Nieuwsbrief SWV/VO Waterland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief SWV/VO Waterland"

Transcriptie

1 Nieuwsbrief SWV/VO Waterland Schljaar Juni 2015 Inhud nieuwsbrief: Schling Even kennis maken Gnnie en Rb: VSV nderzekers en target begeleiders Extra ndersteuning en het verplichte ntwikkelingsperspectief (OPP) Er is in dit schljaar veel gebeurd, wist u dat Bijlage Samenwerkingsverband Waterland Het Samenwerkingsverband Vrtgezet Onderwijs/ Speciaal Vrtgezet Onderwijs Waterland f afgekrt; SWV VO Waterland is van en vr alle VO schlen en leerlingen in Waterland. Het SWV VO heeft als taak schlen te ndersteunen bij het begeleiden van leerlingen met (cmplexe) hulpvragen. Schlingsaanbd kmend schljaar Ok kmend schljaar rganiseert het samenwerkingsverband weer een schlingsaanbd vr dcenten, leidinggevende en ndersteunende medewerkers van alle bij ns samenwerkingsverband aangeslten schlen. Medewerkers van het samenwerkingsverband en OPR leden zijn k van harte welkm. Het aanbd vr het kmend schljaar is een cmbinatie van bekende en nieuwe mdulen waarvan er 4 nderdeel zijn van het master SEN prgramma van hgeschl Windesheim en 1 dr Henk van Ostveen (vrheen autismeteam) wrdt verzrgd. We beginnen het schljaar met de mdule Orthpedaggische Interventies (drgeschven van dit jaar, deelnemers die zich al hadden pgegeven krijgen vanzelf bericht). De mdule Begeleiden van leerlingen met specifieke nderwijsbeheften wrdt herhaald. Op de mdule Cmmunicatie en afstemmen van vrige jaren wrdt een vervlg gebden met de mdule Caching waarin de nadruk ligt p het plssingsgerichte gespreksvering en het p een plssingsgerichte wijze van cachen en begeleiden van leerlingen en anderen. Ok wrdt Talent en leren vervlgd met de mdule Talent en Leren 2 (waarin het accent ligt p het erkennen van talent en hgbegaafdheid). Naast de master SEN mdules wrdt k de cursus Autisme in de klas dit schljaar weer aangebden. In de bijlage nderaan de nieuwsbrief vindt je van het cmplete aanbd een uitgebreide beschrijving. De schlen in het Samenwerkingsverband Waterland Cntactgegevens VO Waterland Lket (Vr infrmatie, advies, aanvragen arrangementen en TLV s) T: E: vwaterlandlket@psg.nl W: samenwerkingsverbandvwaterland.nl Inschrijven kan vanaf heden, mail de naam van de cursus waarvr je je wilt pgeven, met je naam (let p vlledigheid i.v.m. vermelding p certificaat/ geldigheid studiepunten master SEN), p welke schl je werkt en in welke functie naar: SWVpleidingen@psg.nl

2 2 3 Data Orthpedaggische interventies Dnderdag uur 17 september, 1 ktber, 15 ktber, 5 nvember, 19 nvember 2015 Begeleiden van leerlingen met specifieke nderwijsbeheften Maandag uur 7 september, 21 september, 5 ktber, 26 ktber, 9 nvember 2015 Caching Dnderdag uur. 7 januari, 21 januari, 4 februari, 18 februari, 10 maart 2016 Talent en leren 2 Maandag uur 15 februari, 14 maart, 21 maart, 11 april, 25 april 2016 (let p, tussen 14 en 21 maart zit maar 1 week i.p.v. 2) Autisme in de klas Wensdag uur 3 februari, 17 februari, 9 maart, 23 maart, 6 april 2016 Even kennis maken Gnnie en Rb: VSV nderzekers en target begeleiders Gnnie Zeegers en Rb Mlenaar zijn sinds halverwege dit schljaar tt en met eind schljaar werkzaam als prjectmedewerkers in het kader van de regeling Aanval p Uitval. Zij verrichten nderzek naar Vrtijdig Schl Verlaters (VSV) en begeleiden targets. De targets zijn (ud)leerlingen znder startkwalificatie (Hav diplma f MBO niveau 2) die blijken dat zij ng geen vervlgnderwijs f alternatief hebben gevnden na hun VO pleiding. Het gaat m leerlingen die p de lijsten van het ministerie van nderwijs vermeld staan als VSV er vanaf schljaar tt en met heden. Ze gaan p de vlgende manier te werk: 1. Onderzek Gnnie verzamelt vr het nderzek data van de VO schlen in Edam, Vlendam en Mnnickendam ver de begeleiding die deze jngeren in de schlen hebben gehad en Rb verzamelt deze van alle reguliere schlen in Purmerend. De infrmatie halen ze, met in achtneming van privacywetgeving, uit de leerling vlgsystemen (zals lgbekitems en verzuimgegevens). Daarnaast spreken ze met zrgcördinatren / decanen en wrden alle leerlingen persnlijk gebeld m hun kijk p de situatie te verkrijgen. Want van de leerlingen die inmiddels geen VSV er meer zijn willen we leren wat er nu gehlpen heeft m uiteindelijk tch een ged vervlg te vinden. De gegevens wrden anniem verwerkt, waarbij gezcht wrdt naar wat er helpt f gehlpen heeft m een leerling tch weer in het spr richting een diplma f een gede baan te krijgen. 2. VSV ers die geen begeleiding hebben pspren Leerlingen die vrige jaren het VO hebben verlaten en ng steeds thuis zitten znder werk en diplma wrden dr Gnnie en Rb teruggeleid naar de gemeenten (RMC/leerplicht). RMC/leerplicht gaat deze jngeren vervlgens prepen en/f thuis bezeken m ze verder te helpen. Terwijl Gnnie en Rb deze jngeren teruggeleiden naar RMC/leerplicht begeleiden ze de jngere p maat en lukt het sms al de jngere te stimuleren zelf stappen te zetten. 3. Ondersteunen van decanen en mentren bij het begeleiden van leerlingen naar het MBO De decanen, en mentren, met p de achtergrnd RMC/leerplicht en jngerenlket begeleiden de leerlingen naar het MBO. Gnnie en Rb vlgen dit prces in het huidige schljaar intensief en ndersteunen daarbij. Ok ndersteunen ze de implementatie van het digitale instrument Intergrip. Intergrip geeft aan f een leerling zich heeft aangemeld bij een vervlgstudie en hudt het traject bij van aangemeld t/m definitief geplaatst. Z is het niet alleen een cntrle systeem, maar zrgt het er k vr dat de decaan, RMC/leerplicht p tijd gewaarschuwd wrden wanneer een leerling vastlpt en direct de desbetreffende leerling kan ndersteunen. Wanneer deze leerlingen nu immers vldende ndersteund wrden naar een vervlgpleiding, kmen ze vlgend jaar niet terug als vrtijdig schlverlater p de lijst van DUO. Het resultaat van wrdt in een verslag vastgelegd dat aan de besturen, gemeenten Regi RMC 21 en het ministerie, zal wrden aangebden. Daarnaast wrden alle succesfactren verzamelt in een handreiking vr de schlen.

3 Extra ndersteuning en het verplichte ntwikkelingsperspectief (OPP) Het ntwikkelingsperspectief is een dcument dat de schl na verleg met de uders vaststelt ver leerlingen die extra ndersteuning ndig hebben. In het ude systeem was er een handelingsplan vr leerlingen met een rugzakje f in het speciaal nderwijs. Dat is m.i.v. augustus 2014 vervangen dr het ntwikkelingsperspectief. Verschillen met handelingsplan Niet alleen de naam is anders, er zijn k een paar verschillen tussen het ude handelingsplan en het nieuwe ntwikkelingsperspectief. Het ntwikkelingsperspectief kijkt, meer dan het handelingsplan, naar de ntwikkelingsmgelijkheden van een leerling p lange termijn. Er wrdt gekeken naar de delen aan het einde van de schllpbaan, m vervlgens na te gaan wat er ndig is m die delen te bereiken. Een tweede verschil is dat het handelingsplan een afspraak was tussen uders en schl; beiden mesten het erver met elkaar eens zijn. Het ntwikkelingsperspectief wrdt pgesteld dr de schl zelf. Ouders hebben instemmingsrecht ver het 'handelingsgedeelte' van het OPP. Dat betekent dat dit gedeelte znder testemming van de uders niet vastgesteld mag wrden. Over het uitstrmperspectief hebben uders geen instemmingsrecht. De schl met echter wel 'p vereenstemming gericht verleg' met de uders veren. Als uders het niet eens zijn met het ntwikkelingsperspectief, dan kunnen zij een klacht indienen bij de schl f bij de landelijke, tijdelijke geschillencmmissie. Vr wie is het ntwikkelingsperspectief? Het ntwikkelingsperspectief (OPP) wrdt dus pgesteld vr alle leerlingen die extra ndersteuning ndig hebben en eventueel een aangepast nderwijsprgramma vlgen. Het ntwikkelingsperspectief is verplicht vr: Leerlingen in het reguliere nderwijs die extra ndersteuning ndig hebben Leerlingen in het vmb met lw die extra ndersteuning ndig hebben. Alle leerlingen in het speciaal (basis)nderwijs, het (vrtgezet) speciaal nderwijs en het praktijknderwijs. Reguliere schlen vr primair en vrtgezet nderwijs heven geen ntwikkelingsperspectief p te stellen vr leerlingen die ndersteuning krijgen vanuit het reguliere (basis)ndersteuningsaanbd, zals bijvrbeeld dyslexie f krtdurende remedial teaching. Vr leerlingen in het vmb met lw die geen extra ndersteuning krijgen, is een ntwikkelingsperspectief niet verplicht. In het ntwikkelingsperspectief wrdt ingeschat welke ntwikkelingsmgelijkheden een leerling heeft p langere termijn en welk eindniveau van de leerling verwacht kan wrden. Het ntwikkelingsperspectief geeft aan welk nderwijsaanbd en welke ndersteuning de leerling ndig heeft m het te verwachten eindniveau te halen. Termijnen Schlen meten een ntwikkelingsperspectief vaststellen vr elke leerling in het (vrtgezet) speciaal nderwijs en vr elke leerling in het reguliere (vrtgezet) nderwijs die extra ndersteuning ndig heeft. Vr nieuwe leerlingen meten ze dit binnen 6 weken na inschrijving den. Vr elke leerling in het praktijknderwijs en vrtgezet speciaal nderwijs met het bevegd gezag een ntwikkelingsperspectief vaststellen binnen 6 weken na inschrijving van de leerling. Vr elke leerling in het regulier nderwijs die extra ndersteuning ndig heeft, stelt het bevegd gezag eerst een ntwikkelingsperspectief p a.d.h. waarvan wrdt vastgesteld welke extra ndersteuning wrdt gebden (handelingsdeel). Vr leerlingen die tijdelijk zijn geplaatst p een andere schl f instelling stelt het bevegd gezag het ntwikkelingsperspectief vast binnen 6 weken na definitieve plaatsing van de leerling. Verplichte registratie dr de schladministratie Schlen meten in DUO alle leerlingen met een OPP registreren. De inspectie gebruikt deze infrmatie vr haar kwaliteitscntrle p de schlen. In ntwikkeling is de registratie van de plaatsing p een tussenvrziening. Alle vrzieningen, dus k nze reginale RebundTp, krijgen een eigen BRIN

4 nummer dat dr de schladministratie met wrden drgegeven aan DUO zdra een leerling naar een dergelijke vrziening gaat. Met behulp van dit nummer kan de inspectie gericht nderzek den naar de OPP s van leerlingen die van deze vrzieningen gebruik maken. Er is in dit schljaar veel gebeurd, wist u dat van de 228 leerlingen die bij aanvang van dit schljaar naar een schl vr speciaal nderwijs gingen, er inmiddels 9 een diplma f arbeidscntract hebben, f zijn ingestrmd in het MBO? er 41 leerlingen bij aanvang van het nieuwe schljaar naar het VSO zijn gegaan met een telaatbaarheidsverklaring van het samenwerkingsverband in plaats van een CVI Indicatie ude stijl? een TLV maar vr 18 maanden wrdt afgegeven? het de bedeling is dat er binnen het eerste jaar/vr verlenging van de TLV dr de reguliere VO schl die de leerling heeft aangemeld, de VSO schl, de uders én de leerling samen evalueren he de leerling zich heeft ntwikkeld en dat er dan altijd wrdt verwgen f de leerling weer kan integreren in het reguliere VO? deze leerling uiteraard het schljaar waarin de TLV aflpt p het VSO mag blijven? er in ns samenwerkingsverband 19 kanjers van leerlingen zijn die dit schljaar nderwijs vlgen f gevlgd hebben p een speciale vrziening mdat/ ndanks dat zij zijn pgenmen in een instelling (vanwege bijvrbeeld ziekte f andere mstandigheden)? er bij de inver van passend nderwijs dit schljaar meer leerlingen uit nze regi naar het VSO gingen dan de jaren daarvr terwijl iedereen had verwacht dat er juist meer leerlingen met ndersteuningsbehefte naar het reguliere VO zuden kmen? alle schlen (teamleider f directeur met zrg cördinatr) bij elkaar in de keuken hebben gekeken in de vrm van een audit en elkaar tips hebben gegeven waarmee ze de ndersteuning aan leerlingen ng verder kunnen verbeteren? we trts zijn p nze dcenten en mentren mdat heel veel leerlingen dr hen individueel begeleid zijn waardr uitval en afstrm is vrkmen? het belangrijk is dat dcenten en mentren ntities van hun gesprekjes ver en met een leerling maken in het LVS? alleen als inzichtelijk is in het LVS dat de leerling ndersteund wrdt, de zrgcördinatr namens de schl vr een leerling een aanvraag vr een ndersteuningsarrangement/ budget kan indienen, dus dat ze uw hulp hard ndig hebben? er in schljaar (stand april) vr 120 leerlingen p nze schlen een ndersteuningsarrangement/ budget is tegekend? dat dankzij de nimmer aflatende inzet en gemtiveerdheid van zrg cördinatren en dcententeams in samenspraak met uders vr alle leerlingen een speciaal en in meeste gevallen uniek plan van aanpak bedacht is? het verplicht is m instemming te hebben van uders ver het nderwijs ntwikkelperspectief (OPP) en bij vrkeur k van de leerling? het lket van het samenwerkingsverband (vr vragen ver, advies en secretariaat TLV/arrangementaanvragen) sinds krt een nieuw telefnnummer heeft? ( )?

5 Bijlage Del van de cursus: De basiscursus Autisme in de klas is erp gericht dat leerkrachten, IB-ers, RT-ers, zrgcördinatren f AB-ers het gedrag, denken en velen en van een leerling met autisme beter begrijpen. De deelnemer krijgt meer inzicht in de beperkingen en de mgelijkheden die kinderen met autisme hebben bij het vlgen van nderwijs. De cursus biedt handreikingen vr het mgaan met deze beperkingen en mgelijkheden p het gebied van interactie, het verduidelijken van de leermgeving en het geven van instructie. In iedere bijeenkmst is er gelegenheid m te reflecteren p eigen handelen en m ervaringen uitwisselen. De cursus bestaat uit vijf bijeenkmsten van elk ngeveer 2,5 3 uur. 1. Leerlingen met een strnis in het autistisch spectrum. 2. Invulling geven aan relatie, interactie en cmmunicatie. 3. Vanuit structuur naar autnmie. 4. De didactische aanpak en het nderwijsleerprces. 5. Een gede zrg p schl aan leerlingen met autisme. Bijeenkmst 1 Centraal staat het begrip krijgen van het gedrag, denken, velen en leren van leerlingen met autisme en p basis van de beperkingen en mgelijkheden van deze leerlingen zicht hebben p hun vrnaamste nderwijsbeheften. Bijeenkmst 2 Hierin wrdt aandacht besteed aan het pedaggisch klimaat, aan het aanpassen en verduidelijken van de cmmunicatie naar leerlingen met autisme en aan het verkennen van mgelijkheden m de sciale interactie en samenwerking te ndersteunen. Bijeenkmst 3 Hierin wrdt verkend he samenhang en structuur gebden kan wrden in tijd, ruimte, activiteiten en afspraken en regels. Er wrdt.a. aandacht besteed aan het zelf leren plannen en rganiseren van het (huis)werk van leerlingen met autisme. Bijeenkmst 4 De cgnitieve leerstijl van leerlingen met autisme wrdt hierin besprken. Tevens vindt reflectie plaats p de instructie(taal), p het werken met stappenplannen en p het bevrderen van transfer en mtivatie. Bijeenkmst 5 In deze bijeenkmst besteden we aandacht aan het vrkmen van prbleemgedrag, de taak van een persnlijke mentr, het inrichten van een autismevriendelijke schl, het vrlichten van andere leerlingen in de klas ver autisme en samenwerking met uders. Deze cursus wrdt gegeven dr Henk van Ostveen van het Steunpunt Autisme Nrd- Hlland Aanmelden kan vanaf heden: SWV pleidingen vr dcenten Mailadres: SWVpleidingen@psg.nl Website: Mdules uit de Master-SEN pleiding p lcatie Ok in het schljaar 2015 en 2016 wrden weer mdules uit de master SEN ( special educatinal needs) dr de Hgeschl Windesheim aangebden. Op verzek van het Samenwerkingsverband Waterland kunnen mdules uit de master SEN pleiding van de Hgeschl Windesheim p lcatie wrden uitgeverd. De inhud kmt geheel vereen met wat in het mastertraject wrdt uitgeverd. Een mdule bestaat uit 5 bijeenkmsten van 3,5 uur. Vr zelfstudie dienen de deelnemers rekening te huden met een investering van 20 uur bij het vlden aan de eisen van de vrbereiding per bijeenkmst en de afsluitende pdracht. Op basis daarvan en bij 80% aanwezigheid krijgt men een bewijs van deelname. De deelnemers kunnen de mdule k afsluiten met het pstellen van een specifiek berepsprduct met de eisen van de master SEN criteria waarvr studiepunten kunnen wrden tegekend die bij inschrijving als student bij de Master SEN pleiding bij Windesheim in de masterpleiding verzilverd kunnen wrden. De eindpdracht wrdt aan de hand van specifieke criteria pgesteld en berdeeld. Bij een vldende berdeling krijgt de student een verklaring van de examencmmissie van de behaalde ECs. De studiebelasting inclusief het vlgen van de bijeenkmsten hiervr bedraagt 60 uur. Dcenten kunnen zich aanmelden vr alle mdules, de maximale grepsgrtte is 22 dcenten. Mdule Orthpedaggische interventies in de grep (Handelingsgericht werken) dr Annemarie Bakker In iedere vrm van nderwijs wrdt van dcenten gevraagd m z ged mgelijk af te stemmen p de speciale nderwijsbeheften van leerlingen. Vaak gebeurt dit d.m.v. een individueel handelingsplan. Vr dcenten is het tegenwrdig nhaalbaar m individueel gericht nderwijs te geven. Er zijn altijd

6 meer leerlingen die tegen hetzelfde prbleem aan lpen. Daarm staan in deze mdule de vlgende nderwerpen centraal: Het (rth-)pedaggisch grepsplan In het (rth-)pedaggisch grepsplan staat vermeld welke activiteiten ndig zijn m een bepaalde prblematiek in de klas aan te pakken. Dit geldt vr de hele grep, subgrepen en individuele leerlingen. De dcent kan p deze manier nderwijs geven aan grepen, maar hudt wel g vr de individuele nderwijsbeheften van leerlingen. In deze mdule gaat u een (rth-)pedaggisch grepsplan maken. Signaleringsinstrumenten Signaleringsinstrumenten zijn belangrijk m leerlinggedrag in de grep in kaart te brengen. Dit is van belang m een gefundeerd besluit te nemen ver de samenstelling van subgrepen in het rthpedaggisch grepsplan. In deze mdule kmen verschillende signaleringsinstrumenten aan de rde die u kunt uitprberen. Executieve functies Executieve functies is een verzamelnaam vr denkprcessen die belangrijk zijn in het uitveren van sciaal en delgericht gedrag (Smidts & Huizinga, 2011). Leerlingen met A.S.S, ADHD f een andere gedragsstrnis hebben vaak zwakke executieve functies. In deze mdule kmt aan bd he u als dcent executieve functies van leerlingen kunt versterken. De rl van de dcent De rl van de dcent is van cruciaal belang m een succesvl rthpedaggisch grepsplan te ntwikkelen en uit te veren in de praktijk. De uitverbaarheid van het grepsplan met vr de dcent haalbaar zijn. In deze mdule gaan we kijken naar welke kwaliteiten uzelf in huis hebt m het grepsplan uit te veren f anderen te cachen in de uitvering. Deze mdule is nderdeel van de leerrute gedragsspecialist in het prfiel nderwijsexpert gedrag en leren. Onder begeleiding van vakinhudelijk bekwame dcenten werkt u in de mdule aan uw eigen nderwijspraktijk. In vijf mdulebijeenkmsten wrden interactieve clleges afgewisseld met werkclleges en praktijkpdrachten, waarbij u veel ruimte krijgt m met uw persnlijke praktijkvragen aan de slag te gaan. U leert wetenschappelijke brnnen zeken, berdelen en vertalen naar uw eigen situatie, maar k naar de brede nderwijscntext. De mdule wrdt afgeslten met een berepsprduct waarin u uw verwrven cmpetenties aantnt. Data Maandag uur 7/9, 21/9, 5/10, 26/10, 9/ Dnderdag uur 10/9, 24/9, 8/10, 5/11, 19/ Nieuw: Als vervlg p de mdule Cmmunicatie en Afstemmen Mdule Caching ( Op een plssingsgerichte wijze begeleiden van anderen) Het del van deze mdule is het verwerven en/f verbeteren van de eigen begeleidings- en cachingsvaardigheden dr het verbreden en verdiepen van het handelingsrepertire ten aanzien van het begeleiden van leerlingen en cllega s. Het accent wrdt gelegd m p een plssingsgerichte [Uitgave] :: [Datum] wijze gesprekken te veren. Er wrdt geefend met effectieve manieren van cmmuniceren m aan te sluiten bij diegene die gecacht wrdt en een duurzame manier van leren (duble lp learning) van de ander te stimuleren. Het is een vervlg p cmmunicatie en afstemmen, gesprekstechnieken en interventie technieken wrden verder verdiept. In deze mdule staan de vlgende nderwerpen centraal: Caching en mdellen in caching en vragen stellen Er wrdt verder ingegaan vaardigheden m p een cachende wijze leerlingen, cllega s en anderen te begeleiden. Tevens wrdt er ingegaan p de verschillende fases van caching. U leert welke fases er zijn en past de verschillende fases te in een cachingstraject. Ok wrdt er verder ingegaan p verschillende mdellen van caching en de kenmerken van een gede cach. U krijgt zicht p eigen kwaliteiten en ntwikkelpunten in de rl van cach. U leert luisteren, vragen stellen en drvragen. Feedback en plssingsgericht werken Oplssingsgericht werken en feedback kmen in de mdule uitgebreid aan de rde. U leert de kenmerken en uitgangspunten van plssingsgericht cachen en er efeningen gedaan met de verschillende principes van plssingsgericht cachen.

7 Caching nder de waterlijn Als cach is het belangrijk m te leren vragen te stellen nder de waterlijn. Onder de waterlijn zit het vaak nuitgesprkene (dat vaak k niet bewust is). U leert vragen te stellen nder de waterlijn en het stimuleren van duble lp learning in cachgesprekken. De cach en de rganisatie Als cach is het belangrijk dat u bewust bent van uw rl als cach in de rganisatie. U leert uw bewust te zijn van deze rl als cach. U bent u bewust van het systeem waarbinnen een cachingsvraag zich afspeelt en he u het bewustzijn van het systeem kunt gebruiken in caching. U leert/efent met tafelpstellingen m de het systeem/de cntext te betrekken in caching. Deze mdule is nderdeel van het prfiel nderwijsexpert Begeleiden en innveren. Onder begeleiding van vakinhudelijk bekwame dcenten werkt u in de mdule aan uw eigen nderwijspraktijk. In vijf mdulebijeenkmsten wrden interactieve clleges afgewisseld met werkclleges en praktijkpdrachten, waarbij u veel ruimte krijgt m met uw persnlijke praktijkvragen aan de slag te gaan. U leert de aangebden therie z te vertalen naar uw eigen situatie dat u deze kunt tepassen maar k naar de brede nderwijscntext kunt vertalen. De mdule wrdt afgeslten met een presentatie van datgene wat u heeft geleerd in het cachend begeleiden van een leerling en/f cllega. Mdule: Begeleiding van leerlingen met specifieke nderwijsbeheften (Begrijpen van internaliserend en externaliserend gedrag/ ntwikkelingspsych-pathlgie) U heeft ze vast wel in de klas: Een leerling die behalve een beperking k ng een prbleem in de thuissituatie heeft, en het meilijk vindt m daarver te praten. Een andere leerling vertnt agressieve escalaties binnen de klas. De derde heeft meite m met zijn beperking m te gaan. Vr al deze leerlingen is het belangrijk dat u met respect, begrip, betrkkenheid en creativiteit gesprekken vert en dat er gezamenlijk wrdt gezcht naar pedaggische en didactische plssingen. In deze mdule staan de vlgende nderwerpen centraal: Cntacten met leerlingen: Een ged cntact met leerlingen, zals hierbven in het vrbeeld beschreven staan, is van cruciaal belang m de pedaggische en didactische plssingen te laten slagen. Om ged aan te sluiten p de specifieke nderwijsbeheften van leerlingen hebt u inzicht ndig in de wereld van de betreffende leerling. In deze mdule gaat u de beschermende factren en risicfactren in kaart brengen dr nder andere een gesprek met de leerling te veren. Prfessineel afstand bewaren: Op het mment dat u alles in kaart hebt gebracht en de casuïstiek cmpleet hebt gaat u beargumenteren welke begeleidingsmethdieken bij uzelf en de casus past. U gaat met elkaar delen he de casus invled heeft p u als persn en he u ervr zrgt m prfessinele afstand te bewaren. Deze mdule is nderdeel van de leerrute leraar speciale nderwijsbeheften primair nderwijs, leraar speciale nderwijsbeheften vrtgezet nderwijs/ berepsnderwijs, uit het prfiel nderwijsexpert speciale nderwijsbeheften. Onder begeleiding van vakinhudelijk bekwame dcenten werkt u in de mdule aan uw eigen nderwijspraktijk. In vijf mdulebijeenkmsten wrden interactieve clleges afgewisseld met werkclleges en praktijkpdrachten, waarbij u veel ruimte krijgt m met uw persnlijke praktijkvragen aan de slag te gaan. U leert wetenschappelijke brnnen zeken, berdelen en vertalen naar uw eigen situatie, maar k naar de brede nderwijscntext. Nieuw: Als vervlg p de mdule Talent en Leren Mdule Talent en leren 2 (Talent erkend:.a. Hgbegaafdheid ) Handig wanneer u makkelijk kunt leren' f 'die kmt er wel', zijn veelgehrde uitspraken ver leerlingen/studenten waarbij het leren als vanzelf gaat. Echter de talenten van leerlingen/studenten kmen niet vanzelfsprekend tt ntwikkeling. We gaan uit van de pvatting dat talent ntwikkelt en dat is van grt belang mdat we in het nderwijs leerlingen/studenten in staat willen stellen te excelleren dr het beste uit zichzelf te halen. Tijdens deze mdule zullen kenmerken van nderpresteren en kenmerken van hgbegaafdheid in kaart gebracht wrden, die verbnden wrden met specifieke nderwijs- en ndersteuningsbeheften van betrkken leerlingen. U krijgt handvatten m binnen

8 het dagelijks nderwijsaanbd leerlingen uit te dagen, hun talenten te ntwikkelen en te excelleren dr rijke leermgevingen te creëren, maar k dr tevallige leermmenten te herkennen en te benutten. Van deze rijke leermgeving kunnen echter álle leerlingen prfiteren. Alle leerlingen zijn er immers bij gebaat als zij uitgedaagd wrden m creatief te denken, als leraren hun cgnitieve ntwikkeling stimuleren dr creatieve, analyserende en evaluerende pdrachten te geven. De leerpbrengsten van hgbegaafde leerlingen kunnen z een bijdrage leveren aan de kenniscnstructie van álle leerlingen in de grep. Belangrijk hierbij zijn zwel de respnsieve en sensitieve huding van de leraar als de effectiviteit van samenwerken in de grep. Want talentntwikkeling en excelleren binnen het nderwijs is het resultaat van teamwrk van leraren én leerlingen. wetenschappelijke brnnen zeken, berdelen en vertalen naar niet alleen uw eigen situatie maar k naar de brede nderwijscntext. De mdule wrdt afgeslten met een berepsprduct waarin u uw verwrven cmpetenties aantnt. Cntactpersn: drs. Annemarie Bakker-Heesters Hgeschldcent Master SEN Jm.bakker@windesheim.nl In deze mdule staan de vlgende nderwerpen centraal: Explratie van nieuwsgierigheid en passie vr leren van leerlingen Excellerende leerlingen ntwikkelen hun talenten in een mgeving waar ruimte is vr nieuwsgierigheid en verwndering. Hgere-rde cgnitieve vaardigheden, zals verbeelding, vasthudendheid, zelfsturing, nauwkeurigheid, kritische zin, en vaardigheden als redeneren, prblemen plssen, samenwerken en presenteren, wrden daarbij ingezet. De berepshuding en leraarhandelen in de nderwijspraktijk; De kunst is niet alleen m rijke leermgevingen te creëren, maar k m de tevallige leermmenten te herkennen en te benutten. Hierbij zijn zwel de respnsieve en sensitieve huding van de leraar als de effectiviteit van samenwerken in de grep belangrijk. Want talentntwikkeling en excelleren binnen het nderwijs is teamwrk van leraren en leerlingen. Deze mdule is nderdeel de leerrute Talentntwikkeling uit het prfiel nderwijsexpert Talentntwikkeling. Onder begeleiding van vakinhudelijk bekwame dcenten werkt u in de mdule aan uw eigen ntwikkeling en aan het verbeteren van uw eigen nderwijspraktijk. In de mdule bijeenkmsten wrden interactieve clleges afgewisseld met werkclleges en praktijkpdrachten, waarbij u veel ruimte krijgt met uw eigen persnlijke praktijkvragen aan de slag te gaan. U leert

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver

Nadere informatie

Passend onderwijs. Passend onderwijs. SWV PO Twente Noord 1

Passend onderwijs. Passend onderwijs. SWV PO Twente Noord 1 Passend nderwijs Passend nderwijs SWV PO Twente Nrd 1 Opbuw presentatie Passend nderwijs SWV PO Twente Nrd 2 1. De Basis basis Passend nderwijs SWV PO Twente Nrd 3 Waarm passend nderwijs? Alle leerlingen

Nadere informatie

Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN:

Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN: Pagina1 Cnceptkader Begeleiding in de pleidingsschl BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN: 1. SCHOOLCULTUUR Lerende rganisatie Gezamenlijke verantwrdelijkheid

Nadere informatie

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015 Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 23 september 2015 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College

Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,

Nadere informatie

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9 Inhud Inleiding Pst-HBO pleiding Sensrische infrmatieverwerking Basiscursus Sensrische infrmatieverwerking Cursus Nieuwste behandelinzichten in de sensrische infrmatieverwerking Cursus Sensrische infrmatieverwerking

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Training Werken aan Welbevinden. Opleidingscurriculum. Facit, Velsen-Noord Februari 2011

Training Werken aan Welbevinden. Opleidingscurriculum. Facit, Velsen-Noord Februari 2011 Training Werken aan Welbevinden Opleidingscurriculum Facit, Velsen-Nrd Februari 2011 Inhudspgave Inleiding 3 1. Algemene beschrijving van de pleiding 4 1.1 Delgrep 4 1.2 Kwalificaties 4 1.3 Uitgangspunten

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland

Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kp van Nrd-Hlland Er is sprake van hgbegaafdheid, blijkens uit: Een ttale intelligentie gelijk f hger dan 130 N.B.: bij een intelligentienderzek wrdt nrmaliter

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 19 september 2017 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2 INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel van: De scholen van Kind op 1

Schoolondersteuningsprofiel van: De scholen van Kind op 1 Schlndersteuningsprfiel van: De schlen van Kind p 1 Inleiding Smmige leerlingen hebben extra ndersteuning ndig m hun schllpbaan ged te drlpen. Wat die kinderen ndig hebben en wat de schl kan bieden is

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 05 september 2016 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o Klas-in-zicht Een negatieve grepsdynamiek, leerlingen die niet met elkaar vereen kunnen kmen, een vertrebelde relatie tussen leerlingen en leerkrachten, meilijk les kunnen geven dr strend gedrag, zijn

Nadere informatie

Pedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht.

Pedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht. Pedaggisch klimaat en autisme dr Ad Dnkers Klimaatschaal SIGA Dinsdag 9 december 2014 Inleiding Even vrstellen.. Pedaggisch klimaat en de Klimaatschaal Grepsprcessen bij jngeren: rl van de leerkracht.

Nadere informatie

Zorgroutes interne en externe zorgstructuur in basisscholen Versie oktober 2013

Zorgroutes interne en externe zorgstructuur in basisscholen Versie oktober 2013 Zrgrutes interne en externe zrgstructuur in basisschlen Versie ktber 2013 Inhud 1. Inleiding CJG en zrgrutes gemeenten Westerkwartier 2. Meldcde kindermishandeling en huiselijk geweld 3. Criteria zrgrutes

Nadere informatie

Voorbereidingsjaar hoger onderwijs voor anderstaligen. Functieprofiel: Leerondersteuner Voorbereidingsjaar Hoger Onderwijs voor Anderstaligen

Voorbereidingsjaar hoger onderwijs voor anderstaligen. Functieprofiel: Leerondersteuner Voorbereidingsjaar Hoger Onderwijs voor Anderstaligen Vrbereidingsjaar hger nderwijs vr anderstaligen Prvincieplein 1 Cntact: Functieprfiel: Leerndersteuner Vrbereidingsjaar Hger Onderwijs vr Anderstaligen Samenvatting Als leerndersteuner begeleid en ndersteun

Nadere informatie

IB/Directiedag - 21 mei 2014

IB/Directiedag - 21 mei 2014 IB/Directiedag - 21 mei 2014 He geven we vrm aan Passend Onderwijs binnen Passenderwijs? He werken we met de schlen samen? Wat mag u van ns verwachten? Even vrstellen.. Vr elk kind een passend aanbd! Kwalitatief

Nadere informatie

handleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen

handleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen handleiding vr begeleiding van mbo-jngeren met eergerelateerde prblemen HANDLEIDING OMGAAN MET EERGERELATEERDE ISSUES VOOR BEGELEIDING VAN MBO-JONGEREN MET EERGERELATEERDE PROBLEMEN Jngeren gaan naar schl

Nadere informatie

Zorgplan. 1.Passend Onderwijs

Zorgplan. 1.Passend Onderwijs Zrgplan 1.Passend Onderwijs Passend Onderwijs betekent dat iedere leerling nderwijs krijgt dat het beste bij zijn f haar talenten en beperkingen past. Ok de leerlingen met een strnis, ernstige ziekte f

Nadere informatie

.1-4- gemeente Eindhouen

.1-4- gemeente Eindhouen .1-4- gemeente Eindhuen Inleiding 3 3 Vr u ligt het Jaarverslag Leerplicht en Straks.nu 2008-2009. Qua vrm en pmaakeen ander jaarverslag dan u gewend bent. De vrij uitgebreide weergave van allerlei zaken

Nadere informatie

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma Deel 1. Prcedure vr het indienen van een schakelprgramma Waarm een schakelprgramma? Vr telating tt de pstinitiële master pleiding Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzrg is een geaccrediteerd master

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

Baan in Beeld. Outplacementprogramma Goud

Baan in Beeld. Outplacementprogramma Goud Baan in Beeld. Outplacementprgramma Gud De utplacementprgramma s van Baan in Beeld zijn bestemd vr medewerkers die een rganisatie gaan verlaten en nieuw werk zeken. Om aan de unieke behefte van uw medewerker

Nadere informatie

ECTS-fiche. Graduaat Maatschappelijk werk Sociaal agogische vaardigheden

ECTS-fiche. Graduaat Maatschappelijk werk Sociaal agogische vaardigheden ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Mdule Cde Graduaat Maatschappelijk werk Sciaal aggische vaardigheden Bc5 Lestijden 40 Studiepunten Ingeschatte ttale n.v.t. studiebelasting 50 (in uren) 1 Mgelijkheid

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Matching bij de HAN Oriëntatie en verwachtingen

Matching bij de HAN Oriëntatie en verwachtingen Matching bij de HAN Oriëntatie en verwachtingen In deze vragenlijst geef je aan wat je hebt gedaan m te kmen tt je keuze vr deze studie. Ok kun je hier beschrijven waarm je denkt dat deze studie bij ju

Nadere informatie

Werkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard

Werkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard Werkblad ntwikkelwijzer Guden Standaard Beeld van de leerling Vraag Opmerkingen/antwrden Actie He brengen wij nze leerlingen in beeld? (met g p telating tt gymnasiumstrm) Op welke manier maken wij ptimaal

Nadere informatie

Evaluatie passend onderwijs

Evaluatie passend onderwijs Evaluatie passend nderwijs Prgrammering langere termijn 2015-2020 Sjerp van der Pleg Vraf Verzek van OCW m een beleidsgerichte en praktijkgerichte evaluatie Ok ten beheve van mnitring invering en advies

Nadere informatie

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014 Evaluatierapprt Scalda - Grep 3 29 januari 26 maart 2014 1. Inleiding, deelnemers en activiteiten In dit dcument wrden de bevindingen weergegeven van begeleiders en deelnemers die betrkken waren bij de

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 18 september 2018 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding. Module. Lestijden 40

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding. Module. Lestijden 40 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Ondernemingscmmunicatie Mdule MarketingManagement Cde A2 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte ttale studiebelasting (in uren) 1 Mgelijkheid tt JA aanvragen

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

Studeren zonder belemmeringen

Studeren zonder belemmeringen Studeren znder belemmeringen Bepalende factr: de dcent Eén p de tien Nederlandse studenten heeft dr een beperking last van belemmeringen tijdens zijn pleiding. Ze maken het zichzelf en hun dcenten sms

Nadere informatie

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode samen beslist beter besluiten Training Faciliteren dr middel van de mderatiemethde Training Techniek Resultaat Tepasbaar. Dynamisch. Interactief. Visueel. Zelfdcumenterend. Overzichtelijk. Betrkkenheid.

Nadere informatie

D i e n s t A m b u l a n t e B e g e l e i d i n g W S N S

D i e n s t A m b u l a n t e B e g e l e i d i n g W S N S D i e n s t A m b u l a n t e B e g e l e i d i n g W S N S Tapirstraat 2 6532 AL - NIJMEGEN Tel: 024-35 90 930 WERKEN MET EEN ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF IN DE BASISSCHOOL INLEIDING Met de intrede van Passend

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

VISIE OP LEREN. De uitgangspunten van de samenwerking; Het opleiden binnen het partnerschap; Het leren binnen het partnerschap.

VISIE OP LEREN. De uitgangspunten van de samenwerking; Het opleiden binnen het partnerschap; Het leren binnen het partnerschap. VISIE OP LEREN Opleiden en leren in het partnerschap Apeldrn Zutphen Vr het welslagen van de missie is het van het grtste belang dat binnen het partnerschap gewerkt wrdt vanuit een gemeenschappelijke visie

Nadere informatie

Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond

Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond KvK te s-gravenhage 40409378 Pstbus 600 Phne +31 (0)79 343 81 49 inf@knas.nl 2700 MD Zetermeer Fax +31 (0)79 343 81 50 www.knas.nl Kninklijke Van: KNAS Opleidingen Maitre AJ van der Weg Onderwerp: Tpcach

Nadere informatie

beta brugklas secties 2004 2005 1 Ontwikkeling bètatechniek op het Newmancollege. 1. Inleiding

beta brugklas secties 2004 2005 1 Ontwikkeling bètatechniek op het Newmancollege. 1. Inleiding beta brugklas secties 2004 2005 1 Ontwikkeling bètatechniek p het Newmancllege. 1. Inleiding Het Newmancllege streeft naar een sterke prfilering p het gebied van de bètatechnische vakken. De argumenten

Nadere informatie

Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK

Handreiking invulling zorgniveau 2 en 3 bij vermoeden ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) RSV Breda e.o. OOK Handreiking invulling zrgniveau 2 en 3 bij vermeden ernstige enkelvudige dyslexie (EED) RSV Breda e.. OOK Inleiding. Vanaf 1 januari 2015 is de bekstiging en uitvering van beleid met betrekking tt ernstige

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

Verlenging of verkorting schooltijd. Concept protocol

Verlenging of verkorting schooltijd. Concept protocol Verlenging f verkrting schltijd Cncept prtcl Inhud 1. Inleiding... 1 1. Wanneer wrdt er gedacht aan verlenging?... 1 2. Criteria vr schlverlenging:... 2 3. Wie zijn er betrkken bij een besluit tt schlverlenging?...

Nadere informatie

Mediteren voor Musici

Mediteren voor Musici Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Mediteren vr Musici Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek Cntact: 06 155 77 510 infrmatie@hetsandelhut.nl

Nadere informatie

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend?

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend? Wat zijn de grenzen aan de zrg die de Uilenburcht kan bieden? Tt hever reikt de draagkracht van De Uilenburcht? Achtergrnd Het uitgangspunt van De Uilenburcht is altijd dat we nze leerlingen z lang mgelijk

Nadere informatie

Aanbod Diensten Baan in Beeld

Aanbod Diensten Baan in Beeld Aanbd Diensten Baan in Beeld 3751 LM Bunschten inf@baaninbeeld.cm www.baaninbeeld.cm Inhudspgave 1. Over Baan in Beeld p. 3 Wie wij zijn, utplacement en lpbaanadvies, fcus, resultaat en lcatie. 2. Outplacementprgramma

Nadere informatie

Opbrengsten VSO Panta Rhei College schooljaar 2014-2015

Opbrengsten VSO Panta Rhei College schooljaar 2014-2015 Opbrengsten VSO Panta Rhei Cllege schljaar 2014-2015 Inleiding Iedere schl heeft tt taak nderwijs te bieden waarbij de leerlingen kennis, vaardigheden en hudingen verwerven. Uitgangspunt vr dat aanbd zijn

Nadere informatie

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:

Nadere informatie

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken : Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis

Nadere informatie

Boschveld on Tour. Herijking Sociale Visie Boschveld 2015-2019

Boschveld on Tour. Herijking Sociale Visie Boschveld 2015-2019 Bschveld n Tur Herijking Sciale Visie Bschveld 2015-2019 Inleiding Vr u ligt het verslag van de herijking van de sciale visie van Bschveld vr de peride 2015 2019. In 2007 is de sciale visie van Bschveld

Nadere informatie

Directeur SWV Passend Onderwijs VO Deventer

Directeur SWV Passend Onderwijs VO Deventer Samenwerkingsverband VO Deventer zekt: Directeur SWV Passend Onderwijs VO Deventer Een belangrijke pdracht in Deventer is het reduceren van het aandeel (het verwijzingspercentage) Vrtgezet Speciaal Onderwijs,

Nadere informatie

Verandertrajecten voor individuele medewerkers

Verandertrajecten voor individuele medewerkers Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Verandertrajecten vr individuele medewerkers Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek

Nadere informatie

Informatie voor scholen

Informatie voor scholen Infrmatie vr schlen Niet alleen studenten, maar k schlen kunnen rekenen p een gede samenwerking met Travel2Cnnect als partner. Dr nze jarenlange persnlijke ervaring met stagiaires, vrijwilligers en lkale

Nadere informatie

1. SW OFFICE (ALGEMEEN)

1. SW OFFICE (ALGEMEEN) 1. SW OFFICE (ALGEMEEN) SW Office is een belangrijk instrument, niet alleen m inzicht te krijgen, maar k m infrmatie te geven ver het gebruik van de dienstverlening aan de klanten van WnenPlus. In verleg

Nadere informatie

Waarom so? Wanneer overstappen? Toegang tot so/vso/sbo Tips voor ouders Help!!! Medezeggenschap

Waarom so? Wanneer overstappen? Toegang tot so/vso/sbo Tips voor ouders Help!!! Medezeggenschap Anda van der Mark Waarm s? Wanneer verstappen? Tegang tt s/vs/sb Tips vr uders Help!!! Medezeggenschap Waarm? Niet langer de uitzndering zijn Meer deskundigheid Kleinere klassen Meer structuur Wanneer?

Nadere informatie

Matching Needs and Services (MNS) Leonieke Boendermaker /NIZW Jeugd www.jeugdzorg.nl

Matching Needs and Services (MNS) Leonieke Boendermaker /NIZW Jeugd www.jeugdzorg.nl Matching Needs and Services (MNS) Lenieke Bendermaker /NIZW Jeugd www.jeugdzrg.nl Vraag en aanbd: wanneer? Een grte zrg-aanbieder met een meerjaren plan pstellen vr de rganisatie. Welke kant met het p?

Nadere informatie

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige

Nadere informatie

2014-2015. Trainingsinformatieblad nr. 17_A. Coöperatie Baronije UA

2014-2015. Trainingsinformatieblad nr. 17_A. Coöperatie Baronije UA nr. 17_A Cöperatie Barnije UA 2014-2015 Cöperatie Barnije UA Edisnbaan 16a - 3439 MN NIEUWEGEIN Pstbus 1383-3430 BJ NIEUWEGEIN T: 030-214 80 34 (algemeen) F: 030-214 80 36 E: cntact@barnije.nl KVK: 30283429

Nadere informatie

Wij verzoeken u de toelichting voor het invullen van het formulier goed te lezen.

Wij verzoeken u de toelichting voor het invullen van het formulier goed te lezen. Wij verzeken u de telichting vr het invullen van het frmulier ged te lezen. Op basis van de dr u aangegeven reismgelijkheden van de leerling en p basis van het verversadvies van schl en eventuele andere

Nadere informatie

Definitieve versie februari 2015

Definitieve versie februari 2015 1 Gecmprimeerd Schlndersteuningsprfiel Naam Schl Algemene gegevens Schl Al-Ghazali BRIN 22NT Directeur Najiba Belah Adres Van lenneapstraat 17 Telefn 010-4152167 E-mail nbelah@sipr.nl Bestuur SIPOR Basisndersteuning

Nadere informatie

Montessori College MAVO/HAVO

Montessori College MAVO/HAVO Mntessri Cllege MAVO/HAVO Onderwijsaanbd Dit ndersteuningsprfiel heeft betrekking p het vlgende nderwijsaanbd: Regulier nderwijs praktijknderwijs vmb/basis vmb/kader vmb/gemengd þ vmb/theretisch þ hav

Nadere informatie

Indelen (nieuwe) groepen. Concept beleidsnotitie

Indelen (nieuwe) groepen. Concept beleidsnotitie Indelen (nieuwe) grepen Cncept beleidsntitie 25-01-2017 Inleiding Leerlingen kmen p schl wanneer ze vier jaar zijn en wrden dan p basis van de bij ns bekende gegevens ingedeeld in een bestaande grep 1/2.

Nadere informatie

De leerling thuis en niet naar school!?!?

De leerling thuis en niet naar school!?!? De leerling thuis en niet naar schl!?!? Oriënterend nderzek naar prblematiek en begeleidingsmgelijkheden van leerlingen, die niet f deels naar schl gaan. Kansen en mgelijkheden. IDT-SSONML Venl Renée van

Nadere informatie

2014-2015. Trainingsinformatieblad nr. 20_A. Coöperatie Baronije UA

2014-2015. Trainingsinformatieblad nr. 20_A. Coöperatie Baronije UA nr. 20_A Cöperatie Barnije UA 2014-2015 Cöperatie Barnije UA Edisnbaan 16a - 3439 MN NIEUWEGEIN Pstbus 1383-3430 BJ NIEUWEGEIN T: 030-214 80 34 (algemeen) F: 030-214 80 36 E: cntact@barnije.nl KVK: 30283429

Nadere informatie

Opdracht 1: Onderzoek naar protocollen persoonlijke verzorging.

Opdracht 1: Onderzoek naar protocollen persoonlijke verzorging. VZ-B-K1-W4-A Biedt persnlijke verzrging Verzrgende-Ig basisdeel kerntaak 1 werkprces 4 Om zrgvragers methdisch te ndersteunen bij de persnlijke verzrging maak je gebruik van prtcllen en handelingsplannen.

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Module Professioneel handelen in de onderwijspraktijk 1 PHIOLIO1

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Module Professioneel handelen in de onderwijspraktijk 1 PHIOLIO1 ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is m een uitgebreid verzicht te krijgen van de invulling en pbuw van de mdule. Er bestaat slechts één ECTS-fiche vr elke mdule. 1. Identificatie Opleiding SLO Mdule Prfessineel

Nadere informatie

Samenwerkingsschool Balans

Samenwerkingsschool Balans Samenwerkingsschl Balans DYSLEXIEBELEID_p website.dc - 1-1. Wat is dyslexie De Gezndheidsraad prbeerde jaren geleden tt natinale vereenstemming te kmen dr een glbale mschrijving p te stellen waarin iedereen

Nadere informatie

Zorg op K.S.T.S. Temse-Velle

Zorg op K.S.T.S. Temse-Velle Zrg p K.S.T.S. Temse-Velle Beste uders, De zrgwerking p nze schl bestaat al heel wat jaren en is vrtdurend in beweging. Enerzijds mdat de wetgeving i.v.m. zrg verandert, anderzijds mdat leerlingzrg zelf

Nadere informatie

Producten en prijzen 2012

Producten en prijzen 2012 TypeWrld Pstbus 38 2410 AA Bdegraven Nederland Tel. 0172-65 09 83 Fax 0172-61 83 15 www.instruct.nl instruct@instruct.nl België www.instruct.be instruct@instruct.be Prducten en prijzen 2012 TypeWrld Leren

Nadere informatie

2015-2016. Trainingsinformatieblad nr. 18_A. Coöperatie Baronije UA

2015-2016. Trainingsinformatieblad nr. 18_A. Coöperatie Baronije UA nr. 18_A Cöperatie Barnije UA 2015-2016 Cöperatie Barnije UA Edisnbaan 16a - 3439 MN NIEUWEGEIN Pstbus 1383-3430 BJ NIEUWEGEIN T: 030-214 80 34 (algemeen) F: 030-214 80 36 E: cntact@barnije.nl KVK: 30283429

Nadere informatie

JAARPLAN Inhoud. Inleiding en analyse beginsituatie blz. 2 ontwikkelpunten schooljaar blz. 3 matrix blz. 6

JAARPLAN Inhoud. Inleiding en analyse beginsituatie blz. 2 ontwikkelpunten schooljaar blz. 3 matrix blz. 6 JAARPLAN 2016-2017 Inhud Inleiding en analyse beginsituatie blz. 2 ntwikkelpunten schljaar 2016-2017 blz. 3 matri blz. 6 1 Inleiding en analyse beginsituatie In het strategisch beleidsplan van ns bestuur,

Nadere informatie

Contact maken en relaties aangaan

Contact maken en relaties aangaan B Cntact maken en relaties aangaan B1 : 7 Weekverslagen Inleiding Je hebt een fijne stageplek gevnden waar je de kmende maanden aan de slag gaat met pdrachten, taken en een stuk reflectie. Omdat wij het

Nadere informatie

LOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Periode 1 t/m periode 3

LOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Periode 1 t/m periode 3 LOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Peride 1 t/m peride 3 In leerjaar 4 met je de keus gaan maken; wat wil jij gaan den wanneer je het vmbdiplma hebt? Om te laten zien dat je uiteindelijk een studie, die bij je

Nadere informatie

BIJLAGE H- Concrete uitwerking Management SWV PassendWijs bij JAARPLANNING- WERKAGENDA 2014-2015 SWV PASSENDWIJS

BIJLAGE H- Concrete uitwerking Management SWV PassendWijs bij JAARPLANNING- WERKAGENDA 2014-2015 SWV PASSENDWIJS Cncrete uitwerking Management SWV PassendWijs Schljaar 2014-2015 Inleiding: Hiernder vlgt een cncrete uitwerking van het vrstel vr de cördinatie van het SWV PassendWijs in het schljaar 2014-2015. Deze

Nadere informatie

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009]

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling voor scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1 Algemeen Meldcde bij een vermeden van kindermishandeling vr scheidingsbegeleiders [versie 28-04-2009] 1.1 Iedere ScS Scheidingsspecialist, ScS Zandkasteelcach, ScS OKEE-cach, hierna te nemen scheidingsbegeleider,

Nadere informatie

Outplacementprogramma Zilver

Outplacementprogramma Zilver Haarbrug 18, 3751 LM Bunschten inf@baaninbeeld.cm www.baaninbeeld.cm Outplacementprgramma Zilver De utplacementprgramma s van Baan in Beeld zijn bestemd vr medewerkers die een rganisatie gaan verlaten

Nadere informatie

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers Handreiking functinerings- en berdelingsgesprekken griffiers September 2014 Functineringsgesprek Als de griffier is aangesteld, is het verstandig m met elkaar te blijven reflecteren p het functineren.

Nadere informatie

Handleiding TechFinder: gebruikers

Handleiding TechFinder: gebruikers Handleiding TechFinder: gebruikers Wetenschap- en techniekaanbd p maat Inhud Wat is TechFinder?... 1 Vr wie?... 1 Registreren... 1 Inlggen... 2 Prduct zeken... 3 Resultaat zekpdracht... 6 Prduct aanvragen...

Nadere informatie

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

Academiejaar 2013-2014

Academiejaar 2013-2014 Arteveldehgeschl Dienst studieadvies Hgprt 15 9000 Gent Tel. 09/234 90 30 studieadvies@arteveldehs.be Gids vr studenten: studie en werk/ndernemerschap/kunst/plitiek/ studentenvertegenwrdiging/sciale f

Nadere informatie

Implementatie Leerlijnen

Implementatie Leerlijnen Nieuwsbrief nr. 6 December 2008 Implementatie Leerlijnen Wec-Raad, Pstbus 222, 3500 AE Utrecht, 030-276 9911 inf@wecraad.nl Inhudspgave Vanuit het KIT 1 Tetsntwikkeling speciaal nderwijs en speciaal basisnderwijs

Nadere informatie

Inschrijfformulier Co-Curricular Activities LanguageOne 2014-2015

Inschrijfformulier Co-Curricular Activities LanguageOne 2014-2015 Inschrijffrmulier C-Curricular Activities LanguageOne 2014-2015 Algemeen LanguageOne zrgt vr passend, kwalitatief en eigentijds nderwijs in de Nederlandse Taal en Cultuur gericht p Nederlandstalige leerlingen

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

De leerling centraal. Een generalistische aanpak

De leerling centraal. Een generalistische aanpak De leerling centraal Een generalistische aanpak De leerling centraal lijkt een pen deur. Tch is de valkuil snel gecreëerd dr leerlingen p hun specifieke prblemen te determineren en te begeleiden. Is iedere

Nadere informatie

Het is ook mogelijk om deze training op maat op locatie uit te voeren.

Het is ook mogelijk om deze training op maat op locatie uit te voeren. CURSUSAANBOD NAJAAR 2010 VRIJWILLIGERS 1. SWOFFICE SWOffice is een belangrijk instrument m inzicht te verkrijgen in je resultaten, maar k m infrmatie te geven ver het gebruik van de dienstverlening aan

Nadere informatie

PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0)

PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) hetergene grepen: kinderen uit diverse sciale milieus, een grte verscheidenheid aan rts. De schl gaat adequaat m met verschillen tussen leerlingen: gezien deze verschillen

Nadere informatie

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK Gese Lyceum, lcatie Bergweg 2018-2019 1 INHOUDSOPGAVE Het prfielwerkstuk algemeen pagina 3 Wat is een prfielwerkstuk? Waar met een prfielwerkstuk aan vlden? Algemene infrmatie

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken, alcohol en drugspreventie.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken, alcohol en drugspreventie. Criteria en vragenlijst themacertificaat Rken, alchl- en drugspreventie Vrtgezet nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Rken, alchl

Nadere informatie

Scenario Onderwijstijd. Thuisles

Scenario Onderwijstijd. Thuisles Scenari Onderwijstijd Thuisles Erik Mndriaan en JaapJan Vrm ROC Deltin Cllege, Zwlle ktber 2013 Scenari: Thuisles Algemeen Dit scenari is ntwikkeld mdat er gedacht wrdt dat het elementen bevat die ervr

Nadere informatie

M A R I J E D E G R O O T G R O O T I N H R

M A R I J E D E G R O O T G R O O T I N H R Pauline Siebers Caching A A N M E L D I N G H E R F S T A C T I E 2 0 1 5 Dank vr je interesse in nze aanbieding! We willen startende ndernemers niet alleen fcus maar k slagkracht meegeven. Daarm wrdt

Nadere informatie

OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo

OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017 Bertrand Russell Cllege hav en vw Overstap vmb naar 4-hav infrmatie 2016-2017 Waarm drstrmen naar 4hav? Stel, je zit in 4 VMBO-t. Je haalt gede resultaten, het ziet ernaar

Nadere informatie

FACTSHEET SAMENWERKING COA

FACTSHEET SAMENWERKING COA FACTSHEET SAMENWERKING COA LOCATIE EN GEMEENTE VOOR JEUGDHULP AAN ASIELZOEKERSKINDEREN Factsheet samenwerking COA lcatie en gemeente vr jeugdhulp aan asielzekerskinderen INLEIDING ALGEMEEN Met de inwerkingtreding

Nadere informatie

ARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST

ARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST ARBOBELEIDSPLAN vr de stichting PCBO BAARN SOEST Inhudspgave 1. Uitgangspunten Arbbeleid in essentie Preventieve zrg Arbdienst 2. Organisatie Arbcmmissie Arbcördinatr Bedrijfshulpverlening 3. Risic-inventarisatie

Nadere informatie

Meedoen in het MBO. Een regeling voor ouders/verzorgers of studenten met financiële problemen

Meedoen in het MBO. Een regeling voor ouders/verzorgers of studenten met financiële problemen Meeden in het MBO Een regeling vr uders/verzrgers f studenten met financiële prblemen Instemming CSR Vaststelling MBO DR Publicatie in cncept Publicatie definitief dcument 23 juni 2017 22 mei 2017 12 juni

Nadere informatie