Administratieve entiteit ROESELARE Stad ROESELARE Kloosterkerk der paters Redemptoristen Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand

Transcriptie

1 VLAAMSE OVERHEID inventarisatie van het onroerend erfgoed : ORGELS Provincie West-Vlaanderen Arrondissement Roeselare Administratieve entiteit ROESELARE Stad ROESELARE Kloosterkerk der paters Redemptoristen Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand (hoek Delaerestraat / Sint-Alfonsusstraat) KERK Op 1 september 1868 gaf Mgr. Faict, bisschop van Brugge, de toelating aan de Redemptoristen om in de Leenstraat (territorium van de parochie Sint- Amandus) een kerk en klooster te bouwen. In 1869 werd een barak gebouwd als voorlopige gebedsruimte. De bouw van een nieuwe kerk werd aangevat in 1872; ze werd ingewijd op 15 oktober In 2005 trokken de Redemptoristen zich terug uit de vzw die de gebouwen beheert; de paters vertoeven in een senioren-klooster in Izegem. Het complex is thans een christelijk onthaal- en bezinningscentrum, genaamd "De Bremstruik". Het (voormalig) retraitehuis van de paters Redemptoristen werd in 1998 beschermd als monument; de kerk is echter niet in deze bescherming opgenomen. ORGEL Voorgeschiedenis In 1900 werd een orgel gebouwd door Ch. Anneessens (Menen). Over de verdere levensloop van dit instrument is niets bekend; misschien werd het - zoals alle kerkmeubilair in Roeselare - in 1917 gedemonteerd en opgeslagen, om eventuele vernieling in de oorlog te voorkomen. Het huidige orgel bevat nog een ruime hoeveelheid pijpwerk die uit het Anneesens-orgel kan afkomstig zijn. Huidig orgel Auteur instrument : (gesigneerd) Jos. Loncke en Zonen Orgelbouwers ESEN (West Vl.) Bouwjaar : 1956 INSTRUMENT Klaviatuur - vrijstaande speeltafel terzijde van het doksaal - tuimelschakelaars voor de registers - de Trompet is momenteel op non-actief gezet

2 Dispositie V I II Gedekt 16 Prestant 8 Openfluit 8 Altviool 8 Holpijp 8 Oktaaf 4 Fluit 4 Zwegel 2 Vulwerk 3 k. Trompet 8 Norm.Kop. I + II Okt.Kop. I + II(16) Openbas 16 Gedektbas 16 Zachtbas 16 Oktaafbas 8 Gedekt 8 Koraalbas 4 Bazuin 16 Voetw. + I Voetw. + II Zweving 8 Harm. Fluit 8 Gemshoorn 8 Zingend-Gedekt 8 Blokfluit 4 Nazaard 2 2 /3 Woudfluit 2 Terts 1 3 /5 Kornet 5 k (comb.) Cimbelstem 3 k Fagot-Hobo 8 Okt.Kop. II + II(16) - schakelaartjes in "kattetong-vorm" : - schakelaars voor Vrije Comb. - afstellers voor V Bazuin 16 I Trompet 8 II Fagot-Hobo 8 - Tremulant - druktoetsen onder het klavier : P. MF. F. Tutti AF. Reg. Vr.Reg. - voetbediend : V + I V + II I + II Gen.Tutti (zweltrede) Tongw.Mixturen af manuaalomvang : C - g 3 pedaalomvang : C - f 1 Pijpwerk - een hoeveelheid van het pijpwerkt lijkt ouder dan van 1956; mogelijks stamt het nog uit het Anneessens-orgel van 1900 Windladen, tractuur etc. - electro-pneumatisch systeem ORGELKAST - er is geen eigenlijke orgelkast, enkel een sokkel waarop het hele instrument in open opstelling geplaatst is - alle componenten zijn vrij wijd uit elkaar opgesteld (omdat men blijkbaar de hele breedte van het doksaal wilde opvullen) HUIDIGE TOESTAND - begin van verval - onderhoud is miniem, wegens het beperkte gebruik van het instrument datum onderzoek : juni 2010

3 ARCHIVALIA Notities uit een Liber Memorialis van de paters Redemptoristen (afschrift ons bezorgd door dhr. Fr. Kindt van De Bremstruik) - Op donderdag 11 september 1900 had de installatie plaats van het nieuwe orgel in de paterskerk. De heren Vilain, beroemd organist van St. Pieterskerk en van de Kursaal van Oostende, laureaat van het conservatorium... en Ildefons Seghers, organist der paterskerk, hebben ter dier gelegenheid, de schoonste stukken van hun repertorium uitgevoerd. Te 2 uur was de kerk eivol van liefhebbers, muziekbeoefenaars en gelovigen. De heer Anneessens van Menen, vervaardiger van dit prachtig kerkmeubel, heeft ontegensprekelijk al zijn talent, al zijn genie er aan uitgewerkt. De liefhebbers van kerkmuziek waren spijtig dat het concert voorbij was, want het was een echt concert, ofschoon het uitsluitend kerkmuziek was. Al de aanwezigen hebben twee aangename uren gesleten, en wij hebben musici gezien die ver zijn van "straf kerkachtig te zijn" bleek en ontroerd waren bij het aanhoren van "Voix céleste" en van de "Fugues" oktober 1914 in de namiddag: bombardement langs de kant van het retraitehuis. De kerktoren is erg toegetakeld; de preekstoel is erg beschadigd; hetzelfde kan gezegd worden van de biechtstoelen vooral die van Z.E.P Rector en P. Bloete. De kerkstoelen zijn dooreen gesmeten; overal grote wanorde en brokstukken van stenen en glas; enorm veel schade. Een granaat is binnen gekomen langs de 3 de venster en heeft ook de muur beschadigd en binnen in de kerk zijn drie Heiligenbeelden beschadigd. - Op 18 september 1917 te 11 ure voormiddag ontploften twee obussen op den Noordwesthoek van de Paterskerk en richtten een ongehoorde schade aan. De kerk die als lazarett ingericht was moest seffens ontruimd worden. Hierop besloten de Paters veiligere oorden op te zoeken en verlieten de stad. Voor den wapenstilstand nog werden de goddelijke diensten terug regelmatig ingericht, nadat vooraf de meeste schade hersteld geweest was om alles waterdicht te maken. De Paters kwamen algauw voltallig terug en zetten zich onverdroten aan 't werk om alles op te knappen. Alphons Denys. - Het orgel door de firma Jozef Loncke uit Esen-Diksmuide 6 mei 1956 Dit orgel heeft 2 klavieren en 1 voetklavier, 26 spelen, 5 oktaven, 1538 orgelpijpen - Plechtige wijding van het nieuwe orgel door Monseigneur A. Quaegebeur, huisprelaat van Z.H. de Paus en Groot-Vicaris van het bisdom Brugge.

4 BIBLIOGRAFIE 1) Rapports & certificats sur quelques orgues tubulaires pneumatiques construites par la maison Anneessens, publicitaire brochure, uitgeg. door Ch. Anneessens, Tourcoing, 1902; blz. 72 :

5 2) inwijdingsprogramma nieuw orgel 1956 (coll. G. Loncke, Overmere) :

6

7 3) MUSICA SACRA, jg. LVIII, 1956, blz. 101, in de rubriek "KRONIEK-CHRONIQUE" : [vermelding inwijding + gedeeltelijke overname van het inwijdingsprogramma] 4) De Praestant, jg. V, 1956, blz. 72 in de rubriek "Orgelinhuldigingen" : 6 mei 1956 orgelbouwer : Fa. Jos. Loncke & Zonen, Esen electro-pneumatisch stelsel [volgt opgave van dispositie] gastorganist : K. D'Hooghe, Brugge ICONOGRAFIE 1) K.I.K. (Brussel), afd. Fototheek : nihil 2) foto's VIOE, 2010

8