Werkboek Verantwoordingsplicht Groepsrisico

Transcriptie

1 Werkboek Verantwoordingspicht Groepsrisico

2

3 Voorwoord Externe veiigheid is een onderwerp met vee facetten. Besuiten over de vestiging of uitbreiding van risicobedrijven of het aanwijzen van een route gevaarijke stoffen hebben gevogen voor de bouw of uitbreiding van woningen, kantoren, ziekenhuizen of schoen. Deze besuiten kunnen aeen worden genomen as we sti staan bij de vraag of besissingen tot ongewenste risico s eiden. Externe veiigheid werkt daarmee door in de ruimteijke ordening. Risico s zijn niet atijd te vermijden. In zuke situaties wien we echter we weten of we afdoende maatregeen nemen om risico s beheersbaar te houden. As het fout gaat, kunnen we dan de negatieve gevogen tot een minimum beperken? Dit werpt de vraag op of hupdiensten in staat zijn om adequate hup te verenen in het geva van een caamiteit. En as we risico s accepteren, staan we dan sti bij de beangen die daar tegen opwegen? Wegen we evenwichtig en expiciet ae argumenten voor en tegen een besuit dat tot een zeker risico eidt? Kunnen we het genomen besuit verantwoorden en doen we dat ook? Deze vragen onderstrepen de bestuurijke dimensie van externe veiigheid. Omgaan met externe veiigheid vergt inbreng van uiteenopende expertise. Expertise die gezien de reatieve nieuwheid van het beeidsterrein nog niet wijd is verbreid. Daarmee groeit een situatie waarin uiteenopende partijen ekaar nodig hebben om samen te werken aan een veiiger Overijsse. De praktische toepassing van de verantwoording van het groepsrisico, verpicht voor ruimteijke- en miieubesuiten waarbij externe veiigheid in het geding is, brengt deze partijen bij ekaar. In dit werkboek wordt een beed geschetst hoe gemeenten, de regionae brandweer en provincie ieder vanuit hun eigen ro samenwerken om de verantwoordingspicht van het groepsrisico vorm te geven. Het werkboek geeft concrete tips voor de diverse stappen in het verantwoordingsproces. Daarbij worden de onderiggende argumenten gekopped aan meningen en praktijkervaringen van enkee Overijssese hoofdrospeers. Gemeenten, de regionae brandweer en provincie komen aan het woord. Daardoor is het werkboek niet aeen een theoretische beschouwing over hoe het zou moeten, maar aat het tevens zien hoe een en ander werkt in de Overijssese praktijk. Dit werkboek biedt u as professiona vee waardevos om van Overijsse een nog veiiger provincie te maken. Wij nodigen u dan ook van harte uit om er mee aan de sag te gaan! Theo Rietkerk Gedeputeerde Ruimte en Miieu Provincie Overijsse Dick Buursink VNG-Ambassadeur Project Veiige Gemeenten voor Twente en IJsseand 3

4

5 Inhoud 1 Ineiding Een werkboek: waarom? 7 Wat wi het werkboek bereiken? 7 De praktijk: zes hoofdrospeers 8 Basismode verantwoordingspicht groepsrisico 9 Puzzestuk brandweer maakt veiigheidspaatje compeet 12 2 De verantwoordingspicht van het groepsrisico: een introductie De verantwoordingspicht in het Besuit Externe Veiigheid Inrichtingen 15 De wetteijke bepaingen over de inhoud van de verantwoordingspicht 15 De betrokken partijen 19 Bevoegd gezag RO en bevoegd gezag Wm 19 Regionae Brandweer 19 Provincie Overijsse 19 Visie schept kaders voor ruimteijke ontwikkeingen 21 Borging externe veiigheid onmisbaar 23 3 Samenwerken aan verantwoording Doorwerking van externe veiigheid in pannen en besuiten 25 Aandachtspunten in pan- en besuitvormingsprocessen 25 Initiatieffase 26 Ontwikke- en adviesfase 33 Besuitvormingsfase 39 Beoordeingsfase 40 Provincie vraagt samenhangende veiigheidsparagraaf 40 4 Bijagen Bijage 1: artikeen 12 en 13 BEVI 44 Bijage 2: begrippenijst 46 Bijage 3: procedures Wm-vergunningbesuiten en Bestemmingspannen 49 Bijage 4: zefredzaamheidsmaatregeen 69 Bijage 5: adressen 71 Bijage 6: inks en iteratuur 72 5

6

7 Ineiding 1 Een werkboek: waarom? Werken aan een veiiger eefomgeving, werken op het vak van de externe veiigheid, betekent samenwerken. Het externe veiigheidsbeeid is niet nieuw meer, maar voor veen nog een reatief onbekend terrein. Dat is ook te verwachten. Diverse organisaties en organisatie-onderdeen zijn actief binnen het beeidsved. Voor sommige organisaties is externe veiigheid een kernactiviteit. Voor andere is het onderwerp een merkwaardig randverschijnse waarmee men maar incidentee te maken krijgt. Toch gedt voor ae organisaties dat het externe veiigheidsbeeid dees wetteijke verpichtingen opegt. Deze verpichtingen impiceren dat samenwerking tussen organisaties een must is. Dit gedt in het bijzonder voor de verantwoordingspicht rond het groepsrisico, het onderwerp waarop het voor u iggende werkboek zich toespitst. Sinds de komst van het Besuit Externe veiigheid Inrichtingen (BEVI) in oktober 2004 is duideijk dat de samenwerking tussen de diverse organisaties nog met horten en stoten veroopt. Een situatie die min of meer gebruikeijk is as beeidsinnovaties worden geïntroduceerd. Over weke organisaties hebben we het hier? Dit zijn ter eerste gemeenten, die gezien hun werkterrein de primaire bijdrage everen aan het scheppen cq in stand houden van een veiige eefomgeving. Binnen de gemeenteijke organisaties komen onder meer medewerkers miieu, ruimteijke ordening, verkeer en vervoer en brandweer in meer of mindere mate in aanraking met externe veiigheidsvraagstukken. Daarnaast heeft de regionae brandweer een specifieke ro. De regionae brandweer adviseert de gemeente in bijzondere gevaen over ruimteijke pannen en beschikkingen over Wm-vergunningen. De regionae brandweer heeft de status van wetteijk adviseur. Ook de provincie heeft een expiciete ro ten aanzien van het omgaan met externe veiigheidsvraagstukken. In het kader van de toetsende ro van provincies ten aanzien van gemeenteijke ruimteijke pannen heeft de provincie oog voor de wijze waarop gemeenten omgaan met ruimteijke ontwikkeingen in reatie tot het veiigheidsniveau dat daardoor ontstaat. Wat wi het werkboek bereiken? Kort gezegd: samenwerking door duideijkheid. Duideijkheid over de roen van de gemeenten, regionae brandweer en provincie, de wijze waarop zij hun taken uitoefenen en de producten die zij daarbij hanteren. Duideijkheid is een voorwaarde om het samenwerkingsproces dat zich tussen deze organisaties, de ketenpartners, afspeet zovee mogeijk te stroomijnen. Maar het zijn niet aeen feiteijke aspecten (procedures, roen, taken, verantwoordeijkheden, etc.) die transparantie beogen. Ook hoofdrospeers komen aan het woord. Hun ervaringen met de verantwoordingspicht en contacten daarover met partners in de keten schetsen een beed van de samenwerkingspraktijk. Weke beedvorming en verwachtingen bestaan er ten opzichte van ekaar en weke aanbeveingen roen daar vervogens uit? 7

8 Externe veiigheidsbeeid Het externe veiigheidsbeeid is momentee in hoofdzaak uitgewerkt in het Besuit externe veiigheid inrichtingen (BEVI) en in de Circuaire risiconormering vervoer gevaarijke stoffen. Beide documenten hebben as doe de risico s waaraan burgers in hun eefomgeving worden bootgested, as gevog van activiteiten met gevaarijke stoffen in inrichtingen, respectieveijk as gevog van het transport van gevaarijke stoffen, tot een aanvaardbaar minimum te beperken. De opbouw van het wetteijke- en beeidsmatige regime rond externe veiigheid is in beide documenten geijk. Het verschi dat nu nog bestaat is dat BEVI kracht van wet heeft en de Circuaire formee een beeidsmatige aanbeveing is. Op termijn wordt de circuaire naar verwachting ook omgezet in een AMvB. Wat is de essentie van het besuit en de circuaire? De AMvB egt de grenswaarde van het paatsgebonden risico wetteijk vast. Het paatsgebonden risico geeft per ocatie de kans per jaar aan dat een persoon (die daar permanent aanwezig en onbeschermd is) op die paats overijdt as rechtstreeks gevog van een ongeva bij risicovoe activiteiten. De grenswaarde bakent een gebied af waarbinnen de wetgever de kans op rampen dermate groot acht, dat in dat gebied bepaade kwetsbare functies niet aanwezig mogen zijn. BEVI beperkt daarmee de vestigingsmogeijkheid van diverse kwetsbare functies zoas woningen, schoen en bejaardentehuizen nabij risicovoe bedrijven. Voor situaties waar de grenswaarde op het moment van inwerkingtreding van BEVI wordt overtreden, geeft BEVI een saneringsverpichting. Dit houdt in dat afhankeijk van de situatie het risico van een bepaad bedrijf moet worden teruggedrongen of dat kwetsbare functies moeten worden beëindigd of verpaatst. Voor het groepsrisico stet BEVI een oriënterende waarde vast. De oriënterende waarde voor situaties rond bedrijven is: 10 of meer doden: kans van éénmaa per honderdduizend jaar (10 5 per jaar); 100 of meer doden: kans van éénmaa per tien mijoen jaar (10 7 per jaar); 1000 of meer doden: kans van éénmaa per mijard jaar (10 9 per jaar). Dit betekent dat het bevoegd gezag zef een beeidsruimte heeft rond besissingen die de hoogte van het groepsrisico beïnvoeden. Voorafgaand aan diverse Dit werkboek richt zich meer op de processen dan op de meer technische inhoudeijke aspecten van het externe veiigheidsbeeid. Daarvoor zijn genoeg andere informatiebronnen beschikbaar. Deze zijn in de bijagen vermed. De praktijk: zes hoofdrospeers Gemeenten, de provincie en de brandweer zijn hoofdrospeers rond het onderwerp verantwoordingspicht van het groepsrisico. Dit werkboek heeft zes deskundigen van de genoemde organisaties bereid gevonden om ervaringen te deen en suggesties te doen voor wie met het onderwerp in aanraking komt. Interviews met deze deskundigen hebben geeid tot vier artikeen zijn, die as afscheiding tussen de respectieveijke hoofdstukken zijn gebruikt. We presenteren de onderstaande ervaringsdeskundigen: Janice Meerenburgh Teameider team risicobeheersing, Hupvereningsdienst Regio Twente Eugène van Miero Beeidsmedewerker proactie & preventie, Brandweer Regio IJsse-Vecht André Gijsendorffer Beeidsmedewerker ruimteijke pannen, eenheid Ruimte Wonen en Bereikbaarheid, Provincie Overijsse Hans Boerhof Beeidsmedewerker ruimteijke pannen, eenheid Ruimte Wonen en Bereikbaarheid, Provincie Overijsse 8

9 Cor Banken Adviseur Miieu, Eenheid Expertisecentrum, Afdeing Stad en Landschap, Gemeente Zwoe Hans Bisseing Wm vergunningverening en miieuadviseur bedrijven bij de sector Ruimte, Miieu en Wonen, Gemeente Deventer ruimteijke besuiten voor gebieden die in de buurt van risicobronnen iggen, maar buiten de contour van de grenswaarde, moet onderzocht worden wat de gevogen van die besuiten zijn voor de hoogte van het groepsrisico. Waar groepsrisico in het geding is moet het bevoegd gezag hierover verantwoording afeggen bij de toeichting op het genomen besuit. Tevens moet voorafgaand aan het besuit een advies worden gevraagd aan de regionae brandweer. De circuaire risiconormering vervoer gevaarijke stoffen kent soortgeijke bepaingen voor ruimteijke ontwikkeingen nabij infrastructuur waarover gevaarijke stoffen worden vervoerd. Verder neemt het werkboek praktijksituaties in twee gemeenten onder de oep: Zwoe en Deventer. In Zwoe is nagegaan hoe kan worden omgegaan met een ruimteijke verdichting angs de A28. Een situatie waarin sprake is van een beperkte overschrijding van de oriënterende waarde van het groepsrisico door het transport van gevaarijke stoffen over de sneweg. Het vraagstuk betreft hier hoe de ruimteijke verdichting kan paatsvinden op een zodanige wijze dat een zo veiig mogeijke situatie tot stand wordt gebracht. De ijnen waarangs de ruimteijke onderbouwing paats vindt in het kader van de opsteing van een omgevingsvisie externe veiigheid zijn verkend. Groepsrisico Het groepsrisico geeft, geet op het aanta mensen dat werkeijk in de buurt van de ocatie van een potentiëe ramp verbijft, de kans aan dat een groep personen overijdt ten gevoge van een ongeva bij een risicovoe activiteit. In Deventer is bekeken weke maatregeen mogeijk zijn om het groepsrisico bij de reconstructie van een woonwijk angs een spoorijn waarover gevaarijke stoffen worden vervoerd te reduceren. Er is nagegaan in hoeverre vroegtijdig overeg tussen bevoegd gezag en ocae en regionae brandweer ertoe eidt dat deze maatregeen in het reconstructieproject worden verwerkt. Basismode verantwoordingspicht groepsrisico Centraa in dit werkboek staat de Verantwoordingspicht van het groepsrisico. Voordat hoofdstuk 3 deze verpichting in detai toeicht, wordt hieronder in figuur 1 het basismode voor deze verantwoordingspicht in vogevucht weergegeven. 9

10 Besuit Externe Veiigheid Inrichtingen Circuaire Risiconormering vervoer gevaarijke stoffen Ontwikkeingsfase Bevoegd gezag Werkt een ruimteijk pan of beschikking over een Wm vergunning uit Verzamet risicogegevens Vraagt advies aan de regionae brandweer f Ontwerppan incusief risicogegevens Advies van de regionae brandweer f Regionae brandweer Beoordeet het pan cq de beschikking op: De hoogte van het groepsrisico en de verandering daarin Aspecten van zefredzaamheid de mogeijkheden tot voorbereiding op de rampbestrijding en brengt hierover advies uit Besuitvormingsfase Bevoegd gezag Weegt de externe veiigheidsaspecten en het advies van de regionae brandweer daarover af tegen andere factoren Verantwoordt de keuze t.a.v. externe veiigheid in een veiigheidsparagraaf c.q. de considerans bij de Wm vergunning f Ontwerp-pan incusief: risicogegevens verantwoordingsparagraaf Beoordeingsfase Provincie Beoordeet het ruimteijk pan op: de aanwezigheid van een advies van de regionae brandweer de verantwoording van keuzes t.a.v. externe veiigheid f Toetsingsrapport Figuur 1: Basismode verantwoordingspicht groepsrisico De kern van de verantwoordingspicht van het groepsrisico omschrijven we as vogt: Het bevoegd gezag voor de ruimteijke ordening en het bevoegd gezag voor de vergunningverening Wet Miieubeheer kunnen besuiten waarbij het groepsrisico speet aeen nemen as: men bewust kennis heeft genomen van gegevens over de hoogte van het groepsrisico; de regionae brandweer een advies heeft uitgebracht over het groepsrisico en voorbereiding op de bestrijding van een ramp of zwaar ongeva; het bevoegd gezag verantwoordt hoe men deze gegevens heeft afgewogen ten opzichte van andere factoren waarop het ruimteijke cq het Wm-besuit is gebaseerd. Figuur 1 toont het basismode voor de verantwoordingspicht van het groepsrisico. Het mode bestaat eruit dat het bevoegd gezag tijdens de ontwikkeingsfase van een ruimteijk pan of beschikking over een Wm-vergunning gegevens verzamet over het groepsrisico in de huidige situatie en de verandering in het groepsrisico as gevog van uitvoering van het pan. 10

11 Voorafgaand aan de besuitvorming over pan cq beschikking vraagt het bevoegd gezag advies aan de regionae brandweer. De regionae brandweer adviseert over maatregeen om het groepsrisico te beperken, maatregeen om de zefredzaamheid van burgers te vergroten en over de mogeijkheden tot voorbereiding op de rampenbestrijding. In het hiernavogende artike wordt de adviesro van de regionae brandweer beicht. Janice Meerenburgh (Regio Twente) en Eugène van Miero (Regio IJsse-Vecht) vatten hun suggesties aan gemeenten in vijf gouden tips samen. Aansuitend besuit het bevoegd gezag over pan of beschikking. Daarbij weegt het bevoegd gezag het groepsrisico af tegen ander aspecten van het voorgenomen pan cq de beschikking. De afweging egt het bevoegd gezag vast in een veiigheidsparagraaf cq verantwoordingsdocument. As aatste stap beoordeet de provincie of de stappen zoas hierboven beschreven door het bevoegd gezag zijn gezet en of het pan van een afdoende en zorgvudige motivering is voorzien. 11

12 Puzzestuk brandweer maakt veiigheidspaatje compeet Vroegtijdig overeg, effectbenadering, het betrekken van de okae brandweer, goede informatie en de stoe van de bestuurder. Dat zijn de trefwoorden van de vijf gouden tips voor gemeenten die bij de regionae brandweer aankoppen voor een advies over het groepsrisico en de voorbereiding op de bestrijding van rampen en zware ongevaen. De tips zijn afkomstig van twee deskundigen: Janice Meerenburgh van de Hupvereningsdienst Regio Twente en Eugène van Miero van de Brandweer Regio IJsse-Vecht. Want wie het groepsrisico moet verantwoorden moet daarbij rekening houden met het advies van de regionae brandweer. Janice Meerenburgh is teameider van het team risicobeheersing van de Regio Twente, een samenwerkingsverband van 14 gemeenten. As je naar het team kijkt zie je dat het begrip brandweer behoorijk breed is. In ons team zitten speciaisten op het gebied van chemie, BRZO, gevaarijke stoffen, medische zaken, bouwpannen, vuurwerk, brandpreventie, infrastructuur en bestuurskunde. Ik durf dus te zeggen dat wij met een integrae bri naar pannen kijken, adus Janice. Eugène van Miero werkt as beeidsmedewerker proactie & preventie bij de Regio IJsse-Vecht, een samenwerkingsverband van 12 gemeenten. Eugène: De Regio IJsse-Vecht werkt met drie programma s: Veiigheid, Gezondheid en Service & Samenwerking. Zo kent het programma Veiigheid onder meer het Team Advisering Gemeenten. As deskundige op het gebied van proactie & preventie ben ik binnen dat team werkzaam, samen met speciaisten op het gebied van 12

13 onder andere RO-pannen, compexe bouwpannen, evenementen en BRZO. Ook beschikt het team over speciaisten die zich bezighouden op het gebied van miieu-advisering. Voor beide regionae diensten zijn regionaa en okaa bestuurijke afspraken gemaakt over het niveau van rampenbestrijding waarop men zich voorbereidt. We kunnen nameijk hee vee, maar niet aes, adus Janice. Wat we niet het hoofd kunnen bieden, de restrisico s, wien we met proactie & preventie verkeinen. Compexiteit en capaciteit Zijn de adviezen van de regionae brandweer voornameijk bedoed voor Wm- of RO-kwesties? Eugène: As het over Wm-inrichtingen gaat die onder het Besuit Externe Veiigheid Inrichtingen vaen, dan gaan de adviesaanvragen voornameijk over LPG-stations. Om de veiigheid voor de omgeving te vergroten kun je vee doen met bijvoorbeed vupuntverpaatsing en het beperken van de LPG-bevoorradingstijden. Iets compexer kan het natuurijk worden as het om een BRZO bedrijf gaat. Maar onze grootste inspanning gaat momentee in RO-onderwerpen (veiigheidsadvisering in ruimteijke pannen) zitten. Dat beaamt Janice: Onze adviezen worden het meest gevraagd rond nieuwe bestemmingspannen of actuaisaties daarvan. Wordt de regionae brandweer bij ae pannen betrokken? Janice: Nog niet bij ae, maar het wordt steeds beter. Wij hebben een afspraak met de provincie dat zij een pan aanhouden as bijkt dat het advies van de regionae brandweer daarin vooraf niet is gevraagd. Eugène aat weten dat hij bezig is om met de provinciae pantoetsers van zijn dee van de provincie die afspraken ook vast te eggen. Kan men a die adviezen we aan qua capaciteit? Janice: In hee 2005 zijn wij formee verzocht om tien BEVI-adviezen. Aeen a in het eerste kwartaa van 2006 staat de teer op veertien adviezen en op dit moment zijn er vier adviezen in wording. We merken dat gemeenten bezig zijn met een inhaasag qua actuaisaties van bestemmingspannen. Je kunt daarover zeggen: goed dat de gemeenten bewuster worden. Maar aan de andere kant betekent dit ook meer advieswerk voor de regionae brandweer en dat drukt dus op de capaciteit. Eugène vut aan: Bij ons is het idem dito. We moeten met de gemeenten om de tafe om tot een opossing voor dit capaciteitsvraagstuk te komen. Lokaa tenzij. Ons team risicobeheersing is eigenijk een kein cubje speciaisten. De Twentse gemeenten zijn nameijk een voorstander van het principe Lokaa, tenzij, adus Janice. Dat betekent dat men zich in eerste instantie tot de okae brandweer moet wenden. Ik stuur gemeenten die bij ons aankoppen dan ook door naar de okae brandweer. De okae brandweer is hee goed in staat om de onderdeen rampbestrijding en zefredzaamheid van artike 12 en 13 BEVI voor hun okae basisniveau zef in te vuen. Zij kennen de okae situatie en hebben goede informatie over vuchtwegen en ontruimingspannen. Mocht de okae brandweer er niet uitkomen dan geeft men ons we een seintje en springen wij bij het opmaken van de verantwoording bij. Ik zie onszef dan ook as een soort vangnet aan het begin van het proces. Indien de compete verantwoording bij de regionae brandweer terecht komt, dan komt er uiteindeijk formee een advies van de regionae brandweer. Op deze wijze is er een duideijke coproductie met de okae brandweer. En daarnaast: de betrokkenheid van de okae brandweer is ook goed voor de verantwoordingspicht groepsrisico. Eugène: Ik vind dat een goede gedachte, de gemeenteijke brandweer brengt onmisbare informatie in dergeijke adviestrajecten in. Wij werken vee vogens het principe van integrae advisering. We zijn bezig ons te ontwikkeen tot kenniscentrum voor de okae brandweerkorpsen, en assisteren de korpsen op verzoek over proactie in de breedste zin en de doorvertaing daarvan in concrete pannen. Bij adviestrajecten op het gebied van BEVI trekken de okae brandweer en de Regio zo vee as mogeijk samen op; iefst in een zo vroeg mogeijk stadium van de panontwikkeing. Janice komt met een interessante ontwikkeing: Ik merk we eens dat wij gemeenten adviseren om contact op te nemen met de okae brandweer om zaken as buswater, bereikbaarheid en opkomsttijden na te gaan. Ondertussen wien gemeenten sne verder. Maar de okae brandweer heeft dan nog werk om deze zaken na te gaan. Hier komt men pas ater achter. Dan bijkt er vaak nog maar weinig tijd over om een goede integrae verantwoording op te steen. Tijd + informatie = kwaiteit Ik wi er vurig voor peiten dat gemeenten ons in een zo vroeg mogeijk stadium betrekken bij hun initiatieven, zegt Eugène. We hebben het weiswaar steeds drukker, maar de formee termijnen zijn vaak behoorijk kort en heaas maken we mee dat gemeenten ons vragen om in een (te) korte tijd een advies af te geven. Dat kan natuurijk ten koste gaan van de kwaiteit. Hoe eerder men komt, des te beter. Janice vut aan: Om een goed advies op te steen hebben we ook behoefte aan goede informatie van de kant van gemeente. Ik wi er hier dan ook voor peiten om niet aeen vodoende maar ook goede gegevens aan te everen. Omdat vaak bijkt dat men gewoon niet 13

14 weet om weke informatie het gaat hebben wij een soort van ontvankeijkheidstoets opgested. Dat komt er op neer dat wij een ijstje van benodigde gegevens hebben dat we afvinken. De termijn van 4 weken waarbinnen we een advies neereggen begint te open op het moment dat we ae voor een bepaad advies noodzakeijke vakjes hebben afgevinkt. Dat ijstje gaan we natuurijk as gebaar van service ook communiceren met de gemeenten. Kans en effect Risico is kans maa effect. Hupvereningsdiensten zijn voora geïnteresseerd in de effecten. Kopt, zegt Eugène. Vaak denken gemeenten dat er geen probeem meer is as het groepsrisico onder de oriënterende waarde bijft. Of as men bijvoorbeed een gebouw waar vee mensen kunnen verbijven op precies 151 meter van het vupunt van een LPG station projecteert. Maar met het groepsrisico is de kous voor ons nog niet af. De waarde van het groepsrisico houdt immers geen rekening met de hupvereningsvraag waar de operationee diensten in geva van een incident mee worden geconfronteerd. Wij nemen ook de effecten en bijbehorende effectafstanden in ogenschouw, en de zefredzaamheid van aanwezigen. Denk maar eens aan inwoners van een bejaardentehuis in de omgeving van een risicobron. Die kunnen zichzef bij een (dreigend) incident niet in veiigheid brengen. Deze beschouwing stuit nog we eens op wat onbegrip bij gemeenten. Een aanta gemeenten heeft nog moeite met de acceptatie van en het invuing geven aan de verantwoordingspicht. Het wordt meer as iets astigs ervaren dan as iets dat meerwaarde opevert doordat via de verantwoordingspicht ae beangen waaronder ook de veiigheidsbeangen bestuurijk worden afgewogen. En daarom hechten wij zo n waarde aan het geven van voorichting aan gemeenten, zegt Janice. Tijdens het Kennis- en Impementatie Traject hebben we met Haskoning en de provincie dan ook cursussen gegeven aan miieu- en RO-mensen van gemeenten, maar ook aan de gemeenteijke brandweer. Ik grijp zo vee mogeijk kansen aan om aan voorichting te doen. Zo kun je dat onbegrip voorkomen. Maar geukkig weten gemeenten en hun brandweren ons ook steeds vaker te vinden! Toekomst Hoe zien beiden de toekomst van het BEVI-advies van de regionae brandweer? Janice: Misschien is de wens de vader van de gedachte, maar ik wi aansturen op een trend die onze adviezen qua proces as qua inhoud zovee mogeijk consistent maakt. Gemeenten moeten overa hetzefde kunnen verwachten. Dus: geijke behandeing in vergeijkbare gevaen. In Overijsse wien wij aan deze trend zeker invuing geven. Let op, ik spreek bewust niet over uniformering en standaardisering. Die termen aten voor mij te weinig ruimte voor het unieke karakter van eke situatie. Veiigheid bijft immers maatwerk. Eugène: Ik denk dat de Regionae Brandweer een nog bredere (wetteijke) adviesro gaat krijgen dan nu a het geva is. Naast de coördinatie op de voorbereiding van de rampenbestrijding en het adviesrecht in het kader van het BEVI kun je denken aan de bestaande adviesro op het gebied van vuurwerk en BRZO, maar in de toekomst ook op de wetteijke adviesro over vervoer van gevaarijke stoffen. Verder voorzie ik een mutidiscipinaire ontwikkeing in twee opzichten. Ten eerste het Rood-Wit-Bauw. Organisaties as GHOR en de poitie zuen nadrukkeijk hun inbreng bij de adviestrajecten op het gebied van proactie en preventie hebben. Ten tweede za sprake zijn van meer en betere input voor ae schakes van de veiigheidsketen. De vijf gouden tips van de regionae brandweer Betrek de regionae brandweer in een vroeg stadium. Afhankeijk van de afspraken gaat dit via de gemeenteijke brandweer! Sta open voor de effectbenadering van de regionae brandweer. Leg dit ook uit aan het bestuur. Betrek de gemeenteijke brandweer waar mogeijk. Lever compete en inhoudeijk goede informatie voor het brandweeradvies. Maak een goede en gedegen verantwoordingsparagraaf, waarmee het bestuur een goede keuze kan maken. Met het sechts afopen van artike 12 of 13 van het BEVI ben je er dus niet. 14

15 De verantwoordingspicht van het groepsrisico: een introductie 2 De verantwoordingspicht in het Besuit Externe Veiigheid Inrichtingen De wetteijke bepaingen over de inhoud van de verantwoordingspicht Het Besuit Externe Veiigheid Inrichtingen (BEVI) geeft een wetteijk kader voor de omgang met de externe veiigheidsprobematiek rond inrichtingen. Voor het paatsgebonden risico is een wetteijke norm vastgested, voor het groepsrisico aeen een oriënterende waarde. Bij de besuitvorming over ruimteijke pannen en over beschikkingen rond Wm-vergunningen waarbij groepsrisico in het geding is hebben gemeenten een eigen afwegingsruimte. Van de oriënterende waarde voor de hoogte van het groepsrisico kan worden afgeweken. Bij dergeijke besuiten moet het bevoegd gezag zich verantwoorden. Waarom is het bevoegd gezag van mening dat dit besuit mogeijk is gezien het groepsrisico dat er mee is gemoeid? Weke maatregeen zijn getroffen om dat risico zo beperkt mogeijk te houden en om in geva van een ramp de consequenties daarvan te minimaiseren? De artikeen 12 en 13 van het BEVI eggen de verantwoordingspicht van het groepsrisico vast voor respectieveijk beschikkingen over een Wet miieubeheervergunning voor risicovoe bedrijven en voor diverse ruimteijke besuiten. Artike 12 BEVI Artike 12 van BEVI geeft aan dat de gemeente zicht op de vogende onderwerpen moet hebben voordat een besuit over een Wm-vergunning wordt genomen: De dichtheid van personen in de buurt van het risicovoe bedrijf en de verandering daarin as het besuit wordt vastgested; Het groepsrisico van de inrichting op het moment waarop een het besuit wordt genomen en de verandering daarin door reaisatie van het besuit. In beide gevaen moet het groepsrisico worden vergeeken met de oriënterende waarde van het groepsrisico; De eventuee mogeijke en voorgenomen maatregeen die door het risicovoe bedrijf kunnen worden getroffen om het groepsrisico te beperken; De mogeijkheden en de voorgenomen maatregeen om het groepsrisico in de nabije toekomst te veragen; De mogeijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeva waarvan de gevogen buiten het bedrijfsterrein merkbaar zouden zijn; De mogeijkheden voor personen die zich in de buurt van het bedrijf bevinden om zichzef bij een caamiteit in veiigheid te brengen. As het invoedsgebied van de betreffende inrichting over het grondgebied van een andere gemeente igt dan dient het coege van B&W dat het besuit neemt voorafgaand daaraan te overeggen met B&W van die buurgemeente. Tensotte moet het bestuur van de regionae brandweer in de geegenheid worden gested om advies uit te brengen over het voorgenomen besuit. Artike 13 BEVI Artike 13 van BEVI geeft aan dat de gemeente inzicht moet hebben in de vogende onderwerpen voorafgaand aan besuiten over ruimteijke pannen: 15

16 De dichtheid van personen in de buurt van het risicovoe bedrijf en de verandering daarin as het initiatief wordt uitgevoerd; Het groepsrisico op het moment waarop een ruimteijk initiatief wordt genomen en de verandering daarin door reaisatie van het initiatief. In beide gevaen moet het groepsrisico worden vergeeken met de oriënterende waarde van het groepsrisico; De eventuee maatregeen die door het risicovoe bedrijf kunnen worden getroffen om het groepsrisico te beperken en indien van toepassing de voorschriften die in de Wet miieubeheervergunning van dat bedrijf zijn of worden opgenomen om die maatregeen te waarborgen. Deze bepaing gedt zowe voor de situatie dat een bedrijf a aanwezig is, en het besuit dus resuteert in de aanwezigheid van meer personen in de buurt van het bedrijf, as in de situatie waarin het ruimteijke besuit voorziet in de mogeijkheid van vestiging van een risicobedrijf; Indien mogeijk, de maatregeen in het ruimteijke initiatief zef om het groepsrisico te beperken; De voor- en nadeen van andere mogeijkheden voor het ruimteijke initiatief die tot een ager groepsrisico zouden eiden; De mogeijkheden en de voorgenomen maatregeen om het groepsrisico in de nabije toekomst te veragen; De mogeijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeva waarvan de gevogen buiten het bedrijfsterrein merkbaar zouden zijn; De mogeijkheden voor personen die zich in de buurt van het bedrijf bevinden om zichzef bij een caamiteit in veiigheid te brengen. Voordat een besuit over het ruimteijk pan wordt genomen moet het ruimteijk bevoegd gezag overeggen met het Wm-bevoegd gezag voor de inrichtingen die in het pangebied de oorzaak van het groepsrisico zijn. As de gemeente voor het gebied waarvoor een besuit over een ruimteijk pan wordt genomen een externe veiigheidsvisie heeft vastgested kan daarnaar worden verwezen. In dat geva is het niet noodzakeijk om de bovenvermede gegevens te verzameen cq de stappen te zetten. Deze zijn immers bij de opsteing van de visie a verzamed cq gezet. Door de gegevens te verzameen die in artike 12 respectieveijk 13 worden opgesomd ontstaat een inzicht in de omvang van de risico s die worden aangegaan en in de manier waarop die risico s kunnen worden verminderd. Dit aat toe dat gemeentebesturen bewust nadenken over de vraag of bepaade risico s we moeten worden genomen. As daartoe de bewuste keuze wordt gemaakt, omdat andere beangen naar de mening van de gemeente zwaarder wegen, stuurt BEVI erop aan dat ruimteijke initiatieven in ieder geva zo worden uitgevoerd, dat de negatieve consequenties van een onverhoopte caamiteit zo beperkt mogeijk bijven. Dit kan door onder meer de bestrijdbaarheid van een caamiteit zo groot mogeijk te aten zijn en burgers in staat te steen zichzef zonodig zo goed mogeijk te redden uit caamiteuze situaties. Omdat gemeenten de expertise veea niet of onvodoende in huis hebben om de ruimteijke initiatieven op deze punten adequaat vorm te geven heeft het rijk via BEVI het bestuur van de regionae Brandweer een adviesro toegekend. Het toepassingsbereik van de verantwoordingspicht De verantwoordingspicht is gericht op specifieke besuiten die in de Wet op de ruimteijke ordening en de Wet Miieubeheer zijn opgenomen. Artike 4 van BEVI noemt de Wm-besuiten die vaen onder de verantwoordingspicht. Deze worden in de onderstaande tabe aangegeven. Wet Miieubeheer (Wm) Artike Inhoud Bevoegd gezag art. 8.1, id 1, sub a Oprichtingsvergunning B&W/GS/Minister art. 8.1, id 1, sub b Veranderingsvergunning B&W/GS/Minister art. 8.4 Revisievergunning B&W/GS/Minister 16

17 Artike 5 van BEVI, eerste tot en met derde id, geeft aan weke besuiten onder de verantwoordingspicht vaen. De onderstaande tabe geeft een overzicht van de RO-besuiten die onder de verantwoordingspicht vaen. Wet Ruimteijke Ordening (WRO) Artike Inhoud Bevoegd gezag art. 10 Vaststeing bestemmingspan Raad art. 11, id 1 Uitwerking of binnenpanse vrijsteing Raad of B&W Art. 15, id 1 Binnenpanse wijziging B&W art. 17, id 1 Tijdeijke vrijsteing B&W Art. 19 id 1 vrijsteing voor project Raad art. 19, id 2 Buitenpanse vrijsteing o.b.v. (VGB) met de provinciae ijst (GS) B&W art. 19, id 3 Buitenpanse vrijsteing o.b.v. art. 20 Bro-ijst 1985 B&W Art. 39b Projectbesuit Minister VROM Minister art. 40, id 1 Vrijsteing projecten bovengemeenteijk beang (verzoek GS of Minister) B&W Woningwet Artike Inhoud Bevoegd gezag art. 11 Vrijsteing van bepaingen uit gemeenteijke bouwverordening B&W De verantwoordingspicht is aeen dan aan de orde as het invoedsgebied van inrichtingen vat over het gebied waarvoor een ruimteijk pan wordt opgested. Verder gedt de verantwoordingspicht as een besuit over een Wm-vergunning ertoe eidt dat een invoedsgebied over kwetsbare functies komt te iggen. De verantwoordingspicht in de Circuaire Risiconormering Vervoer Gevaarijke Stoffen Ook de Circuaire Risiconormering Vervoer Gevaarijke Stoffen kent de verantwoordingspicht van het groepsrisico. Over eke overschrijding van de oriëntatiewaarde van het groepsrisico of toename van het groepsrisico moet verantwoording worden afgeegd. Hierbij moet men zich we reaiseren dat de oriëntatiewaarde van het groepsrisico afwijkt van de oriënterende waarde van het groepsrisico. De oriëntatiewaarde uit de circuaire is: 10-4 voor een ongeva met ten minste10 dodeijke sachtoffers; 10-6 voor een ongeva met ten minste100 sachtoffers; 10-8 voor een ongeva met ten minste1000 sachtoffers, etc. Deze aanbeveing uit de circuaire is gericht op omgevingsbesuiten en vervoersbesuiten. De omgevingsbesuiten waarvoor de circuaire de risicobenadering aanbeveet zijn: Het vaststeen van een bestemmingspan door de gemeenteraad en het verenen van ontheffing door GS, as bedoed in artike 10 van de Wet op de ruimteijke ordening (Wro); Een besuit tot uitwerking of wijziging van een bestemmingspan door de gemeenteraad of B&W en een besuit tot goedkeuring van een dergeijke uitwerking of wijziging door GS, as bedoed in artike 11,1 en 11.2 Wro; Het verenen van vrijsteing van een bestemmingspan of het steen van nadere eisen ten opzichte van een bestemmingspan door B&W, as bedoed in artike 15.1 Wro; Het verenen van vrijsteing van een bestemmingspan door B&W, as bedoed in artike 17.1 Wro; 17

18 Het verenen van vrijsteing van een bestemmingspan door de gemeenteraad of B&W en de afgifte van een verkaring van geen bezwaar door GS, as bedoed in artike 19 Wro; De goedkeuring van een bestemmingspan door GS, as bedoed in artike 28 Wro; Een besuit tot het verenen van vrijsteing door GS,as bedoed in artike 33.2; Het opeggen van voorschriften door de minister van VROM of GS inzake gemeenteijke panoogische maatregeen, as bedoed in artike 37 Wro; Een verzoek tot het verenen van vrijsteing van een bestemmingspan door GS, as bedoed in artike 40.1 Wro; Een besuit tot het verenen van vrijsteing as bedoed in artike 11 van de Woningwet. Deze opsomming is niet imitatief. De vogende vervoersbesuiten schaart de circuaire onder de risicobenadering. Besuiten op grond van: Hoofdstuk 7 van de Wet miieubeheer en het Besuit miieueffectrapportage 1994 in verband met de aaneg van bepaade infrastructuur of buiseidingen; Een besuit op grond van detracéwet; de vaststeing van een tracé anders dan op grond van de Tracéwet, zoas op grond van verordeningen vanwege een provincie, gemeente of waterschap; De vaststeing van een wegaanpassingsbesuit op grond van de Spoedwet wegverbreding; De vaststeing van een besuit tot verandering of aanpassing van een weg anders dan op grond van de Tracéwet, bijvoorbeed op grond van een verordening vanwege een provincie, gemeente of waterschap; De Wet beheer rijkswaterstaatswerken in verband met het daarover brengen van kwetsbare objecten of beperkt kwetsbare objecten; De Spoorwegwet in verband met het naast of boven de hoofdspoorweg oprichten of aanbrengen van kwetsbare objecten of beperkt kwetsbare objecten zijnde bouw- werken, andere opstaen of werken; De Wet vervoer gevaarijke stoffen in het kader van de vaststeing van een bepaade routeringsregeing voor het vervoer van gevaarijke stoffen; Artike 95 van het Mijnbouwbesuit in verband met een, a dan niet in overeenstemming met de minister van Defensie of de minister van V&W door de minister van Economische Zaken te verenen vergunning voor het aaneggen van een pijpeiding dan we artike of 10.2 van de Mijnbouwregeing juncto 6.3 van NEN 3650 in verband met de te steen eisen aan de eigenschappen, aaneg, igging en het onderhoud van een pijpeiding; Een op voordracht van de minister van Economische Zaken door de Kroon te verenen concessie op grond van artike 1 van de Beemmeringenwet Privaatrecht of Beemmeringenwet Verordeningen terzake van de vaststeing van een tracé voor de aaneg of in gebruik name van een buiseiding dan we een te verenen beschikking op grond vaneen provinciae of andersoortige verordening voor de aaneg of in gebruik name of het gebruik van een buiseiding; Tite 8.1 van de Wet miieubeheer, in verband met de beperking van de nadeige gevogen voor het miieu van het verkeer van goederen van en naar de inrichting (in de onmiddeijke omgeving van de inrichting). Ook deze opsomming is niet imitatief. De inhoud van de verantwoordingspicht die de circuaire aanbeveet is geijk aan de inhoud die BEVI daaraan geeft. Een ogische wijziging ten opzichte van BEVI is dat in paats van risicogegevens over Wminrichtingen de circuaire specifieke vervoerstromen benoemd incusief de daarvoor te verzameen gegevens. Te vermeden zijn: een aanduiding van de vervoersstromen, in termen van de aard en de omvang van gevaarijke stoffen die specifiek bijdragen aan de overschrijding van de oriëntatie waarde, asmede een aanduiding in hoofdijnen van de bijdrage van de verschiende transportstromen aan het groepsrisico; een aanduiding van de redeijkerwijs voorzienbare vervoerstromen in de toekomst (periode van tien jaar) met in begrip van een aanduiding van de invoed daarvan op het groepsrisico. Voor gemeenten resuteren de bepaingen uit de circuaire erin dat ruimteijke pannen nabij weg-, rai- en waterinfrastructuur waarover gevaarijke stoffen worden vervoerd verantwoordingspichtig zijn. Dit gedt uitsuitend voorzover deze pannen binnen 200 meter van de betreffende infrastructuur iggen. Rond buiseidingen zijn ten tijde van het opsteen van dit document diverse beeidsontwikkeingen gaande. Omdat de uitkomsten hiervan nog onzeker zijn wordt hierop in dit document niet geanticipeerd. 18

19 Accent werkterrein externe veiigheid Pro-actie Het structuree voorkomen van situaties met onaanvaardbaar hoge risico s in de omgeving van activiteiten met gevaarijke stoffen f Preventie Het voorkomen van directe oorzaken van zware ongevaen en het beperken van de gevogen daarvan. f Preparatie De daadwerkeijke voorbereiding op de bestrijding van de gevogen van mogeijke zware ongevaen. f Nazorg Aes wat nodig is om zo sne mogeijk terug te keren naar de normae verhoudingen. Repressie De bestrijding van de gevogen van een zwaar ongeva en de verening van hup in acute situaties f f Risicovoorichting Pubieksgerichte informatievoorziening over: functie sirenenet, risicobronnen, aard risico s, omvang schade, inhoud RBP en VR Figuur 2: adviestaken van de Hupvereningsdienst / Regionae Brandweer in de veiigheidsketen in het kader van BEVI De betrokken partijen Bevoegd gezag RO en bevoegd gezag Wm Het BEVI en Circuaire wijzen het bevoegd gezag ruimteijke ordening en het bevoegd gezag Wet miieubeheer aan as partijen die moeten zorgen voor het dooropen van de stappen die in het kader van de verantwoordingspicht genomen moeten worden. Deze bevoegde gezagen moeten dan ook risicogegevens aan de regionae brandweer aaneveren, advies bij de regionae brandweer inwinnen, een veiigheidsparagraaf of de considerans samensteen bij respectieveijk een ruimteijk pan of een Wm-vergunning en de integrae afweging over het genomen besuit en de wijze waarop het daaraan verbonden risico is meegewogen weergeven. Behave gemeenten zijn ook de provincies bevoegde gezagen die vaen onder de verantwoordingspicht. Het gaat dan uiteraard over besuiten over Wm-vergunningen voor inrichtingen betreft waarvoor de provincie bevoegd gezag is. Regionae Brandweer Zowe BEVI as de Circuaire Risiconormering vervoer gevaarijke stoffen kennen de Regionae Brandweer het adviesrecht toe rond besuiten die verantwoordingspichtig zijn. In Overijsse is de regionae brandweer ondergebracht in de twee regionae samenwerkingsverbanden: Regio IJsse-Vecht en Regio Twente. In de eerst genoemde regio wordt de naam Brandweer Regio IJsse-Vecht gebruikt, in de tweede regio Hupvereningsdienst Regio Twente. De naam hupvereningdienst geeft a aan dat de regionae brandweer opereert in een mutidiscipinair samenwerkingsverband dat de kern vormt van de rampenbestrijdingsorganisatie. Daarin zijn naast de repressieve activiteiten (bijvoorbeed het feiteijke buswerk, of het bevrijden van mensen uit benarde situaties) die door de brandweer zef worden verzorgd, ook de medische hupverening door de GHOR (Geneeskundige Hup bij Ongevaen en Rampen) opgenomen. De taken van de Hupvereningsdienst / Regionae Brandweer zijn gericht op de verschiende schakes van de veiigheidsketen. In figuur 2 staan deze taken weergegeven. Provincie Overijsse De provincie Overijsse beoordeet ruimteijke pannen op een zorgvudige motivatie daarvan. In dat kader schenkt de provincie ook aandacht aan de wijze waarop gemeenten in de afweging omtrent een pan de externe veiigheidsprobematiek betrekken en de wijze van onderbouwing van het genomen besuit. De provincie gaat expiciet na of een advies bij de regionae brandweer is gevraagd en is betrokken bij de motivatie van het pan. De provincie vereent a dan niet expiciet goedkeuring aan het pan. 19

20 Meer informatie hierover is te vinden in de gewijzigde paragraaf Externe veiigheid (4.3.8) van de Handreiking beoordeing ruimteijke pannen die de provincie Overijsse binnenkort aan de gemeenten za sturen. In die paragraaf besteedt de provincie ruim aandacht aan de wet- en regegeving op het gebied van externe veiigheid, met name in reatie tot ruimteijke pannen. De verantwoordingspicht van het groepsrisico igt uiteindeijk bij de gemeente. Hoe pakken Zwoe en Deventer die taak op? Wat zijn hun ervaringen? In het gesprek met Cor Banken (Zwoe) staat de wording van een gebiedsgerichte visie externe veiigheid A28 centraa. Hans Bisseing (Deventer) onderstreept de noodzaak om externe veiigheid in werkprocessen en de organisatie te verankeren. 20

21 Visie schept kaders voor ruimteijke ontwikkeingen De sneweg A28 oopt dwars door de bebouwde kom van Zwoe. Over die weg worden vee gevaarijke stoffen vervoerd. De gemeente Zwoe heeft pannen om het gebied angs de sneweg te ontwikkeen. Kanten genoeg want zichtocaties zijn gewid. Maar hoe kan het gebied verder ingevud worden met het oog op externe veiigheid (en uchtkwaiteit en geuid)? Het zijn onderwerpen waar Cor Banken met het project Visie Externe Veiigheid A28 duideijkheid over wi geven. Duideijkheid in de vorm van kaders waarbinnen ruimteijke ontwikkeingen binnen het gebied mogeijk zijn. Cor Banken is van huis uit miieupanooog en werkzaam bij het Expertisecentrum Stad & Landschap van de gemeente Zwoe. Cor: We hebben het over een gebied van ongeveer 4 km ang aan weerszijden van de A28, gobaa tussen de afsag Zwoe-Zuid en Zwoe- Noord. De gemeente Zwoe wi daar een aanta ruimteijke ontwikkeingen van de grond krijgen. As miieudeskundige ontving ik de vraag van onze RO-vastgoed coega s of ik kon aangeven of de pannen voor dat gebied haabaar waren. We hebben toen voorgested om niet een ad hoc onderzoek naar haabaarheid uit te voeren, want over een tijdje kan aes anders zijn en moet je weer naar haabaarheid kijken. Nee, met een gebiedsgerichte visie op externe veiigheid, uchtkwaiteit en geuid kun je kaders steen. Zuke kaders bepaen vervogens wat haabaar is. Bewustwording + diemma s = urgentie Cor en een aanta coega s hebben a vroeg het bewustwordingsproces binnen de gemeente aangezwenged. Met een kein groepje coega s van miieu, RO en de brandweer hebben we tijdens een themamid- 21

22 dag externe veiigheid een presentatie aan B&W gegeven over wetgeving en beeid, over opende onderzoeken, ons inrichtingenbestand, vervoer van gevaarijke stoffen, etc. Maar ook over groepsrisico en wat dat voor de gemeente kan betekenen. Hetzefde hebben we gedaan voor verschiende managementteams binnen de gemeente. En dan ontstaan er aerei diemma s. Cor adviseert andere gemeenten om iets vergeijkbaars te ondernemen: Ik zou zeker werken aan bewustmaking, maar et er goed op dat zuke diemma s niet eiden tot een gevoe van uitzichtoze urgentie. Op een bepaad moment bestond er een beed van het Zwose gebied angs de A28: Daar is toch niets mogeijk. En dat is niet zo. Zet de feiten eens op een rij en maak de probemen overzichteijk. Dat hept. Cor spreekt uit ervaring: Wij hebben in 2005 een miieuanayse aten uitvoeren waarbij we aes samenhang konden paatsen. Veiigheid, uchtkwaiteit, geuid. Aes kwam aan de orde. Door een ordening van feiten konden we een soms overdreven gevoe van urgentie in reëe perspectief paatsen. Daarna hebben we de provincie, rijkswaterstaat en de regionae brandweer over de eerste bevindingen gesproken maar voora over weke handvatten dat ons bood. Uiteindeijk hebben toch vodoende aanknopingspunten gevonden voor ons Pan van Aanpak voor de Visie Externe Veiigheid A28. Tussendoortje: artike 19 Wro Eind 2005 vatte Zwoe het pan op om in de betreffende zone een vrijsteing te verenen voor een dee van het gedend bestemmingspan omdat men een kantoortoren wide reaiseren. Dat everde vee discussies op met rijkswaterstaat en de regionae brandweer over met name de normsteing en de invuing van het groepsrisico: de gemeente aanvaardde nameijk een overschrijding van het groepsrisico. Je ziet vervogens verschiende beangen: het vervoersbeang van rijkswaterstaat en het economisch beang van Zwoe. Het ging tensotte om 1200 arbeidspaatsen. De gemeente mag zo n keuze gemotiveerd maken, maar zou nog een kuif hebben aan de ingebrachte zienswijzen. Uiteindeijk bereikte de gemeente een accoord onder de voorwaarde dat zij een visie voor het gebied zou opsteen (eis rijkswaterstaat) en dat voor de zone een rampbestrijdingspan zou komen (eis regionae brandweer). Cor: Deze kwestie heeft ons geeerd dat voor het vervog de samenwerking tussen ae partijen geborgd moest worden. We hebben nu duideijke werkafspraken en komen bij ekaar om tussenproducten te bespreken. Zo kon het opsteen van het Pan van Aanpak de tweede fase in. Detainiveau van informatie Het vragen en geven van informatie pus het beste detainiveau is vanuit verschiende invashoeken bijzonder beangrijk, adus Cor. Om te beginnen bij het eindproduct: de visie externe veiigheid is gebiedsgericht opgezet en doet dus kadersteende uitspraken over de ruimteijke aanpak per deegebied., adus Cor. We zuen de kaders duideijk schetsen, maar niet tot ieder detai. RO is een dynamisch vakgebied en de visie moet daar bij aansuiten, dus iets bestendigs hebben. En voor het opsteen van de visie is uiteraard ook informatie nodig. Cor: Om een visie te kunnen ontwikkeen breng je de huidige en toekomstige situatie in beed. Voor het aatste aspect hebben wij basisgegevens nodig van diverse diensten. Rijkswaterstaat vragen wij om de verwachte hoeveeheid vervoersbewegingen in 2010 en Maar van onze eigen RO-afdeing wien we graag weten weke ruimteijke ideeën er zijn, wat ontwikkegebieden zijn, enzovoorts. Die informatie moet vodoen aan een bepaad detainiveau en dat vragen we dus ook. Maar ook wij worden weer gevraagd naar informatie, met name door de regionae brandweer. Wij everen hen bepaade gegevens om het advies van de brandweer op te steen, maar vinden we dat het gevraagde detainiveau soms behoorijk hoog is. Te vroeg voor maatregeen Voor maatregeen ter ondersteuning van de visie is het nog te vroeg. De visie is immers nog niet kaar, zegt Cor. Tja, en waar kun je dan aan denken? Nou, bijvoorbeed bronmaatregeen as het veragen van de sneheid of minder vervoer van gevaarijke stoffen. Maar dat aatste vindt rijkswaterstaat geen goed idee, denk ik. Of het uitsuiten van bepaade functies in het gebied, zoas kinderdagverbijven. Of gebouwgebonden maatregeen zoas spinterwerend gas in kantoorgebouwen. Je kunt ook denken aan een aarmeringssysteem. En dan wien we niet dat mensen naar binnen, ramen en deuren suiten en radio of TV aanzetten. Nee, men moet as de biksem het gebied ontvuchten. We zijn bezig met testen met SMS-berichten. En as je mensen vraagt te vuchten dan moeten de vuchtwegen ook goed in orde zijn. Tips: Wees enthousiast en straa dat uit. Betrek binnen de gemeente in een vroeg stadium mensen van verschiende discipines bij het onderwerp externe veiigheid. Informeer het bestuur vroeg en kweek een reëe gevoe van urgentie, geen paniek. Gebruik concrete projecten om het onderwerp externe veiigheid aan de orde te (bijven) steen. Trek zovee mogeijk samen op: gemeente (miieu & RO) en brandweer En voora: zie het hee onderwerp voora in samenhang met andere aspecten zoas ucht, geuid, etc.

23 Borging externe veiigheid onmisbaar Binnen gemeenten raakt het onderwerp externe veiigheid aan het domein van meerdere afdeingen. In ieder geva aan dat van miieu, ruimteijke ordening en verkeer & vervoer. Om het onderwerp de pek te geven die het verdient moet je het borgen in werkwijzen en procedures. En as het even kan een trekker aansteen met mandaat over de verschiende afdeingen heen. Met die maatregeen voorkom je dat externe veiigheid iets toevaigs wordt of dat de aandacht voor het onderwerp verdwijnt. De tijd van gewenning en indaen is nu we bijna voorbij, vind ik. We horen Hans Bisseing, Wm vergunningverener en miieuadviseur bedrijven bij de sector Ruimte, Miieu en Wonen van de gemeente Deventer. Daar is hij ook verantwoordeijk voor het onderwerp externe veiigheid. Deventer heeft zo n 30 BEVI bedrijven en een PAGE empacement. Een man met ervaring. Gemeenten zouden een manier moeten bedenken om aan borging te doen. A is het maar een digitaa vogbriefje of een ijstje dat je kunt afvinken om bijvoorbeed de verdere panvorming te kunnen vogen. Nu gaat dat via coegiaa overeg en hee soms bij toeva. As je bepaade stappen met ekaar vastegt kun je de vinger aan de pos houden., verkaart Hans. We merken hetzefde bij organisaties waarmee we in contact komen. Daar zie je ook dat het onderwerp bij een bepaad persoon hoort. As die persoon vertrekt, verdwijnt ook de aandacht voor externe veiigheid. En hoe zit dat met een EV-trekker bij de gemeente? Zou ik ook wien adviseren. Iemand met mandaat over de discipines van diverse afdeingen oopt niet tegen competentiemuren aan. Schuiven in schetsen Vee ervaring deed Hans op bij de reconstructie van de Rivierenwijk in het centrum van Deventer. De wijk grenst aan het Hanzetracé, een spoorijn die ook wordt gebruikt as route voor het vervoer van gevaarijke stoffen. Hans: Ideeën over reconstructie van de wijk startten bij onze sectoren Economie & Vastgoed en Vokshuisvesting. Zij egden de afdeing Miieu de vraag voor: met weke randvoorwaarden voor haabaarheid van het bestemmingspan moeten wij rekening houden? Vanuit het oogpunt van externe veiigheid moet je denken aan voorwaarden aan bebouwing(sgrenzen) en de manier van bouwen angs het tracé. Die vraag beandde bij mij. Nog vòòr het eerste concept bestemmingspan is er een bijeenkomst geweest met de regionae brandweer van de hupvereningsregio Noord en Oost Gederand, Roya Haskoning en de afdeing miieu van Deventer. Daar beek dat de eerste schetsen vanuit externe veiigheid niet goed waren. Men wide de hoeveeheid buswater verkeinen en projecteerde woningen voor mensen met een age zefredzaamheid tegen het spoor aan. Toen hebben we met de RO-mensen om de tafe gezeten en uitgeegd hoe wij het ontwerp het iefst zagen. Ook omdat het nog om schetsen ging en wij goed konden uiteggen waarom we dat widen, beek dat er nog geschoven kon worden in het ontwerp. Daarmee geef ik ook aan dat er as je er vroeg bij bent nog vee mogeijk is. Externe veiigheid niet onderhandebaar De woningbouwvereniging kreeg ook een hoeveeheid randvoorwaarden gepresenteerd. Daarin zaten ook voorwaarden op het gebied van externe veiigheid. Men probeerde vervogens die voorwaarden ter dis- 23