Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd

Transcriptie

1 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad BIOLOGIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het opleidingsstatuut (OS) opgenomen die horen bij de Onderwijs- en examenregeling (OER). Hierin wordt het onderwijs van de opleiding tot leraar in de tweede graad biologie (voltijdopleiding) in op de HAN, nader uitgewerkt. De beschrijvingen betreffen het majordeel van de opleiding (210 studiepunten). Het minordeel (30 studiepunten) het deel van de opleiding waarin je keuzes maakt om je te verbreden of verdiepen om je in jouw beroepsuitoefening te kunnen profileren is hier niet opgenomen. De belangrijkste en ook het grootste deel betreft de beschrijving van de inhoud van de onderwijseenheden (OWE s) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad biologie (voltijdopleiding) op de HAN. Dit geeft je een gedetailleerd beeld van de inrichting van de opleiding. Ze beschrijven de vier studiejaren zoals ze in het studiejaar zijn ingericht. Je kunt hier ook zien welke prestaties in moeten worden verricht om voldoendes te behalen voor de tentamens in deze opleiding. Enkele tentamens dragen het predicaat integrale toets. Dit zijn tentamens waarin de student aantoont dat hij de onderlinge samenhang van onderwijsinhouden begrijpt en kan hanteren in het praktische handelen. Over de gehele opleiding leg je in totaal drie keer een integrale toets af. Deze integrale toetsen zijn ook opgenomen in het overzicht van de onderwijseenheden. Inhoud Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd... 2 Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd... 7 Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd... 41

2 Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd

3 Programma- en tentamenoverzicht propedeuse Biologie (jaar 1) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Oriëntatie op lesgeven owk 1a (7,5 studiepunten) Cel 1 - Celbiologie Bouw en functie (7,5 studiepunten) Plant 1 & Biologie als wetenschap 1 (7,5 studiepunten) Dier 1 Bouw en Functie 1 (7,5 studiepunten) Dier 2 - Voortplanting 1, Balans 1 (7,5 studiepunten) Vakdidactiek 1 en Ecologie 2 (7,5 studiepunten) Ecologie 1 Inleiding in de Ecologie (7,5 studiepunten) Integraal handelen in de beroepspraktijk 1 (7,5 studiepunten) ILS-Bi630 ILS-Bi628 ILS-Bi629/1 ILS-Bi646 ILS-Bi647 ILS-Bi633 ILS-Bi634 ILS-Bi635 BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Biologie BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Biologie BT 2 Begeleiden van lerende(n) Semester en periode Semester 1, periode 1 en 2 Semester 1. Periode 1 en 2 Semester 1. Periode 1 Semester 1. Periode 2 Semester 2. Periode 3 en 4 Semester 2. Periode 3 en 4 Semester 2. Periode 3 en 4 Semester 2. Periode 3 en 4 Tentaminering Code alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Oriëntatie op lesgeven 1a (owk1a) KT ori lesg C: min. 5,5 P1 P2 ILS-taaltoets ILS taaltoets V P1 P3 Kennistoets Cel 1a - Basisscheikunde KT Bsk C 5.5 P1 P2 Practicumdossier Cel 1a - Basisscheikunde PD Bsk C 5.5 P1 P2 Kennistoets Cel 1b Celbiologie bouw en functie KT CelBio C 5.5 P2 P3 Practicumdossier Cel 1b Celbiologie bouw en functie PD CelBio C 5.5 P2 P3 Kennistoets plantensystematiek en evolutie KT Plant 1 C 5.5 P1 P2 Dossier practicum plantensystematiek en evolutie DS Pl en Ev C 5.5 P1 P2 Kennistoets Biologie als wetenschap 1 KT BaW 1 C 5.5 P1 P2 Dossier Biologie als wetenschap 1 Ds BaW 1 C 6.0 P1 P2 Kennistoets Dier 1 - Bouw & functie 1 KT Dier 1 C 5.5 P2 P3 Practicumdossier Dier 1 PD Dier 1 C 5.5 P2 P2 Kennistoets Dier 2 - Voortplanting 1 & Balans 1 KT Dier 2 C 5.5 P4 P4 Seksuele en relationale vorming Sex&Relat vr C 5.5 P4 P4 Dossier Dier 2 DS Dier 2 C 5.5 P4 P4 Dossier Vakdidactiek 1 DS vakdid1 C 5.5 P3 P4 Dossier Ecologie 2 - Zuid-Limburg DS Z-Limburg C 5.5 P4 P4 Kennistoets Ecologie 2 - Zuid-Limburg KT Z-Limburg C 5.5 P3 P4 Kennistoets Ecologie 1 KT Ecologie1 C 5.5 P3 P4 Practicumdossier Ecologie 1 DP Ecologie1 C 5.5 P4 P4 Kennis- en vaardighedentoets Flora & fauna KT+VT FF C 5.5 P4 P4 Integrale Deeltoetsen toets Portfoliobeoordeling integraal handelen 1 Portfbeoor C: min. 5,5 P4 P4 Eindbeoordeling wpl1 Eindbeoor C: min. 6,0 P3 N.v.t. Kennistoets onderwijskunde 1b KT ok1b C: min. 5,5 P4 P4 Leertaak praktijkonderzoek LT prak oz C: min. 5,5 P3 P4 Vaardigheidstoets drama VT Drama 1 C: min. 5,5 P4 P4

4 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse Biologie (jaar 2) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Ecologie 3 Biologie als wetenschap 2 Plant 2 (7,5 studiepunt) Dier 3 Voortplanting 2 & Balans 2 (7,5 studiepunt) Cel 2 Celfysiologie (7,5 studiepunt) Cel 3 - Microbiologie & Moleculaire genetica (7,5 studiepunt) Leren lesgeven (7,5 studiepunt) Leren begeleiden (7,5 studiepunt) ILS-Bi638 ILS-Bi642/2 ILS-Bi643/1 ILS-Bi621/1 ILS-Bi620 ILS-Bi623 BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Biologie BT 2 Begeleiden van lerende(n) Semester en periode Semester 1, Perioden 1 en 2 Semester 1, Periode 1 Semester 1. Periode 2 Semester 2 Periode 3 Semester 1, Perioden 1 en 2 Semester 2, Periode 3 en 4 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V Toetsperiode en eis 1 ste kans 2 de kans Dossier Aquatische ecologie 1 DS Aqua Eco1 C 5.5 P1 P1 Dossier BaW2 Practicum DS BaW2-Pract C 5.5 P1 P2 Kennistoets Plant 2 KT Plant 2 C 5.5 P2 P3 Dossier Plant 2 DS Plant 2 C 5.5 P2 P3 Kennistoets Voortplanting 2 KT Voortplan C 5.5 P1 P2 Dossier Voortplanting 2 DS Voortplant C 5.5 P1 P2 Kennistoets Balans 2 KT Balans 2 C 5.5 P1 P2 Dossier Balans 2 DS Balans 2 C 5.5 P1 P1 Kennistoets Celfysiologie KT Cel 2 C 5.5 P2 P3 Dossier Celfysiologie DS Cel 2 C 5.5 P2 P3 Kennistoets Cel 3 KT Cel 3 C 5.5 P3 P4 Vakdidactiek opdracht VDO Cel3 C 5.5 P3 P3 Dossier Microbiologie DS microbi C 5.5 P3 P4 Dossier Moleculaire genetica DS molecgen C 5.5 P3 P4 Kennistoets Leren lesgeven KT Leren lesg C 5.5 P2 P3 Leertaak Persoonlijk beroepsbeeld LT Prs berbld C 5.5 P2 P3 Vaardigheidstoets Drama 2 VT Drama 2 C 5.5 P1 P2 Spreken voor de klas VT Spreken V P1-4 1 P1-4 2 Kennistoets Leren begeleiden KT leren beg C 5.5 P4 P4 Leertaak Positief leef- & leerklimaat Lt pos L&L C 5.5 P4 P4 Eindbeoordeling wpl2a Eindbeo wpl2a C 6,0 P4 P4 Vakdidactiek 2 (7,5 studiepunt) Dier 4 - Bouw en Functie 2 & Balans 3 ILS- Bi644/1 ILS- Bi645/2 BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 2, Perioden 3 en 4 Semester 2 Periode 4 Dossier Keuzethema s vakdidactiek DS Keuze vakdid V P3/4 P3/4 Leertaak Practicum LT Practicum C 5.5 P4 P4 Leertaak Leerstofanalyse LT Leerstof C 5.5 P3 P4 Leertaak Twee lessen om trots op te zijn LT TweeLessen C 5.5 P3 P4 Kennistoets Bouw en Functie 2 & Balans 3 KT Dier 4 C 5.5 P4 P4 (7,5 studiepunt) Dossier Bouw en Functie 2 & Balans 3 DS Dier 4 C 5.5 P4 P4 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse Biologie (jaar 3) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Tentaminering Code alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans 1 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden 2 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden

5 Baw3 (Evolutie) Ecologie 4 & Plant 3 (7,5 studiepunten) Integraal handelen in de beroepspraktijk 2 (22,5 studiepunten) ILS-Bi648 ILS-Bi Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Biologie BT 4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie Semester 1, Periode 1 Semester 1. Perioden 1 en 2 Dossier Aquatische ecologie 2 DS Aquatisch 2 C 5.5 P1 P1 Dossier Evolutie DS Evolutie C 5.5 P1 P2 Dossier Plant 3 DS Plant 3 C 5.5 P2 P3 Integrale toetsing Portfoliobeoordeling integraal handelen 2 PFbeo wpl2b C 5.5 P2 P3/4 Eindbeoordeling wpl 2B Eindbeo WPL2B C 6.0 P2 N.v.t. Dossier leertaken onderwijskunde LT OWK C 5.5 P2 P3 Leertaak lessenserie LT lesserie C 5.5 P2 P3 Dossier NME DS NME C 5.5 P2 P3

6 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse Biologie (jaar 4) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Integraal handelen in de beroepspraktijk 3 30 stp Onderzoek eindfase 15 stp Biologie als wetenschap 4 & Vakdidactiek 4 (15 studiepunten) ILS- Bi639 ILS- Bi649 ILS- Bi638/2 BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Biologie BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Biologie BT 4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Biologie BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester en periode Semester 1 en 2, periode 1 t/m 4. Semester 1 en 2, periode 1, 2, 3 en 4 Semester 1 en 2. Perioden 1-4 Tentaminering Integrale toetsing Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1e kans 2e kans Portfoliobeoordeling integraal handelen 3 PFbeo wpl3 Cijfer: 5,5 P1 - P4 P1 -P4 Eindbeoordeling wpl 3 Eindbeo wpl3 Cijfer: 6.0 P1 - P4 n.v.t. Landelijke Kennistoets Biologie (Alleen voor studenten die in 2012 of later zijn gestart met de opleiding) LKT bio Cijfer 6,0 Nov/dec Mei/juni Onderzoeksverslag (schriftelijke verslaglegging) OZ verslag Cijfer 6,0 P1-4 P1-4 Dossier Vakdidactiek 4 DS Vakdid V P1-2 P1-2 Dossier BaW4 DS BaW4 C 5.5 P2 P2-3 Dossier Individuele Studieactiviteit (ISA) DS ISA V P1-4 P1-4

7 Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd

8 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Cel 1 Celbiologie - Bouw en functie ILS-Bi628 Opleiding tot leraar van de 2de graad biologie Studenten propedeuse voltijd van de opleiding tot leraar biologie Onderwijsperiode Leerjaar 1, Semester 1, Periode 1 en 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producte n Studiepunten, studielast (les- en contacturen) BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Onderzoeksverslagen van diverse proeven. 7,5 studiepunten (stp), 210 studielasturen (slu) Periode 1 Basisscheikunde (3,75 stp) Theorie & Practicum: 36 uur contacttijd (6 lesuur hoorcolleges /werkbijeenkomsten per week), mits scheikundige achtergrond. Studenten met weinig of geen scheikundige achtergrond krijgen meer hoorcolleges. Zelfstudie: 69 uur zelfstudie (8 uur per week) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Periode 2 Celbiologie - Bouw en functie (3,75 stp) Theorie & Practicum: 36 uur contacttijd ( 6 lesuur hoorcolleges /werkbijeenkomsten per week) Zelfstudie: 69 uur zelfstudie (8 uur per week) De leerlijn CEL bestaat uit 3 OWE s waarvan deze OWE de eerste is. In Cel 1 wordt in periode 1 gestart met basisscheikunde, waarin anorganische en organische chemie behandeld wordt. Deze kennis is belangrijk om in een later stadium de eigenschappen van biologisch relevante moleculen te kunnen voorspellen en inzicht krijgt waarom bepaalde biologische processen verlopen. In periode 2 gaan we dieper in op de organische moleculen, en hoe deze moleculen gekoppeld zijn aan de structuur & functie van de cel. Deze OWE sluit nauw aan bij de latere OWE s celfysiologie (Cel 2), moleculaire genetica (Cel 3) maar ook bij genetica (Dier 3). In deze OWE wordt aan onderdeel 1 (instrumentele vaardigheden) van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt. Deelname aan de (werk)colleges basisscheikunde en celbiologie is verplicht. Studenten wordt de toegang tot de les ontzegd wanneer de voorbereidende opdrachten/practica niet gemaakt zijn. De student is verplicht om alle practica bij te wonen. Wanneer een practicum om een geldige reden (bv. ziekte) gemist wordt, en meldt de student zich af bij de betrokken vakdocent, dan kan het in dezelfde periode nog ingehaald worden. De student neemt per contact op met de begeleidende TOA/practicuminstructeur (met cc naar vakdocent) om een afspraak in te plannen. De inhaalpractica vinden op dinsdagmiddag plaats. Per vak kan maxi-maal één practicumbijeenkomst ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het practicum wel maximaal 1x ingehaald worden, maar zal het practicumproduct als herkansing worden beschouwd.

9 Algemene omschrijving In deze OWE komen scheikunde en inleiding op onderdelen van de cel aan bod. In de eerste periode wordt een korte herhaling gegeven van de scheikunde op HAVO-niveau en vervolgens iets verder uitgediept. In de 2 e periode worden biomoleculen behandeld en worden gekoppeld aan de onderdelen van de cel. Scheikundige onderwerpen die in de gehele OWE o.a. behandeld worden zijn: atoombouw, atoombinding, chemisch rekenen, elektronegativiteit, edelgasconfiguratie, sterke en zwakke zuren & basen, zouten, ph, waterevenwicht, concentratie, redoxreacties, organische chemie, bouw en (chemische) eigenschappen van koolhydraten, eiwitten, vetten, DNA en RNA, gekoppeld aan onderdelen van de cel, qua bouw en structuur. Er zal bij basisscheikunde gedifferentieerd worden in studentgroepen. Studenten met weinig/geen voorkennis van scheikunde zullen meer contacturen krijgen dan studenten die wel deze voorkennis hebben. Dit wordt bij de eerste bijeenkomst toegelicht. Kennisbases Domein Concept(en) Cel 1 Vakkennis A1 Molecuul A 1.1 DNA, eiwit, koolhydraten en vetten Aanpalend e vakken Competenties A1 Cel Scheikunde 3. Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent 7. Competent in reflectie en ontwikkeling A 1.2 Cel Alle genoemde concepten Beoordelingscriteri a De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Deeltentamen: Kennistoets Cel 1a Basisscheikunde - De student beheerst de kennis van alle concepten van het aanpalend vak scheikunde op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Practicumdossier Cel 1a Basisscheikunde - De student kan eenvoudige laboratoriumoplossingen maken. - De student maakt juist gebruik van de verschillende laboratoriummaterialen. - De student kan rekenen met chemische evenwichten in water zoals de waterconstante, ph, zwakke zuren, buffers. - De student kan rekenen met concentraties en deze omrekenen naar mol en dichtheid. - De student kan de concentratie van zuren of basen bepalen d.m.v. titraties uit te voeren. - De student kan reductie- en oxidatiereacties uitvoeren. - De student kan in Excel rekenformules toepassen en data exporteren naar een grafiek. - De student kan een verslag schrijven volgens de natuurwetenschappelijke methode. Deeltentamen: Kennistoets Cel 1b Celbiologie bouw en functie - De student beheerst de kennis van alle concepten van het aanpalend vak scheikunde op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis gekoppeld aan bouw en functie van biomoleculen en de cel en de praktische toepassing hiervan via de natuurwetenschappelijke methode.

10 Deeltentamen: Practicumdossier Cel 1b - Celbiologie bouw en functie - De student moet de verschillende biomoleculen van elkaar kunnen onderscheiden in een praktische situatie d.m.v. indicatoren of andere bepalende reacties. Hierbij moet de student genoeg kennis bezitten van de bouw van de biomoleculen om dit onderscheid te kunnen maken en weten welk behandeling, welk effect heeft op welk biomolecuul. Ook worden de biomoleculen in verschillende contexten behandeld. - De student kan beschrijven wat de structuurkenmerken van een cel of virus zijn. - De student kent de verschillende celorganellen (bouw en functie en de interactie tussen de verschillende celorganellen). - De student kan aangeven wat de verschillen zijn tussen de prokaryote en verschillende typen eukaryote cellen ( plantaardige en dierlijke cellen). Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Cel 1a - Basisscheikunde Code: KT Bsk C/V Minimale Aantal kansen Toetsperiodes Weging eis C 5,5 2 1 en % van de te behalen punten 90 minuten (kennistoets) Deeltentamen: Practicumdossier Cel 1a - Basisscheikunde Code: PD Bsk C/V Minimale Aantal kansen Toetsperiodes Weging eis C 5,5 2 1 en % van de te behalen punten n.v.t. Deeltentamen: Kennistoets Cel 1b Celbiologie bouw en functie Code: KT CelBio C/V Minimale Aantal kansen Toetsperiodes Weging eis C 5,5 2 2 en % van de te behalen punten 120 minuten (kennistoets) Deeltentamen: Practicumdossier Cel 1b Celbiologie bouw en functie Code: PD CelBio C/V Minimale Aantal kansen Toetsperiodes Weging eis C 5,5 2 2 en % van de te behalen punten n.v.t. Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) - Vermaat, H.J. & Weierink, J.J.H (2010). Basischemie (7 e druk), Kavanah, ISBN Campbell N.A. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN-13: Hst 1, (Hoofdstukken: 2 t/m 7 en delen van hoofdstuk 8, 16, 26 en 27). - Redacteur: Verkerk e.a. (2004). BINAS informatieboek Vwo/havo. (5 e druk). Groningen, Wolters Groep. ISBN HAVO en VWO onderbouw & bovenbouw scheikunde methodes Cel 1

11 Maximum aantal deelnemers - Hoorcolleges/werkcolleges: Tijdens de uitleg wordt regelmatig oefenvragen gemaakt en besproken. De opgaven in het boek kunnen zelfstandig in huiswerkgroepjes o.l.v. medestudent geoefend worden. - Practicumbijeenkomsten: theorie in de praktijk, waarbij de chemische concepten verduidelijkt worden in contexten. In het voorbereidende uur gaan de studenten zelfstandig de practica voorbereiden. Voor studenten zonder scheikunde voorkennis worden extra hoorcolleges en practica verzorgd n.v.t.

12 Onderwijseenheid Plant 1 & Biologie als wetenschap 1 Code Opleiding Doelgroep ILS-Bi629/1 Opleiding tot leraar van de 2de graad biologie Studenten propedeuse voltijd van de opleiding tot leraar biologie Onderwijsperiode Leerjaar 1, Semester 1, Periode 1 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Plant 1: Dossier systematiek met aandacht voor ontwikkeling van microscopiegebruik en tekenvaardigheden. Paddenstoelen veldwerkopdracht Dossier Biologie als wetenschap 1 (variatie aan verslagen) 7,5 studiepunten (stp) studiebelastingsuren (60 uur contacttijd, 150 uur zelfstudie) waaronder: Plant 1 - Plantensystematiek (4,5 stp) Theoriecolleges: 12 uur (1 ½ uur per week) Practicum: 24 uur (3 uur per week) Zelfstudietijd: 90 uur (10 uur per week) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Biologie als wetenschap 1 Onderzoek en vaardigheden (3,0 stp) Practicum/theorie/werkcolleges: 24 uur (3 uur per week) Zelfstudietijd: 60 uur (7,5 uur per week) Deze OWE bevat onderdelen die behoren tot de leerlijn Plant en de leerlijn biologie als wetenschap van het biologiecurriculum. De vakinhoud van plant komt terug bij de verschillende OWE s van ecologie (1,2) in de propedeuse en de OWE s ecologie (3, 4) en plant (2, 3) van de hoofdfase. Het onderdeel Biologie als wetenschap (BaW) geeft een eerste basis in de onderzoeksvaardigheden die in allerlei vak OWE s in praktijksituatie toegepast kunnen gaan worden en waarin tijdens de vervolgcursussen van BaW op voort wordt gebreid. Plant 1 Deelname aan de werkcolleges is een verplicht onderdeel van de cursus De student is verplicht om alle practica bij te wonen. Wanneer een practicum om een geldige reden (bv. ziekte) gemist wordt, en meldt de student zich af bij de betrokken vakdocent, dan kan het in dezelfde periode nog ingehaald worden. De student neemt per contact op met de begeleidende TOA/practicuminstructeur (met cc naar vakdocent) om een afspraak in te plannen. De inhaalpractica vinden op dinsdagmiddag plaats. Per vak kan maximaal één practicumbijeenkomst ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het practicum wel maximaal 1x ingehaald worden, maar zal het practicumproduct als herkansing worden beschouwd. Biologie als wetenschap 1 Deelname aan de lessen is een verplicht onderdeel van de cursus. De student mag zich maximaal twee maal indien met een geldige reden afmelden vooraf bij de docent. Wanneer het een les betreft waarbij de inbreng van de student verwacht wordt, zal de student zelf met een voorstel voor een vervangende opdracht moeten komen. Wanneer de student zich niet heeft afgemeld of wanneer dit met een ongeldige reden gebeurt, zal in overleg met de SLB besloten worden wat de consequentie van het verzuim zal zijn.

13 Algemene omschrijving De OWE is de eerste van de opleiding in het propedeuse jaar en laat de student kennismaken met het Engelstalige handboek en de natuurwetenschappelijke denk- en werkwijze van het vak biologie. Het onderdeel plantensystematiek bestaat uit een theoriedeel als onderdeel van de kennisbasis en een practicumdeel, waarbij de verbinding gelegd wordt met het onderdeel Biologie als wetenschap. Plant 1- Plantsystematiek In deze owe krijgt de student inzicht in de systematische plaats en de levenscycli van schimmels, groenwieren, sporenplanten en zaadplanten en daarnaast in de aanpassingen in bouw en functie aan het landleven van planten. De student kan na afloop van de owe aangeven waarop deze indeling is gebaseerd en kent de belangrijkste evolutionaire ordeningsprincipes. De student kan aan het eind van de cursus de voortplantingscycli van planten- en schimmelgroepen zelf weergeven en de aanpassingen aan het land van elke planten groep benoemen. - Eerste kennismaking met het biologie handboek Campbell en het werken met concepten - Evolutie als basis van de biologie kennisbasis - Evolutionaire principes en systematiek - Ordening van planten met focus op de voortplantingscycli en aanpassingen aan het milieu en de evolutionaire ontwikkelingslijn. - Microscopiegebruik en tekenvaardigheden. - Analyseren van schoolboeken m.b.t. het thema ordening. - Introductie op het werken met (mis)concepten wat betreft ordening. - Motiveren voor en betekenis geven aan ordening in de klas. - Veldwerk Heumensoord (schimmel) Biologie als wetenschap 1 - Onderzoek en vaardigheden - Onderzoeksmethoden: beschrijvend en empirisch - Onderzoeksvaardigheden - Wetenschappelijk onderzoek opzetten en uitvoeren - Vragen kunnen vertalen in toetsbare hypotheses die door natuurwetenschappelijk onderzoek te beantwoorden zijn - Kwantitatief en kwalitatief onderzoek - Toegepast en fundamenteel onderzoek - Kritische omgang met diverse bronnen en het parafraseren hiervan. - Verslaglegging met betrekking tot beschrijvend en empirisch onderzoek (inclusief de bijbehorende ICT-vaardigheden) - De basisprincipes van evolutionaire processen (ideeën van Darwin, aanpassing aan milieu, natuurlijke selectie, ondersteunende elementen evolutietheorie) - Elementaire veiligheidskennis van chemicaliën, glaswerk, apparatuur en practicumruimte. - Materiaal kennis en juist gebruik van laboratoriummaterialen (o.a. het gebruik van pipetten, maatkolven enz.). - Apparatuurgebruik d.w.z. centrifuges, ph meters en branders. Kennisbases Domein Concept(en) Plant 1 Vakkennis A 1.5 organisme - Soort A 2.3 organisme - Levenscyclus A 4.3 organisme - Voortplanting

14 Biologie als wetenschap 1 Competenties Vakkennis & Vaardigheden Beoordelingscriteria A 5.2 organisme - Fossielen B2 kennis over biologische kennis C2 vaardigheden binnen het vak - Natuurwetenschappelijke vaardigheden - Biologische vaardigheden A 5.3 populatie Natuurlijke selectie A 5.1 aarde Ontstaan van leven 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in samenwerken met collega s 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op niveau 1 (propedeuse) staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Deeltentamen: Kennistoets planten-systematiek en evolutie De student beheerst de kennis van de hierboven genoemde domeinen op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Dossier practicum plantensystematiek en evolutie De student toont in een dossier aan dat hij/zij: - de fylogenie en systematiek van planten en zijn directe voorouders kan uitleggen en in evolutionair perspectief kan plaatsen. - de relaties kan benoemen tussen vorm en functies van de weefsels en organen van planten uit diverse plantengroepen vooral m.b.t. tot de voortplanting en fylogenie. - schimmels kan indelen in hoofdgroepen, tevens m.b.v. een determinatiegids paddenstoelen in het veld kan ordenen en (gedeeltelijk) op naam brengen - de basisvaardigheden beheerst voor het werken met binoculair en microscoop evenals de bijbehorende tekenregels. - macroscopische en microscopische onderdelen uit de levenscycli van schimmels, groenwieren, mossen, varens, zaadplanten kan herkennen, tekenen en benoemen. - plantenweefsels in microscopische preparaten kan herkennen en tekenen. Deeltentamen: Kennistoets biologie als wetenschap 1 De student beheerst de kennis van de hierboven genoemde domeinen op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Dossier biologie als wetenschap 1 De onderzoeker (vink) De student maakt een grondige beschrijving van het leven van een biologische onderzoeker en presenteert deze aan klasgenoten en is daarbij in staat om gebruik te maken van betrouwbare bronnen. Broodje Aap (vink) De student is in staat onderscheid te maken tussen betrouwbare en onbetrouwbare bronnen. De student is in staat om een klein opinieonderzoekje uit te voeren De student is in staat om conclusies te trekken op basis van het onderzoek De student kan gegevens op een duidelijke manier presenteren aan klasgenoten. Wetenschappelijk verslag Vet in Melk (cijfer) De student krijgt gedurende de bijeenkomsten feedback op de verschillende onderdelen van het uiteindelijke verslag en verwerkt deze in het uiteindelijke wetenschappelijke verslag. Toepassen natuurwetenschappelijke methode in verslaglegging in andere leerlijnen (vink)

15 De student kan de regels rondom natuurwetenschappelijke verslaglegging toepassen in een wetenschappelijk verslag (wordt getoetst tijdens OWE Dier 1). Vaardighedentoets (cijfer) De student toont in een practicumtoets aan dat hij/zij: - op de hoogte is van de ARBO regels en veilig kan werken in een laboratorium - op juiste wijze met chemicaliën omgaat, o.a. etiket kan lezen en de juiste veiligheidsregels daarbij toepast. - correct gebruik maakt van glaswerk waaronder pipet, maatkolf en buret. - een titratie op juiste wijze kan uitvoeren - correct gebruik maakt van apparatuur waaronder balans en ph meter. - op juiste wijze een microscoop kan instellen en een microscoop beeld correct interpreteert. Veiligheidstoets (cijfer) De student is op de hoogte van alle veiligheidsaspecten van werken in een practicumlokaal. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets planten-systematiek en evolutie Code: KT Plant 1 C en % van de te behalen punten 90 minuten Deeltentamen: Dossier practicum plantensystematiek en evolutie Code: DS Pl en Ev C en % van de te behalen punten N.v.t. Deeltentamen: Kennistoets biologie als wetenschap 1 Code: KT BAW 1 C en % van de antwoorden goed 90 minuten Deeltentamen: Dossier biologie als wetenschap 1 Code: Ds BAW 1 C en % van de punten N.v.t. Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) - Campbell N.A. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN- ISBN-13: (H25), Hst 1, 22, 26, 29, 30, 31 - Meijden, R. van der (2005). Heukels flora van Nederland (23 e druk), ISBN Waas, B.M.(2008) Biologie voor jou,1thv Handboek 1a (6 e druk). ISBN Waas, B.M.(2008) Biologie voor jou,1thv Handboek 1b (6 e druk). ISBN Readers en handleidingen vanuit de opleiding (zie OnderwijsOnline) Gerhardt, E. (2009). De grote paddenstoelengids voor onderweg, Tirion Plantsystematiek - Hoorcolleges: verhelderen van de leerstof uit Biology (Campbell) en aanbrengen van een rode draad, met ruimte voor het bespreken van studievaardigheden en (mis)concepten

16 - Werkcolleges, waarin de stof uit het handboek Campbell met elkaar doorgenomen wordt. - Practica binnen Plantensystematiek en evolutie: Ondersteuning van de theorie door middel van het bestuderen van plantengroepen, met name de organen betrokken bij generatiewisseling en fylogenie. - Veldwerkexcursie Heumensoord (hier zijn geen kosten aan verbonden) - Vakdidactische plantensystematiek opdrachten Maximum aantal deelnemers Biologie als wetenschap - Practicum/werk/hoorcolleges: verhelderen van de leerstof uit Biology (Reece et al., 2014) en reader waarin begrippen binnen de natuurwetenschap zijn opgenomen. Hierbij wordt aandacht besteed aan en bespreken van studievaardigheden en (mis)concepten. Ondersteuning van de theorie door middel van het bestuderen van onderzoeksvaardigheden onderdeel materiaal en methoden (veiligheid, materialen en apparatuur). - Uitvoeren van simpele proeven om laboratoriumvaardigheden aan te leren. - Bestuderen en uitvoeren van proeven voor aanleren van onderzoeksvaardigheden. Niet van toepassing

17 Onderwijseenheid Dier 1 Bouw & Functie 1 Code Opleiding Doelgroep ILS-Bi646 Opleiding tot leraar van de 2de graad biologie Studenten propedeuse voltijd van de opleiding tot leraar biologie Onderwijsperiode Leerjaar 1, Semester 1, Periode 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Practicumverslagen & vakdidactiek producten 7,5 studiepunten, 210 studielasturen Werkbijeenkomsten: 59 uur contacttijd (lessen, hoorcolleges, werkbijeenkomsten, excursie) Zelfstudie: 151 uur In deze onderwijseenheid wordt met name inhoudelijk de basis gelegd voor de Dier OWE s die op deze zullen volgen. Deze OWE is de eerste in de leerstoflijn van het concept Dier. Aspecten aangeleerd tijdens de cursus Biologie als wetenschap 1 zullen ook tijdens deze OWE uitgevoerd worden. Daarnaast zullen de begrippen anatomie en fysiologie tijdens vrijwel alle volgende OWE s als bekend worden beschouwd. In deze OWE wordt aan onderdeel 1 (instrumentele vaardigheden) van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt. Deelname aan de werkcolleges is een verplicht onderdeel van de cursus. Studenten wordt de toegang tot de les ontzegd wanneer de voorbereidende opdrachten/practica niet gemaakt zijn. De student is verplicht om alle practica bij te wonen. Wanneer een practicum om een geldige reden (bv. ziekte) gemist wordt, en meldt de student zich af bij de betrokken vakdocent, dan kan het in dezelfde periode nog ingehaald worden. De student neemt per contact op met de begeleidende TOA/practicuminstructeur (met cc naar vakdocent) om een afspraak in te plannen. De inhaalpractica vinden op dinsdagmiddag plaats. Per vak kan maximaal één practicumbijeenkomst ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het practicum wel maximaal 1x ingehaald worden, maar zal het practicumproduct als herkansing worden beschouwd. De thema s besproken tijdens deze OWE zijn gericht op het behalen van onderstaande doelen: Theorie: - De student kan het begrip systematiek beschrijven. - De student kan beschrijven wat de kenmerken van een dier zijn. - De student kan de kenmerken op basis waarvan stammen (of andere groepen) binnen het dierenrijk van elkaar verschillen benoemen en toelichten. - De student kan van iedere stam binnen het dierenrijk karakteristieke kenmerken benoemen en herkennen bij leden van die stam. - De student kan kenmerken van de bouw van organen/organismen verklaren vanuit hun functie. - De student kan organen en weefsels herkennen. - De student kan de bouw en werking van het spijsverteringsstelsel beschrijven. - De student kan de bouw en werking van diverse circulatiesystemen beschrijven.

18 - De student kan de bestanddelen van bloed noemen met hun functies. - De student kan de bouw en werking van diverse organen voor gaswisseling beschrijven. - De student kan de bouw en werking van diverse uitscheidingsorganen beschrijven. - De student kan uitleggen hoe CO2 en O2 door het bloed/hemoglobine worden getransporteerd. - De student kan gezondheidsproblemen door ziekte, dopinggebruik of sport verklaren vanuit bovenstaande kennis. Practicum: - De student kan een verteringspracticum uitvoeren en er een natuurwetenschappelijk verslag van maken. - De student kan een big en een vis ontleden en de orgaanstelsels van deze dieren vergelijken. - De student kan dieren op basis van uiterlijke kenmerken ordenen en op basis hiervan een (fylogenetische) stamboom maken. - De student kan een hart ontleden en hierin de onderdelen benoemen. - De student kan practica met bloed uitvoeren (bufferwerking, stolling, osmotische resistentie) en de resultaten kort en krachtig op een poster presenteren. - De student kan met IP-Coach een ECG maken en het verloop hiervan toelichten. - De student ontwikkelt zijn snijvaardigheden door een mossel, zeepier en zeester te ontleden en kan de belangrijkste organen van deze dieren in zijn preparaten benoemen. De student werkt hier aan de leerlijn ICT: instrumentale vaardigheden Vakdidactiek: De student kan op een voor medestudenten boeiende/inspirerende manier vertellen/tonen op basis van welke kenmerken stammen (of andere groepen) binnen het dierenrijk van elkaar verschillen. Kennisbasis Domein Concept(en) Dier 1 Vakkennis A 1.3 orgaansysteem - Weefsel, orgaan, orgaanstelsel A organisme - Soort A 1.5 organism - Levenscyclus A 2.2 orgaansysteem - Gaswisseling, circulatie, spijsvertering, uitscheiding, stevigheid en beweging A 2.4 organisme - Homeostase, voeding Vakdidactiek Aanpalen de vakken Competenties B Biologie leren Gezondheidszorg en welzijn 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 5. Competent in samenwerken met collega s Biologische denk- en werkwijzen: vorm en functie denken Alle concepten Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Dier 1 De student beheerst de kennis van bovengenoemde domeinen en bijbehorende concepten op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis.

19 Deeltentamen: Practicumdossier Dier 1 Practicum vertering (1x) - De student kan tijdens een kookboekpracticum uitleggen waarom hij bepaalde handelingen uitvoert, incl. de inzet van bepaalde indicatoren, blanco- en controleproeven. - De student kan nauwkeurig pipetteren. - De student kan tijdens een practicum een nette, overzichtelijke werkomgeving handhaven. - De student kan een inhoudelijk krachtig practicumverslag schrijven volgens de standaard natuurwetenschappelijke opbouw. De voorwaarden om tot inhoudelijke beoordeling over te gaan zijn dat het verslag er verzorgd uitziet, de lay-out overzichtelijk is en de tekst niet meer dan drie taal- of spellingsfouten per bladzijde bevat. Wordt aan deze voorwaarden niet voldaan, dan krijgt de student het cijfer 1 toegekend. Vergelijking orgaanstelsel vis/big (2x) - De student kan tijdens een snijpracticum een nette, overzichtelijke werkomgeving handhaven. - De student kan prepareerbestek, in het bijzonder de messen, op een veilige manier gebruiken. - De student kan een big en een vis zodanig ontleden dat hij ligging, vorm en aanhechting van de organen van het spijsverterings-, circulatie-, gaswisselings- en urogenitaalstelsel kan bestuderen. - De student kan schematische biologische tekeningen maken van deze organen en ze hierin benoemen. - De student kan per orgaanstelsel een verschil tussen de big en de vis beschrijven met betrekking tot de (waargenomen) morfologie (bouw/uiterlijk) van de bestudeerde organen en dit verschil koppelen aan het verschil in levenswijze tussen de dieren. - De student kan krachtig formuleren en zijn bronnen vermelden volgens de APA richtlijnen. De voorwaarden om tot inhoudelijke beoordeling over te gaan zijn dat het verslag er verzorgd uitziet, de voorgeschreven opbouw heeft, de lay-out overzichtelijk is en de tekst niet meer dan drie taal- of spellingsfouten per bladzijde bevat. Wordt aan deze voorwaarden niet voldaan, dan krijgt de student het cijfer 1 toegekend. Vakdidactische opdracht dierensystematiek (2x) - De student kan op basis van voorbeelden uitleggen op basis van welke kenmerken stammen (of andere groepen) binnen het dierenrijk van elkaar verschillen met betrekking tot één bepaald orgaansysteem. - De student kan hoofd- van bijzaken onderscheiden. - De student is in staat klasgenoten/leerlingen te boeien en te inspireren qua inhoud en manier van presenteren. - De student houdt zich in samenwerkingsverband aan afspraken en neemt initiatief: neemt een evenredige hoeveelheid taken op zich en komt met interessante ideeën. Hij motiveert groepsgenoten ditzelfde te doen. Poster Bloed (V) - De student kan met behulp van een poster een proef op een overzichtelijke en inhoudelijk krachtige manier presenteren binnen de eigen onderzoeksgroep. Hij kan daartoe hoofd- en bijzaken onderscheiden. (criterium 1) - De student kan met behulp van een poster een proef op een aantrekkelijke/verzorgde manier presenteren binnen de onderzoeksgroep. (criterium 2)

20 En één van onderstaande criteria (criterium 3): - De student kan op basis van onderzoeksresultaten concluderen of bloed een hogere buffercapaciteit heeft dan water en benoemen welke stoffen in het bloed voor deze capaciteit zorgen. - De student kan aangeven welke rol Ca 2+ speelt in de bloedstolling en op basis van onderzoeksresultaten aangeven of deze rol ook door een ander tweewaardig positief ion gespeeld zou kunnen worden. - De student kan op basis van onderzoeksresultaten uitspraken doen over de osmotische resistentie van rode bloedcellen tegen oplossingen van NaCl, ureum en glucose en verschillen hiertussen verklaren vanuit de theorie. Aan alle drie de criteria moet zijn voldaan voor een voldoende (=V) Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Dier 1 - Bouw & functie 1 Code: KT Dier 1 C , % goed is een voldoende 120 minuten Deeltentamen: Practicumdossier Dier 1 Code: PD Dier 1 C Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers 2 55% goed / V voor elke deelopdracht is een voldoende n.v.t. - ILS handleiding: Dier 1 (zie OnderwijsOnline) - Campbell N.A. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN- ISBN-13: Hst 1, (Hoofdstukken:32, 33, 34, 40, 42, 43, 44) - Onderwijsmateriaal Biologie als wetenschap 1 - Hoorcolleges: met als doel gedeelten van de leerstof te verhelderen. - Practicumbijeenkomsten: theorie in de praktijk, waarbij diverse fysiologische biologische concepten verhelderd worden en (ICT) vaardigheden worden ontwikkeld. - Excursie naar Naturalis of een ander natuurwetenschappelijk museum (onderdeel vakdidactische opdracht, hier zijn kosten aan verbonden.) - Werkcolleges: expertlessen: Individuele studenten bereiden een onderdeel van de lesstof voor en begeleiden andere studenten bij opgaven die over dit hoofdstuk gaan. - Zelfstudie: theorie verwerken, o.a. door het werken aan opdrachten. Niet van toepassing

21 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Oriëntatie op lesgeven owk 1a ILS-Bi630 Opleiding tot leraar van de 2 de graad Biologie Studenten voltijd propedeuse Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie In periode 2 werken studenten aan een de leertaak Praktijkonderzoek deel A onderzoeksplan. Met deze leertaak leert de student hoe hij door middel van praktijkonderzoek vragen over onderwijssituaties op een systematische wijze kan beantwoorden. 7.5 studiepunten, 210 studielasturen Werkplekleren 64 uur Contacttijd 48 uur Leertaak Praktijkonderzoek deel A, 40 uur Zelfstudietijd 58 uur (29 uur per periode) Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de leerlijn onderwijskunde die gebaseerd is op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. In jaar 1 maakt ook de onderwijseenheid integraal handelen in de beroepspraktijk 1 deel uit van deze leerlijn. Deze onderwijseenheid wordt in semester 2 van het eerste leerjaar aangeboden. Bij de aanvraag van stageplaatsen door studenten, wordt gebruik gemaakt van het Protocol Plaatsing Studenten zoals opgenomen in bijlage 4 van de OER. Een leerwerkplan is voorwaarde om te kunnen starten met het werkplekleren. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven. De eerste lessen van periode 1 richten zich op een oriëntatie van het Nederlandse onderwijssysteem. Speciaal aandacht zal uitgaan naar het (v)mbo. Verschillende onderwijsvaardigheden zullen deze periode worden geoefend zoals het observeren, presenteren, reflecteren en het zicht krijgen op (eigen) leer-strategieën. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de pedagogische thema s motivatie, de psychologische basisbehoeften en hoe daar als leerkracht rekening mee gehouden kan worden. Tot slot leert de student in periode 1 een leerwerkplan te schrijven ter voorbereiding op het werkplekleren 1. In periode 2 vindt het eerste deel van het werkplekleren 1 plaats. De eerste lessen krijgt de student zicht op het werken in de beroepspraktijk. Verschillende thema s worden behandeld in het licht van de beroepspraktijk; directe instructiemodel, motivatie, leerling-behoeften en orde houden. De student voert in periode 2 en 3 een praktijkonderzoek uit. Centraal in dit praktijkonderzoek staat de vraag; Wat vind ik een goede docent? Het praktijkonderzoek bestaat uit twee delen. Deel A is het onderzoeksplan, deze wordt in periode 2 geschreven. Deel B is de uitvoering van het onderzoek gedurende periode 3. Deel A en B vormen samen de leertaak die in periode 3 wordt afgesloten en beoordeeld. Deze leertaak met de bijbehorende bijeenkomsten is onderdeel van een doorlopende leerlijn onderzoek die in het laatste opleidingsjaar eindigt met een afstudeeronderzoek. In deze onderwijseenheid werkt de student aan de volgende kwalificaties van de leerlijn leren en lesgeven met ict: - kwalificatie 1 instrumentele vaardigheden

22 Kennis basis Generieke Kennisbasis - kwalificatie 3 mediavaardigheid - kwalificatie 4 opleiden tot ict-geletterde leerlingen - kwalificatie 6 ontwerpen van ict-rijke leerarrangementen Domein Subdomein 1: Leren in diverse contexten 1.4 Leerling-kenmerken 2: Didactiek en leren 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen 6: Professionele docent 6.1 Werken aan de eigen professionele ontwikkeling 6.2 Praktijk onderzoek 7: Nederlands onderwijssysteem 7.1 Nederlands onderwijsstelsel Competenties 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Oriëntatie op lesgeven 1a (owk 1a) De student beheerst de kennis van eerder genoemde domeinen en subdomeinen uit de generieke kennisbasis op het niveau van onthouden/kennis, het begrijpen/ herkennen en het toepassen in eenvoudige situaties. Tijdens dit deeltentamen staan de onderwerpen motivatie, de psychologische basisbehoeften en hoe daar als leerkracht rekening mee gehouden kan worden centraal. Deeltentamen: ILS-taaltoets De student beheerst het taalniveau B2 volgens Talige startcompetenties Hoger Onderwijs, SLO, Enschede Het gaat hierbij om de onderdelen: Formuleren; werkwoordspelling; niet-werkwoordspelling; interpunctie; woordkeuze en woordenschat. De student beheerst het taalniveau 3f volgens Advies commissie Meijerink - Over de drempels met taal en rekenen (2008). Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets oriëntatie op lesgeven 1a Code: KT ori lesg C 5,5 2 Periode 1 en 2 1 n.v.t. 65% van het totale aantal punten is 1,5 uur voldoende Deeltentamen: ILS taaltoets Code : ILS taaltoets V V 2x Periode 1 en 3 N.v.t. n.v.t. 105 punten van het totale aantal punten is voldoende, afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van de toets kan hier van afgeweken 1,5 uur Verplicht onderwijsmateriaal worden. - Geerts, W. & Van Kralingen, R. (2016). Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho. ISBN , ISBN e-book Ros, A., Castelijns, J., Loon, A. van., Verbeeck, K. (2014) Gemotiveerd leren en lesgeven. De kracht van intrinsieke motivatie. Bussum: Uitgeverij Coutinho ISBN

23 Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) - Van der Donk, C. & Van Lanen, B. (2012). Praktijkonderzoek in de school Bussum: Coutinho. ISBN: Reader onderwijskunde 1a (OnderwijsOnline) - Kas, W. (2006). Zinnen schrijven. Taalconditietraining. Den Haag: Sdu Uitgevers. ISBN (Werk)colleges waarin theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen en verwerkingsopdrachten. - Tijdens het werkplekleren werk je d.m.v. het uitvoeren van leertaken aan je competentieontwikkeling.

24 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Ecologie 1 Inleiding in de Ecologie ILS-Bi634 Opleiding tot leraar van de 2de graad biologie Studenten propedeuse voltijd van de opleiding tot leraar biologie Onderwijsperiode Leerjaar 1, Semester 2, Periode 3 en 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie Practicum en veldwerkverslag 7,5 studiepunten, 210 studielasturen Theorie in P3: 18 uur (per week: 2 ¼ uur theorie / werkcolleges) Practicum in P4: 49 uur (7 uur practicumlessen per week) Zelfstudie: 143 uur (9 uur per week) Samenhang met De OWE Ecologie is onderdeel van de leerlijn Ecologie van het biologiecurriculum en is andere het basisvak in jaar 1. De aangeleerde concepten zullen verder verdiept en toegepast onderwijseenheden worden bij Ecologie 2 (Veldwerk & geologie) in de propedeuse en bij Ecologie 3 en 4 (aquatische ecologie) in de hoofdfase. Het taxonomisch onderdeel (determineren van flora &fauna ) van ecologie 1 sluit nauw aan bij de OWE plant 1 - plantensystematiek en evolutie. Ingangseisen en De theorie werkcolleges, practicum- en veldwerkactiviteiten zijn verplicht. De student is aanwezigheidsverplichting verplicht om alle practica bij te wonen. Wanneer een practicum om een geldige reden (bv. ziekte) gemist wordt, en meldt de student zich af bij de betrokken vakdocent, dan kan het in dezelfde periode nog ingehaald worden. De student neemt per contact op met de begeleidende TOA/practicuminstructeur (met cc naar vakdocent) om een afspraak in te plannen. De inhaalpractica vinden op dinsdagmiddag plaats. Per vak kan maximaal één practicumbijeenkomst ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het practicum wel maximaal 1x ingehaald worden, maar zal het practicumproduct als herkansing worden beschouwd. Algemene Deze OWE geeft een inleiding op de ecologie, waarin de volgende concepten aan bod omschrijving komen: biotische en abiotische factoren, levensgemeenschappen, voedselnet, kringlopen, energiestromen, biodiversiteit, natuurbehoud. Naast theorie bevat deze OWE een relatief groot deel practicum waarin theorie in de praktijk toegepast wordt. In het practicumgedeelte staan de volgende onderwerpen centraal: kennis van de Nederlandse flora & fauna, determinatievaardigheden, veldwerktechnieken en studie van de landschapsgeologie in relatie tot de ecologie. In deze OWE wordt aan onderdeel 1 (instrumentele vaardigheden) van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt. Kennisbases Domein Concept(en) Ecologie 1 Vakkennis A 1.5 Populatie - Soort A 1.6 Ecosysteem - Ecosysteem A 1.7 Ecosysteem - Biosfeer A 2.4 Aarde - Energiestromen - Kringloop - Dynamiek - Evenwicht A 2.5 Aarde - Duurzame ontwikkeling

25 Competenties Vakdidactiek A 3.5 Populatie - Dynamiek A 3.6 Ecosysteem - Voedselrelaties B1.1 Biologie leren - Leren van biologische vaardigheden - Technisch-instrumentele vaardigheden - Veldwerk - Biologische systeem denk- en werkwijzen - Ecologisch denken B 1.4 De leeromgeving - Veldwerk - Kent de benodigde veldwerkmaterialen en beheerst de veldwerktechnieken om een buitengebied te beschrijven en te onderzoeken 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op niveau 1 (propedeuse) staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Ecologie 1 De student beheerst de kennis van bovengenoemde domeinen en bijbehorende concepten op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Practicumdossier Ecologie 1 Practicumvaardigheden: - De student kan verschillende typen bodem fysisch en chemisch karakteriseren - De student kan een kaart lezen, interpreteren (geografisch, bodemkundig) en koppelen aan een gelopen traject of onderzoeksgebied. - De student kan een landschap beschrijven en de vorm koppelen aan historische, geologische en klimatologische verschijnselen. (Excursie Duivelsberg) - De student kan de overlevingsstrategieën/ levensgeschiedenis kenmerken van planten in een voorjaarsbos beschrijven en verklaren - De student kan onderzoeksmatig een gebied abiotisch en biotisch karakteriseren en daarin onderliggende relaties vinden. - De student kan van een ecologisch onderzoek volgens de natuurwetenschappelijke methode (zie ook BaW1) verslag leggen. - De student is in staat klasgenoten/leerlingen te boeien en te inspireren qua inhoud en manier van presenteren. (Spreken vanuit het hart) - De student kan fenologische informatie vinden en eigen waarnemingen koppelen aan het landelijk onderzoek. Deeltentamen: Kennis- en vaardighedentoets Flora & Fauna - De student kan soorten van de behandelde plantenfamilies herkennen en enkele karakteristieke kenmerken benoemen. - De student kan de meest voorkomende plantensoorten van NL m.b.v. de flora op naam brengen.

26 Tentaminering / Integrale toetsing Verplicht Onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers - De student kan de meest voorkomende geleedpotigen (zie lijst T6A in reader terrestrische ecologie) op orde en suborde brengen. - De student kan een zelf gekozen plantenlijst aanleggen van 75 veel voorkomende planten in de nabijheid van de opleiding, deze in het veld herkennen en enkele typische veldkenmerken benoemen. Deeltentamen: Kennistoets Ecologie 1 Code: KT Ecologie1 C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiode Weging C 5,5 2 3 en % van de punten 1 ½ uur Deeltentamen: Practicumdossier Ecologie 1 Code: DP Ecologie1 C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiode Weging C 5, % van de punten N.v.t. Deeltentamen: Kennis- en vaardighedentoets Flora & Fauna Code: KT+VT FF C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiode Weging C 5, % van de punten N.v.t. - ILS theoriehandleiding: Ecologie 1 (zie OnderwijsOnline) - ILS practicumhandleiding Ecologie 1 (zie OnderwijsOnline) - Reece J.B. et al. (2014). Campbell Biology met MasteringBiology & Dutch Glossary & MasteringBiology access (4 jaar geldig). (10 e druk). USA, Pearson, ISBN13: Meijden, R. van der (2005). Heukels flora van Nederland (23 e druk), ISBN Chinery, M. (2012). Nieuwe insectengids (9 e druk) ISBN Waas, B.M. (2008) Biologie voor jou,1thv Handboek 1a. (6 e druk). ISBN Waas, B.M.(2008) Biologie voor jou,1thv Handboek 1b. (6 e druk). ISBN Nieuwe Bloemengids, Fitter, R. e.a. Tirion, ISBN Een vogelgids (zie ook - Bionieuws, Nederlands instituut voor de biologie (NIBI), Utrecht - Werkcolleges & studentpresentaties waar de stof uit het handboek Campbell met elkaar doorgenomen wordt. - Practica binnen determineren en flora & fauna kennis - Practica binnen Terrestrische ecologie - Veldwerkexcursie De Duivelsberg - Veldwerk buiten; onderzoek en veldwerktechnieken - Vakdidactische ecologie opdrachten Niet van toepassing

27 Onderwijseenheid Vakdidactiek 1 & Ecologie 2 Code Opleiding Doelgroep ILS-Bi633 Opleiding tot leraar van de 2de graad biologie Studenten propedeuse voltijd van de opleiding tot leraar biologie Onderwijsperiode Leerjaar 1, Semester 2, Periode 3 en 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie Miniles werkvormen Leertaak werkwormen op de stageschool Leuke weetjes boek, strip en kruip in de huid van Dossier vakdidactiek Dossier Zuid-Limburg 7,5 studiepunten (stp), 210 studielasturen Vakdidactiek 1 (5,0 stp) Contacttijd: 50 uur (lessen, hoorcolleges, werkbijeenkomsten) Zelfstudie: 90 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Ecologie 2 (2,5 stp) Contacttijd: 12 uur (lessen, hoorcolleges, werkbijeenkomsten) Zelfstudie: 18 uur Veldwerkweek: 40 uur (Limburg en dossier) kosten: 125 euro In het biologiecurriculum is de leerlijn vakdidactiek opgenomen waarin alle vakdidactiek onderwerpen uit de landelijke kennisbasis zijn opgenomen. In elk leerjaar van de opleiding wordt een vakdidactiek OWE/module aangeboden om je vakdidactisch te bekwamen ter voorbereiding en ondersteuning van de werkplekstages. Het onderdeel Veldwerk & geologie van deze OWE behoort tot de leerlijn ecologie. Dit onderdeel sluit aan bij de OWE Ecologie 1 dat ook in de propedeuse wordt aangeboden. In de OWE ecologie 1 wordt de basis gelegd voor de ecologische concepten, in de OWE Vakdidactiek & Ecologie II worden deze concepten in de praktijk bestudeerd en verder verdiept met aansluitende relevante geologische en evolutionaire concepten. Tijdens het veldwerk in Limburg wordt ook veel aandacht besteed aan veldwerkdidactiek en sluit daarbij aan bij het eerste onderdeel van deze OWE: Vakdidactiek 1. De student is verplicht om alle practica bij te wonen. Wanneer een practicum om een geldige reden (bv. ziekte) gemist wordt, en meldt de student zich af bij de betrokken vakdocent, dan kan het in dezelfde periode nog ingehaald worden. De student neemt per contact op met de begeleidende TOA/practicuminstructeur (met cc naar vakdocent) om een afspraak in te plannen. De inhaalpractica vinden op dinsdagmiddag plaats. Per vak kan maximaal één practicumbijeenkomst ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het practicum wel maximaal 1x ingehaald worden, maar zal het practicumproduct als herkansing worden beschouwd. Deelname aan de veldwerkweek is alleen mogelijk als je de voorbereidende colleges hebt gevolgd en de opdrachten gemaakt hebt. Voor deelname hieraan, moet ook het verschuldigde bedrag op tijd zijn overgemaakt.

28 Algemene omschrijving In deze OWE wordt een basis gelegd in de vakdidactiek. Deze OWE bestaat uit twee onderdelen namelijk vakdidactiek 1, waarin een basis wordt gelegd in de vakdidactiek en veldwerk Zuid-Limburg waarin verschillende aangeleerde methoden wordt gebruikt om kennis te delen. De volgende onderwerpen komen aan bod: Vakdidactiek 1 - Introductie en toepassen van biologisch didactisch model - curriculum en doelen onderwijsstelsel - inleiding, oefenen en ondergaan van werkvormen - directe instructie herkennen en lesfasen van model van Ebbens - huiswerkdidactiek - onderwijsleermiddelen - ixperium/ict vaardigheden - uitwisselen van materialen - aanleggen van databank leuke weetjes - oefen van werkvormen op stageschool - toepassen van geleerde kennis in miniles Ecologie 2 (Excursie Zuid-Limburg) Theorie - Geeft een inleiding in de ontstaansgeschiedenis van Zuid-Limburg, haar geomorfologie, landschappen en ecologie. De student krijgt een aantal hoorcolleges en een gesteente opdracht ter voorbereiding op de excursie naar Zuid-Limburg. Practicum & veldwerk Aan het einde van periode 4 gaan studenten onder begeleiding van docenten naar Epen (Zuid-Limburg). Daar vindt een eerste kennismaking plaats met het unieke karakter van het Zuid Limburgse landschap, haar geologie, geomorfologie en flora en fauna. Na de kennismaking is er ruimte voor het doen aan verschillende onderzoeken in verschillende gebieden. Daarbij maakt de student gebruik van zijn/haar aangeleerde veldwerktechnieken uit de OWE ecologie 1. De resultaten van de meeste onderzoeken worden elke avond uitgewerkt en gepresenteerd aan de medestudenten in verschillende werk- / presentatievormen. Op deze werkvormen wordt feedback gegeven door docenten en medestudenten ter oefening en voorbereiding voor het eindproduct onderzoeksverslag Hohndal. In dit eindverslag kan de student zijn aangeleerde kennis en vaardigheden van de veldwerkweek aantonen. Kennisbasis Domein Concept(en) Ecologie Vakkennis A 1.6 Ecosysteem Ecosysteem 2 A 1.7 Biosfeer Biosfeer A 2.4 Ecosysteem Dynamiek o Abiotische en biotische factoren in een ecosysteem zijn veranderlijk o Een ecosysteem is een dynamisch systeem A 3.5 Populatie Populatiedynamica o Biotische en abiotische interacties die van invloed zijn op de grootte van populaties Aanpalende Aardrijkskunde Geogenese en geomorfologie vakken Vakdidactiek B 1.1 Biologie leren - Leren van biologische vaardigheden B 1.4 De leeromgeving - Veldwerk

29 Vakdidactiek 1 Vakdidactiek B 1.1 Biologie leren B 1.2 Biologie lesgeven B 1.3 Het biologiecurriculum - Begripsontwikkeling en jargon (taalgebruik; biologische begrippen, relaties en context lesmateriaal analyseren op niveau. - Biologie methodes gebruiken, vergelijken, beoordelen en selecteren (kennis van methodes; kritisch vergelijken en beoordelen) - Verbanden leggen tussen biologie en andere vakken - Didactische werkvormen en media - Werken via het biologisch didactisch model: verkennen van beginsituatie en daarna koppelen van doelen aan werkvormen en materialen - Het curriculum (kennis ontwikkelingen en inhoud - biologiecurriculum incl. MBO; kennis examenprogramma s en eindtermen) - Centrale concepten (kennis centrale concepten en samenhang) Competenties 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent De uitwerking van de competenties op niveau 1 (propedeuse) staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Dossier vakdidactiek 1 Geven van een miniles, waarin delen van het biologisch didactisch model en de directe instructie zijn verwerkt. De student wordt getoetst op: - Het kunnen toepassen van het biologisch didactisch model - Het toepassen van werkvormen die aansluit bij de geformuleerde leerdoelen - Het herkenbaar toepassen van enkele fases van het directe instructie model - Het beargumenteerd inzetten van onderwijsleermiddelen - Het rekening houden met voorkennis en niveau van de leerling - Het kunnen reflecteren op eigen les (zie competent in reflectie en ontwikkeling, niveau 1). Leertaak: op de stageschool een werkvorm toegepast, daar wordt zelf en met de spd op gereflecteerd en voor zichzelf tips en tops geformuleerd. De student wordt getoetst op: - Het herkenbaar toepassen van werkvorm via het biologisch didactisch model - Een (zelf)reflectie op de gegeven instructie aan de klas. (zie competent in reflectie en ontwikkeling, ruggengraatboekje, niveau 1). Leuke weetjes opgezocht en verwerkt via het biologisch didactisch model voor de student zelf en medestudenten, alsmede een strip en een kruip in de huid van opdracht. De student wordt getoetst op: - Aandragen van leuke weetjes, ingepast in belevingswereld van leerling en ingepast in perspectief en plaats in les. - Maken van een strip als vereenvoudiging van moeilijk onderwerp. - Maken van een belevingsopdracht in de vorm van een kruip in de huid van. Bovenstaande drie punten verwerkt in een eindverslag. Tussentijdse opdrachten moeten als voldoende worden afgevinkt.

30 Tentaminering / Integrale toetsing Deeltentamen: Kennistoets Ecologie 2 -Zuid-Limburg De student wordt getoetst op: - De student kan de voor Nederland belangrijkste geologische tijdperken en gebeurtenissen in de aardgeschiedenis plaatsen en chronologisch rangschikken. - De student kan de aanwezigheid van steenkool en kalksteen in Zuid Limburg vanuit geologisch perspectief verklaren. - De student kan de ontstaanswijze van de belangrijkste geologische formaties in Zuid Limburg verklaren en herkennen - De student kan de unieke geologische situatie van Zuid Limburg, waarbij oude aardlagen aan het oppervlak komen, verklaren. - De student kan de geomorfologie van het huidige Zuid Limburgse landschap verklaren. - De student kan de aanwezigheid van krijtformaties verklaren en uitleggen wat de invloed is op het huidige landgebruik en vegetatie. - De student kan relatie leggen tussen de aanwezige geomorfologie, bodems en vegetatie in Zuid Limburg - De student kan belangrijke kensoorten van de Zuid Limburgse flora en fauna benoemen en ze plaatsen in hun specifieke biotoop. Deeltentamen: Dossier Ecologie 2 - Zuid-Limburg - De student kan een kaart lezen, interpreteren (geografisch, bodemkundig) en koppelen aan een gelopen traject of onderzoeksgebied. - De student kan een landschap beschrijven en de vorm koppelen aan historische, geologische en klimatologische verschijnselen. - De student kan onderzoeksmatig een gebied abiotisch en biotisch karakteriseren en daarin onderliggende relaties vinden. - De student kan van een ecologisch onderzoek volgens de natuurwetenschappelijke methode (zie ook OWE BaW1) verslag leggen. - De student kan de grote hoeveelheid veldgegevens ordenen en overzichtelijk weergeven waarbij de koppeling van biotische en abiotische factoren duidelijk zichtbaar is. - De student kan geologische en biologische informatie vinden van het onderzoeksgebied en eigen waarnemingen koppelen aan de theorie. - De student kan het voorkomen van zinkflora ecofysiologisch verklaren en haar bedreigingen beschrijven. Deeltentamen: Dossier vakdidactiek 1 Code: DS vakdid1 C 5,5 2 3 en % van de te behalen punten N.v.t. Deeltentamen: Kennistoets Ecologie 2 Zuid-Limburg Code: KT Z-Limburg C 5,5 2 3 en % van de te behalen punten 50 min.

31 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Deeltentamen: Dossier Ecologie 2 Zuid-Limburg Code: DS Z-Limburg C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiode Weging C 5, % van de te behalen punten n.v.t. - Reader Veldwerk & geologie (2015). HAN-ILS en de ondersteunende PP (zie HAN- OnderwijsOnline) - Ebbens, S. & Ettekoven, S. (2013). Effectief leren ( 3 e druk). Wolters Noordhoff. - Waas, B.M.(2013) Biologie voor jou,1thv Handboek 1a. (7 e druk). - Waas, B.M.(2013) Biologie voor jou,1thv Handboek 1b. (7 e druk). - Geers W. en van Kralingen R. (2011) Handboek voor leraren. Uitgeverij Coutinho. - Gans, W. de (2008). ANWB geologieboek Nederland (1 e druk). Den Haag, ANWB Vakdidactiek 1 - Colleges en werkcolleges, waarbij lesmateriaal ontwikkeld wordt en diverse werkvormen worden uitgetest en op elkaar geoefend worden. Ecologie 2: Veldwerk & geologie - Hoor- en werkcolleges ter voorbereiding van de veldwerkweek in Zuid-Limburg - Expertmethode (elk student wordt expert op een bepaald gesteente / grondsoort en kan deze kennis overbrengen) - Veldwerkweek in Zuid-Limburg (excursie, veldwerkonderzoek, presentaties van onderzoeksgegevens op diverse manieren, kosten 150 euro) Niet van toepassing

32 Onderwijseenheid Dier 2 Voortplanting 1 & Balans 1 Code Opleiding Doelgroep ILS-Bi647 Opleiding tot leraar van de 2de graad biologie Studenten propedeuse voltijd van de opleiding tot leraar biologie Onderwijsperiode Semester 2, Periode 3 en 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Verslaglegging bezoek anatomisch museum Uitwerking opdracht drama-visualisatie Werkvormen seksuele en relationele vorming 7,5 studiepunten, 210 studielasturen Contacttijd: 73 uur (lessen, hoorcolleges, werkbijeenkomsten, practica, excursie) Zelfstudie: 137 uur Deze onderwijseenheid is de tweede uit de leerlijn Dier. Voor het eerst tijdens de opleiding komt het thema voortplanting op het programma. Ook onderdeel van deze OWE is het onderdeel balans. Deze OWE bouwt voort op Dier 1 (Bouw en functie I). Zowel het thema bouw en functie, als de thema s voortplanting en balans kennen in de hoofdfase een vervolg. Bovendien sluit het vakdidactische deel (seksuele en relationele vorming) aan op de leerlijn vakdidactiek. In deze OWE kan worden gewerkt aan onderdeel 1 (instrumentele vaardigheden) van de leerlijn leren en lesgeven met ict. Deelname aan de (werk-)colleges is verplicht. Deelname aan de vakdidactische bijeenkomsten is ook verplicht. Afwezigheid is voor de verplichte bijeenkomsten maximaal 1 keer (werkcolleges) of 2 keer (vakdidactische bijeenkomsten) geoorloofd indien een student zich vooraf (tenminste 1 uur voor aanvang van de les) met een goed beargumenteerde reden bij de docent heeft afgemeld. Wanneer aan deze voorwaarde niet wordt voldaan, zal de student voor de opdracht (thema van die bijeenkomst) het cijfer 1 krijgen. Student komt vervolgens in beide gevallen (afgemeld met goede reden of niet afgemeld) binnen 3 werkdagen met een voorstel voor een vervangende opdracht. De thema s besproken tijdens deze OWE zijn gericht op het behalen van onderstaande doelen: Theorie balans 1: - De student kan het begrip homeostase definiëren en toelichten. - De student kan (homeostatische) regulatiemechanismen schematisch weergeven. - De student kan osmoregulatie en thermoregulatie met behulp van schema s beschrijven, alsmede processen die zorgen voor de water- en energiebalans. Hierbij benoemt hij de hormonen en onderdelen van het zenuwstelsel die hierbij een belangrijke rol spelen. - De student kan een abstract (regulatie-)mechanisme concretiseren door het ontwerpen van een visualisatie in de vorm van een groepsopdracht. Theorie voortplanting 1: - De student kan de functie van voortplanting(-sorganen) benoemen.

33 - De student kan beschrijven hoe onder invloed van hormonen gameten worden gevormd - De student kan beschrijven hoe de embryonale ontwikkeling van dieren (met name zoogdieren) in zijn werk gaat. - De student kan uitleggen wat de functie van seksueel gedrag is. - De student kan uitleggen wat een levenscyclus is en kan voorbeelden hiervan benoemen. - De student kan een mening formuleren op basis van argumenten over het toepassen van vruchtbaarheidsbehandelingen en het kloneren van dierlijke organismen. - De student kan beredeneren welke voortplantingsstrategie vanuit evolutionair oogpunt het beste past bij diergroepen. - De student kan op basis van afwijkende kenmerken van een kind beredeneren wat er tijdens de embryonale ontwikkeling niet volgens plan is verlopen. Vakdidactiek voortplanting en seksualiteit: - De student kan in het kader van seksuele en relationele vorming persoonlijke werkvormkeuzes maken op basis van kennis over de seksuele ontwikkeling van jongeren en factoren die deze ontwikkeling beïnvloeden, met oog voor vertrouwen en veiligheid. - De student kan een onderwijsleergesprek voorbereiden (en leiden) met een duidelijk doel, gebruik makend van hogere orde denkvragen, waarbij alle leerlingen worden uitgenodigd mee te praten. Kennisbases Domein Concept(en) Dier 2 Vakkennis A 1.3 orgaansysteem - Weefsel, orgaan, orgaanstelsel A organisme - Soort A 1.5 organisme - Levenscyclus A2.3 organisme - Homeostase, voeding - Gezondheid A 3.3 organisme - Hormoonhuishouding A 3.4 organisme - Gedrag A 4.3 organism - Seksualiteit en relaties, voortplanting Aanpalen de vakken Gezondheidszorg en welzijn Alle concepten Vakdidactiek Competenties B 1.1- biologie leren Verschillen tussen leerlingen: sekse-verschillen, culturele en religieuze achtergrond 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op niveau 1 (propedeuse) staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding.

34 Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Dier 2 - Voortplanting 1 & Balans 1 De student beheerst de kennis van bovengenoemde domeinen en bijbehorende concepten op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Seksuele en relationele vorming Op basis van een verslag wordt bepaald in hoeverre onderstaande doelen zijn behaald: - De student houdt bij het kiezen van werkvormen in het kader van seksuele en relationele vorming rekening met het ontwikkelingsniveau, de ervaring, kennis en behoeften van leerlingen en de factoren die hen hierin beïnvloeden, inclusief de problematiek die hierbij hoort. - De student kan uitleggen wat hij bij het geven van seksuele en relationele vorming belangrijk vindt en wat dit betekent voor zijn rol, en onderkent zijn of haar competenties en leerpunten hierbij. - De student formuleert per werkvorm eenduidige leerling doelen die aansluiten bij/relevant zijn voor de doelgroep en beperkt zich hierbij niet tot kennisdoelen. - De student kan een volledige en duidelijke instructie voorbereiden zodat leerlingen weten wat er van hen wordt verwacht. - De student kan uitleggen hoe hij tijdens lessen over seksuele en relationele vorming, een zodanige veilige, vertrouwde leeromgeving tot stand wil brengen en bewaken dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar praten over seksualiteit en relaties. Deze uitleg is in lijn met de instructie op de werkvormen. - De student kan een onderwijsleergesprek voorbereiden met een helder doel en een logische opbouw van vragen, waarbij hij zich (uiteindelijk) richt op hogere orde denkvragen. - De student baseert informatie in zijn verslag op betrouwbare bronnen waarnaar hij volgens de APA normen verwijst. Als voorwaarde voor de beoordeling geldt dat het verslag netjes verzorgd en goed leesbaar moet zijn. Ook mogen er niet meer dan 3 spelling/taalfouten per bladzijde in staan. Als aan deze voorwaarden niet wordt voldaan dan wordt het verslag niet nagekeken en vervalt de 1 e kans op beoordeling. Deeltentamen: Dossier Dier 2 Opdracht visualisatie balans (2x) De student kan een abstract (regulatie-)mechanisme concretiseren door het ontwerpen van een visualisatie in de vorm van een groepsopdracht. Opdracht levenscyclus (v) - De student is in staat om op een zelf gekozen vorm de verschillende aspecten van de levenscyclus van een organisme weer te geven. - De student kan de keuze voor de vorm verantwoorden en met argumenten onderbouwen. - De student is in staat klasgenoten/leerlingen te boeien en te inspireren qua inhoud en manier van presenteren. - De student kan de algemene kenmerken van het organisme in kwestie beschrijven. - De student is in staat om vragen over de presentatie te beantwoorden (op inhoud). De beoordeling wordt uitgevoerd door klasgenoten en de docenten. Opdracht anatomisch museum (cijfer: 1x) - De student participeert aan de rondleiding door het anatomisch museum. - De student kan de ontwikkeling van de mens koppelen aan de zaken die in het museum te zien zijn.

35 - De student kan twee voorbeelden uitwerken van ontwikkelingsafwijkingen bij de mens. Als voorwaarde voor de beoordeling geldt dat het verslag netjes verzorgd en goed leesbaar moet zijn. Ook mogen er niet meer dan 3 spelling/taalfouten per bladzijde in staan. Als aan deze voorwaarden niet wordt voldaan dan wordt het verslag niet nagekeken en vervalt de 1 e kans op beoordeling. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Dier 2 - Voortplanting 1 & Balans 1 Code: KT Dier 2 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers C % goed is een voldoende 120 minuten Deeltentamen: Seksuele en relationele vorming Code: Sex&Relat vr C % goed is een voldoende. n.v.t. Deeltentamen: Dossier Dier 2 Code: DS Dier 2 C % goed is een voldoende n.v.t. - ILS handleiding/colleges: Dier 2 (zie OnderwijsOnline) - Campbell N.A. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN- ISBN-13: ((Delen van) Hoofdstukken: 9, 13, 19, 41, 42, 44, 45, 46, 52) - Onderwijsmateriaal OWE Dier 1 - Vlugt, I. van der. (2012). Richtlijn seksuele en relationele vorming. Visie, doelen en uitgangspunten. Brochure Rutgers WPF, Utrecht. (zie OnderwijsOnline) - Artikelen m.b.t. Seksuele en relationele vorming (zie OnderwijsOnline) - diverse internetsites - Werk/hoorcolleges: met als doel de ingewikkelde gedeelten van de leerstof te verhelderen - Vakdidactische bijeenkomsten: verdieping in seksuele en relationele vorming en werkvormen die hierbij ingezet kunnen worden. - Excursie naar het Anatomisch museum (onderdeel vakdidactische opdracht, hier zijn kosten aan verbonden) Niet van toepassing

36 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Integraal handelen in de beroepspraktijk 1 owk 1b ILS-Bi635 Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie Studenten propedeuse Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 & 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 2 Begeleiden van lerende(n) Onderwijskunde: In periode 3 werken studenten aan de leertaak Praktijkonderzoek. Met deze leertaak leert de student hoe hij door middel van praktijkonderzoek vragen over onderwijssituaties op een systematische wijze kan beantwoorden. Drama: Vaardigheidstoets bestaande uit: Presentatie, Werkboek, Deelname lessen Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Beroepsproducten/bewijsmaterialen t.b.v. de portfoliobeoordeling integraal handelen in de beroepspraktijk studiepunten, 210 studielasturen Onderwijskunde: Werkplekleren in periode 3 op de vrijdag (8 weken, 1 dag per week van 8 uur) 64 uur Contacttijd 16x3= 48 sbu (3 klokuren per week contacttijd, 2 perioden van 8 lessen) 48 uur Studiebelastingtijd voor leertaak 40 uur Zelfstudie 26 uur Drama 32 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Drama: 16 uur contacttijd (lessen en werkbijeenkomsten) 13 uur zelfstudie 3 uur tentaminering Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de leerlijn onderwijskunde die gebaseerd is op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. In jaar 1 maakt ook de onderwijseenheid oriëntatie op lesgeven deel uit van deze leerlijn. Deze onderwijseenheid is in semester 1 van het eerste leerjaar aan bod geweest. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven.

37 Algemene omschrijving Kennisbases Competenties Generieke kennisbasis In deze onderwijseenheid komen inhouden uit de vakken onderwijskunde en drama aan bod en vindt de uitvoering van het tweede deel wpl1 plaats. De student voert in periode 2 en 3 een praktijkonderzoek uit. Centraal in dit praktijkonderzoek staat de vraag; Wat vind ik een goede docent? Deze leertaak met de bijbehorende bijeenkomsten is onderdeel van een doorlopende leerlijn onderzoek die in het laatste opleidingsjaar eindigt met een afstudeeronderzoek. Periode 3 van het vak onderwijskunde staat in het licht van zicht krijgen op leerlingen. Er wordt aandacht besteed aan de thema s sociale omgeving, identiteitsontwikkeling, seksuele ontwikkeling en het thema verschillen tussen jongens en meisjes. Dit laatste thema wordt als vertrekpunt gebruikt voor de leerlijn omgaan met verschillen. Verschillende onderwijsvaardigheden zullen deze periode worden geoefend zoals het reflecteren en het uitvoeren van een praktijkonderzoek. In periode 4 van het vak onderwijskunde staat het thema zicht op leren centraal. Er wordt aandacht besteed aan de werking van het brein, intelligentie, geheugen, ontwikkeling en leertheorieën. Ook maken studenten in dit semester kennis met het beroepsonderwijs door middel van een oriëntatieactiviteit. Tijdens de lessen drama is aandacht voor de basisvaardigheden van spel en presenteren. De lessen drama 1 zijn bedoeld om plezier en kennis te ontwikkelen om voor een groep te staan. Communicatie, expressie en lichaamstaal staan hierin centraal. De student werkt in deze onderwijseenheid aan kwalificatie 1 (instrumentele vaardigheden) van de leerlijn leren en lesgeven met ict. Domein Subdomein 1: Leren in diverse contexten 1.1 Het concept leren 1.2 Visies op leren 1.3 Cognitie, werking van de hersenen en leren 4: Ontwikkeling van de adolescent 4.1 Identiteitsontwikkeling 4.3 Adolescent en seksualiteit 6: Professionele docent 6.1 Werken aan de eigen professionele ontwikkeling 6.2 Praktijk onderzoek 7: Nederlands onderwijssysteem 7.2 Onderwijsconcepten 9: Diversiteit en onderwijs 9.3 Omgaan met diversiteit 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding.

38 Beoordelingscriteria Deeltoets: Portfoliobeoordeling integraal handelen 1 Bij de integrale toetsing onderdeel portfoliobeoordeling worden studenten getoetst op het in samenhang toepassen van kennis, inzicht en vaardigheden bij het uitvoeren van de beroepstaken. De student wordt beoordeeld op volledigheid van het portfolio en op het niveau. De student heeft alle verplichte bewijsstukken zoals beschreven in de handleiding integrale toetsing in zijn portfolio opgenomen. De student bewijst met zijn verantwoordingsverslag en opgenomen bewijsstukken (en eventueel het gesprek) de competenties en dublindescriptoren (professionele standaard) op het niveau hoofdfasebekwaam zoals beschreven in de ruggengraat van de lerarenopleiding te beheersen. De beoordelingscriteria zijn in rubrics uitgewerkt in het beoordelingsformulier voor de portfoliobeoordeling integrale handelen niveau 1. Deeltoets: Eindbeoordeling wpl1 De student laat in zijn handelen bij wpl 1 zien dat hij op de zeven competenties op niveau 1 een ontwikkeling heeft doorgemaakt én dat hij tenminste de knock-out criteria zoals beschreven in de Handleiding Werkplekleren op voldoende niveau heeft aangetoond. Deeltoets: Kennistoets onderwijskunde 1b De student beheerst de kennis van eerder genoemde domeinen en subdomeinen uit de generieke kennisbasis op het niveau van onthouden/kennis, het begrijpen/ herkennen en het toepassen in eenvoudige situaties. Tijdens dit deeltentamen staan de onderwerpen Leren en leerprocessen en Oriëntatie op de leeftijdsfase van adolescenten centraal. Deeltoets: Leertaak Praktijkonderzoek In periode 2 en 3 voert de student een praktijkonderzoek uit. Dit praktijkonderzoek bestaat uit twee delen. Deel A (periode 2) staat in het teken van het schrijven van een onderzoeksplan. Hiervoor krijgt de student verschillende methodieken aangeleerd. Aan de hand van feedforward op het onderzoeksplan wordt in periode 3 het onderzoek (Deel B )uitgevoerd. Deel A en B vormen samen het deeltentamen. Zie voor een gedetailleerde omschrijving de uitwerking van de leertaak bijlage 1 van de studiewijzer. Deeltoets: Vaardigheidstoets drama 1 Een goede docent moet ontspannen en overtuigend voor de groep kunnen staan. De student laat door middel van een theatrale groepspresentatie en het werkboek zien dat hij gewerkt heeft een professionele docenthouding, presentatievaardigheden voor een groep en een bewustwordingsvergroting van non-verbale communicatiemogelijkheden. De student heeft voldaan aan 100% aanwezigheidsplicht. Integrale toetsing Deeltoets: Portfoliobeoordeling integraal handelen 1 Code: Portfbeoor C 5,5 2 Periode Voldaan aan de ontvankelijkheidseisen en knock-out criteria, alle competenties minstens voldoende aangetoond. n.v.t.

39 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Deeltoets: Eindbeoordeling wpl1 Code: Eindbeoor C 6,0 1 Periode of 2 Alle knock-out criteria minimaal voldoende aangetoond Deeltoets: Kennistoets onderwijskunde 1b N.v.t. Code: KT ok1b C 5,5 2 Periode 4 1 n.v.t. Deeltoets: Leertaak Praktijkonderzoek 65% van het totale aantal punten is voldoende 1.5 uur Code: LT prak oz C 5,5 2 Periode 3 en De leertaak moet voldoende worden afgesloten n.v.t. Deeltoets: Vaardigheidstoets drama 1 Code: VT Drama 1 C 5,5 2 Periode Presentatie: 55% van de te behalen punten Werkboek: 55% van de te behalen punten Deelname lessen 55% van de te behalen punten Presentatie 20 minuten. Werkboek: 7 uur Deelname lessen: 20 uur Onderwijskunde: Geerts, W., & Van Kralingen, R. (2016). Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho. ISBN , ISBN e-book Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2012). Praktijkonderzoek in de school Bussum: Coutinho. ISBN: Veen T. van der., Wal, J. van de (2012). Van leertheorie naar onderwijspraktijk. Groningen: Noordhoff Uitgevers. ISBN: Wal, J. van der, Wilde, J. de & Mooij, I. de (2011). Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. Bussum: Coutinho. ISBN: Reader onderwijskunde 1b (OnderwijsOnline) Drama: Ed Nissink, 2009, Je bent sprekend je lichaam, p.66,67,68 (OnderwijsOnline) Ed Nissink, 2009, Je bent sprekend je lichaam, p.124 (OnderwijsOnline) V. van Geel, 1997, Lichaamssignalen, hoofdstuk 2, p (OnderwijsOnline) F. Haan, Leraar, boei of ga ten onder, 12 juni 2012, Volkskrant (OnderwijsOnline)

40 Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Besseling, 1999, Verhaaltechnieken (Status), hoofdstuk 10, p (OnderwijsOnline) J. de Jong, 1998, Waar laat ik mijn handen, maandblad Psychologie (OnderwijsOnline) (Werk)colleges waarin theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen en verwerkingsopdrachten. Tijdens het werkplekleren werk je d.m.v. het uitvoeren van leer(werk)taken aan je competentieontwikkeling. Drama omvat praktijkoefeningen rondom presentatievaardigheden tijdens werkcolleges met ondersteunende zelfstudieopdrachten. N.v.t.

41 Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd

42 Onderwijseenheid Ecologie 3 - Biologie als wetenschap 2 - Plant 2 Code Opleiding ILS-Bi638 Tweedegraads lerarenopleiding Biologie Doelgroep Studenten voltijd hoofdfase leerjaar 2 Onderwijsperiode Leerjaar 2, Semester 1, Periode 1 en 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie (Beroeps)Producten Ecologie 3: Onderzoeksverslag Wadden Biologie als wetenschap 2 (BaW2): Dossier practicum met daarin resultaten van eigen onderzoekjes en een eigen ontwikkeld practicum. Plant 2: Tekeningen, practicumverslagen, presentatie Studiepunten, studielast (les- en contacturen) 7,5 studiepunten (stp.), 210 studielasturen Ecologie 3 Aquatische ecologie 1 (2,5 stp) - Theorie/werkcolleges: 9 uur (in week 1.1, 1.2 en 1.3) - Practicum: 40 uur (in week 1.42) - Zelfstudietijd en verslaglegging: 21 uur BaW 2 - Practicum (2,5 stp) Theorie/werkcolleges: 28 uur contacttijd (4 uur per week) Zelfstudietijd: 42 uur (6 uur per week) Samenhang met andere onderwijseenheden Plant 2 - Plantanatomie & fysiologie 1 (2,5 stp) Theorie/werkcolleges: 28 uur contacttijd (4 uur per week) Zelfstudietijd: 42 uur (6 uur per week) Deze OWE bevat onderdelen die behoren tot de leerlijn ecologie, de leerlijn biologie in de wetenschap en de leerlijn plant van het biologiecurriculum. In ecologie 3 worden de opgedane vakkennis en practicumvaardigheden van ecologie 1 uit de propedeuse, verder verdiept met focus op het aquatisch zoutwatermilieu. In ecologie 4 van leerjaar 3 ligt de focus op het zoetwatermilieu. Het onderdeel Biologie in de wetenschap onderzoek doen geeft een vervolg op de basis in de onderzoeksvaardigheden (uit de propedeuse) die in allerlei vakowe s in praktijksituatie toegepast kunnen gaan worden. De student gaat zich verder bekwamen op het gebied van onderzoek doen. Hierbij richt de student zich op vakdidactische aspecten. Inzicht verwerven in de vakdidactische inrichting van een leerarrangement is hierbij van basaal belang om dit arrangement beargumenteerd te kunnen gebruiken in de les. Hierbij zal de student een onderzoeksmatige en vakdidactische analyse en/of vergelijking van een leerarrangement uitvoeren. Tijdens BaW2 wordt aan de onderdelen 1 (instrumentele vaardigheden), 2 (informatievaardigheden) en 5 (Pedagogisch-didactisch gebruik van ICT) van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt.

43 Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Het vak plant 2 borduurt voort op de biologische vakken die eerder in de propedeuseen hoofdfase zijn aangeboden. Er wordt dieper ingegaan op de bouw en de fysiologie van de plant in relatie tot zijn omgeving (samenhang met ecologie) en hoe deze ontwikkeld zijn in evolutionair opzicht (samenhang met plantsystematiek & evolutie). Daarnaast wordt aandacht besteed aan hoe het concept plant op een zinvolle een aantrekkelijke manier besproken kan worden in een klas (samenhang met vakdidactiek 1). Bij de bespreking van de relatie tussen cellen, weefsels en organen wordt teruggekoppeld naar de kennis uit het vak Dier 1 en Dier 2. Tijdens Plant 2 wordt aan de onderdelen 1 (instrumentele vaardigheden), 2 (informatievaardigheden en 5 (Pedagogisch-didactisch gebruik van ICT) van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt. Deelname aan de werkcolleges en veldwerkactiviteiten is een verplicht onderdeel van de cursus. Wanneer de student zich vóór de werkcolleges/veldwerkactiviteit bij de docent heeft afgemeld met een geldige reden mag dit onderdeel maximaal 1 maal ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het werkcolleges/veldwerkactiviteit wel ingehaald worden, maar zal het bijbehorend practicum(verslag) als herkansing worden beschouwd. Wanneer een student meer dan 1 werkcolleges/veldwerkactiviteiten mist, zal dit onderdeel van de OWE in een volgend schooljaar opnieuw gedaan moeten worden. De OWE is onderdeel van de leerlijn ecologie, plant en biologie als wetenschap en is opgebouwd uit 3 onderdelen: Ecologie 3 Aquatische ecologie 1: Deze module richt zich op de ecologie van het zoute water en heeft als doel de student de belangrijkste concepten van de zoutwaterecologie te leren. Deze concepten worden in de praktijk bestudeerd op het Waddeneiland Terschelling. Opleidingsdidactiek; Aanleren en toepassen van veldwerktechnieken rond het zoute water met flora en fauna kennis. Practicumvaardigheden; - Onderzoeksvaardigheden - Presentatievaardigheden - Veldwerktechnieken aanleren, oefenen en toepassen. BaW 2 - Practicum In deze module leert de student waartoe je practicum inzet, hoe je een goed practicum inzet en hoe je voor een ordelijk en veilig verloop van een praktijkles zorgt. De werkvorm practicum wordt nader belicht en de volgende aspecten worden hierin meegenomen: a. Didactiek van praktische opdrachten: theoretisch kader m.b.t. practicum. Practicum en demonstraties; activerende didactiek, oriëntatie op mogelijke practicumwerkvormen, ontwikkelen en evalueren van leerling-opdrachten, beoordelen van praktische leerling-opdrachten, gebruik van concreet materiaal in de klas, b. Leer- en hulpmiddelen. Materialen en inrichting lokaal, veiligheid en ARBO-zaken, beheertechnieken, leermiddelenfirma's, gebruik en mogelijkheid van huis- tuin- en keukenmiddelen, kosten en begrotingen. c. Vaardigheden: vakdidactisch onderzoek en verwerking, samenwerken, practicum kunnen opzetten.

44 Plant 2 Deze module richt zich op de anatomie en fysiologie van de plant. De module, plant 2, bestaat uit een theoriedeel als onderdeel van de kennisbasis en een practicumdeel, waarbij de verbinding gelegd wordt met het onderdeel Biologie als wetenschap. Theorie: - anatomie van mono- en dicotyle planten - eisen voor het groeien van planten - transport van stoffen in planten op drie niveaus - popularisering van een actueel plantenonderwerp Praktijk: - (microscopische) anatomie van organen van de plant - Transport bij planten - Regulatie en werking van mechanismen onderdelen plant - Onderzoek doen naar eigen onderzoeksvraag en ontwerpen van een eigen practicum waarin planten een centrale rol spelen Kennisbasis Domein Concept(en) VAK VAK- DIDAC- TIEK Ecologie 3 Plant 2 Ecologie 3 BaW2 A 1.6 ecosystem A 2.4 ecosysteem A 2.5 biosfeer A 3.4 organismen- interactie met (a)biotische factoren A 3.6 voedselrelaties A biodiversiteit A 1.3 Cel A 1.3 Orgaansysteem A 2.1 cel A 2.2 Orgaansysteem A 2.3 Organisme A 2.4 Ecosysteem A 3.2 Cel A 3.4 Organisme B 1.1 De leerling: Biologie leren B 1.4 De (fysieke) leeromgeving B1.1 De leerling: Biologie leren B1.2 Biologie lesgeven - Ecosysteem - Energiestroom - Kringloop - Dynamiek - Evenwicht - Duurzame ontwikkeling - Voedselrelaties - Cel - Alle - Transport - Circulatie en gaswisseling - Fotosynthese - Kringloop - Celcommunicatie - Interactie met (a-)biotische factoren b. Leren van biologische vaardigheden - veldwerk d. Biologische en systeem denk- en werkwijzen - ecologisch denken b. Veldwerk - materialen en technieken - activiteiten ontwerpen buitengebied - veiligheid - Begripsontwikkeling en jargon - Leren van biologische vaardigheden - Organisatie van diverse biologie (practicum) lessen

45 Plant 2 B1.3 Het biologiecurriculum B 1.4 De (fysieke) leeromgeving B1.1 De leerling: Biologie leren B 1.4 De (fysieke) leeromgeving - Praktijkonderzoek aan vakdidactisch handelen in de klas - Ontwikkelen van een practicum- en onderzoeksleerlijn - Theorielokaal/Practicumlokaal - Begripsontwikkeling en jargon - Leren van biologische vaardigheden - Practicum: materialen en technieken - Eigen onderzoek opzetten Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Dossier Aquatische ecologie 1 Het dossier bestaat uit een: Kennistoets: De student beheerst de kennis van de domeinen bij ecologie 3 (zie boven) en bijbehorende concepten op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Onderzoeksverslag: De student kan: o een geologische en ecologische schets van een gebied maken o.b.v. waarnemingen en literatuur. o op basis van eigen en andermans waarnemingen een onderzoeksvraag formuleren. o op basis van literatuur een onderzoek inkaderen en inhoudelijk vormgeven. o methoden van gegevensverzameling kiezen en vormgeven die toegespitst zijn op de onderzoeksvraag. o zijn waarnemingen/resultaten op zodanige wijze (tabel, grafiek, diagram, tekening) vastleggen, dat er makkelijk en snel een conclusie getrokken kan worden. o bij zijn tabellen, grafieken, diagrammen en tekeningen kort de opvallendste zaken beschrijven. o een conclusie formuleren die herleidbaar voortkomt uit de resultaten. o op basis van literatuur een verklaring opperen voor de gevonden conclusie. o aangeven hoe betrouwbaar zijn onderzoeksgegevens zijn. o op basis van zijn onderzoek en literatuur vervolgvragen formuleren. o zijn leerwinst tijdens het onderzoek bewaken en achteraf onder woorden brengen. Deeltentamen: BaW2 Practicum De student kan de werkvorm practicum vormgeven en uitvoeren. Het gemaakte product moet aantonen dat de student, op niveau 2, organisatorisch, vakinhoudelijk en didactisch competent is en dat hij/zij competent is in reflectie en ontwikkeling.

46 De uitwerking van de competenties op de twee niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Deeltentamen: Theorietoets Plant 2 De student beheerst de kennis van de domeinen bij plant 2 (zie boven) en bijbehorende concepten op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Dossier Plant 2 De student toont in een dossier aan dat hij/zij: - de relaties kan benoemen tussen vorm en functies van de weefsels en organen van planten vooral m.b.t. groei en ontwikkeling. - de basisvaardigheden beheerst voor het werken met binoculair en microscoop evenals de bijbehorende tekenregels. - plantenweefsels in microscopische preparaten kan herkennen en tekenen. - diverse plantfysiologische practica op gestructureerde en natuurwetenschappelijke wijze kan uitvoeren - een natuurwetenschappelijk verslag kan maken van de plantfysiologische proeven - een plantpracticum kan ontwikkelen met duidelijke leerdoelen, beargumenteerde vakdidactische keuzes en waarin rekening gehouden wordt met voorkennis en niveau van de leerling - kan reflecteren op eigen ontwikkelde les (zie competent in reflectie en ontwikkeling, niveau 2). Tentaminering / Integrale toetsing Alle verslagen tellen 1x mee voor het bepalen van het cijfer dossier plant. Deeltentamen Dossier Aquatische ecologie 1 DS Aqua Eco1 C /V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiode Weging C % van de te behalen punten N.v.t. Deeltentamen Dossier BaW2 Practicum Code DS BAW2-Pract C en % van de te behalen punten N.v.t. Deeltentamen Kennistoets Plant 2 Code KT Plant 2 C en % van de te behalen punten 90 minuten Deeltentamen Dossier Plant Code DS Plant 2 C en % van de te behalen punten N.v.t.

47 Verplicht onderwijsmateriaal Ecologie 3 Aquatische ecologie 1 (Zoutwaterecologie) - Campbell N.A. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN- ISBN-13: Handleiding Aquatische ecologie Terschelling (zout): opdrachten bij het bestuderen van de stof, practica en veldwerkopdrachten - Heukels flora van Nederland, R. v.d. Meijden, Wolters-Noordhoff 2005 (23e druk. ISBN 13: Readers vanuit de opleiding (zie LEARN) Plant 2 - ILS handleiding: plant 2 (zie OnderwijsOnline) - Reece, J.B. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN- ISBN-13: (Hoofdstukken:35, 36, 37) - Reader practicumvaardigheden (zie OnderwijsOnline) Aanbevolen onderwijsmateriaal Baw2 - Opdrachten en artikelen vanuit de opleiding (zie OnderwijsOnline) Ecologie 3 Aquatische ecologie 1 (Zoutwaterecologie) - Veldwerkgidsen van het zoute water (waddengids) - Vogelgids - Verrekijker Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Plant 2 - Bionieuws, Nederlands instituut voor de biologie (NIBI), Utrecht - Artikelen gerelateerd aan plant Ecologie 3 Aquatische ecologie 1 (Zoutwaterecologie) De cursus bestaat uit theoriebijeenkomsten en een veldwerkexcursie (kosten rond de 150 euro per student). De theoriebijeenkomsten behandelen de belangrijkste processen en begrippen uit de zoutwater ecologie. De veldwerkopdrachten zijn gesitueerd op Terschelling en behandelen een zo breed mogelijk spectrum aan aquatische systemen van het Waddengebied. Studenten presenteren aan het einde van elke veldwerkdag de opbrengst van de dag aan elkaar. Als meesterproef voeren de studenten een zelfstandig (beschrijvend of vergelijkend) veldwerkonderzoek uit. BaW 2 Practicum In deze module zullen zowel theoriebijeenkomsten als werkcolleges worden aangeboden. De theoriebijeenkomsten behandelen de inhoud, verschillende begrippen en de toepassing van de werkvorm practicum. Tijdens de theorie- en werkcolleges worden onderzoeksgegevens met betrekking tot het practicum uitgewerkt, gepresenteerd en nabesproken. De practische opdracht bestaat uit het ontwikkelen van een practicum leerarangement. Maximum aantal deelnemers Plant 2 De cursus zal uit hoor- werkcolleges en practicumbijeenkomsten bestaan. De hoorcolleges hebben als doel de ingewikkelde gedeelten van de leerstof te verhelderen. Tijdens de werkcolleges bespreken studenten met elkaar en de docent lastige concepten en bereiden een korte presentatie over een actueel plantonderwerp voor. In de practicumbijeenkomsten wordt de theorie in de praktijk gebracht, waarbij diverse plantfysiologische concepten verhelderd worden Niet van toepassing

48 Onderwijseenheid Dier 3 Voortplanting 2 & Balans 2 Code Opleiding ILS-Bi642/2 Tweedegraads lerarenopleiding Biologie Doelgroep Studenten voltijd hoofdfase leerjaar 2 Onderwijsperiode Leerjaar 2, Semester 1, Periode 1 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Drama opdracht, wetenschappelijk verslag, uitwerking kookopdracht, labrapportage, reflectie op gastles. 7,5 studiepunten, 210 studielasturen - 60 uur contacttijd (lessen, hoorcolleges, werkbijeenkomsten, evt. excursie) uur zelfstudie Deze onderwijseenheid is de derde uit de leerlijn Dier. Deze OWE gaat verder waar de OWE Dier 2 eindigde. Het genetische aspect van de voortplantingsbiologie komt uitgebreid aan bod en hiermee wordt de voortplantings-leerlijn afgerond. Binnen de balans-leerlijn wordt ingegaan op de manieren waarop dieren onder andere hun energiehuishouding reguleren qua fysiologie en gedrag. Aansluitend op de gezondheidseducatie uit Dier 2 (seksuele en relationele vorming), wordt nu ingegaan op het belang van een gezond voedingspatroon. Binnen de OWE Dier 4 zal de balans-leerlijn afgerond worden met immunologie. Deelname aan de (werk-)colleges, gastles en excursie is verplicht. Wanneer meer dan één keer een bijeenkomst wordt gemist, volgt een onvoldoende dossierbeoordeling. De (eenmalige) afwezigheid dient voorafgaande aan de les, goed beargumenteerd, te worden aangegeven bij de docent. De thema s van deze OWE zijn gericht op het behalen van onderstaande doelen: Balans 2 De student kan uitleggen hoe zelfs homeostase aan verandering onderhevig kan zijn (incl. ritmiek). De student kan beschrijven op welke manieren dieren hun temperatuur, waterbalans en energieverbruik (middels fysiologie en gedrag) reguleren (incl. torpor). De student kan verklaren waarom altruïstisch gedrag een goede investering van energie kan zijn in termen van evolutionaire fitness. De student kan toelichten dat voedselzoekgedrag een compromis is tussen de kosten en baten van dit gedrag. De student kan benoemen welke stoffen er nodig zijn in gezonde voeding en kent van een aantal vitaminen en mineralen de bron, functie en deficiëntiesymptomen. De student kan beschrijven hoe het hongergevoel wordt beïnvloed. De student kan de (hormonale) werking van de nier uitleggen. De student kan verschillende werkvormen inzetten om leerlingen zicht te geven op een/hun (gezond) eetpatroon. De student kan symptomen die horen bij eetstoornissen herkennen in de onderwijspraktijk. De student erkent het sociale belang van maaltijden.

49 De student is in staat om op een constructieve manier op te gaan in een verhalend ontwerp. Kennisbases Vakkennis Voortplantings biologie 2 (Genetica ) Voortplanting 2 (Genetica ) De student kent de verschillende fases van de celcyclus inclusief de subfases van de mitose en meiose De student kan de volgende typen genetische vraagstukken oplossen:, monohybride kruisingen, dihybride kruisingen, X-chromosomale overerving, gekoppelde overerving inclusief crossing over, extranucleaire overerving, populatiegenetica. De student kan bij de bovenstaande vraagstukken de juiste statistische berekeningen (kansberekening, Chi 2 toets, Hardy Weinberg vergelijking) toepassen De student kan van minimaal twee verschillende erfelijke ziekten de effecten beschrijven op moleculaire t/m populatie niveau (jo-jo strategie) De student kent de belangrijkste misconcepten van mitose en meiose en kent tenminste 3 verschillende werkvormen om deze misconcepten om te buigen. Tijdens Balans 2 wordt aan de onderdelen 1 (instrumentele vaardigheden) en 5 (Pedagogisch-didactisch gebruik van ICT) van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt. Domein Concept(en) A Molecuul - Genexpressie A Organisme - Voortplanting - Erfelijkheid - Seksualiteit & relaties A Molecuul A Populatie A Organisme - Mutatie - Recombinatie - Genetische variatie - Levenscyclus - Homeostase - Gezondheid Balans 2 A Orgaansysteem - Spijsvertering - Uitscheiding Competenties Vakkennis Vakdidactiek A Organisme A Ecosysteem Aanpalende vakken - Gedrag - Energiestroom Concept(en) Gezondheidszorg en welzijn Alle concepten B 1.1 De leerling: biologie leren - Verschillen tussen leerlingen (cultuur en religie) - Biologische en systeem denk- en werkwijzen 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding.

50 Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets voortplanting 2 De student beheerst de kennis van domeinen bij voortplanting 2 (zie boven) en bijbehorende concepten op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Dossier voortplanting 2 1. Drama werkvorm Celcyclus: Mitose of Meiose De student heeft kennis van de verschillende fases van de celcyclus De studenten werken coherent samen om een drama groepspresentatie te geven over de celcyclus De verschillende fases van de celcyclus worden creatief en correct weergegeven 2. Presentatie vakdidactiek genetica De student (of groepje studenten) heeft kennis van de jojo strategie De posterpresentatie wordt organisatorisch goed uitgevoerd door de student De inhoud is biologisch correct, en heeft alle elementen van de jojostructuur in zich (o.a. alle organisatieniveaus, juiste volgorde van behandeling en koppeling van verschillende organisatieniveaus) Deeltentamen: Kennistoets Balans 2 De student beheerst de kennisonderdelen van balans 2 zoals aangegeven onder algemene beschrijving (eerste zeven doelen). Deze staan ook beschreven in de aangegeven domeinen van de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Dossier Balans 2 1. Gezondheidsrapport urine analyse (V/NV) De student kan aan de hand van zijn eigen urineanalyse bepalen of hij wat de onderzochte stoffen/factoren betreft (ph, glucose, eiwit, bloedelementen, jodide, sulfaat, chloride, calcium, fosfaat) gezond is. De student kan beschrijven wat er mis kan zijn in het lichaam wanneer de bovenstaande factoren niet binnen de gezonde range vallen. 2. Presentatie kookopdracht (V/NV) De student kan een maaltijd organiseren waarbij medestudenten kennis maken met nieuwe eetgewoonten. De student kan als gastheer/vrouw een prettige sfeer creëren waarbinnen de gasten nieuwe ervaringen durven aangaan. De student kan aan de hand van de schijf van vijf evalueren of de door hem/haar verzorgde maaltijd gezond is. 3. Reflectie op de gastles van Ixta Noa (V/NV) De student kan beschrijven wat de eetstoornissen anorexia, boulimia en BED inhouden. De student kan de symptomen die horen bij eetstoornissen herkennen in de onderwijspraktijk. De student kan een leerling doorverwijzen wanneer een leerling een eetstoornis vermoedt/erkent. De student kan beschrijven hoe de persoonlijke verhalen van ervaringsdeskundigen op het gebied van eetstoornissen hem hebben geraakt en maakt hierbij de koppeling naar eigen ervaringen. 4. Excursie In Balans (V/NV) De student is in staat om op een constructieve manier op te gaan in een verhalend ontwerp.

51 Tentaminering / Integrale toetsing Verplicht Onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Deeltentamen: Kennistoets voortplanting 2 Code KT Voortplan C , % goed is een voldoende 2 uur Deeltentamen: Dossier voortplanting 2 Code DS Voortplant C , % goed is een voldoende N.v.t. Deeltentamen: Kennistoets balans 2 Code KT Balans 2 C , % goed is een voldoende 1 uur Deeltentamen: Dossier Balans 2 Code DS Balans 2 C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiode Weging V V Per dossieronderdeel moet aan alle criteria worden voldaan. N.v.t. - ILS handleiding/onderwijsmateriaal: Dier 3 (zie OnderwijsOnline) - Reece J.B. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN- ISBN-13: (Hoofdstukken:32, 33, 34, 40, 41, 42, 44) - Knippels, M.C. et al.(2002) Heen en Weer op en Neer. Niche, Snel, J. (2012). Voorstel voor doorlopende leerlijn Hanteren van een gezond en duurzaam voedingspatroon voor 4 tot 18-jarigen in primair, voortgezet en onderbouw middelbaar beroepsonderwijs. Den Haag: Stichting Voedingscentrum Nederland. - Stok, M. et al. (2013). Fluitend door de chocoladefabriek. Hoe jongeren hun weg vinden in de verleidelijke voedselomgeving. TEMPEST Project Coordinators - Bionieuws, Nederlands instituut voor de biologie (NIBI), Utrecht - Diverse artikelen zie link: - Domis-Hoos, M., Kapteijn M. en Boerwinkel, D.J. (2012). Genetica in beweging (1 e druk). NVON. ISBN: Knippels, M.C. et al.(2001) Betekenisvol Geneticaonderwijs: Een chromosomen practicum. Niche(5), Hoorcolleges: met als doel de ingewikkelde gedeelten van de leerstof te verhelderen - Practicumbijeenkomsten: theorie in de praktijk, waarbij diverse fysiologische biologische concepten verhelderd worden - Werkcolleges: Vakinhoudelijke verheldering van de stof Vraagstukken genetica Werkvormen Oordeelsvorming Gastles Ixta Noa Presentaties Kookopdracht Diverse werkvormen gezondheidseducatie (o.a. energieberekeningen).

52 Maximum aantal deelnemers - Excursie In Balans (kosten rond de 45 euro) - Kookopdracht Niet van toepassing

53 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Cel 2 Celfysiologie ILS-Bi643/1 Tweedegraads lerarenopleiding Biologie Studenten voltijd, hoofdfase Onderwijsperiode Jaar 2, Semester 1, Periode 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Onderzoeksposter, onderzoeksverslagen van diverse proeven 7,5 studiepunten, 210 studielasturen - 60 uur contacttijd (7,5 u per week, hoorcolleges, werkbijeenkomsten) uur zelfstudie (18 uur per week) In Cel 1 is de bouw van biomoleculen en de functie van de verschillende organellen en celonderdelen behandeld. In de OWE Cel 2 staan de diverse stofwisselingsreacties centraal die plaatsvinden (fysiologie) in de cel en de interactie(s) van de cel met de omgeving. Deze processen kunnen gekoppeld worden naar verschijnselen (o.a. genetische afwijkingen of ziektes (zie ook OWE Dier 3)) op hogere organisatieniveaus, of bijvoorbeeld signaaltransductie bij planten (Plant 2). Tenslotte, deze OWE sluit nauw aan bij de OWE Cel 3 waarin de moleculaire genetische aspecten van de cel behandeld zullen worden. De theorielessen zijn facultatief. Deelname aan de werkcolleges en practica is een verplicht onderdeel van de cursus. De student is verplicht om alle practica bij te wonen. Wanneer een practicum om een geldige reden (bv. ziekte) gemist wordt en meldt de student zich af bij de betrokken vakdocent, dan kan het in dezelfde periode nog ingehaald worden. De student neemt per contact op met de begeleidende TOA/practicuminstructeur (met cc naar vakdocent) om een afspraak in te plannen. De inhaalpractica vinden op dinsdagmiddag plaats. Per vak kan maximaal één practicumbijeenkomst ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het practicum wel maximaal 1x ingehaald worden, maar zal het practicumproduct als herkansing worden beschouwd. De thema s besproken tijdens deze OWE zijn gericht op het behalen van onderstaande doelen: Theorie: - De student kan beschrijven wat de structuurkenmerken van een cel zijn. - De student kent de verschillende celorganellen (bouw en functie en de interactie tussen de verschillende celorganellen). - De student kent de thermodynamische wetten en kan deze wetten koppelen aan de stofwisselingsprocessen binnen de cel/organisme - De student kent de naamgeving, globale bouw en functies van enzymen en de bijbehorende relevante biochemische parameters (Km, V max) - De student kan de verschillende mogelijke interacties tussen enzymen en remstoffen benoemen en het effect van deze remstoffen op de biochemische parameters van het enzym beschrijven. - De student kan de aërobe en anaërobe afbraak van biomoleculen globaal beschrijven inclusief de regulatie van deze afbraak. - De student kan de fotosynthese reacties (licht en donkerreacties) globaal beschrijven inclusief de regulatie van deze reacties.

54 - De student kent verschillende plantentypen die op alternatieve manier aan koolstoffixatie (C4 en CAM) doen, de specifieke aanpassingen van deze planten benoemen en kan deze ontwikkeling evolutionair plaatsen. - De student kan het algemene bouwschema en werking van een signaaltransductieketen beschrijven. - De student kan de belangrijkste aspecten van de verschillende fases van de signaaltransductieketen beschrijven. - De student kent de verschillende typen (4) receptoren met bijbehorende specifieke signaaltransductieketen en de biologische relevantie van het bestaan van deze verschillende typen receptoren. - De student kent de verschillende fases van de celcyclus en de moleculaire regulatie van dit proces. - De student kent de (moleculaire) verschillen tussen gezonde cellen en kankercellen. - De student kent de definitie van cytostatica en kan de gevolgen van het gebruikt hiervan bij de mens beschrijven en onderbouwen waarom deze gevolgen optreden. Practicum: - De student kan diverse celfysiologische practica uitvoeren en een natuurwetenschappelijk verslag van maken. - De student kan de verschillende instrumenten gebruiken die specifiek zijn voor celbiologie waaronder microscopie, chemische indicatoren, spectrofotometrie. - De student kan (ultra)microscopisch beeldmateriaal analyseren en interpreteren Kennisbases Vakinhou delijk Cel 2 Vakdidactiek: De student beheerst specifieke didactische vaardigheden: - om abstract denken bij zichzelf of bij leerlingen aan te leren/bevorderen. (o.a. modellering, drama-werkvormen, etc.) - ter bevordering van inzicht in horizontale en verticale samenhang van verschillende biologische concepten (jo-jo strategie, systeembiologie) Domein Concept A 1.2 Cel - Cel A 2.1 Cel - Transport - Metabolisme - Apoptose A 2.3 Organisme - Fotosynthese Vakdidactisch A 3.2 Cel A 4.2 Cel Aanpalende vakken Natuurkunde Domein - Communicatie - Celcyclus - Elektromagnetisch spectrum Indicatoren Cel 2 B 1.1 Begripsontwikkeling en jargon B 1.1 Leren van biologische vaardigheden Biologische begrippen omschrijven, schematisch plaatsen in hun onderlinge relaties en toepassen in verschillende contexten. Technisch-instrumentele vaardigheden

55 Competenties Beoordelingscriteria Tentaminering / Integrale toetsing 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s De uitwerking van de competenties op hoofdfaseniveau (niveau 2) staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Kennistoets Celfysiologie De student beheerst de kennis van de Cel 2 domeinen (zie boven) en bijbehorende concepten op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Dossier Celfysiologie Practicum- en onderzoekvaardigheden: De verslagen worden beoordeeld op de volgende criteria: - De student kan een practicumverslag schrijven volgens de standaard natuurwetenschappelijke opbouw. - De student kan diverse plant of dier- celpreparaten maken - De student kan m.b.v. oculairmeter de grootte van celorganellen bepalen. - De student kan membraaneigenschappen aan de hand van experimenteel onderzoek beredeneren. - De student kan een demo practicum ontwikkelen waarin de processen osmose, diffusie of actief transport zichtbaar gemaakt worden. Het practicum wordt vakinhoudelijk correct onderbouwd. - De student kan micro-organismen determineren a.d.h. van hun enzymprofiel (API test). - De student kan een enzym m.b.v. enzymkinetische experimenten biochemisch karakteriseren - De student kan de juiste theorie koppelen aan een zelf bedachte en uitgevoerde celfysiologische experiment (op VWO 6/ HBO niveau). Deeltentamen: Kennistoets Celfysiologie Code KT Cel 2 C 5,5 2 2 en % van de totaal te behalen punten 2 uur Deeltentamen: Dossier Celfysiologie Code DS Cel 2 C 5,5 2 2 en 3 1 Verplicht Onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) 2 55% van de totaal te behalen punten N.v.t. - ILS handleiding: Cel 2 - Celfysiologie (zie OnderwijsOnline) - Reece J.B. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN-13: (Hoofdstukken:6, 7, 8, 9, 10, 11 en 12) - Bionieuws, Nederlands instituut voor de biologie (NIBI), Utrecht - Reece, J.B., Taylor, M.R., Simon, E.J. & Dickey, J.L. (2011) Campbell Biology: Concepts & Connections with MasteringBiology (7e druk). USA Pearson ISBN13: Hoorcolleges: met als doel de ingewikkelde gedeelten van de leerstof te verhelderen en waarin vakdidactische aspecten aan de orde komen

56 Maximum aantal deelnemers - Practicumbijeenkomsten: theorie in de praktijk, waarbij diverse celfysiologische biologische concepten verhelderd worden Niet van toepassing

57 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Leren lesgeven owk 2a ILS-Bi620 Opleiding tot leraar van de 2 de graad Biologie Studenten voltijd hoofdfase Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 & 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) (voor een deel van de studenten vinden de lessen spreken voor de klas plaats in semester 2) BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie BT 1 Lesgeven en trainen in het vak biologie In een beschrijving van het persoonlijk beroepsbeeld maakt de student duidelijk wat het beroep voor hem inhoudt, uit welke onderdelen of aspecten het beroep bestaat en welke waardering wordt toegekend aan deze verschillende aspecten. Het persoonlijk beroepsbeeld van een leraar is een dynamische verzameling van opvattingen en beelden van het leraarschap. Het breidt zich uit en wijzigt zich steeds. 7.5 studiepunten, 210 studielasturen Onderwijskunde: - Contacttijd onderwijskunde: 36 uur - Zelfstudie onderwijskunde: 55 uur - Leertaak onderwijskunde: 40 uur Drama: - Werkcolleges: 20 uur - Tentamen: 3 uur - Zelfstudie: 22 uur Spreken voor de klas: - Contacttijd: 20 uur - Zelfstudie: 14 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Deze onderwijseenheid maakt deel uit van het programma onderwijskunde/drama /spreken voor de klas. De leerlijn is gebaseerd op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. In jaar 1 maken ook de onderwijseenheden oriëntatie op lesgeven en oriëntatie op begeleiden deel uit van deze leerlijn. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven. Spreken voor de klas: Screening: deelname is verplicht om deel te mogen nemen aan het tentamen. Aanwezigheid lessen: omdat het hier gaat om praktische lessen waarbij interactie met medestudenten en docent van groot belang zijn geldt als ingangseis voor het tentamen een aanwezigheidsplicht. Wanneer je meer dan 2 lessen niet aanwezig bent (om welke reden dan ook) kun je niet deelnemen aan het tentamen. Om alsnog te kunnen voldoen aan de gestelde ingangseis dien je de gemiste lessen in te halen in een volgende onderwijsperiode. Neem hiervoor contact op met je docent. Dit semester zal in het teken staan van het verhelderen en expliciteren van het persoonlijk beroepsbeeld. De student maakt duidelijk wat het beroep voor hem inhoud, uit welke aspecten het beroep bestaat en welke waardering hij toekent aan deze verschillende aspecten. In periode 1 wordt er stilgestaan bij de praktische toepassing van de verschillende leertheorieën; behaviorisme, cognitivisme en het constructivisme. Ook wordt er stilgestaan bij de thema s emotionele- en cognitieve ontwikkeling.

58 Het concept leren wordt vanuit verschillende invalshoeken bekeken. In periode 2 zal er vanuit actuele thema s het beeld op het beroep verder worden geëxpliciteerd; onderwijs & ict, betekenisvol onderwijs, reflectief leren, aandacht voor product en proces, samenwerkend leren, burgerschap, pedagogische relatie (en de gastheerrol die de docent hierin kan vervullen), breinleren. Hierbij werkt de student aan de volgende kwalificaties van de leerlijn leren en lesgeven met ict: - kwalificatie 1 instrumentele vaardigheden - kwalificatie 3 mediavaardigheid - kwalificatie 4 opleiden tot ict-geletterde leerlingen Tevens zal in deze periode toegewerkt worden naar de stage die in periode 3 van start gaat, o.a. via het vormgeven van een leerwerkplan. Tijdens de lessen drama worden diverse dramawerkvormen aangeboden door de docent. Daarnaast worden werkvormen die door de student zijn ontworpen uitgevoerd. Ervarend verken je de mogelijkheden hoe je de dramawerkvormen in kan zetten voor je vak en voor mentoruren; welke werkvormen zijn geschikt en hoe begeleid je dat. Tijdens lessen spreken voor de klas komen kennis en vaardigheden met betrekking tot professioneel spreekgedrag aan de orde. Kennisbases Competenties Generieke Kennisbasis Beoordelingscriteria Domein Subdomein 1: Leren in diverse contexten 1.1 Het concept leren 1.2 Visies op leren 1.3 Cognitie, werking van de hersenen en leren 1.4 Leerling-kenmerken 4. Ontwikkeling van de adolescent 4.2 Morele ontwikkeling van de adolescent 6. Professionele docenten 6.1 Professionele ontwikkeling 6.4 Onderwijsvisie en ethiek 7. Nederlands onderwijssysteem 7.1 Nederlands onderwijsstelsel 7.2 Onderwijsconcepten 9. Diversiteit en onderwijs 9.2 Burgerschapsvorming 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Deeltentamen: Kennistoets leren lesgeven onderwijskunde 2a De student beheerst de kennis van eerder genoemde domeinen en subdomeinen uit de generieke kennisbasis (m.u.v. domein 6.1) op het niveau van onthouden/ kennis, het begrijpen/herkennen en het toepassen in eenvoudige situaties. Tijdens dit deeltentamen staan de onderwerpen uit het thema wat is leren? centraal.

59 Deeltentamen: Leertaak persoonlijk beroepsbeeld onderwijskunde 2a De student kan het beeld dat hij heeft gevormd van de soort leraar die hij wil zijn beschrijven a.d.h.v. de aangeboden thema s. De student kan formuleren welke pedagogische en didactische keuzes hij gaat maken ten aanzien van werkplekleren 2A. Deeltentamen: Vaardigheidstoets Drama 2 De student laat door middel van een individuele presentatie, dramawerkvormen en een werkboek een professionele docenthouding zien; de student zet dramawerkvormen in bij activerende didactiek en in zijn begeleidingsvaardigheden. De student laat door middel van digital storytelling zien verteltechnieken te beheersen. De student heeft voldaan aan 100% aanwezigheidsplicht. Deeltentamen: Vaardigheidstoets spreken voor de klas De student laat zien en horen dat hij: 1. zich bewust is van het eigen spreekgedrag; 2. de verschillende aspecten van het spreekgedrag, zoals behandeld in de lessen, kan toepassen. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets leren lesgeven onderwijskunde 2a Code: KT Leren lesg C 5,5 2 Periode 2 en 3 1 n.v.t. 65% van het totale aantal punten is voldoende 1.5 uur Deeltentamen: Leertaak persoonlijk beroepsbeeld Code: LT Prs berbld C 5,5 2 Periode 2 en Bij alle beoordelingen in V is het cijfer een 5.5 per + cijfer met 0,25 verhoogd & Per - cijfer met 0,25 verlaagd N.v.t. Deeltentamen: Vaardigheidstoets drama 2 Code: VT Drama 2 C 5,5 2 Periode 1 en Individuele presentatie: 5,5. 55% van de te behalen punten - Dramawerkvorm als lesonderdeel ontwerpen en uitvoeren: 5,5. 55% van de te behalen punten - Werkboek en deelname lessen: 5,5. 55% van de te behalen punten - Individuele presentatie circa 5 minuten - Dramawerkvorm als lesonderdeel ontwerpen en uitvoeren: duur oefening 10 minuten

60 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Deeltentamen: Vaardigheidstoets spreken voor de klas Code: VT Spreken V voldaan 2 Periode N.v.t. 1 De toets is voldoende wanneer je voor alle criteria minimaal een 3 van de 5 scoort. 1,5 uur Onderwijskunde - Veen T. van der., Wal, J. van de (2012). Van leertheorie naar onderwijspraktijk. Groningen: Noordhoff Uitgevers. ISBN: Wal, J. van der, Wilde, J. de & Mooij, I. de (2011). Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. Bussum: Coutinho. ISBN: Korthagen, F., & Lagerwerf, b., (2014). Een leraar van klasse. Een goede docent worden en blijven. (4e druk). Den Haag: Boom Lemma. ISBN: Slooter, M. (2009). De vijf rollen van de leraar. Amersfoort: CPS. ISBN: Artikelen op OnderwijsOnline Drama: artikelen op OnderwijsOnline. Spreken voor de klas: Reader Spreken voor de klas (OnderwijsOnline) Onderwijskunde - Donk, C. van der, Lanen, B. van (2012). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. ISBN: Marzano, R. & Miedema, W. (2008). Leren in vijf dimensies. Assen: Van Gorcum. ISBN 13: Ebbens, S. & Ettekoven S. (2013). Samenwerkend leren. Groningen: Noordhoff Uitgevers. ISBN: (Werk)colleges waarin theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen en verwerkingsopdrachten. - Drama omvat praktijkoefeningen rondom presentatievaardigheden tijdens werkcolleges met ondersteunende zelfstudieopdrachten. - Spreken voor de klas omvat oefeningen betreffende het eigen spreken, zowel klassikaal als in kleine groepjes N.v.t. 3 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden

61 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Leren begeleiden owk2b ILS-Bi623 Opleiding tot leraar van de 2 de graad Biologie Studenten voltijd hoofdfase Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 en 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 2 Begeleiden van lerenden BT 2 Begeleiden van lerenden Leertaak Een positief leef- en leerklimaat De student beschrijft in de leertaak Een positief leef- en leerklimaat wat hij concreet met de inhoud van de bijeenkomsten denkt te kunnen en te gaan doen tijdens de stage. Voor deze leertaak maakt hij ook een filmopname van zichzelf zodat hij zijn gedragingen om een positief leef- en leerklimaat te organiseren, kan analyseren. Deze leertaak verandert weer zijn persoonlijk beroepsbeeld dat in de eerste helft van het jaar expliciet gemaakt is. 7.5 studiepunten, 210 studielasturen Onderwijskunde: - Werkplekleren inclusief leertaak Leef- en werkklimaat 123 uur - Contacttijd 36 uur - Zelfstudie 51 uur Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de generieke leerlijn. De leerlijn is gebaseerd op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. De onderwijseenheden oriëntatie op lesgeven, oriëntatie op begeleiden en leren lesgeven maken ook deel uit van deze leerlijn. Bij de aanvraag van stageplaatsen door studenten, wordt gebruik gemaakt van het Protocol Plaatsing Studenten zoals opgenomen in bijlage 4 van de OER. Een leerwerkplan is voorwaarde om te kunnen starten met werkplekleren 2A. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven. In dit semester zal er speciaal aandacht zijn voor het klassenmanagement vanuit de volgende 5 rollen van de leraar die helpen bij effectief lerarengedrag; de rol van (1) gastheer, (2) presentator, (3) didacticus, (4) pedagoog en (5) afsluiter en coach. We starten in periode 3 met de invloed die de leraar op het leefklimaat heeft. Hoe creëert de docent een goed leefklimaat? Welke kennis, vaardigheden en houding zijn nodig om leiderschap te verkrijgen? Hoe kijkt de student tegen orde houden aan? De rol van gastheer is hierbij erg van belang. De leraar als gastheer verwelkomt de leerlingen bij binnenkomst en maakt bewust contact met hen. Het gaat hierbij om de interpersoonlijke competentie; het gaat vooral om de relationele boodschappen in de communicatie. In periode 3 wordt met name gekeken naar de communicatie in een klas vanuit interpersoonlijk en pedagogisch perspectief. In periode 4 bekijken we het leef- en leerklimaat vanuit pedagogisch en didactisch perspectief vanuit de rollen didacticus, coach en afsluiter. Over het omgaan met verschillen op klasniveau stellen we ons vragen als: Wat is passend onderwijs? Wat zijn leerling-behoeften? Wat is differentiatie? De student is zich aan het eind van dit semester bewust welke belemmerende overtuigingen hij heeft die de ontwikkeling van de 5 rollen in de weg kunnen staan en welke helpende overtuigingen hij heeft om die ontwikkeling te stimuleren. Kennis- Generie- Domein Subdomein

62 bases ke Kennisbasis 1: Leren in diverse contexten 1.4 Leerling-kenmerken 2: Didactiek en leren 2.5 Begeleiden van leerprocessen 3: Communicatie, interactie en groepsdynamica 3.1 Mentale modellen van communicatie 3.2 Gespreksvoering 3.3 Groepsdynamica 6: Professionele docenten 6.1 Professionele ontwikkeling 6.4 Onderwijsvisie en ethiek 7: Nederlands onderwijssysteem 7.3 De school als organisatie: structuur en cultuur 8: Pedagogische kwaliteit 8.1 Pedagogische driehoek 8.2 Doel, arrangement en voorwaarden in de pedagogiek 8.3 Verbinding pedagogisch leerplan met schools curriculum 9: Diversiteit en onderwijs 9.3 Omgaan met diversiteit 9.4 Culturen en levensbeschouwing Competenties 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets leren begeleiden De student beheerst de kennis van eerder genoemde domeinen en subdomeinen uit de generieke kennisbasis (m.u.v. domein 6.1) op het niveau van onthouden/ kennis, het begrijpen/herkennen en het toepassen in eenvoudige situaties. Tijdens dit deeltentamen staan de onderwerpen uit het thema leef- en leerklimaat centraal. Deeltentamen: Eindbeoordeling WPL2A De student laat in zijn handelen bij wpl 2A zien dat hij op de zeven competenties op niveau 2 een ontwikkeling heeft doorgemaakt én dat hij ten minste de knock-out criteria zoals beschreven in de Handleiding Werkplekleren op voldoende niveau heeft aangetoond. Deeltentamen: Leertaak positief leef- en leerklimaat De student laat zien dat hij op basis van literatuur: - leerdoelen voor de stage kan formuleren in het kader van een positief leef- en leerklimaat; - de thema s die tijdens de onderwijskundebijeenkomsten aan bod komen (op het gebied van de interpersoonlijke, didactische, pedagogische en organisatorische competentie) kan uitvoeren in eenvoudige praktijksituaties; - kan reflecteren op zijn filmfragment. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets leren begeleiden Code: KT Leren beg

63 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers C 5,5 2 Periode % van het totale aantal punten is voldoende Deeltentamen: Eindbeoordeling WPL2A 1.5 uur Code: Eindbeo wpl2a C 6,0 1 Periode of 2 Alle knock-out criteria minimaal voldoende aangetoond Deeltentamen: Leertaak positief leef- en leerklimaat 1.5 uur Code: Lt pos L&L C 5,5 2 Periode Alle beoordelingscriteria zijn met minimaal een voldoende beoordeeld. n.v.t. Onderwijskunde - Geerts, W., Kralingen, R. van (2011). Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho. ISBN: Korthagen, F., & Lagerwerf, b., (2014). Een leraar van klasse. Een goede docent worden en blijven. (4e druk). Den Haag: Boom Lemma. ISBN: Slooter, M. (2009). De vijf rollen van de leraar. Amersfoort: CPS. ISBN: Artikelen op OnderwijsOnline. - Teitler, P. (2013). Lessen in orde; handboek voor de onderwijspraktijk. Bussum: Coutinho. - Marzano, R. & Miedema, W. (2008). Leren in vijf dimensies. Assen: Van Gorcum. ISBN 13: (Werk)colleges waarin theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen en verwerkingsopdrachten. - Tijdens het werkplekleren werk je d.m.v. het uitvoeren van de leertaak aan je competentieontwikkeling. N.v.t.

64 Onderwijseenheid Vakdidactiek 2 Code Opleiding ILS-BI644/1 Tweedegraads lerarenopleiding Biologie Doelgroep Studenten voltijd hoofdfase leerjaar 2 Onderwijsperiode Leerjaar 2, Semester 2, Periode 3 en 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie N.v.t. 7,5 studiepunten (stp), 210 studielasturen 28 uur contacttijd (werkcolleges) 54 uur zelfstudie 128 uur werkplekleren De OWE vakdidactiek maakt deel uit van de leerlijn vakdidactiek van de lerarenopleiding biologie. In deze OWE wordt voortgeborduurd op datgene wat geleerd is bij de OWE vakdidactiek 1 (leerjaar 1) en bereidt voor op de OWE Vakdidactiek 3 (leerjaar 3). Onderdeel van deze OWE is (een deel van) het werkplekleren waar de vakdidactiek in praktijk wordt gebracht. Inzichten met betrekking tot practicumdidactiek, opgedaan tijdens de OWE Biologie als wetenschap 2, worden tijdens deze OWE toegepast. Deelname aan de werkcolleges is een verplicht onderdeel van de OWE. De student mag maximaal 2 bijeenkomsten missen, mits hij/zij zich vóór de betreffende werkcolleges bij de docent heeft afgemeld met een geldige reden. Wanneer een student 3 of meer werkcolleges mist, wordt een onvoldoende voor de keuzethema s vakdidactiek geadministreerd. Alle werkcolleges zullen dan in een volgend collegejaar opnieuw gevolgd moeten worden. Onderdeel van deze OWE is het werkplekleren waar studenten onder andere biologielessen geven. Tijdens dit werkplekleren worden inzichten met betrekking tot practicumdidactiek, opgedaan tijdens de OWE Biologie als wetenschap 2, in praktijk gebracht. Ter ondersteuning van het vakdidactisch handelen tijdens het werkplekleren nu en in de toekomst wordt tijdens de werkcolleges in subgroepen gewerkt aan de volgende vakdidactische thema s: preconcepten, activerende didactiek, toetsing, samenwerkend leren, ICT en oriëntatie op het MBO. Het is aan de subgroepen zelf om te bepalen welk aspect van deze thema s wordt verdiept en naar welk product wordt toegewerkt. Ondersteunende literatuur wordt aangeboden. Daarnaast wordt aan de hand van diverse casus de toepassing van het biologisch didactisch model geoefend. Er wordt ingezoomd op het formuleren van operationele doelen van diverse aard en vanuit verschillende perspectieven, het kiezen van effectieve werkvormen en het evalueren van de doelen. Het directe instructie model van Ebbens vormt hierbij de leidraad om structuur aan te brengen in de lessen van de studenten. Door het uitvoeren en vastleggen van de leertaak Twee lessen om trots op te zijn laten studenten zien dat ze doordacht hun lessen vormgeven en op deze lessen kunnen reflecteren. Om tijdens het werkplekleren tot effectieve werkvormen te komen wordt tevens een leerstofanalyse en -verdieping uitgevoerd waarbij de cyclus voor praktijkonderzoek wordt doorlopen. De onderzoeksvragen die daarbij centraal staan luiden: Wat zijn de

65 Kennisbases Vakdidactiek Generieke kennisbasis belangrijkste twee leerdoelen bij thema X? en Welke werkvormen wil ik inzetten om deze leerdoelen te behalen? In deze OWE wordt aan de onderdelen 1 (instrumentele vaardigheden) en 5 (Pedagogisch-didactisch gebruik van ICT) van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt. Domein Indicatoren B1.1. De leerling: biologie leren a. Begripsontwikkeling en jargon b. Leren van biologische vaardigheden c. Verschillen tussen leerlingen B1.2. De docent: biologie lesgeven d. Didactische werkvormen en media e. Organisatie van de diverse biologie onderwijsleeractiviteiten B1.3. Het schoolvak a. Het curriculum d. Verder studeren B1.4 De (fysieke) omgeving c. Gebruik van publieke faciliteiten ten behoeve van biologieonderwijs B1.5. Toetsen en evaluatie in het a. Weten wat getoetst kan worden schoolvak biologie B1.6. Professionele ontwikkeling van a. Vak- en vakdidactische kennis een biologiedocent Domein Subdomein 2. Didactiek en leren 2.1. Model didactische analyse (a,c,d,e) 2.2. Leerdoelen en instructiemodellen (a,b,c,d,e,g,h,i) 2.3. Vormgeving van leerprocessen (a,b,f) 2.4. Selectie en ontwerp van leermiddelen (b) 2.5. Begeleiden van leerprocessen (b) 2.6. Evaluatie en toetsing (a) 6. Professionele docenten 6.2 Praktijkonderzoek Competenties Beoordelingscriteria 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de niveau 2 staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Deeltentamen: Dossier Keuzethema s vakdidactiek Er is binnen 6 thema s gewerkt aan producten die voldoen aan de volgende criteria: o Het (proces naar het) product leverde een bijdrage aan het werkplekleren van de student. o Het (proces naar het) product is onderbouwd vanuit (vak)didactische literatuur. De student heeft bij het werken aan de thema s het volgende laten zien: o De student is bereid en in staat buiten zijn comfortzone te treden. o De student is bereid en in staat medestudenten te motiveren. Deeltentamen: Leertaak Practicum o De student geeft op het evaluatieformulier sprekende voorbeelden die zijn arcering ondersteunen/verduidelijken. o Het doel van het practicum is helder en eenduidig geformuleerd en sluit naadloos aan op de typering van het practicum. o De instructie is volledig (wat, hoe, hulp, tijd, uitkomst, klaar, waarom).

66 Tentaminering / Integrale toetsing o De evaluatie is gericht op het leerlingdoel en is gebaseerd op observaties, ervaringen en, indien van toepassing, leerlingmateriaal. Voorwaarden om tot inhoudelijke beoordeling over te gaan zijn: de poster bevat niet meer dan 5 taalfouten, is netjes verzorgd/overzichtelijk en bevat de in de opdracht (zie LEARN) geformuleerde onderdelen. Deeltentamen: Leertaak Leerstofanalyse o De student kan een thema samenvatten in een concept- of mindmap. o De student boort doordacht diverse typen inhoudelijk deskundige bronnen aan. o De student voert interviews doelmatig en planmatig uit. o De student kan uit informatie die hij verzamelt de voor zijn vraag relevante onderdelen selecteren en overzichtelijk weergeven. o De student legt verbanden en benoemt discrepanties tussen informatie uit verschillende bronnen. o De student baseert zijn conclusies op zijn onderzoeksresultaten. o De student brengt zijn (ontwikkelende) vakdidactische visie onder woorden. Voorwaarden om tot inhoudelijke beoordeling over te gaan zijn: het verslag bevat niet meer dan 3 taalfouten per bladzijde, is netjes verzorgd/overzichtelijk, bevat de in de opdracht (zie LEARN) geformuleerde onderdelen en bevat bronvermelding volgens de APA richtlijnen. Deeltentamen: Leertaak Twee lessen om trots op te zijn o De student kiest werkvormen die aansluiten op helder geformuleerde leerlingdoelen. o De student bereidt werkvormen inhoudelijk goed voor. o De student geeft zijn les structuur (organisatie en planning). o De student reflecteert op een succesvol aspect van zijn les en doorloopt daarbij alle o stappen van het reflectiemodel van Korthagen grondig. De student kan uitleggen welke theoretische inzichten hij bewust of onbewust heeft ingezet. Voorwaarden om tot inhoudelijke beoordeling over te gaan zijn: de uitwerking bevat niet meer dan 3 taalfouten per bladzijde, is netjes verzorgd/overzichtelijk en bevat de in de opdracht (zie LEARN) geformuleerde onderdelen. Het leerlingmateriaal is vrij van taalfouten. Deeltentamen: Dossier Keuzethema s vakdidactiek Code: Keuze vakdid V V 2 3,4 n.v.t 1 Alle criteria voldoende n.v.t. Deeltentamen: Leertaak practicum Code: LT Practicum C 5, x 1 55% van de te behalen punten N.v.t. Deeltentamen: Leertaak leerstofanalyse Code: LT Leerstof C 5,5 2 3,4 1x 1 55% van de te behalen punten N.v.t.

67 Verplicht Onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Deeltentamen: Leertaak Twee lessen om trots op te zijn Code: LT TweeLessen C 5,5 2 3,4 1x 1 55% van de te behalen punten N.v.t. - Ebbens, S. & Ettekoven, S. (2005). Effectief leren. Groningen: Noordhoff Uitgevers. - Geerts, W., Kralingen, R., van. (2011). Handboek voor leraren. Bussum. Uitgeverij Coutinho - Donk, C. van der & Lanen, B. van (2009). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. - Berg, E. van den en Buning, J.(1994). Practicum, leren ze er wat? NVOX, 19(6), Hoogeveen, P. & Winkels, J. (2011) Het didactische werkvormenboek. (10 e druk). Assen: Van Gorkum. Aanvullend materiaal wordt in de studiewijzer opgenomen en/of op LEARN geplaatst. Aanvullend materiaal wordt in de studiewijzer opgenomen en/of op LEARN geplaatst. Werkplekleren, incl. de uitvoer van leertaken. Werkcolleges waarin onder andere casus worden besproken, (deel)lessen worden ontworpen en gegeven en onderwijsmateriaal wordt ontwikkeld op basis van (vak)didactische literatuur. Dit deels klassikaal docentgestuurd en deels in subgroepen studentgestuurd. Niet van toepassing.

68 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Cel 3 Microbiologie & Moleculaire genetica ILS-Bi621/1 Tweedegraads lerarenopleiding Biologie Studenten voltijd, hoofdfase Onderwijsperiode Leerjaar 2, Semester 2, Periode 3 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Onderzoekspresentatie, onderzoeksverslagen van diverse proeven 7,5 studiepunten, 210 studielasturen - 60 uur contacttijd (7,5 u per week, practica, hoorcolleges, werkbijeenkomsten) uur zelfstudie (18 uur per week) Deze OWE is een vervolg van OWE Cel 2 (celfysiologie) van periode 2 en de laatste van de leerlijn Cel. In de OWE Cel 3 worden de volgende thema s behandeld: voortplanting (replicatie) van micro-organismen, eiwitexpressie en regulatie van expressie in de cel. De student is verplicht om alle practica werkcolleges bij te wonen. Wanneer een practicum om een geldige reden (bv. ziekte) gemist wordt, en meldt de student zich af bij de betrokken vakdocent, dan kan het in dezelfde periode nog ingehaald worden. De student neemt per contact op met de begeleidende TOA/practicuminstructeur (met cc naar vakdocent) om een afspraak in te plannen. De inhaalpractica vinden op dinsdagmiddag plaats. Per vak kan maximaal één practicumbijeenkomst ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het practicum wel maximaal 1x ingehaald worden, maar zal het practicumproduct als herkansing worden beschouwd. Voor werkcolleges geldt: maximaal 1 keer met een vooraf gemelde reden afwezig wordt toegestaan, bij meer dan 1 keer afwezig (of zonder afmelding): in overleg met de SLB wordt besloten of er deelgenomen mag worden aan de eerste kans van de kennistoets. De thema s besproken tijdens deze OWE zijn gericht op het behalen van onderstaande doelen: Theorie: De student kan aangeven wat kenmerken van prokaryoten zijn De student kan beschrijven hoe genetische diversiteit binnen de prokaryoten gewaarborgd blijft. De student kan beredeneren wat de bijdrage van bacteriën aan ecologische systemen zijn De student kan uitleggen hoe een virus zich vermenigvuldigd De student kan toelichten welke invloed virussen, prionen en viroïden invloed hebben op planten en dieren. De student kan uitleggen hoe een DNA-molecuul is opgebouwd De student kan alle enzymen, betrokken bij de replicatie, benoemen en toelichten wat de functie van deze enzymen is. De student kan de relatie tussen genen en eiwitten toelichten De student kan de basisprincipes van de eiwitsynthese uit leggen. De student kan tenminste 3 voorbeelden van mutaties noemen.

69 Kennisbases Vakinhou delijk Cel 3 Vakdidactisch Cel 3 De student kan uitleggen hoe gereguleerd wordt hoe genen (prokaryoot en eukaryoot) tot uitdrukking komen. De student kan de verschillende technieken binnen de moderne bio en DNA-technologie uitleggen. Vakdidactiek: De student beheerst specifieke didactische vaardigheden: om abstract denken bij zichzelf of bij leerlingen aan te leren/bevorderen (o.a. ter bevordering van inzicht in horizontale en verticale samenhang van verschillende biologische concepten). Practicum: - De student kan diverse microbiologische en moleculair genetische practica uitvoeren en een natuurwetenschappelijk verslag van maken. - De student kan verschillende instrumenten gebruiken die specifiek zijn voor microbiologie & moleculaire genetica waaronder microscopie, gel elektroforese, PCR, micropipet, DNA isolatie. Domein Concept A 1.1- Molecuul - DNA (alle deelconcepten) A Molecuul - Genexpressie (alle deelconcepten) A Molecuul - DNA replicatie (alle deelconcepten) A 5.1 Molecuul - Mutatie - Recombinatie epigenetische mechanismen Domein Indicatoren B 1.1 Begripsontwikkeling en jargon B 1.1 Leren van biologische vaardigheden Biologische begrippen omschrijven, schematisch plaatsen in hun onderlinge relaties en toepassen in verschillende contexten. Technisch-instrumentele vaardigheden Competenties 3. Vakinhoudelijk en didactisch competent 5. Competent in samenwerken met collega s De uitwerking van de competenties op hoofdfaseniveau (niveau 2) staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Cel 3 Kennistoets: Kennis op het eindniveau van de kennisbasis biologie. Per meerkeuzevraag is één antwoord goed, tenzij anders is aangegeven. De antwoorden op de open vragen worden beoordeeld op de aanwezigheid van vooraf geformuleerde essentiële aspecten. Deeltentamen: Vakdidactische opdracht Cel 3 Er wordt beoordeeld in hoeverre studenten de leerstof kunnen overbrengen op hun medestudenten. Deze vakdidactische opdracht wordt beoordeeld op de volgende criteria: - De student kan verschillende werkvormen gebruiken bij de bespreking van een Campbell hoofdstuk of een microbiologisch experiment - De student neemt de leiding bij de bespreking van de theorie - De student beheerst de theorie waarover hij/zij toelichting geeft aan de medestudenten - De student gaat actief na of iedereen de theorie begrijpt en neemt adequaat actie als dit niet het geval is

70 Tentaminering / Integrale toetsing Deeltentamen: Dossier Microbiologie - De practicumverslagen worden beoordeeld op de volgende criteria: - De student kan de logaritmische groei van een m.o. meten en grafisch weergeven. - De student kan het aantal micro-organismen (bacteriën en fagen) bepalen m.b.v. verdunningsreeksen, diverse uitplaattechnieken en juiste berekeningen. - De student kan een reincultuur maken vanuit een mengsel van bacteriën. - De student kan m.b.v. transductie experimenten, erfelijke eigenschappen overbrengen van 1 micro-organisme naar een ander. - De student kan een logboek maken ter voorbereiding van de experimenten - De student kan de juiste theorie koppelen aan de verschillende uitgevoerde microbiologische experimenten. - De student kan een practicumverslag schrijven volgens de standaard natuurwetenschappelijke opbouw (zie ook OWE BaW1). - De student kan een verslag van een microbiologische proef omzetten in een flipping the classroom filmpje. Deeltentamen: Dossier Moleculaire Genetica - De student kan m.b.v. transformatie een recombinant micro-organisme maken dat het groen fluorescerend eiwit tot expressie brengt. - De student kan met behulp van PCR, zijn/ haar eigen genotype bepalen m.b.t. het proeven van PTC - De student kan een logboek maken ter voorbereiding en verwerking van de experimenten. - De student kan de juiste theorie koppelen aan de verschillende uitgevoerde moleculair genetische experimenten - De student kan een practicumverslag schrijven volgens de standaard natuurwetenschappelijke opbouw (zie ook OWE BaW1). Deeltentamen: Kennistoets Cel 3 Code KT Cel 3 C 5,5 2 3 en % van de totaal te behalen punten 2 uur Deeltentamen: Vakdidactiek opdracht Cel 3 Code VDO Cel 3 V V 2 3 n.v.t. 1 Alle beoordelingscriteria minimaal voldoende Deeltentamen: Dossier Microbiologie 45 minuten Code DS microbi C 5,5 2 3 en % van de totaal te behalen punten N.v.t.

71 Deeltentamen: Dossier Moleculaire genetica Code DS molecgen C 5,5 2 3 en 4 1 Verplicht Onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers 2 55% van de totaal te behalen punten N.v.t. - ILS handleiding: Cel 3 Theoriehandleiding: microbiologie & moleculaire genetica (zie OnderwijsOnline) - ILS handleiding: Cel 3 Practicumhandleiding: microbiologie & moelculaire genetica (zie OnderwijsOnline) - Campbell N.A. et. al. (2014). Biology A global approach- (10 e druk). USA, Pearson, ISBN- ISBN-13: Ong. (2010). A play of protein synthesis in the classroom. The American Biology Teacher vol. 72, no. 9, p Bionieuws, Nederlands instituut voor de biologie (NIBI), Utrecht - Hoorcolleges: met als doel de ingewikkelde gedeelten van de leerstof te verhelderen - Practicumbijeenkomsten: theorie in de praktijk, waarbij diverse microbiologische en moleculaire biologische concepten verhelderd worden - Vakdidactiekbijeenkomsten waarin de student kan aantonen dat hij vakdidactisch bekwaam is in de microbiologie/moleculaire genetica In deze OWE wordt aan onderdeel instrumentele vaardigheden van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt. Hierbij wordt o.a. een Flipping the classroom filmpje gemaakt. Niet van toepassing

72 Onderwijseenheid Dier 4 Bouw en Functie 2 & Balans 3 Code Opleiding ILS-BI645/2 Tweedegraads lerarenopleiding Biologie Doelgroep Studenten voltijd hoofdfase leerjaar 2 Onderwijsperiode Leerjaar 2, semester 2, periode 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak biologie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Immunologieopdracht 7,5 studiepunten, 210 studielasturen - 59 uur contacttijd (lessen, hoorcolleges, werkbijeenkomsten, excursie) uur zelfstudie Deze onderwijseenheid is de vierde en laatste uit de leerlijn Dier. Deze OWE gaat verder waar OWE Dier 3 eindigde. Het onderdeel Bouw en functie richt zich met name op de aansturing van het bewegingsapparaat en het gedrag van dieren. Het onderdeel balans gaat over de immunologische processen van dieren. OWE Dier 4 zal de leerlijn Dier afsluiten. In deze OWE wordt aan onderdeel instrumentele vaardigheden van de leerlijn leren en lesgeven met ict gewerkt. Hierbij wordt o.a. een kennisclip gemaakt. Deelname aan de colleges is niet verplicht. Deelname aan de werkcolleges practica is wel verplicht. Wanneer een practicum om een geldige reden (bv. ziekte) gemist wordt, en meldt de student zich af bij de betrokken vakdocent, dan kan het in dezelfde periode nog ingehaald worden. De student neemt per contact op met de begeleidende TOA/practicuminstructeur (met cc naar vakdocent) om een afspraak in te plannen. De inhaalpractica vinden op dinsdagmiddag plaats. Per vak kan maximaal één practicumbijeenkomst ingehaald worden. Meldt de student zich niet af of doet hij dit met een ongeldige reden, mag het practicum wel maximaal 1x ingehaald worden, maar zal het practicumproduct als herkansing worden beschouwd. Voor werkcolleges geldt: maximaal 1 keer met een vooraf gemelde reden afwezig wordt toegestaan, bij meer dan 1 keer afwezig (of zonder afmelding): in overleg met de SLB wordt besloten of er deelgenomen mag worden aan de eerste kans van de kennistoets. De thema s besproken tijdens deze OWE zijn gericht op het behalen van onderstaande doelen: - De student kan een demonstratiepracticum uitvoeren voorzien van een stapsgewijze uitleg op uitdagend leerlingniveau. - De student kan theoretische kennis kort en krachtig samenvatten aan de hand van een afbeelding. - De student kan aan de hand van tekeningen, modellen en afbeeldingen de bouw van het zenuwstelsel op orgaan-, weefsel- en celniveau duidelijk maken (hersenen, ruggenmerg, zenuwen). - De student kan de werking van zintuigen en het zenuwstelsel toelichten aan de hand van kennis over membraanpotentialen, actiepotentialen, impulsgeleiding en synapsen. - De student kan een beeld schetsen van de ontwikkeling van de hersenen in de embryologie en evolutie.