Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd...

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd..."

Transcriptie

1 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het opleidingsstatuut (OS) opgenomen die horen bij de Onderwijs- en examenregeling (OER). Hierin wordt het onderwijs van de opleiding tot leraar in de tweede graad geschiedenis (voltijdopleiding) in op de HAN, nader uitgewerkt. De beschrijvingen betreffen het majordeel van de opleiding (210 studiepunten). Het minordeel (30 studiepunten) het deel van de opleiding waarin je keuzes maakt om je te verbreden of verdiepen om je in jouw beroepsuitoefening te kunnen profileren is hier niet opgenomen. De belangrijkste en ook het grootste deel betreft de beschrijving van de inhoud van de onderwijseenheden (OWE s) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad geschiedenis (voltijdopleiding) op de HAN. Dit geeft je een gedetailleerd beeld van de inrichting van de opleiding. Ze beschrijven de vier studiejaren zoals ze in het studiejaar zijn ingericht. Je kunt hier ook zien welke prestaties in moeten worden verricht om voldoendes te behalen voor de tentamens in deze opleiding. Enkele tentamens dragen het predicaat integrale toets. Dit zijn tentamens waarin de student aantoont dat hij de onderlinge samenhang van onderwijsinhouden begrijpt en kan hanteren in het praktische handelen. Over de gehele opleiding leg je in totaal drie keer een integrale toets af. Deze integrale toetsen zijn ook opgenomen in het overzicht van de onderwijseenheden. Inhoud Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd... 2 Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd... 8 Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Post Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd... 34

2 Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd

3 Programma- en tentamenoverzicht geschiedenis Propedeutische fase Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Inleiding in de Geschiedenis (7,5 studiepunten) Oudheid / Middeleeuwen 1 (7,5 studiepunten) Nieuwe / Nieuwste Tijd 1 (7,5 studiepunten) Het Westen en de wereld (7,5 studiepunten) Vakdidactiek 1a (7,5 studiepunten) Vakdidactiek 1b (7,5 studiepunten) Oriëntatie op lesgeven owk 1a (7,5 studiepunten) ILS Ge620/1 ILS Ge621/1 ILS Ge623/1 ILS Ge624/1 ILS Ge625/1 ILS Ge626/1 ILS Ge622/1 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis Semester 1 Periode 1 Semester 1 Periode 2 Semester 2 Periode 3 Semester 2 Periode 4 Semester 1 Perioden 1 en 2 Semester 2 Perioden 3 en 4 Semester 1. Perioden 1 en 2 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Inleiding A KT inl A Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets Inleiding B KT inl B Cijfer: Min. 5,5 P1 P2 Leertaak Historisch Werkstuk Hist werkstuk Cijfer: Min.5,5 P1 P2 Kennistoets Oudheid KT oudheid Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Middeleeuwen KT Middeleeuw Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Leertaak Oudheid LT oudheid Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Leertaak Middeleeuwen LT Middeleeuw Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Kennistoets Nieuwe Tijd KT nwe T Cijfer: Min 5,5 P3 P4 Kennistoets Nieuwste Tijd KT nieuwste T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Leertaak Nieuwe Tijd LT nwe T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Leertaak Nieuwste Tijd LT nieuwste T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Kennistoets Westen en de wereld KT Westen Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Leertaak onderzoek westen en de wereld LT Onderzoek Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Leertaak Presentatie westen en de wereld LT presentat Cijfer: Min 5,5 P4 P4 Kennistoets Vakdidactiek 1a KT vakdid 1A Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Leertaak Visie LT visie Cijfer: Min 5,5 P1 P2 Leertaak Directe Instructie LT dir instr Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Vakdidactiek 1b KT vakdid 1B Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Leertaak Werkweek Duitsland/Vlaanderen LT werkweek Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Leertaak Mens en Maatschappij LT M&M Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Dossier onderwijskunde DS OWK 1A Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Kennistoets oriëntatie op lesgeven 1A KT ori les 1A Cijfer: Min. 5,5 P1 P2 ILS taaltoets ILS taaltoets V P1 P3

4 Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Integraal Handelen in de beroepspraktijk 1 owk 1b 7, 5 Studiepunten ILS Ge627/1 BT2 Begeleiden van lerende(n) Semester 2 Perioden 3 en 4 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Integrale toets Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 1 Portfbeoor Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Eindbeoordeling wpl1 Eindbeoor Cijfer: min. 6,0 P3 P3 Kennistoets onderwijskunde 1b KT ok1b Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Dossier onderwijskunde 1b DS ok1b Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Vaardigheidstoets drama VT Drama 1 Cijfer: min. 5,5 P4 P4 4

5 Post propedeutische fase Hoofdfase Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Oudheid / Middeleeuwen 2 (7,5 studiepunten) Nieuwe Tijd 2 (7,5 studiepunten) Nieuwste Tijd 2 (7,5 studiepunten) Nederlandse Geschiedenis (7,5 studiepunten) Buiten Europese Geschiedenis (7,5 studiepunten) Vakdidactiek 2a (7,5 studiepunten) ILS Ge628/1 ILS Ge629/1 ILS Ge630/1 ILS Ge631/1 ILS Ge632/1 ILS Ge633/1 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis Semester 1 Periode 1 Semester 1 Periode 2 Semester 2 Periode 3 Semester 2 Periode 4 Semester 1 Periode 1 en 2 Semester 1 Periode 1en periode 2 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Oudheid Middeleeuwen 2 KT OHME 2 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak onderzoek OHME 2 LT Onderzoek Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak Religie OHME 2 LT Religie Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets Nieuwe Tijd 2 KT Nwe T2 Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak presentatie Nieuwe Tijd 2 LTpresentatie Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak essay Nieuwe Tijd 2 LT essay Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Nieuwste Tijd 2 KT nwste T2 Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak documentaire Nieuwste Tijd 2 LT document Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak opdrachten Nieuwste Tijd 2 LT opdrachten V P3 P4 Kennistoets Nederlandse Geschiedenis KT NL gesch Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak presentatie Nederlandse Geschiedenis LTPresentatie Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Kennistoets Buiten Europese Geschiedenis KT buiteu Ge Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak onderzoek Buiten Europese Geschiedenis Leertaak presentatie Buiten Europese Geschiedenis LT onderzoek Cijfer: min. 5,5 P1 P2 LTpresentatie Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets Vakdidactiek 2a Kennistoets Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak Methodenvergelijking LT Methoden Cijfer: min. 5,5 P 1 P2 Leertaak Toetsing LT toetsing Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Vakdidactiek 2b (7,5 studiepunten) ILS Ge634/1 BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis Semester 2 Periode 3 en periode 4 Leertaak Activerende Didactiek LT activ did Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak ICT LT ICT Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak Werkweek Berlijn LT ww Berlijn V P4 P4 5

6 Leren Lesgeven owk 2a (7,5 studiepunten) ILS 618/1 BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis Semester 1. Perioden 1 en 2 Kennistoets leren lesgeven LT leren lesg Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak persoonlijk beroepsbeeld LT pers berbld Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Vaardigheidstoets Drama 2 VT drama 2 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Vaardigheidstoets Spreken voor de klas VT Spreken V P1 4 1 P1 4 2 Leren begeleiden owk 2b (7,5 studiepunten) ILS 619/1 BT 2 Begeleiden van lerende(n) Semester 2. Perioden 3 en 4 Kennistoets leren begeleiden LT leren beg Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Eindbeoordeling WPL2A Eindbeo wpl2a Cijfer: min. 6,0 P4 P4 Dossier leertaak positief leef en leerklimaat DS lt pos L&L Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Integraal handelen in de beroepspraktijk 2 (22,5 studiepunten) ILS 635/2 BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie Semester 1. Perioden 1 en 2 Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 2 PF beo WPL2B Cijfer: min. 5,5 P2 P3/4 Eindbeoordeling wpl 2B EindbeoWPL2b Cijfer: min 6,0 P2 P2 Dossier leertaken onderwijskunde Leertaak onderzoek lessenserie DS LT owk Cijfer: min. 5,5 P2 P3 LT OZlesserie C 5,5 P2 P3 1 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden 2 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden 6

7 Eindfase Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Turkije (7,5 Studiepunten) Leeslijsten (7,5 Studiepunten) Onderzoek (15 Studiepunten) Integraal Handelen in de beroepspraktijk 3 (30 Studiepunten) ILS Ge636/2 ILS Ge637/2 ILS Ge638/2 ILS Ge639/2 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 1 Lesgeven en trainen in het vak in geschiedenis BT 2 begeleiden van lerenden BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 en 2 Periode 2 en 3 Semester 1 en 2 Periode 1 4 Semester 1 en 2 Periode 1 4 Semester 1 Periode 1 en periode 2 Semester 2 Periode 3 en 4 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V En eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Turkije KT Turkije Cijfer: Min. 5,5 P3 P3 Leertaak voorbereiding Turkijereis LT voorbereid Cijfer: Min. 5,5 P3 P3 Excursie Turkije LT Excursie V P3 P4 Leertaak Leeslijst 1 LT Leeslijst1 Cijfer: Min. 5,5 P1 4 P 1 4 Leertaak Leeslijst 2 LT Leeslijst2 Cijfer: Min. 5,5 P1 4 P 1 4 Onderzoeksverslag (schriftelijke verslaglegging) Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 3 Onderzoek Cijfer min 6,0 P1 4 P1 4 PFbeo WPL3 Cijfer: min. 5,5 P1 4 P1 4 Eindbeoordeling WPL 3 Eindbeo WPL3 Cijfer min 6,0 P1 4 P1 4 Landelijke Kennistoets Geschiedenis (alleen voor studenten die in 2011 of later zijn gestart met de opleiding) LKT Gesch Cijfer min 6,0 Nov/dec 2015 Mei/juni

8 Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd 8

9 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Onderwijsperiode Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Kennisbases Inleiding in de Geschiedenis ILS Ge620/1 Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Studenten propedeuse Geschiedenis Semester 1 periode1 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Historisch werkstuk 7,5 studiepunten = 210 uur - Contacttijd: 8 x 9 klokuren = 72 uur - Tentamen: 2 uur - Zelfstudie: 136 uur Deze onderwijseenheid is de eerste in een reeks onderwijseenheden in de vakkenlijn geschiedenis. Niet van toepassing. De student maakt in deze onderwijseenheid kennis met de conceptuele principes van het vak, met historisch redeneren en krijgt een eerste globale oriëntatie op de geschiedenis aan de hand van de tien tijdvakken en daarbij horende kenmerkende aspecten. Via het doen van onderzoek komt o.a. onderdeel 2 (informatievaardigheden) van de leerlijn ict aan bod. In de vakinhoudelijke en vakdidactische onderwijseenheden van de propedeuse en de hoofdfase komen conceptuele principes, historisch redeneren, de tijdvakken en de daarbij horende kenmerken opnieuw aan de orde. Vakkennisbasis Thema Categorie/kernconcept 1. Conceptuele principes van het vak. - Studieterrein - Deelterreinen - Kennisvormen - Begrippen - Redeneerwijzen - Doelen en functies van het vak: - Historisch denken - Functies van geschiedenis 3. Historisch redeneren. Verzamelen - Bron - Vraagstelling - Bruikbaarheid van bronnen - Betrouwbaarheid van bronnen - Representativiteit van bronnen - Feit Ordenen - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen - Het belang van veranderingen - Periodisering 9

10 Verklaren - Oorzaak - Gevolg - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken - Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden) - Gevolgen op langere en kortere termijn - Bedoelde en onbedoelde gevolgen - Relatief gewicht van gevolgen Competenties Beoordelingscriteria Beeldvormen 4. Tijdvakken 1. Tijdvak 1. De tijd van jagers en boeren ( 3000 v Chr.) 2. Tijdvak 2. De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v Chr. 500 n. Chr) 3. Tijdvak 3. De tijd van Monniken en Ridders ( ) 4. Tijdvak 4. De tijd van Steden en Staten ( ) 5. Tijdvak 5. De tijd van Ontdekkers en hervormers ( ) 6. Tijdvak 6. De tijd van Regenten en Vorsten ( ) 7. Tijdvak 7. De tijd van Pruiken en Revoluties ( ) 8. Tijdvak 8. De tijd van Burgers en Stoommachines ( ) 9. Tijdvak 9. De tijd van de Wereldoorlogen ( ) 10. Tijdvak 10. De tijd van televisie en computer ( ) 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Deeltentamen: Kennistoets Inleiding A - Beeldvormen - Beeld ( van het verleden) - Inleving - Standplaatsgebondenheid - Waarde - Norm - Interpretatie - Objectiviteit Zie voor de kenmerkende aspecten per tijdvak de Kennisbasis geschiedenis De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Kennistoets Inleiding B 10

11 De student beheerst de kennis van bovengenoemde thema s 1 en 3 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak Historisch Werkstuk De student kan in zijn historisch werkstuk de principes van het doen van historisch onderzoek toepassen. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Inleiding A Code: KT inl A Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers C 5,5 2 1, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Kennistoets Inleiding B 90 minuten Code: KT inl B C 5,5 2 1, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Leertaak Historisch Werkstuk 90 minuten Code: hist werkstuk C 5,5 2 1, % van de te behalen punten behaald Boeken: - Riessen, M. van (2011), Oriëntatie op geschiedenis, handboek voor de vakdocent. Bussum: Uitgeverij Coutinho - Straaten, D. van (2012), Historisch denken. Bussum: Uitgeverij Coutinho Een bovenbouw geschiedenismethode over de 10 tijdvakken (bij voorkeur: Memo, Werkplaats of Sprekend Verleden) - 2 hoorcolleges Inleiding A (a 90 minuten) en 1 werkcollege inleiding A (a 90 minuten) in de week - 1 hoorcollege Inleiding B (a 90 minuten) en 2 werkcolleges inleiding B (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Inleiding B leren de studenten in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, waarbij ze informatie moeten zoeken, verwerken en conclusies moeten trekken. Tijdens de werkcolleges zullen studenten digitaal informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren (met powerpoint). Niet van toepassing 11

12 Onderwijseenheid Oudheid/Middeleeuwen 1 Code Opleiding Doelgroep ILS Ge621/1 Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1, periode 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Kennisbases BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Leertaak oudheid en leertaak middeleeuwen 7,5 studiepunten = 210 uur - Contacttijd: 8 x 9 uur = 72 uur - Tentamen: 2 uur - Zelfstudie: 136 uur Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vaklijn geschiedenis. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van de eerste vier tijdvakken, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in de owe Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in de owe Oudheid / Middeleeuwen 2 in de hoofdfase. Verwerking ten behoeve van geschiedenisonderwijs vindt plaats in de onderwijseenheden vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. Niet van toepassing. In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met de eerste 4 tijdvakken en de daarbij horende kenmerkende aspecten van de vakkennisbasis. In de hoorcolleges wordt een overzicht van de tijdvakken gegeven; in de werkcolleges worden enkele onderwerpen uitgelegd en wordt geoefend met vaardigheden uit hoofdstuk 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Via de leertaken wordt o.a. gewerkt aan onderdeel 1 van de leerlijn ict (ict geletterdheid). Vakkennisbasis Thema Categorie/kernconcept 3. Historisch redeneren. Verzamelen (Middeleeuwen) - Bron - Vraagstelling - Bruikbaarheid van bronnen - Betrouwbaarheid van bronnen - Representativiteit van bronnen - Feit Ordenen (Oudheid) 4. Tijdvakken 1. De tijd van jagers en boeren ( 3000 v Chr.) - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen - Het belang van veranderingen - Periodisering - De levenswijze van jagersverzamelaars. - Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 12

13 Competenties Beoordelingscriteria 2. De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v Chr. 500 n. Chr) 3. De tijd van Monniken en Ridders ( ) 4. De tijd van Steden en Staten ( ) - Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. - De ontwikkeling van wetenschappelijk denken, en de ontwikkeling van het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat. - De klassieke vormentaal van de Grieks Romeinse cultuur. - De groei van het Romeinse imperium, waardoor de Grieks Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde. - De confrontatie tussen de Grieks Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest Europa. - De ontwikkeling van het Jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten. - Het ontstaan en de verspreiding van de islam. - De vrijwel volledige vervanging in West Europa van de agrarischurbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid. - Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur. - De verspreiding van het christendom in heel Europa. - De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarischurbane samenleving. - De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden. - Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke of de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben. - De uitbreiding van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten. - Het begin van staatsvorming en centralisatie. 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Deeltentamen: Kennistoets Oudheid De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 1 en 2 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. 13

14 Deeltentamen: Kennistoets Middeleeuwen De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 3 en 4 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak Oudheid De student kan in zijn leertaak Oudheid de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel ordenen toepassen Deeltentamen: Leertaak Middeleeuwen De student kan in zijn leertaak middeleeuwen de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel verzamelen toepassen Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Oudheid Code: KT oudheid Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) C 5,5 2 2, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Kennistoets Middeleeuwen 90 minuten Code: KT middeleeuw C 5,5 2 2, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Leertaak Oudheid 90 minuten Code: LT oudheid C 5,5 2 2, % van de te behalen punten behaald Deeltentamen: Leertaak Middeleeuwen Code; LT middeleeuw C 5,5 2 2, % van de te behalen punten behaald Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) - Reader - 2 hoorcolleges Oudheid 1 (a 90 minuten) en 1 werkcollege Oudheid 1 (a 90 minuten) in de week - 2 hoorcolleges Middeleeuwen 1 (a 90 minuten) en 1 werkcollege Middeleeuwen 1 (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Oudheid en Middeleeuwen leren de studenten in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, hierbij staat bij Middeleeuwen het informatie verzamelen als onderdeel van historische denken en onderzoek doen centraal, bij Oudheid het onderdeel ordenen van informatie. Tijdens de werkcolleges zullen studenten digitaal informatie (o.a. via medieval sourcebook) moeten zoeken, verwerken en presenteren (o.a. door het maken van een online tijdbalk). 14

15 Maximum aantal deelnemers Niet van toepassing 15

16 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Oriëntatie op lesgeven owk 1a ILS GE622/1 Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Studenten voltijd propedeuse Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Kennisb asis Generieke kennisbasis BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis In periode 2 werken studenten aan het dossier leertaken onderwijskunde 1a. In dit dossier zullen de beginselen van het lesgeven centraal staan en het uitvoeren van een klein praktijkonderzoek. 7.5 studiepunten, 210 studielasturen - Werkplekleren 64 uur - Contacttijd 48 uur - Dossier leertaken onderwijskunde 45 uur - Zelfstudietijd 53 uur Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de leerlijn onderwijskunde die gebaseerd is op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. In jaar 1 maakt ook de onderwijseenheid integraal handelen in de beroepspraktijk 1 deel uit van deze leerlijn. Deze onderwijseenheid wordt in semester 2 van het eerste leerjaar aangeboden. Een leerwerkplan is voorwaarde om te kunnen starten met het werkplekleren. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven. De eerste lessen van periode 1 richten zich op een oriëntatie van het Nederlandse onderwijssysteem. Speciaal aandacht zal uitgaan naar het (v)mbo. Verschillende onderwijsvaardigheden zullen deze periode worden geoefend zoals het observeren, presenteren, reflecteren en het zicht krijgen op (eigen) leerstrategieën. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de pedagogische thema s motivatie, de psychologische basisbehoeften en hoe hij daar als leerkracht rekening mee kan houden. Tot slot leert de student in periode 1 waaraan een leerwerkplan moet voldoen ter voorbereiding op het werkplekleren 1. In periode 2 vindt het eerste deel van het werkplekleren 1 plaats. De eerste lessen krijgt de student zicht op het werken in de beroepspraktijk. Verschillende thema s worden behandeld in het licht van de beroepspraktijk; directe instructiemodel, motivatie, leerling behoeften en orde houden. Eén van de leertaken in het dossier onderwijskunde vormt een introductie op het doen van praktijkgericht onderzoek. Het onderzoek in jaar 1 is te kenschetsen als een beschrijvend onderzoek en er wordt vooral geleerd hoe op verschillende manieren data kunnen worden verzameld. De leertaak met aansluitende bijeenkomsten is van de doorlopende leerlijn onderzoek. In deze onderwijseenheid werkt de student aan de volgende kwalificaties van de leerlijn leren en lesgeven met ict: - kwalificatie 1 instrumentele vaardigheden - kwalificatie 3 mediavaardigheid - kwalificatie 4 opleiden tot ict geletterde leerlingen - kwalificatie 6 ontwerpen van ict rijke leerarrangementen Domein Subdomein 1: Leren in diverse contexten 1.4 Leerling kenmerken 2: Didactiek en leren 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen 6: Professionele docent 6.1 Werken aan de eigen professionele ontwikkeling 6.2 Praktijk onderzoek 7: Nederlands onderwijssysteem 7.1 Nederlands onderwijsstelsel 16

17 Competenties 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Oriëntatie op lesgeven 1a (owk 1a) De student beheerst de kennis van eerder genoemde domeinen en subdomeinen uit de generieke kennisbasis op het niveau van onthouden/kennis, het begrijpen/ herkennen en het toepassen in eenvoudige situaties. Tijdens dit deeltentamen staan de onderwerpen groepsprocessen, de motivatie van individuele leerlingen, leerling behoeften en orde houden centraal. Deeltentamen: Dossier onderwijskunde 1a (owk 1a) De student laat in het dossier aan de hand van vastgestelde opdrachten zien dat hij de aangeboden leerstof (theorie) in zijn eigen onderwijspraktijk kan toepassen. Deeltentamen: ILS taaltoets De student beheerst het taalniveau B2 volgens Talige startcompetenties Hoger Onderwijs, SLO, Enschede Het gaat hierbij om de onderdelen: Formuleren; werkwoordspelling; niet werkwoordspelling; interpunctie; woordkeuze en woordenschat. De student beheerst het taalniveau 3f volgens Advies commissie Meijerink Over de drempels met taal en rekenen (2008). Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets oriëntatie op lesgeven 1a Code: KT ori les 1A Verplicht C 5,5 2 Periode 1 en 2 1 n.v.t. Deeltentamen: Dossier onderwijskunde 1a 65% van het totale aantal punten is voldoende 1.5 uur Code: DS owk1a C 5,5 2 Periode 2 en Alle leertaken die deel uit maken van het dossier moeten voldoende worden afgesloten. Deeltentamen: ILS taaltoets n.v.t. Code : ILS taaltoets V V 2x Periode 1 en 3 N.v.t. n.v.t. 105 punten van het totale aantal punten is voldoende, afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van de toets kan hier van afgeweken worden. 1,5 uur - Donk, C. van der, Lanen, B. van (2012). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. ISBN: Ebbens, S. & Ettekoven, S. (2013). Effectief leren. Groningen: Noordhoff Uitgevers. ISBN:

18 Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers - Geerts, W., Kralingen, R. van (2011). Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho. ISBN: Ros, A., Castelijns, J., Loon, A. van., Verbeeck, K. (2014) Gemotiveerd leren en lesgeven. De kracht van intrinsieke motivatie. Bussum: Uitgeverij Coutinho ISBN Reader onderwijskunde 1a (scholar) - Kas, W. (2006). Zinnen schrijven. Taalconditietraining. Den Haag: Sdu Uitgevers. ISBN (Werk)colleges waarin theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen en verwerkingsopdrachten. - Tijdens het werkplekleren werk je d.m.v. het uitvoeren van leertaken aan je competentieontwikkeling. N.v.t. 18

19 Onderwijseenheid Nieuwe / Nieuwste Tijd 1 Code Opleiding ILS Ge623/1 Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Doelgroep Studenten propedeusefase leerjaar 1 Onderwijsperiode Semester 2 periode 3 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Kennisbases BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Digitale presentatie a.d.h.v. museumbezoek en presentatie nieuwste tijd 7,5 studiepunten = 210 uur - 72 uur contacttijd - 2 uur Toets uur zelfstudie Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vakkenlijn geschiedenis. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van de laatste zes tijdvakken, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in de owe Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in de owe Nieuwe Tijd 2 en Nieuwste Tijd 2 in de hoofdfase. Verwerking t.b.v. geschiedenisonderwijs vindt plaats in de onderwijseenheden vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. Niet van toepassing In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met de laatste 6 tijdvakken van de vakkennisbasis. In de hoorcolleges wordt een overzicht van de tijdvakken gegeven; in de werkcolleges worden enkele onderwerpen uitgelegd en wordt geoefend met vaardigheden uit hoofdstuk 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Via de leertaken wordt o.a. gewerkt aan onderdeel 1 van de leerlijn ict (ict geletterdheid). Vakkennisbasis Thema Categorie/kernconcept 3. Historisch redeneren. Verklaren - Oorzaak - Gevolg - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken - Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden) - Gevolgen op langere en kortere termijn - Bedoelde en onbedoelde gevolgen - Relatief gewicht van gevolgen Beeldvormen Domein 4 Tijdvakken 5. Tijd van Ontdekkers en hervormers. - Beeldvormen - Beeld ( van het verleden) - Inleving - Standplaatsgebondenheid - Waarde - Norm - Interpretatie - Objectiviteit - Veranderend mens en wereldbeeld in de Renaissance. 19

20 - Het begin van de overzeese Europese expansie. - De reformatie en de splitsing in de christelijke kerk. - De Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat. 6. Tijd van Regenten en Vorsten - Ontstaan van handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie. - Burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in Nederland. - Het streven van vorsten naar absolute macht. - De wetenschappelijke revolutie. 7. De tijd van Pruiken en Revoluties. - Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving. - Voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven ( verlicht absolutisme). Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden transatlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme. - De democratische revoluties in de westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap. 7. De tijd van Burgers en Stoommachines. - De opkomst van de politiekmaatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme. - Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. - De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor de industriële samenleving. - De moderne vorm van imperialisme die verband hield met industrialisatie. - Discussies over de sociale kwestie. - De opkomst vd emancipatiebewegingen. 8. De tijd van de Wereldoorlogen - De rol van moderne propagandaen communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie. 20

21 Competenties - Het in de praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaal socialisme. - De crisis van het wereldkapitalisme. - Het voeren van twee wereldoorlogen. - Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op joden. - De Duitse bezetting van Nederland. - Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering. - Vormen van verzet tegen het West Europese imperialisme 9. De tijd van televisie en computers. - De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld. - De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog. - De eenwording van Europa. - De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal culturele veranderingsprocessen. - De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen. 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Nieuwe Tijd 1 De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 5 t/m 8 op eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Kennistoets Nieuwste Tijd 1 De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 9 en 10 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak Nieuwe Tijd 1 De student kan in zijn leertaak Nieuwe Tijd de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel beeldvormen toepassen. Deeltentamen: Leertaak Nieuwste Tijd 1 De student kan in zijn leertaak Oudheid de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel verklaren toepassen. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Nieuwe Tijd Code: KT nwe T C 5,5 2 3,4 2 21

22 Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers 1 55 % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Kennistoets Nieuwste Tijd 90 minuten Code: KT nieuwste T C 5,5 2 3, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Leertaak Nieuwe Tijd 90 minuten Code: LT nwe T C 5,5 2 3, % van de te behalen punten behaald Deeltentamen: Leertaak Nieuwste Tijd Code: LT nieuwste T C 5,5 2 3, % van de te behalen punten behaald Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) - Reader - 2 hoorcolleges Nieuwe Tijd 1 (a 90 minuten) en 1 werkcollege Nieuwe Tijd 1 (a 90 minuten) in de week - 2 hoorcolleges Nieuwste Tijd 1 (a 90 minuten) en 1 werkcollege Nieuwste Tijd 1 (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Nieuwe en Nieuwste Tijd leren de studenten in stappen zelfstandig historisch onderzoek te doen, waarbij ze informatie moeten zoeken, verwerken en conclusies moeten trekken. Bij Nieuwste Tijd staat verklaren als onderdeel van historisch denken en onderzoek doen centraal, bij Nieuwe Tijd staat beeldvormen als onderdeel van historisch denken en onderzoek doen centraal. Tijdens de werkcolleges zullen studenten digitaal informatie moeten zoeken (o.a. de online catalogus van het Rijksmuseum), verwerken en presenteren (met behulp van kennisclips voor Nieuwste Tijd). Niet van toepassing 22

23 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Het Westen en de Wereld ILS Ge624/1 Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 2 periode 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Kennisbases BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Historisch werkstuk en presentatie 7,5 studiepunten = 210 uur - 72 uur contacttijd - 2 uur toets uur zelfstudie Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vakinhoudelijke leerlijn geschiedenis. Deze onderwijseenheid is de eerste in een reeks waarin de vakgroep geschiedenis verder kijkt dan de vakkennisbasis. Hoewel de historische vaardigheden uit thema 3 de basis vormen, komt de historische inhoud in deze owe niet in de vakkennisbasis voor. De vakkennisbasis beperkt zich voornamelijk tot Europese (en in ieder geval Westerse) geschiedenis. In deze owe wordt de koppeling gemaakt met de rest van de wereld. In de hoofdfase wordt deze lijn voortgezet in de owe Buiten Europese Geschiedenis ; in de eindfase in de owe Turkije. Niet van toepassing van deze owe Deze onderwijseenheid (owe) is de laatste in de vakinhoudelijke leerlijn van de propedeuse. De eerste stond in het teken van kennismaking met het vak geschiedenis. De twee daarop volgende onderwijseenheden boden een overzicht van Oudheid, Middeleeuwen, Nieuwe Tijd en Nieuwste Tijd (de 10 tijdvakken van de CHMV). In deze onderwijseenheid worden de grenzen van het vak geschiedenis verkend en maken studenten kennis met inhouden en benaderingswijzen van andere, verwante disciplines. Dat gebeurt aan de hand van bestudering van het thema Het westen (Europa/de VS) en de wereld. Studenten bestuderen ontwikkelingen die hebben geleid tot de dominante plaats op het wereldtoneel van het westen (Europa en de VS) en beantwoorden de vraag hoe lang het westen die dominante plaats nog zal/kan behouden. Via de leertaak wordt o.a. gewerkt aan onderdeel 1 (ict geletterdheid), onderdeel 2 (informatievaardigheden) en onderdeel 5 (pedagogisch didactisch) van de leerlijn ict. Vakkennisbasis Thema Categorie/kernconcept 1. Conceptuele principes van het vak. - Studieterrein - Deelterreinen - Kennisvormen - Begrippen - Redeneerwijzen - Historisch denken 3. Historisch redeneren. Verzamelen - Bron - Vraagstelling - Bruikbaarheid van bronnen - Betrouwbaarheid van bronnen - Representativiteit van bronnen - Feit 23

24 Ordenen - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen - Het belang van veranderingen - Periodisering Verklaren - Oorzaak - Gevolg - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken - Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden) - Gevolgen op langere en kortere termijn - Bedoelde en onbedoelde gevolgen - Relatief gewicht van gevolgen Competenties Beoordelingscriteria Beeldvormen 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Deeltentamen: Kennistoets Het Westen en de Wereld - Beeldvormen - Beeld ( van het verleden) - Inleving - Standplaatsgebondenheid - Waarde - Norm - Interpretatie - Objectiviteit De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak onderzoek Westen en de Wereld De student kan in zijn historisch werkstuk de principes van het doen van historisch onderzoek en daarbij de redeneerwijzen van thema 3 toepassen. Deeltentamen: Leertaak presentatie Westen en de Wereld De student kan in de presentatie van zijn historisch onderzoek zijn conclusies presenteren. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Westen en de Wereld Code: KT westen en C 5,5 2 4, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Leertaak onderzoek Westen en de Wereld 90 minuten Code: LT Onderzoek C 5,5 2 4,

25 Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers 1 55 % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Leertaak presentatie Westen en de Wereld 90 minuten Code: LT presentat C 5,5 2 4, % van de te behalen punten behaald Boeken: - Ferguson N. (2012) Civilization. The West and the Rest Londen Penguin - Reader. 2 hoorcolleges Westen en de Wereld (a 90 minuten) en 3 werkcollege Westen en de Wereld (a 90 minuten) in de week. Tijdens de werkcolleges leren de studenten zelfstandig een vergelijkend onderzoek te doen, waarbij ze online informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren, conclusies moeten trekken. Alle stappen van historisch onderzoek doen worden hier uitgebreid doorlopen. Tijdens de werkcolleges zullen studenten informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren (met behulp van prezi). Niet van toepassing 25

26 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Vakdidactiek 1a ILS Ge625/1 Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Studenten propedeuse geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en periode 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Kennisbases Competenties BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis Visie en lesontwerp 7,5 studiepunten = 210 uur - 42 uur contacttijd - 2 uur Toets uur zelfstudie Deze onderwijseenheid is de eerste in de vakdidactische lijn van de opleiding geschiedenis. In de vakdidactische lijn wordt het verband gelegd tussen de vakinhoudelijke onderwijseenheden (BT5) aan de ene kant en de generieke onderwijseenheden (BT1 en 3) aan de andere kant. Niet van toepassing Deze onderwijseenheid is de eerste in de vakdidactische lijn van de opleiding geschiedenis. In deze onderwijseenheid maken de studenten in periode 1 kennis met de grondbeginselen van lesgeven en ontwerpen in het vak geschiedenis. De nadruk ligt daarbij op de conceptuele principes en grenzen van het vak. In de tweede periode wordt geoefend met presentatievaardigheden en ontwerpen volgens de directe instructiemethode. Vakkennisbasis Thema Categorie/kernconcept Generieke kennisbasis Beoordelingscriteria 1. Conceptuele principes van het vak - Beschrijving van het vakgebied - Doelen en functies van het schoolvak 2. Vakdidactiek - Doelstellingen - Leermiddelen - Werkvormen - Evaluatie Domein Subdomein 1. Leren in diverse contexten 1.1 Het concept leren 1.2 Visies op leren 1.3 Cognitie, werking van de hersenen en leren 1.4 Leerling kenmerken 2. Didactiek en leren 2.1 Model didactische analyse 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen 2.3 Vormgeving van leerprocessen 2.4 Selectie en ontwerp van leermiddelen 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Deeltentamen: Kennistoets Vakdidactiek 1A De student beheerst de kennis van bovengenoemde thema s 1 en 2 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. 26

27 Deeltentamen: Leertaak Visie op het schoolvak Geschiedenis De student kan op basis van aangereikte literatuur een eigen mening vormen op de doelen en het nut van het schoolvak geschiedenis. Deeltentamen: Leertaak Directe Instructie De student kan in de voorbereiding en de uitvoering van een zelf ontworpen les het Directe Instructie model en verschillende theorieën uit het handboek voor Geschiedenisdidactiek toepassen. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Vakdidactiek 1a Code: KT vakdid 1A Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers C 5,5 2 2, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Leertaak Visie 90 minuten Code: LT visie C 5,5 2 1, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Leertaak Directe Instructie 90 minuten Code: LT dir instr C 5,5 2 2, % van de te behalen punten behaald Boeken: - Wilschut A., Van Straaten D. en Van Riessen M. (2013), Geschiedenisdidactiek. Handboek voor de vakdocent. Bussum: Coutinho ISBN Geerts W. en Kralingen van R. (2011) Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho ISBN Ebbens, S. en Ettekoven S. (2005), Effectief Leren. Noordhof BV ISBN Reader. 2 werkcolleges Vakdidactiek 1a (a 90 minuten) in de week gedurende twee perioden. In de werkcolleges oefenen de studenten door theorie in praktijk te brengen. Hierbij zullen zij onder andere een les moeten verzorgen waarbij zij zelf informatie zoeken, verwerken en presenteren (met behulp van powerpoint) Niet van toepassing Onderwijseenheid Vakdidactiek 1b Code ILS Ge626/1 Opleiding Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 en 4 Beroepstaken BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis 27

28 Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Kennisbases Competenties BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis Ontwerp en excursie 7,5 studiepunten=210 uur - 42 uur contacttijd - 2 uur toets uur zelfstudie Deze onderwijseenheid is de tweede in de vakdidactische lijn van de opleiding geschiedenis. In deze onderwijseenheid wordt het verband gelegd tussen vakinhoud enerzijds en lesgeven en ontwerpen anderzijds. In het tweede deel van deze onderwijseenheid is er expliciet aandacht voor conceptuele principes en didactiek binnen het leergebied Mens en Maatschappij. In deze onderwijseenheid maken de studenten kennis met de grondbeginselen van ontwerpen in het vak geschiedenis. De nadruk ligt in het eerste deel bij het ontwerpen van leerling materiaal en een meerdaagse excursie. In de laatste periode is er aandacht voor het leergebied mens en maatschappij waarbij via de leertaak o.a. aandacht aan onderdeel 5 (pedagogisch didactisch gebruik) van de ict leerlijn wordt besteed. In het kader van omgevingsgeschiedenis en museumdidactiek vindt de werkweek Duitsland/ Vlaanderen plaats. Vakkennisbasis Thema Categorie/kernconcept Generieke kennisbasis Beoordelingscriteria 3. Conceptuele principes van het vak - Beschrijving van het vakgebied - Doelen en functies van het schoolvak 4. Vakdidactiek - Doelstellingen - Leermiddelen - Werkvormen - Evaluatie Domein Subdomein 1. Leren in diverse contexten 1.1 Het concept leren 1.2 Visies op leren 1.3 Cognitie, werking van de hersenen en leren 1.4 Leerling kenmerken 2. Didactiek en leren 2.1 Model didactische analyse 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen 2.3 Vormgeving van leerprocessen 2.4 Selectie en ontwerp van leermiddelen 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Deeltentamen: Kennistoets Vakdidactiek 1B De student beheerst de kennis van bovengenoemde thema s 1 en 2 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak werkweek Duitsland/Vlaanderen De student kan op basis van aangereikte theorieën een schoolparagraaf ontwerpen en een meerdaagse excursie voorbereiden en uitvoeren. Deeltentamen: Leertaak Mens en Maatschappij 28

29 De student kan een onderbouwde visie vormen op de mogelijke onderwijstypen binnen het leergebied mens en maatschappij en daarbij leerling materiaal ontwikkelen. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Vakdidactiek 1b Code: KT vakdid 1B Verplicht Aanbevolen Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers C 5,5 2 4, % van de vragen goed beantwoord Deeltentamen: Leertaak werkweek Duitsland/Vlaanderen 90 minuten Code: LT werkweek C 5,5 2 3, % van de te behalen punten gehaald Deeltentamen: Leertaak Mens en Maatschappij 90 minuten Code: LT M&M C 5,5 2 4, % van de te behalen punten behaald Boeken: - Wilschut A., Van Straaten D. en Van Riessen M. (2013), Geschiedenisdidactiek. Handboek voor de vakdocent. Bussum: Coutinho ISBN Geerts W. en Kralingen van R. (2011) Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho ISBN Ebbens, S. en Ettekoven S. (2005), Effectief Leren. Noordhof BV ISBN Reader. 2 werkcolleges Vakdidactiek 1b (a 90 minuten) in de week gedurende twee perioden In de werkcolleges oefenen de studenten door theorie in praktijk te brengen. Hierbij zullen zij onder andere een excursie virtueel moeten voorbereiden door een rondleiding te creëren met behulp van googlemaps en zullen zij (o.a. digitaal) lesmateriaal van verschillende uitgevers voor het vak Mensen Maatschappij vergelijken. Niet van toepassing 29

30 Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Integraal handelen in de beroepspraktijk 1 owk 1b ILS Ge627/1 Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Studenten propedeuse Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 & 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 2 Begeleiden van lerende(n) Onderwijskunde: In periode 3 werken studenten aan het dossier leertaken onderwijskunde 1b. In dit dossier staat het thema Oriëntatie op de leeftijdsfase van adolescenten centraal. Drama: Vaardigheidstoets bestaande uit: Presentatie, Werkboek, Deelname lessen Studiepunten, studielast (les en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving Beroepsproducten/bewijsmaterialen t.b.v. de portfoliobeoordeling integraal handelen in de beroepspraktijk studiepunten, 210 studielasturen Onderwijskunde: Werkplekleren 64 uur Contacttijd 48 uur Dossier leertaken onderwijskunde 25 uur zelfstudie 33 uur Drama: 20 uur contacttijd (lessen en werkbijeenkomsten) 17 uur zelfstudie 3 uur tentaminering Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de leerlijn onderwijskunde die gebaseerd is op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. In jaar 1 maakt ook de onderwijseenheid oriëntatie op lesgeven deel uit van deze leerlijn. Deze onderwijseenheid is in semester 1 van het eerste leerjaar aan bod geweest. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven. In deze onderwijseenheid komen inhouden uit de vakken onderwijskunde en drama aan bod en vindt de uitvoering van het tweede deel wpl1 plaats. Periode 3 van het vak onderwijskunde staat in het licht van zicht krijgen op leerlingen. Door middel van een praktijkonderzoek leert de student over de sociaalpsychologische ontwikkeling van adolescenten. Er wordt aandacht besteed aan de thema s sociale omgeving, identiteitsontwikkeling, seksuele ontwikkeling en het thema verschillen tussen jongens en meisjes. Dit laatste thema wordt als vertrekpunt gebruikt voor de leerlijn omgaan met verschillen. Verschillende onderwijsvaardigheden zullen deze periode worden geoefend zoals het reflecteren en het uitvoeren van een praktijkonderzoek. In periode 4 van het vak onderwijskunde staat het thema zicht op leren centraal. Er wordt aandacht besteed aan de thema s werking brein, intelligentie, geheugen, ontwikkeling en leertheorieën. Tijdens de lessen drama is aandacht voor de basisvaardigheden van spel en presenteren. De lessen drama 1 zijn bedoeld om plezier en kennis te ontwikkelen om voor een groep te staan. Communicatie, expressie en lichaamstaal staan hierin centraal. 30

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie 1. De levenswijze van jager-verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Nadere informatie

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c.

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. De Tien Tijdvakken Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. KA1: De levenswijze van jagersverzamelaars KA2: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen KA3: Het ontstaan van de eerste stedelijke

Nadere informatie

Tijdvakken en kenmerkende aspecten.

Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvak 1: Tijd van Jagers en Boeren. Periode: Prehistorie 1 De levenswijze van jagers-verzamelaars (Hoe zag deze samenleving eruit?) 2 Het ontstaan van landbouw en

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo

Examenprogramma geschiedenis havo Examenprogramma geschiedenis havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Domein B Domein C Domein

Nadere informatie

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN STUDIEWIJZER Opleiding tot leraar in de 2 de graad Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN ONDERWIJSKUNDE 1A PERIODE 2 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. De OWE-beschrijving... 3 2. Inleiding...

Nadere informatie

Inhoud. Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase

Inhoud. Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt)

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt) Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt) Samenvatting door S. 850 woorden 25 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 01 De levenswijze van jagers-verzamelaars Het

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo/vwo

Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Historisch besef

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis vwo vanaf CE 2015

Examenprogramma geschiedenis vwo vanaf CE 2015 Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Historisch besef

Nadere informatie

Leerplan geschiedenis tweede fase. Albert van der Kaap

Leerplan geschiedenis tweede fase. Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis tweede fase Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis tweede fase Albert van der Kaap Enschede, juli 2008 Verantwoording 2008 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9955 23 februari 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 12 februari 2017, nr.

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18139 5 september 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 4 juli 2012, nr. VO/419920, houdende

Nadere informatie

Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo. Albert van der Kaap

Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo. Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo Albert van der Kaap Enschede, april 2009 Verantwoording Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt

Nadere informatie

Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c. (prehistorie) De levenswijze van jager-verzamelaars.

Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c. (prehistorie) De levenswijze van jager-verzamelaars. Begrippenlijst door Manon 1370 woorden 17 februari 2016 7.6 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvakken / Perioden Kenmerkende aspecten Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c.

Nadere informatie

LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen

LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen Half mei worden leerlingen van 5 havo en 6 vwo onder meer getest op hun kennis van de tijdvakken en de kenmerkende aspecten. In deze les gaan leerlingen een

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Pedagogiek Deeltijd... 2

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Pedagogiek Deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK, KOPopleiding (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden!

Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden! Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden! Geschiedenis Waarheden Verleden = beelden van het verleden van de menselijke cultuur. = relatie tussen vroeger en nu,

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen Voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen Voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, Duits, Engels, Frans en Nederlands. In dit document zijn

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad pedagogiek, kopopleiding Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad pedagogiek, kopopleiding Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN STUDIEWIJZER Opleiding tot leraar in de 2 de graad Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN ONDERWIJSKUNDE 1A PERIODE 1 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. De OWE-beschrijving... 3 2. Inleiding...

Nadere informatie

Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd

Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd Kaartjes tijdsperiodes Prehistorie Oudheid vroege Middeleeuwen hoge en late Middeleeuwen Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd eerste helft 20 e eeuw tweede helft 20

Nadere informatie

Opleiding tot leraar van de tweede graad voltijd pedagogiek (voltijd en deeltijd), economie,

Opleiding tot leraar van de tweede graad voltijd pedagogiek (voltijd en deeltijd), economie, Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleiding pedagogiek deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleiding pedagogiek deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK, KOPopleiding (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd).

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd). Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd). In dit document zijn een aantal bijlagen opgenomen die horen bij de

Nadere informatie

Het nieuwe eindexamen geschiedenis

Het nieuwe eindexamen geschiedenis Het nieuwe eindexamen geschiedenis Stephan Klein Rotterdam, 4 oktober 2013 Gesprek in de klas (2013) Docent: Wie kan uitleggen wat standplaatsgebondenheid inhoudt? (stilte van enkele seconden) Leerling

Nadere informatie

Hieronder worden de keuzes die de syllabuscommissie heeft gemaakt punt voor punt toegelicht.

Hieronder worden de keuzes die de syllabuscommissie heeft gemaakt punt voor punt toegelicht. Toelichting bij de werkversie syllabus geschiedenis nieuwe stijl 1 ten bate van de pilotscholen In het schooljaar 2007-2008 is een syllabuscommissie, ingesteld door de CEVO, aan het werk gegaan om te bepalen:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen.

Hoofdstuk 1. Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen. Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, Duits, Engels, Frans en Nederlands. In dit document zijn

Nadere informatie

Instroom pabo geschiedenis

Instroom pabo geschiedenis Keuzedeel mbo Instroom pabo geschiedenis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0050 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad KOPopleidingen

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad KOPopleidingen Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en):

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en): A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600); tijd van regenten en vorsten (1600 1848). 40. De leerling leert

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad AARDRIJKSKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.05.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Canon en kerndoelen geschiedenis PO

Canon en kerndoelen geschiedenis PO Canon en kerndoelen geschiedenis PO bron: http://www.entoen.nu/primair-onderwijs/didactisch-concept/leerplan-(slo)/geschiedenis In dit hoofdstuk over canon en geschiedenis wordt eerst ingegaan op de recente

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad AARDRIJKSKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde voltijd Studiejaar

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad BIOLOGIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Kopopleidingen leraar aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek, natuurkunde, scheikunde, wiskunde Voltijd

Kopopleidingen leraar aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek, natuurkunde, scheikunde, wiskunde Voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

SLO Leerdoelenkaart geschiedenis: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs

SLO Leerdoelenkaart geschiedenis: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs 1. Jagers en boeren (tot -3000 v C) 2. Grieken en Romeinen ( -3000 v. Chr. - 500 na Chr.) 1. Je plaatst historische gebeurtenissen, in de tijd van jagers en boeren (-3000 v C) en je geeft er betekenis

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad economie voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad economie voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ECONOMIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis

Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis Door Christiaan Heyting V anaf 2015 wordt er van iedere leerling die in Nederland examen doet in het vak geschiedenis verwacht dat

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001:

A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001: BIJLAGEN 57 Bijlage 1 Examenprogramma s A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001: Wat in het onderstaan de cursief is gedrukt geldt alleen voor

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1. pagina 1 van 16

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1. pagina 1 van 16 GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 pagina 1 van 16 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Leerwerktaak Bouwen aan grammatica

Leerwerktaak Bouwen aan grammatica Leerwerktaak Bouwen aan grammatica Titel Bouwen aan grammatica! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch 3

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans deeltijd... 12

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans deeltijd... 12 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad scheikunde voltijd Studiejaar

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad scheikunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad SCHEIKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd).

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd). Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd). In dit document zijn een aantal bijlagen opgenomen die horen bij

Nadere informatie

Inhoud. De opleidingen tot leraar natuurkunde en tot leraar scheikunde hebben een gemeenschappelijke propedeutische fase.

Inhoud. De opleidingen tot leraar natuurkunde en tot leraar scheikunde hebben een gemeenschappelijke propedeutische fase. Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NATUURKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?!

Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?! Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?! Titel Hoor je wat ik zeg?! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO Alle 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch

Nadere informatie

1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars

1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars 1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars Tijd van jagers & boeren - Prehistorie - Tot 3.000 v. Chr. Nomaden + nauwelijks verschil in aanzien, bezit en macht 1.2 Landbouwrevolutie + landbouw Tijd van jagers &

Nadere informatie

Leerwerktaak Spreken is goud!

Leerwerktaak Spreken is goud! Leerwerktaak Spreken is goud! Titel Spreken is goud! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch 3 vakinhoudelijk/vakdidactisch

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een

Nadere informatie

Beschrijven en herkennen dat zaken bij geschiedenis veranderen maar ook dat zaken hetzelfde blijven.

Beschrijven en herkennen dat zaken bij geschiedenis veranderen maar ook dat zaken hetzelfde blijven. Historische vaardigheden PO kern subkern inhoud PO tussendoel PO kerndoel Historische vaardigheden Tijdaanduidingen en tijdsindelingen. Tien tijdvakken met bijbehorende kenmerkende aspecten. Het plaatsen

Nadere informatie

Onderwijs en Opvoeding. HANDLEIDING Educatieve minor

Onderwijs en Opvoeding. HANDLEIDING Educatieve minor , Onderwijs en Opvoeding HANDLEIDING Educatieve minor Fase Semester 1 Leerroute Educatieve Minor 2018-2019 Schrijvers Susan Kruis, Danielle van der Maten en Inge Oudkerk-Pool e-mail Docenten: m.s.kruis@hva.nl

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Economie deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Economie deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ECONOMIE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Wiskunde deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Wiskunde deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad BIOLOGIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels deeltijd... 42

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels deeltijd... 42 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Communicatie voor juristen COJE 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL mevrouw drs. D. van der Wagen E-learning Cluster A-cluster

Nadere informatie

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( ) HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen (1050-1700) Vraag 1 Wat maakte de opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlanden mogelijk? Periode: 1050-1302 Opkomst van de stedelijke burgerij - De opkomst

Nadere informatie

Examentraining - Geschiedenis

Examentraining - Geschiedenis Examentraining - Geschiedenis 2017 65% context (precieze beheersing) 35% kenmerkende aspecten (globaal) 180 min. - +/- 25 vragen (7 min.) - +/- 75 punten Vraag te herkennen aan: cijfer + aantal punten

Nadere informatie

SLO-leerdoelenkaart beheersingsniveaus Geschiedenis bovenbouw havo/vwo

SLO-leerdoelenkaart beheersingsniveaus Geschiedenis bovenbouw havo/vwo Kenmerkende aspecten Inhoud Voorbeelden Oriëntatie op heden Betekenis verlenen 1. De levenswijze van jagersverzamelaars B8.1. Je kent de kenmerkende aspecten van alle tijdvakken. B8.2. Je geeft bij elk

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

Leerwerktaak Samenspraak

Leerwerktaak Samenspraak Leerwerktaak Samenspraak Titel Niveau Samenspraak 2 hoofdfase WPL 2B Competenties(s) 3 vakinhoudelijk/vakdidactisch 4 organisatorisch 7 reflectie en ontwikkeling Beroepstaak 1 lesgeven 2 begeleiden van

Nadere informatie

Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg

Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg SLU Soort afsluiting 1 Toetstijd (min) Herkansbaar? Weging S.E. cijfer leerjaar Afsluitingsweek 2 Resultaat Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg Schooltype: VWO Vak: Geschiedenis cohort: 2011 Programma

Nadere informatie

Leerlijn historisch denken havo

Leerlijn historisch denken havo Leerlijn historisch denken havo Albert van der Kaap vwo Tijd en chronologie klas 1 klas 2 klas 3 vwo 6 gebeurtenissen uit zijn eigen leven alsmede verschijnselen, gebeurtenissen en personen uit de geschiedenis

Nadere informatie

LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel:

LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN Vak: Geschiedenis Leerjaar: Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: 0. De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een eigen

Nadere informatie

Leerwerktaak Samenwerkend lezen

Leerwerktaak Samenwerkend lezen Leerwerktaak Samenwerkend lezen Titel Niveau Samenwerkend lezen Hoofdfase WPL 2B Competenties 3 vakinhoudelijk/vakdidactisch 4 organisatorisch 7 reflectie en ontwikkeling Beroepstaak 1 lesgeven 2 begeleiden

Nadere informatie

Leerwerktaak Voor alles is een woord

Leerwerktaak Voor alles is een woord Leerwerktaak Voor alles is een woord Titel Niveau Voor alles is een woord Hoofdfase WPL2B Competenties 3 vakinhoudelijk/vakdidactisch 4 organisatorisch 7 reflectie en ontwikkeling Beroepstaak 1 lesgeven

Nadere informatie

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht Archeologie op school Handleiding voor de leerkracht 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aan de slag: verkorte handleiding 4 3. Verantwoording 5 Archeologie en erfgoededucatie 5 Kerndoelen 5 Didactisch concept

Nadere informatie

JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP (Praktijkvaardigheden) JUVE1AM (Mediatheektraining)

JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP (Praktijkvaardigheden) JUVE1AM (Mediatheektraining) Algemene informatie Titel OWE Code OWE Onderdelen Eigenaar OWE Opleiding Juridische en JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP () JUVE1AM (Mediatheektraining) JUVE: mevrouw mr. M. le Fèbre HBO-Rechten

Nadere informatie

Leerwerktaak Schatrijk aan woorden

Leerwerktaak Schatrijk aan woorden Leerwerktaak Schatrijk aan woorden Titel Schatrijk aan woorden Niveau Hoofdfase WPL2A Competenties 3 vakinhoudelijk/vakdidactisch 4 organisatorisch 7 reflectie en ontwikkeling Beroepstaak 1 lesgeven 2

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

mevrouw drs. D. van der Wagen Rechtsvinding van straf- en procesrecht Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

mevrouw drs. D. van der Wagen Rechtsvinding van straf- en procesrecht Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Juridisch argumenteren JDD 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL mevrouw drs. D. van der Wagen E-learning Cluster C-, D-

Nadere informatie

Lerarenopleidingen voor de 21 ste eeuw

Lerarenopleidingen voor de 21 ste eeuw Lerarenopleidingen voor de 21 ste eeuw Eindkwalificaties Leren en lesgeven met ict en beginmeting Anne-Marieke van Loon Dana Uerz Aanleiding Lerarenopleiding voor de 21e eeuw; Stand van zaken / beginmeting;

Nadere informatie

Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in eerstejaars

Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in eerstejaars Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in 2015-2016 eerstejaars VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS 2015/2016 2015/2016 2016/2017 2016/2017 2017/2018 2017/2018

Nadere informatie