Positieve discriminatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies

Transcriptie

1 Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies F ra n k de Z w a r t Dr. Frank de Zwart is universitair docent aan de vakgroep Bestuurskunde van de Universiteit van Leiden. Adres: Vakgroep Bestuurskunde Wassenaarseweg 52 Postus RB Leiden t (071) Saenvatting De eeste sociale wetenschappers zijn het erover eens, dat identiteiten sociale constructies zijn en geen priordiale gegevenheden. Zij zijn het er ook over eens dat de staat, et zijn acht o discours te doineren, een cruciale rol vervult ij het proces van identiteitsconstructie. De literatuur over kaste in India is een exeplarische illustratie van dit paradiga. Voorheen werd het kastenstelsel et zijn veelheid aan strikt gescheiden en hiërarchisch gerangschikte groepen, gezien als een eeuwenoud kenerk van de Hindu-saenleving. Hedendaagse wetenschappers stellen echter, dat het kastenstelsel een sociale constructie is die onder Brits koloniaal estuur tot stand kwa. Deze constructiethese zou ij uitstek ook toepasaar oeten zijn op een project dat de overheid in India al eer dan vijftig jaar voert, naelijk positieve discriinatie voor de zogenaade ackyard classes. Dit project lijkt sterk op het Britse koloniale project, waarvan nu wordt gezegd dat dit het kastenstelsel construeerde. De overheid definieert sociale categorieën (officiële constructies) waaronder ensen zich oeten inschrijven o in aanerking te koen voorde voordelen van positieve discriinatie (anen en onderwijs). Zodoende worden de officiële constructies reëel in hun consequenties. De gevolgen van dit proces zijn echter onverenigaar et wat de constructietheorie voorspelt: de ackward classes zijn nooit een levensvatare sociale identiteit geworden. In plaats daarvan heeft het eleid, geheel tegen de edoeling in, geleid tot de opkost van een groot aantal kasten. Doelewuste pogingen van de overheid o de categorie ackward classes te construeren, heen dus vooral het kastenstelsel versterkt. The logic of affirative action, zoals de laatste paragraaf van dit artikel heet, verklaart deze uitkost. 1 Inleiding1 In een helder overzicht over ulticulturalise in dit tijdschrift vestigt Marlies Galenkap (1998) onze aandacht op het spanningsveld tussen enerzijds het pleidooi voor groepsrechten en identiteitenpolitiek dat ulticulturalise et zich eerengt, en anderzijds de principes van gelijkheid voor de wet en non-discriinatie waarop de lierale rechtsstaat erust. 'De ulticulturalist, zo schrijft Galenkap (1998, 40), constateert niet alleen feitelijke verschillen tussen ensen in ulticulturele saenlevingen. Hij doet ovenal een » 2 6 * 4

2 Fran k de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies noratieve uitspraak gericht op het ehoud van deze diversiteit. In plaats van de culturele en noratieve standaardisering en uniforering die volgens ulticulturalisten inherent is aan de lierale rechtstaat, staan het ehoud - en zelfs de profilering - van groepsidentiteiten in de pulieke sfeer [centraal] (iid. 42). Multiculturalise is een aatschappelijk o f politiek ideaal, en dit ideaal ipliceert clais op de overheid. Behoud en profilering van groepsidentiteiten vereisen op zijn inst dat de overheid het estaan van verschillende groepen erkent, aar eestal hoort ook eschering - in de vor van groepsspecifiek eleid en sos in de vor van groepsrechten - tot het repertoire van ulticulturalise. In Nederland vinden groepsrechten voorzichtig hun ingang in het rechtssystee via positieve discriinatie (Trop 1990; zie Verhaar 1998 voor een kritische discussie). Beleidakers en politici krijgen in dit proces onverijdelijk te aken et vragen otrent categorisering en, daaraan nauw veronden, de aard van culturele of etnische identiteiten. Wat is ijvooreeld het gevolg van erkenning o f egunstiging door de overheid van epaalde sociale o f culturele categorieën? En wat zijn ogelijke criteria voor de selectie van dergelijke categorieën? En in hoeverre kan een overheid et groepsspecifiek eleid de sociale en culturele structuur van een saenleving veranderen o f sturen? Dit artikel is edoeld als een ijdrage aan theorievoring op het terrein waarop deze vragen etrekking heen. Het confronteert een elangrijke theoretische stroing in het denken over de aard van etnische identiteit - sociaal constructivise - et epirische evindingen uit een casestudie over positieve discriinatie in India. Ongeveer de helft van de evolking van India ehoort tot de zogenaade socially and educationally ackward classes. Ofschoon schijnaar een denigrerende enaing, is de ackward-status zeer gewild in India. De reden is dat socially and educationally ackward classes in aanerking koen voor positieve discriinatie. De centrale overheid reserveert 27% van alle vacatures ij de overheid en plaatsen voor studenten aan universiteiten en hogescholen, exclusief voor de ackward classes. De eeste deelstaten volgen dit eleid, aar soige hanteren hogere percentages reserveringen.2 Naast de ackward classes zijn er in India ook andere sociale categorieën die in aanerking koen voor positieve discriinatie. Zo is ongeveer 15% van de overheidsanen en plaatsen aan universiteiten en hogescholen gereserveerd voor de zogenaade scheduled castes and scheduled tries die saen 20% van India s evolking uitaken.3 In tegenstelling tot deze laatste groepen, zijn de socially and educationally ackward classes echter nooit een duidelijk gedefinieerde categorie geweest. Hun identiteit is tot op heden sterk ostreden en, als gevolg daarvan, voortdurend aan herzieningen onderhevig. Dergelijke onduidelijkheid ij een eleid van positieve discriinatie is ongeruikelijk. Overheden eginnen eestal et positieve discriinatie ten gunste van sociale categorieën wier identiteit in o f eer evident is. De scheduled castes and tries in India, ijvooreeld, of de raciale, etnische en gendercategorieën die in andere landen de geruikelijke egunstigden zijn, kunnen relatief eenvoudig worden geïdentificeerd, odat hun identiteit ook uiten het doein van positieve discriinatie relevant is. Toen echter, in het egin van de jaren vijftig, positieve discriinatie ten gunste van de socially and educationally ackward classes in de grondwet van India werd opgenoen, was het onduidelijk wie deze classes nu precies waren. De oplossing die dit eleid ood, ging als het ware vooraf aan precieze forulering van het prolee. Makers van de Indiase grondwet heen positieve discriinatie een wettelijk kader gegeven en daarij de ackward classes genoed als een van de egunstigde sociale categorieën. Zij lieten het echter aan speciaal daartoe in het leven te roepen coissies over o vast te stellen wie nu precies tot de ackward classes gerekend oest worden. Sinds de grondwet van kracht werd, in 1950, zijn er vele van deze ackward classes coissions aan het werk geweest. Geen van hen heeft echter een definitieve lijst van egunstigden kunnen produceren. Steeds weer dienen zich nieuwe groepen aan die erkenning eisen als ackward class, en eschikkingen ten gunste van oude groepen staan voortdurend ter discussie. Nieuwe coissies aken nieuwe lijsten. Sos reiden zij het aantal egunstigde groepen uit en sos - veel inder vaak - kripen zij het in. Het selecteren van de socially and educationally ackward classes is een continu proces. Dit artikel onderzoekt dat selectieproces en concentreert zich daarij op de ogelijke effecten er 263

3 Frank de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies van op groepsforatie en de voring van groepsidentiteiten in India. Een van de centrale thea s in de hoogtijdagen van odernisatie, klassenanalyse en planeconoie, was de rol van de overheid ij het reproduceren of verinderen van sociaal-eco- noische ongelijkheid. Moenteel esteden postoderne wetenschappers veel aandacht aan de rol van de overheid ij het construeren en continueren van sociale- en culturele identiteiten. In de literatuur over India is dit thea ijvooreeld proinent in studies over koloniaal estuur en het kastenstelsel. Soige auteurs claien dat India s kastenstelsel een Brits koloniale constructie is. Die theorie is voor ons interessant, odat de anier waarop de koloniale staat wordt verondersteld die constructie tot sociale werkelijkheid te heen geaakt - registratie van de evolking onder sociale categorieën gevolgd door groepsspecifieke wetgeving en eleid - ook het hedendaagse eleid van positieve discriinatie voor de ackward classes kenerkt. En ovendien, zoals dat in de koloniale periode het geval was, leiden ook nu registratieprocedures en het toekennen van groepsrechten tot politieke oilisatie, groepsforatie en identiteitenpolitiek. Gezien deze gelijkenis is het interessant o te kijken wat er geworden is van de socially and educationally ackward classes. Heeft positieve discriinatie (zoals wordt eweerd over Brits eleid in de koloniale periode) geleid tot het ontstaan van nieuwe identiteiten? Met andere woorden, is de Indiase overheid na de onafhankelijkheid in staat geweest o et de socially and educationally ackward classes te doen wat de Britten verondersteld worden te heen gedaan et kaste? 2 2 De adinistratieve constructie van kaste De twee voornaaste kenerken van het kastenstelsel zoals dat door historici en sociale wetenschappers sinds de negentiende eeuw is eschreven, zijn: verdeeldheid en hiërarchie.4 De kastensaenleving estaat uit endogae groepen5 waarvan het lidaatschap erfelijk is, en die zijn veronden et een traditioneel eroep. Deze groepen zijn hiërarchisch gerangschikt. Kastenidentiteit volgt het segentaire principe: de precieze etekenis van kaste is afhankelijk van de context. Tegen de achtergrond van lokale geeurtenissen ijvooreeld, zijn kasten kleine endogae groepen et dezelfde naa, verspreid wonend over een aantal dorpen in een epaalde streek. In de context van een regio zijn kasten clusters van lokale kasten. Deze clusters worden door anderen eschouwd als groepen et dezelfde status en onder één naa geschaard. In een nog wijdere context, ijvooreeld een deelstaat o f de natie, zijn kasten clusters van regionale clusters. In Indiase talen worden al deze drie segenten jatis genoed.6 Soige auteurs specificeren de verschillende segentaire niveaus door te spreken over kaste, sukaste, en su-sukaste. Anderen spreken over kaste in de eerste- tot en et de vierde orde. De eeste auteurs echter, heen het sipelweg over kaste en gaan ervan uit dat het relevante niveau van segentatie duidelijk is uit de context. Zo zijn de kasten in officiële docuenten en overheidspulicaties zoals de census o f India o f de lijsten die worden geruikt voor positieve discriinatie, eestal kastenclusters op regionaal o f deelstaatniveau. Dergelijke clusters worden door uitenstaanders, waaronder dus de overheid, eschouwd als groepen et dezelfde naa en status. Van innenuit gezien echter, zijn ook zij gestratificeerd. De sutiliteiten van statusverschillen innen een kastencluster zijn echter vaak onekend (of worden niet erkend) ij uitenstaanders. Nee ijvooreeld de kaste die kleding wast: uitenstaanders kunnen hen sipelweg identificeren als Dhoi, aar voor Dhois zelf zien de zaken er heel anders uit. De kastencluster Dhoi estaat uit vele sukasten, die ook weer endogaa zijn en hiërarchisch gerangschikt op grond van relatieve reinheid (Mandelau 1970, 190). Onderscheidingen en hiërarchie tussen kasten, sukasten en su-sukasten koen onder eer tot uiting in huwelijkspatronen, voedseltaoes en regels otrent fysieke naijheid. De rol van de overheid ij het ontstaan van India s kastenstelsel is een oud thea in de literatuur over de koloniale periode. In de jaren zestig etoogde Bernard Cohn dat koloniaal eleid en wetgeving een elangrijke factor waren ij het ontstaan van kasten en kastenidentiteit (Cohn 1969, 1987). Cohns werk kreeg inder aandacht dan het verdiende in de hoogtijdagen van klassenanalyse en politieke econoie, aar recentelijk, onder invloed van Edward Saids Orientalis (1978), Benedict Andersons Iagined counities (1983), en, indirect, Foucaults werk over tekstanalyse, heeft zijn oude * 2 6 * 4

4 Fran k de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies idee weer aan invloed gewonnen. De huidige versie van Cohns these is in essentie een kritiek op de idee van priordial identities als sociale en culturele gegevenheden (Geertz 1973) P en op de essentialistische (tegenover constructivistische) visie waarin wordt verondersteld dat een unifor kastenstelsel al sinds de oudheid een fundaenteel kenerk van de Indiase saenleving is. Deze laatste visie wordt et nae toegeschreven aan de invloed van Louis Duonts Hoo hierarchicus (1970). Postoderne wetenschappers ekritiseren het essentialise in Duonts visie op kaste. Zij eschouwen het kastenstelsel, zoals dat hieroven analoog de doinante visie is eschreven, niet als een eeuwenoud gegeven in de Hindu-saenleving, aar als een sociale constructie die et nae haar eslag kreeg in de Britse tijd. Gedachten uit Saids Orientalis en Andersons Iagined counities koen in India a f en toe naar voren in de literatuur en het pulieke deat over hedendaagse proleatiek, zoals positieve discriinatie. De constructivistische kritiek op Duonts essentialise is echter priair geaseerd op studies over de koloniale periode (Appadurai 1993: Dirks 1989; Inden 1990: Ludden 1993: Pant 1987). Clais van de constructivistische theorie heen echter niet alleen etrekking op het verleden. Constructie en deconstructie van sociale identiteiten (waaronder ook kaste) is een continu proces (Fuller 1996). Theorievoring op dit terrein is van elang in discussies rond ulticulturalise in innenen uitenland (zie ijvooreeld Bonnet 1997; Saharso en Schuster 1995). Daaro is het interessant o de constructivistische these te ezien in het licht van hedendaagse epirische ontwikkelingen. Positieve discriinatie voor de ackward classes in India iedt daartoe goede ogelijkheden. Het is, zoals ik zal laten zien, welhaast te eschouwen als een grootschalig experient in de sociale constructie van identiteiten. De genoede studies naar de koloniale constructie van het kastenstelsel enadrukken de elangrijke rol van de Britse census o f India ij dat proces. Het huidige proces van selectie en registratie van de egunstigden van positieve discriinatie in India lijkt, zoals gezegd, in cruciale aspecten sterk op die census. Nee ijvooreeld de volgende eigenschappen van positieve discriinatie voor de socially and educationally ackward classes: ten eerste, het eleid ipliceert registratie per categorie en daaree officiële erkenning van het feit dat ensen ij een epaalde sociale categorie ehoren. Ten tweede, positieve discriinatie aakt dat ensen een duidelijk elang heen ij het ehoren tot één van de aldus erkende categorieën. Wie zich kwalificeert, heeft eer toegang tot schaarse goederen zoals anen ij de overheid en plaatsen aan universiteiten en hogescholen. Evenals de vereisten voor positieve discriinatie vandaag de dag, registreerde de koloniale census ensen onder sociale categorieën - in casu kasten - en creëerde vervolgens gevestigde elangen ij het ehoren daartoe, odat kasten, eenaal erkend en geregistreerd, in toeneende ate de doelgroepen werden van specifiek eleid en specifieke wetgeving.8 De constructivistische these ipliceert dat het kastenstelsel dat aldus in de census ontstond, in eerste instantie slechts losjes correspondeerde et de sociale werkelijkheid, aar dat dit systee steeds reëler werd in zijn consequenties, odat er steeds eer eleid op werd geaseerd. De koloniale census officers - isleid door oriëntalistisch discours en hun uit hoge kasten afkostige inforanten - heen het kastenstelsel ten onrechte opgevat als fundaenteel sociaal feit in de Hindu-saenleving. Hun ideeën en eschrijvingen waren zodanig gezagheend, dat zij de asis voren voor vrijwel alle sociaal-wetenschappelijke en historiografische studies over India die sindsdien verschenen zijn. Volgens David Ludden echter, was het gezag van deze koloniale ideeën geaseerd op hun nut voor het Britse iperiu, niet op hun waarheid (Ludden ,26 1). Vrijwel alle auteurs die sinds de negentiende eeuw over kaste heen geschreven, zo wil Ludden laten zien, heen slechts geholpen to factualize (een ter die veelvuldig voorkot in Luddens werk) een koloniale fictie. Deze constructivistische these ag isschien onogelijk lijken; de auteur aakt he waar et een pennenstreek, door het estaan van feiten te ontkennen. Ludden verwijt Said een essentialistische of priordialist visie. Said laat weliswaar zien dat oriëntalisten zich vergissen et etrekking tot de feiten. Maar, schrijft Ludden, y presuing that there is to e found in the East a real truth aout its self-existent peoples, Said eploys the very positivist logic that gives orientalis life (Ludden 1993, 271). Ongehinderd door positivist logic, is het voor

5 Frank de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies Ludden niet nodig o ideeën te falsificeren et ehulp van feiten die eree in strijd zijn. Schuld door associatie dient als ewijs: odat de iagery van kaste en kastenhiërarchie functioneel was voor koloniale projecten zoals elastingheffing en het eheersen van de evolking van India, oet deze wel onjuist zijn. Eén prolee lijft echter: de realiteit van vandaag. Decennia nadat de Britten Zuid-Azië verlieten, is het grote elang van kaste in India s sociale, religieuze en politieke leven oniskenaar. Voor Ludden is dat geen aanleiding voor twijfel aan de constructivistische these. Integendeel, hij vindt dat het zijn these ondersteunt: Today orientalis is ost defensile on the ground that people in India and elsewhere elieve its iagery to represent the truth aout theselves (Ludden 1993, 270). Dat ensen in India zijn gaan geloven in een fictie over zichzelf, zo vervolgt Ludden, kan niet alleen aan Britse invloed worden toegeschreven. Onder hen die de koloniale iagery otrent kaste geloven, zijn ook de politieke leiders die India regeerden en vorgaven na de onafhankelijkheid. De oriëntalistische fictie diende hun acht evenzeer als deze voordien de Britse acht had gediend. En in het aanwenden van hun acht heen politieke leiders die fictie verder ondersteund. Het is een radicale these: estuurders in het Britse iperiu heen hun oriëntalise vertaald in een adinistratieve constructie van India s sociale structuur, en zijn erin geslaagd o generaties van wetenschappers, politici en ensen in India te laten geloven, en ernaar te laten handelen, dat deze structuur een sociaal-cultureel gegeven was. Een operkelijk staaltje social engineering', welke overheid zou het recept daarvan niet wensen. En inderdaad, na de onafhankelijkheid in 1947, proeerde de nieuwe overheid in India iets dergelijks te ewerkstelligen voor een heel andere sociale structuur. De hypothese dat de politieke elite na de onafhankelijkheid het koloniale idee van kaste onderschreef en doelewust proeerde te evorderen, is niet houdaar. Zij geloofden inderdaad dat kaste een sociaal feit was, aar de socially and educationally ackward classes is een seculiere en oderne categorie. Dat juist deze categorie tot egunstigde werd geaakt van positieve discriinatie, was een doelewuste poging van de oderne politieke elite onder leiding van Nehru, o de koloniale constructie van kaste te deconstrueren. 3 Backward classes in de grondwet Zoals dat wordt gezegd van kaste in de Britse census, zijn dus ook de socially and educationally ackward classes van oorsprong een adinistratieve categorie. De uitvinders van deze categorie lieten zich echter niet zoals hun Britse voorgangers leiden door oriëntalistisch discours, aar door sociaal-deocratisch en arxistisch discours. Positieve discriinatie in India is wettelijk verankerd in de grondwet. De relevante artikelen zijn: Artikel 46 in sectie 4, de Directive principles o f state policy, en artikelen 15(4) en 16(4), over onderwijs en anen ij de overheid, in sectie 3, de Fundaental rights. In artikel 46 wordt gesproken over voorkeursehandeling van weaker sections o f the people. Artikel 15(4) noet the advanceent o f any socially and educationally ackward classes o f citizens, en artikel 16(4) regelt the reservation of appointents or posts in favour o f any ackward class of citizens. De laatste twee artikelen zijn aendeenten die in 1951 werden toegevoegd aan artikelen 15 en 16, die discriinatie op asis van kaste, sekse en klasse verieden. Met deze aendeenten werd de grondwet in feite aangepast aan de praktijk van positieve discriinatie die in soige deelstaten al sinds de jaren twintig estond (zie ook paragraaf 6). Aendeenten 15(4) en 16(4) introduceren een concurrerend gelijkheidsprincipe in de grondwet. Forele gelijkheid van individuen voor de wet wordt gecoineerd et de wettelijke ogelijkheid o sustantiële gelijkheid voor collectieven te evorderen. Het risico o hieree in een gesegenteerde saenleving als India een doos van Pandora te openen is een van de redenen waaro precieze definiëring van de egunstigde collectieven werd overgelaten aan nog te enoeen coissies. Toen Jawaharlal Nehru de aendeenten 15(4) en 16(4) ten gunste van de socially and educationally ackward classes voor het parleent verdedigde, wist dan ook nieand, ook niet Nehru zelf, wie deze klassen eigenlijk waren. In het parleent werden hierover wel vragen gesteld en verwachtingen uitgesproken - de inister van Justitie, Aedkar, zei te veroeden dat de ackward classes een selectie van kasten zouden worden (Galanter 1984, 166) - aar iedere officiële verwijzing naar kaste werd zorgvuldig vereden. Een zo los ogelijke relatie tussen ackwardness en het kastenstelsel paste goed ij de seculiere

6 Fran k de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies agenda en de gandhiaanse principes van de politieke elite in de Congrespartij.9 Men zou de poging van Nehru c.s. o kaste uiten het eleid te houden, kunnen duiden als een vooreeld (avant la lettre) van wat Sasja Tepelan universalist ulticulturalis noet: erkenning en specifieke steun (in de vor van groepsrechten) voor alleen die collectiviteiten die acceptael zijn innen het estek van de lierale rechtsstaat (1999, 26-30). Het kastenstelsel is dat niet. De grondwet van India veriedt discriinatie op asis van kaste. Het prolee van sociale ongelijkheid in India werd daaro gerepresenteerd als een sipele dichotoie tussen the ackward en the forward. Een dergelijke constructie is ver verwijderd van de vele onderscheidingen en strenge hiërarchie die het kastenstelsel kenerken, en is veel eer in overeensteing et de vereisten van een klassenanalyse (vgl. Parkin ,1, 5). Zoals we echter zullen zien, verdween het prolee van kaste niet door deze constructie. 4 Twee nationale ackward classes coissions De eerste nationale ackward classes coission werd in 1953 geïnstalleerd. Haar opdracht was o criteria voor ackwardness op te stellen en vast te leggen wie daaronder oesten vallen (Governent o f India 1956, 2). Aldus egon deze coissie het prolee te foruleren dat oest passen ij de oplossing die in de grondwet al gegeven was. Het rapport van deze coissie adet dezelfde seculiere en egalitaire geest die India s grondwet inspireert. Die oderne inspiratie lijkt et nae uit de vele twijfels en spijtetuigingen die de coissie et etrekking tot de resultaten van haar eigen werk onder woorden rengt. Na eer dan twee jaar onderzoek - waarin de coissie het hele land afreisde, eer dan drieduizend eoranda ontving en ijna zesduizend interviews hield - kwa zij naar uiten et een lijst van egunstigde kasten.10 Saen aakten deze kasten grofweg veertig% van de evolking van India uit. Precies zoals Aedkar had voorspeld, leken de socially and educationally ackward classes dus niet anders dan een zekere selectie van kasten. Let wel, de coissie (en hetzelfde geldt voor coissies die haar opvolgden) egon haar werk niet et kaste als relevant criteriu voor selectie. De geruikte criteria waren een engsel van sociale en econoische indicatoren zoals: inkoen, opleiding en (vaders) eroep. Deze criteria werden echter geruikt o categorieën o f groepen te onderscheiden, niet individuen. We weten dat ureaucratie geneigd is tot categoriseren (Merton 1940) en in dit geval kan dat ook ijna niet anders. Het alternatief zou zijn geweest o individuen, o f isschien huishoudens, te rangschikken op een schaal van ackwardness. Dit zou ongetwijfeld de eest rechtvaardige en precieze ethode zijn, aar ook de eest gecopliceerde en dure. Het registreren van individuen zou een enore onderzoeksinspanning heen gevergd. Zonder het voordeel van geiddelden, geschat voor hele kasten, zou de achtergrond en sociaal-econoische status van vele iljoenen ensen apart onderzocht en in kaart geracht oeten worden. Odat een dergelijk onderzoek niet van deur tot deur gedaan kan worden, zou het ovendien heel oeilijk zijn o alle potentiële egunstigden te enaderen. Proleen van ongelijke toegang tot registratie - die ook nu al estaan et etrekking tot de verschillende kasten - zouden schier onoplosaar worden als individuen oesten worden enaderd. Criteria van ackwardness werden (en worden nog steeds) toegepast op categorieën. De vraag is natuurlijk waaro deze categorieën toch kasten leken te zijn. De elangrijkste reden is, dat de coissies zelf het kastenstelsel eschouwen als de elangrijkste oorzaak van de ongelijkheid die zij willen estrijden. In het eerste Backward classes report staat een uitgereide historisch-sociologische analyse van het kastenstelsel (Governent o f India 1956,14-26,39-47). De coissie concludeert daaruit dat in India econoie ackwardness is often the result and not the cause o f social evils [lees: het kastenstelsel, FdZ]. Our society was not uilt essentially on an econoie structure ut on the edieval ideas of Varna, caste and a social hierarchy (1956, 39). O dit kwaad te estrijden oest positieve discriinatie derhalve ook kasten etreffen. Wat echter opvalt, is de terughoudendheid van de coissie ij het presenteren van haar resultaten. We would like to ake clear, schrijft zij, that we are (...) adous to eradicate the evils o f the caste syste [and not] desirous o f perpetuating a syste which is operating to the » 2 6» 4 S 267

7 Frank de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies detrient o f coon nationhood. We tried to avoid caste ut we found it difficult to ignore caste in the present prevailing conditions. We wish it were easy to dissociate caste fro social ackwardness at the present juncture (Governent o f India 1956,41). Voorzitter Kalelkar voegde a titre personnel een lange rief ij het rapport, waarin hij zijn twijfels uit aan de wijsheid van het hele project. Tot zijn grote spijt, schrijft hij, is de coissie niet in staat geleken o een andere levensvatare collectiviteit te realiseren dan kaste. Een tweede elangrijke reden o kasten tot egunstigden te aken, is dat de coissie overspoeld werd et clais van kasten die erkenning eisten als ackward class. De coissie schrijft zozeer onder druk te zijn gezet door zaakwaarneers en representanten van kasten, dat zij hun pogingen o de categorie kaste uiten de deur te houden uiteindelijk heen opgegeven, zij het et tegenzin. Kalelkar vreesde de gevolgen van erkenning van kasten in het eleid van positieve discriinatie. The result o f our inquiry, schrijft hij in zijn rief, is that caste-consciousness, caste loyalties and caste aspirations, have increased troughout the country (1956, xiii). Zoals de eeste leden van de coissie, eschouwde Kalelkar het als zijn taak o de kastenloze en klassenloze saenleving te evorderen die Nehru en Gandhi zich voorstelden, en die ook in het voorwoord van de grondwet wordt genoed (1956, ). Maar, zo staat in het rapport, although Shri Jawaharlal Nehru has een advocating the eradication of casteis unfortunately the coission did not find the sae fervour otivating the actions o f any political leaders (1956, 101). Een van de proleen waaree de coissie tijdens haar onderzoek werd geconfronteerd, was dat kasten die voorheen een hoge-kastennaa hadden aangenoen teneinde hoger te worden ingeschaald in de census (zie paragraaf 5 over deze strategie), er nu geen een in zagen o hun oorspronkelijke naa weer op te geven, lest they should lose the State help (Governent o f India 1956,44). Deze en andere evindingen - Kalelkar verwachtte dat de doinante kasten onder de ackward classes de voordelen van positieve discriinatie zouden onopoliseren (1956, xx-iii) - aakten dat Kalelkar ernstig twijfelde aan het hele project. Hij verklaarde zich dan ook defitely against reservation in governent services (i956, viii). Het rapport werd niettein ingediend, aar de regering in Delhi heeft het nooit geïpleenteerd en het zou pas tien jaar later worden esproken in het parleent. Een tweede ackward classes coission, voorgezeten door B.J. Mandal, werd in 1979 geïnstalleerd. Evenals haar voorgangster heeft deze coissie twee jaar gewerkt o criteria van ackwardness te ontwikkelen en op asis daarvan de egunstigden te selecteren. Ook deze coissie reisde door het land, ontving petities en delegaties, en kwa uiteindelijk et een lijst kasten. Dit keer echter stonden er egunstigde kasten op de lijst, ijna twee keer zoveel als ij Kalelkar. Net als Kalelkar rechtvaardigt de Mandal-coissie haar aanevelingen op asis van een historisch-sociologische analyse (Governent o f India 1980,19-25). En net als Kalelkar werd ook Mandal onder druk gezet door vertegenwoordigers van kasten die erkenning eisten als ackward class. De criteria die de coissie aanvankelijk geruikte, waren ook niet gericht op kaste. We did not seek caste, verdedigde ijvooreeld de secretaris zijn coissie tegen kritiek, castepursued us (Gill ,34 ; cursief FdZ). Participanten in het ontwerpen van positieve discriinatie gedroegen zich dus alsof kaste de enige werkare en levensvatare categorie was die zij konden edenken. Men zou kunnen zeggen, zoals Ludden doet, dat dit slechts illustreert hoezeer de oriëntalistische fictie van kaste heeft postgevat in de Indiase saenleving. Maar als dat zo is, dan oet die fictie al rond de eeuwwisseling hegeoniaal zijn geweest onder de evolking van India, want Britse census ofïicers - de oorspronkelijke oriëntalistische estuurders - werden geconfronteerd et vergelijkare clais en eisen van representanten van kasten Identiteitenpolitiek en oilisatie van kasten De klachten van Kalelkar en Gill over het feit dat zij door kasten werden elaagd, lijken sterk op de klachten van Britse census ofïïcers rond de eeuwwisseling. De eslissing van census superintendent Herert Risley, in , o kasten in de census voortaan te registreren y social precedence as recognised y native opinion (Risley 19 12, in ) leid

8 Frank de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies de tot een stroo van petities en eoranda van kastenleiders, die eisten dat hun kaste hoger in de hiërarchie geregistreerd zou worden. Registratie in de census was een ogelijkheid voor opwaartse oiliteit van kasten (Cohn 1969, 18; Srinivas 1989,47-49). Thiaiah laat zien dat de census van in Madras aanleiding was tot de oprichting van zes nieuwe kastenassociaties, die alle proeerden de status van hun kaste via registratie in de census te verhogen (1993, 69). Registratie in de census evorderde oiliteit, odat het officiële erkenning ipliceerde van de rituele status van een kaste vis d vis andere kasten, en rituele status was epalend voor eroepskansen. Brahanen ijvooreeld, hadden vrijwel een onopolie op anen in de hogere regionen van het openaar estuur (hogere aten waren, en zijn nog steeds, het eest gezochte en prestigieuze soort werk in India). In feite was hoge-kastenstatus een voorwaarde voor toegang tot onderwijs en daaree overheidsanen. Hogere inschaling in de census etekende derhalve nieuwe eroepskansen. De eerste positieve discriinatie prograa s die werden gestart in Zuid-India in de jaren twintig van deze eeuw, zetten deze situatie op zijn kop.11 Lage kasten hoefden niet langer te streven naar hogere kastenstatus o in aanerking te koen voor anen ij de overheid. Integendeel, zij realiseerden zich dat het verhogen van hun status relatief geakkelijk zou zijn als eenaal de enodigde opleiding, anen en politieke acht waren verkregen (Srinivas 1989, 47; vgl. Béteille ,133,131). Positieve discriinatie leidde er aldus toe, dat kastenleiders hun eisen voor hogere inschaling in de census veranderden in eisen voor de status van ackward class op de lijsten van egunstigden van positieve discriinatie (Thiaiah 1993, 69-72) telt achttien nieuwe kastenassociaties in 1921, het jaar dat de allereerste ackward classes coission zijn werk egon (zie ook Governent of India 1956, 44; Thiaiah 1993,126-27, 156). Deze verandering was al in volle gang in Zuid- en West-India (en in opkost in Noord-India) lang voordat de grondwetgevende vergadering deatten wijdde aan positieve discriinatie en de identiteit van de ackward classes. De traditie o kasten tot egunstigden van positieve discriinatie te aken, was dus al stevig gevestigd toen de grondwet van kracht werd. Er waren kastenassociaties ontstaan et het specifieke doel o quota te eisen, en kastenleiders waren oniddellijk ereid o de w in d o w o f oppor- tunity die ontstond door het werk van de Kalelkaren Mandal- coissies, te geruiken o hun achteran op de lijst te krijgen. Het is derhalve niet verazingwekkend dat deze coissies werden pur- sued y castes. Klassenterinologie en de dichotoie tussen ackward en forward die Nehru in het deat over positieve discriinatie introduceerde, hadden weinig etekenis voor ensen in de saenleving die clais ij de overheid legden. 6 Reconstructie van het kastenstelsel In een coentaar op de islukte pogingen o de ackward classes tot een levensvatare categorie te aken, zegt Béteille dat it is as ifw e were forced to acknowledge the existence of castes, wishing at the sae tie they were classes! (1992, 23). Deze operking wordt eer waar naarate de tijd verstrijkt. Toen de grondwet werd geaakt, was het niet zo duidelijk als vandaag dat kaste de eleentaire categorie in het positieve discriinatie eleid zou lijven. De non-brahins (zie noot 11) en de ackward classes -eweging waren geen zuivere kastenorganisaties. De tegenstelling tussen Brahanen en niet-brahanen, ofschoon gesteld in kasten- (i.e. varna-jteren, is nog ver verwijderd van de vele en sutiele onderscheidingen die het eigenlijke kastenstelsel kenerken. De tegenstelling tussen ackward en forward lijkt eer op de sociaal-econoische klassen die Nehru zich voorstelde, dan op de gecopliceerde kastenhiërarchie waarvan nu gezegd wordt dat de koloniale census haar construeerde. In de loop der tijd echter werd het nut dat klassen- en overkoepelende kastenidentiteiten hadden voor politici en hun achteran onderijnd. Positieve discriinatie doorrak het onopolie van Brahanen op overheidsanen ten gunste van diegenen die zichzelf de niet-brahanen noeden. Laten we even aanneen dat het nuttig zou zijn voor de egunstigden o als non-brahins o f ackward classes georganiseerd te lijven. In dat geval zouden we inderdaad een afnae van het elang van kaste voor verdeling van anen ogen verwachten. Echter, de discrepantie tussen het aantal anen dat de overheid onder positieve discriinatie te vergeven heeft, en het aantal ensen dat innen de egunstigde categorieën valt, aakt die aannae onwaar * 2 6 *

9 Frank de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies schijnlijk. Het aantal gereserveerde anen ij de overheid is een kwestie van duizendtallen; de ackward classes ovatten enkele honderden iljoenen ensen. De voordelen van positieve discriinatie oeten derhalve door zoveel ensen gedeeld worden, dat voor de eesten quota geen erkaar effect heen. In dergelijke ostandigheden is het voor politieke leiders oeilijk o een lijvend elang in een groter collectief te onderhouden. Bedenk daarij dat ongelijke verdeling van anen even waarschijnlijk is innen de ackward classes als innen de evolking als geheel, en de volgende stap ligt voor de hand. Spoedig nadat de ackward classes positieve discriinatie kregen, stonden er uit hun idden vertegenwoordigers op die etoogden dat de voordelen van dit eleid werden geonopoliseerd door de eest forward -secties van de ackward classes. Zij eisten daaro quota innen quota.12 En zoals de eerste quota de Brahanen hadden uitgesloten, zo sloten de volgende quota de doinante kasten onder de niet- Brahanen uit. Die delen van de ackward classes waarvan en zegt dat zij de voordelen van positieve discriinatie onopoliseren, worden consequent geïdentificeerd door hun tegenstanders als kastenclusters, sukasten o f su-sukasten. Het eerste Backward classes report (Governent o f India 1956) onderscheidde al tussen de ackward en de ore ackward, en Radhakrishnan eschrijft al voor de vroege jaren dertig opsplitsingen van ackward classes. Verschillende groepen van kasten claiden toen al een eigen deel van de quota (1996,116-18). De Counal goveent order van 1947 in Madras erkent forward non-brahin Hindus en ackward non-brahin Hindus (Radhakrishnan 1996,125). Deze opsplitsingen gaan nog steeds door. De Vanniyars in Tail Nadu ijvooreeld, een grote agrarische kastencluster, vorden in de jaren tachtig een ilitante eweging die ensen oiliseerde op asis van de grief dat er niets werd gedaan voor de real ackward (Radhakrishnan 1996,125). Op dit oent aken de Vanniyars 53% uit van de categorie ost ackward classes, voor wie 20% van de overheidsanen en plaatsen voor studenten aan universiteiten en hogescholen is gereserveerd (Srinivas 1996, xviii). Ook in Karnataka aakt één kastencluster, de Vokkalingas, een groot deel uit van de socially and educationally ackward classes. Op dit oent echter, claien lage sukasten uit deze groep, dat alle voordelen van positieve discriinatie zijn geonopoliseerd door Gangadikar en Morasu, eide hogere sukasten innen de Vokkalingas. Bij de Lingayats, een andere grote cluster van ackward castes in Karnataka, is hetzelfde aan de gang. Ook hier claien lagere sukasten een eigen deel, odat de Sadar Lingayats naar en zegt, onevenredig heen geprofiteerd (Thi- aiah 1993,157-58). Opsplitsing van de ackward classes in kasten en sukasten is goed gedocuenteerd voor Zuid- India door et nae het werk van Radhakrishnan (1990a, 1990, 1993,1996). Voor Noord-India zijn er inder details ekend. Srinivas (1996, xvii-xxii) eschrijft echter dezelfde trend voor het Noorden (zie ook Shah 1990; Rouyer 1994). M.N. Panini (1996, 58-60) espreekt ontwikkelingen in Bihar die laten zien dat het proces van splitsing ook daar gaande is. Niet alle clais van kasten zijn altijd ingewilligd en vertaald in aparte quota. Maar, nadat in 1968 het Hooggerechtshof uitsprak dat caste is also a class o f citizens.d is de trend duidelijk. Het eleid van positieve discriinatie voor de socially and educationally ackward classes wordt voortdurend verfijnd, en verfijning etekent in de praktijk dat het wordt afgested op de kastenonderscheidingen 'recognised y native pulic opinion, zoals Risley dat ijna een eeuw geleden uitdrukte. Als gevolg daarvan verindert het elang van de oderne constructie ackward classes. De lijsten van socially and educationally ackward classes die op dit oent worden geruikt ij het ipleenteren van positieve discriinatie, steken de oude Britse census naar de kroon als het gaat o aandacht voor kasten en kastenhiërarchie. Kastenonderscheidingen lijven de elangrijkste strategy o f exclusion (Parkin 1974) ij de distriutie van aten. Wat de Britten verondersteld worden te heen gedaan voor kaste - een adinistratieve fictie veranderen in een sociaal feit - kon ondanks veel eer en etere iddelen, na de onafhankelijkheid niet worden herhaald voor klasse. 7 Conclusie: de logic of aflfirative action Als de constructie van kasten -these waar is, dan oeten we concluderen dat de Britten uitengewoon effectief zijn geweest. Hun iagery is een *4

10 Frank de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies lijvende zaak. Prolee is dat deze conclusie niet goed past in de constructivistische asisidee, dat etnische, culturele o f kastenidentiteiten flexiel zijn, en kunnen worden geaakt en geroken. Misschien oeten we zeggen dat identiteiten lijvende sociale feiten worden, nadat zij eenaal zijn geconstrueerd. Maar dan lijft de vraag, hoe de Britten erin zijn geslaagd o de sociale structuur te veranderen die er was voordat zij in India kwaen. Het alternatief is natuurlijk dat de Britten veel inder van doen hadden et de constructie van kaste dan constructivistische auteurs veronderstellen, en dat het kastenstelsel een sociaal feit was lang voor de Britten voet aan wal zetten in India. In dat geval heen koloniaal estuur en wetgeving het kastenstelsel niet gecreëerd, aar hooguit geaccentueerd, net als positieve discriinatie dat vandaag de dag doet. De ackward classes splitsen zich op in kleinere segenten - kasten en sukasten - die eigen quota eisen. De geschetste situationele logica ( the logic o f afïirative action ) die aan dat proces ten grondslag ligt, is niet uniek voor India. Discrepantie tussen het aantal overheidsanen dat kan worden geredistriueerd et positieve discriinatie en het aantal ensen dat daarvoor in aanerking kot, is vrijwel inherent aan positieve discriinatie. Ongelijke verdeling van de voordelen van dit eleid innen de egunstigde categorieën - hetgeen zowel een otief als een arguent verschaft voor het eisen van quota innen quota - is algeeen geruikelijk in landen die positieve discriinatie kennen (Sowell 1990, 157: Walzer 1983). Hetzelfde geldt voor het aanwijzen van collectiviteiten als egunstigden. Segentatie van de oorspronkelijke categorieën van egunstigden in hun saenstellende delen is daaro waarschijnlijk ook een algeeen verschijnsel. De havraag vraag is echter: segentatie waarin? De opkost van welke identiteiten kunnen wij verwachten in dit proces? Constructivistische theorie voorspelt een reed scala aan ogelijke identiteiten die levensvataar geaakt kunnen worden. Soige constructivistische auteurs vrezen endless fragentation als de overheid nieuwe identiteiten erkent en aanoedigt (Mouffe 1993; Voet I993)- Andere auteurs, zoals in de literatuur over koloniaal estuur die hieroven ter sprake kwa, eschuldigen overheden van het doelewust construeren van een veelheid aan identiteiten et als doel verdeel en heers (Pandey 1992; Pant 1987). Nog weer anderen oedigen fragentatie aan odat het ulticulturalise dient (Young 1990). Al deze auteurs heen geeen dat zij er geakkelijk van uitgaan dat levensvatare identiteiten doelewust kunnen worden geconstrueerd. De casus van India s ackward classes laat echter zien, dat deze these et voorzichtigheid gehanteerd oet worden. Er zijn duidelijk grenzen aan het soort identiteiten dat levensvataar geaakt kan worden. Het discours waarin de socially and educationally ackward classes proinent zijn, slaagt er, ondanks aanzienlijke financiële en institutionele steun van de overheid, niet in o een nieuwe lijvende sociale identiteit te construeren. Discours daarentegen, dat de nadruk legt op traditionele kasten- en sukastenidentiteit, werkt evenwel goed en laast het kastenstelsel nieuw leven in. Kasten en sukasten konden het dilea van collectieve actie (Olson 1965) overkóen; de ackward classes daarentegen werden er het slachtoffer van. Puliek discours dat gepaard gaat et pogingen o groepen te oiliseren, schrijft Sidney Tarrow (1994, 182), can have a profound ipact on collective identities, and the latter ecoe a resource in collective action (vgl. Klanderans 1992, 87-89). Dit etekent, zo lijkt ij, ook dat puliek discours geen ipact kan heen. Eerder in hetzelfde oek zegt Tarrow zelf dat sociale ewegingen, gegeven political opportunities Olsons dilea te oven kunnen koen door ensen te oiliseren op asis van identifiale syols that are drawn fro cultural fraes of eaning (1994, 6). Dit is een cruciale operking. Kasten en ackward classes verschillen in de ate waarin zij passen innen estaande cultural fraes o f eaning. Kaste is een identiteit die past in een cultural frae o f eaning; ackward classes is dat niet. De ackward classes konden niet tot een realiteit worden geaakt, ondanks veel discours, terwijl kasten nooit ophielden reëel te zijn. Deze conclusie etekent niet dat we nu de iniale constructivistische idee dat identiteiten geen natuurlijke gegevenheden zijn, oeten verwerpen. Vrijwel alle seculiere sociale wetenschappers onderschrijven deze idee. Het is duidelijk dat ensen geloven in, en handelen naar velerlei exotische ideeën, zoals kaste, sta, etnische groep o f natie, 1999 *26»

11 Frank de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies en deze veranden, zo kunnen we aanneen, zijn geen natuurlijke gegevens. Zij hadden ook anders kunnen zijn. Maar hieruit volgt niet dat dus alles ogelijk is. O f we het nu leuk vinden o f niet, ensen neen soige cultural fraes o f eaning aanzienlijk serieuzer dan andere. En zelfs overheden et hun wetgevende acht en ogelijkheden tot redistriutie kunnen niet naar elieven identiteiten construeren o f deconstrueren. Beleidakers die et harde voren van redistriutief eleid, zoals positieve discriinatie, willen ingrijpen in de sociaal-culturele structuur van een saenleving, kunnen soige identiteiten eter als gegevenheden ehandelen. Als van tevoren duidelijk was geweest dat het kastenstelsel in India als gevolg van positieve discriinatie zou opleven in plaats van te worden onderijnd, dan was en waarschijnlijk inder voortvarend geweest in het creëren van het juridische en institutionele kader dat dit proces ogelijk aakt. Overschatting van het sturend en vorend verogen van eleid ij de constructie van identiteiten, leidde in India tot een aantal onedoelde gevolgen, die de saenleving diepgaand eïnvloeden (vgl. Engersen en van der Veen 1992, ). Uitkosten van het proces dat ik de logic of afïirative action he genoed, verschillen per cultuur. In India volgt segentatie kastenonderscheidingen. In de vs, dat een enigszins et dat van India vergelijkaar eleid voert, werd in eerste instantie de ovattende categorie colored people gecreëerd. Maar deze vorde geen nieuwe identiteit.'4 Al snel werden positieve discriinatie prograa s gedifferentieerd naar eer levensvatare categorieën zoals lacks, Hispanics en native Aericans. Zoals in India evordert ook hier de onevenredige distriutie van voordelen van dit eleid innen de egunstigde categorieën elangen in verdere segentatie. De relevante susegenten onder de grootste groep van egunstigden, de African Aericans, worden echter gedefinieerd in teren van klasse en niet in etnische of culturele teren. Positieve discriinatie in de vs evorderde de opkost van een zwarte ourgeoisie (aan wie de eeste voordelen van het eleid toevallen) en een zwarte onderklasse (D Souza 1995,239-42). Die laatste, zo kan en etogen, heeft reden o verdere quota te eisen, aar de Aerikaanse rechtanken erkennen geen aanspraken van klassen en innen de African Aericans zijn geen levensvatare susegenten naar voren gekoen die zijn geaseerd op culturele o f etnische criteria. De reden daarvoor, zo etoog ik, is dat zulke susegenten in de vs, in tegenstelling tot India o f ijvooreeld Zuid-Afrika, niet estaan, en dat zij niet naar elieven geconstrueerd kunnen worden. Noten 1 Ik en dank verschuldigd aan Rod Aya, Bas van Gooi, Dick Kooian, Gannanath Oeyesekere, Rosanne Rutten, Odile Verhaar, John Wiersa en anoniee redacteur van en, voor hun coentaar op eerdere versies. Ik en ook dankaar voor de onderzoekstijd en de faciliteiten die ij door het International Institute o f Asian Studies (h a s ) in Leiden werden verschaft. 2 Indiërs noeen positieve discriinatie reservations. Reserveringen etekenen niet dat de egunstigden zijn uitgesloten van sollicitaties op niet gereserveerde anen. 3 Scheduled castes is een atelijk eufeise voor onaan- raakaren. Scheduled tries is atelijk jargon voor groepen et triale kenerken (zie Galanter 19 84, ). 4 Voor een goede inleiding op de kastensaenleving zie Mandelau (1970). Andere klassieken zijn Béteille (1965), Duont (1970), Mayer (i960), en Srinivas (19 6 2, ). Twee interessante recente studies zijn: Fuller (1996) en Srinivas (1996). 5 Bndogaie geldt daar waar en alleen trouwt et een lid van de eigen sociale en/of territoriale groep. Een lid van een epaalde kaste in India trouwt ijvooreeld alleen et een ander lid van diezelfde kaste. 6 Kaste kan ook nog refereren aan de vier categorieën waarin volgens de religieuze Hindu-geschriften de saenleving is verdeeld: Brahanen (priesters en geleerden), Kshatryas (koningen en krijgers), Vaishyas (handelaren), Shudra s (ewerkers van het land). Deze categorieën - vaas in Indiase talen - zijn echter geen functionele groepen. Zij voren een ideologisch schea dat door ensen wordt geruikt als een snelle aar grove classificatie van anderen (Mandelau ,13 ). 7 In priordialist -enaderingen van culturele o f etnische identiteit worden essentiële eigenschappen en kenerken van groepen als oude, (quasi-)natuurlijke gegevenheden eschouwd. 8 Zie Sith (1985) over de opkost van kaste als een fun

12 Fran k de Z w a rt Positieve discriinatie en identiteitenpolitiek in India: grenzen aan sociale constructies daentele categorie in de koloniale census. 9 Gandhi was tegenstander van positieve discriinatie odat het de natie zou verdelen. 10 Dit zijn kastenclusters op het niveau van regio of staat. 11 Binnen het estek van dit artikel ontreekt de ruite o in te gaan op deze periode en haar kenerkende politieke oilisatie van vele lage kasten, onder de noeer non-brahin oveent, tegen het onopolie van Brahanen op posities ij de overheid (zie voor details Irshick 19 69, ; Radhakrishnan , 113-4; De Zwart , in voorereiding). 12 Kooian espreekt eenzelfde ontwikkeling onder Christenen in Travencore (1993). 13 P. Rajendran versus state o f Madras, esproken in Galanter (19 8 4, ). 14 Een interessante casus voor toekostig onderzoek is Zuid-Afrika. De Zuid-Afrikaanse overheid voert een eleid van positieve discriinatie voor historically disadvantaged individuals. Deze atelijke categorie estaat uit zwarten, vrouwen, gekleurde ensen en Indiërs. Vooralsnog is positieve discriinatie in Zuid-Afrika een zwak eleid. Er is geen regie van quota. Het grootste prolee op dit oent lijkt te zijn, hoe weeg je de ate waarin ensen historically disadvantaged zijn? Een dergelijke weging is nodig o te epalen wie de eerste egunstigden zijn. Zwarte vrouwen staan oven aan de lijst. In tegenstelling tot de categorie zwarten in de vs, estaan zwarten in Zuid-Afrika uit verschillende etnische groepen, zoals Dswana, Sotho, Swazi, Xosa en Zulu. Gegeven de window of opportunity die positieve discriinatie verschaft, voorspelt de logic o f affirative action een toenae van eisen voor aparte quota, eerst voor overkoepelende categorieën zoals zwarten o f Indiërs, later voor sucategorieën zoals Zulus en Sothos. Literatuur Anderson, Benedict, 19 83, Iagined counities: Reflections on the origin and spread o f nationalis, London: Verso. Appadurai, Arjun, 19 93, Nuer in the colonial iagination. In: Carol A. Breckenridge en Peter van der Veer (red,), Orientalis and the postcolonial predicaent: Perspectives on South Asia, Philadelphia: University o f Pennsylvania Press, Béteille, André, , The ackward classes in conteporary India, New Delhi: Oxford University Press., , Distriutive justice and institutional well-eing. Econoic and Political Weekly, March , Annual Nuer: , , Caste, class and power, Berkeley and Los Angeles: University o f California Press. Bonnet, A., , Constructions o f whiteness in European and Aerican anti-racis. In: Werner, P. en T. Modoot (red.), Deating cultural hyridity, London, N.J.: Zed Books, Cohn, Bernard S , The census: Social structure and ojectivation in South A sia. In: An anthropologist aong the historians and other essays, Delhi: Oxford University Press., , Notes on the history and study o f Indian society and culture. In: Milton Singer en Bernard S. Cohn, (red.), Structure and change in Indian society, Chicago: Aldine Pulishing Copany, Dirks, Nicholas B., , The Invention o f caste: Civil society in colonial India. Social Analysis, 25 (1) Duont, Louis, 19 70, Hoo hierarchies: The caste syste and its iplications, Chicago: University o f Chicago Press. D Souza, Dinesh, , The end o f racis: Principles for a ultiracial society, New York: TheFree Press. Engersen, G. en R. van der Veen, , De onedoelde effecten van sociaal eleid. Beleid el Maatschappij, 5: Fuller, C.J., , (red.), Caste today, New Delhi: Oxford University Press. Galanter, Marc, , Copeting equalities: Law and the ackward classes in India, Berkeley: University o f California Press. Galenkap, Marlies, , Van non-discriinatie naar eigen identiteit : Trends in het ulticulturalise-deat. Beleid Maatschappij, 1: Geertz, Clifford, 19 73, The interpretation o f cultures, New York: Basic Books. Gill, S.S., , Caste versus Class. India Today, May 3 1, Governent o f India, 19 56, Report o f the ackward classes coission, New Delhi: Governent o f India Press...., , Report of the ackward classes coission, 1980, New Delhi: Governent o f India Press. Inden, R.B., , Iagining India, Oxford and Caridge M.A.: Basil Blackwell. Irshick, Eugene F , Politics and social conflict in South India: The non-brahan oveent and Tail separatis, , Berkeley and Los Angeles: University o f California Press. Klanderans, Bert, , The social construction o f protest and ultiorganizational fields. In: Aldon Morris en Carol M cclurg Mueller (red.), Frontiers in social oveent theory, New Haven and London: Yale University Press, Kooian, Dick, 1993, Political rivalry aong religious counities: A case-study o f counal reservations in India. Econoic and Political Weekly, Feruary (13): Ludden, David, 1993, Orientalist epiricis: Transforations o f colonial knowledge. In: Carol A. Breckenridge en Peter van der Veer (red.), Orientalis and the postcolonial predicaent: Perspectives on South Asia, Philadelphia: University of Pennsylvania Press, Mandelau, David G., 19 70, Society in India (two volues), Berkeley, Los Angeles, London: University o f California Press. Mayer, Adrian C i9 60, Caste and kinship in Central India: 1999 «26 *