FIETS-GEN studie Eindrapport

Transcriptie

1 FIETS-GEN studie Eindrapprt 20 nvember 2012

2 Inhud Samenvatting Planprces en cnsultatierndes Uitgangspunten en Kwaliteitseisen fiets-gen Lange fietsverplaatsingen mgelijk maken Creëren van lkale meerwaarde Reissnelheid bepalend vr kwaliteitseisen fiets-gen Kwaliteitseisen Fiets-GEN Zekznes Fiets-GEN Primaire en secundaire fiets-gen verbindingen Onderbuwing fietsptentiëlen met prvinciaal verkeersmdel Cncept fiets-gen Van Zekzne naar Fiets-GEN netwerk Zekznes Fiets-GEN Tracés Gewenst Fiets-GEN netwerk priritaire Fiets-GEN rutes Cncept Fiets-GEN Fiets-GEN Basis uitgangspunten Afwegingskader Fiets-GEN priritaire Fiets-GEN rutes Actieplan Ksten/Baten Fiets-GEN We starten niet van Nul ACTIETABEL Bijlagen... 1 Bijlage 1: Verslagen cnsultatierndes... 2 Bijlage 2: Type-plssingen Inrichtingsprincipes Fiets-GEN... 1 Bijlage 3: Afwegingskader Fiets-GEN... 1 Eindrapprt Fiets-GEN studie

3 Eindrapprt Fiets-GEN studie

4 Lijst met tabellen Tabel 1: Fietsafstanden p HST-fietsrute tussen Leuven en Sint-Stevens-Wluwe... 6 Tabel 2: Ontwerpsnelheid vr het Fiets-GEN... 9 Tabel 3: Hiërarchie in herkmstznes Tabel 4: Hiërarchie in attractieplen Tabel 5: Verplaatsingsafstanden in Brussel en de Vlaamse Rand Tabel 6: Overzicht Fiets-GEN verbindingen en te nderzeken rutes in fase Tabel 7: Maatschappelijke baten van fietsverplaatsingen Tabel 8: Afwegingscriterium technische haalbaarheid / kstprijs Tabel 9: Budgetraming Fiets-GEN Tabel 10: Overlap Fiets-GEN met BFF en GFR Lijst met figuren: Figuur 1: Timing van de studie... 5 Figuur 2: Schema lkale meerwaarde met snelfietsrutes... 8 Figuur 3: Maatschappelijke winst Fiets-GEN per jaar Lijst met kaarten Kaart 1: afbakening studiegebied fiets-gen... 7 Kaart 2: Hiërarchie in herkmstznes fiets-gen Kaart 3: Attractieplen Fiets-GEN Kaart 4: Relatieschema Fiets-GEN verbindingen Kaart 5: Tedeling verplaatsingsstrmen tussen 0 en 15 km Kaart 6: Cncept Fiets-GEN Kaart 7: Zekznes en verbindingen van het ntwerp Fiets-GEN Kaart 8: Mgelijkheden Fiets-GEN rutes langs sprwegtracés Kaart 9: Gewenst Fiets-GEN Kaart 10: Fiets-GEN hfdrutes Kaart 13: Schema Fiets-GEN hfdrutes Eindrapprt Fiets-GEN studie

5 SAMENVATTING Aanleiding ntwikkeling Fiets-GEN In 2008 en 2010 keurden het Brussels en Vlaams parlement een reslutie ged vr de aanleg van een gewestelijk expresnet vr de fietsers tussen de gemeenten uit de rand en Brussel. Met deze resluties wrdt de wens uitgedrukt m een netwerk van fietssnelwegen te buwen die het aantal fietsverplaatsingen in de regi drastisch verhgt. Met dit netwerk van snelfietsrutes wrdt gemikt p zwel de krte fietsverplaatsingen als de bvenlkale fietsafstanden ver de gewestgrenzen heen. Het fiets-gen gebied strekt zich uit ver een straal van ca. 15 km rnd Brussel. Aanleiding vr de buw van dit fiets-gen is de vaststelling dat het aandeel fietsverplaatsingen nder de 4% ligt in Brussel en de Vlaamse Rand terwijl het aandeel krte verplaatsingen in dit stedelijk gebied zeer hg is. In Brussel en de Vlaamse Rand zijn 71% van de verplaatsingen krter dan 15 km en het aandeel verplaatsingen krter dan 5 km bedraagt 51%. Een zeer grt aandeel van deze krte verplaatsingen gebeurt vandaag met de aut, nder meer mwille van een gebrek aan veilige en cmfrtabele fietsinfrastructuur. Het is met name deze zeer grte verplaatsingsmarkt van krte autverplaatsingen 1 die mee rzaak is van de nageneg permanente verkeerscngestie in dit gebied. Investeringen in fietsinfrastructuur zijn daarm ndzakelijk vr iedereen die zich in deze regi verplaatst. De cngestieprblematiek in Brussel en de Vlaamse Rand is een van de belangrijkste barrières vr de verdere ecnmische ntwikkeling van dit gebied en indien deze regi ng bijkmende tewerkstelling wil genereren, is er nd aan een drastische trendbreuk inzake autmbiliteit. De mbiliteitsvisies van beide gewesten bevestigen deze wens m het aandeel autgebruik terug te dringen. Z heeft het Iris2 plan van het Brussels Gewest als delstelling m het aandeel autgebruik met 20% te den terugdringen tegen Het fietsaandeel (in al de gemechaniseerde verplaatsingen 2 ) met naar 20% in Brussel. Ok het mbiliteitsplan Vlaanderen wil een mdal shift van de aut naar duurzame verversmdi, Vlaanderen wil naar een fietsaandeel van 19% in alle verplaatsingen tegen 2020 en een daling van het autgebruik met 6%. De grte investeringsprjecten in penbaar verver (GEN, tramuitbreidingen, metr-uitbreiding, ) zijn een invulling van deze mbiliteitsvisies, en recente cijfers uit het BELDAM nderzek bevestigen k dat het aandeel autgebruik vr de inkmende pendel naar Brussel gedaald is van 73% naar 63% tussen 1999 en Tegelijkertijd steeg het aandeel trein van 14% naar 27%. Omwille van de ecnmische ntwikkelingen en de zeer sterke bevlkingsaangrei in Brussel zal het absluut aantal verplaatsingen en dus de verkeersdruk blijven tenemen. Enkel een capaciteitsuitbreiding van het penbaar verver is dus nvldende m een verschuiving van 20% autverplaatsingen p te vangen. De investeringsksten in penbaar verver zijn daarenbven zeer hg en kennen een zeer lange aanlpfase tussen planning en realisatie. Er is dus nd aan een mbiliteitsprject in Brussels en de Vlaamse Rand met een snelle realisatietermijn, een haalbare kstprijs en een fcus p de zeer grte verplaatsingsmarkt van krte en middellange verplaatsingen; dus die verplaatsingsmarkt waar het GEN vr penbaar verver minder actief is. De buw van het Fiets-GEN dat bestaat uit snelle hgwaardige intergewestelijke fietsverbindingen kan een antwrd zijn p de steeds tenemende verkeersdruk in de regi. Gezien de grte maatschappelijke winst (minder cngestie, minder vervuiling, gezndheid, ) die gerealiseerd wrdt met extra fietsverplaatsingen is het terugverdieneffect van het Fiets-GEN grt en is een extra investeringsbudget in fietsinfrastructuur verantwrd. Vr de realisatie van het vlledige fiets-gen is een investeringsbudget tussen de 120 en 150 milj. ndig. 1 42% van de autverplaatsingen in Vlaanderen zijn krter dan 5 km OVG Alle verplaatsingen exclusief vetgangersverplaatsingen Eindrapprt Fiets-GEN studie 1

6 Studie Fiets-GEN In deze studie wrden de tracés van het fiets-gen bepaald, wrdt een vrstel gedaan van priritaire fiets-gen verbindingen en wrdt een actieplan en budgetinschatting gemaakt vr de realisatie van het fiets-gen. De uitbuw van dit Fiets-GEN is een gezamenlijk initiatief van het Brussels Gewest, het Vlaams Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant waarbij deze 3 bestuursregi s samen investeren in het Fiets-GEN. Dit Fiets-GEN is een aanvulling en pwaardering van de reeds bestaande functinele fietsnetwerken (GRF in Brussel, BFF in Vlaanderen). Het uitveringsprgramma van de GFR en BFF rutes blijft dus bestaan. Naast de pwaardering van de functinele fietsverbindingen heeft het Fiets- GEN netwerk k een grt teristisch ptentieel. Het fiets-gen netwerk bestaat uit een gebiedsdekkend netwerk van ca. 400 km fietsrutes die allen vldende ptentieel hebben m pgewaardeerd te wrden tt snelfietsrutes. Er werden 15 priritaire Fiets-GEN rutes geselecteerd waarvr afznderlijke uitveringsprgramma s wrden pgestart. Deze 15 hfdassen hebben allen een zeer hg fietsptentieel, ze lpen steeds langs vlakke en gestrekte fietsverbindingen langs spr, kanaal f valleien en ze kunnen gekppeld wrden aan lpende uitveringsprgramma s en planprcessen (vb. sprwegverbredingswerken, tracéstudies tram, aanpak ntwikkelingsgebieden, ). De andere fiets-gen rutes wrden gerealiseerd binnen reeds bestaande uitveringsprgramma s van het GFR f BFF f wrden p initiatief van gemeenten f andere actren aangelegd. Om tt een snelle realisatie van dit Fiets-GEN te kmen, wrdt een intergewestelijke prjectgrep pgericht die de pdracht heeft m de 15 Fiets-GEN hfdrutes te realiseren in de vlgende 10 jaar. Deze prjectgrep staat k in vr al de cmmunicatie rnd het fiets-gen. De andere Fiets-GEN rutes wrden geïntegreerd binnen lpende en tekmstige planprcessen (vb. realisatie BFF, GRF, tramverlenging, sprwegverbreding, uitbuw ntwikkelingsznes). De prvincie Vlaams-Brabant, het Vlaams Gewest en het Brussels Hfdstedelijk Gewest staan in vr de regie en cmmunicatie van het gehele Fiets-GEN prject. De Fiets-GEN studie bestaat uit drie fasen: de verkenningsfase, nderzeksfase en actieprgramma. In de lp van deze drie fasen werd een ruime cnsultatiernde gerganiseerd bij al de betrkken actren zals de gemeenten van het studiegebied, de gebruikers, Infrabel, VLM, de verschillende administraties van het Vlaams en Brussels Gewest, De Lijn, MIVB, Via deze cnsultatierndes werden bijkmende suggesties gedaan ver gewenste tracés en werd infrmatie verzameld ver lpende planprcessen die een versnelde realisatie van het Fiets-GEN mgelijk maken (.a. tracéstudie tramlijnen De Lijn, landinrichtingsprjecten VLM, BIM-studie grene linten, Ontwikkelingsznes, ). In dit eindrapprt rapprteren we krt ver de verkenningsfase en nderzeksfase en mtiveren we de keuze van de 15 priritaire Fiets-GEN assen. Dit eindrapprt is als vlgt pgebuwd: 1. Planprces cnsultatierndes 2. Uitgangspunten en kwaliteitseisen fiets-gen 3. Zekznes Fiets-GEN (samenvatting fase 1) 4. Van zekznes naar fiets-gen netwerk (samenvatting fase 2) 5. Fiets-GEN netwerk en 15 hfdrutes 6. Actieprgramma Eindrapprt Fiets-GEN studie 2

7 1 PLANPROCES EN CONSULTATIERONDES Deze studie vnd plaats in de peride december nvember 2012 en is pgebuwd uit drie fases: - Fase 1 verkenningsfase: vastleggen kwaliteitseisen, bepalen attractieplen en herkmstgebieden, berekening fietsptentieel (Multimdaal mdel), selectie van zekznes Fiets-GEN in functie van terreinanalyse fase 2. Cnsultatiernde 1 - Fase 2 nderzeksfase: terreinanalyse / haalbaarheidsanalyse, afwegingskader, ntwerp Fiets- GEN. Cnsultatiernde 2 - Fase 3 actieplan: Fiets-GEN netwerk, actieplan en priritering Cnsultatiernde 3 (gezamenlijk infmment) In elke fase werd een cnsultatiernde gerganiseerd waar nderstaande actren werden geraadpleegd: - Gemeenten van BHG en de rand rnd Brussel - Fietsersbnd / Gracq - Infrabel / NMBS - MIVB / De Lijn - BHG, directie mnumenten en landschappen - Haven van Brussel - Vlaamse Landmaatschappij (VLM) - Vlaams Gewest: RO Vlaanderen, ANB, Erfged, W&Z, AWV - Bral vzw - Brussels Airprt Cmpany (TBAC) Het ging m vlgende cnsultatiemmenten: Fase 1: verkenningsfase Fase 2: nderzek Fase 3: actieprgramma 6/02: Gemeenten Nrd-Ost 23/05: Infrabel 20/11: Gezamenlijk infmment 8/02: Gemeenten Zuid-Ost 12/09: Gemeenten Nrd 13/02: Gemeenten Zuid-West 12/09: Gemeenten Zuid 15/02: Gemeenten Nrd-West 27/02: Infrabel 5/03: Reginale actren Bijlage 1 geeft een verzicht van pmerkingen en suggesties uit de verschillende cnsultatierndes. Deze pmerkingen en suggesties zijn k relevant bij de tekmstige pstart van uitveringsdssiers vr de afznderlijke fiets-gen rutes Eindrapprt Fiets-GEN studie 3

8 Naast de cnsultatiemmenten met bvenstaande actren werd de studie pgevlgd dr een ambtelijke werkgrep bestaande uit: - Kris Lambrechts prvincie Vlaams-Brabant, dienst mbiliteit (prjectleider Fiets-GEN) - Petra Mns prvincie Vlaams-Brabant, dienst terisme - Stef Stegen prvincie Vlaams-Brabant, dienst Terisme - Tm De Bruyn prvincie Vlaams-Brabant, dienst ruimtelijke planning - Jan Pelckmans Vlaams Gewest, BMV (fietsmanager) - Anita Jaspers Vlaams Gewest, BMV - Kim Wuters Vlaams Gewest, BMV - Marc Thelen Vlaams Gewest, BMV - Raf Osters Vlaams Gewest, AWV - Nathen Vs Vlaams Gewest, W&Z - Luk Mutsaerts Vlaams Gewest, RWO - Jan Van Ormelingen Vlaams Gewest, RWO - René Meeuwis Vlaams Gewest, ANB - Inge Gysenbergh De Lijn, Vlaams-Brabant - Frederik Deprtere Brussels Hfdstedelijk Gewest, mbiel Brussel (fietsmanager) - Fabien Stiénn Brussels Hfdstedelijk Gewest, mbiel Brussel - Sven De Bruycker Brussels Hfdstedelijk Gewest, BROH, planning en studies - Linel Destrument Brussels Hfdstedelijk Gewest, BROH, stadsvernieuwing - Frank Vermesen Brussels Hfdstedelijk Gewest, BIM - Laurent Csta Brussels Hfdstedelijk Gewest, BIM - Nic Raemdnck Brussels Hfdstedelijk Gewest, Haven van Brussel De verschillende fasen van de studie werden gedgekeurd dr de stuurgrep bestaande uit vlgende actren: - Erwin Vrijens Prvincie Vlaams-Brabant, kabinet gedeputeerde Dekeyser - Erik Caelen Brussels Hfdstedelijk Gewest, kabinet van minister Gruwels - Patrick D Haese Vlaams Gewest, kabinet van minister Crevits Naast de ambtelijke werkgrep en stuurgrep werd de studie p ca. 2 wekelijkse basis pgevlgd dr de begeleidingsgrep bestaande uit: - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant, dienst mbiliteit (prjectleider Fiets-GEN) - Frederik Deprtere Brussels Hfdstedelijk Gewest, mbiel Brussel - Anita Jaspers Vlaams Gewest, MOW - Kim Wuters Vlaams Gewest, MOW - Marc Thelen Vlaams Gewest, MOW Onderstaand schema geeft een verzicht van de timing van de studie: Eindrapprt Fiets-GEN studie 4

9 Figuur 1: Timing van de studie Eindrapprt Fiets-GEN studie 5

10 2 UITGANGSPUNTEN EN KWALITEITSEISEN FIETS-GEN 2.1 LANGE FIETSVERPLAATSINGEN MOGELIJK MAKEN Zwel in het Brussels als Vlaams Parlement werden resluties 3 gestemd waarin de uitbuw van een netwerk van snelfietsrutes in de ruime Brusselse regi wrdt vrgesteld. Deze snelfietsrutes zijn een aantrekkelijk en realistisch alternatief vr de wn-werkverplaatsingen van de gemeenten uit de rand zals Beersel, Sint-Pieters-Leeuw, Dilbeek, Asse, Meise en Grimbergen, Vilvrde, Machelen, Zaventem, Tervuren, Overijse, Heilaart,... Ok vanuit Waals-Brabant zijn de afstanden niet z grt. Waterl, La Hulpe, Rixensart en Braine l Alleud liggen p minder dan 20 km van Brussel en vlgens deze resluties kan de uitbuw van cmfrtabele en veilige snelfietsrutes een belangrijk alternatief zijn vr de wnwerkverplaatsingen die nu meestal met de aut gebeuren. Omgekeerd kunnen k vele werknemers uit het Brussels Hfdstedelijk Gewest de tewerkstellingsznes rnd Brussel (vb. luchthavenregi, zuidelijke kanaalzne, Machelen-Vilvrde, ) vlt bereiken. Aanleiding vr de buw van de snelfietsrutes is de grte verkeerscngestie van het hele gebied en het besef dat er naast de pwaardering van het OV-aanbd via het GEN, k structureel ingezet met wrden p meer fietsverplaatsingen. Daarenbven zijn de investeringsksten in hgwaardige fietsinfrastructuur vele malen lager dan de investeringen in OV. Het terugverdieneffect van het Fiets- GEN is dus grt. Een enquête bij fietsers p de reeds bestaande HST-rute tussen Leuven en Sint-Stevens-Wluwe tnt aan dat er weldegelijk een vraag is naar bvenlkale fietsverplaatsingen. In de peride april juli 2012 werd een enquête afgenmen bij 243 fietsers. De gemiddelde fietsafstand van al de respndenten p het tracé tussen Leuven en Sint-Stevens-Wluwe bedraagt 19 km en 53% van de respndenten legt een afstand af van meer dan 15 km. Hierbij dient wel vermeld te wrden dat deze fietsrute vr een grt stuk dr het buitengebied lpt waardr de fietsers langere afstanden meten afleggen m een bepaalde bestemming te bereiken. In diezelfde peride werden tellingen uitgeverd. Hieruit blijkt dat ter hgte van Nssegem gemiddeld 597 fietsers per dag p de HST-rute zitten, met pieken tt per dag. Mmenteel vrmt de R0 een grte barrière. Het vrzien van een fietsbrug ver de R0 zal dus zeker zrgen vr stijging van het aantal fietsers p de HST-rute. Tabel 1: Fietsafstanden p HST-fietsrute tussen Leuven en Sint-Stevens-Wluwe Afstand (km) Frequentie % Cumulatief % ,1 9,1 > ,5 27,6 > ,9 46,5 > ,1 55,6 > ,2 84,8 > , Brn: Enquête fietsers HST-rute april-juli 2012, prvincie Vlaams-Brabant 3 A-486/1 2007/2008 Brussels Parlement - RESOLUTIE ver de aanleg van een gewestelijk expresnet vr de fietser tussen de gemeenten uit de rand en Brussel 828 ( ) Nr. 4 Vlaams Parlement Reslutie betreffende de aanpak van het mbiliteitsprbleem in de regi van Vlaams-Brabant en Brussel Eindrapprt Fiets-GEN studie 6

11 De Fiets-GEN zne strekt zich uit in een straal van ca. 15 km rnd Brussel. Onderstaande kaart is een afbakening van het studiegebied waarin de fiets-gen rutes wrden geselecteerd. Een verdere uitbreiding van snelfietsrutes buiten het studiegebied is gewenst, maar maakt geen nderdeel uit van deze studie. Kaart 1: afbakening studiegebied fiets-gen 2.2 CREËREN VAN LOKALE MEERWAARDE De nadruk p de langere fietsverplaatsingen lijkt cntradictrisch ten pzichte van de belangrijkste Fiets-GEN delstelling m het fietsgebruik substantieel te den stijgen. Fietsverplaatsingen zijn per definitie begrensd in afstand en de echte grte winst p vlak van fietsverplaatsingen zit bij de krtere afstandsklasse van 1 tt 5 km. Een vergelijking met Nederland leert ns dat er in Vlaanderen en zeker in Brussel net vr deze krte verplaatsingen ng het meest winst te halen valt. Vr de afstandsklasse 1 5 km gebeuren in Nederland maar liefst 41% van de verplaatsingen met de fiets. In Vlaanderen is dit slechts 18% en vr de Brusselse regi wellicht ng lager. Vr de langere afstanden (10 15 km) is het verschil veel minder uitgesprken, maar k hier zit zeker ng ptentieel. Eindrapprt Fiets-GEN studie 7

12 Aandeel fiets, aut ver afstandsklassen in Nederland Aandeel fiets, aut ver afstandsklassen in Vlaanderen Brn: MON, 2009 Brn: OVG 4.2, 2011 Aangezien in Vlaanderen maar liefst 79% van de fietsverplaatsingen krter zijn dan 5 km (en in Brussel zal dit niet zeker niet minder zijn) ligt k naar abslute aantallen fietsers de grtse winst bij deze krte verplaatsingsafstanden. In de afstandsklasse van 5 tt 10 km zitten 13% van al de fietsverplaatsingen en bven de 10 km zit 8% van de fietsverplaatsingen in Vlaanderen. In Nederland, een land waar de kwaliteitssprng inzake fietsinfrastructuur reeds p veel plaatsen is gerealiseerd, zijn k 80% van de fietsverplaatsingen krter dan 5 km. Het Fiets-GEN heeft als del m het aandeel fietsgebruik te verhgen vr zwel de lange als krte fietsverplaatsingen dr een kwaliteitssprng in fietsinfrastructuur. Daarnaast mgen we k de pmars van de elektrische fiets niet vergeten. Hierdr vergrt de actieradius van de fiets, p vrwaarde dat er hgwaardige fietsrutes aanwezig zijn. Figuur 2: Schema lkale meerwaarde met snelfietsrutes Samenvattend: Stedelijke snelfietsrutes rekruteren fietsers p krte en lange afstand. Het Fiets-GEN is een netwerk van snelfietsrutes dat mikt p de langere fietsverplaatsingen(tt 15 km), maar dat k een meerwaarde met bieden vr de bij uitstek krte fietsverplaatsingen. Bij de selectie van Fiets-GEN tracés is daarm rekening gehuden met de gestrektheid en snelheid van de rutes. Een gestrekte cnflictvrije rute die echter alle lkale herkmst- en bestemmingsplen links laat liggen, mist de delstelling m k lkale meerwaarde te creëren. Bij het uitstippelen van de fiets-gen tracés wrdt daarm zveel mgelijk getracht m (lkale) kernen / attractieplen te bereiken. Eindrapprt Fiets-GEN studie 8

13 2.3 REISSNELHEID BEPALEND VOOR KWALITEITSEISEN FIETS-GEN Als we het aandeel (lange afstand) fietsers z hg mgelijk willen krijgen, zullen we daar de ndige kwaliteit vr meten leveren. Het Fiets-GEN vereist daarm een serieuze kwaliteitssprng naar ntwerp- en gebruiksnrmen. Drslaggevend is in dit geval de reissnelheid: he sneller en vltter ik kan drfietsen, he verder ik bereid ben te fietsen. Zeker als ik vrdelen krijg in reistijd vergeleken met andere mdi. Vijf kilmeter langs een krnkelige rute ver een hbbelige weg met veel vrrangskruispunten en verkeerslichten, kan twee keer z lang duren als vijf kilmeter ver een afgescheiden geasfalteerd fietspad met vrrang en znder verkeerslichten ONTWERPSNELHEID VAN 20 KM/U Om een rekruteringsgebied van ca. 15 km rnd Brussel te bereiken zal de snelheid een hfddel zijn vr de kwaliteitseisen van het Fiets-GEN. Welke ntwerpsnelheid meten we nastreven? km is een bvengrens: daarbven is het ptentieel marginaal. 2. Een vltte gemiddelde reissnelheid per fiets is 20 km/h, en 10 km/u is traag min enkele rit fietsen kan vr velen, 60 minuten is al een veel lastiger grens, weinigen fietsen langer. Als we dit in een tabel uitzetten, zien we dat we een gemiddelde snelheid van 15 km/h een minimum is m afstanden haalbaar te maken tt 15 km. 20 km/u en meer is wenselijk en zal in de tekmst (met de pkmst van de elektrische fiets) vr een veel fietsers k haalbaar zijn, mits de aanwezigheid van hgwaardige fietsinfrastructuur. Tabel 2: Ontwerpsnelheid vr het Fiets-GEN Reissnelheid Afstand 10 km/u 15 km/u 20 km/u 25 km/u 10 km 60 min 40 min 30 min 24 min 15 km 90 min 60 min 45 min 36 min 20 km 120 min 90 min 60 min 48 min Over welke afstanden gaat het in het studiegebied? Op radiale trajecten van de rand tt in hartje Brussel varieert de afstand van ngeveer 7 km (Dilbeek) tt 11/12 km (Vilvrde, Tervuren, Beersel). Maar k Asse, Halle en Overijse en Heilaart kmen in beeld, p ruim 15 km. Het hele gebied heeft een diameter van zwat 30 km, een straal van zwat 15 km rnd centrum Brussel. Ok van R0 tt R0 is z n 15 kilmeter. Verplaatsingen van rand naar rand dwars dr Brussel belpen al snel 20 km (vb. Van Sint-Pieters-Leeuw tt Vilvrde f van Zellik tt Tervuren). Verplaatsingen in de rand blijven haalbaar tt zwat een kwadrant van de Ring. Van het luchthavengebied km je nder de 15 km ng tt Vilvrde f Tervuren, maar niet tt Overijse (17 km) f Asse (23 km). Eindrapprt Fiets-GEN studie 9

14 2.4 KWALITEITSEISEN FIETS-GEN Om een gemiddelde snelheid van 15 km/u 20 km/u te garanderen, kmt het erp neer dat we meten streven naar gestrekte en verkeersluwe f verkeersvrije rutes. Dat zal zeker niet veral kunnen, maar het feit blijft: he verder een rute van dat beeld afwijkt, des te minder intensief zal ze wrden gebruikt. We kmen tt vlgende zes kwaliteitseisen vr het Fiets-GEN. 1. Veiligheid: Maximaal verkeersvrij, vrijliggend vanaf 50 km/u en als dit niet kan, meten de rutes sterk verkeersluw gemaakt wrden. Dat is niet alleen bjectief en subjectief veiliger, het is k sneller en aantrekkelijker, mdat je zrgelzer kunt drfietsen. Extra aandacht vr kruisen van verkeersaders (ngelijkvlers, afstemmen verkeerslichten, vrrangsregeling). Daarnaast is de sciale veiligheid een belangrijk aandachtspunt. De Fiets-GEN rutes wrden veral verlicht (niet vergeten: lang en vreg dnker s winters). In landelijke znes, f in gebieden met een hge natuurwaarde kan hiervr met dynamische verlichting gewerkt wrden, die enkel brandt wanneer er fietsers passeren. Bij de lcatie van de rutes wrdt gestreefd m ze zveel mgelijk in bebuwde mgeving te leggen (lkale meerwaarde!) met veel sciale cntrle. De lcatie van de rutes is echter ndergeschikt ten pzichte van de gestrektheid f vlakheid van de rutes. Z zal bijvrbeeld een vlakke gestrekte sprwegrute de vrkeur genieten p een rute drheen een drpscentrum met veel pnthud bij verkeerslichten. 2. Directheid: - minimaal pnthud: weinig kruispunten f ngelijkvlerse kruisingen, z veel mgelijk vrrang, weinig verkeerslichten en dan met krte wachttijden f vrkeurregeling (vb. grene glf, ) - gestrekte rutes, met z weinig mgelijk mrijden en zveel mgelijk shrtcuts (merkbare cncurrentievrdelen t..v. de aut) Het beperken van pnthud geniet de vrkeur p het beperken van mwegen. Zlang een fietser nbelemmerd en cmfrtabel kan drfietsen, is hij/zij bereid m mwegen te rijden. Het is dus niet steeds de krtste rute die telt. Dit geldt ng meer in reliëfrijk gebied, maar k in een sterk stedelijke mgeving, zal een fietser graag mrijden indien hij zich p cmfrtabel zevend asfalt znder verkeerslichten kan verplaatsen. Zulke langere rute geniet znder twijfel de vrkeur p een krtere rute met heel veel stp-and-g s bij verkeerslichten. Uiteindelijk is k vr fietsers de rijtijd een drslaggevendere factr dan de afstand. Er bestaan geen richtcijfers f nrmen vr aanvaardbare mrijfactren, maar vr interlkale netwerken wrdt in Nederland vaak een streefwaarde van 20% gehanteerd (ten pzichte van de hemelsbreed afstand). In de praktijk wrdt deze streefwaarde echter zelden gehaald. Bij mrijfactren met je k weten f je ver krte f lange afstanden spreekt. Vr de nrmale herkmst-bestemmingsafstanden (3-5 km) zijn 20-30% mrijfactren aanvaardbaar (en bij heuvels zelfs ng meer!). Op de 15 km plus rit is een ng veel ruimere mrijfactr zeker te verantwrden zlang er maar extra fietsptentieel bereikt wrdt p de tussenliggende trajecten van 3-5 km! 3. Cntinuïteit: Streven naar een cnstant (minimum)kwaliteitsniveau, znder laagwaardige f ntbrekende schakels Eindrapprt Fiets-GEN studie 10

15 4. Rijcmfrt: - Breedte van minstens 3m bij dubbelrichtingsfietspaden en 2m bij enkelrichtingsfietspaden (inhalen van tragere fietsers met p een veilige en cmfrtabele manier kunnen gebeuren; bij grte fietsintensiteiten met gepteerd wrden vr strken vr snelle en trage fietsers en is de breedte meer dan 3 m) - Bij de keuze van de verharding mag nit afgeweken wrden van de vlakke mnverharding van asfalt f (eventueel) betnverharding. Ok in eclgisch waardevlle gebieden gaat de vrkeur uit naar (eclgisch) asfalt. - ruime draaiheken (bgstralen van > 20 m 4 ), strakke drgaande rutes ter hgte van kruispunten (= liefst geen inbuiging van vrijliggende fietspaden naar aanliggende fietspaden ter hgte van kruispunten 5 ) - vlak (geen drempels p en af) - geen hekjes m gemtriseerd verkeer te weren, wel paaltjes - sepele hellingen vr tunnels en bruggen. Bij (krte) tunnels kan een steilere helling wrden tegepast dan bij een brug. Bij een tunnel daalt een fietser namelijk eerst m daarna met extra snelheid te stijgen. Een maximale hellingsgraad van 5% wrdt best nagestreefd (Ontwerpwijzer fietsverkeer, CROW 2006) - z vlak mgelijke trajecten (sprrutes, kanaal, valleirutes, ). Spren, kanaal en valleien in de Brusselse regi: Brussel en de Brusselse rand kennen een sterk heuvelachtig terrein dat ingesneden is dr een aantal rivieren beekvalleien (Wluwe, Maelbeek, Zenne, Mlenbeek, Linkebeek, Rdebeek, ). Daarnaast is er een fijnmazig netwerk van sprrutes met vlakke en gestrekte radiale en tangentiële verbindingen. Het kanaal vrmt eveneens een vlakke en strakke nrd-zuid verbinding. De spr, vallei en kanaal tracés vrmen één van de belangrijkste criteria m een fiets-gen tracé vast te leggen. 4 De Ontwerpwijzer Fietsverkeer van het CROW in Nederland schrijft vr hfdfietsrutes bgstralen van 20 m en meer vr. 5 Inbuigen van vrijliggende fietspaden naar aanliggende ter hgte van kruispunten zal in veel gevallen meten mwille van verkeersveiligheid. Deze inbuiging met dan dusdanig gebeuren dat er ruime bgstralen gehanteerd wrden. Zdra er een vrije ruimte is van 5 m tussen rijbaan en vrijliggend fietspad, is het echter aangewezen m niet meer in te buigen. Eindrapprt Fiets-GEN studie 11

16 5. Aantrekkelijkheid: De fietser verwennen met tpkwaliteit en sterk zichtbare infrastructuren heeft een wervend effect en een signaalfunctie naar andere weggebruikers te. Naast de fietsinfrastructuur (liefst vlakke asfaltverharding) kunnen de belangrijkste kunstwerken (bruggen, tunnels) k landmarks wrden in de regi. Ok de belevingswaarde speelt een rl. Elementen zals luchtkwaliteit, lawaaihinder ten gevlge van grte verkeersintensiteiten in de nmiddellijke nabijheid van fietsrutes zijn vr veel fietsers een aanleiding m alternatieve rutes te zeken. Ok vr het Fiets-GEN speelt dus de afweging f naast de ndige fietsinfrastructuur langs drukke wegen een rustiger, aangenamer fietstraject aan de rde is. Het principe van ntvlechting van fietsrutes ten pzichte van drukke autrutes geniet hier de vrkeur. Indien er gestrekte, vlakke alternatieve parallelrutes ten pzichte van drukke (gewest)wegen haalbaar zijn, dan wrdt hier vr gekzen. Eindrapprt Fiets-GEN studie 12

17 Aantrekkelijkheid verhgen dr afscherming fietspad bij zeer drukke verkeersaders Aanleg van vlledig autnme trajecten drheen parken creëert aantrekkelijke rutes in een rustige mgeving (vb. Park-Nrd Antwerpen). 6. Integratie in het penbaar dmein: Gezien het Fiets-GEN in stedelijk gebied terecht kmt, kan het Fiets-GEN een extra stimulans zijn vr de herwaardering van de publieke ruimte. Vral vr de snelfietsrutes in de dichtste stedelijke znes van Brussel zal het niet altijd haalbaar zijn m vlledig vrijliggend, cnflict- en autvrij te werken. Waar er een gebrek is aan ruimte vr afznderlijke fietsvrzieningen met gezcht wrden naar ntwerpplssingen vr gedeeld ruimtegebruik. Hierbij wrden vlgende uitgangspunten gevlgd: - Bij lkale wegen (= wijkwegen in het BHG, lkale wegen type III in Vlaams Gewest) is het eerste uitgangspunt m te streven naar autluwe znes langs deze fietsrutes. Daarnaast met het ntwerp van het wegbeeld zdanig zijn dat de fiets als hfdververmiddel erkend wrdt (bv. implementeren van fietsstraten). - Bij wegen van een hgere wegcategrie (en dus hge verkeersintensiteiten) kan niet gekzen wrden vr gedeeld ruimtegebruik. Dr de hge verkeers- en fietsintensiteiten is het risic p cnflicten veel te grt. Hier met de Fiets-GEN rute een vrijliggende verharding krijgen. Indien er geen ruimte vrhanden is vr vrijliggende fietsvrzieningen, met gezcht wrden naar parallelwegen die dan autluw/vrij gemaakt wrden. Eindrapprt Fiets-GEN studie 13

18 Impressiebeeld Barn d Huartlaan Impressiebeeld Ter Kamerenbs Eindrapprt Fiets-GEN studie 14

19 Impressiebeeld Graystraat als fietsstraat Eindrapprt Fiets-GEN studie 15

20 3 ZOEKZONES FIETS-GEN 3.1 PRIMAIRE EN SECUNDAIRE FIETS-GEN VERBINDINGEN In fase 1 (verkenningsfase) van de Fiets-GEN studie werden de attractieplen en herkmstgebieden geselecteerd die een vldende grt fietsptentieel genereren. Streefdel van het Fiets-GEN is m rutes te creëren die minstens fietsverplaatsingen per dag genereren. Afhankelijk van het type herkmstznes f attractieplen dat ntslten wrdt, maken we een nderscheid tussen primaire en secundaire fiets-gen verbindingen, waarbij de primaire fiets-gen verbindingen meer dan fietsverplaatsingen per dag genereren en de secundaire meer dan Vr zwel de secundaire als primaire fiets-gen verbindingen wrden Fiets-GEN rutes gezcht die allemaal pgewaardeerd meten wrden tt fiets-gen kwaliteit. Primaire fiets-gen verbinding Secundaire fiets-gen verbinding > fietsers per dag > fietsers per dag Deze hiërarchie in Fiets-GEN verbindingen wrdt bepaald dr vlgende regels: Een PRIMAIRE FIETS-GEN verbinding is een verbinding van een PRIMAIRE HERKOMSTZONE met een PRIMAIRE ATTRACTIEPOOL Een SECUNDAIRE FIETS-GEN verbinding is een verbinding van een PRIMAIRE f SECUNDAIRE herkmstzne met een PRIMAIRE f SECUNDAIRE attractiepl. Een cluster van 2 f meer secundaire attractieplen wrdt een primaire attractiepl. Eindrapprt Fiets-GEN studie 16

21 De hiërarchie in herkmstznes is gebaseerd p het genereren van een minimum aantal fietsverplaatsingen en is als vlgt gedefinieerd: Tabel 3: Hiërarchie in herkmstznes Primaire herkmstznes Secundaire herkmstznes Wngebieden (inw/km²) >3.500 inw/km² inw/km² Deze minimale bevlkingsdichtheden zijn ndig m minstens respectievelijk fietsverplaatsingen per dag te genereren. Hierbij gaan we uit van vlgende aannames: fietsaandeel is 20%, Fiets-GEN rute trekt 25% van al de fietsverplaatsingen aan binnen een straal van 1,5 km. Kaart 2 geeft een verzicht van de primaire en secundaire herkmstznes vr het Fiets-GEN gebied. De hiërarchie van de attractieplen is gebaseerd p het principe van aantrekken van vldende (fiets)verplaatsingen. Attractieplen die dus veel verplaatsingen genereren p krte afstand (= grt fietsptentieel) zijn belangrijker dan attractieplen die veel verplaatsingen genereren p langere afstand. De hiërarchie in attractieplen is als vlgt gedefinieerd. Tabel 4: Hiërarchie in attractieplen Primaire attractieplen Secundaire attractieplen 1. Brusselse vijfhek X 2. Ontwikkelingsgebieden BHG / plenclusters ecnmische ruimten Vlaamse rand X 3. Onderwijsplen X (> leerlingen) 4. Terwerkstellingsplen X (> werknemers) 5. OV-knpen X (IC/IR statins) X (1.500 < < leerlingen) X (3.000 < < werknemers) X (eindstatins metr/tram) 6. Parken en grene ruimte X 7. Vrijetijdsplen X 8. Reginale winkelplen X Kaart 3 geeft een verzicht van al de attractieplen. Kaart 4 geeft het relatieschema van de primaire en secundaire fietsverbindingen. Eindrapprt Fiets-GEN studie 17

22 Kaart 2: Hiërarchie in herkmstznes fiets-gen Eindrapprt Fiets-GEN studie 18

23 Kaart 3: Attractieplen Fiets-GEN Eindrapprt Fiets-GEN studie 19

24 Kaart 4: Relatieschema Fiets-GEN verbindingen Eindrapprt Fiets-GEN studie 20

25 3.2 ONDERBOUWING FIETSPOTENTIËLEN MET PROVINCIAAL VERKEERSMODEL Als aanvulling p het vrgaande relatieschema werd een drrekening gedaan met het prvinciaal verkeersmdel. Hiervr werden al de verplaatsingen tussen 0 en 15 km tegedeeld aan het bestaande verkeersnetwerk. Dit gebeurde vr de huidige (2009) en tekmstige (2020) verplaatsingsstrmen. Uit de drrekening met het prvinciaal verkeersmdel vlgen nderstaande kencijfers. Hieruit blijkt dat 51% van de verplaatsingen in Brussel en de Vlaamse Rand krter is dan 5 km en 72% is krter dan 15 km. Dit is vandaag z, maar het is k ng steeds z in Dit wil zeggen dat het Fiets-GEN een zeer grte verplaatsingsmarkt kan bedienen. En het gaat nu net ver de verplaatsingsmarkt waar het GEN vr penbaar verver nauwelijks actief is. Wat betreft het ttaal aantal verplaatsingen zal er een grei van 16,4 % plaatsvinden in de vlgende 10 jaar. Het absluut aantal (krte) verplaatsingen zal dus k ng tenemen. De gegevens uit het BELDAM (2010) nderzek geven aan dat in Vlaanderen 78,2% van de verplaatsingen krter zijn dan 15 km en in Brussel zelfs 88,0%. In dit BELDAM nderzek staat k dat de gemiddelde verplaatsingsafstand met de fiets 3,57 km bedraagt in Vlaanderen en 4,91 km in Brussel Tabel 5: Verplaatsingsafstanden in Brussel en de Vlaamse Rand km 72% 72% 0-5 km 51% 52% 5-10 km 14% 14% km 7% 7% > 15 km 28% 28% Tt. # verplaatsingen Brn: Prvinciaal Verkeersmdel Vlaams-Brabant Al de verplaatsingsstrmen tussen 0 en 15 km werden tegedeeld aan het bestaande verkeersnet (zie Kaart 5). Hieruit kunnen we afleiden dat de grtste fietsptentiëlen binnen Brussel zitten en p de radiale assen naar Brussel. Daarnaast valt p dat de nrdst rand k een aantal grte tangentiële verplaatsingsstrmen kent. De belangrijkste fietsptentiëlen zitten p de radiale verbindingen naar Brussel. Binnen Brussel zijn er veral stevige tangentiële relaties. Deze primaire tangentiële en radiale verbindingen zetten zich dr in de nrdst rand van Brussel. Eindrapprt Fiets-GEN studie 21

26 Kaart 5: Tedeling verplaatsingsstrmen tussen 0 en 15 km Eindrapprt Fiets-GEN studie 22

27 3.3 CONCEPT FIETS-GEN Op basis van de Fiets-GEN relaties en de bijkmende nderbuwing van de fietsptentiëlen met het prvinciaal verkeersmdel kmen we tt nderstaande cnceptschema vr het Fiets-GEN. Bij de uiteindelijke selectie van de priritaire hfdrutes zal rekening gehuden wrden met dit Fiets-GEN cncept. Dit cncept verduidelijkt de radiale relaties naar de vijfhek, maar benadrukt tegelijkertijd het bestaan van heel wat tangentiële relaties in de gehele Brusselse regi. Deze tangentiële relaties zijn het sterkst en verst verspreid buiten de R0 in de nrdst rand. Binnen het BHG zijn er veral tangentiële relaties. Kaart 6: Cncept Fiets-GEN Eindrapprt Fiets-GEN studie 23

28 4 VAN ZOEKZONE NAAR FIETS-GEN NETWERK ZOEKZONES De vrpgestelde Fiets-GEN relaties en het fiets-gen cncept werden besprken met al de betrkken actren in de eerste cnsultatiernde. Hieruit vlgde een selectie van 32 Fiets-GEN zekznes met een mschrijving van het terreinnderzek per zekzne. In elke zekzne is er vldende fietsptentieel m een fiets-gen rute te selecteren. Kaart 7: Zekznes en verbindingen van het ntwerp Fiets-GEN Tabel 6: Overzicht Fiets-GEN verbindingen en te nderzeken rutes in fase 2 geeft een verzicht van de 32 zekznes en een krte beschrijving van het nderzek dat per zekzne werd uitgeverd. Eindrapprt Fiets-GEN studie 24

29 Tabel 6: Overzicht Fiets-GEN verbindingen en te nderzeken rutes in fase 2 Fiets-GEN verbinding Onderzek 1 Radiale verbinding tussen Wemmel en sprrute L50-L60 ca. 6 km Terreinanalyse kruising RO, aansluiting GFR 12a -12b, afweging kningin Astridlaan / Avenue Exp 2 Radiale verbinding tussen Meise Schaerbeek (A12 rute) ca. 10 km Beschrijving belangrijkste knelpunten 3 Tangentiële verbinding tussen Meise en Vilvrde (via Grimbergen) ca. 8 km Beschrijving belangrijkste knelpunten 4 Tangentiële verbinding nrdrand (talud Rmeinsesteenweg) tussen Zellik (L60) en Vilvrde ca. 11 km Terreinanalyse vastleggen tracé - zekzne vr aansluiting statin Zellik, zekzne verbrugging kanaal (via R0 f 3 Fnteinenpark) 5 Kanaalrute ca. 25 km Beschrijving belangrijkste knelpunten / Prvincie Vl-Br det eigen terreinnderzek vr nrdelijk deel in verleg met Grimbergen en W&Z 6 Tangentiële verbinding Luchthaven tussen Vilvrde en Zaventem ca. 7 km Beschrijving belangrijkste knelpunten (Ontsluiting Bru Carg, aansluiting p fietsbrug, verleg met BAC, afstemming met tramstudie) 7 Tangentiële verbinding ten sten van de vijfhek (Schaerbeek - Eurpese wijk) tussen Vilvrde en Delta via Jsaphat / middenring ca. 13 km Terreinanalyse aansluiting Jsaphat naar Shuman 8 HST-rute - ca. 20 km Terreinanalyse verlenging HST-rute tussen Haren en aansluiting naar Brussel Nrd 9 Radiale verbinding Luchthaven (Lepld III) naar Schaerbeek - ca. 5 km Beschrijving belangrijkste knelpunten 10 Radiale verbinding Zaventem-Zuid Sint-Stevens-Wluwe Schaerbeek ca. 12 km 11 Tangentiële verbinding strand (Sint-Pieters-Wluwe) tussen HST-rute (Diegem) en Tervurenlaan ca. 8 km Terreinanalyse gedeelte Vlaanderen vanaf Tllaan tt Oude Keulseweg / gedeelte Brussel zie studie Reyerssite Beschrijving belangrijkste knelpunten / sluit aan p VLM-rute en BFF / relatie met tramstudie 12 Tangentiële verbinding tussen Tervuren en Zaventem-Zuid ca. 6 km Beschrijving belangrijkste knelpunten / relatie met tramstudie 13 Radiale verbinding tussen Wezembeek-Oppem / Etterbeek / Brussel-vijfhek ca. 10 km Terreinanalyse vr zeken tracé in afgebakende zekzne / haalbaarheid fietsrute in trambedding Eindrapprt Fiets-GEN studie 25

30 Fiets-GEN verbinding Onderzek 14 Radiale verbinding Tervuren Etterbeek (Delta) ca. 10 km Terreinanalyse vr stuk tussen Eikenweg en aansluiting sprrute (Invalidenlaan) 15 Radiale verbinding Overijse Etterbeek (Delta) (E411) ca 10 km Beschrijving belangrijkste knelpunten /.a. Lenard-kruispunt 16 Radiale verbinding Heilaart (L161) Etterbeek (Delta) Elsene (Vijfhek) ca. 15 km 17 Tangentiële verbinding Schaerbeek - Shuman - Etterbeek (Delta) (= Eurpese rutes) - ca. 6 km Beschrijving belangrijkste knelpunten te bespreken met Infrabel vr sprgedeelte tussen Delta en Terhulpsesteenweg Beschrijving belangrijkste knelpunten 18 Radiale verbinding Overijse Heilaart - Grenendaal ca. 7 km Beschrijving belangrijkste knelpunten / eerste stukje vanaf Grenendaal-statin richting Heilaart (Grenendaalstesteenweg f alternatief leesbaar maken) 19 Radiale verbinding Waterl Elsene (Vijfhek) Ca. 14 km Beschrijving belangrijkste knelpunten /.a. fietsrute in Terkamerenbs (zie PCM Brussel Stad) / prces N5 20 Radiale verbinding Sint-Genesius-Rde Mensberg - Vrst (L124) ca. 11 km Beschrijving belangrijkste knelpunten in verleg met Infrabel 21 Radiale verbinding Alsemberg Elsene ca. 10 km Beschrijving belangrijkste knelpunten (= rute Alsembergsesteenweg + aansluiting p sprrute L124 te Mensberg in verleg met Infrabel) 22 Tangentiële verbinding zuidelijke rand tussen Sint-Genesius-Rde en Halle ca. 10 km Beschrijving belangrijkste knelpunten / lpende studie VLM ('t Land van Teirlink) 23 Tangentiële verbinding Beersel Ukkel Delta (L26) ca. 13 km Terreinanalyse vanaf Diesdelle tt Delta (= ndergrndse sprrute) / Gedeelte Beersel = beschrijving belangrijkste knelpunten (Infrabel) 24 Radiale verbinding Sint-Pieters-Leeuw kanaal - Mensberg ca. 4 km Terreinanalyse vr zekzne Mensberg (Link kanaal - Mensberg + knp Mensberg) / beschrijving knelpunten traject Sint-Pieters-Leeuw 25 Tangentiële verbinding Anderlecht (L50A) Vrst Delta ca. 11 km Terreinanalyse vr gedeelte tussen N6 en Chruchillstraat/Brugmannlaan (reliëfprbleem, fietslift (?) via Mysteriestraat) Eindrapprt Fiets-GEN studie 26

31 Fiets-GEN verbinding 26 Radiale verbinding Itterbeek Anderlecht Brussel-Zuid (parallel N8) ca. 5 km Onderzek Beschrijving van belangrijkste knelpunten / te integreren in studie N8 / In BHG vlgen van Van Sustsstraat (Fietsstraat?)/ plssen mweg Denayerstraat via N8 tt Wesstatin 27 Tangentiële verbinding in de westrand (Dilbeek) ca. 4 km Beschrijving van belangrijkste knelpunten / kppelen met studie N8 28 Tangentiële verbinding westrand (R0) tussen Zellik en Anderlecht ca. 7 km Terreinanalyse vanaf N8 tt Zellik / fietsrute in tallud van de R0 f alternatieve verbinding 29 Tangentiële verbinding ten westen van de Vijfhek (L28) ca. 5 km Beschrijving van de belangrijkste knelpunten / verleg met Infrabel / Wijkcntract - studie Park28 30 Radiale verbinding Dilbeek (L50) tt aansluiting L60 ca. 9 km Terreinanalyse p gedeelte BHG (keuze zijde spr, sprwegvergangen, bekijken studie wijk Höring, ) / bespreken met Infrabel 31 Radiale verbinding Zellik Kekelberg Brussel-Nrd ca. 5 km Beschrijving belangrijkste knelpunten (alternatief vr Brusselsesteenweg langs Temmermansstraat, Maria van Hngarijelaan, Park van Kekelberg, as Lepld II) 32 OMA-B rute tt aan kanaal - ca 13 km Terreinanalyse gedeelte BHG van aansluiting L50 (Explaan) tt kanaal Eindrapprt Fiets-GEN studie 27

32 4.2 FIETS-GEN TRACÉS FIETS-GEN FICHES Vr de 32 zekznes werden 32 fiets-gen fiches uitgewerkt waarin een vrkeurstracé en eventuele alternatieve tracés zijn vastgelegd. In elke fiche wrdt gemtiveerd waarm het vrkeurstracé werd gekzen. Hierbij wrdt steeds gekeken naar vlgende aspecten: 1. Mate van afwijking ten pzichte van de kwaliteitseisen fiets-gen 2. Lkale meerwaarde (*) 3. Ruimtelijke inpassing 4. Technische haalbaarheid 5. Strategisch belang / pprtuniteiten. (*) Met lkale meerwaarde bedelen we het fietsptentieel p krte afstand. De geselecteerde fiets-gen znes hebben swies al vldende fietsptentieel vr de bvenlkale verplaatsingen. Als de fiets-gen rutes daarenbven k lkale kernen en attractieplen bedienen, dan ntstaat een bijkmende lkale meerwaarde en dus een grter fietsptentieel. Deze 5 aspecten werden k vertaald in een afwegingskader Fiets-GEN dat gebruikt kan wrden vr de fasering van de tekmstige realisatie van de Fiets-GEN rutes (zie hfdstuk 5). Per segment is aan de hand van ftmateriaal een verzicht gegeven van de belangrijkste knelpunten en wrdt een vrstel gedaan van gewenste fietsvrzieningen. Deze gewenste fietsvrzieningen zijn gebaseerd p de type-plssingen en inrichtingsprincipes van het Fiets-GEN die pgenmen zijn in bijlage 2. Indien er pprtuniteiten zijn langsheen een rute zals bijvrbeeld een tekmstige sprwegverbreding f een tramverlenging, dan werd deze infrmatie eveneens pgenmen in de fiche. Deze 32 fiches werden p CD-ROM bezrgd aan de pdrachtgever en wrden gebruikt als werkmateriaal vr de verdere uitwerking van de fiets-gen rutes na deze studie. Ze zijn niet pgenmen in bijlage mdat het ver een te grte heveelheid bladzijden gaat DE CONSULTATIERONDE Al de vrgestelde Fiets-GEN fiches werden besprken met de betrkken gemeenten, de gebruikers (Gracq, Fietsersbnd) en al de leden van de ambtelijke werkgrep. Gezien het belang van de sprwegtracés vr het Fiets-GEN werd eveneens een afznderlijke werkgrep gerganiseerd met Infrabel. Op basis van deze werkgrep is aangegeven welke sprwegtracés ng in aanmerking kmen als Fiets-GEN rute en waar er p krte termijn pprtuniteiten zijn (vb. Verbreding van dienstweg langs sprlijn L26 tussen Huizingen en Mensberg). Kaart 8 geeft een verzicht van de sprwegrutes waar ng mgelijkheden zijn vr het Fiets-GEN. Uit deze cnsultatiernde vlgt de uiteindelijke selectie van het Fiets-GEN netwerk. De pmerkingen p de vrgestelde Fiets-GEN rutes zijn pgenmen in bijlage 2: verslagen cnsultatierndes. Hierbij dient in acht genmen te wrden dat deze studie een eerste analyse is van de vrkeurstracés met vrstel van plssingsrichtingen. Bij de uiteindelijke uitwerking van een uitveringsntwerp van de verschillende afznderlijke (deel)rutes zijn zeker ng aanpassingen ndig die p basis van ntwerpend nderzek uitgeklaard wrden. De type-plssingen van het Fiets-GEN (bijlage 2) zijn wel de leidraad vr het ntwerp van het Fiets-GEN. Eindrapprt Fiets-GEN studie 28

33 Kaart 8: Mgelijkheden Fiets-GEN rutes langs sprwegtracés Eindrapprt Fiets-GEN studie 29

34 4.3 GEWENST FIETS-GEN NETWERK Kaart 9 geeft het gewenst Fiets-GEN. Het gaat m 398 km vrkeurstracés waarvan 205 km (51%) gelegen is in Vlaanderen en 193 km (49%) gelegen is in het Brussels Hfdstedelijk Gewest. Dit fiets-gen netwerk is een gebiedsdekkend netwerk van fietsrutes die allemaal vldende ptentieel hebben m pgewaardeerd te wrden tt snelfietsrute. De realisatie van elke fiets-gen rute wrdt geïntegreerd in lpende en tekmstige planprcessen (vb. sprwegverbredingen, tracéstudies tram, heraanleg drtchten, subsidiedssiers fietspaden, landinrichtingsprjecten, ). Daarnaast wrden afznderlijke fiets-gen prjecten pgestart vr de realisatie van 15 priritaire Fiets-GEN hfdrutes. In vlgend hfdstuk wrden deze 15 priritaire hfdrutes geselecteerd. Eindrapprt Fiets-GEN studie 30

35 Kaart 9: Gewenst Fiets-GEN Eindrapprt Fiets-GEN studie 31

36 5 15 PRIORITAIRE FIETS-GEN ROUTES De nderzeksfase resulteerde in een gebiedsdekkend Fiets-GEN netwerk met een maaswijdte van ca. 3 km. Elk van de geselecteerde rutes heeft een vldende grt ptentieel (> fietsers per dag) m ingericht te wrden als snelfietsrute. Vr elk van de geselecteerde tracés is het dus gewenst m (her)inrichtingsdssiers p te starten. De realisatie van het Fiets-GEN zal echter niet van vandaag p mrgen gebeuren en daarm selecteren we reeds een aantal fiets-gen rutes waarvr p krte termijn (in de vlgende 5 jaar) een ntwerp en uitveringsdssier wrdt pgestart. In ttaal gaat het ver 15 Fiets-GEN hfdrutes. De selectie van deze priritaire Fiets-GEN rutes gebeurt aan de hand van: 1. Fiets-GEN cncept 2. Basisuitgangspunten Fiets-GEN 3. Afwegingskader Fiets-GEN Vr de andere Fiets-GEN rutes wrdt geen afznderlijk uitveringsdssier pgestart, maar de realisatie van deze rutes wrdt wel gekppeld aan andere uitveringsdssiers (bv. heraanleg drtcht, pstart fietsfndsdssier, een tracéstudie vr een tram, een geplande sprwegverbreding, ). 5.1 CONCEPT FIETS-GEN Uit de analyse van de attractieplen/herkmstznes en de drrekening van de fietsptentiëlen met het prvinciaal verkeersmdel Vlaams-Brabant vlgde een cncept Fiets-GEN. Dit cncept verduidelijkt de radiale relaties naar de vijfhek, maar benadrukt tegelijkertijd het bestaan van heel wat tangentiële relaties in de gehele Brusselse regi. Deze tangentiële relaties zijn het sterkst en verst verspreid buiten de R0 in de nrdst rand. Bij de selectie van de priritaire Fiets-GEN rutes huden we rekening met dit basiscncept. Eindrapprt Fiets-GEN studie 32

37 5.2 FIETS-GEN BASIS UITGANGSPUNTEN De tweede selectiebasis vr de priritaire fiets-gen rutes wrdt gevrmd dr vlgende 4 uitgangspunten: 1. Fiets-GEN assen met zeer hg fietsptentieel = hge lkale meerwaarde + bvenlkale/grensverschrijdende assen 2. Flat tracks = vrkeur vr vlakke en gestrekte rutes langs kanaal, vallei en sprrutes 3. Grt strategisch belang / pprtuniteit = reeds geplande rutes f rutes die gekppeld kunnen wrden aan andere planprcessen (tramtracés, verbreding R0, ntwikkeling ntwikkelingsgebieden, ) 4. Grensverschrijdende rutes = de hfdrutes meten intergewestelijke fietsverplaatsingen mgelijk maken. Eindrapprt Fiets-GEN studie 33

38 5.3 AFWEGINGSKADER FIETS-GEN In de nderzeksfase van deze studie werden de geselecteerde fiets-gen segmenten berdeeld p basis van nderstaande afwegingscriteria. Deze afwegingscriteria werden mgezet naar een Excelrekenblad dat een pririteit uitrekent per afznderlijk fiets-gen segment en per fiets-gen rute. Met het g p een priritering van de Fiets-GEN hfdassen is het detailniveau p het niveau van de 338 fiets-gen segmenten echter te grt. De scre per Fiets-GEN rute geeft wel een indicatie van de gewenste priritaire assen. Deze berdelingstabel is pgenmen in bijlage 3. Hier wrdt k de berdelingsbasis vr elk afwegingscriterium uitgelegd. Het Excel rekenblad werd bezrgd aan de pdrachtgever. Dit rekenblad kan van pas kmen bij de verdere fasering per rute. Het afwegingskader geeft een berdeling per fiets-gen segment vr vlgende 5 afwegingscriteria: 1. Kwaliteitseisen Fiets-GEN: veiligheid, directheid, cntinuïteit, rijcmfrt, aantrekkelijkheid, integratie in penbaar dmein 2. Lkale meerwaarde (*) 3. Ruimtelijke inpassing / planlasten 4. Technische haalbaarheid / kstprijs 5. Strategisch belang/pprtuniteiten (*) Lkale meerwaarde wrdt hier uitgedrukt in het ptentieel aantal fietsverplaatsingen in een straal van 1,5 km rnd de fiets-gen rute. Het gaat hier dus ver het ptentieel vr krte fietsverplaatsingen. Vr de bvenlkale fietsverplaatsingen hebben al de geselecteerde fiets-gen rutes reeds een vldende hg ptentieel (> fietsers per dag). Rutes waar de lkale meerwaarde dus hg is, hebben een zeer hg fietsptentieel. Eindrapprt Fiets-GEN studie 34

39 PRIORITAIRE FIETS-GEN ROUTES SELECTIE 15 HOOFDROUTES De cmbinatie van fiets-gen cncept + 4 uitgangspunten fiets-gen + de indicatieve rutes uit het afwegingskader resulteert in 15 priritaire fiets-gen assen die het hfdnetwerk vrmen van het Fiets-GEN. Het gaat m vlgende priritaire fiets-gen rutes: 1. Nrd-Zuid 1: Wemmel- vijfhek (as benedenstad-bvenstad)- Grenendaal (L161) 2. Nrd-Zuid 2: Meise (A12) Kninklijke as (Schaerbeek Warandepark) / Eurparute (Maelbeekvallei) Ter Kameren / Zniënwud Waterl 3. Kanaalrute 4. Nrdtangent: Talud Rmeinsesteenweg Vilvrde - Luchthaven 5. Nrd-Zuid 3: Sprrute HST-rute (Krtenberg Brussel-Nrd) Ansprachlaan sprrute L124 Mensberg Sint-Genesius-Rde 6. Luchthavenrute: L26 nrd / A E40 rute: Sterrebeek E40 Reyerssite 8. Ost-West radiaal: Tervuren vijfhek Zellik 9. Osttangent: Wluwevallei Vrstlaan 10. OMA-B: Middenring L60/L Zuid-Tangent: Jezus-Eik Delta Vrst Anderlecht L50A 12. Zuidelijke sprrute: L26 zuid Huizingen Beersel Mensberg Delta 13. Kleine ring 14. Westtangent: Sprlijn L28 Bkstael Tur&Taxis Weststatin Kanaal 15. Westradiaal (parallel N8): Itterbeek Anderlecht - Kanaal Kaart 10 geeft de 15 Fiets-GEN hfdrutes en Kaart 11 is een schematische vrstelling van het fiets-gen hfdnetwerk. Op dit schema van de Fiets-GEN hfdrutes staan k de belangrijkste kernen en attractieplen die ntslten wrden met het Fiets-GEN. Eindrapprt Fiets-GEN studie 35

40 Kaart 10: Fiets-GEN hfdrutes Eindrapprt Fiets-GEN studie 36

41 Kaart 11: Schema Fiets-GEN hfdrutes Eindrapprt Fiets-GEN studie 37

42 5.4.2 MOTIVERING 15 HOOFDROUTES MET BELANGRIJKSTE KNELPUNTEN/OPPORTUNITEITEN De beschrijving van de bestaande testand en mgelijke plssingsrichtingen is verwerkt in de verschillende Fiets-GEN fiches. Samenvattend geven we hier per Fiets- GEN hfdrute de mtivering en beschrijving van de belangrijkste knelpunten en pprtuniteiten 1. Nrd-Zuid 1: Wemmel- vijfhek (as benedenstad-bvenstad)- Grenendaal (L161) Beschrijving/mtivering: Radiale verbinding van Wemmel met Grenendaal via de vijfhek waarbij een verbinding gelegd wrdt tussen bven en benedenstad via de kunstberg. De nrd-westelijke as vlgt de as van de Tentnstellingslaan richting vijfhek. De Universitaire campus te Jette is een belangrijke plencluster. De rute naar de vijfhek is vlak en ligt parallel aan de tekmstige tramlijn 9 te Jette. De zuid-stelijke as vlgt het tracé van sprlijn L161 Brussel-Namen. De Eurpese instellingen en de Universitaire campus VUB/ULB te Etterbeek zijn belangrijke attractieplen. Knelpunten: - Krap prfiel Steenweg p Brussel (impressiebeeld DR FP in bebuwde km) Opprtuniteiten: - Heraanleg p- en afrittencmplex R0 - Aanleg rute kppelen aan Tramlijnverlenging MIVB UZ-Simnis (Tram 9) - Aanleg nieuwe fietsbrug ver kanaal ter hgte van Rue Lcquenghien (verbinding naar Brussel centrum) - Ontwikkelingszne Delta - Sprwegverbreding (in uitvering) L161 Watermael - Fietsverbinding benedenstad naar bvenstad. Fietslift Kunstberg (?) Eindrapprt Fiets-GEN studie 38

43 2. Nrd-Zuid 2: Meise (A12) Kninklijke as (Schaerbeek Warandepark) / Eurparute (Maelbeekvallei) Ter Kameren / Zniënwud Waterl Beschrijving/mtivering: Radiale verbinding van Meise naar Waterl met nrd-zuid ntsluiting van de Eurpesewijk via de Maelbeekvallei tt Flagey en een parallelle vlakke verbinding van Schaerbeek met Justiespaleis via het Kninklijk tracé. Het nrdelijke deel vlgt de A12 en sluit aan p het Kninklijk tracé via de Madridlaan Van Praetlaan. De Exp-Heizel is een belangrijke attractiepl. Het zuidelijke tracé vlgt de Luizalaan naar Ter Kamerenbs en sluit aan p de Waterlsesteenweg via de Lrainedreef in het Zniënwud. Knelpunten: - Aansluiting Fiets-GEN rute ter hgte van Van Praetlaan / Van Praet Brug - Aansluiting Nrd-Zuid 2 rute p Nrd-Zuid 1 rute ter hgte van Trnstraat Graystraat (Buw van een fietslift) Opprtuniteiten: - A12 als mgelijk tramtracé tramverlengingsprject De Lijn - Integratie fiets-gen rute in park sprtalud L161 Eurpees Parlement tt Scepterstraat + fietslift ter hgte van Graystraat - Knippen van één van de nrd-zuidassen Ter Kameren Bs Impressiebeeld Graystraat als fietsstraat (autluw maken) Impressiebeeld Ter Kamerenbs - Alternatieve rute vr Lreinendreef in Zniënwud (telating Natuur en Bs) Eindrapprt Fiets-GEN studie 39

44 3. Kanaalrute Beschrijving/mtivering: Vlakke en gestrekte rute die mmenteel al gebruikt wrdt als snelfietsrute. Ontsluiting van tewerkstellingsznes langs de kanaalzne. Hfdas waar andere fiets-(gen) rutes p aantakken. Knelpunten: - Traject langs de Havenlaan Opprtuniteiten: - Aansluiting van kanaalrute p Zennerute te Vilvrde - Mgelijke dwngrading van Vilvrdsesteenweg N260 Eindrapprt Fiets-GEN studie 40

45 4. Nrdtangent: Talud Rmeinsesteenweg Vilvrde - Luchthaven Beschrijving/mtivering: Tangentiële verbinding van Zellik met de Luchthaven via het vlakke talud van de Rmeinsesteenweg. Deze rute ntsluit de tewerkstellingsplen te Zellik, Universitaire Campus Jette, de Exp De Heizel, tewerkstellingsznes te Vilvrde (.a. Medialaan) en is de nrd-tangent in Machelen-Vilvrde die aansluit p de luchthaven. Een parallelle nrd tangent ntsluit de stadskern van Vilvrde (via statin). Deze rute valt mgelijk samen met een nieuw tramtracé in de nrdrand. Knelpunten: - Rute ver privédmein (erf) te Zellik - Aandacht vr natuurwaarden Laarbeekbs - Onderdrgang statin van Vilvrde is niet mgelijk (heraanleg statin Vilvrde in pstartfase) - Aansluiting bestaande (nieuwe) fietsbrug ver A12 naar Brucarg Opprtuniteiten: - Nieuwe fietsbrug ver kanaal te Vilvrde (Waterfrnt ntwikkeling) - Talud Rmeinsesteenweg is mgelijke tracékeuze van de tram van De Lijn Eindrapprt Fiets-GEN studie 41

46 5. Nrd-Zuid 3: HST-rute (Krtenberg Brussel-Nrd) Ansprachlaan sprrute L124 Mensberg Sint-Genesius-Rde Beschrijving/mtivering: Sprwegtracé tussen Krtenberg en Sint-Genesius-Rde dat de nrd-zuid verbinding vrmt via de Ansprachlaan in het centrum van Brussel. Het nrdelijk deel is de HST-rute naar Leuven die reeds gedeeltelijk gerealiseerd is. De rute drkruist k de ntwikkelingszne Schaerbeek vrming. Het zuidelijk deel vlgt sprlijn L124 Brussel-Nijvel. Dit is een meilijk maar ndzakelijk sprtracé mwille van het zeer reliëfrijke gebied dat drkruist wrdt (Vrst-Ukkel- Linkebeek). Belangrijke tewerkstellingsznes die ntslten wrden zijn Zaventem, Diegem, de Audifabrieken te Vrst en de tewerkstellingsznes rnd Brussel-Nrd en Brussel-Zuid. Knelpunten: - Buw treinmuseum te Schaarbeek met rekening huden met drgang fietsrute - Aanleg van parallelle fietsrute langs sprlijn L124. Fietsrute phangen langs sprwegbruggen vergt grte investeringen. Opprtuniteiten: - Aanpak verkeerscirculatie (knippen autverkeer) ter hgte van sprwegnderdrgang Paviljenstraat - Knippen van Ansprachlaan vr drgaand verkeer - Geplande herlkatie van statin Mensberg p knp sprlijnen L124 en L26 HST-rute Leuven-Brussel (Herent) Referentiebeeld fietsbrug langs sprlijn. Eindrapprt Fiets-GEN studie 42

47 6. Luchthavenrute: L26 nrd / A201 Beschrijving/mtivering: Het gaat hier m de twee parallelle radiale verbindingen tussen de luchthavenregi en de ntwikkelingszne Jsaphat. De westelijke as vlgt het sprwegtalud van L26 en ntsluit de tewerkstellingsznes te Haren-Zuid. De ntsluiting naar de luchthaven gebeurt via de Haachtsesteenweg. De stelijke as vlgt de Lepld-III laan (A201) en kruist de R0 richting luchthaven via de A201. Langs de Lepld-III laan is een cncentratie van kantren. De tramverlenging richting luchthaven is een pprtuniteit m k een fietsverbinding te realiseren naar de luchthaven. Knelpunten: - Fietsversteek van R0 via A201 (fietsbrug gekppeld aan tramverlenging) Opprtuniteiten: - Ontwikkeling Jsaphatsite biedt mgelijkheid m fietsrute langs sprlijn te vrzien. - Tramlijnverlenging Lepld II laan naar luchthaven biedt de pprtuniteit m fietsbrug ver R0 te leggen parallel met tram Eindrapprt Fiets-GEN studie 43

48 7. E40 rute: Sterrebeek E40 Reyerssite Beschrijving/mtivering: Dit is de radiale verbinding tussen de wn en tewerkstellingszne van Zaventem-Zuid en de Reyerssite. In Vlaanderen vlgt de rute de vrmalige trambedding (Tramlaan). In Brussel lpt de rute parallel aan het vlakke traject van de E40 en wrdt de middenring gekruist via een nieuw te buwen fietsbrug ter hgte van de Whitlcklaan. Knelpunten: - Op- en afritten van E40 meten ngelijkvlers gekruist kunnen wrden - Nd aan een nieuwe fietsbrug ver de Middenring (Whitlcklaan) Opprtuniteiten: - Fietsrute in talud E40 ter hgte van de Reyerssite is pgenmen in ntwikkelingsplan Reyerssite. Impressiebeeld versteek Bareelstraat met fietsrute langs E40 Eindrapprt Fiets-GEN studie 44

49 8. Ost-West rute: Tervuren vijfhek Zellik Beschrijving/mtivering: Radiale st-west verbinding tussen Zellik en Tervuren. Deze fiets-gen rute gaat nder de R0 via de Brusselsesteenweg en sluit aan p structurerende as van de Lepld II laan naar de vijfhek. Hier is een parallelle verbinding via een (autluwe) Maria van Hngarijelaan wenselijk. Vanuit Tervuren start de rute via de Brusselsesteenweg. Vanaf het Vierarmenkruispunt lpt de rute langs de Tervurenlaan en de Wetstraat naar het centrum van Brussel. De Wetstraat is belangrijke vlakke verbinding ver de Maalbeekvallei. Knelpunten: - Verbreding van fietspaden langs Tervurenlaan (beschermd zicht, natuurwaarden) - Verbreding van fietspaden langs Wetstraat Opprtuniteiten: - Heraanleg Vierarmenkruispunt (R0) - Afsluiten Nestr Martinstraat vr autverkeer (sprwegnderdrgang L50). Impressiebeeld Wetstraat met verbrede fietspaden Impressiebeeld Lepld II laan Eindrapprt Fiets-GEN studie 45

50 9. Osttangent: Wluwevallei Vrstlaan Beschrijving/mtivering: Deze fiets-gen verbinding is een belangrijke sttangent in Brussel die de luchthaven verbindt met Watermael- Bsvrde. De fiets-gen rute vlgt de Wluwelaan en Vrstlaan en is gelegen in de Wluwevallei. Naast de luchthaven zijn de tewerkstelllingsznes en nderwijsplen (UZ Saint-Luc) langs Wluwelaan en Vrstlaan belangrijke attractieplen. Deze fiets-gen rute heeft een nrdstelijke tangentverbinding die de nrdst rand van Brussel verbindt met Nederverheenbeek via een ng te buwen brug ver de kanaalzne. Deze verbrugging van de kanaalzne via Schaerbeek vrming wrdt gekppeld aan een nieuwe tramlijnverbinding via Schaerbeek vrming. Op het plateau van Mrsel is reeds een gedeelte van deze tangent gerealiseerd via de Lange Wagenstraat in het kader van een landinrichtingsprject. De kruising met de Lepld III laan is hier ng een belangrijk knelpunt. Knelpunten: - Aansluiting Wluwelaan p Vrstlaan via Tervurenlaan - Verknping / versteek van de Lepld III laan. Deze verknping met gekppeld wrden aan de tekmstige tramverlenging naar de luchthaven. Opprtuniteiten: - Realisatie van een tweede nrdtangent fietsrute van Schaarbeek vrming naar Neder-ver-heembeek. Mee te nemen bij ntwikkelingszne Schaarbeek vrming en een mgelijke tramverlenging. Eindrapprt Fiets-GEN studie 46

51 10. Middenring L60/L50 Grt-Bijgaarden / Dilbeek Beschrijving/mtivering: Fiets-GEN verbinding die Asse en Dilbeek verbindt met de nrdstelijke tweede krn van Brussel via de Middenring. Het westelijk deel van deze rute is de OMA-B rute die gebruik maakt van de sprwegtracés L50 en L60. De sprrute kan drgetrkken wrden ver het kanaal via reeds bestaande bruggenhfden van een vregere sprwegbrug. Daarna vlgt de rute het tracé van de Middenring dat heringericht met wrden met hgwaardige fietsvrzieningen. Belangrijke attractieplen zijn de KMO-zne te Grt-Bijgaarden, Brussels-Nrd, de Reyerssite, de VUB/ULB campus te Etterbeek. Knelpunten: - Sprwegnderdrgang R0 (OMA-B rute) - Sprwegnderdrgang A10 Opprtuniteiten: - Heraanleg van de Middenring (Streefbeeldstudie) - Aanleg van een nieuwe fietsbrug langs sprwegbrug kanaal. Brughfden liggen er al. Impressiebeeld sprwegnderdrgang A10 Eindrapprt Fiets-GEN studie 47

52 11. Zuid-Tangent: Jezus-Eik (E411) Delta Vrst Anderlecht L50A Beschrijving/mtivering: Tangentiële verbinding tussen Jezus-Eik en Anderlecht richting Lennik drheen de reliëfrijke zuidelijke tweede krn van Brussel. Deze rute ntsluit de VUB/ULB campus te Etterbeek via het tracé van de E411. Vanaf de campus wrdt een z vlak mgelijk traject gevlgd via de Fraiteurbrug Winstn Churchillaan Vanderkinderestraat. Ter hgte van het Dudenpark te Vrst wrdt het niveauverschil pgevangen via een fietslift in de Mysteriestraat. Via de Paapsemlaan The Lambertlaan in Anderlecht sluit de rute aan p het sprwegtracé van L50A. Knelpunten: - Afscherming fietsrute van E411 snelweg (referentiebeeld) - Inrichting Vanderkinderestraat als Fiets-GEN rute (autluw maken + fietsstraat) Opprtuniteiten: - Ontwikkeling Delta-site (integratie fietsrute) - Fraiteurbrug als fiets/ov brug - Overbruggen hgteverschil Mysteriestraat met fietslift (?) - Verknping met hfdrute 5 langs sprlijn 124 met fietslift (?) Impressiebeeld Schaatsstraat als fietsstraat Vrbeeld van afscherming langs autsnelweg Eindrapprt Fiets-GEN studie 48

53 12. Sprrute L26 zuid: Huizingen Beersel Mensberg Delta Beschrijving/mtivering: Zuidelijke radiale verbinding tussen Huizingen en ntwikkelingszne Delta / VUB campus te Etterbeek. De fietsrute ligt in het talud van sprlijn L26 die drheen een zeer reliëfrijk gebied gaat. De haalbaarheid van dit sprwegtracé is grt mdat er geen al te grte infrastructruuraanpassingen (bruggen, tunnels) ndig zijn. De verknping ter hgte van Mensberg met hfdrute 5 is een belangrijk aandachtspunt. Knelpunten: - Meilijke aansluiting met Delta site via sprwegrute (zeer grt niveauverschil + knp met L161) Opprtuniteiten: - Geplande sprwegverbreding in functie van tegang vr persneel tussen Huizingen en Mensberg. Bij deze verbredingswerken kan eveneens rekening gehuden wrden met de aanleg van een fiets-gen rute. - Heraanleg sprwegknp aan Mensberg. De integratie van een fietsrute bij de heraanleg van deze knp kan ng vrzien wrden. Eindrapprt Fiets-GEN studie 49

54 13. Kleine ring Beschrijving/mtivering: Realisatie van hgwaardige fietsrute langs de kleine ring. Knelpunten: - Behefte aan dubbelrichtingsfietspaden langs beide zijden van de kleine ring. Opprtuniteiten: - Staat p uitveringsprgramma van Brussels Gewest. Streefbeeldstudies zijn gemaakt. Eindrapprt Fiets-GEN studie 50

55 14. Westtangent: Sprlijn L28 Bkstael Tur&Taxis Weststatin Kanaal Beschrijving/mtivering: Fiets-GEN verbinding langs sprtracé L28. Het gaat hier ver een vlakke rute met vldende beschikbare ruimte m deze rute snel te realiseren. Deze rute sluit aan p de site van Tur & Taxis en ntsluit de belangrijke ntwikkelingszne rnd het West-statin. De rute sluit aan p de kanaalrute. Knelpunten: - Sprwegnderdrgang ter hgte van Simnis is nmgelijk. Hier met fietsrute uit de sprwegbedding. Opprtuniteiten: - Ontwikkeling van site Tur & Taxis met sprwegpark Park Dubrucq Eindrapprt Fiets-GEN studie 51

56 15. Westradiaal (parallel N8): Itterbeek Anderlecht - Kanaal Beschrijving/mtivering: Radiale fiets-gen verbinding tussen Itterbeek en centrum van Brussel. Deze rute is een parallelle verbinding met de N8 Ninffsesteenweg. Knelpunten: - Omwille van ruimtegebrek langs de N8 is een parallelrute geselecteerd. In het gedeelte van de Vlaamse Rand met rekening gehuden wrden met een sterk heuvelachtig terrein. Opprtuniteiten: - De Van Suststraat leent zich vr een heraanleg tt fietsstraat die als parallel hfdfietsrute vr de N8 dient. Eindrapprt Fiets-GEN studie 52

57 6 ACTIEPLAN Aanleiding vr de buw van dit fiets-gen is de vaststelling dat het aandeel fietsverplaatsingen nder de 4% ligt in Brussel en de Vlaamse Rand terwijl het aandeel krte verplaatsingen in dit stedelijk gebied zeer hg is. In Brussel en de Vlaamse Rand zijn 71% van de verplaatsingen krter dan 15 km en het aandeel verplaatsingen krter dan 5 km bedraagt 51%. Een zeer grt aandeel van deze krte verplaatsingen gebeurt vandaag met de aut, nder meer mwille van een gebrek aan veilige en cmfrtabele fietsinfrastructuur. Het is met name deze zeer grte verplaatsingsmarkt van krte autverplaatsingen 6 die mee rzaak is van de nageneg permanente verkeerscngestie in dit gebied. Tegelijkertijd zal de grei van (krte) verplaatsingen enkel ng tenemen mwille van een sterke bevlkingsaangrei en ecnmische ntwikkelingen. Investeringen in fietsinfrastructuur zijn daarm ndzakelijk vr iedereen die zich in deze regi verplaatst. Resultaat van deze fiets-gen studie is een gebiedsdekkend netwerk van fietsrutes die allemaal vldende fietsptentieel hebben m ingericht te wrden vlgens de fiets-gen kwaliteitseisen. Ok werden er 15 priritaire fiets-gen rutes geselecteerd waarvr het gewenst is m p krte termijn uitveringsdssiers p te starten. De selectie van al deze rutes werd reeds besprken met gebruikers, lkale en hgere verheden zdat er een ruim draagvlak bestaat vr de effectieve realisatie van het fiets-gen. De vlgende stap is een cncreet uitveringsprgramma en begrting m het fiets-gen te realiseren. Vr de financiering van het Fiets-GEN kmen er gezamenlijke inspanningen van de drie initiatiefnemers: de prvincie Vlaams-Brabant, het Vlaams Gewest en Brussels Gewest. Daarnaast wrdt er gezcht naar Eurpese middelen m dit grensverschrijdende netwerk van snelfietsrutes te realiseren. Naast de inspanningen van de drie initiatiefnemers zal de realisatietermijn van het fiets-gen sterk afhankelijk zijn van de inspanningen van al de andere actren die betrkken waren in deze studie: al de gemeenten in Brussel en Vlaamse Rand, VLM, W&Z, BIM, Infrabel, De Lijn, De MIVB, Brussels Airprt, In dit laatste hfdstuk geven we een verzicht van stappen die p krte termijn genmen meten wrden m het fiets-gen p terrein te realiseren. Eerst maken we een ksten/baten raming van het Fiets-GEN. 6 42% van de autverplaatsingen in Vlaanderen zijn krter dan 5 km OVG Eindrapprt Fiets-GEN studie 53

58 6.1 KOSTEN/BATEN FIETS-GEN MAATSCHAPPELIJKE WINST MEER FIETSVERPLAATSINGEN De buw van het Fiets-GEN in een stedelijke en reliëfrijk gebied vergt grte investeringen. De vraag stelt zich dan k in heverre dergelijke investering verantwrd is. We smmen daarm een aantal maatschappelijke vrdelen p van meer fietsverplaatsingen en vertalen dit in een terugverdieneffect van het Fiets-GEN. We baseren ns p de ksten-baten studie Valuing the Benefits f Cycling 7 die uitgeverd werd dr het nderzeksbureau SQW in pdracht van Cycling England. In deze studie wrdt de bestaande kennis rnd ksten-baten in fietsbeleid verzameld en wrdt ingeschat wat de maatschappelijke winst per extra fietsverplaatsing. De maatschappelijke winst is sterk afhankelijk van de leeftijd, de plaats waar meer gefietst wrdt (stedelijk f landelijk) en het feit f het gaat ver nieuwe fietsverplaatsingen (verschuiving van aut naar fiets) f gewn meer fietsverplaatsingen. Vr een 45-jarige autmbilist die in de stad wnt en die p de fiets verstapt, betekent dit een maatschappelijke winst van 446 / jaar. Onderstaande tabel geeft de grtterdes van maatschappelijke winsten vr gezndheid, luchtverntreiniging/co2 en vermindering van cngestie. Psitieve effecten p vlak van verkeersveiligheid f besparen p autksten werden niet in rekening gebracht. Tabel 7: Maatschappelijke baten van fietsverplaatsingen Effect meer fietsverplaatsingen Interval van maatschappelijke baten (1) (Aantal per persn per jaar) Gezndheidseffecten Vermindering van luchtverntreiniging en CO Vermindering van verkeerscngestie Brn: Cycling England, 2007 Ttaal (1) De baten zijn afhankelijk van leeftijd, plaats (stedelijk f landelijk) en het feit f het ver het vervangen van autverplaatsingen gaat f gewn meer fietsverplaatsingen zijn. Maatschappelijke winst fiets-gen: Indien we bvenstaande maatschappelijke baten vertalen vr de Fiets-GEN zne dan resulteert dit in nderstaande analyse. We gaan uit van vlgende aannames: - Grei aandeel fietsverplaatsingen van 4% in 2012 naar 20% in Aantal inwners Fiets-GEN-zne: 1,2 milj inwners - Grei aantal inwners van per jaar 1% - Gemiddeld aantal verplaatsingen per persn per dag: 3 - Gemiddelde maatschappelijke winst per jaar 300 /persn Met deze aannames evlueert het aantal fietsverplaatsingen van in 2012 naar in Dit is een vervijfvudiging van het aantal fietsverplaatsingen. 7 Bruce Macdnald (2007): Valuing the benefits f cycling, Lndn, SQW/Cycling England Eindrapprt Fiets-GEN studie 54

59 Figuur 3: Maatschappelijke winst Fiets-GEN per jaar Uitgaande van bvenstaande aannames betekent een verschuiving in het aandeel fietsverplaatsingen van 4% naar 20% vr de Fiets-GEN zne tussen 2012 en 2020 een maatschappelijke winst van gemiddeld 29 mi. per jaar, met een ttale maatschappelijke winst van 238 milj tegen Er zijn twee belangrijke nuanceringen bij deze berekening van maatschappelijke baten: Een mdal shift van 4% naar 20% fietsverplaatsingen tegen 2020 is een zeer ambitieuze delstelling. Indien deze mdal shift slechts beperkt zal zijn tt 10% fietsverplaatsingen in 2020 betekent dit slechts een ttale maatschappelijke winst van 92 milj tegen Een verhging van het aantal fietsverplaatsingen is niet enkel het resultaat is van het Fiets-GEN. De vlledige maatschappelijke winst mag dus niet enkel aan de realisatie van het fiets-gen gekppeld wrden. Dit neemt niet weg dat het Fiets-GEN vr een belangrijk hefbmeffect zal zrgen vr bijkmende mbiliteitsmaatregelen die het fietsgebruik stimuleren KOSTPRIJS FIETS-GEN Vr de geselecteerde fiets-gen rutes is het ng niet mgelijk m tt p detailniveau een kstprijsraming per rute/segment p te stellen. Zulke budgetraming per rute past in een verdere uitveringsfase waar een vrntwerp en kstprijsraming wrdt pgesteld per rute. Wel kan er een grtterde van investeringskst berekend wrden p basis van de kennis ver de gemiddelde kstprijs per kilmeter van fietspadendssiers in Vlaanderen en het Brussels Gewest. In het afwegingskader werd er bij de berdeling van de technische haalbaarheid een richtprijs per kilmeter gegeven. Gezien ca. 85% van de rutesegmenten een berdeling van slecht tt nvldende haalt (Excel rekenblad afwegingskader - bijlage 3) gebruiken we het richtcijfer tussen de /km en /km. Dit is een ruime marge die k rekening hudt met een kwaliteitssprng van de reeds bestaande fietsvrzieningen en de buw van verschillende kunstwerken (fietsliften, fietsbruggen, fietstunnels). Eindrapprt Fiets-GEN studie 55

60 Tabel 8: Afwegingscriterium technische haalbaarheid / kstprijs Technische haalbaarheid Kstprijs ++ Zeer ged - Vldet reeds vr het grtste gedeelte aan de kwaliteitseisen - Er zijn enkel enkele herstellingswerken ndig - Er zijn geen nteigeningen ndig - ca / km Technnische haalbaarheid / kstpijs ged nvldende slecht - Beperkte pwaardering naar kwaliteitseisen (verbreding) van Fiets-GEN - Heraanleg van versteekvrzieningen - Er zijn een beperkt aantal nteigeningen ndig - Er is een vernieuwing ndig van de fietsinfrastructuur ver meer dan 50% van het tracé '- Er zijn heel wat nteigeningen ndig - Er zijn grte infrastructuurwerken ndig (bruggen, tunnels, liften, ) m bepaalde barrières in het Fiets-GEN p te lssen '- Er zijn grtschalige nteigeningen ndig m ruimte te maken vr de Fiets-GEN rutes - ca / km '- ca /versteekplaats - ca / km - ca / kruispuntversteekplaats - ca / km '- ca / barrière Onderstaande tabel geeft een budgetraming vr de realisatie van het fiets-gen met een budgetverdeling per gewest afhankelijk van de ligging van de Fiets-GEN tracés. Tabel 9: Budgetraming Fiets-GEN Fiets-GEN netwerk km à /km 15 hfdrutes Fiets-GEN km à /km Vlaams Gewest 205 km 62 à 82 milj 113 km 34 à 45 milj. Brusselse Gewest 193 km 58 à 68 milj 167 km 50 à 67 milj. Ttaal 398 km 120 à 150 milj 280 km 84 à 112 milj. De kstprijs vr de realisatie van het vlledige Fiets-GEN netwerk wrdt geraamd p een bedrag tussen de 120 milj. en 150 milj. tegenver een besparing in de maatschappelijke kst vr gezndheid, luchtkwaliteit en verkeerscngestie van 238 milj. tegen 2020 bij een verschuiving van het fietsaandeel van 4% naar 20% van het ttaal aantal verplaatsingen. Het terugverdieneffect van het fiets-gen is dus bijna 1 p 2. Eindrapprt Fiets-GEN studie 56

61 Kstprijs Fiets-GEN ten pzichte van GEN Een vergelijking met de investeringskst van het GEN vr penbaar verver, die dr de NMBS geraamd wrdt p 2,4 miljard, leert ns dat investeringen in fietsinfrastructuur zeer klein zijn in vergelijking tt het (ptentieel) aantal verplaatsingen. Het BELDAM nderzek geef aan dat in ,4% van de verplaatsingen in Brussel bestnd uit treinverplaatsingen en 2,5% uit fietsverplaatsingen. Er van uitgaand dat beide ververswijzen een gelijkaardig ambitieniveau hebben naar aantal verplaatsingen betekent dit dat de investeringskst per extra treinverplaatsing ruim 20 keer z grt als de investeringskst per extra fietsverplaatsing. Hier wrden dan ng niet de explitatieksten bijgerekend m de trein te laten rijden. Bij fietsverplaatsingen zijn die nihil. Naar ksteneffectiviteit is het dus zeker verantwrd m de investeringen in het Fiets-Gen z snel mgelijk p te starten. 6.2 WE STARTEN NIET VAN NUL BFF EN GFR Een belangrijk element bij de realisatie van het fiets-gen is dat er heel wat rutes samenvallen met reeds bestaande fietsnetwerken (.a. GFR, BFF). 196 km (49%) van het Fiets-GEN valt reeds samen met een BFF-rute f GFR-rute. Langs deze functinele fietsnetwerken is reeds fietsinfrastructuur aanwezig, werden reeds verkeerscirculatiemaatregelen genmen (vb. autluw maken) f bestaat er een investeringsprgramma m fietsrutes te realiseren. Dit wil zeggen dat vr nageneg de helft van het Fiets-GEN enkel een extra budget ndig vr de pwaardering tt fiets-gen kwaliteit. Onderstaande tabel geeft de mate van verlap van het fiets-gen met het BFF en GFR netwerk. Binnen het BFF netwerk wrdt k ng een nderscheid gemaakt tussen hfdrutes (die de Fiets-GEN kwaliteit vrpstellen) en de functinele verbindingen, waar een pwaardering met plaatsvinden naar Fiets-GEN kwaliteit. De verlap van het Fiets-GEN met de BFF en GFR rutes wrdt weergegeven p Tabel 10: Overlap Fiets-GEN met BFF en GFR Fiets-GEN (398 km) Fiets-GEN hfdrutes (280 km) km % verlap km % verlap BFF - hfdrutes 50 km 13% 33 km 12% BFF - functineel 91 km 23% 41 km 15% GFR 55 km 14% 48 km 17% Ttaal verlap % % Eindrapprt Fiets-GEN studie 57

62 Kaart 12: Overlapping van Fiets-GEN netwerk met gewenst BFF en GFR fietsnetwerk Eindrapprt Fiets-GEN studie 58

63 Vr zwel het BFF-netwerk als het GFR netwerk werden reeds investeringsmiddelen vastgelegd die nu gekppeld kunnen wrden aan extra middelen vr de pwaardering tt Fiets-GEN kwaliteit. Vrziene middelen BFF en GFR BFF Vlaams-Brabant Functinele fietsrutes die vaak langs verbindingswegen liggen. Naar Brussel zijn er 10 hfdrutes waar de fiets-gen kwaliteit een uitgangspunt is. GFR Brussels Gewest Functineel fietsnetwerk binnen BHG. De rutes lpen meestal langs lkale wegen en mijden zveel mgelijk de grte verkeersaders. Ca. 20 milj. per jaar vanuit Vlaams Gewest (fietspaden langs gewestwegen en jaagpaden) (Mdules, fietsfnds) Ca. 2 milj. per jaar vanuit prvincie Vlaams-Brabant (fietspaden langs gemeentewegen, jaagpaden) (Fietsfnds) 20% eigen financiering dr gemeenten (mdule fietspaden f fietsfnds) Ca. 11 milj. per jaar vr de realisatie van de GFR rutes VOIES VERTES EN GROENE WANDELING - BIM Een uitveringsprgramma dat eveneens cmplementair is met het Fiets-GEN is het prject Vies Vertes en de Grene Wandeling. De Grene wandeling is een tangentiële wandeling rndm het Brussels Gewest die de verschillende Brusselse parken en grene crridrs met elkaar verbindt. Verschillende trajecten vallen k samen met de geselecteerde Fiets-GEN verbindingen (.a. vrmalige sprlijn Brussel-Tervuren, Kning Budewijnpark, Scheutbs, ). Daarnaast werkt het BIM k aan een uitveringsprgramma van snelle fietsverbindingen langs de bestaande sprwegbeddingen. In mei 2012 werd hiervr een studie afgernd (Vies vertes cnnectins cyclistes rapides, mei 2012) die een actualisatie was van een inventaris van sprwegtracés in De initiatieven die dus genmen wrden vanuit het BIM m deze sprwegtracés tegankelijk te maken vr fietsers, meten verder afgestemd wrden met het Fiets-GEN prject. Tijdens deze studie was er reeds een intensieve samenwerking met het BIM VLM ALS UITVOERINGSPARTNER Een belangrijke partner m de fiets-gen rutes p terrein te realiseren is de VLM (Vlaamse Landmaatschappij), die in de hele regi verschillende landinrichtingsprjecten heeft lpen. In deze prjecten kunnen k middelen vrzien wrden vr de realisatie van fietsverbindingen. Onder andere vlgende landinrichtingsprjecten zijn relevant vr het Fiets-GEN: Lpende landinrichtingsprjecten: Plateau van Mrsel: Met het inrichtingsplan Fietslinken werden enkele ntbrekende schakels van het fietsnetwerk gerealiseerd p het grndgebied van Zaventem, Kraainem, Wezembeek-Oppem en Tervuren. Het inrichtingsplan Wluweveld dat in 2013 in uitvering gaat, werkt hier p verder met.a. de verdere realisatie van een fietsverbinding tussen Zaventem en het Brussels gewest ver het Wluweveld. Mlenbeek & Maalbeek te Zellik: In het kader van dit landinrichtingsprject werd de OMA- B rute langs sprlijn 60 meer gedetailleerd uit gewerkt en ingeschaald in een grter geheel van landschapspark Hring en mgeving. Eindrapprt Fiets-GEN studie 59

64 Land van Teirlink: p het het grndgebied van Beersel en Linkebeek. Hier wrdt de mgelijkheid bekeken vr de aanleg van een fietspad langs lijn 26 tussen Lt en Mensberg. In de lpende landinrichtingsprjecten werd het fiets-gen uiteraard ng niet expliciet pgenmen als te mee te realiseren del. Er werden dan k ng geen budgetten landinrichting vrzien m de realisatie te ndersteunen. Binnen de lpende prjecten wrdt wel al, waar ndig en mgelijk, mee gewerkt aan.a. afstemming tussen verschillende partners en verdere detaillering van de trajecten. Planprgramma landinrichting vr heel de Vlaamse Rand: De Vlaamse Landmaatschappij kreeg eind 2011 de pdracht van minister Schauvliege m een planprgramma landinrichting p te maken vr de vlledige Vlaamse Rand (19 gemeenten) tegen eind Landinrichting wrdt hierbij ingezet m de pen ruimte en de mgevingskwaliteit in de dichtbevlkte en bebuwde rand te vrijwaren en te ntwikkelen. Het fiets-gen en de realisatie er van kan pgenmen wrden in het planprgramma als een van de speerpunten ter verhging van de mgevingskwaliteit in de rand. Dit geeft de mgelijkheid m middelen landinrichting te mbiliseren vr ndersteuning (bijkmende studiewerk), afstemming (tussen de verschillende partner/bestuursniveaus) en realisatie (dr partners f VLM) van het fiets-gen in heel de Vlaamse Rand. Gelet p de taakstelling van VLM als inrichter van de pen ruimte kan er een belangrijke taak weg gelegd zijn vr de realisatie van fietstrajecten die niet direct gelinkt zijn aan het hfdwegennet. Andere initiatieven: Studie Neerpede: VLM en BIM laten in 2013 gezamenlijk een gewestgrensverschrijdende landschaps- en inrichtingsstudie uitveren ver het gebied rnd Neerpede. Hierin kmen de mgelijkheden rnd de verdere realisatie van een Fiets-GEN rute langs sprlijn 50A aan bd p Brussels grndgebied. Inzet grndenbank: de expertise van VLM en in het bijznder de grndenbank kan ingezet wrden ter ndersteuning van de ndzakelijke verwervingen. Eindrapprt Fiets-GEN studie 60

65 6.3 ACTIETABEL Eindresultaat van deze studie is de vastlegging van het Fiets-GEN netwerk en de selectie van 15 priritair te realiseren hfdrutes. Om nu ver te gaan naar een cncreet uitveringsprgramma meten er keuzes gemaakt wrden rnd de financiering en prjectrganisatie. Tegelijkertijd met het Fiets-GEN meegenmen wrden in zveel mgelijk planningsprcessen p lkaal en bvenlkaal niveau. In nderstaande tabel geven we een verzicht van stappen die p krte termijn genmen meten wrden m deze fiets-gen studie te vertalen naar een cncreet uitveringsprgramma. 1. Intergewestelijk akkrd realisatie Fiets-GEN In functie van een snelle realisatie van het fiets-gen wrdt een intergewestelijk akkrd afgeslten tussen het Vlaams Gewest, het Brussels Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant met vlgende engagementen: Oprichting intergewestelijke prjectgrep Fiets-GEN: Deze prjectgrep is een team van ambtenaren dat verantwrdelijk is vr de uitvering van het Fiets-GEN. Dit gaat zwel ver de cmmunicatie van het fiets-gen als de realisatie van de 15 fiets-gen hfdrutes. Dit prjectteam neemt eveneens al de initiatieven vr de aanbesteding van de fiets-gen rutes. Deze intergewestelijke prjectgrep is een eerste stap in een intergewestelijke rganisatiestructuur naar het vrbeeld van Verkehrsverbunde in Duitsland f Cmmunautés Urbains in Frankrijk. Op die manier kan een gezamenlijk mbiliteitsbeleid geverd wrden vr Brussel en de Vlaamse Rand. Vrzien van een investeringsfnds Fiets-GEN: De drie prjectpartners vrzien investeringsmiddelen in de grtterde van 15 milj. per jaar. Resultaatsverbintenis realisatie 15 fiets-gen hfdrutes tegen Samenwerkingsprtcl Fiets-GEN Om het Fiets-GEN p terrein te realiseren zijn er engagementen ndig van veel verschillende partners. De drie initiatiefnemers (Vlaams Gewest, Brussels Gewest, Prvincie Vlaams-Brabant) sluiten daarm een samenwerkingsprctcl af met: Infrabel (vrzien van extra ruimte bij tekmstige sprwegverbredingen) De Lijn (afstemming met tekmstige tramtracés) VLM (meenemen van Fiets-GEN in landinrichtingsdssiers) TBAC (tegang fiets-gen tt luchthaven) W&Z ANB Eindrapprt Fiets-GEN studie 61

66 Haven van Brussel 23 gemeenten in de Vlaamse Rand 8 19 gemeenten Brusselse Hfdstedelijk Gewest Gemeente Waterl en La Hulpe 3. Cmmunicatie(plan) Fiets-GEN prject Met het g p draagvlakversterking vr de snelle realisatie van het fiets-gen wrdt er een cmmunicatieplan uitgewerkt m het prject kenbaar te maken naar de bevlking en al de actren die betrkken zijn bij de uitvering. Onder andere vlgende initiatieven wrden genmen: Uitwerking lg, huisstijl, signalisatie fiets-gen Uitwerking wervende publicatie fiets-gen (brchure met Fiets-GEN en impressiebeelden van de fietssnelwegen die gerealiseerd wrden) Website Fiets-GEN 4. Zeken van Eurpese financiering Er wrden prjectvrstellen ingediend vr de financiering van het Fiets-GEN vanuit de reginale structuurfndsen (.a. EFRO middelen). 5. Integratie Fiets-GEN rutes binnen subsidiereglement van het BFF netwerk. Naast de 15 fiets-gen hfdrutes zijn er ng een heel aantal andere Fiets-GEN tracés die pgewaardeerd meten wrden tt fiets-gen kwaliteit. Vr deze tracés wrdt in de eerste plaats gekeken naar de gemeenten die het initiatief nemen. Het fiets-gen wrdt geïntegreerd in het BFFnetwerk, zdat de huidige subsidieregeling van tepassing wrdt vr de realisatie van het Fiets-GEN.. 6. Gezamenlijke uitvering GFR-netwerk en Fiets-GEN De realisatie van het GFR-netwerk wrdt uitgeverd en gefinancierd dr het Brussels Gewest (Mbiel Brussel). Dit gebeurt in nderling verleg met de gemeenten die hier echter geen eigen middelen in meten steken. Het Brussels Gewest werkt verder aan de realisatie van het GFR-netwerk tegen 2016, waarbij er extra aandacht gaat naar de pwaardering van de GFR-rutes die samenvallen met het Fiets- GEN. 7. Opname van Fiets-GEN in ruimtelijke plandcumenten Het Fiets-GEN krijgt een bindend karakter binnen beleidsplannen ruimte en mbiliteit. Op die manier met rekening gehuden wrden met de Fiets-GEN rutes bij nieuwe prjectntwikkelingen f pmaak van ruimtelijke uitveringsplannen, plan-mer s, 8 23 gemeenten in de Vlaamse Rand: Vilvrde, Machelen, Zaventem, Krtenberg, Steenkkerzeel, Tervuren, Overijse, Heilaart, Wezembeek-Oppem, Sint-Genesius-Rde, Beersel, Linkebeek, Lennik, Halle, Drgenbs, Sint-Pieters-Leeuw, Dilbeek, Asse, Ternat, Meise, Grimbergen, Wemmel, Kraainem Eindrapprt Fiets-GEN studie 62

67 BIJLAGEN Bijlage 1: Verslagen cnsultatierndes Bijlage 2: Type-plssingen Fiets-GEN Bijlage 3: Afwegingskader Fiets-GEN Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Nrd-Ost /2

68 BIJLAGE 1: VERSLAGEN CONSULTATIERONDES Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 1 Nrd-Ost 6/02/2012 CCN Brussel Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Jeanne Depireux PrVel asbl - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Nele Tierens Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Frederik Deprtere Brussels Gewest Mbiel Brussel - Anita Jaspers Vlaams Gewest MOW-BMV - Guid Declercq Milieuambtenaar Zaventem - An De Blaes Mbiliteitsambtenaar Krtenberg - Maurits Lauwers Dienst mbiliteit en stedenbuw Machelen - Claude Maertens Gemeente Evere - Bert Muylermans Stad Vilvrde - Amelie Gregire Gemeente Schaerbeek - Rel Decleen Fietsersbnd - Dminique De Muck Fietsersbnd Vlaams-Brabant - Bernard Dehaye Gracq - André Vincke Fietsersbnd + Gracq - Michel De Saedeleer Fietsersbnd Brussel Nrd-Ost - Jacques Dekster Fietscmmissie Brussels Gewest Afwezig: - Gemeente Grimbergen - Gemeente Sint-Jst-ten-Nde - Gemeente Steenkkerzeel Bespreking: Kris Lambrechts geeft een inleiding ver de ttstandkming van de Fiets-GEN studie waarvr drie pdrachtgevers zijn: Vlaams Gewest, Brussels Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant. Tim Asperges geeft een telichting ver het planprces en de verlegmmenten met de verschillende actren (3 cnsultatierndes). Daarna geeft hij een telichting van de werknta die vlgende elementen bevat: - Uitgangspunten Fiets-GEN / kwaliteitseisen - Attractieplen - Cncept / ntwerp Fiets-GEN Vr de kwaliteitseisen kmen vlgende pmerkingen/suggesties naar vren: - De Fietsersbnd pleit er vr m de ntwerpsnelheid vr de snelfietsrutes p te hgen naar minstens 20 km/u en de tabel p pagina 15 uit te breiden met de afstandszne van 25 km/u Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Nrd-Ost /2

69 - De Fietsersbnd is bezrgt ver de gezndheid van de fietsers indien er vr gepteerd zu wrden m verschillende snelfietsrutes langs drukke verkeersaders te leiden. Indien dit zu gebeuren, met er k iets gedaan wrden aan de intensiteit/snelheid van het parallel rijdende verkeer. - De Fietsersbnd is bezrgd dat het uitgangspunt m geen gedeeld ruimtegebruik te te staan vr snelfietsrutes langs hgere rde wegen (i.e. wegen met hge verkeersintensiteiten/snelheden) zal leiden tt (minderwaardige) parallelle rutes p lkale wegen. Vr de attractieplen kmen vlgende pmerkingen naar vren: - Jacques Dekster pleit er vr m k de gemeente La Hulpe en Waterl k mee te nemen in de Fiets-GEN zne en m ze k te betrekken bij de cnsultatierndes Dr de Gracq werd reeds een rute uitgewerkt die Waterl verbindt met Sint- Genesius-Rde. - Bernard Dehaye benadrukt dat we de delgrep van de lange-afstandfietsers k niet mgen minimaliseren. Hij haalt het vrbeeld aan van fietsende werknemers van Dexia waarvan een 50-tal fietsers meer dan 20 km/dag fietsen m naar het werk te kmen. - Vlgende attractieplen meten zeker ng pgenmen wrden in het Fiets-GEN: Diegem Keiberg Nat (maakt nderdeel uit van de ruimere luchthavenregi) Zaventem Zuid (IKEA-Tyta- ) (maakt nderdeel uit van de ruimere luchthavenregi) Ikars, Vuurberg (bedrijventerreinen in de luchthavenregi) Schlen in Zaventem (Zav) Schlen in Vilvrde (Hrtec) Vr het ntwerp Fiets-GEN kmen vlgende pmerkingen naar vren: - Er met zeker een extra radiale verbinding kmen langs de Lepld III laan (Nat) richting luchthaven - Ok is er nd aan een tangentiële relatie tussen Zaventem Zuid en de luchthaven - Een aansluiting van Zaventem Carg p de Haachtsesteenweg ntbreekt ng Dminique De Munck van de Fietsersbnd geeft een presentatie van reeds cncreet uitgewerkte fietsrutes in de luchthavenregi en Zaventem Zuid. De manier van presenteren (screenshts van ingetekende rutes die geïllustreerd wrden met beeldmateriaal) is zeer pragmatische en efficiënt. Afspraken: - Al de partners bezrgen ten laatste tegen 5 maart ng bijkmende pmerkingen/suggesties ver attractieplen en ptentiële fiets-gen rutes die ng ntbreken in de zne Nrd-Ost. - In de mate van het mgelijke wrden de suggesties k p kaart aangeduid (zie vrbeeld van Dminique De Munck van de Fietsersbnd). - Aanspreekpunt vr de studie is Kris Lambrecht (prvincie Vlaams-Brabant) kris.lambrechts@vlaamsbrabant.be ( ). De pmerkingen wrden bezrgd aan Kris Lambrechts (met in cc Tim Asperges, tim@timenc.be ( ). Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Nrd-Ost /2

70 Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 2 Zuid-Ost 08/02/2012 VUB - Brussel Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Sarah Van Geit Prvincie Vlaams-Brabant dienst mbiliteit - Kim Wuters Vlaams Gewest MOW-BMV - Frederik Deprtere Brussels Gewest Mbiel Brussel - Dminique De Munck Fietsersbnd Vlaams-Brabant - Kristel Stuffs Schepen mbiliteit - Overijse - Luc De Witte Gemeente Heilaart - William Charlier Gemeente Tervuren - Michel De Saedeleer Fietsersbnd Brussel Nrd-Ost - Brun Ceuppens Fietsersbnd Tervuren - Thmas Vandelaer Gemeente Tervuren - Richard Craddck Gracq - Rebecca Lefevere VUB Afwezig: - Gemeente Wezembeek-Oppem - Gemeente Oudergem - Gemeente Evere - Gemeente Sint-Lambrechts-Wluwe - Gemeente Watermaal-Bsvrde - Gemeente Etterbeek - Gemeente Kraainem Bespreking: Kris Lambrechts geeft een inleiding ver de ttstandkming van de Fiets-GEN studie waarvr drie pdrachtgevers zijn: Vlaams Gewest, Brussels Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant. Tim Asperges geeft een telichting ver het planprces en de verlegmmenten met de verschillende actren (3 cnsultatierndes). Daarna geeft hij een telichting van de werknta die vlgende elementen bevat: - Uitgangspunten Fiets-GEN / kwaliteitseisen - Attractieplen - Cncept / ntwerp Fiets-GEN Vr de kwaliteitseisen kmen vlgende pmerkingen/suggesties naar vren: - De gemeente Heilaart brengt aan dat het uitganspunt m veral asfaltverharding te leggen niet aanvaard zal wrden dr ANB. Ok de breedte van 3 m zal niet steeds aanvaard wrden in eclgisch gevelige gebieden - Sarah Van Geit (prv. Vlaams-Brabant) vraagt f er geen nrmen/richtgetallen pgenmen kunnen wrden vr de maximaal aanvaardbare mrijfactren. Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 2 Zuid-Ost /2

71 Vr de attractieplen kmen vlgende pmerkingen naar vren: - De gemeente Overijse geeft aan dat het Zniënwud heeft 5 tegangsprten heeft die liefst allemaal bediend wrden met het Fiets-GEN. Deze tegangsprten/bezekerscentra kunnen in de week k fungeren als transitparkings (verstap aut naar fiets) (vb. Middenhut) - Eurpese schlen in Tervuren en Watermaal-Bsvrde tevegen Vr het ntwerp Fiets-GEN kmen vlgende pmerkingen naar vren: - Er ntbreekt een tangentiële relatie van Zniënwud naar park van Tervuren - In het Zniënwud kan een parallelle rute aangelegd wrden met de Waterlsesteenweg. - In Tervuren is er een VLM-rute die een tangentiële verbinding richting Zaventem maakt - Overijse kan verbnden wrden met La Hulpe Afspraken: - Al de partners bezrgen ten laatste tegen 5 maart ng bijkmende pmerkingen/suggesties ver attractieplen en ptentiële fiets-gen rutes die ng ntbreken in de zne Zuid-Ost. De tabel met attractieplen kan aangevuld wrden met een mtivering waarm deze attractiepl er bij met kmen (= grtte-rde mvang van attratiepl). Daarnaast kan best p kaart met in de mate van het mgelijke ft s aangeduid wrden wat mgelijke alternatieve en bijkmende rutes zijn. - Aanspreekpunt vr de studie is Kris Lambrecht (prvincie Vlaams-Brabant) kris.lambrechts@vlaamsbrabant.be ( ). De pmerkingen wrden bezrgd aan Kris Lambrechts (met in cc Tim Asperges, tim@timenc.be ( ). - Op 29 februari vindt een verleg plaats in verband met de fietsrutes in het Zniënwud. Vraag is f TIMENCO k aanwezig kan zijn p dit verleg. Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 2 Zuid-Ost /2

72 Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 3 Zuid-West 13/02/2012 Sint-Pieters-Leeuw Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Sarah Van Geit Prvincie Vlaams-Brabant dienst mbiliteit - Mark Thelen Vlaams Gewest MOW-BMV - Frederik Deprtere Brussels Gewest Mbiel Brussel - Ken Meiresnne Stad Halle - Jhan Persns Gemeente Sint-Pieters-Leeuw - Rbert Brys Gemeente Sint-Genesius-Rde - Serge Trdeur Gemeente Beersel - Mark Verheven Gemeente Linkebeek - Jëlle Leken Gemeente Ukkel - Jacques Dekster Gracq-Ukkel - Gerben van den Abbeele Fietsersbnd Gracq Anderlecht - Christian Dednker Fietsersbnd Halle - Kris De Greef Fietsersbnd Beersel Afwezig: - Gemeente Drgenbs - Gemeente Lennik - Gemeente Vrst - Gemeente Anderlecht - Gemeente Waterl Bespreking: Kris Lambrechts geeft een inleiding ver de ttstandkming van de Fiets-GEN studie waarvr drie pdrachtgevers zijn: Vlaams Gewest, Brussels Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant. Tim Asperges geeft een telichting ver het planprces en de verlegmmenten met de verschillende actren (3 cnsultatierndes). Daarna geeft hij een telichting van de werknta die vlgende elementen bevat: - Uitgangspunten Fiets-GEN / kwaliteitseisen - Attractieplen - Cncept / ntwerp Fiets-GEN Vr de kwaliteitseisen kmen vlgende pmerkingen/suggesties naar vren: - GEEN Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 3 Zuid-West /2

73 Vr de attractieplen kmen vlgende pmerkingen naar vren: - Halle en de ruime mgeving van Halle (Clruyt, schlencncentraties, ) kmt niet vr p de werkkaart. Halle met tch zeker bij het recruteringsbied van het Fiets-GEN gerekend wrden. - Ontbrekende schlencncentraties in Anderlecht, Alsemberg, Sint-Genesius-Rde, Ukkel Vr het ntwerp Fiets-GEN kmen vlgende pmerkingen naar vren: - Er is zeker k behefte aan een tangentiële van Beersel naar het kanaal - Het landinrichtingsprject t Land van Teirlinck (Mlembeekvallei) in Beersel is een pprtuniteit m een tangentiële verbinding te creëren tussen Alseberg-Huizingen en het kanaal (zuidelijke tangent). - De Alsembergsesteenweg is een veel realistischere radiale as richting Brussel dan sprlijn L Ok de Waterlsesteenweg N5 is een realistischere radiale verbinding dan de parallelle Lrreinedreef in het Zniënwud. Afspraken: - Al de partners bezrgen ten laatste tegen 5 maart ng bijkmende pmerkingen/suggesties ver attractieplen en ptentiële fiets-gen rutes die ng ntbreken in de zne Zuid-West. De tabel met attractieplen kan aangevuld wrden met een mtivering waarm deze attractiepl er bij met kmen (= grtterde mvang van attractiepl). Daarnaast kan best p kaart met in de mate van het mgelijke ft s aangeduid wrden wat mgelijke alternatieve en bijkmende rutes zijn. - Aanspreekpunt vr de studie is Kris Lambrecht (prvincie Vlaams-Brabant) kris.lambrechts@vlaamsbrabant.be ( ). De pmerkingen wrden bezrgd aan Kris Lambrechts (met in cc Tim Asperges, tim@timenc.be ( ). Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 3 Zuid-West /2

74 Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 4 Nrd-West 15/02/2012 CCN - Brussel Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Nele Tierens Prvincie Vlaams-Brabant dienst mbiliteit - Mark Thelen Vlaams Gewest MOW-BMV - Frederik Deprtere Brussels Gewest Mbiel Brussel - Eve Ferreir Arguelles Stad Brussel - Philippe Libert Gemeente Ganshren - Candine De Munch Fietsersbnd Brussel - Alain Gsset Gemeente Anderlecht - Ramazan Dagdelen Gemeente Anderlecht - Tmas Van Beersel Gemeente Meise - Ilse Eylenbsch Gemeente Dilbeek - Fabien Stiénn Brussels Gewest Mbiel Brussel - Jan Van Bellingen Fietsersbnd Jette - Benjamin Nieuwland Gracq Mlenbeek Verntschuldigd: - Gemeente Grimbergen Afwezig: - Gemeente Asse - Gemeente Wemmel - Gemeente Ternat - Gemeente Jette - Gemeente Kekelberg - Gemeente Sint-Agatha-Berchem Bespreking: Kris Lambrechts geeft een inleiding ver de ttstandkming van de Fiets-GEN studie waarvr drie pdrachtgevers zijn: Vlaams Gewest, Brussels Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant. Tim Asperges geeft een telichting ver het planprces en de verlegmmenten met de verschillende actren (3 cnsultatierndes). Daarna geeft hij een telichting van de werknta die vlgende elementen bevat: - Uitgangspunten Fiets-GEN / kwaliteitseisen - Attractieplen - Cncept / ntwerp Fiets-GEN Vr de kwaliteitseisen kmen vlgende pmerkingen/suggesties naar vren: - GEEN Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Nrd-West /3

75 Vr de attractieplen kmen vlgende pmerkingen naar vren: - In Ganshren met zeker de schlencncentratie ( leerlingen) rnd het Heilig Hart (aan Baseliek van Kekelberg) tegevegd wrden. - In Dilbeek ntbreken vlgende schlen: Regina Caeli, Dn Bsc - In Deelbeek met de Gssetlaan zeker meegenmen wrden als tewerkstellingszne - De Wlfsputten in Dilbeek is een belangrijke natuurzne die interessant is m te verbinden met het Fiets-GEN - Vr Meise staat de plantentuin van Meise verkeerd ingetekend p de kaart - De nieuwe ntwikkelingen rnd het militair ziekenhuis in Nederverheembeek zijn zeker k een belangrijke cluster van verschillende attratieplen (wnen en tewerkstelling) Vr het ntwerp Fiets-GEN kmen vlgende pmerkingen naar vren: - De ntsluiting van Haren naar het westen (ver het kanaal) is een belangrijk aandachtspunten vr het fiets-gen - In Schepdaal is ruimte beschikbaar langs de sprlijn L50a ter hgte van het geplande statinsgebuw (dat er wellicht niet zal kmen) - Vr de sprlijnen L50 en L60 in Ganshren dient bijzndere aandacht gegeven te wrden aan de verschillende verwegen (6) die ngelijkvlers ingericht wrden f afgeschaft (!?) wrden. He zit het met de vetgangersversteken die er mmenteel ng zijn? - Vr de Gentsesteenweg dient de alternatieve parallelle rute zeker meegenmen te wrden als ptentiële fiets-gen rute - De barrière van de R0 kan ter hgte van Dilbeek, Ganshren pgelst wrden dr de Schapenweg (nu een tunnel nder de R0 in zeer slechte staat) p te waarderen tt fiets- GEN rute - De lijst van mgelijke nderdrgangen van de R0 die TIMENCO mmenteel gekregen heeft van AWV geeft ng nvldende infrmatie ver de werkelijke testand van al die nderdrgangen. Vanuit de werkgrep kan hier zeker input gegeven wrden. - In Grimbergen ligt een vetgangersbrug ver de A12 die zeker k pgewaardeerd kan wrden als fietsverbinding - De Rmeinsesteenweg wrdt in het ntwerp Fiets-GEN geselecteerd als een belangrijke ptentiële hfdrute. Het is van belang m af te stemmen met het geplande tramprject dat eveneens ruimte vraagt p de Rmeinsesteenweg. Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Nrd-West /3

76 Afspraken: - Al de partners bezrgen ten laatste tegen 5 maart ng bijkmende pmerkingen/suggesties ver attractieplen en ptentiële fiets-gen rutes die ng ntbreken in de zne Zuid-West. De tabel met attractieplen kan aangevuld wrden met een mtivering waarm deze attractiepl er bij met kmen (= grtte-rde mvang van attratiepl). Daarnaast kan best p kaart met in de mate van het mgelijke ft s aangeduid wrden wat mgelijke alternatieve en bijkmende rutes zijn. - Aanspreekpunt vr de studie is Kris Lambrecht (prvincie Vlaams-Brabant) kris.lambrechts@vlaamsbrabant.be ( ). De pmerkingen wrden bezrgd aan Kris Lambrechts (met in cc Tim Asperges, tim@timenc.be ( ). Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Nrd-West /3

77 Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 5 Infrabel / NMBS-Hlding 27/02/2012 Infrabel - Brussel Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Frederik Deprtere Brussels Gewest Mbiel Brussel - Kim Wuters Vlaams Gewest MOW - Christphe Rubbens Infrabel adjunct zneleider Brussel - Lucia van Laer Infrabel Relatin fficer - Patrick Frenay Infrabel - adviseur Afwezig: - Abbes Orabi Fatiha NMBS-Hlding Bespreking: Kris Lambrechts geeft een inleiding ver de ttstandkming van de Fiets-GEN studie waarvr drie pdrachtgevers zijn: Vlaams Gewest, Brussels Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant. Tim Asperges geeft een telichting ver het planprces en de verlegmmenten met de verschillende actren (3 cnsultatierndes). Daarna geeft hij een krte telichting van de werknta die vlgende elementen bevat: - Uitgangspunten Fiets-GEN / kwaliteitseisen - Attractieplen - Cncept / ntwerp Fiets-GEN Er wrdt niet dieper ingegaan p de uitgangspunten f het ntwerp Fiets-GEN, maar er wrdt wel nmiddellijk in detail gekeken naar de knelpunten en pprtuniteiten vr de verschillende sprtracés. Christphe Rubbens legt uit dat langs gelijk welk sprwegtracé telkens minstens 3 meter vrije ruimte + een afsluiting beschikbaar met zijn (veiligheidsmarge van 1,5 m + werkzne persneel Infrabel van 1,5 m). Dit wil zeggen dat bij aanleg van een 3 m brede fietsrute er dus minstens 6 m vrije ruimte beschikbaar met zijn. Er kan slechts punctueel afgeweken wrden van deze minimumnrm. Op basis van de infrmatie ver de stand van zaken van de sprwegverbredingen en mgelijke tekmstige sprwegverbredingen kunnen we met betrekking tt het Fiets-GEN spreken ver een aantal gemiste kansen en ver een aantal pprtuniteiten die p krte termijn f langere termijn mgelijkheden bieden m een parallelle fietsrute aan te leggen. Vr de verschillende sprlijnen maken we daarm een nderverdeling in vlgende categrieën: Type 1 haalbare sprwegtracés: lijnen waar de ruimte beschikbaar is en waar p krte f lange termijn geen ruimteclaims zijn mwille van sprwegverbredingen Type 2 kansen p krte termijn: geplande sprwegverbredingen waar vergunningsprcedure ng niet van afgernd is. Snel actie ndernemen is de bdschap. Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Infrabel/NMBS-Hlding /7

78 Type 3 pprtuniteiten p lange termijn: sprlijnen waar p lange termijn een sprwegverbreding is gepland en waarbij er dus van bij aanvang rekening gehuden kan wrden vr een parallelle fietsverbinding. Type 4 gemiste kansen: Sprwegverbreding is lpende f afgernd. Op krte termijn weinig kans m ng een parallelle fietsrute te vrzien. Op lange termijn is het wel wenselijk m hier een fietsrute te vrzien. Type 5 fietsrute ndzakelijk maar zeer meilijk: sprlijnen waar weinig beschikbare ruimte is f waar sprwegverbredingsprjecten lpende zijn f afgernd, maar waar het absluut gewenst is m tch een fietsrute te vrzien. Op bijgevegde kaart duiden we deze categrieën aan per sprlijn. Per sprwegtracé wrden vlgende pmerkingen gemaakt: Lijn 60 (OMA-B rute): 2 spren en p krte termijn geen verdubbeling gepland Aandachtspunten: - De sprwegtunnel nder de R0 heeft ng een vrije ruimte van 4 m (dus nvldende vr fietsrute); creatieve plssingen ndig; p dit mment veren de VLM en prvincie een gezamenlijk studie uit, waarvan het ntwerp van de fietsrute vanaf Statin Zellik tt Brussel nderdeel uitmaakt. - Op zeer lange termijn zu een verdubbeling van de spren zich kunnen pdringen, waardr de tunnel nder de R0 te smal is. Dit is een pprtuniteit m bij mgelijke verbreding van de tunnel k extra ruimte te vrzien vr een fietsrute. - Ter hgte van de Mlenbeekvallei wrdt de verweg van de Bsstraat afgeslten. Hier kmt een vetbrug met hellingen vr fietsers. - Tussen statin Asse en Zellik is er ruimte vr een fietsrute aan de zuidzijde van het spr Lijn 50 (Ternat/Grt-Bijgaarden/Bckstael/Brussel-Nrd) 2 spren en geen geplande sprwegverbreding p het traject tussen Ternat en de kruising met L60 (ter hgte van Tentnstellingslaan). Tussen Jette en Bckstael is er p termijn nd aan een sprwegverbreding (naar 4 spren). Aandachtspunten: - Tussen Ternat en de fietstunnel aan de Reukenstraat lijkt een zuidelijk fietstracé aangewezen. Daarna kan een nrdelijk fietstracé gevlgd wrden tt het statin van Grt-Bijgaarden. Er is vldende plaats vr de nderdrgang van de R0. - Vanaf het statin van Grt-Bijgaarden lijkt een zuidelijk fietstracé terug aangewezen tt aan de Tentnstellingslaan. De nderdrgang van de A10 vrmt een grt knelpunt. - Het traject tussen Bckstael en het kanaal is een zeer cmplex tracé m een fietsrute te vrzien. De vrziene brughfden aan het kanaal bieden wel ptentieel m hier een fietsbrug ver te leggen. Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Infrabel/NMBS-Hlding /7

79 Vr het fietstracé langs L50 lijkt een nrdelijk tracé langs de Krnveldstraat aangewezen. Er met nderzcht wrden in heverre er in het nrdelijk sprwegtallud een fietsrute kan kmen, parallel aan de Lepld I straat die nder de Kerkeveldstraat gaat (parallel aan spr), via een fietsbrug de Kninginnelaan kruist m dan via de fietsnderdrgang naar een zuidelijke fietsrute parallel aan het spr ver het kanaal gaat. Vr Infrabel is dit traject wel niet haalbaar, behalve vr het gedeelte tussen Chambn en kanaal. - De Verlengde Masuitstraat biedt ptentieel m het sprtraject af te leiden richting Brussel-Nrd. Hier met echter k rekening gehuden wrden met een tekmstige sprwegverbreding p de Nrd-Zuid as. Lijn 28 (Bckstael / Weststatin) 2 spren en geen geplande sprwegverbreding. Er is veel ruimte langs het sprtracé zwel aan de stelijke als westelijke zijde. Tussen Wielemans en Klein Eiland (verbruggen Zennevallei) is it een sprwegverdubbeling gepland. Dit is mgelijk een pprtuniteit vr de fiets-gen rute. Park Dubrucq is een prject van het BIM waarbij de vrmalige sprwegbundel naar Tur & Taxis mgevrmd wrdt tt een park. Dit prject is een pprtuniteit m een hgwaardige fietsverbinding langs sprlijn L28 (stelijke zijde) te realiseren. Aandachtspunten: - Het lijkt aangewezen m een fietsrute te realiseren langs de stzijde van de sprlijn (geïntegreerd binnen het Park Dubrucq). - Ter hgte van de Laneaustraat kunnen de spren gekruist wrden via een fiets/vetbrug (Hiervr lpt een studie dr het BIM) - De nderdrgang van de Belgicalaan en Jetsesteenweg met nderzcht wrden. - Het kruisen van het statin Simnis is een grt knelpunt. Hier dient afgestemd te wrden met de tekmstige heraanleg van de hele statinsmgeving van Simnis. - Vanaf Simnis tt aan het kanaal lijkt er vldende ruimte aan beide zijden van de sprweg. Deze grnden zijn echter eigendm van de NMBS-Hlding en er met afgesprken wrden met de NMBS-Hlding wat er met deze grnden kan gebeuren. - Het kruisen van het Weststatin is een grt knelpunt. - Vanaf het Weststatin lijkt het aangewezen m een westelijk fietstracé te vlgen waarbij makkelijker kan aangeslten wrden p de kanaalrute en een sprtracé langs lijn 124. Lijn 124 (Brussel-Zuid / Mensberg / Sint-Genesius-Rde Sprwegverbreding van 2 naar 4 spren is in uitvering p het grndgebied Brussel. Het terug pnieuw aanpassen van deze plannen m bijkmend een fietsrute aan te leggen is nrealistisch p krte termijn, maar wel zeer wenselijk gezien de zeer reliëfrijke mgeving (Vrst, Ukkel). Het gedeelte Brussel-Zuid / Mensberg is in uitvering. Vr het gedeelte Mensberg / Sint-Genesius-Rde is de prcedure van de buwaanvraag ng lpende. Gezien de buwaanvraag prcedure in Vlaanderen reeds in een vergevrderd stadium is, is het niet evident m ng bijkmend een fietsrute te vrzien. Aandachtspunten: Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Infrabel/NMBS-Hlding /7

80 - Ondanks het feit dat de sprwegverbreding reeds in uitvering is, lijkt het aangewezen m te nderzeken f een parallelle fietsrute niet haalbaar is. Er zijn weinig alternatieven vr een hgwaardige fietsverbinding in dit gebied, dat zeer reliëfrijk is. Lijn 26 Zuid (Huizingen / Mensberg / Sint-Jb) 2 spren en geen geplande sprwegverbreding. Deze lijn ligt vr het grtste gedeelte p een talud waardr de realisatie van een fietsrute (veel bruggen) een grte investering zal vergen. Dit tracé drkruist echter een reliëfrijk gebied waardr het sprtracé een belangrijke ptentiële fietsrute is. Aandachtspunten: - In Vlaanderen dient nderzcht te wrden in heverre een fietsrute in het sprwegtalud haalbaar is. - De sprwegkruising L26-L124 vrmt een zeer grt knelpunt - De sprwegbrug nder de Lindenlaan lijkt niet breed geneg - Ter hgte van de sprwegbrug ver de Engelandstraat Gazellelaan met een lange fietsbrug pgehangen wrden aan de sprwegbrug (???) - Idem vr de sprwegbrug ver de Sint-Jbsesteenweg - Vanaf statin Diesdelle met de fiets-gen rute richting Ter Kamerenbs. Het Ter Kamerenbs wrdt drkruist via de Terhulpsesteenweg. - Via de Bsvrdelaan-Braziliëlaan-Wudlaan wrdt terug aangeslten p de sprrute vanaf statin Bndaal (???) - In heverre is het haalbaar m een fietsrute parallel aan het Arcadenplein richting Delta te krijgen? De brug Arcadeplein kan niet meer verbreedt wrden en dr de reeds gebuwde liften is er tevens geen plaats meer tussen de stpplaats en de gebuwen. Lijn 26 Nrd (Jsaphat / Brdet / Haren) 2 spren maar tussen Haren en Meiser kmt er it een verdubbeling mwille van capaciteitsgebrek p dit sprtraject. Aandachtspunten: - Er met nderzcht wrden in heverre de sprwegnderdrgang ter hgte van Jsaphat nder de Lambermntlaan breed geneg is. Een tekmstige sprwegverbreding is een pprtuniteit m hier k bijkmend ruimte te vrzien vr een hgwaardige fietsrute. - De sprrute kan verder aansluiten p de Cambierlaan (GFR) richting centrum. - Tussen Jsaphat en Haren lijkt er ruimte geneg m een fietsrute aan te leggen. Het passeren van de perrns in Evere, Brdet en Haren vrmt een knelpunt. - De sprkruising tussen L26 en L36 vrmt een grt knelpunt. Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Infrabel/NMBS-Hlding /7

81 Lijn 36/27 (Zaventem / Schaerbeek / Brussel-Nrd) Sprwegverbreding naar 4 spren is gerealiseerd. In de tekmst zal een sprwegverbreding tussen Haren en Zaventem (van 4 spren naar 6 spren) ndig zijn. Het gaat ver de HST-fietsrute waarvr reeds een fietsbrug ver de R0 gepland is. Aandachtspunten: - Er is ruimte langs de spren nder de Teichmanbrug (westzijde van spr). Het is niet duidelijk in heverre de fietsrute dan kan aansluiten p de OMA-B rute en kanaalrute ( fietskruis ). - Ter hgte van de Navéstraat plant de GOMB een nieuwe wnntwikkeling. Dit kan een pprtuniteit zijn m een hgwaardige fietsverbinding te realiseren richting Brussel centrum. - Ter hgte van Schaerbeekvrming dient de mgelijkheid pengehuden te wrden vr een tangentiële verbinding ver het kanaal naar Neder-Over-Heembeek (meeliften met tekmstige tangentiële tramverbinding). Lijn 161 (La Hulpe / Grenendaal / Jsaphat / Brdet / Watermaal) De sprwegverbreding naar 4 spren is grtendeels gerealiseerd. Er werden fietsbruggen gerealiseerd aan weerszijden van de sprweg ver de R0. Prbleem is dat de sprwegverbredingswerken reeds vr het achter de rug zijn en dat de aanleg van een hgwaardige fietsrute niet meer gekppeld kan wrden aan deze werken. Een fietsrute langs deze sprlijn heeft echter heel veel ptentieel, vral vr het traject tussen Delta en de Eurpese wijk. Ok het zuidelijk traject is interessant mdat het pnieuw een vlakke fietsverbinding geeft in een reliëfrijk gebied. Aandachtspunten: - Er met nderzcht wrden in heverre er ng een sprrute aangelegd kan wrden van Grenendaal naar Heilaart en verder dr richting La Hulpe. - Vanaf Grenendaal statin met nderzcht wrden f de hgwaardige fietsrute langs de Terhulpsesteenweg gelegd wrdt f dat het tch mgelijk is m de fietsrute parallel langs de sprlijn drheen het Zniënwud te leggen. Dit is echter niet evident mdat de sprwegverbreding net achter de rug is en de spren plaatselijk ver viaducten lpen die nu niet meer verbreed kunnen wrden. - Een belangrijk knelpunt vrmt het statin van Bsvrde. - Er met nderzcht wrden in heverre er ng een parallelle fietsrute gelegd kan wrden tussen Bsvrde en Watermaal. Er met vral gekeken wrden naar de haalbaarheid van het traject tussen de verdekte sleuf en Watermaal. De fietsers zuden ben de verdekte sleuf kunnen rijden. - De sprrute tussen Delta en het Eurpees parlement heeft een zeer grt fietsptentieel. Er met nderzcht wrden waar er ng een hgwaardige fietsrute langs het spr kan kmen, en waar er parallelle alternatieve wegen gezcht meten wrden (Frederik kan jij dit misschien al cncreter invullen wat kan en wat niet kan??) Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Infrabel/NMBS-Hlding /7

82 Lijn 50A (Lennik / Anderlecht / Brussel-Zuid) Sprwegverbreding van 2 naar 4 spren wrdt mmenteel uitgeverd. Aandachtspunten: - Er is ng steeds ruimte vrhanden m een parallelle hgwaardige fietsverbinding te realiseren - De sprwegnderdrgangen nder de Herni Simnetlaan, de Lennikse Baan en de R0 hebben ng steeds ruimte beschikbaar m bijkmend een fietsrute aan te leggen. - Het is niet duidelijk in heverre er ng een fietsbrug gekppeld kan wrden aan de sprwegbrug ver het kanaal. - Een andere ptie is m de sprrute aan te sluiten p de kanaalrute. Afspraken: - Graag hadden wij tegen 7 maart ng bijkmende pmerkingen/suggesties ver de haalbaarheid van de geselecteerde sprtrajecten. Gelieve deze eventueel te verduidelijken met kaart f ftmateriaal. - In de tweede fase plannen wij ng een nieuwe werkvergadering waar p basis van de pmetingsplannen verder in detail gegaan wrdt wat de haalbaarheid is van de verschillende sprtracés. - Aanspreekpunt vr de studie is Kris Lambrecht (prvincie Vlaams-Brabant) kris.lambrechts@vlaamsbrabant.be ( ). De pmerkingen wrden bezrgd aan Kris Lambrechts (met in cc Tim Asperges, tim@timenc.be ( ). Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Infrabel/NMBS-Hlding /7

83 Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep Infrabel/NMBS-Hlding /7

84 Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 6 Reginale partners 5/03/2012 VCC - Leuven Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Frederik Deprtere Brussels Gewest Mbiel Brussel - Kim Wuters Vlaams Gewest MOW - René Meeuwis ANB Vlaams-Brabant - Luk Mutsaerts RWO Vlaanderen - Jeren Reyniers VLM Vlaams-Brabant - Nathen Vs W&Z afdeling Zeekanaal - Inge Gysenbergh De Lijn Vlaams-Brabant - Jan van Ormelingen OE Vlaams-Brabant - Annelis Mampaey OE Vlaams-Brabant - Alain Vandenplas The Brussels Airprt Cmpany (TBAC) Verntschuldigd: - Frank Vermesem BIM - Patricia Willems Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit Afwezig: - Haven van Brussel - Bral vzw - MIVB Bespreking: Kris Lambrechts geeft een inleiding ver de ttstandkming van de Fiets-GEN studie waarvr drie pdrachtgevers zijn: Vlaams Gewest, Brussels Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant. Tim Asperges geeft een telichting ver het planprces en de verlegmmenten met de verschillende actren (3 cnsultatierndes). Daarna geeft hij een telichting van de werknta die vlgende elementen bevat: - Uitgangspunten Fiets-GEN / kwaliteitseisen - Attractieplen - Cncept / ntwerp Fiets-GEN Vr de kwaliteitseisen kmen vlgende pmerkingen/suggesties naar vren: - René Meeuwis van ANB, merkt p dat de bestaande fietsnetwerken (vb. GFR en BFF) en het tekmstige Fiets-GEN een gewenst netwerk zijn, maar geen beslist beleid. Bij de realisatie van deze netwerken dient zeker ng extra aandacht geschnken te wrden in heverre deze fietsrutes ingepast kunnen wrden in eclgisch gevelige gebieden. Ok naar materiaalgebruik is het niet z dat er per definitie veral asfalt f betn gebruik kan wrden. Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 6 reginale partners /4

85 Vr de attractieplen kmen vlgende pmerkingen naar vren: - Luk Mutsaert - RWO haalt aan dat er mmenteel weinig visie zit in de hiërarchie van de OV-knpen in Vlaams-Brabant. Dit prject kan een aanleiding zijn m meer structuur te krijgen in de hiërarchie van OV-knpen, waarbij duidelijk gemaakt wrdt welke OV-knpen zeker bediend meten wrden met het Fiets-GEN en welke OV-knpen gewenst zijn. - Alain Vandenplas van TBAC geeft aan dat het statin in de luchthaven vergeten is bij de attractieplen (belangrijke 'hub'-functie vr de regi). - Alain Vandeplas maakt melding van een lpende studie ver de zuidelijke ntsluiting van de Luchthaven die Arcadis uitvert in pdracht van de POM. Hieruit blijkt dat er vanuit verschillende verversmdi een ruimteclaim ligt p de zuidelijke ntsluiting van de luchthaven. Vr het ntwerp Fiets-GEN kmen vlgende pmerkingen naar vren: - Alain Vandenplas van TBAC geeft aan dat de nrdelijke verbinding N21-luchthaventerminal zals die nu is ingetekend weinig realistisch is. Er kan hier verwgen wrden m het tekmstig tramtracé te vlgen (= wel grte mrijfactr). - Inge Gysenbergh van De Lijn geeft een verzicht van de lpende tramstudies en hun mgelijke tracéinpassingen: Ninve Brussel (N8) Bm Brussel (A12) Heist Brussel (via Luchthaven) Rand tram (Tervuren Jette) Deze tramprjecten, die eveneens strakke vlakke rutes vlgen, zijn een pprtuniteit vr het Fiets-GEN en beide prjecten wrden daarm best p elkaar afgestemd. Eind maart wrdt de MER-prcedure pgestart vr de 4 tramprjecten. De Lijn bezrgt vr eind maart de vrlpige vrkeurtracés die ng verder nderzcht meten wrden. Belangrijke parallelle trajecten zijn.a. : Fietsrute / tram langs de LepldIII laan tt in de luchthaven Fietsrute / tram (ude sprbedding) tussen HST-rute en luchthaventerminal Fietsrute / tram langs Rmeinsesteenweg Fietsrute / tram parallel aan A12 - De Lijn geeft aan dat er k drstrmingsstudies pgestart / lpende zijn vr al de tramassen. Hier met k gezcht wrden naar de cmplementariteit met het Fiets-GEN. Het gaat m vlgende assen: Leuven-Brussel Asse-Brussel Leerbeek-Asse Jette Sint-Genesius-Rde Overijse Brussel - W&Z benadrukt dat ze vr fietsrutes langs het kanaal de vlgende principes hanteert; 1. een fietshfdrute kan langs één ever van het kanaal wrden vrzien;, 2. Indien deze langs watergebnden industrie lpt, wrdt mwille van veiligheidsredenen de fietsrute bij vrkeur verlegd naar de achterzijde van de industrie f wrdt, indien dit niet mgelijk is, een andere plssing gezcht (ngelijkvlerse kruising, ). Vlgende elementen zijn relevant vr het Fiets-GEN: Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 6 reginale partners /4

86 1. Ter hgte van Grimbergen kmt een bedrijvenzne waar de fietsrute mheen met rijden. Indien het reliëf dit telaat kan dit dr de prvincie in verweging genmen wrden. Eigen aan de kanaalrute is echter dat we ver een vlakke fietsverbinding beschikken en p deze kwaliteitseis willen we z weinig mgelijk inbeten. 2. In Vilvrde kan p de rechterever aangeslten wrden p fietsrute langs de Zenne en p de gedempte Zenne, waar reeds een fietsrute langs ligt (verbinding Vilvrde- Mechelen). 3. Ter zuiden van Brussel gaat de vrkeur uit naar de rechterever als fietsrute. Ten nrden van Lt - p de linkerever - is de aanleg van een jachthaven gepland. 4. W&Z plant een mdernisering van het Kanaal naar Charleri (kanaal ten zuiden van Brussel) ver het vlledige tracé. Vr het grndgebied Halle is een streefbeeldstudie pgemaakt. In dit kader wrdt ng een mbiliteitsstudie pgestart ter hgte van Halle. Zwel de streefbeeldstudie als de mbiliteitsstudie werken een visie uit rnd de fietsrutes langs en naar het kanaal. Deze studies meten dus afgestemd wrden met deze studie. De prvincie werd reeds p verschillende mmenten betrkken bij de pmaak van de streefbeeldstudie. 5. Ter hgte van Park Drie Fnteinen te Machelen kmt een fietsbrug ver het kanaal. Deze fietsbrug kan een verbinding vrmen vr de nrd-tangent Fiets-GEN rute. - De VLM is bezig met vlgende prjecten die relevant zijn vr het Fiets-GEN: 1. In het penruimte netwerk te Wluwe (Plateau van Mrsele) zijn er reeds een aantal fietsrutes gerealiseerd. 2. In de Mlenbeekvallei (Zellik - Hring) lpt een landinrichtingsprject dat een pprtuniteit kan zijn vr het fiets-gen. De prvincie en de VLM werken in het kader van dit prject het tracé van de OMA-B-rute uit langs sprlijn 60 tussen Zellik-statin en de grens met Brussel uit. De VLM bezrgt ng kaartmateriaal met mgelijk trajecten van fietsrutes. 3. Ten zuiden van Brussel start de VLM met een landinrichtingsprject t Land van Teirlink, gelegen in de Mlenbeekvallei te Beersel (parallel met de Alsembergsesteenweg). In het kader van het Fiets-GEN wrdt de vraag gesteld in heverre hier k mgelijkheden zijn vr een fietsrute. De VLM bezrgt ng meer kaartmateriaal zdra er meer infrmatie is ver dit prject. 4. De VLM start met een zeer grtschalig landinrichtingsprject Over de Rand, waarbij er in de gehele Vlaamse rand prjecten geselecteerd wrden in functie van landinrichting. Dit prject zal zeker k gebruik maken van de visie die uitgewerkt wrdt in het prject van het Fiets-GEN. - Het Agentschap Natuur en Bs benadrukt dat de eclgische geveligheid van het Zniënwud (en andere grengebieden in de Vlaamse rand) niet bijkmend nder druk mag kmen te staan mwille van bijkmende fietsrutes. Vr het Zniënwud is reeds een structuurvisie uitgewerkt waar we in het kader van het Fiets-GEN rekening mee meten huden. Het principe m vanuit het FietsGEN enkele assen te selecteren, waar ingzet wrdt p kwaliteit vr de fietser wrdt ndersteund. - Jan van Ormelingen van Ruimte en Erfged merkt p dat een aantal rutes k drheen beschermde landschappen gaan. Ruimte en erfged bezrgt ns ng een shapefile van de gebieden waar randvrwaarden pgelegd wrden inzake wijzigingen in het landschap. Dit zal vral een rl spelen in fase 2 van deze studie. - Luk Mutsaert - RWO geeft aan dat de streefbeeldstudie E411-N4 + stelijk segment R0 impact kan hebben p FietsGEN. Luk bezrgt ns de resultaten. - Frederik De Prtere geeft aan dat de N3 in Brussel zeer weinig ruimte biedt vr kwaliteitsvlle fietsinfrastructuur. Anderzijds vrmt het wel een belangrijke verbinding met de ntwikkelingszne Delta. Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 6 reginale partners /4

87 - De Alsembergsesteenweg (N234) krijgt vlwaardige fietspaden. Aansluiting met kanaalrute en sprlijn 26 vanaf Mensberg is mgelijke te nderzeken piste. - Afspraken: - Al de partners bezrgen z snel mgelijk de hierbven nderlijnde plandcumenten f kaartmateriaal (Tramstudies De Lijn, Zuidelijke ntsluiting luchthaven, streefbeeldstudie kanaal, VLM-prjecten, ). - Aanspreekpunt vr de studie is Kris Lambrechts (prvincie Vlaams-Brabant) kris.lambrechts@vlaamsbrabant.be ( ). De pmerkingen wrden bezrgd aan Kris Lambrechts (met in cc Tim Asperges, tim@timenc.be ( ). Verslag cnsultatiernde 1 werkgrep 6 reginale partners /4

88 Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel 23/05/2012 Infrabel - Brussel Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Jeanne Depireux PrVel - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Anita Jaspers Vlaams Gewest MOW - Ingrid Beerens VLM-Ost - Christphe Rubbens Infrabel adjunct zneleider Brussel - Michel Vergaelen Infrabel (enige cntactpersn) - Philip De Staercke BIM / Grene Ruimten - Laurent Csta BIM / Grene Ruimten - Rland Gdfrid TUC Rail - Rémy Delge TUC Rail - Tm Vanhutte TUC Rail - Pierre Gardinal TUC Rail - Alex Relens Infrabel Afwezig: - Frederik Deprtere BHG - fietsmanager Algemene pmerking: De hiernder beschreven mgelijkheden en ptenties vr fiets-gen rutes langs sprwegen zijn gebaseerd p analyses van ft s, plannen en luchtft s + een beperkte terreinanalyse + de terreinkennis van de gecnsulteerde actren. Vraleer er definitief knpen drgehakt wrden ver de realisatie van fietsrutes langs spren, dient er dus ng een grndige plaats analyse te gebeuren. L 161 (La Hulpe / Grenendaal - Bsvrde / Delta - Delta Luxemburg) (Fiets-GEN rute 16) Grenendaal La Hulpe: De sprwegverbreding naar 4 spren is gerealiseerd. Er werden fietsbruggen gerealiseerd aan weerszijden van de sprweg ver de R0. De bruggen p het traject tussen Grenendaal en La Hulpe zijn niet breed geneg vr een nderdrgang vr een fietspad. Prbleem is dat de sprwegverbredingswerken reeds achter de rug zijn en dat de aanleg van een hgwaardige fietsrute niet meer gekppeld kan wrden aan deze werken. Grenendael -> Heilaart -> la Hulpe: les pnts ne snt pas assez larges (.a. brug Velgestraat, Melttestraat, ) en de sprwegbedding is swiez niet breed geneg. Bsvrde Delta : Dans la Frêt de Signes: impssible sauf liaisn vél entre le Parc Slvay et la ch de la Hulpe. Entre ch de la Hulpe et rue des Archives: pssible. Hier wrden de spren verdekt waardr de versteek met de Terhulpsesteenweg verbetert. De fietsrute kan p de verdekte sleuf kmen die Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

89 als penbare ruimte wrdt ingericht. Hiervr met testemming gevraagd wrden aan de gemeente. ensuite emprunter les rue des Archives/chemin?/ av des Taillis (prjet de PCS sur trttir dans le sens de la mntée puis passage dans le parking vitures) pur arriver à la gare de Watermael. Het vlgen van de rute langs de Archivenstraat en verder aansluitend p Hakhutlaan is zeer reliëfrijk en heeft niet het kwaliteitsniveau van het Fiets-GEN. Het vrzien van een fietspad in de talud geniet de vrkeur maar Infrabel geeft aan dat dit kwasi nmgelijk is mdat de talud na de GEN-werken te stijl is dr de grene wanden. Place des Arcades: L26 passe au-dessus de la L161; place insuffisante sus le pnt pur une rute vél 3 Hek-Delta: zne de dévelppement. Bij de ntwikkeling van Delta meten de fietsrutes bij de kruising L26-L161 meegenmen wrden. Le lng de la rue du Brillant: envisageable d'utiliser le talus jusqu'au site de la MIVB. Een fietsrute langs deze sprlijn heeft heel veel ptentieel, vral vr het traject tussen Delta en de Eurpese wijk. Ok het zuidelijk traject is interessant mdat het pnieuw een vlakke fietsverbinding geeft in een reliëfrijk gebied. Delta Luxemburg: De sprrute tussen Delta en het Eurpees parlement heeft een zeer grt fietsptentieel. Bij de mgelijke plannen m de E411 dr te trekken tt de Generaal Jacqueslaan, bestaat het idee m de autweg in de talud van de sprweg te leggen (nder de brug van de Fraiteurlaan). Dit is een pprtuniteit m de Pleinlaan (die niet vlak is) te dwnsizen vr autverkeer en m hier een hgwaardige fietsrute te realiseren die verder aansluit p de Nieuwelaan. Het kan k een pprtuniteit zijn m een fietsrute in de sprwegtalud te leggen. De sprrute tussen de Muterijstraat en statin Luxemburg maakt nderdeel uit van een herwaarderingsprject (Wijkcntract cntact Mr. Van Decastele) waarbij er een park aangelegd wrdt langs de sprrute. Het park system dat werd uitgewerkt vr dit gedeelte is niet fietsbaar, nder meer dr het reliëf en de wisselende beschikbare breedtes. Indien dit niet mgelijk is, zal de fiets-gen rute verder lpen via de Krnlaan Trnstraat.. Cnclusins pur la rute 16: 1) Grenendaal La Hulpe: - Vrkeur in talud sprweg, maar de meeste sprtunnels zijn niet breed geneg vr een bijkmend fietspad en er is k nauwelijks ruimte in de sprweg talud. Een alternatieve rute dringt zich dus p. - Sprwegverbreding is pas uitgeverd 2) Bsvrde - Delta: - Sprwegverkapping biedt mgelijkheid m Terhulpsesteenweg ver te steken - Traject langs rue des Archives heeft niet het kwaliteitsniveau van het fiets-gen - Rute in sprtallud ndzakelijk, mits verbreden enkele sprwegbruggen (f aanhangen van fietsbrug). - Westelijk tracé vlgen. 3) Delta - Luxemburg: - Via Nieuwelaan Krnlaan - Trnstraat naar Statin-Luxemburg. Aftakking via vallei van Maelbeek te nderzeken Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

90 L 26 Zuid (Huizingen / Mensberg / Sint-Jb) L 26 Nrd (Jsaphat Haren) (Fiets-GEN rute 23, Fiets-GEN-rute 7) L 26 Zuid 2 spren en geen geplande sprwegverbreding. Deze lijn ligt vr het grtste gedeelte p een talud waardr de realisatie van een fietsrute (veel bruggen) een grte investering zal vergen. Dit tracé drkruist echter een reliëfrijk gebied waardr het sprtracé een belangrijke ptentiële fietsrute is. De fiets-gen rute kmt in de nrdkant van het spr. De meeste bruggen zijn te smal, maar Infrabel plant swies een verbreding vr de tegankelijkheid van het persneel. Dit is een pprtuniteit p krte termijn vr het vrzien van vldende breedte vr fietspaden. (Fietsers zullen wel gescheiden meten blijven van gedeelte vr persneel). Verbreden brug Watermlenstraat, Sprwegstraat Tunnel Lakenbergstraat is te smal Onderdrgang R0, mgelijk mits versmallen fietspad (cfr OMA-B) passage sus Kerkhfstraat: k passage au-dessus de Rllebeekstraat: k Verbreden brug Beerselsestraat/Ltsestraat Statin Beersel: hier is een nderdrgang vr fietsers Verbreden brug Zennedreef passage sus Weidestraat: k passage sus ch d'uccle: k passage au-dessus de ch d'alsemberg: k passage au-dessus de rue de la Brasserie: k passage au-dessus de Linkebeekstraat: k entre rue de la Brasserie et Linkebeekstraat: il existe un chemin utilisable gare de Mensberg: wrdt verplaatst tussen sprkruising Entre Burdn et av des Tilleuls: envisager le chemin existant à hauteur de la Plukstraat. Oversteek ver L124 via Lindelaan entre av des Tilleuls et rue Engeland: envisageable dans le talus. (Plukstraat?) passage au-dessus de rue Engeland/Bigarreaux verbreden brug passage sus Verrewinkelstraat: actuellement il y a de la place mais prjet de créer un nuvel arrêt Verrewinkel (pur le Lycée Français) ->? entre chemin du Puits et Verrewinkelstraat: il existe un chemin parallèle au chemin de fer (zuidelijk sprtraject). passage sus av de la Chênaie: k passage au-dessus de Kauwberg: k passage au-dessus de ch de Saint-Jb: k Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

91 entre Kauwberg et J&P Carsel: envisageable dans le talus gare de Saint-Jb: prblème des quais. passage sus Jean&Pierre Carsel: place insuffisante. Mais le pnt va être remplacé (2014?), dnc envisageable. Le terrain appartient à la RBC. gare du Vivier d'oie: il faut quitter le chemin de fer avant les quais. Ensuite traverser le Bis de La Cambre via viries pur rejindre l'av F. Rsevelt Via de Bsvrdelaan-Braziliëlaan-Wudlaan wrdt terug aangeslten p de sprrute vanaf statin Bndaal entre av de la Fret et ch de Bitsfrt: envisageable d'utiliser un chemin piétn existant ensuite rejindre le talus le lng de la Kriekenbmenstraat Mais pas pssible jusqu'au but, dnc il faut rejindre la virie pur descendre vers la place des Arcades. Cnclusins pur la rute 23: 1) Beersel -> Diesdelle/Vivier d'oie: - Envisageable dans le talus - A vir: prjet Mensberg. Er is geen drgang mgelijk ter hgte van de perrns. 2) Bndaal -> Place des Arcades: - Envisageable via chemin existant et aménagement sur talus côté uest jusqu'à la Kriekenbmenstraat. 3) Place des Arcades -> Delta: A intégrer dans prjet de la zne Delta. L 26 Nrd (Jsaphat / Brdet / Haren) 2 spren maar tussen Haren en Meiser kmt er it een verdubbeling mwille van capaciteitsgebrek p dit sprtraject. Sprwegnderdrgang nder Lambermnt heeft weinig zin mdat de sprbruggen ten zuiden van de Lambermntlaan niet breed geneg zijn vr een fietsrute. Het zu echter wel handig kunnen zijn m de sprweg te kunnen vlgen p het wegenniveau (bijv. m Rgierlaan met Leuvensestwg te verbinden znder langs Meiser te meten. Ok tussen Lambermnt en Cambier is dit nuttig) - passage sus Rgier: niet mgelijk - Passage sus Cambier: niet mgelijk - passage sus bd Wahis: niet mgelijk Tussen Lambermntlaan en Evere is plaats geneg en fietsrute kan nderdeel uitmaken van ntwikkeling Jsaphatsite. passage sus rue A. De Beck: l'avenir de l'arrêt Evere est incertain. Largeur suffisante actuellement mais quid de l'avenir? Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

92 Entre Brdet et Haren: - Pssibilité d'emprunter la ch d'haecht - future passerelle piétns-cyclistes au niveau du Middelweg Entre Haren et Vilvrde: - prjet cnstructin nuvelle prisn - passage sus la rue de la Parisse: impssible - mee laten liften met mgelijke tekmstige aansluiting van E19 met Vilvrdelaan (??) Cnclusins pur la rute 7: 1) Delta -> Jsaphat: myenne ceinture (bd G. Jacques/ bd Smidt/ bd Saint-Michel/ bd Brand Whitlck/ bd Reyers/ bd Wahis)?? 2) Jsaphat -> Brdet: bd Lepld III et l alternatif parallel 3) Brdet -> Haren: ch d'haecht 4) Haren -> Vilvrde: geen behefte p krte termijn, maar pprtuniteit m mee te liften met mgelijke drtrekking E19 naar Vilvrdelaan (??) Lijn 124 (Brussel-Zuid / Mensberg / Sint-Genesius-Rde) (Fiets-GEN rute 16) Mensberg Sint-Genesius-Rde Sprwegverbredingswerken p grndgebied Brussels Gewest en Wallnië zijn in uitvering. Op grndgebied Wallnië wrdt fietspad vrzien langs spr. Grte prblemen met vergunningsaanvraag vr sprgedeelte p grndgebied Vlaanderen, maar aanpassen van de plannen in functie van het fiets-gen is geen ptie meer. Er ligt dus nergens een fietsrute, maar hiernder geven we wel aan waar er mgelijk een fiets-gen tracé kan kmen. Tussen Hrzelstraat en Statin Linkebeek is er een mgelijk fiestrute p de bestaande Lindenlaan (bruggen bven de spren), p een bestaande weg (stzijde van de spren) en p de Sphraslaan tt de Gdshuizenlaan (statin Linkebeek). Mgelijk alternatief tussen Hrzelstraat en statin Linkebeek in talud spr (westzijde). Hier ligt reeds een fietspad. Westelijke sprzijde kan gevlgd wrden in sprtalud tt Lange Haagstraat (fietspad bven afwateringgracht parallel aan Blemhf). De Lange Haagstraat (p plateau) kan gevlgd wrden tt de Hllebeekstraat. Een alternatief is een fietsrute ten sten van de sprweg via de Kleindalstraat Kleindalpad en verder in de talud van het spr tt de Hllebeekstraat. Van Hllebeekstraat tt statin Sint-Genesius-Rde in talud van westelijk spr (van de Schuwendael tt de parking van Sint-Genesius-Rde). Ostelijk spr kan men blijven vlgen tt Paardenstraat (bestaande wegenis Hekstraat en bestaande weg tussen Hekstraat en Paardenstraat). De brug van Paardenstraat wrdt vervangen dr een betere brug (twee vetpaden van 1,55m vrzien + wegenis van 6m p de brug). Vanaf de brug Paardenstraat is het mgelijk een fietspad te buwen tt de Rue du Hameau (halte De Hek) naar de westzijde van de spren. Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

93 Vanaf de brug Gehuchtstraat is het vrzien een fietsrute te buwen (in het GEN-prject) naar de stzijde van het spr, tt het Waals Gewest. Mensberg Brussel-Zuid De sprwegverbreding van L124 begint ter hgte van de Vleeskersenstraat richting Nijvel. Richting Brussel-Zuid is er geen verbreding vrzien p krte f midden termijn. Het is het aangewezen m te nderzeken f een parallelle fietsrute niet haalbaar is. Er zijn weinig alternatieven vr een hgwaardige fietsverbinding in dit gebied, dat zeer reliëfrijk is. We vlgen het westelijk sprtracé. Mmenteel is er geen verbreding tussen de Vleeskersenstraat en BXL-Zuid. Verbreding sprbrug ver Vleeskersenstraat ndzakelijk Verbreding sprwegbrug ver rue du Château d'or ndzakelijk Fietsrute in talud sprweg (westelijk?). Ter hgte van Ukkel-Kalevet (vetgangersnderdrgang) zeer sterk bebuwd. Verbreding sprwegbrug Stallestraat. Passage au-dessus de la rue de Stalle: pnt très haut. Sprwegtunnel nder rue du Merl is breed geneg gare Uccle-Stalle passage sus av de Haveskercke: trp étrit mais pssible dans le talus passage au-dessus de rue Van Pé : verbreding sprwegbrug gare Frest-Est passage au-dessus de ch de Bruxelles : verbreding sprwegbrug passage au-dessus de rue du Patinage : verbreding sprwegbrug passage sus bd 2e armée britanique: place dispnible côté uest passage au-dessus av Pnt de Luttre. Hier is een sprwegnderdrgang richting Kanaal. Cnclusins pur la rute 20: 1) Sint-Genesius-Rde / Mensberg. Sprwegtallud kan alternerend west-st gevlgd wrden. Wel nieuwe vergunningsprcedure ndig. 2) Mensberg / Brussel-Zuid. Haalbaar in sprtallud, maar zeer grte investeringen ndig ter hgte van de sprwegbruggen. De sprtunnels zijn breed geneg vr extra fietspad. De westzijde van het spr lijkt de meest aangewezen rute. Vr de GFR 7 is het meilijkste punt het statin kalevet. Het vervlg van het tracé van deze fietsrute richting zuiden blijft k met een beter nderdrgang ndermaats. Een verbetering van het tracé zu een afbuiging van de rute zijn langs de sprweg, maar dan dus liefst aan de stzijde, zdat de dure ndertunneling van Kalevet niet heft (er bestaat een gtje vr ccasineel gebruik), die dan kan aansluiten p Mensberg, en van daaruit richting Alsembergsesteenweg. Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

94 L 50A (Sint Katherina Lmbeek / Anderlecht / Brussel-Zuid) (Fiets-GEN rute 25) Sprwegverbreding van 2 naar 4 spren is in uitvering Gedeelte Vlaanderen beschikt ver een parallelle fietsrute alternerend langs zuid en nrdzijde. Dit fietspad wrdt grtendeels vrzien in dlmietverharding!!?? Ter hgte van verbrugging IJsbs (zeer lange sprwegbrug - Pedeviaduct) wrdt een mleidingsrute gevlgd vr de fietser via de Ijsbergstraat en Rmstraat Brug Lennikseweg wrdt fietsbrug Onderdrgang Herni Simnetlaan, Lenniksebaan en R0 is meilijk tt nmgelijk. Zeken naar een alternatieve rute via Lenniksebaan, Mijlenmeersstraat, Vgelzangstraat, Zuunstraat, Veeweidekaai Cnclusins pur la rute 25: 1) Gedeelte Vlaanderen is gerealiseerd. Van deze rute wrdt een pdf ter beschikking gesteld. 2) Gedeelte Brussels Gewest: - Zeken naar alternatief vr sprrute Lijn 60 (OMA-B rute) (Fiets-GEN rute 32) 2 spren en p krte termijn geen verdubbeling gepland Tussen statin Asse en Zellik is er ruimte vr een fietsrute aan de zuidzijde van het spr De sprwegtunnel nder de R0 heeft ng een vrije ruimte van 4 m; creatieve plssingen ndig; p dit mment veren de VLM en prvincie een gezamenlijk studie uit, waarvan het ntwerp van de fietsrute vanaf Statin Zellik tt Brussel nderdeel uitmaakt. Ter hgte van de Mlenbeekvallei wrdt de verweg van de Bsstraat afgeslten. Hier kmt een fiets/vetgangersbrug. quitter OMA-B rute au niveau de la Bsstraat emprunter Bsstraat, Kleine Sint-Annastraat, puis le chemin lngeant le chemin de fer jusqu'à l'av de l'expsitin universelle. (bekijken met BIM vr mgelijke verhardingen van dit stuk (natura 2000 gebied) Ter hgte van Tentnstellingslaan kmt misschien (p vraag van het Gewest ) een nieuwe stpplaats. Hier met rekening mee gehuden wrden bij mgelijke plannen van een fiets-rute. nuvelle passerelle piétns + véls au-dessus de l'av de l'expsitin cntinuer le lng de la prmenade verte jusqu'au bd De Smet De Nayer (hier is het fietspad in betntegels, kan wrden verbeterd) entre Bd De Smet De Nayer et Delvasstraat: envisageable sur talus côté sud entre Delvastraat et rue Mde Vliebergh: envisageable sur talus côté sud bnne alternative en surface rue du Gaz etc en rue cyclable pssible Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

95 Aansluiten p plein Bckstael en L 28 Entre av de la Reine et pnt au-dessus du canal: pssible dans le talus sauf qu'un bâtiment blque le passage pnt sur le canal: envisageable Entre rue Mde Vliebergh et le canal, 2 slutins envisageables: - chercher une liaisn entre rue Mde Vliebergh et rue Laneau, et ensuite utiliser la future liaisn entre rue Laneau et le canal (cf étude de faisabilité) - rejindre l'av de la Reine via la virie? puis le talus jusqu'au pnt de chemin de fer audessus du canal au nrd de Trz Vr het fietstracé lijkt een nrdelijk tracé langs de Krnveldstraat een mgelijk alternatief. Er met nderzcht wrden in heverre er in het nrdelijk sprwegtalud een fietsrute kan kmen, parallel aan de Lepld I straat die nder de Kerkeveldstraat gaat (parallel aan spr), via een fietsbrug de Kninginnelaan kruist m dan via de fietsnderdrgang naar een zuidelijke fietsrute parallel aan het spr ver het kanaal gaat. Vr Infrabel is dit traject wel niet haalbaar, behalve vr het gedeelte tussen Chambn en kanaal. Opgelet : krnveldstraat en Lepldstraat liggen in (erg slechte) kasseien De Verlengde Masuitstraat biedt ptentieel m het sprtraject af te leiden richting Brussel-Nrd. Hier met echter k rekening gehuden wrden met een tekmstige sprwegverbreding p de Nrd-Zuid as. De creatie van een snelle fietsrute tussen verlengde Masuistraat en Nrdstatin werd pgenmen in studie Wijkcntract Reine-Prgrès; fietsrute kan vraan f achteraan de nieuw p te trekken gebuwen wrden vastgehangen in de Vruitgangsstraat (!) Vlgende verwegen, die langs het traject liggen, wrden afgeschaft: 11bis (vetweg aan de Ringlaan in Bterberg/Bekkerzeel => tunneltje in de plaats), 11 (De Breukeleer, Bekkerzeel), 10 (Sleutelblemstraat, Bekkerzeel), 9 (Isidr Crckaertstraat, Zellik), 8 (Oude Merchtemsebaan, Zellik => brug in de plaats), 3 (Bsstraat, Ganshren => fietsbrug in de plaats) Vlgende verwegen liggen dan ng p het tracé: 14 (Petrus Arcanusstraat, Asse), 13 (Kruiskuter, Asse), 12 (Zittert, Asse) Cnclusins pur la rute 32: 1) Afspraken met natuur ver gedeelte Kning Budewijnpark 2) Rute in zuidelijk talud spr tussen Jeugdpark en Kanaal is mgelijk 3) Ter hgte van Bckstaelplein richting nrdelijk talud en verdere aansluiting naar L28 4) Ter hgte van nderdrgang naast Kninginnelaan terug naar zuidelijk talud en z ver kanaal Lijn 50 (Ternat/Grt-Bijgaarden/ L60) (Fiets-GEN rute 30) 2 spren en geen geplande sprwegverbreding p het traject tussen Ternat en de kruising met L60 (ter hgte van Tentnstellingslaan). Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

96 Tussen Ternat en de fietstunnel aan de Reukenstraat lijkt een zuidelijk fietstracé aangewezen. Daarna kan een nrdelijk fietstracé gevlgd wrden tt het statin van Grt-Bijgaarden. Er is vldende plaats vr de nderdrgang van de R0. Vanaf het statin van Grt-Bijgaarden lijkt een zuidelijk fietstracé terug aangewezen tt aan de Tentnstellingslaan. De nderdrgang van de A10 vrmt een grt knelpunt. De sprvergangen van de Steenweg p Gent en de Nestr Martinstraat wrden fietstunnels. De vergang van de Bsstraat wrdt afgeslten en mgevrmd tt een vetbrug (hier met zeker de mgelijkheid vr fietsers meegenmen wrden!!) in het verlengde van de Van Overbekelaan. Tussen de Steenweg p Gent en Het Verst wrdt een nieuwe weg (verlengde Technlgiestraat) aangelegd die een mgelijk alternatieve sprrute kan vrmen. Vanaf hier kan aangeslten wrden p sprrute L60 via de Bsstraat. Met het vrgestelde tracé kruis je de spren aan verweg 17 (Brusselstraat Grt-Bijgaarden); dit is een punt dat qua veiligheid ged met wrden bekeken. Afschaffen verweg (al f niet met buw van nieuwe kunstwerken in de buurt) is het veiligste alternatief. Verder zijn er de verwegen 26 (Mlenstraat Sint-Martens-Bdegem) en 21 (Statinsstraat Dilbeek) p het tracé. Cnclusins pur la rute 30: 1) Zuidelijk tracé tussen Ternat en Reukenstraat 2) Daarna nrdelijk tracé tt statin Grt-Bijgaarden 3) Vanaf Grt-Bijgaarden zuidelijk tracé met vlgende aandachtspunten: - Onderdrgang A10 - Afschaffen sprwegvergangen L 28 (Bckstael / Weststatin) (Fiets-GEN rute 29) 2 spren en geen geplande sprwegverbreding. Er is veel ruimte langs het sprtracé zwel aan de stelijke als westelijke zijde. Vrkeur wrdt gegeven aan stelijk fietspad Pssibilité le lng du nuveau parc Dubrucq (aansluiting p Tur & Taxis) Park Dubrucq is een prject van het BIM waarbij de vrmalige sprwegbundel naar Tur & Taxis mgevrmd wrdt tt een park. Dit prject is een pprtuniteit m een hgwaardige fietsverbinding langs sprlijn L28 (stelijke zijde) te realiseren. Ter hgte van de Laneaustraat kunnen de spren gekruist wrden via een fiets/vetbrug (Hiervr lpt een studie dr het BIM) Tussen statin Belgica en Simnis, fietsrute p de Leiestraat. Simnis re de Ganshren: vie verte (liaisn piétnne) prévue dans le cntrat de quartier Kekelberg, dans le talus. Passage au-dessus de la ch de Gand: trp étrit Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

97 à partir de la ch de Ninve: rejindre le canal qui ffre une liaisn rapide jusque Halle. Via R. De Bnnie. Het kruisen van het Weststatin is een grt knelpunt. Beekkant is een ntwikkelingszne van het BHG Vanaf het Weststatin lijkt het aangewezen m een westelijk fietstracé te vlgen waarbij makkelijker kan aangeslten wrden p de kanaalrute en een sprtracé langs lijn 124. Tussen Wielemans en Klein Eiland (verbruggen Zennevallei) is it een sprwegverdubbeling gepland. Dit is mgelijk een pprtuniteit vr de fiets-gen rute. Het kruisen van het statin Simnis is een grt knelpunt. Hier dient afgestemd te wrden met de tekmstige heraanleg van de hele statinsmgeving van Simnis. Cnclusins pur la rute 29: 1) Meeliften met park Dubrucq 2) Tussen Belgica en Simnis via Leiestraat 3) Vanaf Simnis Wijkcntract Kekelberg + ntwikkelingszne Beekkant 4) Vanaf Weststatin makkelijker m snel naar Kanaal te gaan via alternatieve rute. Sprwegbruggen lenen zich niet vr fietsrute. delijk tracé tussen Ternat en Reukenstraat Lijn 36/27 (Zaventem / Schaerbeek / Brussel-Nrd) (Fiets-GEN rute 8) Sprwegverbreding naar 4 spren is gerealiseerd. In de tekmst zal een sprwegverbreding tussen Haren en Zaventem (van 4 spren naar 6 spren) ndig zijn. Het gaat ver de HST-fietsrute waarvr reeds een fietsbrug ver de R0 gepland is. Er is ruimte langs de spren nder de Teichmanbrug (stzijde van spr). Hier kan gezcht wrden naar een verbinding met Brussel Nrd Ter hgte van de Navéstraat plant de GOMB een nieuwe wnntwikkeling. Dit kan een pprtuniteit zijn m een hgwaardige fietsverbinding te realiseren richting Brussel Nrd. Ter hgte van Schaerbeekvrming dient de mgelijkheid pengehuden te wrden vr een tangentiële verbinding ver het kanaal naar Neder-Over-Heembeek (meeliften met tekmstige tangentiële tramverbinding). Schaerbeek Frmatin: les rails du nrd sernt enlevés à terme, ceux du sud restent Place dispnible entre futur musée du train et vies de chemin de fer pur aménager une vie cyclable Parc Walkiers: passage de la prmenade verte en curs de négciatin Meraske: emprunter le chemin lngeant le chemin de fer jusqu'à la rue de Verdun ensuite remnter en virie: rue de Verdun/ Baakveldweg/ Grene Znestraat er kmt een vetgangers/fietspassage via de Middelweg tussen Haren-Zuid en Haren Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

98 Via de Middelweg kan k aangeslten wrden p de sprrute van L 26 en z verder p de HSTrute (zuidelijk sprtracé) in het sprwegtalud. Cnclusins pur la rute 8: 1) Schaerbeek Haren: - Parallel aan spren p bestaande wegen - Parallel aan sprwegbundel langs Merasken (afspraken met natuur!) - Drsteek van Haren/Zuid naar Haren via Middelweg 2) Haren Zaventem - In sprwegtallud (zuidelijk) Afspraken: - Infrabel bezrgt ng pdf-bestanden van de ingetekende sprtracés met eventuele ligging van fietspaden (vb. L50, L50a, L124, L161, ) - Iedereen vult ng bijkmende suggesties, crrecties aan in track changes in dit verslag. Zeker de geel gemarkeerde stukken meten ng gecheckt wrden. - Het BIM infrmeert f het ntwerp rapprt van de hun sprrutestudie ter inf kan bezrgd wrden aan TIMENCO. Dit bespaart dubbel werk vr de sprtracés. - Aanspreekpunt vr de studie is Kris Lambrecht (prvincie Vlaams-Brabant) kris.lambrechts@vlaamsbrabant.be ( ). De pmerkingen wrden bezrgd aan Kris Lambrechts (met in cc Tim Asperges, tim@timenc.be ( ). - Gelieve de crrectie te bezrgen tegen 8 juni 2012 Bijlage 1: kaart met sprrutes Tim Asperges Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel

99 Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep Infrabel /12

100 Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 2: - Vrmiddag: gemeenten Zuid - Namiddag: gemeenten Nrd 12/09/2012 CCN - Brussel Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Sarah Van Geit Prvincie Vlaams-Brabant dienst mbiliteit - Kim Wuters Vlaams Gewest MOW-BMV - Frederik Deprtere Brussels Gewest Mbiel Brussel - Laurent Csta Brusselse Gewest - BIM - Inge Gysenbergh De Lijn Vlaams-Brabant - Thmas Vandelaer Gemeente Tervuren - Bert Muyldermans Stad Vilvrde - Ilse Eylenbsch Gemeente Dilbeek - Maurits Janssens Gemeente Mlenbeek - Benït Velghe Gemeente Schaerbeek - Philippe Libert Gemeente Ganshren - Marianne Dandy Stad Brussel - Jhan Persns Gemeente Sint-Pieters-Leeuw - Maud Verkindere Gemeente Elsene - Rel De Cleen Fietsersbnd - Kris De Greef Fietsersbnd Beersel - Brun Ceuppens Fietsersbnd Tervuren - Jacques Dekster Gracq Verntschuldigd: - Kristel Stuffs Schepen mbiliteit Overijse - Luc De Witte Gemeente Heilaart - An De Blaes Gemeente Krtenberg - Daisy Smedts Gemeente Grimbergen - Maurits Lauwers Gemeente Machelen - Stef Stegen Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit Bespreking: Tim Asperges geeft een telichting ver de aanpak van de nderzeksfase van het fiets-gen. Tijdens deze nderzeksfase werden vr de 32 geselecteerde zekznes 32 vrkeurstracés met eventuele alternatieve rutes geselecteerd. Per zekzne is een fiche pgesteld waarin de knelpunten, pprtuniteiten en mgelijke plssingsrichtingen wrden gegeven vr de aanleg van een fiets-gen rute. Deze nderzeksfase resulteert in een wensnet Fiets-GEN waarbij al de geselecteerde tracés een vldende grt fietsptentieel hebben m hgwaardige fietsvrzieningen aan te leggen. Ruimtelijk en technisch is het k mgelijk m elk geselecteerd tracé p te waarderen tt Fiets-GEN kwaliteit. Tijdens deze 2 de cnsultatiernde werden vlgende algemene pmerkingen gemaakt: Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep gemeenten /4

101 - Bij de selectie van de definitieve fiets-gen rutes met extra aandacht gaan naar het zeken van alternatieve rutes vr drukke wegen, vnl. in de Vlaamse rand - Bij de selectie van de fiets-gen rutes is het element van de intergewestelijke verbindingen een belangrijk aandachtspunt. Er meten fietssnelwegen ntstaan die intergewestelijke fietsverplaatsingen mgelijk maken. - De ptentieelskaart zrgt vr verwarring en wrdt verduidelijkt in het eindrapprt. - Vr de financiering van het Fiets-GEN wrden verschillende pistes nderzcht (integratie binnen subsidiemechanismen, Eurpese middelen, bijkmende investeringen, ). Tijdens deze 2 de cnsultatiernde werden vlgende aanvullingen gedaan aan het wensnet Fiets-GEN: - Rute 1: Selectie van de Huba de Strperlaan (Stad Brussel) als een alternatieve Fiets-GEN rute Drtrekken Fiets-GEN rute langs Tentnstellingslaan tt aansluiting p Landsremlaan (Kekelberg) - Rute 4: Selectie Indringingsweg als alternatieve fiets-gen rute vr Rmeinsesteenweg-Steenstraat (Vilvrde) Selectie vrkeursrute langs 3-Fnteinenpark en nieuwe fietsbrug ver kanaal die verder aansluit p Brekstraat Kerklaan richting tunnel nder A12. Selectie fietsrute langs Zenne als aansluiting richting Vilvrde centrum - Rute 7: Selectie Lambertmntlaan als Fiets-GEN vrkeursrute Selectie Generaal Jacqueslaan als Fiets-GEN vrkeursrute - Rute 9: Opnemen Bessenveldstraat (Machelen) als parallelle Fiets-GEN verbinding met Lepld II laan Drtrekken fiets-gen rute ver de R0 via de Lepld II laan (A201) - Rute 11: Selectie Wluwelaan (Wluwedal)als bijkmende Fiets-GEN hfdrute - Rute 12: Drtrekken ude trambedding naar park van Tervuren - Rute 14: Selectie Brusselsesteenweg als vrkeursrute ipv Tervurenlaan Drtrekken Fiets-GEN vrkeursrute richting centrum Tervuren en Park van Tervuren Drtrekken Tervuursesteenweg in Oudergem als Fiets-GEN vrkeursrute met aansluiting p sprwegrute langs Wluwepark Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep gemeenten /4

102 - Rute 17: Selectie sprwegrute Eurpees Parlement tt Scepterstraat als Fiets-GEN vrkeursrute. Selectie Fiets-GEN rute tussen Ambirix square en Shuman. - Rute 19: Opnemen van alternatief tracé vr Lreinendreef dr Zniënwud = Zavelweg Rue de Reservir - Rute 23: Selectie van parallelle rute vr drukke Alsembergsesteenweg (Rde) - Rute 24: Aanpassing Fiets-GEN vrkeursrute te Ruisbrek. Via Sprwegstraat. - Rute 25: Selectie van alternatieve Fiets-GEN rute langs sprweg L50A via Park Neerpede nder de R0 richting Anderlecht - Rute 26: Selectie Van Suststraat als vrkeurstracé i.p.v. Maurice Herbettelaan - Andere: Selectie Kninklijke as Schaerbeek Justitiepaleis als Fiets-GEN hfdrute Selectie sprwegnderdrgang Statin Schaerbeek als alternatieve fiets-gen rute Op nderstaand kaart zijn deze aanpassingen gemarkeerd. Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep gemeenten /4

103 Aanpassingen aan wensnet Fiets-GEN na cnsultatiernde 2 Afspraken: - Vrstelde aanpassingen wrden verwerkt in het definitieve wenslijnennet van het Fiets- GEN. - Eindrapprt met actieprgramma en priritaire rutes wrdt uitgewerkt tegen eind ktber. - Er kmt een eindpresentatie van het Fiets-GEN in de lp van nvember. Datum ng vast te leggen. Verslag cnsultatiernde 2 werkgrep gemeenten /4

104 Fiets-GEN studie Verslag cnsultatiernde 3 20/11/2012 CCN - Brussel Aanwezig: - Tim Asperges TIMENCO bvba - Kris Lambrechts Prvincie Vlaams-Brabant dienst Mbiliteit - Kim Wuters Vlaams Gewest MOW-BMV - Frederik Deprtere Brussels Gewest Mbiel Brussel - Laurent Csta Brusselse Gewest - BIM - Jan Pelckmans Vlaams Gewest MOW - fietsmanager - Philippe Libert Gemeente Ganshren - Philippe Caudrn Gemeente Jette - Amélie Grégire Gemeente Schaerbeek - Daisy Smedts Gemeente Grimbergen - Thmas Van Beersel Gemeente Meise - Bert Muyldermans Stad Vilvrde - Guid Declercq Gemeente Zaventem - Jeren Reyniers VLM - Dirk Dedncker Fietsersbnd Halle - Wim Verddt Gemeente Wemmel - Jacques Dekster Gracq - Rel De Cleen Fietsersbnd - Richard Craddcx Gracq - Dandy Marianne Stad Brussel - Inge Gysenbergh De Lijn - Maurits Lauwers Gemeente Machelen - Nathen Vs Waterwegen & Zeekanaal - Tm De Bruyn Prvincie Vlaams-Brabant, dienst Ruimtelijke Ordening - Alain Vandenplas The Brussels Airprt Cmpany - Luc De Witte Gemeente Heilaart - J-P Van Hrenbeke Gemeente Heilaart Verntschuldigd: - Jhan Persns Gemeente Sint-Pieters-Leeuw - An De Blaes Gemeente Krtenberg - Stefan Stegen Prvincie Vlaams-Brabant, dienst terisme - Carline De Munck Fietsersbnd - Jinke Vink Gemeente Overijse - René Meeuwis Vlaams Gewest, ANB Bespreking: Deze laatste cnsultatiernde is een presentatie van het eindrapprt van de Fiets-GEN. In tegenstelling tt de vrige cnsultatiemmenten is het geen werkvergadering waarin bijkmende suggesties gedaan wrden rnd rutes f andere elementen. Wel wrden de pmerkingen en suggesties ng meegenmen vr het verdere uitveringsprces van het Fiets-GEN prject Verslag cnsultatiernde /4

105 Tim Asperges geeft een telichting ver de aanpak van de 3 fasen van de Fiets-GEN studie en eindigt met de telichting van het actieplan vr na deze fiets-gen studie. Eindresultaat van deze fiets-gen studie is een wensnet Fiets-GEN met ca. 400 km vrkeursrutes die mgebuwd meten wrden tt hgwaardige snelfietsrutes. Vandaag vldet slechts 5% van de geselecteerde rutes aan de Fiets-GEN kwaliteitseisen, 10% is reeds redelijk ged en 85% scrt zwak. Op dit wensnet zijn 15 priritaire fiets-gen hfdrutes geselecteerd waarvr afznderlijke uitveringsdssiers wrden pgestart in een vlgende fase. Deze 15 hfdassen hebben allen een zeer hg fietsptentieel, ze lpen steeds langs vlakke en gestrekte fietsverbindingen langs spr, kanaal f valleien en ze kunnen gekppeld wrden aan lpende uitveringsprgramma s en planprcessen (vb. sprwegverbredingswerken, tracéstudies tram, aanpak ntwikkelingsgebieden, ). De andere fiets- GEN rutes wrden gerealiseerd binnen reeds bestaande uitveringsprgramma s van het GFR f BFF f wrden p initiatief van gemeenten f andere actren aangelegd. De ttale kstprijs van het hele fiets-gen netwerk wrdt geraamd p 120 à 150 mi die de vlgende 10 jaar geïnvesteerd met wrden. Deze investering wint zich makkelijk terug dr maatschappelijke baten p vlak van verkeerscngestie, luchtkwaliteit en gezndheid in de hele Brusselse regi. De maatschappelijke baten van het Fiets-GEN prject wrden geraamd p ca. 240 mi in de vlgende 10 jaar. Om tt een snelle realisatie van dit Fiets-GEN te kmen, wrdt een intergewestelijke prjectgrep pgericht die de pdracht heeft m de 15 Fiets-GEN hfdrutes te realiseren in de vlgende 10 jaar. Deze prjectgrep staat k in vr al de cmmunicatie. De andere Fiets-GEN rutes wrden geïntegreerd binnen lpende en tekmstige planprcessen (vb. realisatie BFF, GRF, tramverlenging, sprwegverbreding, uitbuw ntwikkelingsznes). Vlgende pmerkingen wrden gemaakt: - W&Z vraagt m snel verleg te hebben ver de nu ingetekende Fiets-GEN tracés langs het kanaal. Er is namelijk ng geen akkrd f beslissing ver de nu vrgestelde tracés. Deze pmerking geldt vr al de ingetekende vrkeurstracés van het gewenste Fiets-GEN netwerk. Deze fiets-gen studie det een vrstel van tracés die een eerste maal p terrein werden afgetetst en die reeds besprken werden met gemeenten en andere actren. In de verdere uitveringsfase, is het echter perfect mgelijk dat er ng (gemtiveerd) afgeweken wrdt van smmige deeltracés. - De Fietsersbnd (Rel De Cleen) is zeer tevreden dat er nu eindelijk een Fiets-GEN werd vastgelegd en hpt dat dit Fiets-GEN prject een hefbmeffect kan hebben vr fietsgebruik en fietsbeleid in zwel Brussel als de Vlaamse Rand. Dit Fiets-GEN mag echter geen alibi wrden m andere (lkale) fietsrutes p de lange baan te schuiven. Hij vraagt aan al de betrkken gemeenten m nu k een tand bij te steken rnd het verbeteren van fietsinfrastructuur zwel p lkale als bvenlkale verbindingen. - De Fietsersbnd (Rel De Cleen) merkt p dat de Hectr Henneaulaan slechts als alternatieve Fiets-GEN rute werd geselecteerd. Dit is nchtans een cruciale verbinding ver de R0 die wellicht p krte termijn gerealiseerd kan wrden. De ntsluiting van de gehele bedrijvenzne rnd de Henneaulaan maakt mmenteel nderdeel uit van de studie van het HST-traject ver de R0. Het pwaarderen van de Henneaulaan als vlwaardige fietsverbinding ver de R0 is hier een mgelijke quickwin plssing. - De aanwezige gemeenten geven duidelijk aan dat dit Fiets-GEN prject een zeer zinvl prject is vr het verbeteren van de bereikbaarheid van Brussel en de Vlaamse Rand en vanuit verschillende gemeenten wrdt het vrstel gedaan m deze studie k principieel te laten gedkeuren dr de verschillende gemeentebesturen. Verslag cnsultatiernde /4

106 Een vlgende stap in het Fiets-GEN prject is de afsluiting van een samenwerkingsprtcl tussen de drie initiatiefnemers (Vlaams-Brabant, Vlaams Gewest, Brussels Gewest) en.a. de betrkken gemeenten, VLM, Infrabel, BIM, Het Gewenst Fiets-GEN zal eveneens pgenmen wrden in beleidsplannen zals het tekmstig GPDO-PRDD (Brussel) en het tekmstig Beleidsplan Ruimte (Vlaanderen). - De Lijn benadrukt ngmaals dat de fiets-gen tracés een mgelijke hefbm kunnen zijn vr het kiezen van mgelijke vrkeurstracés vr de tramverlenging en vise versa. De Lijn deed reeds vrstellen waar de zekznes vr fiets-gen tracés verruimd knden naar de tracévarianten van De Lijn. Bij de tekmstige keuzes van de tramtracés wrden de nu vrgestelde fiets-gen tracés meegenmen als bijkmende mtivering vr de keuze van een specifiek tramtracé. Het realiseren van een Fiets-GEN rute kan extra pririteit krijgen indien deze rute parallel lpt met een gepland tramtracé en k andersm kan er een vrkeur gegeven wrden vr een bepaalde tracévariant vr de tram mdat die variant k een Fiets-GEN rute is. Daarenbven is het gewenst dat er bij de ntwikkeling van de tramlijnen, steeds rekening gehuden wrdt m tegelijkertijd k ruimte te creëren vr fietspaden langs de nieuw aan te leggen tramtracés; k als hier geen Fiets-GEN rute is gepland. - De Gracq (Jacques Dekster) benadrukt dat er met deze Fiets-GEN studie een nieuwe mijlpaal gezet is vr de fietsbereikbaarheid van Brussel. Opdat het fiets-gen prject echter een echte bijkmende dynamiek teweeg kan brengen met er een gezicht gegeven wrden aan het Fiets- GEN via tal van infrmatie en prmtiecampagnes, een huisstijl-lg, evenementen. De Fietsersbnd (Rel De Cleen) suggereert een specifieke unifrme FietsGEN-bewegwijzering. Een van de vervlgstappen p krte termijn is het geven van een identiteit aan het fiets-gen. Hiervr wrdt een cmmunicatiestrategie uitgewerkt. - Vanuit verschillende actren kmt de vraag/suggestie vr het aanstellen van een Fiets-GEN manager die kan rekenen p het team dat zich telegt p de cmmunicatie en realisatie van het Fiets-GEN prject. De drie initiatiefnemers (Vlaams Gewest, Brussels Gewest, prvincie Vlaams-Brabant) richten p krte termijn een prjectgrep p die verantwrdelijk is vr de realisatie van het Fiets-GEN. - De fietsersbnd stelt de vraag in heverre er k fiets-gen trajecten liggen in Wallnië. Fiets-GEN hfdrute 1 Wemmel/vijfhek/Grenendaal en fiets-gen hfdrute 2 Meise (A12)/Kninklijke as/waterl sluiten aan in het Waals Gewest. Het werkingsgebied van 15 km rnd Brussel rijkte echt niet ver geneg m meer Waalse gemeenten te bereiken. Tijdens de cnsultatierndes werden de prvincie Waals-Brabant, de gemeente La Hulpe en Waterl betrkken. Verslag cnsultatiernde /4

107 Verdere stappen: - In de lp van december 2012 wrdt het Fiets-GEN prject vrgesteld aan de pers. Datum perscnferentie wrdt ng meegedeeld dr Kris Lambrechts van de prvincie Vlaams- Brabant. - Het Vlaams Gewest, het Brussels Gewest en de prvincie Vlaams-Brabant werken nu het vervlgtraject uit van het Fiets-GEN prject: prjectteam Fiets-GEN, samenwerkingsprtcl, cmmunicatieplan, - Het eindrapprt van de Fiets-GEN studie wrdt mmenteel ng vertaald naar het Frans. Dit rapprt wrdt z snel mgelijk bezrgd. Bijlage: Nederlandse en Franse PPT Fiets-GEN studie Tim Asperges TIMENCO bvba Verslag cnsultatiernde /4

108 BIJLAGE 2: TYPE-OPLOSSINGEN INRICHTINGSPRINCIPES FIETS-GEN Bij de uitwerking van de fiets-gen fiches wrden vr al de vrgestelde fiets-gen tracés reeds plssingsrichtingen aangegeven vr de gewenste fietsvrzieningen. Deze plssingsrichtingen kunnen gaan van menging van fietsers tt vlledig vrijliggende dubbelrichtingsfietspaden. Afhankelijk van de mgevingskenmerken (beschikbare ruimte, bebuwde f nbebuwde mgeving, ) en verkeerskenmerken (snelheid, intensiteit autverkeer, ) wrdt een vrkeursplssing vrgesteld. Uitgangspunt is dat we streven naar hge fietsintensiteiten p de fiets-gen rutes (> fietsers per dag) en he grter de intensiteiten van zwel aut- als fietsverkeer he meer cnflicten er ntstaan tussen de verschillende weggebruikers. Daarm zal er vr de fiets-gen rutes z veel mgelijk gestreefd wrden naar gescheiden fietsvrzieningen en indien dit niet haalbaar is mwille van ruimtegebrek meten deze rutes autluw gemaakt wrden. In autluwe znes wrdt echter ng steeds gepteerd m de Fiets-GEN rutes visueel duidelijk te maken drmiddel van het cncept van de fietsstraat f dr middel van fietssuggestiestrken. Onderstaande tabel is het keuzeschema vr de plssingsrichtingen in de Fiets-GEN fiches. Dit keuzeschema is gebaseerd p ntwerprichtlijnen vr hfdfietsrutes (> fietsers / dag) in Nederland uit de Ontwerpwijzer Fietsverkeer van het CROW. We vertaalden dit schema naar de type wegcategrieën in Vlaanderen en Brussel en maken een nderscheid tussen fietsrute binnen en buiten de bebuwde km. Uitgangspunt is dat de type fietsvrzieningen afhangen van vlgende drie factren: Intensiteit van het fietsverkeer Snelheid van het gemtriseerd verkeer Intensiteit van het gemtriseerd verkeer Vaak zijn er meer gede plssingen mgelijk. De grens tussen mgelijke plssingen is niet altijd hard. Dit kmt in het schema tt uitdrukking dr grenswaarden die elkaar verlappen. Bijlage 2 Type-plssingen Fiets-GEN 1

109 Tabel 11: Keuzeschema type fietsvrzieningen bij hge fietsintensiteiten (> fietsers per dag) Buiten de bebuwde km Functie aut Snelheid (km/u) Intensiteit aut (vte/dag) (1) Fiets-GEN rute (> fietsers per dag) Primaire wegen, grtstedelijke weg 90, 70 Niet relevant Vrijliggende dubbelrichtingsfietspaden f afznderlijke ventwegen 90, 70 Niet relevant Vrijliggende ER fietspaden Hfdwegen, Secundaire wegen Vrijliggende fietspaden (vrkeur) f Aanliggende verhgde fietspaden > 3000 Vrijliggende fietspaden 90, 70 Niet relevant Vrijliggende fietspaden Interwijkenwegen, lkale wegen type I en II 50 < > Aanliggende verhgde fietspaden (vrkeur) f gemarkeerde fietspaden Vrijliggende fietspaden (vrkeur) f aanliggende verhgde fietspaden (1) Ok de intensiteit van vrachtverkeer speelt een rl bij de keuze van fietsvrzieningen. Daarm wrdt gewerkt met het aantal vte waarbij vrachtverkeer vr 1,5 tt 2 drtelt. Rutes met hge intensiteiten van vrachtverkeer vereisen dus sneller gescheiden fietsvrzieningen. Bijlage 2 Type-plssingen Fiets-GEN 2

110 Binnen de bebuwde km Functie aut Snelheid (km/u) Intensiteit (vte/dag) aut Fiets-GEN rute (> fietsers per dag) < Fietsstraat (I fiets 2 x I aut ) Ventwegen Gemarkeerde fietspaden (*) > Aanliggend verhgde fietspaden Secundaire wegen Lkale type I en II Interwijkenwegen 50 < >2.500 Aanliggende verhgde fietspaden (vrkeur) f gemarkeerde fietspaden Vrijliggende fietspaden (achter parkeerstrk) f afznderlijke ventweg Lkale wegen type III (erftegang) > (1) Fietsstraat (vrkeur) f fietssuggestiestrk Gemarkeerde fietspaden (1) Hge aut-intensiteiten wrden bij vrkeur gemeden p erftegangswegen. De uiteindelijke keuze van type fietsvrziening hangt k af van de cntinuïteit en leesbaarheid van de Fiets- GEN rute in zijn geheel. Z kan het zijn dat er gepteerd wrdt m bijvrbeeld een aanliggend fietspad tch te verlengen in zne 30, luter en alleen m de cntinuïteit van de fiets-gen rute te benadrukken. Indien de vrpgestelde fietsintensiteiten lager zijn dan fietsers per dag, kan teruggevallen wrden p de ntwerprichtlijnen van het Vademecum Fietsvrzieningen van het Vlaams Gewest f Brussels Gewest. (*) gemarkeerde fietspaden zijn een veel tegepaste infrastructuurvrm in het Brussels Gewest, maar ze wrden ng nauwelijks tegepast in het Vlaams Gewest. In functie van de verkeersveiligheid en het aantrekken van nieuwe fietsers wrdt vrkeur gegeven aan aanliggend verhgde fietspaden, die tch ng een zeker vrm van scheiding zijn ten pzichte van het gemtriseerd verkeer. Daartegenver staat het vrdeel van de gemarkeerde fietspaden p de rijbaan die vral in dicht stedelijke gebieden het vrdeel hebben van een grte flexibiliteit vr de fietser. Tegelijkertijd is het k makkelijker m grte fietsstrmen te te laten p een markering p de rijbaan. Bijlage 2 Type-plssingen Fiets-GEN 3

111 Bvenstaande keuzetabel resulteert in vlgende type-plssingen vr de fiets-gen rutes: Type-plssing Mengen van fietsverkeer Randvrwaarden FIETSSTRAAT - Vrkeursplssing bij Fiets-GEN want de hfdfietsrute wrdt visueel duidelijk gemaakt - Zne 30 - Aut-intensiteit < vte per dag FIETSSUGGESTIESTROKEN - Binnen de bebuwde km - Zne 30 - Aut-intensiteit < vte per dag DIT KAN ENKEL IN UITZONDERINSSITUATIES. VOORKEUR IS OM ALTERNATIEVE AUTOLUWE ROUTE TE NEMEN. MENGING VAN FIETSVERKEER - Binnen de bebuwde km - Aut intensiteit < 500 vte per dag - Zne 30 Kan enkel tegepast wrden in zeer autluwe gebieden. Ok hier geniet de Fietsstraat de vrkeur mdat we de fiets-gen rutes z k visueel duidelijk maken Bijlage 2 Type-plssingen Fiets-GEN 4

112 Scheiden van fietsverkeer APARTE FIETSWEG Dit is het streefdel indien ruimte vr handen is - Vlledig autvrij - Cnflictvrije kruisingen - Vlakke en gestrekte rutes - Minimum 3 m breed DUBBELRICHTINGSFIETSPADEN - Langs grte verkeersaders waar versteekbaarheid zeer beperkt is. Bij grte verkeersaders wrden DR fietspaden aan beide zijden van de rijbaan aangelegd. - Buiten de bebuwde km langs verkeerswegen met weinig erftegangen. - Extra aandacht vr beveiliging kruispunten - Vermijden bij erftegangswegen - Minimum 3m breed ENKELRICHTING FIETSPADEN VRIJLIGGENDE Dubbelrichtingsfietspaden hebben het vrdeel dat ze minder ruimte innemen dan twee afznderlijke eenrichtingsfietspaden. Bij ruimtegebrek kan gepteerd wrden vr de aanleg van DR fietspaden. Hier is dan wel extra aandacht ndig vr de beveiliging van de kruispunten. Vrbeelden: Aanleg DR fietspaden p middenberm Aanleg DR fietspaden in smalle éénrichtingsstraten Vermijden van kruisen van belangrijke p- en afritten - 50, 70, 90 km/u - Vrkeurplssing bij Fiets-GEN rutes (indien vldende ruimte) - Tepassen bij druk verkeer > vte / dag - Inbuigen van fietspaden naar rijbaan bij kruispunten bij te weinig vrije ruimte. - Bij vldende vrije ruimte (tussen 2 5 m) met fietspad NIET inbuigen naar rijbaan. - Parkeerplaatsen weg bij kruispunten. - Minimum 2m breed. Bijlage 2 Type-plssingen Fiets-GEN 5

113 AANLIGGENDE FIETSPADEN VERHOOGDE - 50 km/u en grte verkeersintensiteiten > vte per dag - Verhging fietspad ten pzichte van de rijbaan verhgt veiligheidsgevel en er wrdt minder snel p het fietspad geparkeerd. - Minimum 2 m breed GEMARKEERDE FIETSPADEN - Het gebruik van gemarkeerde fietspaden p de rijbaan mag slechts uitznderlijk gebruikt wrden. De vrkeur gaat uit naar vrijliggende f aanliggend verhgde fietspaden. - Zne 30 en hge verkeersintensiteiten (> vte/dag) (= te vermijden!) - Zne 50 en lage verkeersintensiteiten (< vte/dag) - Minimum 2 m breed. AANDACHTSPUNT VERLICHTING: Uitgangspunt bij de Fiets-GEN rutes is dat het aantrekkelijke en sciaal veilige functinele fietsverplaatsingen mgelijk met maken. Dit wil dus zeggen dat de drempel m gebruik te maken van de Fiets-GEN rute p gelijk welk genblik van de dag/nacht z klein mgelijk met zijn. De Fiets-GEN rutes wrden daarm veral verlicht. In landelijke znes, f in gebieden met een hge natuurwaarde kan hiervr met dynamische verlichting gewerkt wrden, die enkel brandt wanneer er fietsers passeren. Bijlage 2 Type-plssingen Fiets-GEN 6

114 BIJLAGE 3: AFWEGINGSKADER FIETS-GEN Het afwegingskader bestaat uit 5 afwegingscriteria. 1. Kwaliteitseisen Fiets-GEN: veiligheid, directheid, cntinuïteit, rijcmfrt, aantrekkelijkheid, integratie in publieke ruimte 2. Lkale meerwaarde (*) (*) Lkale meerwaarde wrdt hier uitgedrukt in het ptentieel aantal fietsverplaatsingen in een straat van 1,5 km rnd de fiets-gen rute. Het gaat hier dus ver het ptentieel vr krte fietsverplaatsingen. Vr de bvenlkale fietsverplaatsingen hebben al de geselecteerde fiets-gen rutes reeds een vldende hg ptentieel. Rutes waar de lkale meerwaarde dus hg is, hebben een zeer hg fietsptentieel. 3. Ruimtelijke inpassing / planlasten 4. Technische haalbaarheid / kstprijs 5. Strategisch belang Vr elk afwegingscriterium wrdt een scre gegeven van 0 tt 3. In bijlage zit de telichting van de kwalitatieve berdeling per afwegingscriterium. Zeer ged f hg ++ 3 Ged f hg + 2 Onvldende f matig - 1 Slecht f laag -- 0 Een segment f rute die een zeer hge scre haalt, vldet reeds in grte mate aan de kwaliteitseisen van het Fiets-GEN, heeft een hge lkale meerwaarde, is ruimtelijk ged in te passen en vergt geen grte investeringen m de fiets-gen kwaliteit te halen. Zulke rute kan makkelijk p krte termijn gerealiseerd wrden. Gewichtsfactren Het is van belang dat rutes met een zeer hg fietsptentieel (= hge lkale meerwaarde + bvenlkale rute) z snel mgelijk als Fiets-GEN rute kunnen functineren en indien de verbetering van fietsinfrastructuur gekppeld kan wrden aan andere prjecten (zals bijvrbeeld een sprwegverbreding f de realisatie van een nieuwe stadsntwikkeling), dan met gebruik gemaakt wrden van zulke pprtuniteiten. Om een scherper reliëf te krijgen in de berdeling per rute werden daarm gewichtsfactren tegekend aan de afwegingscriteria. Dr lkale meerwaarde en strategisch belang zwaarder te laten drwegen krijgen we 25 rutes die een scre halen van ged f zeer ged. Binnen deze rutes vallen k de 15 priritaire fiets-gen assen. Gewichtsfactr 1. Kwaliteitseisen Fiets-GEN 10% 2. Lkale meerwaarde 40% 3. Ruimtelijke inpassing / planlasten 5% 4. Technische haalbaarheid / kstprijs 5% 5. Strategisch belang / pprtuniteiten 40% 100% Bijlage 3 Afwegingskader Fiets-GEN 1

115 Berdeling van de 5 tetsingscriteria: 1. Kwaliteitseisen Fiets-GEN Veiligheid Directheid Verkeersveiligheid Sciale veiligheid Minimaal pnthud (weegt zwaarder dan directheid) Directheid / mwegen Cntinuïteit Rijcmfrt Aantrekkelijkheid Integratie in penbaar dmein ++ Zeer ged - Cnflictvrij - Gescheiden fietsvrzieningen (gescheiden fietspaden f afznderlijke fietsweg) - Autvrij - Verlicht - Sciale cntrle (dus niet afgelegen) - In de vrrang - Vrkeursregeling bij verkeerslichten - Krtste rute - Unifrm wegbeeld en kwaliteitsniveau - Geen missing links - Vlakke asfalt f betnverhardingi in gede staat (met vrkeur asfalt) - Min. 3 m breed dubbelrichting - Min. 2 m breed enkelrichting - Ruime bchtstralen (> 20 m) - Geen drempels f niveauverschillen - Geen hekjes, maar dubbele paaltjes bij knippen autrutes - Max. hellingsgraad van 5% bij tunnels - Max. helllingsgraad van 3% bij bruggen - Z vlak mgelijke trajecten - X-factr helling > 20 - Minimale lawaaihinder - Inpassing in de publieke ruimte, bijzndere - Gede luchtkwaliteit aandacht vr de kwaliteit van het publiek - Aantrekkelijke mgeving dmein (bvenstaande criteria wrden kwalitatief - Shrtcuts drheen wngebieden berdeeld p basis van de beleving van de - Fietsstraten in lkale wnstraten (lkaal III, rute (krt bij rijbaan, hge/lage intensiteiten, wijkwegen)...) - Fietsprmenades drheen parken / verblijfsgebieden - Vrijliggende fietspaden langs verkeerswegen Kwaliteitseisen Fiets-GEN ged nvldende slecht - Beveiligde kruisingen (cnflictvrije lichten, - Verlicht beveiligde versteek, snelheidsremmers, ) - Beperkte sciale cntrle - Vrijliggende fietspaden zne 70, 90 - Vrijliggende f aanliggend verhgde fietspaden zne 50 - Autluw / fietsstraat in zne 30 f wnerf - Niet cnflictvrije versteekvrzieningen - Beperkte verlichting - Aanliggende gemarkeerde fietspaden in - Beperkte sciale cntrle zne 30/50 - Gemengd verkeer in niet autluwe zne 30 - Geen versteekvrzieningen - Gemengd verkeer zne 50/70/90 - Geen verlichting - Geen/beperkte sciale cntrle - Z veel mgelijk in de vrrang '- Z veel mgelijk ngelijkvlers, beperkte wachttijd aan lichten - Omrijfactr < 30% p afstandsklasse van 5 km - Beperkte vrrangregeling - Omrijfactr tussen 30 en 50% p afstandsklasse van 5 km - Klassieke vrrangsregeling (vrrang van rechts, geen vrrang bij kruisen verkeerswegen) bij drukke straten (> vte per dag) - Omrijfactr > 50% p afstandsklasse van 5 km - Unifrm wegbeeld '- Drgaande rute met beperkt aantal missing links (< 1 per km) (missing links zijn trajecten die niet vlden aan de Fiets-GEN kwaliteitseisen) - Afwisselend kwaliteitsniveau '- Drgaande rute met beperkt aantal missing links - Afwisselend kwaliteitsniveau - Veel ntbrekende schakels - Beperkt aantal trajecten in kleinschalige f gede halfverharding (< 10%) - X-factr helling tussen 10 en 20 (rest idem zeer ged) - Beperkte lawaaihinder - Beperkte hinder inzake luchtkwaliteit - Aantrekkelijke mgeving - Autluwe trajecten langs lkaal wegennet (lkaal III, wijkwegen) - Gescheiden fietsvrzieningen langs verkeerswegen - Slecht nderhuden asfalt f betnverharding - Veel lawaaihinder - Veel uitstt uitlaatgassen - Beperkte autluwe trajecten langs lkaal wegennet - Meer dan 20% in kleinschalige verharding - Drukke verkeersmgeving (tussen en - Beperkt aantal vrijliggende fietspaden langs f halfverharding - breedte < 3 m bij dubbelrichting - breedte < 2 m bij enkelrichting - Hellingsgraad tunnels > 5% - Hellingsgraad bruggen > 3 % - X-factr hellingen tussen 5 en vte per dag per richting) verkeerswegen - Slechte verharding (kassei, slecht nderhuden betn/asfalt, slechte halfverharding, ) - X-factr hellingen < 5 (rest idem nvldende) - Zeer grte lawaaihinder - Gemengd verkeer langs NIET AUT OLUW - Zeer slechte luchtkwaliteit lkaal wegennet - Zeer drukke verkeersmgeving (> vte - Geen vrijliggende fietsvrzieningen langs per dag per richting) verkeerswegen Bijlage 3 Afwegingskader Fiets-GEN 2

116 De kwaliteitseisen van het Fiets-GEN wrden berdeeld p basis van bvenstaande 6 subcriteria. Vr de subcriteria veiligheid en directheid is er ngmaals een nderverdeling die p nderstaande manier drtelt in de berdeling. Veiligheid Gewichtsfactr - Verkeersveiligheid 0,67 - Sciale veiligheid 0,33 Directheid Gewichtsfactr - Opnthud 0,67 - Directheid / mwegen 0,33 2. Lkale meerwaarde Al geselecteerde fiets-gen rutes verbinden primaire herkmst en attractieplen en ze hebben een vldende hg ptentieel vr bvenlkale fietsverplaatsingen (zie selectie zekznes fase 1 van de Fiets-GEN studie). Om tch ng een bijkmend nderscheid te kunnen maken naar fietsptentieel wrdt gekeken in heverre de Fiets-GEN rutes drheen wngebieden gaan zdat ze k p lkaal niveau een bijkmend fietsptentieel hebben. Lkale meerwaarde wrdt hier uitgedrukt in het ptentieel aantal fietsverplaatsingen in een straat van 1,5 km rnd de fiets-gen rute. Het gaat hier dus ver het ptentieel vr krte fietsverplaatsingen. Vr de bvenlkale fietsverplaatsingen hebben al de geselecteerde fiets-gen rutes reeds een vldende hg ptentieel. Rutes waar de lkale meerwaarde dus hg is, hebben een zeer hg fietsptentieel. De lkale meerwaarde wrdt als vlgt berdeeld: Lkale meerwaarde ++ Zeer hg > fietsers per dag + hg fietsers per dag - matig fietsers per dag -- beperkt < fietsers per dag Kaart 13 geeft een verzicht van de fiets-gen rutes met een hge lkale meerwaarde. Deze kaart geeft enkel een indicatie van het fietsptentieel p krte afstand. De gebieden met een hge bevlkingsdichtheid hebben dus meer fietsptentieel p krte afstand (= lkale meerwaarde) dan de buitengebieden. Bijlage 3 Afwegingskader Fiets-GEN 3

117 Kaart 13: Lkale meerwaarde Fiets-GEN rutes Bijlage 3 Afwegingskader Fiets-GEN 4