Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar"

Transcriptie

1 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het opleidingsstatuut (OS) opgenomen die horen bij de Onderwijs- en examenregeling (OER). Hierin wordt het onderwijs van de opleiding tot leraar in de tweede graad geschiedenis (voltijdopleiding) in op de HAN, nader uitgewerkt. De beschrijvingen betreffen het majordeel van de opleiding (210 studiepunten). Het minordeel (30 studiepunten) het deel van de opleiding waarin je keuzes maakt om je te verbreden of verdiepen om je in jouw beroepsuitoefening te kunnen profileren is hier niet opgenomen. De belangrijkste en ook het grootste deel betreft de beschrijving van de inhoud van de onderwijseenheden (OWE s) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad geschiedenis (voltijdopleiding) op de HAN. Dit geeft je een gedetailleerd beeld van de inrichting van de opleiding. Ze beschrijven de vier studiejaren zoals ze in het studiejaar zijn ingericht. Je kunt hier ook zien welke prestaties in moeten worden verricht om voldoendes te behalen voor de tentamens in deze opleiding. Enkele tentamens dragen het predicaat integrale toets. Dit zijn tentamens waarin de student aantoont dat hij de onderlinge samenhang van onderwijsinhouden begrijpt en kan hanteren in het praktische handelen. Over de gehele opleiding leg je in totaal twee keer een integrale toets af. Deze integrale toetsen zijn ook opgenomen in het overzicht van de onderwijseenheden. Inhoud Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar

2 Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar

3 Programma- en tentamenoverzicht propedeuse geschiedenis (jaar 1) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Inleiding Historisch Overzicht (2,5 studiepunten) Inleiding Historisch Denken (2,5 studiepunten) Inleiding Historisch Onderzoek (2,5 studiepunten) OHME 1 Oudheid (2,5 studiepunten) OHME 1 Middeleeuwen (2,5 studiepunten) OHME 1 - Onderzoek (2,5 studiepunten) Nwe/Nste1 Nieuwe Tijd (2,5 studiepunten) Nwe/Nste1- Nieuwste Tijd (2,5 studiepunten) Nwe/Nste 1 Onderzoek (2,5 studiepunten) Het Westen en de wereld (2,5 studiepunten) ILS-Ge620 ILS-Ge1-1 ILSGe620 ILS-Ge1-2 ILS-Ge620 ILS-Ge1-3 ILS- Ge621/1 ILS-Ge1-4 ILS- Ge621/1 ILS-Ge1-5 ILS- Ge621/1 ILS-Ge1-6 ILS-Ge623 ILS-Ge1-7 ILS-Ge623 ILS-Ge1-8 ILS-Ge623 ILS-Ge1-9 ILS- Ge624/1 ILS-Ge1-10 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 Periode 1 Semester 1 Periode 1 Semester 1 Periode 1 Semester 1 Periode 2 Semester 1 Periode 2 Semester 1 Periode 2 Semester 2 Periode 3 Semester 2 Periode 3 Semester 2 Periode 3 Semester 2 Periode 4 Kennistoets Inleiding - Historisch Overzicht Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans KT Inl HisOv Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets Inleiding - Historisch Denken KT Inl HisDen Cijfer: Min. 5,5 P1 P2 Leertaak Inleiding - Historisch Onderzoek LT Inl HisOnd Cijfer: Min.5,5 P1 P2 Kennistoets Oudheid KT Oudheid Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Middeleeuwen KT Mddeleeuw Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Leertaak Oudheid LT Oudheid Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Leertaak Middeleeuwen LT Middeleeuw Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Kennistoets Nieuwe Tijd KT nw T Cijfer: Min 5,5 P3 P4 Kennistoets Nieuwste Tijd KT niewste T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Leertaak Nieuwe Tijd LT nwe T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Leertaak Nieuwste Tijd LT neuwste T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Kennistoets Westen en de wereld KT westen en Cijfer: Min. 5,5 P4 P4

4 Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Het Westen en de wereld (5 studiepunten) Vakdidactiek 1 - Lesfase 0 (2,5 studiepunten) Vakdidactiek 1 Ontwerpen 1 (2,5 studiepunten) Vakdidactiek 1 Lesgeven 1 (2,5 studiepunten) Vakdidactiek 1 Lesgeven 2 (2,5 studiepunten) Vakdidactiek 1 Ontwerpen 2 (5 studiepunten) Oriëntatie op lesgeven owk 1 (2,5 studiepunten) Oriëntatie op het beroep van leraar owk (5 studiepunten) ILS- Ge624/1 ILS-Ge1-11 ILS- Ge625/1 ILS-Ge1-12 ILS- Ge625/1 ILS-Ge1-13 ILS- Ge625/1 ILS-Ge1-14 ILS- Ge626/1 ILS-Ge1-15 ILS- Ge626/1 ILS-Ge1-16 ILS-GE622 ILS-Ge1-17 ILS-GE622 ILS-Ge1-18 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 1 Lesgeven en trainen BT 1 Lesgeven en trainen Semester en periode Semester 2 Periode 4 Semester 1 Perioden 1 en 2 Semester 1 Perioden 1 en 2 Semester 1 Perioden 1 en 2 Semester 2 Perioden 3 en 4 Semester 2 Perioden 3 en 4 Semester 1 Perioden 1 en 2 Semester 1 Perioden 1 en 2 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Leertaak onderzoek westen en de wereld LT onderzoek Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Leertaak Vakdidactiek 1 lesfase 0 LT VD lesfase Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Leertaak Vakdidactiek 1 ontwerpen 1 LT VD ontw1 Cijfer: Min 5,5 P1 P2 Leertaak Vakdidactiek 1 lesgeven 1 LT VD lesg1 Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Leertaak Vakdidactiek 1 lesgeven 2 LT VD lesg2 Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Leertaak Werkweek Duitsland/Vlaanderen LT VD ontw2 Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Kennistoets oriëntatie op lesgeven 1a KT ori les 1a Cijfer: Min. 5,5 P1 P2 Leertaak Oriëntatie op het beroep van leraar LT ori beroep Cijfer: Min. 5,5 P1 P2 ILS-taaltoets ILStaaltoets V P1 P3

5 Oriëntatie op begeleiden owk 1b (2,5 studiepunten ) ILS-Ge62 ILS-Ge1-19 BT2 Begeleiden van lerende(n) Semester 2 Perioden 3 en 4 Kennistoets onderwijskunde 1b KT OWK 1b Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Integraal Handelen in de beroepspraktijk 1 owk 1b (5 studiepunten) ILS-Ge62 ILS-Ge1-20 BT2 Begeleiden van lerende(n) Semester 2 Perioden 3 en 4 Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 1 Portfbeoor Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Eindbeoordeling wpl1 Eindbeoor Cijfer: min. 6,0 P3 P3 Leertaak praktijkonderzoek LT prak oz Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Vaardigheidstoets drama VT Drama 1 Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse geschiedenis (jaar 2) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak OHME2 Toets (2,5 studiepunten) ILS- Ge628/1 ILS-Ge2-1 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester en periode Semester 1 Periode 1 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Oudheid Middeleeuwen 2 KT OHME 2 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 OHME2 Onderzoek (2,5 studiepunten) ILS- Ge628/1 ILS-Ge2-2 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 Periode 1 Leertaak onderzoek OHME 2 LT onderzoek Cijfer: min. 5,5 P1 P2

6 Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak OHME2 Referaat (2,5 studiepunten) ILS- Ge628/1 ILS-Ge2-3 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester en periode Semester 1 Periode 1 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Leertaak Religie OHME 2 LT religie Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Nieuwe Tijd 2 - Toets (2,5 studiepunten) ILS- Ge629/1 ILS-Ge2-4 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 Periode 1 Kennistoets Nieuwe Tijd 2 KT NT2 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Nieuwe Tijd 2 - Dossier (5 studiepunten) ILS- Ge629/1 ILS-Ge2-5 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 Periode 1 Leertaak dossier onderzoeksopdrachten LT ds NT2 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Nieuwste Tijd 2 - Toets (2,5 studiepunten) Nieuwste Tijd 2 - Onderzoek (2,5 studiepunten) Nieuwste Tijd 2 - Documentaire (2,5 studiepunten) Nederlandse Geschiedenis - Toets (2,5 studiepunten) Nederlandse Geschiedenis - Onderzoek (2,5 studiepunten) Nederlandse Geschiedenis - Staatsrinrichting (2,5 studiepunten) Vakdidactiek 2a (2,5 studiepunten) ILS- Ge630/1 ILS-Ge2-6 ILS- Ge630/1 ILS-Ge2-7 ILS- Ge630/1 ILS-Ge2-8 ILS- Ge631/1 ILS-Ge2-9 ILS- Ge631/1 ILS-Ge2-10 ILS- Ge631/1 ILS-Ge2-11 ILS- Ge633/1 ILS-Ge2-12 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis Semester 1 Periode 2 Kennistoets Nieuwste Tijd 2 KT NET2 Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Semester 1 Periode 2 Leertaak onderzoek Nieuwste Tijd 2 LT ond NET2 Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Semester 1 Periode 2 Leertaak documentaire Nieuwste Tijd 2 Semester 1 Periode 2 Semester 1 Periode 2 Semester 1 Periode 2 Semester 2 Periode 3 LT documentaire Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Nederlandse Geschiedenis KT NL gesch Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Nederlandse Geschiedenis KT ond NG Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak staatsinrichting en erfgoed LT staats Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak Methodenvergelijking LT Methoden Cijfer: min. 5,5 P3 P4

7 Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Vakdidactiek 2b (2,5 studiepunten) Vakdidactiek 2c (2,5 studiepunten) Vakdidactiek 2d (5 studiepunten) Vakdidactiek 2e (2,5 studiepunten) Onderwijskunde 2 Leren Lesgeven (7,5 studiepunten) Onderwijskunde 2 Leren begeleiden (7,5 studiepunten) ILS- Ge633/1 ILS-Ge2-13 ILS- Ge634/1 ILS-Ge2-14 ILS- Ge634/1 ILS-Ge2-15 ILS- Ge634/1 ILS-Ge2-16 ILS-618 ILS-Ge2-17 ILS-619/1 ILS-Ge2-18 BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 2 Begeleiden van lerende(n) Semester en periode Semester 2 Periode 3 Semester 2 Periode 4 Semester 2 Periode 4 Semester 2 Periode 4 Semester 2 Periode 4 Semester 2 Periode 3 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Leertaak Toetsing LT toetsing Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak Activerende Didactiek LT activ did Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak ICT LT ICT Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak Werkweek Berlijn LT ww Berlijn Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Kennistoets leren lesgeven LT OWK 2a Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak persoonlijk beroepsbeeld LT beroepsb Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Vaardigheidstoets Drama 2 VT Drama 2 Cijfer: min. 5,5 P1 P1 Vaardigheidstoets Spreken voor de klas VT Spreken V P1-4 1 P1-4 2 Kennistoets leren begeleiden LT OWK 2b Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Eindbeoordeling WPL2A Eind beo wpl2 Cijfer: min. 6,0 P4 P4 Dossier leertaak positief leef- en leerklimaat LT pos L&L Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse geschiedenis (jaar 3) Buiteneuropese ILS-Ge632 BT 5 Ontwikkelen Semester 1 Geschiedenis - ILS-Ge3-1 van Periode 1 en Toets vakdeskundigheid Kennistoets Buiteneuropese 2 Geschiedenis (2,5 studiepunten) Buiteneuropese Geschiedenis - Onderzoek ILS-Ge632 ILS-Ge3-2 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 Periode 1 en 2 Leertaak onderzoek Buiteneuropese Geschiedenis KT toets BG Cijfer: min. 5,5 P1 P2 LT ond BG Cijfer: min. 5,5 P1 P2 1 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden 2 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden

8 (2,5 studiepunten) Buiteneuropese Geschiedenis - Excursies ILS-Ge632 ILS-Ge3-3 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 Periode 1 en 2 Leertaak excursies Buiteneuropese Geschiedenis LT Exc BG Cijfer: min. 5,5 P1 P2 (2,5 studiepunten) Integraal handelen in de beroepspraktijk 2 (22,5 studiepunten) ILS-635/2 ILS-Ge3-4 BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie Semester 1. Perioden 1 en 2 Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 2 Eindbeoordeling wpl 2B Dossier leertaken onderwijskunde Leertaak onderzoek lessenserie PF beo WPL2B EindbeoWPL2 B Cijfer: min. 5,5 P2 P3/4 Cijfer: min 6,0 P2 n.v.t. DS LT owk Cijfer: min. 5,5 P2 P3 LT OZlesserie C 5,5 P2 P3

9 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse geschiedenis (jaar 4) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Tentaminering Code Alluris Cijfer / V En eis Internationaliserin g - Toets (2,5 Studiepunten) Internationaliserin g - Onderzoek (2,5 Studiepunten) Internationaliserin g - Studiereis (2,5 Studiepunten) Kleine Leeslijst (2,5 Studiepunten) Grote Leeslijst (7,5 Studiepunten) Onderzoek eindfase (15 Studiepunten) Integraal Handelen in de beroepspraktijk 3 (30 Studiepunten) ILS- Ge636/2 ILS-Ge4-1 ILS- Ge636/2 ILS-Ge4-2 ILS- Ge636/2 ILS-Ge4-3 ILS- Ge637/3 ILS-Ge4-4 ILS- Ge637/3 ILS-Ge4-5 ILS-Ge640 ILS-Ge4-6 ILS- Ge639/2 ILS-Ge4-7 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 1 Lesgeven en trainen in het vak in geschiedenis BT 2 begeleiden van lerenden BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 en 2 Periode 2 en 3 Semester 1 en 2 Periode 2 en 3 Semester 1 en 2 Periode 2 en 3 Semester 1 en 2 Periode 1-4 Semester 1 en 2 Periode 1-4 Semester 1 en 2 Periode 1-4 Semester 1 Periode 1 en periode 2 Semester 2 Periode 3 en 4 Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Internationalisering KT Turkije Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Leertaak onderzoek internationalisering LT Voorbereid Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Leertaak Studiereis internationalisering LT Excursie Cijfer: Min. 5,5 P3 Leertaak Kleine Leeslijst LT Leeslijst1 Cijfer: Min. 5,5 P1-4 P 1-4 Leertaak Grote Leeslijst LT Leeslijst2 Cijfer: Min. 5,5 P1-4 P 1-4 Onderzoeksverslag (schriftelijke verslaglegging) Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 3 Eindbeoordeling WPL 3 Landelijke Kennistoets Geschiedenis (alleen voor studenten die in 2011 OZ verslag Cijfer min 6,0 P1-4 P1-4 PFbeo WPL3 Cijfer: min. 5,5 P1-4 P1-4 Eindbeo WPL3 Cijfer min 6,0 P1-4 P1-4 LKT Cijfer min 6,0 Toetsperiodes zijn landelijk bepaald

10 Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Tentaminering Code Alluris Cijfer / V En eis of later zijn gestart met de opleiding) Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans

11 Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar

12 Onderwijseenheid Inleiding Historisch Overzicht Code ILS-Ge620 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1 periode 1 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Kennistentamen Historisch Overzicht Studiepunten, 2,5 studiepunten = 70 uur studielast (les- en - Contacttijd: 7 x 4, 5 klokuren = 31,5 uur contacturen) - Tentamen: 2 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisba sis Deze onderwijseenheid is de eerste in een reeks onderwijseenheden in de vakkenlijn geschiedenis. Niet van toepassing. De student maakt in deze onderwijseenheid kennis met de geschiedenis aan de hand van de tien tijdvakken en daarbij horende kenmerkende aspecten. In de vakinhoudelijke en vakdidactische onderwijseenheden van de propedeuse en de hoofdfase komen de tijdvakken en de daarbij horende kenmerken opnieuw aan de orde. Thema Categorie 4. Tijdvakken 1. Tijdvak 1. De tijd van jagers en boeren (-3000 v Chr.) 2. Tijdvak 2. De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v Chr n. Chr) 3. Tijdvak 3. De tijd van Monniken en Ridders ( ) 4. Tijdvak 4. De tijd van Steden en Staten ( ) 5. Tijdvak 5. De tijd van Ontdekkers en hervormers ( ) 6. Tijdvak 6. De tijd van Regenten en Vorsten ( ) 7. Tijdvak 7. De tijd van Pruiken en Revoluties ( ) 8. Tijdvak 8. De tijd van Burgers en Zie voor de kenmerkende aspecten per tijdvak de Kennisbasis geschiedenis

13 Stoommachines ( ) 9. Tijdvak 9. De tijd van de Wereldoorlogen ( ) 10. Tijdvak 10. De tijd van televisie en computer ( ) Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Kennistoets Inleiding - Historisch Overzicht De student creëert een eigen historisch overzicht van alle tien tijdvakken en kan de invulling verantwoorden. Tentaminering Kennistoets Inleiding - Historisch Overzicht Code: KT Inl HisOv C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 1, 2 1 Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten - behaald Boeken: - Riessen, M. van (2016), Oriëntatie op geschiedenis, handboek voor de vakdocent. Bussum: Uitgeverij Coutinho Een bovenbouw geschiedenismethode over de 10 tijdvakken (bij voorkeur: Memo, Feniks, Werkplaats of Sprekend Verleden) - 2 hoorcolleges (a 90 minuten) en 1 werkcollege (a 90 minuten) in de week Maximum aantal deelnemers Tijdens de werkcolleges zullen studenten digitaal informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren. Niet van toepassing

14 Onderwijseenheid Inleiding Historisch Denken Code ILS-Ge620 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1 periode 1 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Kennistentamen Historisch Denken Studiepunten, 2,5 studiepunten = 70 uur studielast (les- en Contacttijd: 14*3 klokuren = 42 uur contacturen) Zelfstudietijd: 26 Tentamen: 2 uur Samenhang met andere Deze onderwijseenheid is de eerste in een reeks onderwijseenheden in de onderwijseenheden vakkenlijn geschiedenis. Ingangseisen en Niet van toepassing. aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving De student maakt in deze onderwijseenheid kennis met de conceptuele principes van het vak en met historisch redeneren. In de vakinhoudelijke en vakdidactische vakken van de propedeuse en de hoofdfase komen conceptuele principes en historisch redeneren opnieuw aan de orde. Kennisbases Vakkennisbasis Thema Categorie 1. Conceptuele principes van het vak. 3. Historisch redeneren Verzamelen - Studieterrein - Deelterreinen - Kennisvormen - Begrippen - Redeneerwijzen - Doelen en functies van het vak: - Historisch denken - Functies van geschiedenis Bron Vraagstelling Bruikbaarheid van bronnen Betrouwbaarheid van bronnen Representativiteit van bronnen Feit - Ordenen Verklaren - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen - Het belang van veranderingen - Periodisering - Oorzaak - Gevolg - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden)

15 Gevolgen op langere en kortere termijn Bedoelde en onbedoelde gevolgen Relatief gewicht van gevolgen Beeldvormen Beeldvormen Beeld (van het verleden) Inleving Standplaatsgebondenheid Waarde Norm Interpretatie Objectiviteit Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Kennistoets Inleiding - Historisch Denken De student beheerst de kennis van bovengenoemde domeinen 1 en 3 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Tentaminering Kennistoets Inleiding - Historisch denken Code: KT Inl HisDen C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 1, 2 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 - Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Boeken: - Straaten, D. van (2016), Historisch denken. Bussum: Uitgeverij Coutinho - 1 hoorcollege (a 90 minuten) en 1 werkcollege (a 90 minuten) in de week Tijdens en in voorbereiding op de werkcolleges zullen studenten digitaal en in de bibliotheken informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren. Niet van toepassing

16 Onderwijseenheid Inleiding Historisch Onderzoek Code ILS-Ge620 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1 periode 1 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Historisch werkstuk Studiepunten, studielast (les- en contacturen) 2,5 studiepunten = 70 uur Contacttijd: 7 x 1,5 klokuren = 10,5 uur Zelfstudietijd: 59,5 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennis bases Deze onderwijseenheid is de eerste in een reeks vakken en onderwijseenheden in de vakinhoudelijke lijn geschiedenis. Niet van toepassing. De student gaat in deze onderwijseenheid aan de slag met de vraag: hoe wordt geschiedenis geconstrueerd? Door het uitvoeren van een eigen onderzoek naar de vraag hoe over een specifiek historisch personage is geschreven wordt kennisgemaakt met de conceptuele principes van het vak geschiedenis. Via het doen van onderzoek komt ook o.a. onderdeel 2 (informatievaardigheden) van de leerlijn ict aan bod. In de vakinhoudelijke en vakdidactische onderwijseenheden van de propedeuse en de hoofdfase komen conceptuele principes en historisch redeneren opnieuw aan de orde. Vakkennisbasis Thema Categorie 1. Conceptuele principes van het vak. 3. Historisch redeneren Verzamelen - Studieterrein - Deelterreinen - Kennisvormen - Begrippen - Redeneerwijzen - Doelen en functies van het vak: - Historisch denken - Functies van geschiedenis Bron Vraagstelling Bruikbaarheid van bronnen Betrouwbaarheid van bronnen Representativiteit van bronnen Feit - Ordenen - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen - Het belang van veranderingen - Periodisering - Oorzaak - Gevolg - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken

17 Verklaren Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden) Gevolgen op langere en kortere termijn Bedoelde en onbedoelde gevolgen Relatief gewicht van gevolgen Beeldvormen Beeldvormen Beeld ( van het verleden) Inleving Standplaatsgebondenheid Waarde Norm Interpretatie Objectiviteit Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Leertaak Inleiding Historisch Onderzoek De student beheerst de kennis van bovengenoemde thema s 1 en 3 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Tentaminering Leertaak Inleiding Historisch Onderzoek Code: LT Inl HisOnd C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiode Weging C 5,5 2 1,2 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55% van de te behalen punten 90 minuten gehaald Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Boeken: - Straaten, D. van (2016), Historisch denken. Bussum: Uitgeverij Coutinho Studenten zoeken zelf literatuur voor deze owe in de universiteitsbibliotheek 1 werkcollege (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Inleiding B leren de studenten in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, waarbij ze informatie moeten zoeken, verwerken en conclusies moeten trekken. Tijdens de werkcolleges zullen studenten digitaal informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren (met powerpoint). Niet van toepassing

18 Onderwijseenheid OHME1 Oudheid Code ILS-Ge621/1 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1, periode 2 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten kennistoets oudheid Studiepunten, studielast 2,5 studiepunten = 70 uur (les- en contacturen) - Contacttijd: 7 x 3 uur = 21 uur - Tentamen: 2 uur - Zelfstudie: 49 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vaklijn geschiedenis in het algemeen en van het vak Oudheid 1 in het bijzonder. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van de eerste twee tijdvakken, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in de vakken van Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in het vak Oudheid / Middeleeuwen 2 in de hoofdfase. Verwerking ten behoeve van geschiedenisonderwijs vindt plaats met de onderwijseenheden bij de vakken vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. Niet van toepassing. In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met de eerste twee tijdvakken en de daarbij horende kenmerkende aspecten van de vakkennisbasis. In de hoorcolleges wordt een overzicht van de tijdvakken gegeven; in de werkcolleges worden enkele onderwerpen nader uitgelegd en wordt geoefend met vaardigheden uit domein 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Thema Categorie/kernconcept 4. Tijdvakken 1. De tijd van jagers en boeren (-3000 v Chr.) 2. De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v Chr.-500 n. Chr) - De levenswijze van jagersverzamelaars. - Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. - Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. - De ontwikkeling van wetenschappelijk denken, en de ontwikkeling van het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat. - De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur. - De groei van het Romeinse imperium, waardoor de Grieks- Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde. - De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa. - De ontwikkeling van het Jodendom en het christendom

19 als de eerste monotheïstische godsdiensten. Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Kennistoets Oudheid De student beheerst de kennis van bovengenoemd domein 4 van tijdvak 1 en 2 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Tentaminering Kennistoets Oudheid Code: KT Oudheid C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 2,3 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) - Reader - 2 hoorcolleges Oudheid 1 (a 90 minuten) en eventueel aanvullend 1 werkcollege Oudheid 1 (a 90 minuten) in de week. Het werkcollege wordt ook gebruikt om voor te bereiden op OHME1 Onderzoek. Tijdens de werkcolleges leren de studenten omgaan met het bovengenoemde handboek en er wordt ingegaan op aanvullende artikelen uit de reader. Daarnaast leren studenten bij deze werkcolleges in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, hierbij staat bij Middeleeuwen het informatie verzamelen als onderdeel van historische denken en onderzoek doen centraal, bij Oudheid het onderdeel ordenen van informatie. Niet van toepassing

20 Onderwijseenheid OHME1 Middeleeuwen Code ILS-Ge621/1 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1, periode 2 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten kennistoets middeleeuwen Studiepunten, studielast 2,5 studiepunten = 70 uur (les- en contacturen) - Contacttijd: 7 x 3 uur = 21 uur - Tentamen: 2 uur - Zelfstudie: 49 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vaklijn geschiedenis in het algemeen en van het vak Middeleeuwen 1 in het bijzonder. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van de tijdvakken drie en vier, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in de vakken van Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in het vak Oudheid / Middeleeuwen 2 in de hoofdfase. Verwerking ten behoeve van geschiedenisonderwijs vindt plaats met de onderwijseenheden bij de vakken vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. Niet van toepassing. In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met tijdvak 3 en 4 en de daarbij horende kenmerkende aspecten van de vakkennisbasis. In de hoorcolleges wordt een overzicht van de tijdvakken gegeven; in de werkcolleges worden enkele onderwerpen nader uitgelegd en wordt geoefend met vaardigheden uit domein 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Thema Categorie/kernconcept 4. Tijdvakken 3. De tijd van Monniken en Ridders ( ) 4. De Tijd van Steden en Staten ( ) - Het ontstaan en de verspreiding van de islam. - De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid. - Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur. - De verspreiding van het christendom in heel Europa. - De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarischurbane samenleving. - De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden. - Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke of de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.

21 - De uitbreiding van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten. - Het begin van staatsvorming en centralisatie. Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Kennistoets Middeleeuwen De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 3 en 4 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Tentaminering Kennistoets Middeleeuwen Code: KT Middeleeuw C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 2,3 2 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) - Reader hoorcolleges Middeleeuwen 1 (a 90 minuten) en eventueel aanvullend 1 werkcollege Middeleeuwen 1 (a 90 minuten) in de week. Het werkcollege wordt ook gebruikt om voor te bereiden op OHME1 Onderzoek. Tijdens de werkcolleges leren de studenten omgaan met het bovengenoemde handboek en er wordt ingegaan op aanvullende artikelen uit de reader. Daarnaast leren studenten bij deze werkcolleges in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, hierbij staat bij Middeleeuwen het informatie verzamelen als onderdeel van historische denken en onderzoek doen centraal, bij Oudheid het onderdeel ordenen van informatie. Niet van toepassing

22 Onderwijseenheid OHME1 - Onderzoek Code ILS-Ge621/1 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1, periode 2 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Leertaak oudheid en leertaak middeleeuwen Studiepunten, studielast 2,5 studiepunten = 70 uur (les- en contacturen) - Contacttijd: 7 x 3 uur = 21 uur - Tentamen: 2 uur - Zelfstudie: 49 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vaklijn geschiedenis. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van de eerste vier tijdvakken, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in het vak Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in het vak Oudheid / Middeleeuwen 2 in de hoofdfase. Verwerking ten behoeve van geschiedenisonderwijs vindt plaats in de onderwijseenheden vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. Niet van toepassing. In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met de eerste 4 tijdvakken en de daarbij horende kenmerkende aspecten van de vakkennisbasis. Deze OWE wordt vooral verwerkt in de werkcolleges. Daar wordt in het kader van het onderzoekende karakter van de onderwijseenheid geoefend met vaardigheden uit domein 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Via de leertaken waarbij met wisselende, passende tools wordt gewerkt, wordt de ict-geletterdheid van studenten bevorderd (onderdeel 1 van de leerlijn). Historische kennisverwerving is in deze OWE niet van primair belang, maar speelt natuurlijk nog altijd een aanzienlijke rol. De individuele student zal een thema of bron kiezen, dan wel aangereikt krijgen, verwant aan de onderstaande kenmerkende aspecten. Kennisbases Vakkennisbas is Thema 3. Historisch redeneren. Verzamelen (Middeleeuwen) Categorie/kernconcept Bron Vraagstelling Bruikbaarheid van bronnen Betrouwbaarheid van bronnen Representativiteit van bronnen Feit - Ordenen (Oudheid) - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen - Het belang van veranderingen - Periodisering

23 Competenties 4. Tijdvakken 1. De tijd van jagers en boeren (-3000 v Chr.) 2. De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v Chr.-500 n. Chr) 3. De tijd van Monniken en Ridders ( ) 4. De tijd van Steden en Staten ( ) 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent - De levenswijze van jagersverzamelaars. - Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. - Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. - De ontwikkeling van wetenschappelijk denken, en de ontwikkeling van het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat. - De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur. - De groei van het Romeinse imperium, waardoor de Grieks- Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde. - De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa. - De ontwikkeling van het Jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten. - Het ontstaan en de verspreiding van de islam. - De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid. - Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur. - De verspreiding van het christendom in heel Europa. - De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarischurbane samenleving. - De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden. - Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke of de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben. - De uitbreiding van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten. - Het begin van staatsvorming en centralisatie.

24 Beoordelingscriteria Deeltentamen: Leertaak Oudheid De student gaat aan de slag met een onderdeel van historisch onderzoek ( ordenen ) op een onderwerp uit de oudheid en levert van dit onderzoek een verslag in. Deeltentamen: Leertaak Middeleeuwen De student gaat aan de slag met een onderdeel van historisch onderzoek ( verzamelen ) op een onderwerp uit de middeleeuwen en levert van dit onderzoek een verslag in. Tentaminering Deeltentamen: Leertaak Oudheid Code: LT Oudheid C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 2,3 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten gehaald - Deeltentamen: Leertaak Middeleeuwen Code:LT Middeleeuw C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 2,3 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten gehaald - Verplicht Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) - Reader Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers werkcollege Oudheid 1 (a 90 minuten) in de week en - 1 werkcollege Middeleeuwen 1 (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Oudheid en Middeleeuwen leren de studenten in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, hierbij staat bij Middeleeuwen het informatie verzamelen als onderdeel van historische denken en onderzoek doen centraal, bij Oudheid het onderdeel ordenen van informatie. Tijdens deze werkcolleges zullen studenten digitaal informatie (o.a. via medieval sourcebook) moeten zoeken, verwerken en presenteren (o.a. door het maken van een online tijdbalk). Niet van toepassing

25 Onderwijseenheid Nwe/Nste 1 Nieuwe Tijd Code ILS-Ge623 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Kennistoets Nieuwe Tijd Studiepunten, studielast 2,5 studiepunten = 70 uur (les- en contacturen) - Contacttijd: 7 x 3 uur = 21 uur - Tentamen: 2 uur Zelfstudie: 49 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vaklijn geschiedenis. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van tijdvak 5 t/m 8, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in het vak Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in de vakken Nieuwe Tijd 2 en Nederlandse Geschieenis in de hoofdfase. Verwerking ten behoeve van geschiedenisonderwijs vindt plaats in de onderwijseenheden vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. - In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met tijdvak 5 t/m 8 en de daarbij horende kenmerkende aspecten van de vakkennisbasis. In de hoorcolleges wordt een overzicht van de tijdvakken gegeven; in de werkcolleges worden enkele onderwerpen nader uitgelegd en wordt geoefend met vaardigheden uit domein 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Thema Categorie/kernconcept Domein 4 Tijdvakken 5. Tijd van Ontdekkers en hervormers. - Veranderend mens- en wereldbeeld in de Renaissance. - Het begin van de overzeese Europese expansie. - De reformatie en de splitsing in de christelijke kerk. - De Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat. 6. Tijd van Regenten en Vorsten - Ontstaan van handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie. - Burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in Nederland. - Het streven van vorsten naar absolute macht. - De wetenschappelijke revolutie. 7. De tijd van Pruiken en Revoluties. - Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving. - Voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven ( verlicht absolutisme).

26 8. De tijd van Burgers en Stoommachines. Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans- Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme. - De democratische revoluties in de westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap. - De opkomst van de politiekmaatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme. - Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. - De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor de industriële samenleving. Competenties 3. Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent Beoordelingscriteria Kennistoets Nieuwe Tijd De student beheerst de kennis van bovengenoemd domein 4, tijdvak 5 t/m 8 op eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Tentaminering Kennistoets Nieuwe Tijd Code: KT Nieuwe T C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 3,4 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten behaald 90 min Verplicht Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) Reader Aanbevolen - Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers - 2 hoorcolleges Nieuwe Tijd 1 (a 90 minuten) en eventueel aanvullend 1 werkcollege Nieuwe Tijd 1 (a 90 minuten) in de week. Het werkcollege wordt ook gebruikt om voor te bereiden op Nwe/Nste 1 Onderzoek. Tijdens de werkcolleges leren de studenten omgaan met het bovengenoemde handboek en er wordt ingegaan op aanvullende artikelen uit de reader. Daarnaast leren studenten bij deze werkcolleges in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, hierbij staat bij Nieuwe Tijd beeldvormen als onderdeel van historische denken en onderzoek doen centraal, bij Nieuwste Tijd het onderdeel verklaren.

27 Onderwijseenheid Nwe/Nste 1 - Nieuwste Tijd Code ILS-Ge623 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Kennistoets Nieuwste Tijd Studiepunten, studielast 2,5 studiepunten = 70 uur (les- en contacturen) - Contacttijd: 7 x 3 uur = 21 uur - Tentamen: 2 uur Zelfstudie: 49 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vaklijn geschiedenis. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van tijdvak 9 en 10, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in het vak Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in de vakken Nieuwste Tijd 2, Nederlandse Geschiedenis en Buiteneuropese Geschiedenis in de hoofdfase. Verwerking ten behoeve van geschiedenisonderwijs vindt plaats in de onderwijseenheden vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. - In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met tijdvak 8 t/m 10 en de daarbij horende kenmerkende aspecten van de vakkennisbasis. In de hoorcolleges wordt een overzicht van de tijdvakken gegeven; in de werkcolleges worden enkele onderwerpen nader uitgelegd en wordt geoefend met vaardigheden uit domein 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Thema Categorie/kernconcept Domein 4 8. Tijd van burgers en stoommachines - De moderne vorm van imperialisme die verband hield met industrialisatie. - Discussies over de sociale kwestie. - De opkomst van emancipatiebewegingen. 9. De tijd van de Wereldoorlogen - De rol van moderne propagandaen communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie. - Het in de praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme. - De crisis van het wereldkapitalisme. - Het voeren van twee wereldoorlogen. - Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op joden. - De Duitse bezetting van Nederland. - Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door

28 10. De tijd van televisie en computers. massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering. - Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme - De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld. - De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog. - De eenwording van Europa. - De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen. - De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen. Competenties 3. Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent Beoordelingscriteria Kennistoets Nieuwste Tijd 1 De student beheerst de kennis van bovengenoemd domein 4 van tijdvak 8 t/m 10 op eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Tentaminering Kennistoets Nieuwste Tijd 1 Code: KT Nieuwste T C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 3,4 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten behaald - Verplicht Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) Reader Aanbevolen - Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers - 2 hoorcolleges Nieuwste Tijd 1 (a 90 minuten) en eventueel aanvullend 1 werkcollege Nieuwste Tijd 1 (a 90 minuten) in de week. Het werkcollege wordt ook gebruikt om voor te bereiden op Nwe/Nste 1 Onderzoek. Tijdens de werkcolleges leren de studenten omgaan met het bovengenoemde handboek en er wordt ingegaan op aanvullende artikelen uit de reader. Daarnaast leren studenten bij deze werkcolleges in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, hierbij staat bij Nieuwste Tijd verklaren als onderdeel van historische denken en onderzoek doen centraal, bij Nieuwste Tijd het onderdeel verklaren. -

29 Onderwijseenheid Nwe/Nste Tijd 1 - Onderzoek Code ILS-Ge623 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Leertaken Nieuwe Tijd en Nieuwste Tijd Studiepunten, studielast 2,5 studiepunten = 70 uur (les- en contacturen) - Contacttijd: 7 x 3 uur = 21 uur - Tentamen: 2 uur - Zelfstudie: 49 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vaklijn geschiedenis. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van tijdvak 5 t/m 10, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in het vak Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats bij de vakken Nieuwe Tijd 2, Nieuwste Tijd 2, Nederlandse Geschiedenis en Buiteneuropese Geschiedenis in de hoofdfase. Verwerking ten behoeve van geschiedenisonderwijs vindt plaats in de onderwijseenheden vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. - In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met tijdvak 5 t/m 10 en de daarbij horende kenmerkende aspecten van de vakkennisbasis. Deze OWE wordt vooral verwerkt in de werkcolleges. Daar wordt in het kader van het onderzoekende karakter van de onderwijseenheid geoefend met vaardigheden uit domein 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Via de leertaken waarbij met wisselende, passende tools wordt gewerkt, wordt de ict-geletterdheid van studenten bevorderd (onderdeel 1 van de leerlijn). Historische kennisverwerving is in deze OWE niet van primair belang, maar speelt natuurlijk nog altijd een aanzienlijke rol. De individuele student zal een thema of bron kiezen, dan wel aangereikt krijgen, verwant aan de onderstaande kenmerkende aspecten. Centraal voor de leertaak Nieuwe Tijd: (Kunst)objecten onderzoeken, relateren aan tijdperk en thema, beschrijven, analyseren en interpreteren. Aan de hand van de objecten een beeld van het thema in de Gouden Eeuw presenteren en onderbouwen. Centraal voor de leertaak Nieuwste Tijd: Een onderwerp uit de Nieuwste Tijd onderzoeken en presenteren in een referaat waarin oorzaak- en gevolgrelaties worden gelegd en visies van historici op het onderwerp worden belicht. Thema Categorie/kernconcept Domein 3. Historisch redeneren. - Verklaren - Oorzaak - Gevolg - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken - Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden) - Gevolgen op langere en kortere termijn

30 - Bedoelde en onbedoelde gevolgen - Relatief gewicht van gevolgen Beeldvormen Beeldvormen Beeld ( van het verleden) Inleving Standplaatsgebondenheid Waarde Norm Interpretatie Objectiviteit Competenties 3. Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 7. Competent in reflectie en ontwikkeling Beoordelingscriteria Leertaak Nieuwe Tijd De student kan in zijn leertaak Nieuwe Tijd de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel beeldvormen toepassen. Leertaak Nieuwste Tijd De student kan in zijn leertaak Nieuwste Tijd de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel verklaren toepassen. Tentaminering Leertaak Nieuwe Tijd Code: LT Nwe T C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 3,4 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten behaald - Leertaak Nieuwste Tijd Code: LT Nieuwste T C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging kansen C 5,5 2 3,4 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55 % van de te behalen punten behaald - Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) Reader werkcollege Nieuwe Tijd (a 90 minuten) in de week en - 1 werkcollege Nieuwste Tijd (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Nieuwe Tijd en Nieuwste Tijd leren de studenten in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, hierbij staat bij Nieuwe Tijd beeldvormen als onderdeel van historische denken en onderzoek doen centraal, bij Nieuwste Tijd het onderdeel verklaren. Tijdens deze werkcolleges zullen studenten het rijksmuseum bezoeken, literatuuronderzoek moeten doen, en via ict kennisclips moeten maken en presenteren. -

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie 1. De levenswijze van jager-verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Nadere informatie

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c.

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. De Tien Tijdvakken Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. KA1: De levenswijze van jagersverzamelaars KA2: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen KA3: Het ontstaan van de eerste stedelijke

Nadere informatie

Tijdvakken en kenmerkende aspecten.

Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvak 1: Tijd van Jagers en Boeren. Periode: Prehistorie 1 De levenswijze van jagers-verzamelaars (Hoe zag deze samenleving eruit?) 2 Het ontstaan van landbouw en

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo

Examenprogramma geschiedenis havo Examenprogramma geschiedenis havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Domein B Domein C Domein

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt)

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt) Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt) Samenvatting door S. 850 woorden 25 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 01 De levenswijze van jagers-verzamelaars Het

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

Inhoud. Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase

Inhoud. Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis vwo vanaf CE 2015

Examenprogramma geschiedenis vwo vanaf CE 2015 Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Historisch besef

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo/vwo

Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Historisch besef

Nadere informatie

Leerplan geschiedenis tweede fase. Albert van der Kaap

Leerplan geschiedenis tweede fase. Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis tweede fase Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis tweede fase Albert van der Kaap Enschede, juli 2008 Verantwoording 2008 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9955 23 februari 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 12 februari 2017, nr.

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18139 5 september 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 4 juli 2012, nr. VO/419920, houdende

Nadere informatie

Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c. (prehistorie) De levenswijze van jager-verzamelaars.

Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c. (prehistorie) De levenswijze van jager-verzamelaars. Begrippenlijst door Manon 1370 woorden 17 februari 2016 7.6 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvakken / Perioden Kenmerkende aspecten Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c.

Nadere informatie

Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo. Albert van der Kaap

Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo. Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo Albert van der Kaap Enschede, april 2009 Verantwoording Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt

Nadere informatie

LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen

LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen Half mei worden leerlingen van 5 havo en 6 vwo onder meer getest op hun kennis van de tijdvakken en de kenmerkende aspecten. In deze les gaan leerlingen een

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden!

Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden! Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden! Geschiedenis Waarheden Verleden = beelden van het verleden van de menselijke cultuur. = relatie tussen vroeger en nu,

Nadere informatie

Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd

Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd Kaartjes tijdsperiodes Prehistorie Oudheid vroege Middeleeuwen hoge en late Middeleeuwen Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd eerste helft 20 e eeuw tweede helft 20

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad AARDRIJKSKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.05.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Hieronder worden de keuzes die de syllabuscommissie heeft gemaakt punt voor punt toegelicht.

Hieronder worden de keuzes die de syllabuscommissie heeft gemaakt punt voor punt toegelicht. Toelichting bij de werkversie syllabus geschiedenis nieuwe stijl 1 ten bate van de pilotscholen In het schooljaar 2007-2008 is een syllabuscommissie, ingesteld door de CEVO, aan het werk gegaan om te bepalen:

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde voltijd Studiejaar

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad pedagogiek, kopopleiding Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad pedagogiek, kopopleiding Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN STUDIEWIJZER Opleiding tot leraar in de 2 de graad Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN ONDERWIJSKUNDE 1A PERIODE 2 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. De OWE-beschrijving... 3 2. Inleiding...

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad AARDRIJKSKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en):

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en): A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600); tijd van regenten en vorsten (1600 1848). 40. De leerling leert

Nadere informatie

Instroom pabo geschiedenis

Instroom pabo geschiedenis Keuzedeel mbo Instroom pabo geschiedenis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0050 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op:

Nadere informatie

Canon en kerndoelen geschiedenis PO

Canon en kerndoelen geschiedenis PO Canon en kerndoelen geschiedenis PO bron: http://www.entoen.nu/primair-onderwijs/didactisch-concept/leerplan-(slo)/geschiedenis In dit hoofdstuk over canon en geschiedenis wordt eerst ingegaan op de recente

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

Opleiding tot leraar van de tweede graad voltijd pedagogiek (voltijd en deeltijd), economie,

Opleiding tot leraar van de tweede graad voltijd pedagogiek (voltijd en deeltijd), economie, Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleiding pedagogiek deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleiding pedagogiek deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK, KOPopleiding (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal

Nadere informatie

Het nieuwe eindexamen geschiedenis

Het nieuwe eindexamen geschiedenis Het nieuwe eindexamen geschiedenis Stephan Klein Rotterdam, 4 oktober 2013 Gesprek in de klas (2013) Docent: Wie kan uitleggen wat standplaatsgebondenheid inhoudt? (stilte van enkele seconden) Leerling

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen Voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen Voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, Duits, Engels, Frans en Nederlands. In dit document zijn

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad KOPopleidingen

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad KOPopleidingen Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Pedagogiek Deeltijd... 2

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Pedagogiek Deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK, KOPopleiding (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen.

Hoofdstuk 1. Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen. Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, Duits, Engels, Frans en Nederlands. In dit document zijn

Nadere informatie

SLO Leerdoelenkaart geschiedenis: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs

SLO Leerdoelenkaart geschiedenis: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs 1. Jagers en boeren (tot -3000 v C) 2. Grieken en Romeinen ( -3000 v. Chr. - 500 na Chr.) 1. Je plaatst historische gebeurtenissen, in de tijd van jagers en boeren (-3000 v C) en je geeft er betekenis

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad scheikunde voltijd Studiejaar

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad scheikunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad SCHEIKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1. pagina 1 van 16

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1. pagina 1 van 16 GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 pagina 1 van 16 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Inhoud. De opleidingen tot leraar natuurkunde en tot leraar scheikunde hebben een gemeenschappelijke propedeutische fase.

Inhoud. De opleidingen tot leraar natuurkunde en tot leraar scheikunde hebben een gemeenschappelijke propedeutische fase. Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NATUURKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad economie voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad economie voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ECONOMIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis

Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis Door Christiaan Heyting V anaf 2015 wordt er van iedere leerling die in Nederland examen doet in het vak geschiedenis verwacht dat

Nadere informatie

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd).

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd). Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd). In dit document zijn een aantal bijlagen opgenomen die horen bij de

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001:

A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001: BIJLAGEN 57 Bijlage 1 Examenprogramma s A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001: Wat in het onderstaan de cursief is gedrukt geldt alleen voor

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars

1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars 1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars Tijd van jagers & boeren - Prehistorie - Tot 3.000 v. Chr. Nomaden + nauwelijks verschil in aanzien, bezit en macht 1.2 Landbouwrevolutie + landbouw Tijd van jagers &

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans deeltijd... 12

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans deeltijd... 12 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Kopopleidingen leraar aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek, natuurkunde, scheikunde, wiskunde Voltijd

Kopopleidingen leraar aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek, natuurkunde, scheikunde, wiskunde Voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad BIOLOGIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( ) HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen (1050-1700) Vraag 1 Wat maakte de opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlanden mogelijk? Periode: 1050-1302 Opkomst van de stedelijke burgerij - De opkomst

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Economie deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Economie deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ECONOMIE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Beschrijven en herkennen dat zaken bij geschiedenis veranderen maar ook dat zaken hetzelfde blijven.

Beschrijven en herkennen dat zaken bij geschiedenis veranderen maar ook dat zaken hetzelfde blijven. Historische vaardigheden PO kern subkern inhoud PO tussendoel PO kerndoel Historische vaardigheden Tijdaanduidingen en tijdsindelingen. Tien tijdvakken met bijbehorende kenmerkende aspecten. Het plaatsen

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

SLO-leerdoelenkaart beheersingsniveaus Geschiedenis bovenbouw havo/vwo

SLO-leerdoelenkaart beheersingsniveaus Geschiedenis bovenbouw havo/vwo Kenmerkende aspecten Inhoud Voorbeelden Oriëntatie op heden Betekenis verlenen 1. De levenswijze van jagersverzamelaars B8.1. Je kent de kenmerkende aspecten van alle tijdvakken. B8.2. Je geeft bij elk

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad BIOLOGIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels deeltijd... 42

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels deeltijd... 42 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Communicatie voor juristen COJE 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL mevrouw drs. D. van der Wagen E-learning Cluster A-cluster

Nadere informatie

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd).

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd). Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd). In dit document zijn een aantal bijlagen opgenomen die horen bij

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Wiskunde deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Wiskunde deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN STUDIEWIJZER Opleiding tot leraar in de 2 de graad Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN ONDERWIJSKUNDE 1A PERIODE 1 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. De OWE-beschrijving... 3 2. Inleiding...

Nadere informatie

mevrouw drs. D. van der Wagen Rechtsvinding van straf- en procesrecht Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

mevrouw drs. D. van der Wagen Rechtsvinding van straf- en procesrecht Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Juridisch argumenteren JDD 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL mevrouw drs. D. van der Wagen E-learning Cluster C-, D-

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg

Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg SLU Soort afsluiting 1 Toetstijd (min) Herkansbaar? Weging S.E. cijfer leerjaar Afsluitingsweek 2 Resultaat Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg Schooltype: VWO Vak: Geschiedenis cohort: 2011 Programma

Nadere informatie

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits deeltijd... 42

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits deeltijd... 42 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Examentraining - Geschiedenis

Examentraining - Geschiedenis Examentraining - Geschiedenis 2017 65% context (precieze beheersing) 35% kenmerkende aspecten (globaal) 180 min. - +/- 25 vragen (7 min.) - +/- 75 punten Vraag te herkennen aan: cijfer + aantal punten

Nadere informatie

Leerlijn historisch denken havo

Leerlijn historisch denken havo Leerlijn historisch denken havo Albert van der Kaap vwo Tijd en chronologie klas 1 klas 2 klas 3 vwo 6 gebeurtenissen uit zijn eigen leven alsmede verschijnselen, gebeurtenissen en personen uit de geschiedenis

Nadere informatie

Inleiding Recht Publiekrecht. Rechtsvinding Publiekrecht. Het toepassen van basiskennis op het recht (schriftelijk tentamen)

Inleiding Recht Publiekrecht. Rechtsvinding Publiekrecht. Het toepassen van basiskennis op het recht (schriftelijk tentamen) Titel Onderwijseenheid (OWE) Inleiding Recht Publiekrecht Code OWE IRUE Eigenaar OWE mevrouw mr. M. le Fèbre 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL E-learning Cluster A-cluster

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten Samenvatting door P. 2626 woorden 18 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis K E N M E R K E N D E A S P E C T E N TIJDVAK 1 1a: de levenswijze van

Nadere informatie

Voorbeeld leerplan geschiedenis voor het Primair Onderwijs. Albert van der Kaap

Voorbeeld leerplan geschiedenis voor het Primair Onderwijs. Albert van der Kaap Voorbeeld leerplan geschiedenis voor het Primair Onderwijs Albert van der Kaap Voorbeeld leerplan geschiedenis voor het Primair Onderwijs Albert van der Kaap Enschede, juli 2008 Verantwoording 2008 Stichting

Nadere informatie

KORTE BESCHRIJVING VAN DE 49 KENMERKENDE ASPECTEN

KORTE BESCHRIJVING VAN DE 49 KENMERKENDE ASPECTEN KORTE BESCHRIJVING VAN DE 49 KENMERKENDE ASPECTEN Bijlage bij Geschiedeniswerkplaats Handboek historisch overzicht vwo en havo 1 Tijd van jagers en boeren (tot 3000 v.c.) 1a de levenswijze van jagers-verzamelaars

Nadere informatie

Voorbereiding en planning van een thema

Voorbereiding en planning van een thema Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

Inleiding Recht Privaatrecht. Rechtsvinding Burgerlijk Recht. Het toepassen van basiskennis op het recht (schriftelijk tentamen)

Inleiding Recht Privaatrecht. Rechtsvinding Burgerlijk Recht. Het toepassen van basiskennis op het recht (schriftelijk tentamen) Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Inleiding Recht Privaatrecht IRPE mevrouw mr. M. le Fèbre 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL E-learning Cluster A-cluster

Nadere informatie

Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Algemene informatie Titel OWE Code OWE Eigenaar OWE Opleiding Inleiding Vermogensrecht IVRE de heer mr. P.A.J. Koster HBO-Rechten Studiejaar 2011-2012 Periode (1-4) 1 en 3 Doorlooptijd 1 periode Doelgroep:

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut: Beschrijving van het onderwijs

Deel 3 van het Opleidingsstatuut: Beschrijving van het onderwijs Delen 3 en 4 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

IORE-1AR (Inleiding Ondernemingsrecht) IORE-1AE (Economie voor Juristen) IORE-1AR: de heer mr. S. Boelens IORE-1AE: de heer R.

IORE-1AR (Inleiding Ondernemingsrecht) IORE-1AE (Economie voor Juristen) IORE-1AR: de heer mr. S. Boelens IORE-1AE: de heer R. Algemene informatie Titel OWE Code OWE Onderdelen Eigenaar OWE Inleiding Ondernemingsrecht IORE IORE-1AR (Inleiding Ondernemingsrecht) IORE-1AE (Economie voor Juristen) IORE-1AR: de heer mr. S. Boelens

Nadere informatie

Hoe maak ik mijn (school)examen?

Hoe maak ik mijn (school)examen? Hoe maak ik mijn (school)examen? Tips om: - mij voor te bereiden op de (school)examens - volgens een vaste aanpak de vragen te beantwoorden - soorten bronnen te herkennen - soorten vragen te herkennen

Nadere informatie

Inleiding Staats- en Bestuursrecht. ISBE de heer mr. G. van Keeken. Rechtsvinding Staats- en Bestuursrecht

Inleiding Staats- en Bestuursrecht. ISBE de heer mr. G. van Keeken. Rechtsvinding Staats- en Bestuursrecht Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Inleiding Staats- en Bestuursrecht ISBE de heer mr. G. van Keeken 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL E-learning Cluster

Nadere informatie

LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel:

LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN Vak: Geschiedenis Leerjaar: Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: 0. De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een eigen

Nadere informatie

Geschiedenis ( havo vwo )

Geschiedenis ( havo vwo ) Einddoelen Geschiedenis Geschiedenis ( havo vwo ) havo/vwo bovenbouw = CE = SE Jagers en boeren 1. de levenswijze van jagersverzamelaars De nomadische levenswijze van jagers- verzamelaars 1. de levenswijze

Nadere informatie