Een toekomst voor het Sint-Leonardusorgel RENOVATIE SINT-LEONARDUSORGEL

Transcriptie

1 Een toekomst voor het Sint-Leonardusorgel RENOVATIE SINT-LEONARDUSORGEL

2 KORTE INTRODUCTIE VAN DE GEMEENTE BRECHT De gemeente Brecht is gelegen in het Noorden van de provincie Antwerpen en met haar inwoners en een oppervlakte van 9084 ha maakt dit één van de meest uitgestrekte gemeenten van de provincie Antwerpen. Brecht heeft een relatieve jonge bevolking, anno 2015 is 29% jonger dan 25 jaar en slechts 11% ouder dan 65 jaar. De gemeente Brecht bestaat (na de fusie van 1977) uit drie deelgemeenten, namelijk Brecht, Sint-Job-in- t-goor en Sint-Lenaarts. Een sensibilisering, een bewustmaking, van de bevolking voor het lokale erfgoed is nodig, zeker naar de jongere generaties toe. Erfgoed is een vlag die een rijke lading dekt. Het is een verzamelbegrip, dat staat voor alles wat we overerven van vorige generaties én wat we het bewaren waard vinden. De geschiedenis van Brecht is zo rijk dat het meer dan de moeite loont om deze door te geven.

3 SINT-LENAARTS Sint-Lenaarts vormt nu een onderdeel van de gemeente Brecht. Dit was al zo van in vroegere tijden. Onder de naam Houthoven was Sint-Lenaarts, als gehucht, ook bekend als onderdeel van Brecht. Reeds in de 13 de eeuw stond er een kapel in Sint-Lenaarts die druk bezocht werd als bedevaartsoord. Rond 1530 werd de bouw van de huidige kerk aangevat, waarschijnlijk in opdracht van Antoon de Lalaing en Elisabeth van Culemborg, graaf en gravin van Hoogstraten. De toren werd al een eeuw vroeger gebouwd ( ). Het gebouw werd voltooid rond De gotische kerk is toegewijd aan de H. Leonardus van Noblat. Wij zijn dan ook één van de dorpen die hun naam te danken hebben aan hun patroonheilige. Je hoeft geen heilige te zijn om te begrijpen dat Sint-Lenaarts alles te maken heeft met Sint-Leonardus. Het was een druk bezocht bedevaartsoord op een pelgrimsweg naar Santiago de Compostela in Spanje. Nog steeds nemen bedevaarders deze route en komen ze een kijkje nemen in deze prachtige kerk. In de loop van de 19 de eeuw kreeg deze omvangrijke kerk de naam Kathedraal van de Heide, die tot op vandaag nog gebruikt wordt. In 1936 werd dit gebouw opgenomen in de lijst van de beschermde monumenten. Met Pinkstermaandag (11.00 uur) gaat er al sinds 1495 een prachtige processie door het centrum. ORGEL VAN DE SINT-LEONARDUSKERK De kerk is mooi van buiten en binnenin. De binnenruimte van de kerk is bijzonder sfeervol en bezit verscheidene kunstschatten. Ruim 220 jaar speelt in de Leonarduskerk een orgel. Het orgel is er één van de vaste waarden in de Sint-Leonarduskerk, maar helaas is het doorheen de jaren niet meer dan een onderdeel van het interieur geworden. Renovatie is nodig om het orgel terug correct en toonvast te bespelen. Onder de slogan Een toekomst voor het Sint-Leonardusorgel wordt dit project gedragen door vrijwilligers met een hart voor het orgel, de Sint-Leonarduskerk en het lokale erfgoed. Dit team van zeer enthousiaste vrijwilligers kent een bijzonder groot draagvlak.

4 GESCHIEDENIS VAN HET ORGEL In 1793 had een zekere Joannes Berckmans, schoolmeester te Wuustwezel, een orgel gebouwd in de kerk. Wellicht voldeed dit instrument niet en moest het later herbouwd worden door L.B. Van Peteghem uit Gent (voor 1807). Bij de totale herbouw in 1936 werden alleen een reeks frontpijpen en enige panelen in het nieuwe orgel opnieuw verwerkt. De auteur van het huidige instrument is Jos Stevens uit Duffel. Het huidige orgel dateert dus van 1936 en werd door Z. Excel. Mgr. Van Cauwenbergh, hulpbisschop van Mechelen, op zondag 19 april gewijd voor de pontificale Hoogmis van 9.30 uur. De kroniek vermeldt het volgende: De gezangen werden uitgevoerd door het Knapenkoor van St-Rombouts (Mechelen). s Namiddags na t lof had een orgelrecital plaats, gegeven door den Heer Flor Peeters, organist der Metropolitane Kerk, orgelleeraar aan het Lemmensinstituut te Mechelen en aan het Kon. Conservatorium te Gent. Het orgel heeft jarenlang goede diensten bewezen en experten zeggen ons dat een vakkundige herstelling het orgel kan laten herleven. HET ORGELGEBRUIK Het orgel van de Sint-Leonarduskerk behoort tot de categorie kerkorgels. Oorspronkelijk was het geen begeleidingsinstrument, maar een instrument om op bepaalde tijdstippen in de liturgie muziekstukken te laten horen. Later werd de voornaamste taak van het kerkorgel wel het begeleiden van de zang. Het orgel is een blaasinstrument, wat betekent dat het geluid in een pijporgel wordt voortgebracht doordat er geperste lucht ( wind genoemd) door een of meerdere pijpen wordt geblazen. De windvoorziening gebeurt pneumatisch. Het soort geluid dat er gevormd wordt, hangt af van de wijze van de klankopwekking, de vorm van de pijp en het materiaal waar de pijp uit vervaardigd is. Voor iedere toonhoogte moet er een pijp met een andere lengte worden aangeblazen.

5 RENOVATIE Na de recente restauratie van het interieur van de kerk bleek dat er heel wat haperde aan het orgel. Jos Hooyberghs, die het orgel ruim 40 jaar bespeelde, merkte dat het orgel niet meer was zoals vroeger. Bijna niet meer te bespelen. Zo geraakte het orgel meer en meer in onbruik. In 2014 heeft het houtwerk van het orgel een behandeling gekregen tegen houtworm. De kerk is toen in zijn geheel behandeld tegen houtmemel. Het bedrijf IPARC die de conservatie uitvoerde heeft toen vastgesteld dat er verschillende onderdelen van het orgel werden aangetast door de houtwormkever (Anobium punctatum). De te demonteren stukken van de kast werden gedemonteerd en behandeld in de geconditioneerde tent. De bovenkanten werden proper gemaakt en de losse onderdelen werden behandeld. Dit alles om de orgelkast in stand te houden, maar op het geluid heeft dit weinig of geen invloed. Een verdere renovatie is nodig om het orgel opnieuw bespeelbaar te maken. Maar een kerk zonder orgel is als een café zonder bier. Orgelmuziek heeft altijd een belangrijke plaats ingenomen in de Christelijke eredienst. Een goed orgel kan een kerk, een dienst tot leven brengen. We kunnen beroep doen op twee organisten uit onze gemeente. En als het orgel perfect speelt, wordt het ook aantrekkelijk voor andere organisten. Stel u voor, de Harmonie in concert samen met het orgelspel. Of ons koor versterkt door orgelklanken. Dat wordt weer mooi samenspel en het laat de kerk leven. Tenslotte staat er niets in de weg om een orgelconcert te laten doorgaan in de kerk. Naburige kerken slagen erin. Wij willen dit ook.

6 De renovatie van het orgel kost geld en om het project tot een goed einde te brengen is er nood aan sponsors. SPONSORPAKKETTEN We voorzien vier verschillende pakketten tot sponsoring van het orgel: - Platina euro - Goud euro - Zilver euro - Brons 250 euro Pakket PLATINA Pakket GOUD Pakket ZILVER Pakket BRONS Prijs euro euro euro 250 euro Logo aan de kerk buiten (banner) naam op een bord in het portaal Logo op postkaart (openingsconcert) Logo in brochure (infobrochure kerk) Logo op affiche (openingsconcert) Vermelding op Vermelding firmanaam in publieke publicaties openingsconcert inkomkaarten / / / / (verhouding 1/1) (verhouding 1/2) (verhouding ¼) / / / (verhouding 1/1) (verhouding 1/2) (verhouding ¼) (verhouding 1/8) / / / / / / + 20 pers + 10 pers + 5 pers + 3 pers Daarnaast zijn er ook particulieren die een orgelpijp kunnen sponsoren voor 20 en die uitgenodigd zullen worden voor het openingsconcert. Contactgegevens: Liefhebbers van het Leonardusorgel P/A Filip Vangilbergen, Kerkstraat 43, 2960 Brecht BE leonardusorgel@gmail.com