Conflict en protest bij ruimtelijke projecten. Tom Coppens KU Leuven

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Conflict en protest bij ruimtelijke projecten. Tom Coppens KU Leuven"

Gert van de Veen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Confict en protest bij ruimteijke projecten Tom Coppens KU Leuven 1

2 Vragen? Hoe ontstaat bewonersprotest rond ruimteijke projecten? Hoe interageren besturen en bewoners in een ruimteijk confict? Hoe kunnen we as overheid/ontwerper/panner daarmee om gaan? Case gent Sint Pieters Kievitpein Antwerpen Leuven Kop van Kesse-o Coaitievorming 2

Hoe kunnen we as overheid/ontwerper/panner daarmee om gaan?

3 3

4 Protest Protest = gehee van acties gericht op het veranderen van een genomen besissing Ongenoegen as basis van protest Individuee protest vs georganiseerd protest Kennis van project Tevreden over project onverschiig over project Ongenoegen over project Geen Bereidheid tot protest Individuee Bereidheid tot protest Geen georganiseerd protest Georganiseerd protest 4

project Tevreden over project onverschiig over project Ongenoegen over project Geen

5 Hoe ontstaat ongenoegen? Types van ongenoegen Beangen-gebaseerd Externaiteiten: Impact van project wordt as bedreigend gepercipieerd Miieukwaiteit (ucht, bodem, water, geuid, geur) Sociae veiigheid Verkeersveiigheid bereikbaarheid Landschappeijke kwaiteit, zichten en ichtinva, dichtheid Identiteit Vastgoedwaarde Commerciëe waarde NIMBY as sociaa diemma Lokae negatieve externaiteiten en positieve supraokae externaiteiten Ro van perceptie van externaiteiten (Sovic, Kahneman) Koof tussen expert en eken Bias bij beoordeing Persistentie van risico beoordeing 5

water, geuid, geur) Sociae veiigheid Verkeersveiigheid bereikbaarheid Landschappeijke kwaiteit, zichten en ichtinva, dichtheid Identiteit

6 Tabe x: Perception of impact on different aspects Kesse-o Impact on Mean Std. Deviaition Ghent Sint Pieters Mean Std. Deviation Rea Estate Prices 1,27 0,625 0,85 1,026 Outward Accessibiity 0,85 0,808 0,79 1,036 Aesthetic improvement 1,13 0,780 0,25 1,130 Traffic Safety 0,69 0,946 0,19 1,074 Inward Accessibiity -0,16 1,023-0,14 1,181 Traffic Safety 0,69 0,946-0,23 0,879 More recreationa space 0,60 1,045-0,26 1,054 Socia Safety 0,05 1,059-0,28 1,102 Buzz -0,06 1,172-0,51 1,105 Noise 0,36 1,218-0,63 1,180 Identity 0,07 1,213-0,65 1,369 Air Quaity -0,58 1,102-0,99 0,968 Andere vormen van ongenoegen Waarden-gebaseerd ongenoegen Inhoud van project strookt niet met eigen normen goede ruimteijke ordening Niet geografisch gesitueerd Bv tegen kerncentraes NOPE: Not on Paneth earth, NIABY: Not in Any Backyard Procedure-gebaseerd ongenoegen Onvrede met manier waarop project tot stand gekomen is Inspraak Informatie Eerijkheid 6

1,023-0,14 1,181 Traffic Safety 0,69 0,946-0,23 0,879 More recreationa space 0,60 1,045-0,26 1,054 Socia Safety 0,05 1,059-0,28 1,102 Buzz -0,06 1,172-0,51 1,105 Noise 0,36 1,218-0,63 1,180 Identity

7 Individuee bereidheid tot protest Vormen van Protest Low cost Ondertekenen van petitie, uithangen pamfetten, bijwonen van vergaderingen High cost Organiseren van protest, brieven schrijven, obbying, Rege Hoe meer ongenoegen, hoe meer motivatie tot protest Hoe meer idee dat iets veranderd kan worden, hoe meer individuee motivatie tot protest Van individuee protestbereidheid tot coectief protest Coectieve actie Diemma Mobiiseren => impact op besuitvorming verhogen (representatief) Mobiiseren => compromissen vormen (eenduidig) Beangenstructuren Compementair Geijkopend Tegengested Ontwikkeen van Protestdiscours + beang van coectieve identiteit Buitensporig, De Poeg, Beang van Community Leaders ; organisatietaent Beang van bestaande netwerken en organisaties 7

coectief protest Coectieve actie Diemma Mobiiseren => impact op besuitvorming verhogen (representatief) Mobiiseren => compromissen vormen (eenduidig) Beangenstructuren Compementair Geijkopend

8 Coaitievorming 8

9 Beang van poitieke context Openheid Gesotenheid van besuitvorming voor burgers Steing van de poitieke opportuniteitstheorie: protest ontstaat voora bij matige of hafsachtige openheid van de besuitvorming Opportuniteiten voor verandering / beïnvoeding Zwak bestuur Verkiezingen... En te weinig institutionee kanaen om protest te kanaiseren Reactie van bestuur/projectpromotors 9

de besuitvorming Opportuniteiten voor verandering / beïnvoeding Zwak bestuur Verkiezingen.

Reactie van actiecomités 1. Lokae Mobiisatie Enquêtes Pamfetten 2. Pubieke opinie via media Mobiiseren autoriteiten in vakgebied Opiniestukken 3.

10 Reactie van actiecomités 1. Lokae Mobiisatie Enquêtes Pamfetten 2. Pubieke opinie via media Mobiiseren autoriteiten in vakgebied Opiniestukken 3. Poitieke druk Expoiteren van verdeedheid Expoiteren van beeidsniveaus; 4. Juridische druk Procedurefouten Europese wetgeving -> Fijn stof, MER, tite (A) pagenr (A) Count of id Berichtgeving rond het KIEVITPLEIN: aanta artikes per kwartaa Years pubdate Drop Series Fieds Here Tota Uitkomst van protest Escaatie -> conficten wekken nieuwe conficten op! Substantiee issues-> proceduree issues -> reationee issues Partijen verbreden Tactics worden steeds harder Stigmatiseren Poarisatie van voor- en tegenstanders breuk met intermediaire organisaties Loose win uitkomsten Project afgevoerd, gewijzigd of uitgested Bewonersprotest verworpen, overwonnen Loose Loose uitkomsten Project afgevoerd, gewijzigd of uitgested Vijandige sfeer tussen bestuur en bevoking Basis voor nieuw confict Win-win situaties? 10

Juridische druk Procedurefouten Europese wetgeving -> Fijn stof, MER, tite (A) 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 pagenr (A) Count of id Berichtgeving rond het KIEVITPLEIN: aanta artikes per

11 Aternatieve geschienbemiddeing (ADR) Wat is ADR? Aternatief voor juridische procedures Overegproces tussen conficteren partijen met as doe om tot een wederzijds bevredigende opossing te komen (winwin) Momentee toegepast in vee domeinen, maar nauweijks in ruimteijke panning Wanneer aangewezen Wanneer partijen wederzijds afhankeijk zijn voor het reaiseren van het project Vodoende bokkademacht van burger Wanneer juridische procedures onzekere uitkomst / niet bevredigende uitkomst bieden voor beide partijen Wanneer er meerdere (verweven) confictpunten tegeijk aan de orde zijn Zero-sum of variabe-sum confict 11

Momentee toegepast in vee domeinen, maar nauweijks in ruimteijke panning Wanneer aangewezen Wanneer partijen wederzijds afhankeijk zijn voor het

12 Eigenschappen van ADR proces Neutrae bemiddeaar (beter: vertrouwenswaardige bemiddeaar) Vrijwiige deename Partijen behouden hun recht om te procederen Uitkomst moet beter zijn dat wat partijen eenzijdig kunnen bekomen (win-win) Vormen van ADR Geschien in vroege fase Confict assessment Faciitatie Onderhandeing Geschien in ver gevorderde fase Arbitrage Quasi-juridische procedures 12

partijen eenzijdig kunnen bekomen (win-win) Vormen van ADR Geschien in vroege fase Confict

13 Onderhandeingsproces Conficten rationaiseren Fase 1: inventarisatiefase en assessment Doe: Inventarisatie van de partijen Inventarisatie van confictenpunten (issues) Inventarisatie van standpunten op issues (posities) Beangen en waarden (interests and vaues) Terugvaopties van de partijen (BATNA) Mogeijke wederzijdse winsten Bereidheid, haabaarheid van ADR Diepte-interviews door bemiddeaar Partijen apart Voorbeed Issues/standpunten Ontwikkeing Fabioaan Hoogbouw Keuze architect Sneheid van proces Aaneg nieuwe parking Nieuwe functies Stad Torenrij beangrijk beedbepaend aspect (prestige stationsomgeving) Wedstrijd (creativiteit) Niet tevee tamen (popuariteit verkiezingen) Maximum 2000 wagens In hoofdzaak woningen Ontwikkeaar Vodoende hoge densiteit (vodoende winst) Eigen architect (vertrouwenefficientie) Hoe sneer hoe beter (winst) Minimum 2800 wagens In hoofdzaak kantoren Buitensporig Lagere densiteit, max 30 graden regeing (schaduw, zichten) Wedstrijd (openheid naar bewoners) Geen haast (zorgvudigheid) Geen parking (verkeersveiigh eid, suipverkeer) Park en speeruimte Anayse Actiecomité Bewoners Dorpsstraat Bewoners Lange straat Voora tegen project omwie van bezonning en privacy (beang) Voora tegen bijkomend verkeer (beang) Natuurpunt Tegen verdere verstedeijking van gebied (waarde) 13

Partijen apart Voorbeed Issues/standpunten Ontwikkeing Fabioaan Hoogbouw Keuze architect Sneheid van proces Aaneg nieuwe parking Nieuwe functies Stad Torenrij beangrijk beedbepaend aspect (prestige

14 Onderhandeingsproces Fase 2: onderhandeingsfase Partijen samen Creatieve fase (joint probem soving): Samensteing mogeijke opossingspakketten (Issue-trading) Bijkomend onderzoek (joint fact finding) Aternatieve opossingen door ontwerpend onderzoek Out of the box - opossingen koppeingen met andere dossiers? Compensaties? Conditionee compensaties bij onzekerheden? Terugkoppeing met partijen Interne steun voor voorsteen? Nieuwe partijen door nieuwe opossing? Onderhandeingsproces Fase3: Impementatie van opossing Bij akkoord over opossing Afsprakennota met verschiende partijen Eventuee contractuee overeenkomsten Opvoging van uitvoering van afspraken door beide partijen 14

Conditionee compensaties bij onzekerheden? Terugkoppeing met partijen Interne steun voor voorsteen? Nieuwe partijen door nieuwe opossing?

15 Beperkingen Moeiijk bij sterk waardegeaden conficten (groen versus economie) Moeiijk bij constitutionee conficten (rechten over ) Moeiijk as een van partijen uit is op precedenten Beter confictpreventie dan confictbemiddeing! Ervaring met ADR (Lincon Institute) Caims: -Meer creatieve opossingen -Stabieere opossingen -Minder kosteijk / tijdrovend -Leidt tot wederzijds eren -Beter vertrouwen tussen burger en overheid 15

16 Toepassing in Vaanderen Inhoudeijk/principiee bezwaren? Praktische bezwaren? Literatuur Susskind, Fied, 1996, Deaing with an angry pubic, the mutua gains approach, 1996, the free press, NY Susskind, Levy, Thomas-Larmer, 2000, Negotiating Environmenta agreements, isand press, Washington Carpenter, Kennedy, 2001, Managing Pubic Disputes, John Wiey & Sons, NY Interessante websites Consensus buiding institute, Beyond intractabiity, Harvard, Licon institute, 16

2000, Negotiating Environmenta agreements, isand press, Washington Carpenter, Kennedy, 2001, Managing Pubic Disputes, John Wiey & Sons, NY

Vergelijkbare documenten

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 HET MONTESSORI LYCEUM HERMAN JORDAN

RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 HET MONTESSORI LYCEUM HERMAN JORDAN Schoo/insteing/vestiging: Montessori Lyceum Herman Jordan Afdeing: vwo Paats: Zeist BRIN-nummer: