknemers naar geheugentraidingscursussen laten gaan. De cursus met beperkt van mvang (max ca. 2 dagen eventueel verspreidt ver meerdere dagen) en laag in prijs (ca. j300,- p.p.) zijn. Aanbevelingen Vral gezien de geringe risic's, dr het zeer lage startkapitaal en de al aanwezige kennis en cursus, is het zeker aan te bevel en m deze cursus k binnen het bedrijfsleven te te passen. Vr het bedienen van de markt is het aan te bevelen m twee cursussen te kunnen leveren. * Algemene cursus waar bedrijven individuele werknemers naar te kunnen * laten gaan. Deze cursus kan een kpie zijn van de huidige cursus. Bedrijfsspecifieke cursus. Hiervr zal een frmat dr het bureau vr geheugentraining aangedragen wrden en p speciale aspecten van het bedrijf wrden ingevuld. Deze laatste cursus zai, gezien het te verwachten aantal deelnemers (5,2 werknemers per bedrijf), per werknemer duurder uit meten vallen m de maximale pbrengst bij de huidige cursus (f3375,-) te kunnen benaderen. 11
Prmtie: Vr bet benaderen van bedrijven zijn.a. de vlgende wegen te bewandelen: * Het prmten van de cursns tijdens Bedrijven Cntact dagen p een beurs. Hierbij is bet zaak m zelf een standje aanwezig te bebben. * Via advertenties. Van belang is m hiervr bladen te nemen die dr PZ-functinarissen wrden gelezen. Bijlage ill geeft hiervr een aantal adressen. Eurfrum beheft speciale aandacbt, dr deze rganisatie wrden cursussen gerganiseerd die dr nafhankelijke pleidingsbureans wrden gegeven. Dr hiermee in cntact te treden wrdt de marktbenadering vereenvudigd. * Dr middel van het persnlijk aanschrijven van ptentiele bedrijven en dit te laten vlgen dr een telefniscb gesprek f een bezek. 12
Bijlagen Bijlage I Bijlage II Bijlage ill Branche-cdes welke in de steekpref zijn meegenmen Enquete Dcumenten vr een PZ-afdeling 13
Bijlage I Branche-cdes Uit deze branches is de steekpref vr het nderzek genmen. 202 372 973 205 373 974 206 381 975 207 394 981 208 395 982 209 399 983 211 4 213 5 214 6 215 71 216 72 217 76 22 77 23 81 243 82 253 83 257 84 26 85 27 91 295 924 296 925 297 926 299 927 327 928 328 929 347 931 348 935 353 936 354 937 358 94 369 971 371 972
Bijlage IT Eindhven, 16 september 1992 Aan afdeling Persneelszaken Betreft: Enquete Geachte mevruw, mijnheer, In pdracht van de wetenschapswinkel van de faculteit Bedrijfskunde aan de Technische Universiteit Eindhven det ndergetekende een nderzek naar de behefte aan cursussen vr werknemers zdat zij effectiever kunnen werken met hun geheugen. De resultaten van dit nderzek bepajen f er behefte bestaat aan dergelijke cursussen en f deze cursussen dr een pleidingsbureau gegeven kunnen wrden. Het bvenstaande geeft het belang van deze enquete aan. Maar k in het geval dat uw bedrijf niet gei'nteresseerd is in de genemde cursussen zuden we het bijznder p prijs stellen als u bereid bent mee te werken aan dit nderzek. Uw bedrijf is steekprefsgewijs gekzen bij de Kamer van Kphandel in Eindhven en is ren van de 300 bedrijven die in dit nderzek geenqueteerd zullen wrden. De vragen van de enquete bes[aan een aantal aspecten, welke te maken hebben met de pleidingen en trainingen binnen uw nderneming. wij adviseren u de enquete te laten invullen dr degene, die te maken heeft met deze aspecten. Daarm is in eerste instantie de afdeling persneelszaken aangeschreven. Deze enquete zal anniem wrden afgenmen. De gegevens zullen uitsluitend vr het hierbven beschreven del wrden gebruikt en met zrg wrden behandeld. Het invuuen van de enquete zal ngeveer 15 minuten in beslag nemen Ik verzek u vriendelijk m het ingevulde frmulier z snel mgelijk en uiterlijk vr vrijdag 9 ktber te returneren in de bijgevegde antwrd-envelppe. Frankeren is niet ndig. Bij vrbaat dank vr uw medewerking. Hgachtend. /J J?f r:~( ==========- ~ W.J.Stuursma
Vraag 1 en 3 zijn algemene wagen. Deze wagen zijn bedeld m de verschillende bedrijven in klassen te kunnen indelen. Vraag 1: Vraag 2: Heveel mensen zijn er werkzaam binnen uw bedrijf? 0-49 werknemers 50-199 werknemers 200-499 werknemers 500 f meer werknemers Op welke wijze wrden cursussen p dit mment binnen uw bedrijf verzrgd? (U mag ~ dan een antwrd aankruisen) Eigen (interne) cursussen Externe cursussen Anders, namelijk; Vraag 3: Binnen welke branche valt uw nderneming? De vragen 4 tt en met 7 zijn bedeld m na te gaan in heverre uw bedrijf zich bezig hudt met cursussen en trainingen van uw werknemers. Vraag 4a: Vraag 4b: Vlgen er werknemers van uw bedrijf vakgerichte cursussen? Ja Nee Z ja, heveel werknemers gaan er per jaar naar een cursus? 0-9 werknemers 10-19 werknemers 20-49 werknemers 50-199 werknemers 200-499 werknemers 500 f meer werknemers -1-
Vraag 5: Vraag 6: Indien er exteme cnrsussen gevlgd wrden, in welke rde van grtte Jiggen de ttale ksten van deze cursussen per deelnemer. 0-250 gulden 250-1000 gulden 1000-5000 gulden 5000-25.000 gulden 25.()(K) gulden f meer Wrdt er binnen uw bedrijf vrlichting gegeven ten aanzien van het beter nthuden van namen, telefnnummers, data, adressen en gesprekken, het verhgen van de cncentratie en effectiever studeren? (U mag ~ dan een antwrd aankruisen) nee, er wrdt geen vrlichting gegeven Ja, d.m.v. brchuresjbedrijfsblad Ja, d.m.v. lezingen Ja, d.m.v. cursussen Ja, p een andere manier, namelijk; Indien "nee", ga dan verder met vraag 8. Vraag 7a: Kunt u een g10bale mschrijving geven van de aspecten die behandeld wrden in deze cursus? Vraag 7b: Heveel tijd vraagt deze cursus vanuw werknemers? (aantal uren/dagen per cursus) Vraag 7c: HeveeI werknemers den er per jaar aan deze cursussen mee? 0-9 werknemers 10-19 werknemers 20-49 werknemers 50-199 werknemers 200-499 werknemers 500 f meer werknemers -2-
Vraag 7d: In welke rde van grtte Jiggen de ttale ksten van deze eursssen per deelnemer. 0-250 gulden 250-1000 gulden 1000-5000 gulden 5000-25.000 gulden 25.000 gulden f meer U kunt dr pan naar vraag 13 van deze enquete "Kern" van het nderzek Vraag 8: Bent u van mening dat er binnen uw bedrijf behefte bestaat naar cursussen ter "training van het geheugen en/f verhging van de encentratie"? Ja Nee (ndien nee, dan was dit de laatste vraag van deze enquete. Vraag 9: Kunt u een krte mscbrijving geven van de aspecten die u verwacht dat er behandeld zullen wrden in deze eursus? Vraag 10: Heveel tijd mag deze cursus van uw werknemers vragen? (aanta! urenjdagen per cursus) Vraag 11: In welke prijsklasse verwacbt u dat deze cursussen vallen? (prijs per werknemer) 0-100 gulden 100-250 gulden 250-500 gulden 500-1000 gulden 1000 gulden f meer -3-
Vraag 12: Vraag 13: Heveel werknemers zullen er vlgens u gemiddeld per jaar aan z'n cursus mee den? 0-9 werknemers 10-19 werknemers 20-49 werknemers 50-199 werknemers 200-499 werknemers 500 f meer werknemers Dr wat vr instituut zu f laat u deze cursussen laten uitveren? (U mag ~ dan een antwrd aankruisen) Een landelijk instituut Een reginaal instituut Een grt instituut Een middelgrt instituut Een klein reginaal instituut Dr het eigen bedrijf Dr bet eigen bedrijf in samenwerking met derden
Bijlage ill Dcumenten vr een PZ-afdeling CEDEO: PW-magazine: Eurfrum: VENTRON: Stichting centrum vr dcumentatie & vrlichting ver bedrijfsexteme pleidingen, tel. 070-3463739. Persneelsmanagement, vakblad,tel. 020-5102496/5102257. mw. Breeuwsma, rganisatr trainingen etc., 040-608811. Vereniging vr trainings- & Opleidingsinstituten Nederland, 070-3505995.