Leefbaarheidsmonitor Hoogvliet 2001

Transcriptie

1 Leefbaarheidsmonitor Hoogvliet 2001

2 Leefbaarheidsmonitor Hoogvliet 2001 Verslag van de bewonersbijeenkomsten en de slotconferentie Januari 2002 Colofon: Início Heemraadssingel CC Rotterdam Bernd Deuten, Marjolein Witteveen De originele versie van dit rapport bevat kleurenafbeeldingen. Início is niet verantwoordelijk voor kwaliteits- en informatieverlies bij kopiëren. 1

3 2

4 Inleiding In de deelgemeente Hoogvliet is in het voorjaar van 2001 een leefbaarheidsmonitor afgenomen onder de bewoners, met als doel de leefbaarheid in de diverse wijken in de gaten te houden. De uitkomsten van de peiling zijn per buurt met de bewoners geëvalueerd en in november 2001 is met alle bij de leefbaarheid betrokken partijen een werkconferentie gehouden. Het verslag dat voor u ligt is een uitgebreide weergave van dit hele proces. Het traject van de meting via de uitkomsten naar de werkconferentie is beschreven. Het eerste deel van het verslag bestaat uit een verhandeling over de uitkomsten van de monitor en de betekenis daarvan. Het tweede deel bevat verslagen van de werkconferentie en tevens van de 22 bewonersbijeenkomsten. Het hele traject zal om de 2 jaar herhaald worden om een duidelijk en vergelijkbaar beeld te krijgen omtrent de leefbaarheid in Hoogvliet. Inhoudsopgave De leefbaarheidsmonitor 5 Aanleiding 5 Opdracht 5 Uitwerking 6 Bewonersbijeenkomsten 8 De monitorresultaten 9 Conclusies 23 De werkconferentie 26 Slotwoord conferentie 27 De avonden 28 Westpunt 28 Zalmplaat 29 Boomgaardshoek 31 Tussenwater 32 Centrum 33 Oudeland 34 Nieuw Engeland 36 Meeuwenplaat 37 3

5 4

6 De Leefbaarheidsmonitor Wijk- en buurtindeling 1. Aanleiding In het kader van het project Heel de Buurt zijn in 1998/1999 twee leefbaarheidsmonitoren afgenomen in de wijken Meeuwenplaat en Oudeland. Deze golden onder meer als nulmeting voor Heel de Buurt, een voorwaarde voor het project gesteld door het ministerie van VWS. Deze leefbaarheidsmonitor borduurde voort op de eerdere GSB-monitor voor Hoogvliet Noord, waardoor vergelijking mogelijk was. Een verschil zat in de schaal: de Heel de Buurt monitor zoomde in op buurtniveau, terwijl de GSB-monitor Hoogvliet Noord als eenheid behandelde. Daarnaast zijn de grote aantallen vragen over slachtofferschap in de leefbaarheidsmonitor gecomprimeerd, waardoor ruimte vrijkwam voor vragen over sociale cohesie. De monitor heeft aangetoond dat het mogelijk is om op buurtniveau de stand van zaken rond leefbaarheid in de buurt te meten en door herhaalde meting te vergelijken. Gezien de enorme herstructureringsopgave in Hoogvliet is de monitoring op buurtniveau van groot belang. De buurten zitten in verschillende situaties: er zijn buurten die nu gesloopt worden, buurten die straks gesloopt gaan worden, buurten waar veel verkoop plaats vindt, buurten waar niets mee gebeurt maar waar de hele wijk eromheen wordt geherstructureerd. Van al die verschillende buurten wordt de leefbaarheid gemeten en vergeleken in de tijd. Hierdoor kan adequaat worden ingegrepen en kunnen de gevolgen van die ingrepen zichtbaar gemaakt worden in de volgende meting. 2. Opdracht De Heel de Buurt-monitor is door deelgemeente en corporaties (Vestia en Maasoevers) aangegrepen om het gesprek aan te gaan over een leefbaarheidsmonitor voor heel Hoogvliet. Hieruit is een opdracht gerold richting Bureau Onderzoek Op Maat (BOOM), om gedurende de komende zes jaar om de twee jaar een 5

7 leefbaarheidsmonitor af te nemen onder de bewoners van Hoogvliet. De monitor wordt per wijk afgenomen (8 wijken) en moet een representatieve meting vormen op buurtniveau. Hoogvliet is daartoe ingedeeld in 22 buurten die significant van elkaar verschillen. De monitor vervangt de wijkvisies die elke vier jaar voor de wijken werden gemaakt. Deze zijn gericht op het beheer van de huidige wijk en niet op herstructurering van de wijk. De monitor biedt duidelijke gegevens over de ontwikkeling van de leefbaarheid in de wijken en buurten en is daardoor een goede aanvulling op de bestaande middelen. De cyclus van elke twee jaar is gekozen omdat verwacht wordt dat tussen meting en rapportage een half jaar gaat zitten, eventuele nieuwe maatregelen tenminste een jaar werkzaam moeten zijn om effect te tonen en een volgende meting in dezelfde periode moet worden afgenomen (een meting in de herfst is niet vergelijkbaar met een meting in de zomer). Daarmee kom je op een minimaal interval van twee jaar. Gezien de snelheid van veranderingen in de herstructurering is daarvoor gekozen. Maasoevers, deelgemeente en Vestia zijn opdrachtgevers en betalen de monitor gezamenlijk. Uitvoering van de meting geschiedt door BOOM en het gehele project wordt getrokken en aangestuurd door wijkaanpak/heel de Buurt. De keuze voor tenminste drie keer (zes jaar) is gemaakt omdat een monitor alleen zinvol is als deze herhaald wordt. Voor zes van de acht wijken is de meting van 2001 de nulmeting geweest. Dit betekent voor deze wijken dat de meting tenminste twee keer zal worden herhaald. Indien dit middel aan de verwachtingen blijft voldoen, zal het zeker worden voortgezet na zes jaar. Het grote belang zit in de gedachte dat meten gelijk is aan weten. We hebben met elkaar een enorme herstructurering ingezet, waarbij we de leefbaarheid in de buurt hebben gegarandeerd voor bewoners in deze buurten. Aan die garantie is alleen te voldoen als we weten hoe het gaat in de buurten. Hiervoor is deze monitor. 3. Uitwerking Planning De planning voor de monitor was afgestemd op de begrotingsbehandeling van de deelgemeenteraad, zodat er ruimte was om met de uitkomsten van de monitor het een en ander te doen. De planning ging uit van meting in januari/februari 2001, bewonersbijeenkomsten in april/mei en rapportage rond de zomer. Deze planning is gefrustreerd. Een representatieve steekproef moet worden getrokken door burgerzaken Rotterdam. Verschillen van mening over privacy hebben geleid tot een vertraging in het trekken van de steekproef, waardoor de meting pas plaatsvond in de periode maart/april. Daardoor kwamen de bewonersbijeenkomsten over de resultaten van de monitor onder druk te staan. Uiteindelijk zijn er elf bijeenkomsten voor de zomer gehouden en elf na de zomer. Bovendien bleek het nodig om Bureau Inicío in te huren om te ondersteunen bij de tentoonstellingen en de bijeenkomsten, anders was de termijn tussen meting en bijeenkomst onacceptabel groot geworden. Buurten De 8 wijken van Hoogvliet zijn in totaal verdeeld in 22 buurten. Daarbij zijn de wijken Boomgaardshoek en Tussenwater als één buurt behandeld, de andere wijken zijn verdeeld in 2 tot maximaal 4 buurten. In deze indeling is uiteindelijk één fout gemaakt. De wijk Meeuwenplaat is ingedeeld in 3 buurten en dat hadden er 4 moeten zijn. Het middengebied van de Meeuwenplaat is als één buurt behandeld, terwijl dat er 2 moesten zijn. Dit werd op de bewonersbijeenkomst ook bevestigd. In de rapportage van de Meeuwenplaat is al rekening gehouden met een andere indeling in de volgende meting, zodat de monitor in 2003 vergelijkbaar is met deze meting. 6

8 Steekproef Door Boom was berekend dat in totaal ongeveer 1700 vragenlijsten ingevuld geretourneerd zouden moeten worden om te kunnen spreken van een representatieve steekproef. Van een buurt zijn gemiddeld zo n 70 vragenlijsten nodig. Wordt een wijk echter als een buurt behandeld, zoals bijvoorbeeld Tussenwater, dan zijn 150 vragenlijsten voldoende. Daarbij geldt wel dat de respons overeen moet komen met de daadwerkelijke verdeling van leeftijden, geslacht en culturen in de wijk en de buurt. De ervaring in Nederland leert dat gemiddeld ongeveer 40% van de vragenlijsten ingevuld worden teruggestuurd. Op basis van die ervaringsgegevens is een steekproef getrokken van 4000 adressen. Om het wat aantrekkelijker te maken zijn er VVV-bonnen voor hen die snel reageren. In Hoogvliet zijn ruim 2100 vragenlijsten ingevuld teruggestuurd. Hier is een compliment voor de betrokkenheid van de Hoogvlieter op zijn plaats. Het invullen van de vragenlijsten vergt toch gauw een klein uurtje en al deze mensen hebben die moeite toch maar genomen. Een overdaad is teruggekomen uit de wijken Boomgaardshoek en Tussenwater. Voor een representatieve meting waren 150 stuks nodig per wijk en uit beide wijken zijn er meer dan 250 teruggekomen. Overigens is BOOM bij 250 stuks opgehouden met invoeren van de gegevens, omdat de uitkomsten dan niet meer significant veranderen. In slechts twee buurten bleek het nodig om bij te enquêteren, namelijk de KoBa-buurt en de Desdemona/Tosca-buurt. Oorzaken hiervoor zijn veel leegstand (dat is niet altijd even snel bijgewerkt in de statistieken) en veel verschillende culturen met wisselende kennis van het Nederlands. Door een foute codering bleek één buurt te zijn overgeslagen. Dat betrof de Lampreibuurt in Meeuwenplaat, ook nog één van de meest interessante. Deze was als buurt 2 gecodeerd (middenstuk) in plaats van buurt 3, waardoor buurt 2 dubbel gemeten werd en buurt 3 helemaal niet. Natuurlijk is dit zo snel mogelijk gecorrigeerd. Het betekent wel dat de meting in de Lampreibuurt in juni is afgenomen, iets later dus. Jongeren Jongeren vullen dit soort vragenlijsten eigenlijk bijna nooit in. We hebben het dan over de groep tot 20 jaar. Dat geldt helemaal als ze nog thuis wonen, dan zijn het de ouders die de vragenlijst invullen. In Oudeland hebben we met de Heel de Buurt-meting als experiment een aantal jongeren de lijsten laten invullen en dat leverde interessant materiaal op. Om de mening van jongeren niet te missen hebben we nu de hulp van Einstein en Penta gevraagd en op elk van deze scholen 100 vragenlijsten weggezet. Hiervan zijn er 160 teruggekomen. De lijsten zijn ingevuld door jongeren die in Hoogvliet wonen, in de leeftijd van 15 tot en met 18 jaar. De resultaten van deze meting komen hier verder niet aan de orde. Ze werden gepresenteerd op de manifestatie van het Jongeren Inspectie Team op 6 december

9 4. Bewonersbijeenkomsten Voor verdieping, inkleuring en terugkoppeling van de resultaten van de monitor zijn in alle 22 buurten bijeenkomsten voor bewoners gehouden. De bijeenkomsten hadden allemaal dezelfde structuur, namelijk een tentoonstelling en een presentatie met discussie. Voor de verwezenlijking hiervan is Inicío ingehuurd. Het heeft geweldig tentoonstellingsmateriaal opgeleverd. Dat is belangrijk voor de bijeenkomsten die nu zijn gehouden, maar ook voor de volgende meting over 2 jaar, omdat ze dan weer gebruikt kunnen worden om een vergelijking te maken. De opkomst van bewoners op de leefbaarheidsbijeenkomsten varieerde van 4 tot 60 mensen. Oorzaken voor de lage opkomsten zijn: Er is niet zo veel aan de hand in buurt, bewoners zijn gesteld op hun privacy en hebben die ook, een voorbeeld is Westpunt 3 (de hofjes); De mussen vielen van het dak. Temperaturen van ruim boven de 30 graden verhogen niet de interesse voor dit soort bijeenkomsten. Een voorbeeld was Tussenwater; De uitnodiging in de vorm van een brief, onbekendheid met de monitor en de rommelige en ten dele late bezorging in sommige gebieden. Een voorbeeld hiervan is Nieuw Engeland. Hoge opkomsten zagen we onder andere in: Meeuwenplaat, met name in de Lampreibuurt: er is van alles aan de hand in de buurt; Middengebied, ondanks de concurrentie van een bijeenkomst over huurverhoging. Dit kan eigenlijk alleen maar wijzen op een hoge betrokkenheid van mensen bij hun buurt. klachtenlijsten centraal, maar vooral ook de sterke punten van de buurt, wat niet mag veranderen, wat versterkt zou moeten worden; de verhouding met de overheid; communicatie en wijkbeheer; politie en dergelijke; De aanwezigheid van meerdere deskundigen op alle bijeenkomsten (Deelgemeente, corporaties, wijkaanpak, politie, welzijnswerk) waardoor direct uitleg en antwoord kon worden gegeven of oplossingen konden worden gezocht. De bijeenkomsten hebben aan hun doel voldaan. De waardering van bewoners is vrijwel unaniem positief (er zijn evaluatieformulieren uitgezet onder de bezoekers), zowel over de tentoonstelling als over de presentatie. Ook vond men dat er voldoende ruimte was voor discussie. Als het wenselijk is om het meer in te zetten op verbreding van de betrokkenheid van bewoners, dan moet het sterker benadrukt worden in de opzet. Daarmee verandert het karakter van de bijeenkomsten wel. In deze setting is een bezoekersaantal van 40 eigenlijk het maximum. Bij grotere aantallen zal het nauwelijks mogelijk zijn om in gesprek te gaan met de groep. Het wordt dan meer een centrale presentatie met vragen uit de zaal. Er zal dan ook met microfoons gewerkt moeten worden. Bij de bijeenkomsten in Tussenwater en Boomgaardshoek is gekozen voor drie presentatiemomenten, namelijk achtereenvolgens om 17.00, en uur. Er werd een hoge opkomst verwacht in deze wijken, maar deze bleef uit. Achteraf beschouwd is het niet nodig geweest om deze extra inzet doen en had met één presentatie volstaan kunnen worden. Kenmerken van de bewonersbijeenkomsten: De uitkomsten van de monitor als input voor een gesprek met de bewoners over hun buurt. Hierbij staan niet alleen de 8

10 5. De monitorresultaten Waardering per buurt (Rapportcijfers Buurtevaluatiecijfers) 5.1 Rapportcijfers Aan de respondenten is gevraagd om zowel hun buurt als heel Hoogvliet een rapportcijfers te geven. We zien dat Hoogvliet op een schaal van 1 tot 10 een 6,9 krijgt. Met een kleine zeven scoort Hoogvliet op dit moment een ruime voldoende. De waardering van de 22 verschillende buurten loopt van 5,8 tot 7,3. Er is slechts één buurt die zichzelf onder de 6 beoordeelt, namelijk de Tosca/Desdemona-buurt in Oudeland. Als wijk scoort de Meeuwenplaat het laagste met een 6,1 en 6,2 voor de buurten. De hoogste cijfers zien we in Boomgaardshoek, Zalmplaat en Westpunt. Op zijn minst opmerkelijk is dat Tussenwater, de nieuwste wijk van Hoogvliet, niet hoger komt dan een waardering van 6,9. Buurtevaluatiecijfer Het buurtevaluatiecijfer is een schaalcijfer (ook van 1 tot 10) dat is opgebouwd uit de antwoorden op een viertal vragen en geeft eigenlijk weer hoe mensen hun buurt waarderen als woonbuurt. De geënquêteerden wordt onder meer gevraagd of ze graag willen verhuizen en of ze vinden dat ze het goed getroffen hebben in hun buurt. Het uiteindelijke cijfer geeft een beter beeld van de mening van bewoners over hun buurt dan het rapportcijfer. Voor Hoogvliet is het buurtevaluatiecijfer een 7,1 en komt dus nu net boven de zeven uit. De spreiding van het cijfer in de wijken en buurten is groter dan het rapportcijfer en loopt van 5,1 tot 7,9. In het algemeen zou je kunnen stellen dat het goed gaat in wijken en buurten waar het buurtevaluatiecijfer significant hoger uitvalt dan het rapportcijfer en dat in de buurten waar het lager dan het rapportcijfer uitvalt het niet zo goed gaat. 9

11 De volgende buurten scoren een hoog buurtevaluatiecijfer: Zalmplaat 3 7,9 Zalmplaat 2 7,8 Boomgaardshoek 7,6 Centrum 7,6 Nieuw Engeland 4 7,6 Zalmplaat 4 7,5 Nieuw Engeland 1 7,4 Ter vergelijk met deze hoge scores, ook hier nog even de score voor Tussenwater, die weer opmerkelijk lager is, namelijk een 6,8. Lage scores zijn te vinden bij: Tosca/Desdemona 5,1 Nieuwbouw Nieuw Engeland 5,6 Lampreibuurt 5,8 Met de buurten en wijken waar het buurtevaluatiecijfer lager uitvalt dan het rapportcijfer is iets aan de hand. Deze nemen we er even uit om een indicatie te geven van wat er speelt in deze buurten. Westpunt 2 herstructurering en sloop Tussenwater inrichting van de wijk; verzakking Nieuw Engeland 2 samenlevingsproblematiek; late sloop Waaier Nieuw Engeland 3 Voorweg Oudeland 1 herstructurering, sloop, nieuwe instroom Oudeland 2 verkoop, wellicht weinig aandacht Oudeland 3 toekomstige sloop en de bijbehorende onzekerheid Meeuwenplaat 3 snelle nieuwe instroom en concentratie Antilliaanse bewoners 5.2 Gehechtheid en sociale cohesie In de monitor is gevraagd of mensen gehecht zijn aan hun buurt of wijk. Dit levert een opmerkelijk hoge score op en dat is een enorme kwaliteit van Hoogvliet. Een hoge gehechtheid wijst op een hoge betrokkenheid. Over heel Hoogvliet genomen, is gemiddeld 78% gehecht aan zijn of haar buurt. Hiervan is 23% er zeer aan gehecht. Kijken we per buurt, dan zien we een variatie die loopt van een laagste score van 60% tot een maximum van maar liefst 86%. In het bijgevoegde kaartje is dit weergegeven met schakering van groen. Donkergroen betekent boven het Hoogvlietse gemiddelde van 78% en steeds lichtere schakeringen groen geven een lagere score weer. De hoogste scores zijn gemeten in: Zalmplaat 3 86% KoBa 84% Zalmplaat 2 83% Westpunt 2 81% Dat hier buurten uit Zalmplaat bij zouden staan, was na de eerdere cijfers wel te verwachten. De andere twee buurten zijn herstructureringsbuurten waar op dit moment gesloopt wordt. De hoge scores van gehechtheid impliceren een hoge mate van emotionele betrokkenheid bij de buurt en verwijzen naar de enorme inbreuk die de sloop doet op het leven van bewoners. Dit vereist uiterste zorgvuldigheid in de omgang met deze bewoners bij de herstructurering van de zijde van corporaties en deelgemeente. De laagste scores vinden we in de volgende buurten: Nieuw Engeland 2 60% Westpunt 3 65% Tussenwater 65% Nieuw Engeland 2 betreft de zogenaamde nieuwbouw, die er inmiddels ruim 10 jaar staat en deze score is op zijn zachtst gezegd 10

12 Sociale cohesie en gehechtheid opmerkelijk. Het versterkt de opvatting dat er eens goed naar deze buurt gekeken moet worden. Westpunt 3 betreft de hoven, waar de bevolking vooral bestaat uit senioren, die gesteld zijn op hun privacy. Hier is de woning belangrijker dan de buurt, ook de sociale cohesie is hier laag en dat is de keuze van de bewoners zelf. Tussenwater is een nieuwe wijk waar veel mensen nog maar 2 tot 5 jaar wonen en dat is te kort voor hoge cijfers met betrekking tot gehechtheid. Sociale cohesie Het cijfer voor sociale cohesie betreft een schaalcijfer lopend van 0 tot 10 en is opgebouwd uit de antwoorden op 14 verschillende vragen. De vragen richten zich vooral op zaken als het kennen van mensen uit de buurt (van gezicht, van naam), het doen van dingen met en voor elkaar (praatje, koffie, plantjes water geven), het prettig voelen bij mensen uit de buurt en dergelijke. De schaal is nog betrekkelijk oppervlakkig, maar geeft wel een vergelijkbaar beeld en kan zeker als indicatie voor de ontwikkeling van de sociale samenhang in de buurt fungeren. Het schaalcijfer kan natuurlijk nooit op nul (totaal geen contact) of op 10 (continu contact, geen privacy) terecht komen. In Hoogvliet zien we dat van de 22 buurten er 20 op een score tussen de 5,5 en 6,6 uitkomen. De totale variatie is dus maar 1,1. De twee buurten die er onderuit gieren zijn de Tosca/Desdemona met 4,3 en de Lamprei met 4,9. Deze cijfers bevestigen dat er nogal wat aan de hand is in deze twee buurten. Verder is opmerkelijk dat de sociale cohesie in het Koba-gebied ten opzichte van twee jaar geleden gestegen is van 5,1 naar 5,5. Een stijging van 0,4 is veel als de totale variatie in 20 buurten maar 1,1 is. Op de bewonersbijeenkomst is bevestigd dat de sloop mensen dichter tot elkaar brengt. Er wordt vaker met elkaar gesproken en vooral informatie uitgewisseld en mensen zoeken steun bij elkaar. Sociale cohesie ontstaat volgens professor in de sociologie Duyvendak daar, waar mensen hebben gekozen voor hun huidige 11

13 woning. Met andere woorden, men moet een keuze hebben en men moet het zelf willen. Dit beeld wordt bevestigd in de uitkomsten van de leefbaarheidsmonitor en het is nog wat te nuanceren. We zien dat twee belangrijke factoren van invloed zijn op de scores, namelijk het soort woningen en de woonduur. Het soort woningen en dus wie er voor kiest om daar te gaan wonen leidt tot verschillende vormen van sociale cohesie. Nemen we als voorbeeld in Westpunt de buurten 1 en 3, dan zien we in buurt 3 voornamelijk senioren, gesteld op hun privacy, die het belangrijk vinden om de buren goed te kennen om op terug te kunnen vallen en de rest van de omwonenden van gezicht. De schaalscore voor sociale cohesie is 5,8, maar dat is wel precies wat de bewoners willen en derhalve voor hen een 10. In Westpunt 1 vinden we veel jonge gezinnen en een grotere behoefte aan onderlinge contacten. Dit komt tot uitdrukking in een schaalscore van 6,5. Ook hier geldt dat het precies is wat de mensen willen en geldt het als een 10 voor de bewoners. Deze inkleuring en waardering van de cijfers is op elke bewonersbijeenkomst uitvoering aan de orde geweest. De tweede factor, woonduur, is van belang omdat sociale samenhang tijd nodig heeft om te ontstaan en om zich te verankeren. We zien dat in buurten waar grote groepen langer dan 10 jaar wonen, de vorm van sociale cohesie voor die bewoners in die buurt is uitgekristalliseerd. Het schaalcijfer voor bijvoorbeeld Tussenwater (5,6) zegt nog niet zoveel, omdat de wijk net af is. De discussie tijdens de bewonersbijeenkomsten over dit onderwerp was daar veel groter tussen mensen die het veel te weinig vonden en terug verlangden naar hun oude buurtje en tweeverdieners die het wel prima vonden zo. Voordat dit is uitgekristalliseerd zijn we minstens 5 jaar verder. 5.3 Toekomstverwachting Een belangrijke graadmeter voor het draagvlak van de herstructurering onder bewoners in Hoogvliet is het antwoord op de vraag of het in de toekomst beter wordt. Deze vraag is gesteld voor de buurt en voor Hoogvliet. Allereerst voor Hoogvliet als geheel: Vooruit 62% Gelijk 24% Achteruit 13% Dat betekent dat 62% van de Hoogvlieters verwachten dat Hoogvliet in de toekomst zal verbeteren. Overigens vindt 48% dat Hoogvliet de afgelopen jaren al verbeterd is. Het vasthouden, laat staan verbeteren van deze verwachting is een enorme opgave. In de uitkomsten uit de vaag naar de toekomstverwachting op buurten wijkniveau valt een duidelijk verschil waar te nemen tussen wijken en buurten waar wel herstructurering plaatsvindt en waar niet. Hoge scores voor vooruitgang in de toekomst vinden we in de herstructureringsgebieden (in het kaartje groen ingekleurd) en hoge scores voor gelijk blijven de komende jaren vinden we in de gebieden waar niet geherstructureerd wordt (niet ingekleurd op het kaartje). Het hoogste percentage gelijk blijven in de komende jaren : Boomgaardshoek 63% Tussenwater 57% Midden gebied 69% Centrum 60% Zalmplaat 3 41% 12

14 Het hoogste percentage vooruitgang in de komende jaren : Westpunt 2 64% Nieuw Engeland 1 65% Nieuw Engeland 2 75% Nieuw Engeland 3 47% Nieuw Engeland 4 67% Toekomstverwachting In beide rijtjes hoort ook Zalmplaat 4, dat zowel op vooruitgang als op gelijk blijven het hoogste scoort, namelijk 44% op beide. Hetzelfde geldt voor Westpunt 1 met een score van 45% op beide. Gebieden waar het percentage vooruit ongeveer gelijk is aan het percentage achteruit ( rood/groen ingekleurd) zijn bijvoorbeeld de KoBa met vooruit 39% en achteruit 44% en de Tosca/Desdemona met respectievelijk 43% en 39%. Dit zijn gebieden waar het de komende jaren door de sloop het eerst minder leefbaar zal gaan worden, voordat het door de nieuwbouw beter zal gaan. Hier hebben de respondenten de vraag verschillend geïnterpreteerd. Er is een buurt waar het percentage gelijk ongeveer gelijk is aan het percentage achteruitgang ( half rood ingekleurd), namelijk Oudeland 4 met percentages van respectievelijk 38% en 42%. Hier maakt een groot deel van de bewoners zich ernstig zorgen over de nabije toekomst. Dit lijkt minder met de buurt zelf, maar meer met de buurten eromheen te maken te hebben. Dan resten nog de rood ingekleurde buurten, waar het percentage achteruit het hoogst is. Het gaat hierbij om drie buurten, namelijk; Meeuwenplaat 2 54% Meeuwenplaat 3 64% Zalmplaat 1 48% Deze buurten verdienen absoluut zorg en aandacht. Los van problemen in de buurt, die aangepakt moeten worden, speelt wellicht het ontbreken of het onvoldoende duidelijk zijn van een toekomstperspectief voor deze buurten een belangrijke rol bij de negatieve score. 13

15 5.4 Betrokkenheid Eveneens een belangrijke indicatie voor het draagvlak van de herstructurering is de mate waarin bewoners vinden dat ze voldoende worden geïnformeerd, en de mate waarin ze vinden dat ze voldoende betrokken worden bij veranderingen. Een verandering wordt pas iets van jezelf als je erbij betrokken bent en er invloed op hebt. De vragen zijn gesteld voor zowel de deelgemeente als de verhuurder. Voor Hoogvliet als geheel zijn de cijfers als volgt: Door deelgemeente Door verhuurder Voldoende informatie 60 % 64 % Voldoende participatie 50 % 54 % De relatie huurder verhuurder is wat hechter dan de relatie tussen overheid en burger, dus is een iets hogere score van verhuurder conform de verwachting. In het algemeen is te constateren dat het mooie cijfers zijn en ook hier geld dat het een hele klus zal worden om ze te behouden. Dat is wel de inzet. Op buurtniveau is er een behoorlijke verscheidenheid. Eerst de deelgemeente. 5.4 Deelgemeente Met betrekking tot voldoende geïnformeerd worden is er variatie in beoordeling van 44% tot 81%. De hoogste cijfers vinden we in de buurten: Nieuw Engeland 4 81% Zalmplaat 4 72% Tosca/Desdemona 73% De laagste cijfers vinden we in de buurten: KoBa 44% Lamprei 44% Zalmplaat 3 51% Boomgaardshoek 55% Centrum 52% Middengebied 49% Gezien de hoeveelheid informatie die regelmatig op verschillende manieren wordt verstrekt aan de bewoners van de KoBa-buurt, hoort deze lage score hier eigenlijk niet thuis. Dit verwijst naar gevoelens van onvrede onder de bewoners en dat is een punt van zorg. De Lampreibuurt onderscheidt zich over de volle breedte in de monitor als een zorgbuurt. De lage score bij de overige 4 buurten verwijzen naar het wellicht naar een gevoel van miskenning in de zuidelijk wijken. Hier vindt heen herstructurering plaats en krijgen daarom minder aandacht van de diverse instanties. Dit patroon is ook zichtbaar bij participatie. De variatie in de buurten met betrekking tot een voldoende mate van participatie loopt van 39% tot 76%. Ook hier scoren Zalmplaat 4 met 76% en Nieuw Engeland 4 met 71% het hoogste. De laagste scores vinden we in de zuidelijke wijken, namelijk: Middengebied 39% Boomgaardshoek 41% Tussenwater 41% 5.6 Verhuurder In de cijfers over het functioneren van de verhuurder zit één uitschieter, namelijk in Zalmplaat 3. In deze buurt is een deel van de woningen in handen van een particuliere verhuurder, over wie de huurders behoorlijk ontevreden zijn Dat blijkt uit de cijfers (voldoende informatie 34% en voldoende betrokkenheid 26%) en werd op de bewonersbijeenkomst bevestigd. De rest van cijfers die hier gepresenteerd worden hebben betrekking op Maasoevers en Vestia. Met betrekking tot informatieverstrekking is loopt de score in de verschillende buurten van 50 tot 81%. De hoogste scores vinden we in Zalmplaat 2 en 4 en Nieuw Engeland 4. De laagste scores zijn te vinden in Meeuwenplaat 2 en de Lampreibuurt. 14

16 De variatie bij participatie loopt in de buurten van 39% tot 78% met de hoogste scores in Nieuw Engeland (4) en in Zalmplaat (4) De laagste cijfers vinden we in Nieuw Engeland (2), Meeuwenplaat (2) 41% en de Lampreibuurt met 43%. 5.7 Aandacht voor problemen In de monitor is gevraagd of de deelgemeente voldoende aandacht besteed aan problemen in de buurt. Gemiddeld vindt 54% van de Hoogvlieters dat de deelgemeente voldoende aandacht heeft voor problemen in de buurt. Dit betekent dat 46% vindt dat er te weinig aandacht is. Per buurt zijn er behoorlijke verschillen waar te nemen. Uitschieters naar boven zijn: Nieuw Engeland 4 80% Westpunt totaal 60%-70% Zalmplaat 4 65% Centrum 63% Nieuw Engeland 1 61% Uitschieters naar beneden zijn: Tussenwater 47% Middengebied 48% Meeuwenplaat 3 40% Meeuwenplaat 2 42% Meeuwenplaat 1 48% Kort na het afnemen van de monitor is extra inzet en aandacht voor de Lampreibuurt op gang gekomen. Dit heeft in ieder geval voor stabilisatie gezorgd. De onvrede in Meeuwenplaat 2 komt in deze cijfers nogmaals goed naar voren en verdient aandacht. Tussenwater en Middengebied geven nogmaals aan dat de zuidelijke wijken vinden dat ze onvoldoende aandacht krijgen. Voldoende aandacht van deelgemeente voor problemen W1 W2 W3 Z1 Z2 Z3 Z4 B T C1 C2 NE1 NE2 NE3 NE4 O1 O2 O3 O4 M1 M2 M

17 5.8 Ergernissen in de buurt In de monitor is gevraagd naar het wel of niet voorkomen van problemen in de buurt. Als we de top 3 van ergernissen nemen, dan ontstaat het volgende lijstje: Hondenpoep Rommel op straat Vernieling van telefooncellen en bushokjes Fietsendiefstal Te hard rijden Hondenpoep op straat In bijgevoegde kaartjes zijn die gebieden rood gekleurd waar bovenstaande zaken het meest worden genoemd. Wat hierbij opvalt is dat dit lijstje bijna de gehele lading dekt. Zonder iets af te willen doen aan deze lijst is het toch een hele andere dan die van 6-10 jaar geleden in Hoogvliet Noord. Dit wordt bevestigd door de zaken die in Hoogvliet het minste voorkomen: Overlast horeca Drugsoverlast Geweld misdrijven De enige buurt waar drugsoverlast nog in de top 3 staat is Nieuw Engeland 2. Daarnaast werd op de bewonersbijeenkomst in Oudeland duidelijk dat in de Tosca/Desdemona-buurt een duidelijke toename van drugsoverlast wordt beleefd. Die toename is ontstaan na maart 2001, het moment van meting. 16

18 Rommel op straat Vernieling bushokjes en telefooncellen 17

19 Fietsendiefstal Te hard rijden 18

20 5.9 Overlast Ondervinden de Hoogvlieters dan overlast van al die zaken die voorkomen? Hoogvliet breed ondervindt 43% overlast, maar per buurt zijn er grote verschillen (Vergelijk bijgevoegde grafiek). Er zijn 3 buurten die zich positief onderscheiden, omdat er de minste overlast wordt ervaren: Westpunt 3 20% Oudeland 2 21% Centrum 25% Heel anders is het in de buurten en wijken met de hoogste scores: Meeuwenplaat 3 59% Nieuw Engeland 2 59% Meeuwenplaat 2 51% Boomgaardshoek 51% Tussenwater 51% Oudeland 1 51% Percentage ervaring van overlast W1 W3 Z1 Z3 C2 Dat we in dit lijstje de Lampreibuurt, de nieuwbouw in Nieuw Engeland, het midden van de Meeuwenplaat en de Tosca/Desdemona-buurt tegenkomen was eigenlijk wel te verwachten. Deze buurten kennen een meervoudige problematiek. De toename van de ervaring van overlast in Hoogvliet Zuid, met hoge scores in Boomgaardshoek en Tussenwater, is op zijn minst een punt van zorg. Jongerenoverlast en verloedering zijn hierbij belangrijke thema s. Over heel Hoogvliet genomen zijn er 3 centrale thema s van overlast waar te nemen: Jongerenoverlast. Het bijgevoegde kaartje laat zien dat dit zich vooral concentreert in Hoogvliet Zuid en Meeuwenplaat. In de donkerrood gekleurde gebieden is de hoogste overlastscore gemeten, lichtrood gekleurd betekent dat het hier tot één grootste vormen van overlast wordt ervaren. Overigens wordt overal in Hoogvliet aangegeven dat er onvoldoende voorzieningen voor jongeren zijn. NE1 NE3 O2 O4 M1 M % 19

21 Jongerenoverlast Rommel op straat. Een bron van ergernis in heel Hoogvliet, met de gebieden waar gesloopt wordt op kop. Verkeer. Dit is niet op een kaartje uitgewerkt omdat het om verschillende dingen gaat, zoals bijvoorbeeld te hard rijden en parkeeroverlast Verloedering Deze schaalscore is opgebouwd uit antwoorden op de vragen of er in de buurt sprake is van verloedering of niet. Hierbij komen zaken aan de orde als rommel op straat. De schaal loopt van 0 tot 10, waarbij 0 betekent dat er geen verloedering wordt waargenomen, in tegenstelling tot de 10 waarbij sprake is van totale verloedering. De schaalscore verloedering is voor Hoogvliet gemiddeld 6.5. Dat is fors. Ten opzichte van de meting in Oudeland en Meeuwenplaat van 2 jaar geleden is er sprake van een forse toename, ook in de wijken zelf. In het bijgevoegde kaartje is in drie kleurtinten een onderverdeling weergegeven. Donkerrood: een schaalscore van 7,0 tot 7,5. Dit betreft 5 gebieden: o Oudeland 1 en 3 o Meeuwenplaat 2 o Zalmplaat 1 en 4 Lichterrood: een schaalscore van 6.5 tot 7.0: de meerderheid van de gebieden met Heel lichtrood: de 4 gebieden met een schaalscore onder het gemiddelde: o Tussenwater 4.9 o Nieuw Engeland o Nieuw Engeland o Oudeland

22 Schaalscore verloedering Uit de cijfers blijkt dat alleen Tussenwater onder de 5 zit met een 4.9. Alle andere zitten boven tot ruim boven de 5. Dat betekent ook dat verloedering in heel Hoogvliet aandacht moet krijgen. Behalve verloedering zijn nog 3 schaalscores berekend, namelijk voor verkeersoverlast, bedreiging en vermogensdelicten. Daarvan is bedreiging met een schaalscore van 2.9 positief uitgevallen. Dat komt weinig voor. Verkeersoverlast en vermogensdelicten scoren ieder 4.6 en komen daarmee in de gevarenzone Onveiligheid De waardering over onveiligheidsgevoelens is eigenlijk heel positief uitgevallen. In Hoogvliet voelt 73% zich nooit of zelden onveilig en voelt 27% zich soms of vaak onveilig. In de bijgevoegde grafiek is zichtbaar dat er behoorlijke verschillen tussen de gebieden zijn. Tussenwater onderscheidt zich positief en is koploper met 91% van de bewoners dat zich veilig voelt. Ook Zalmplaat 2,3 en 4 en Boomgaardshoek zitten goed met scores van 80% en hoger. De gebieden met de hoogste onveiligheidscores zijn: Nieuw Engeland 2 51% Lampreibuurt 49% Meeuwenplaat 2 47% Zalmplaat 1 42% Dit is inmiddels een bekend rijtje aan het worden. De Tosca/Desdemona-buurt hoort in dit geval niet tot de uitschieters, maar zit met 35% in de middenmoot. 21

23 W1 W2 W3 Z1 Z2 Z3 Z4 B T C1 C2 NE1 NE2 NE3 NE4 O1 O2 O3 O4 M1 M2 M3 Onveiligheidsbeleving 5.12 Metrostations Voor beide metrostations is een rapportcijfer gevraagd met betrekking tot veiligheid. Metrostation overdag s avonds Zalmplaat Hoogvliet Het metrostation Zalmplaat onderscheidt zich hier negatief, vooral s avonds. Dit is eigenlijk onacceptabel. In de diverse buurten loopt de spreiding van rapportcijfers van 3.7 tot 5.4. De hogere cijfers komen uit gebieden die wat verder van het metrostation weg liggen, zoals Westpunt. De lage waarderingen komen uit nabijgelegen gebieden, zoals Meeuwenplaat en Zalmplaat. Bij het metrostation Hoogvliet is dat precies andersom. Het middengebied geeft hier hogere cijfers dan het gemiddelde, namelijk een 7.3 overdag en een 6.2 s avonds Bekendheid In de monitor is van een aantal zaken en instanties de bekendheid onder bewoners gemeten. Dit valt behoorlijk tegen. Klachtentelefoon Gemiddeld is 36% van de Hoogvlieters bekend met de klachtentelefoon. De meeste gebieden scoren tussen de 30 en 33%. Uitschieters zijn KoBa met 15% en naar boven Meeuwenplaat 2 met 50% en Oudeland 4 met 46%. Het gemiddeld cijfer moet omhoog, zeker gezien de investering die de overheid hierin doet. Wijkoverleg/werkgroep Buitenruimte Het wijkoverleg bestaat toch al weer zo n 10 jaar in Hoogvliet, maar is nauwelijks bekend onder de bewoners. Gemiddeld kent 12% het wijkoverleg of de werkgroep buitenruimte. De spreiding in de buurten en wijken loopt van 4% tot 29%

24 Lage percentages zijn te vinden in de buurten: Oudeland 4 4% Nieuw Engeland 2 7% Zalmplaat 3 7% Oudeland 1 7% Wat hogere percentages zijn te vinden in Nieuw Engeland 4 met 29% en het Koba-gebied met 19%. Bewonersraad/Huurdersfederatie De gemiddelde bekendheid van beide organisaties is in Hoogvliet 36%. Dit cijfer is niet helemaal betrouwbaar omdat het niet gecorrigeerd is op koopwoningen. In een aantal buurten en wijken is het dus te laag en zou het na correctie hoger uit vallen. Omdat veelal wel bekend is waar koopwoningen zitten, toch maar even de variatie in de gebieden. Die loopt van 0% in Westpunt 1 (alleen koop) via 23% in de Lampreibuurt naar 65% in het Centrum. Hoge scores vinden we verder in: Nieuw Engeland 4 57% Oudeland 2 19% Nieuw Engeland 3 43% Lage scores vinden we behalve in de eerder genoemde gebieden in: Nieuw Engeland 1 26% Tussenwater 24% Middengebied 26% Meeuwenplaat 2 29% Boomgaardshoek 29% Slachtofferhulp Het project slachtofferhulp is maar bij 33% van de Hoogvlieters bekend. De variatie in de gebieden is groot, van 12% in de Lampreibuurt tot 52% in Nieuw Engeland 4. 6 Conclusies De resultaten van de monitor leiden tot een aantal conclusies, die hier in willekeurige volgorde gepresenteerd worden. Het draagvlak voor de herstructurering is hoog Uit de monitor blijkt dat er een breed draagvlak onder de bevolking van Hoogvliet is ten aanzien van de herstructurering. Dit is onder andere terug te vinden in de cijfers over toekomstverwachting, het voldoende geïnformeerd worden en het voldoende betrokken worden bij veranderingen. Alleen al het behouden van dit draagvlak zal een hele opgave zijn en zal programmatisch onderbouwd moeten worden. De herstructurering zorgt voor verschillen tussen buurten en wijken. Enerzijds is er een verschil waar te nemen tussen de herstructureringswijken en de wijken waar geen herstructurering plaatsvindt. Bij deze laatste wijken is onvrede onder de bewoners merkbaar en een gevoel van achterstelling ten opzichte van de herstructureringswijken. Dit is het scherpst zichtbaar in het Middengebied en Boomgaardshoek. Overigens is dit gevoel ten minste ten dele onjuist, aangezien de deelgemeente extra ingezet heeft op de zuidelijke wijken (Reallocatie van middelen uit de herstructureringswijken voor onderhoud die straks in de herstructurering worden meegenomen). Wel moet aan het gevoel van onvrede en achterstelling gericht aandacht worden besteed. In eerste instantie gaat het hierbij om aandacht voor en verbetering van de communicatie. Daarnaast zijn er een aantal directe problemen, zoals jongerenoverlast en verloedering, die aangepakt moeten worden. Anderzijds is er binnen de herstructureringswijken een verschil zichtbaar tussen de buurten die geherstructureerd worden en de buurten waar niets mee gebeurt. Dit is bijvoorbeeld goed zichtbaar in Meeuwenplaat 2 en Oudeland 4. Beide buurten scoren veel 23

25 slechter (over de volle breedte) dan in de meting van 2 jaar geleden. Herkenning van de specifieke situatie van deze buurten en maatwerk lijkt hier aan de orde. Aandachtsgebieden Aandacht voor jongeren Zowel jongerenoverlast als het ontbreken van voorzieningen voor jeugd en jongeren komen nadrukkelijk naar voren in de monitor. Zonder extra aandacht voor jongeren wordt dit alleen maar erger. Van drugsoverlast naar hondenpoep Wellicht iets te populair geformuleerd, is het wel waar het op neer komt. Waar voorheen geweld, drugsoverlast en criminaliteit hoog op de lijst van meest voorkomende zaken stonden, is dat nu hondenpoep, rommel op straat en verkeers- en parkeeroverlast. Deze wisseling is een positieve zaak. Dit doet overigens niets af aan de variaties die de huidige thema s opleveren en daar moeten we mee aan de slag. Bovendien zijn er een tweetal buurten waarin drugsoverlast nog op een onacceptabel niveau ligt. Beheer en communicatie moet nog beter Deze conclusie bouwt voort op de al eerder geconstateerde verschillen tussen buurten en wijken. De verschillen tussen sloopbuurten, buurten die in 2004 de sloop in gaan, buurten in herstructureringswijken waar niets mee gebeurt en de zuidelijke wijken zijn zo groot, dat ze nog meer maatwerk vereisen. Daarnaast zou de flexibele inzet vergroot moeten worden, zodat de probleembuurten van nu en de probleembuurten van straks aangepakt kunnen worden. Verloedering neemt toe In heel Hoogvliet neemt de verloedering toe. Dit is behoorlijk zorgwekkend, omdat dit te maken heeft met gemeenschappelijk gedeelde normen en waarden die blijkbaar net zo snel verloederen. Uiteindelijk is het voor een overheid niet meer te doen om het nog schoon en heel te houden. 24

26 De verwachte uitbreiding bij de milieupolitie zal zeker schelen, net als het leveren van nog beter maatwerk op het vlak van beheer. Daarnaast zal samen met bewoners aandacht moeten worden besteed aan de erkenning van normen en waarden en de manier waarop deze beïnvloed kunnen worden. Klachtentelefoon en metrostation De bekendheid van klachtentelefoon is onacceptabel laag en dient te worden verhoogd. De veiligheidsbeleving van het metrostation Zalmplaat moet worden verbeterd, zeker gezien de relatief hoge frequentie waarmee Hoogvlieters van de metro gebruik maken. Vijf aandachtsbuurten Uit de monitor komen vijf buurten naar voren die expliciet aandacht verdienen. Dat zijn: Tosca/Desdemonastraat Lampreibuurt het midden van de Meeuwenplaat nieuwbouw Nieuw Engeland Dura Coignet in Zalmplaat nu, behalve Dura Coignet aan het begin staat en het nog niet uit de hand loopt. Alle reden dus om de buurt de aandacht te geven die het verdient. Eric Geraets December 2001 De huidige extra inzet en maatregelen in de Lampreibuurt sinds de zomer van 2001 hebben geleid tot stabilisering, maar nog niet tot een oplossing. Wat in deze buurt extra wordt ingezet, kan niet ingezet worden in de Tosca/Desdemona. In feite is er een capaciteitsprobleem voor flexibele inzet op probleembuurten. Het midden van de Meeuwenplaat is zover onderuit gegleden ten opzichte van 2 jaar geleden, dat daar apart op ingezet moet worden. Met het bijna voltooien van de sloop van de Waaier is een belangrijke randvoorwaarde gerealiseerd om van de nieuwbouw in Nieuw Engeland een veilige en prettige woonbuurt te maken. Daar moeten we mee aan de slag. De Dura Coignet begint alle kenmerken te vertonen van de Tosca/Desdemona en de Lamprei 25

27 De werkconferentie Workshop I: Bewoners De eerste indruk van een aantal bewoners naar aanleiding van de uitkomsten van de leefbaarheidsmonitor, is het voorbij gaan aan het wel degelijk aanwezig zijn van een drugsprobleem in Hoogvliet. Volgens de bewoners is dit in enkele gebieden, bijvoorbeeld Zalmplaat, zeker aan de orde. Dit wordt in de monitor echter niet genoemd. Aandacht hiervoor is op zijn plaats. Volgens de bewoners is de algemene vervaging van normen en waarden onder zowel ouderen als jongeren één van de meest prominente problemen in Hoogvliet. Dit probleem is een aanjager voor problemen op het gebied van beheer; zoals rommel op straat, te hard rijden, enz. De vraag is nu hoe we dit kunnen oplossen. De overheid en de burgers moeten dit samen doen. Burgers moeten elkaar meer aanspreken (vergroten van de sociale controle) en de overheid moet communiceren en daadkrachtig optreden. Terugkoppeling is hierbij van wezenlijk belang. De overheid moet nog meer laten zien wat ze doen en bereiken. Toon je resultaten is de boodschap! Workshop II: Uitvoerenden Het verhaal van de leefbaarheidsmonitor klopt volgens de uitvoerenden; de aandachtsgebieden zijn juist. De politie vertelt dat er binnenkort voor elke wijk een eigen wijkagent zal zijn in Hoogvliet. Voor de bewoners betekent dit een kortere lijn naar de politie. De communicatie van de corporaties moet nog duidelijker. De corporaties lopen vaak tegen regelgeving aan met betrekking tot beheerskwesties. Ze hebben weinig sanctiemiddelen. Er moet juist ingezet worden op de wijken waar geen herstructurering plaatsvindt. Hier moet groot onderhoud plaatsvinden. De wijk Tussenwater is een gemiste kans. Er is geen sociale structuur in dit gebied. Hiervan moet men leren bij de bouw van nieuwe wijken in Hoogvliet. Jongerenoverlast. Men moet oppassen dat dit niet overdreven wordt. Wat is zeuren en wat is terechte overlast? Hoe kun je een mentaliteitsverandering teweeg brengen? Volgens de uitvoerenden kan dit bereikt worden door middel van projecten met ouderen en jongeren door elkaar. Het duidelijk opstellen van regels en deze ook proclameren; de regels moeten worden gecontroleerd en er moet worden opgetreden als men de regels overtreedt. Workshop III: Bestuurders Draagvlak en vertrouwen waren de onderwerpen van deze workshop. Het draagvlak in Hoogvliet is hoog. Dit schept hoge verwachtingen. De vraag is hoe je het vertrouwen van de burger behoud. Volgens de bestuurders bereikt men dit door het goed doen van kleine dingen, bijvoorbeeld het schoonhouden van de straten. Uit de leefbaarheidsmonitor is gebleken dat de bestuurders in Hoogvliet-Zuid de kleine dingen onvoldoende goed doen. Wellicht is meer communicatie op het gebied van beheer een oplossing? De successen moeten beter worden gecommuniceerd, zeker in de wijken die momenteel geen aandachtsgebied zijn. De aanbeveling van deze workshop is: Communiceer je successen. 26

28 Slotwoord conferentie De onderwerpen die midden jaren negentig in Hoogvliet aan de orde kwamen, zijn anders en heftiger dan de onderwerpen waar vandaag over is gesproken. Hierdoor bestaat het gevaar van een valkuil wat betreft de communicatie. De vraag is of men nog wel voldoende oog heeft voor het kleine alledaagse in de grootse processen waar men in Hoogvliet momenteel middenin zit? In de afgelopen jaren waren een aantal zaken prioriteit, zoals het aanpakken van geweldsdelicten en drugsoverlast. In die periode zijn de normen en waarden enigszins vervaagd, omdat andere zaken even belangrijker waren. Hoogvliet wordt gekenmerkt door een overlegcultuur. Bestuurders en burgers praten goed met elkaar. Men durft voor de problemen uit te komen. Communicatie staat hoog in het vaandel. Bestuurders hebben de neiging worden geboekt, omdat ze inzetten op de langere termijn. In de toekomst worden waarden en normen het belangrijkst. Het gaat hier om mentaliteit van bewoners. In de uitkomsten van de leefbaarheidsmonitor liggen veel kansen om op nieuwe manieren met elkaar om te gaan en met elkaar te communiceren. Laten we deze kansen benutten. Hans Elemans 27

29 De avonden Westpunt 1 18 juni 2001 Buurt 1 is een goede buurt omdat bewoners samen veel problemen hebben aangepakt. Hiervoor is ook de Vereniging van Huiseigenaren opgestart. In de cijfers komt terug dat er problemen zijn met jongeren. Een groot deel van deze jongeren is bekend bij Burg de Man. De container die destijds voor de jongeren is neergezet, zorgt eigenlijk voor meer overlast dan voor een oplossing. De bedoeling is voor de zomervakantie met bewoners in gesprek te komen. De deelgemeente gaat kijken of de container weg kan. Er zijn plannen om de scholen, het opbouwwerk en het jongerenwerk bij elkaar te plaatsen. Op die manier komt er de mogelijkheid om s avonds een ruimte in te richten voor jongeren. Dit kan op z n vroegst in januari starten. Bewoners geven aan zich ook te storen aan graffiti op gebouwen. Dit moet door de eigenaar worden verwijderd. Als deze niets doet kan de gemeente niet dwingen. Er zijn wel plannen om de verschillende instanties dit probleem gezamenlijk te laten oplossen. Wellicht kunnen bewoners iets doen in het kader van Opzoomeren. De container. De deelgemeente kijkt of deze op korte termijn weg kan worden gehaald. Verkeersproblemen en verkeersveiligheid. Er wordt aangegeven dat de trottoirs bij de kruising van de Max Havelaarweg en de Venkelweg nog steeds erg slecht zijn. In het WOB is aangegeven dat dit wordt meegenomen met de Venkelweg, maar eigenlijk is het urgenter. Stukje grond bij gymzaal. Dit stuk land is van het OBR en ziet er altijd erg rommelig uit. Verlichting garagepleinen. Bewoners geven aan dat ze zelf voor verlichting hebben gezorgd en ook de rekening betalen, maar willen weten of dit wellicht via de deelgemeente kan worden verrekend. Westpunt 2 19 juni 2001 Er wordt aangegeven dat er veel vuil op straat ligt en dat vooral grof vuil door mensen uit andere gemeenten wordt gedumpt. Er zijn veel klachten over de Roteb, vooral dat mensen onbeschoft te woord worden gestaan. Ook wordt aangegeven dat wachttijden van 14 dagen onaanvaardbaar zijn. Lynne Berke vertelt dat toen een aantal jaren geleden werd gesloopt duidelijke afspraken zijn gemaakt met de Roteb en op een aantal centrale plaatsen containers werden geplaatst. Dit zal worden besproken met de Roteb. De hoop voor de toekomst is vooral gebaseerd op het slopen van de flats. De herstructurering is dus een goede zaak. Wat betreft de woningen wordt aangegeven dat nu de huurwoningen, koopwoningen zijn geworden, de huizen en vooral de tuinen achteruit gaan. Maasoevers probeert zoveel mogelijk tuinen bij de gemeenschappelijke tuinen te trekken voor wat betreft onderhoud. Het is duidelijk dat de eerste periode rommeliger verloopt dan verwacht. Er bestaan geen sancties tegen het feit dat iemand de tuin niet onderhoudt. Activiteiten voor de jeugd. Er moeten meer speelmogelijkheden voor kleine kinderen komen. Op dit moment is er een onderzoek naar alle 120 speelplekken in Hoogvliet om te kijken of ze nog voldoen aan de huidige normen, hoeveel er blijven na de herstructurering en waar en hoeveel nieuwe plekken er zouden kunnen komen. De uitslag van dit onderzoek wordt afgewacht voor er nieuwe dingen worden neergezet. Bestrating. De snelheidsremmende bollen moeten uit de bestrating worden gehaald in verband met speciaal vervoer en ambulancevervoer. Dit is reeds bekend bij Jacqueline Cornelissen en er zal naar worden gekeken. Wat betreft de trottoirs wordt aangegeven dat bij de oude huizen oude tegels worden teruggelegd en bij de nieuwbouw nieuwe tegels. Zo ontstaat onderscheid binnen de wijk. 28

30 Westpunt 3 21 juni 2001 De grote meerderheid van de bewoners geeft aan geen overlast te hebben. Alleen de huizen naast de Spijkenisserbrug hebben last van discogangers die vanuit Spijkenisse naar huis gaan. Beschadigingen aan auto s komen wel vaak voor, evenals het vernielen van bushokjes. Er wordt aangegeven dat de politie vaak te laat ter plaatse is om iets te ondernemen. Aad Rayer van de politie zegt dat dit komt omdat er een verdeling is gemaakt tussen 112-meldingen en meldingen van structurele aard. Als het goed is werkt de politie in het laatste geval samen met de sociale instanties in overlegvormen. Dit traject verloopt stroef. Maasoevers geeft aan dat huismeesters vaak voor oplossingen moeten zorgen. Bewoners geven aan dat automobilisten over het voet/fietspad onder de burg naar Meeuwenplaat rijden. Het is doorgegeven aan Catja Kloet, zodat er wegklappaaltjes geplaatst kunnen worden. Er is echter nog niets gebeurd. Verkeersoverlast Verkeer dat van de Aveling naar de Tijmweg wil moet soms extra lang wachten. Er is gevraagd of er geen apart verkeerslicht kan komen, maar dan werkt de buslus niet. Verder is er vooral in het weekend last van hard rijdend verkeer op de Tijmweg. Er wordt aangegeven dat vooral op de Tijmweg, maar eigenlijk in heel Hoogvliet, de bobbels uit de wegen moeten worden gehaald. Dit o.a. in verband met speciaal vervoer en ambulancevervoer. Groen onderhoud Er is een brief ingestuurd waarin wordt aangegeven, dat in de Kaneelhof bomen staan die het licht van de lantaarns wegnemen. Er wordt opgemerkt dat er maar drie lantaarns staan. Vervuiling Mensen kunnen niet op korte termijn bij de Roteb terecht met grof vuil. Hierover neemt Maasoevers contact op met de Roteb. Ook wordt aangegeven dat de bezemploeg met wagen van de Roteb niet goed functioneert en het vuil alleen maar verplaatst. Zalmplaat 1 25 juni 2001 Bewoners geven aan dat de achteruitgang van de buurt te maken heeft met achterstand of gebrek aan onderhoud van bestrating en groen, maar vooral met nieuwe bewoners. Hun tuinen zijn een puinhoop en wat in de schuur hoort, staat in de tuin. Vestia doet hier niets aan. Vestia zegt echter geen sancties te hebben. De klachten moeten naar de buurtconciërge Hassan. Metrostation Zalmplaat wordt als onveilig ervaren en geeft veel overlast, met name door jongeren die daar rondhangen. De politie maakt hierover afspraken met bepaalde jongens. Men moet de jongeren een plek geven. Men wenst meer politie op straat met name op de Bovensim, want daar wordt veel te vaak te hard gereden. De wijkagent geeft aan dat hier binnenkort verkeerscontroles uitgevoerd worden. Paardenpoep is een probleem op fietspaden (hier mogen ze helemaal niet komen). Het probleem onderhoud van wegen, paden en trottoirs moet worden aangepakt. Kolkenactie: ARBO-wet; de putdeksels zijn te zwaar. Mw. Cornelissen belooft hier wat aan te gaan doen, zodat men wel overal de kolkenactie volledig kan uitvoeren. De cocons zijn overvol en zijn niet afgestemd op het aantal bewoners, maar op het aantal huizen. Hier zal naar gekeken worden. Er is weinig aandacht van de deelgemeente. Als je de juiste mensen belt gaat het wel goed. De meeste mensen weten echter niet wie ze moeten bellen. Eerst wordt alles gesloopt, dan pas wordt er opnieuw gebouwd. Er is wat vertraging opgelopen door gevonden asbest. Pas als de uitslag van de test bekend is kan er begonnen worden met de sloop. Er is geen tijdspad, men wil natuurlijk alles zo snel mogelijk in orde hebben. Onderhoud bestrating en buitenruimte Veilig maken metrostation Zalmplaat Paardenpoep 29