Herziening grondexploitaties per 1 januari 2014

Transcriptie

1 Gemeente Hengelo Herziening grondexploitaties per 1 januari maart 2014 Sector Personeel en Financiën Herziening grondexploitaties 2014

2 Gemeente Hengelo Inhoudsopgave Inleiding Gezondheidspark t Oosterveld Twentekanaal Zuid: Zuidelijke Havenweg Veldkamptunnel Campus Watertorenpark Kanaalzone 24 UExploitaties buiten de gemeentelijke administratie Buren, De Veldkamp 30 Bussinesspark XL (RBT) 34 Herziening grondexploitaties 2014

3 Gemeente Hengelo Inleiding In onderliggend deel van de herzieningen zijn de financiële overzichten opgenomen van de bedrijventerreinen, die in exploitatie zijn. Volstaan wordt met een toelichting, een samenvattend overzicht en een overzicht van de verschillen met de herziening van vorig jaar. Hiermee wordt inzicht geboden in de ontwikkeling van de grondexploitaties. De specificaties die ten grondslag liggen aan de gepresenteerde grondexploitaties zijn niet opgenomen zodat meer nadruk gelegd wordt op het globale beeld van de grondexploitatie. Daarnaast wordt hiermee de hoeveelheid papier beperkt. In onderstaand samenvattend overzicht staat het voorgecalculeerde eindresultaat van de te onderscheiden bedrijventerreinen opgenomen. Complex en omschrijving Boekwaarde herzieningen per Boekwaarde Te Te Te buiten de verwachten verwachten verwachten administratie kosten bijdragen opbrengsten Te verwachten Te tijdsinvloede verwachten n resultaat 16 Gezondheidspark Veldkamptunnel Oosterveld Zuidelijke Havenweg Twentekanaal Zuid Westermaat Campus Watertorenpark Kanaalzone Voorraden - Bedrijventerreinen in exploitatie gemeentelijk Complexen buiten de gemeentelijke administratie De Veldkamp Businesspark XL Voorraden - Bedrijventerreinen in exploitatie extern Resultaatverdeling Niet te verrekenen met de Reserve grondexploitatie Wel te verrekenen met de Reserve grondexploitatie Totaal verdeeld resultaat Herziening grondexploitaties

4 Gemeente Hengelo Toelichting complex 16: Gezondheidspark USamenvatting project Rondom het Streekziekenhuis Midden Twente en het Trivium ligt een gebied dat is ontwikkeld tot een stedelijk gebied met als thema Gezondheidszorg. Het (plan)gebied ligt aan de westzijde van Hengelo en wordt begrensd door de Deldenerstraat, de Geerdinksweg, de spoorlijn Hengelo- Zutphen en de Rijksweg 35. Het plangebied heeft een oppervlakte van circa 75 hectare. Voor het Gezondheidspark wordt uitgegaan van een gemengd programma van woningen en bedrijven / voorzieningen. Uitgangspunt is ook dat alle functies die plaats krijgen op het Gezondheidspark een relatie met de gezondheidszorg hebben. Op 15 december 2009 is het bestemmingsplan door de gemeenteraad vastgesteld en op 13 maart 2010 is het in werking getreden. USamenvatting ontwikkeling 2013 en verwachte ontwikkeling in 2014 In 2013 is het gebied verder bouwrijp gemaakt. Daarnaast is het park verder ingericht en zijn afspraken gemaakt met de gebruikers over het parkmanagement. De planning van het woonrijp maken is sterk afhankelijk van het tempo waarin de kavels worden verkocht en bebouwd. Bij deze raming is ook rekening gehouden met kosten voor beheer in de tussenfase. UOverige bevindingen Tot en met 2013 is het grootste deel van de subsidies ontvangen. Begin 2014 zullen de laatste subsidies worden afgerekend en ontvangen. Er zijn in 2013 geen verkopen gerealiseerd. In 2014 zal een gebiedsmakelaar worden ingeschakeld die de werkgroep uitgifte gaat ondersteunen bij de promotie c.q. verkoop van de kavels. UAnalyse risico s Er is sprake van een ambitieuze planning van de uitgifte van de resterende kavels (< 5 jaar). UGrondexploitatie per De grondexploitatie heeft een contante waarde per van ,- (negatief). Dit was vorig jaar (negatief),-. 4 Herziening grondexploitaties 2014

5 Gemeente Hengelo Samenvattend overzicht complex 16: Gezondheidspark A. Ruimtegebruik In m 2 In % Opdrachtgever : H. Huitema Exploitatiegebied % Projectleider : S. Landman Hoofdstructuur ,9% Planeconoom : M. van der Meer Netto oppervlak ,1% Uitgeefbaar ,1% Prijspeil : Startdatum : B. Programma In m 2 Aantal Einddatum : Nog uit te geven: woningen Renteperc. : 4,50% Nog uit te geven: bedrijven Mutatiedatum : Uitgegeven: Omschrijving Gerealiseerd Gerealiseerd Na Nieuwe opzet t/m 2012 in 2013 te realiseren per Verwerving Bouw- en woonrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten BTW 6. Reserve bovenwijkse voorzieningen Reserve grondbedrijf 8. Bodemsanering 9. Overige kosten Totale kosten (I) D. Bijdragen - Subsidies Algemene dienst - Reserve grondbedrijf - Reserve bovenwijkse voorzieningen Derden - Huren en pachten Overige bijdragen Totale bijdragen (II) Netto kosten (I-II=III) Woningbouw Bedrijven Kantoren - Overig Totale opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Financieringskosten Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal Tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde (voorziening) Boekwaarde Herziening grondexploitaties

6 Gemeente Hengelo Gezondheidspark: vergelijk met herziening 2013 Omschrijving Herziening Herziening Verschil Verwerving Bouw- en woonrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten BTW 6. Reserve bovenwijkse voorzieningen Reserve Grondbedrijf 8. Bodemsanering 9. Overige kosten Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Rijk/provincie Algemene dienst - Reserve Grondbedrijf - Reserve bovenwijkse voorzieningen Derden - Huren en pachten Overige bijdragen Totaal bijdragen (II) Netto kosten (I-II=III) Woningbouw Bedrijven Kantoren - Overig Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde E. Tijdsinvloeden - Financieringskosten Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Herziening grondexploitaties 2014

7 Gemeente Hengelo Toelichting complex 35: t Oosterveld USamenvatting project In het verleden is in de Intergemeentelijke Structuurschets en in het Provinciaal Streekplan, aangegeven dat het gebied tussen de Oldenzaalsestraat en de Rijksweg A1 voor 2005 zou worden bestemd tot een bedrijventerrein. Door de gewijzigde gemeentegrens, in het kader van de gemeentelijke herindeling, blijkt de totale oppervlakte van het plangebied te zijn vergroot van ongeveer 5 hectare naar circa 25 hectare. Inmiddels is het plangebied opgenomen in het bestemmingsplan A1. Het terrein is inmiddels bouwrijp. Dit betekent dat de kavels kunnen worden aangeboden voor reguliere bedrijvigheid in de lichte industrie, groothandel en transport & distributie. USamenvatting ontwikkelingen 2013 en verwachte ontwikkelingen in 2014 In 2013 is aan verkoopopbrengsten gerealiseerd. In de jaarschijf 2013 van de vorige herziening was circa ,- opgenomen. De verwachting is voor 2014 dat er circa ,- aan grondopbrengsten zal worden gerealiseerd. Hiervan is een bedrag van rond de voor het tweede deel van een bedrijfsverzamelgebouw. Vanaf 2014 wordt verwacht dat de verkoop weer aantrekt. Wel is de prognose voor realisatie van de grondverkopen aangepast. Vorig jaar was de looptijd van de grondexploitatie tot en met Nu is de looptijd met 2 jaar verlengd tot en met Dit levert rentenadeel op, maar ook extra opbrengstindexering. Conform de vastgestelde uitgangspunten voor de grondexploitaties zijn de grondprijzen, van de nog te realiseren verkopen, niet verhoogd ten opzichte van de vorige herziening. Nieuw is dat in 2014 geen opbrengststijging is toegepast. In 2015 wordt met 1% opbrengstenstijging gerekend en vanaf %. De toepassing van de opbrengstindexering heeft tot gevolg dat er circa ,- minder aan opbrengststijging wordt gerekend dan in de herziening van vorig jaar. Per saldo wordt nog steeds meer aan opbrengstindexering toegerekend dan in de vorige herziening. In de kostensfeer is de afdracht aan de Reserve Bovenwijks komen te vervallen. Het bedrag van komt nu via het eindresultaat van de grondexploitatie in de Reserve Grondbedrijf terecht. Voorzieningen die als bovenwijks kunnen worden aangemerkt in relatie tot deze grondexploitatie, zijn al aangelegd en anderszins gedekt. Verder kent de grondexploitatie een tekort en moet hiervoor een voorziening worden getroffen. Als we de afdracht aan de Reserve Bovenwijks zouden handhaven, zouden we geld sparen voor investeringen die niet meer worden gerealiseerd. Daarom heeft het geen zin aan de Reserve Bovenwijks af te dragen en kan de bijdrage komen te vervallen. Herziening grondexploitaties

8 Gemeente Hengelo In de plankosten is een stelpost voor planschades ( ) komen te vervallen. De raming voor beheerskosten is verhoogd met Het geraamde budget voor de verkoopkosten en planeconomie bleek onvoldoende op basis van de herziening per 1 januari Verder is de raming voor sloopkosten met verhoogd. Dit in verband met de onduidelijkheid ten aanzien van de aanwezigheid van asbest in de woningen en het feit dat de gemeente nog geen asbestonderzoek heeft kunnen doen. De rente is verlaagd van 5,5% per jaar naar 4,5% per jaar. Per saldo wordt nu meer aan rente toegerekend dan in de vorige herziening. Als in de huidige herziening dezelfde rentesystematiek zou worden toegepast als vorig jaar dan zou meer aan rente zijn toegerekend. De gewijzigde rentetoerekening levert dus op. Per saldo neemt de eindwaarde van de grondexploitatie met circa toe ten opzichte van de herziening per 1 januari Verwacht mag worden dat door het vervallen van de afdracht aan de Reserve Bovenwijks het resultaat met zou toenemen. Overige wijzigingen hebben dus op eindwaarde een verslechtering veroorzaakt van UOverige bevindingen Niet van toepassing UAnalyse risico s Niet van toepassing UGrondexploitatie per Het eindresultaat wordt op basis van contante waarde per geraamd op circa 1,2 miljoen negatief. Op contante waarde is dit circa ,- positiever dan op basis van de herziening van vorig jaar mocht worden aangenomen. 8 Herziening grondexploitaties 2014

9 Gemeente Hengelo Samenvattend overzicht complex 35: Bedrijventerrein 't Oosterveld A. Ruimtegebruik Opdrachtgever : H. Huitema Exploitatiegebied % Projectleider : M. Lode Verharding % Planeconoom : G.Knegt Water % Wadi's en groen % Prijspeil : Netto uitgeefbaar % Startdatum : Einddatum : B. Programma In m 2 Aantal Rentepercentage: 4,50% Uitgeefbaar: bedrijven Mutatiedatum : Uitgeefbaar: gerealiseerd Uitgeefbaar: nog uit te geven Omschrijving Gerealiseerd Gerealiseerd Na Nieuwe opzet t/m 2012 in 2013 te realiseren per Verwerving Bouw- en woonrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten Niet terugvorderbare b.t.w Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Reserve Grondbedrijf Bodemsaneringskosten Overige kosten (onvoorzien) Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Subsidies Algemene dienst Reserve Grondbedrijf ISV Derden Ontvangen huren en pachten Overige bijdragen Totaal bijdragen (II) Netto kosten (I-II = III) Woningbouw Bedrijvigheid Kantoren Gerealiseerde optievergoedingen Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde (IV-III) F. Tijdsinvloeden - Rente Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Boekwaarde Herziening grondexploitaties

10 Gemeente Hengelo 't Oosterveld: vergelijk met herziening 2014 Omschrijving Herziening Herziening Verschil Verwerving Bouw- en woonrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten Niet terugvorderbare b.t.w. p.m. p.m. p.m. 6. Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Reserve Grondbedrijf Stelpost bodemsanering Overige kosten (onvoorzien) Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Subsidies Algemene dienst Reserve Grondbedrijf ISV Derden Ontvangen huren en pachten Overige bijdragen Totaal bijdragen (II) Netto kosten (I-II = III) Woningbouw Bedrijvigheid Kantoren Overig Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde (IV-III) F. Tijdsinvloeden - Rente Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Herziening grondexploitaties 2014

11 Gemeente Hengelo Toelichting complex 84: Zuidelijke Havenweg USamenvatting project Ten behoeve van de herontwikkeling van delen van het bedrijventerrein Twentekanaal heeft de gemeenteraad in het najaar van 2004 het Masterplan Bedrijventerrein Twentekanaal vastgesteld. Tegelijkertijd heeft de raad groen licht gegeven voor het project Herstructurering Twentekanaal, verplaatsen puinbreker/herontwikkeling TRM-locatie en omgeving. Het centrale projectonderdeel was het verplaatsen van de puinbreker van de Twentse Recycling Maatschappij (TRM) en het vervolgens herontwikkelen van de achtergebleven locatie en omgeving. In 2009 heeft de TRM aangegeven de voorgenomen verplaatsing van de puinbreker vanwege de hoge (verhuis)kosten niet door te zetten. Besloten is de bedrijfsactiviteiten voort te zetten op de bestaande locatie. Daardoor is het oorspronkelijke herstructureringsplan niet meer uitvoerbaar. De onduidelijkheid rond de verplaatsing van de puinbreker en de mogelijke bodemverontreiniging heeft concrete ontwikkeling van dit terrein lange tijd in de weg gestaan. Nu bekend is dat de puinbreker op de huidige locatie blijft en gaat investeren om de overlast te verminderen, is een deel van de onzekerheid weggenomen. Uit aanvullend bodemonderzoek blijkt tevens dat de aanwezige stortplaats nauwelijks belemmerend is voor de herontwikkeling. USamenvatting ontwikkelingen in 2013 en verwachte ontwikkelingen in 2014 In 2013 is vast komen te staan dat een reeds eerder verkregen subsidie voldoet aan de gestelde voorwaarden en niet terug betaald hoeft te worden. De saneringswerzaamheden zijn in 2013 nagenoeg afgerond. In 2013 is een stuk grond á m² in erfpacht uitgegeven. Binnen het complex Zuidelijke Havenweg zijn nog twee kavels beschikbaar. Wanneer deze kavels zijn uitgegeven kan het complex worden afgesloten. UOverige bevindingen Niet van toepassing UAnalyse risico s Gezien de saneringsproblematiek van de afgelopen jaren blijft de bodemgesteldheid van de nog te verkopen kavels een risico. UGrondexploitatieberekening per Het resultaat op eindwaarde ( ) bedraagt ,-. De contante waarde per bedraagt ,- (positief). Ten opzichte van 2013 is het resultaat verbeterd met ,-. Herziening grondexploitaties

12 Gemeente Hengelo Samenvattend overzicht complex 84: Zuidelijke Havenweg A. Ruimtegebruik In m 2 In % Opdrachtgever : F. Locher Bruto oppervlak Projectleider : G. Koekkoek Netto uitgeefbaar Planeconoom : C. van Steenwijk Groen en water overig Prijspeil : Startdatum : B. Programma In m 2 Aantal Einddatum : Nog uit te geven: bedrijven Rentepercentage : 5,00% Uitgegeven: bedrijven Mutatiedatum : Omschrijving Gerealiseerd Gerealiseerd Na Nieuwe opzet t/m 2012 in 2013 te realiseren per Verwerving 2. Bouwrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten BTW 6. Afdracht aan Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Afdracht aan Reserve Grondexploitaties Bodemsanering 9. Overige kosten Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Rijkssubsidie Provinciale subsidie Algemene Dienst Reserve Grondbedrijf Reserve Bovenwijkse Voorzieningen - Overige bijdragen Totaal bijdragen (II) Netto kosten Bedrijven Kantoren Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Rente Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Boekwaarde Herziening grondexploitaties 2014

13 Gemeente Hengelo Zuidelijke Havenweg: Vergelijk met herziening 2013 Omschrijving Herziening Herziening Verschil Verwerving 2. Bouwrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten BTW 6. Afdracht aan Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Afdracht aan Reserve Grondbedrijf Bodemsanering 9. Overige kosten Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Rijkssubsidie Provinciale subsidie Algemene Dienst Reserve Grondbedrijf Reserve Bovenwijkse Voorzieningen - Overige bijdragen Totaal bijdragen (II) Netto kosten Bedrijven Kantoren Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Rente Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Herziening grondexploitaties

14 Gemeente Hengelo Toelichting complex 92: Veldkamptunnel USamenvatting project In de samenwerkingsovereenkomst Borne-Hengelo d.d is besloten 115 hectare bedrijventerrein te ontwikkelen (100 hectare op grondgebied gemeente Borne en 15 hectare grondgebied gemeente Hengelo). De gezamenlijke ontwikkeling wordt benoemd als Buren waarbij het bedrijventerrein de Veldkamp de eerste fase is. De gemeente Hengelo staat financieel garant voor 80/115 van het resultaat van de vastgestelde grondexploitatie. De financiële administratie van de ontwikkeling Buren vindt plaats binnen de gemeente Borne. Alle kosten verantwoord binnen complex 92 zullen conform de samenwerkingsovereenkomst Buren worden ingebracht in de gezamenlijke grondexploitatie. Dit houdt in dat de kosten vanuit de gemeente Hengelo worden doorbelast aan de gemeente Borne waar de financiële administratie van de grondexploitatie plaatsvindt. De boekwaarde van complex 92 bedraagt per ,-. Enkel nog de kosten die betrekking hebben op medewerkers binnen de gemeente Hengelo die meewerken aan de ontwikkeling Buren, zijn verantwoord binnen complex 92. Uiteindelijk zal na realisatie van de ontwikkeling Buren het saldo van complex 92 0,- bedragen. 14 Herziening grondexploitaties 2014

15 Gemeente Hengelo Samenvattend overzicht complex 92: De Veldkamptunnel A. Ruimtegebruik In m 2 In % Opdrachtgever : J. Neijenhuis Bruto oppervlak % Projectleider : Openbaar oppervlak % Planeconoom : C. van Steenwijk Netto oppervlak % Prijspeil : Startdatum : B. Programma In m 2 Aantal Einddatum : Rentepercentage : 4,50% Nog uit te geven: bedrijven Mutatiedatum : Omschrijving Gerealiseerd Gerealiseerd Boekwaarde In 2014 te t/m 2012 in 2013 per realiseren 1. Verwerving Bouwrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten BTW 6. Reserve Bovenwijkse Voorzieningen 7. Reserve Grondbedrijf Realisatie Veldkamptunnel Overige kosten Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Subsidies Algemene dienst - Reserve Grondbedrijf - Reserve ISV - Ontvangen huren en pachten - Overige bijdragen Bijdrage grondexploitatie De Veldkamp Totaal bijdragen (II) Netto kosten (I-II = III) Woningbouw - Bedrijven - Kantoren - Overig Totaal opbrengsten (IV) Nominale waarde F. Tijdsinvloeden - Rente Kostenindexering - Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Herziening grondexploitaties

16 P is Gemeente Hengelo Toelichting complex 96: Westermaat Campus USamenvatting project Ten noorden van de snelweg A1 ligt businesspark Westermaat Campus. Ruim 50% van de gronden zijn inmiddels uitgegeven. In december 2011 heeft de gemeente de aandelen van de AM in de CV/BV overgenomen. De gronden van de CV/BV zijn in 2012 overgenomen door de gemeente Hengelo; Westermaat Campus is daarmee een gemeentelijke grondexploitatie. Opheffing van de CV/BV heeft in 2013 plaatsgevonden. USamenvatting ontwikkelingen in 2013 en verwachte ontwikkelingen in 2014 In 2013 is ,- betaald aan tijdelijke beheerskosten (onder andere gemeentelijke belastingen). Aan plankosten is afgerond ,- besteed. In verband met de verkoop van kleinere kavels in deelgebied 3c is voor substructuur aangelegd die bij de kopers van de kavels in rekening gebracht gaat worden. De eerste kavel is in 2013 bebouwd. De tweede kavel wordt naar verwachting in 2014 verkocht. Onder overige bijdragen is de uitstapvergoeding van AM verantwoord. In 2013 is een derde termijn à ,- betaald waardoor het nog te ontvangen deel van de bijdrage uitkomt op ,- In 2013 heeft Ikea betaald voor het gebruik van grond als parkeerterrein. Het parkeerterrein is na de in gebruik name van de parkeergarage door Ikea, begin 2014 opgeruimd. In 2013 is op Westermaat Campus geen grond verkocht. In 2014 zullen naar verwachting circa ,- plan- en beheerskosten gemaakt worden. Ook wordt verwacht dat het nodig zal zijn in substructuur te investeren om partijen aan te trekken. Er is gerekend op een derde termijn van de uitstapvergoeding van AM. Hiernaast wordt gerekend op de verkoop van 2 kavels met een gezamenlijke oppervlakte van m2 voor ,-. De voorbereiding van deze verkopen bevindt zich in een vergevorderd stadium. UOverige bevindingen De raming van tijdelijk beheer is herzien. Dit betreft met name de raming van de gemeentelijke belastingen. Doordat de uitgifte trager verloopt, is meer budget nodig voor gemeentelijke belastingen. Het budget dat opgenomen was onder fondsen is herschikt naar algemene plankosten en onvoorzien. Voor de substructuur is meer budget opgenomen omdat steeds vaker maatwerk geleverd moet worden om de kavels te kunnen verkopen. Er is ten behoeve van de verkoopbaarheid gekozen voor een eenvoudiger uitgiftesystematiek. Als gevolg van deze systematiek zijn delen van de grond niet meer verkoopbaar. Het aantal verkoopbare meters is verkleind in de grondexploitatie. De grondprijs per mp 2 verhoogd in de exploitatie om een deel van de derving aan opbrengsten op te vangen. Dit was mogelijk omdat er 16 Herziening grondexploitaties 2014

17 Gemeente Hengelo een verschil zat tussen de vraagprijs en de prijs die in de exploitatie opgenomen was. De geraamde grondopbrengst daalt met afgerond ,-. Hiernaast is overeenstemming bereikt met Normteq over de betaling van extra in gebruik genomen meters. Ruim ,- van deze opbrengst zal niet geïnd kunnen worden. UAnalyse risico s In de zone langs de A1 is gerekend op grondopbrengsten door de verkoop van grond voor parkeren. De parkeerdruk is groot en er lijkt wel markt te zijn hiervoor. De verkoop hiervan vraagt extra aandacht. Gezien het historische gebruik bestaat het risico dat tijdens werkzaamheden bodemvreemd materiaal (begraven restafval) in beeld komt dat hinderlijk is bij bebouwing. Er is natuurlijk wel bodemonderzoek verricht maar niet iedere m² is onderzocht. Hoewel voor de verkoop van de grond al een aanzienlijk langere tijd geraamd is dan voorheen bestaat het risico dat de verkoop nog meer tijd in beslag neemt. Een deel van de kavels die nog verkocht moet worden, ligt onder een helling (de terp in deelgebied 2a en 2b/3b). Dit brengt een extra uitdaging met zich mee bij de inrichting van de kavels. In de huidige kopersmarkt bestaat het risico dat kopers aanvullende voorwaarden zullen stellen voordat ze deze uitdaging aan willen gaan. UGrondexploitatieberekening per De grondexploitatie vertoont een tekort van ,- op eindwaarde. Contant bedraagt het resultaat van de grondexploitatie afgerond ,- negatief per Het resultaat is daarmee op contante waarde datum met ,- verslechterd. De verslechtering wordt met name veroorzaakt doordat er sprake is van een kopersmarkt waardoor de verkopen trager en moeilijker verlopen en waardoor meer concessies gedaan moeten worden om verkopen te realiseren. Herziening grondexploitaties

18 Gemeente Hengelo Samenvattend overzicht complex 96: Westermaat Campus A. Ruimtegebruik in m 2 in % Opdrachtgever : J. Nijenhuis Te handhaven bebouwing Projectleider : M. Lode Te handhaven opp. Wegen Planeconoom : G. Witvoet Netto oppervlak % Openbaar oppervlak Prijspeil : Bruto oppervlak % Startdatum : Einddatum : B. Programma in m 2 in % Rentepercentage : 4,5 % Nog uit geven woningen Mutatiedatum : Nog uit te geven overige functies % Omschrijving Gerealiseerd Gerealiseerd Na Nieuwe opzet t/m 2012 in 2013 te realiseren per verwerving Tijdelijk beheer Opruiming en sloop Milieukosten Bouwrijp maken 6. Woonrijp maken Planstructurele voorzieningen 8. Bijdragen en fondsen Begeleiding (V&T/AK) W&R/ Onvoorzien Rente en financiering Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Rijks- en provinciale bijdragen - Algemene Dienst Reserve grondbedrijf - Overige bijdragen Derden Totaal bijdragen (II) Netto kosten Bedrijvigheid Wonen Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Rente Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Boekwaarde Herziening grondexploitaties 2014

19 Gemeente Hengelo Campus: vergelijk met herziening 2013 Omschrijving Herziening Herziening Verschil Verwerving Bouw- en woonrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten BTW 0 6. fondsen W&R/Onvoorzien Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Subsidies en bijdragen Totaal bijdragen (II) Netto kosten (I-II=III) Woningbouw - Bedrijven Kantoren - Overig Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde E. Tijdsinvloeden - Financieringskosten Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Herziening grondexploitaties

20 Gemeente Hengelo Toelichting complex 103: Waterpark Veldwijk Noord USamenvatting projectu Het Waterpark Veldwijk Noord is één van de belangrijkste entrees aan het spoor aan de oostzijde van Hengelo en valt binnen het herstructureringsgebied Veldwijk Noord. Het Waterpark maakte onderdeel uit van de ontwikkelvisie Stad en Milieu Zuidelijke Spoorzone. Het belang van wijkgroen en met name de behoefte aan parkgroen voor de wijk wordt benadrukt in deze visie. De waterhuishouding wordt gebaseerd op het principe van afkoppelen waardoor tevens in het park ruimte moet worden gevonden voor waterberging. Verder zal de waterhuishouding in de ontwikkelvisie als structurerend element worden gehanteerd. De invulling zoals opgenomen in de nota van uitgangspunten Veldwijk Noord Plus (zoals vastgesteld door de Raad op dd ) sluit aan bij de ontwikkelvisie Stad en Milieu Zuidelijke Spoorzone door de gewenste voorzieningen op te nemen in het waterpark, met een reservering voor water, het behoud van de rijksmonumenten en de toegankelijkheid en openbaarheid van het parkgebied. Het park wordt tevens de centrale plek voor de huisvesting van de brede school annex multifunctionele accommodatie. Op zijn het exploitatieplan en het bestemmingsplan voor het Waterpark vastgesteld door de Raad. Tegen het bestemmingsplan en exploitatieplan is bezwaar gemaakt. Uiteindelijk heeft dat bezwaar geresulteerd in een procedure bij de Raad van State. Op heeft de Raad van State het beroep tegen het bestemmingsplan en exploitatieplan ongegrond verklaard. USamenvatting ontwikkelingen 2013 en verwachte ontwikkelingen 2014 De gemeente heeft de gronden in bezit voor de ontwikkeling van de brede school. Er wordt in 2014 gestart met het bouwrijp maken van het terrein. De plankosten zijn fors opgelopen bij de gemeente, omdat de kosten voor de onteigening (met name de advocaatkosten) hoger zijn uitgevallen. Ook de saneringskosten gaan naar verwachting hoger uitvallen. Een deel van de onvoorziene kosten wordt gebruikt om deze tegenvallers op te vangen. UOverige bevindingen Niet van toepassing UAnalyse risico s Van groot belang voor de wijk is de ontwikkeling van het winkelcentrum nabij het park. Om de doelstellingen die gemeente en Welbions nastreven te halen met de herstructurering om een vitale wijk te realiseren is een goed voorzieningenniveau van belang. Het park en de MFA zijn zeker gesteld, maar de realisatie van het winkelcentrum is nog niet volledig gegarandeerd. Risico hierbij is dat de woningontwikkeling dan ook achterblijft en daarmee ook het bereiken van de 20 Herziening grondexploitaties 2014

21 Gemeente Hengelo doelstellingen. Financieel is het hieraan verbonden risico voor de gemeente gering omdat er sprake is van een negatieve boekwaarde en investeringen ten laste van de grondexploitatie pas gedaan worden als de opbrengsten zeker zijn gesteld. Er is met de eigenaar van het gebied rond de watertoren overeenstemming over de verwerving van de gronden. De waardebepaling wordt gedaan door drie taxateurs. De gemeente heeft als voorwaarde gesteld dat de waarde niet hoger mag zijn dan het bedrag dat is opgenomen in het exploitatieplan. Indien de vastgestelde waarde hoger uitvalt, dan wordt de watertoren in principe niet verworven. Een deel van dit terrein is echter noodzakelijk om de westelijke verbinding van Veldwijk Noord naar het park te realiseren. Hier zal dan separaat een afspraak over moeten worden gemaakt en dit kan mogelijk tot vertraging leiden. UGrondexploitatieberekening Volgens de grondexploitatieberekening is er op de eindwaarde een positief resultaat van Herziening grondexploitaties

22 Gemeente Hengelo Samenvattend overzicht complex 103: Watertorenpark A. Ruimtegebruik In m 2 In % Opdrachtgever J. Nijenhuis Bruto exploitatiegebied ,0% Projectleider H. Lubbers Verharding ,0% Planeconoom F. Kosters Groen en water ,6% Netto oppervlak ,0% Prijspeil Startdatum B. Programma In m 2 Aantal Einddatum Nog uit te geven: woningbouw Rentepercentage 4,5% Nog uit te geven: overig n.v.t. n.v.t. Mutatiedatum Looptijd 2 Omschrijving Gerealiseerd Gerealiseerd Na Nieuwe opzet t/m 2012 in 2013 te realiseren per Raming van inbengwaarden Onderzoekskosten Bodemsanering en grondwerken Bouw en woonrijpmaken Maatregelen, plannen besluiten en rechtshandelingen Kosten m.b.t. gronden buiten het exploitatiegebied , Kosten voor toekomstige grondexploitaties VTU kosten Opstellen van ruimtelijke plannen Ontwerpcompetities Gemeentelijke apparaatskosten Kosten tijdelijk beheer Kosten btw Onvoorzien Totaal kosten (I) D. Bijdragen 1. Bijdragen en subsidies van gemeente Bijdragen en subsidies van derden Bijdragen toekomstige exploitaties Totaal bijdragen (II) Netto kosten (I-II = III) Uitgifte van gronden binnen het exploitatiegebied Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Rente Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Boekwaarde Herziening grondexploitaties 2014

23 Gemeente Hengelo Watertorenpark: Vergelijk met herziening 2013 Omschrijving Te realiseren Opzet Verschil na per Raming van inbengwaarden Onderzoekskosten Bodemsanering en grondwerken Bouw en woonrijpmaken Maatregelen, plannen besluiten en rechtshandelingen Kosten m.b.t. gronden buiten het exploitatiegebied , Kosten voor toekomstige grondexploitaties VTU kosten Opstellen van ruimtelijke plannen Ontwerpcompetities Gemeentelijke apparaatskosten Kosten tijdelijk beheer Kosten btw Onvoorzien Totaal kosten (I) D. Bijdragen 1. Bijdragen en subsidies van gemeente Bijdragen en subsidies van derden Bijdragen toekomstige exploitaties Totaal bijdragen (II) Netto kosten (I-II = III) Uitgifte van gronden binnen het exploitatiegebied Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Rente Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Herziening grondexploitaties

24 P fase Gemeente Hengelo Toelichting complex 716: Hart van Zuid 2P e Kanaalzone USamenvatting projectu Op is de grondexploitatie voor het deelplan Kanaalzone opnieuw vastgesteld als onderdeel van de grondexploitaties van fase 2b. Het deelplan is circa 9,6 hectare groot en wordt begrensd door de Omloopleiding, een particuliere kavel, het Twentekanaal en de Boekeloseweg. Op het terrein wordt een kade aangelegd waardoor het terrein geschikt wordt voor havengebonden bedrijvigheid. In de grondexploitatie is ervan uitgegaan dat 65% van het terrein zal worden uitgegeven. Circa 17% zal worden verhard en 18% zal ingericht worden met groen. Samenvatting ontwikkelingen 2013 en verwachte ontwikkelingen 2014 In 2013 is gestart met het saneren en bouwrijp maken van de Kanaalzone. Ook is de kade grotendeels gerealiseerd. Tot en met 2013 is aan de aanleg van de kade ruim besteed. Met het sluiten van de package-deal is de uitgifte in erfpacht van 4,3 hectare aan Stork geregeld. Eind 2013 is de grond in erfpacht uitgegeven en is Stork gestart met de nieuwbouw voor Stork Thermeq. Met de uitgifte in erfpacht is een grondopbrengst gerealiseerd van ,-. In 2013 is in het kader van IMG ,- ontvangen van de provincie Overijssel. De resterende grond van Stork (105 m²) zal gekocht worden in De bestrating van de kade zal gerealiseerd worden nadat de kabels en leidingen gelegd zijn. Het saneren en bouwrijp maken van het gebied ten oosten van de toekomstige zuidelijke Laan HvZ zal afgerond worden. De gemeente heeft om praktische redenen voor Hart van Zuid bestemde EFRO middelen ingezet in andere projecten. De vrijgespeelde eigen middelen à worden ingezet in Hart van Zuid. Deze gemeentelijke middelen zullen in 2014 verrekend worden. Vanuit het deelplan Kanaalzone is afgedragen van het deelplan Laan Hart van Zuid zuid door een verschuiving van de bijdrage uit ARI. UOverige bevindingen Ten opzichte van de per vastgestelde grondexploitatie is het budget voor de aanleg van de kade met circa ,- verlaagd. Er wordt vanuit gegaan dat hierdoor minder Quick Win subsidie voor binnenvaart ontvangen gaat worden. Naar aanleiding van een kredietraming voor het ontwikkelen van een Voorlopig Ontwerp en een bestemmingsplan voor de Laan is geconstateerd dat de plankosten herverdeeld moesten worden. Per is meer plankostenbudget beschikbaar voor de noordelijke en de zuidelijke Laan. Het restant budget voor de plankosten in de Kanaalzone is verlaagd met Herziening grondexploitaties 2014

25 Gemeente Hengelo UAnalyse van de resterende risico s Voor de aanleg van de kade is een Quick Win subsidie verstrekt op basis waarvan 50 % van de aanleg van de kade en de toe-leidende infrastructuur gesubsidieerd kan worden. Op basis van de beschikking hadden de kosten voor gemaakt moeten zijn. Voor de kade zijn het merendeel van de kosten bijtijds gemaakt. Voor de toe-leidende infrastructuur moeten nog de nodige kosten gemaakt worden. In verband hiermee is uitstel gevraagd bij het ministerie. UGrondexploitatieberekening De kosten, opbrengsten en fasering zijn herzien op basis van de inzichten per Er is uitgegaan van de gemeentelijke grondslagen voor de indexering van kosten en opbrengsten. Ten opzichte van de per vastgestelde grondexploitatie zijn de nominale kosten gedaald met ,-. De nominale opbrengsten zijn, inclusief subsidies en bijdragen, gedaald met ,-. Buiten de tijdsinvloeden, is het resultaat van de grondexploitatie verslechterd met ,-. De kosten van de tijdsinvloeden zijn per ,- lager. Hierdoor verbetert het resultaat van de grondexploitatie per saldo op eindwaarde met ,-. Het resultaat van de grondexploitatie is circa ,- positief (op eindwaarde ). Contant bedraagt het resultaat ,- positief per Herziening grondexploitaties

26 Gemeente Hengelo Samenvattend overzicht complex 716: Kanaalzone Hart van Zuid A. Ruimtegebruik In m 2 Opdrachtgever : G.J.Meijer/Van Wijnen Exploitatiegebied Projectleider : Projectbureau HVZ Hoofdstructuur Planeconoom : G. Witvoet Netto oppervlak Substructuur Prijspeil : Uitgeefbaar Startdatum : B. Programma In m 2 Einddatum : Nog uit te geven: woningen Renteperc. : 4,50% Nog uit te geven: bedrijven Mutatiedatum : Uitgegeven: Omschrijving Gerealiseerd Gerealiseerd Na Nieuwe opzet t/m 2012 in 2013 te realiseren per Verwerving Bouw- en woonrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten BTW Reserve grondbedrijf 8. Bodemsanering Overige kosten Totale kosten (I) D. Bijdragen - Subsidies Algemene dienst Reserve grondbedrijf - Derden - Huren en pachten Totale bijdragen (II) Netto kosten (I-II=III) Woningbouw - Bedrijven Kantoren Totale opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Financieringskosten Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal Tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Boekwaarde per Herziening grondexploitaties 2014

27 Gemeente Hengelo Boekwaardeoverzicht complex 716: Kanaalzone Hart van Zuid Opdrachtgever Projectleider Planeconoom : G.J.Meijer/Van Wijnen : projectbureau HvZ : G. Witvoet Prijspeil : Startdatum : Einddatum : Rentepercentage : 4,5 % Mutatiedatum : Omschrijving gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd t/m 2012 in 2013 t/m Verwerving Bouw- en woonrijp maken Planvorming Beheerskosten Bodemsanering Totaal kosten (I) D. Subsidies / Bijdragen - Europese-rijks-provinciale subsidies Algemene dienst/fgi - Voorziening stadsvernieuwing - Reserve grondbedrijf - Voorziening rioolrenovatie - Overige bijdragen - Derden Totaal bijdragen (II) Netto kosten Bedrijven Wonen Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Financieringskosten Kostenindexering - Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Boekwaarde Boekwaarde Deel gemeente Hengelo (50%) Herziening grondexploitaties

28 Gemeente Hengelo Boekwaardeoverzicht complex 716: Kanaalzone Hart van Zuid Opdrachtgever Projectleider Planeconoom : G.J.Meijer/Van Wijnen : projectbureau HvZ : G. Witvoet Prijspeil : Startdatum : Einddatum : Rentepercentage : 4,5 % Mutatiedatum : Omschrijving gerealiseerd gerealiseerd gerealiseerd t/m 2012 in 2013 t/m Verwerving 2. Bouw- en woonrijp maken 3. Planvorming Beheerskosten Bodemsanering 9. Totaal kosten (I) D. Subsidies / Bijdragen - Europese-rijks-provinciale subsidies - Algemene dienst/fgi - Voorziening stadsvernieuwing - Reserve grondbedrijf - Voorziening rioolrenovatie - Overige bijdragen - Derden Totaal bijdragen (II) Netto kosten Bedrijven - Wonen Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde F. Tijdsinvloeden - Financieringskosten Kostenindexering - Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Boekwaarde Boekwaarde Deel gemeente Hengelo (50%) Herziening grondexploitaties 2014

29 Gemeente Hengelo Kanaalzone Hart van Zuid: vergelijk met in 2013 vastgestelde grex Omschrijving Herziening Herziening Verschil Verwerving Bouw- en woonrijp maken Algemene plankosten Beheerskosten BTW Reserve grondbedrijf Bodemsanering Overige kosten Totaal kosten (I) D. Bijdragen - Subsidies Algemene dienst Reserve grondbedrijf Derden Huren en pachten Totaal bijdragen (II) Netto kosten (I-II=III) Woningbouw Bedrijven Totaal opbrengsten (IV) Nominale eindwaarde E. Tijdsinvloeden - Financieringskosten Kostenindexering Opbrengstenindexering Totaal tijdsinvloeden Eindwaarde Contante waarde Herziening grondexploitaties

30 Gemeente Hengelo Toelichting: Buren, De Veldkamp USamenvatting project De Veldkamp is het bedrijventerrein dat de gemeenten Borne en Hengelo gezamenlijk ontwikkelen. In de samenwerkingsovereenkomst Buren is vastgesteld dat de gemeente Borne voor 35/115 (30%) en de gemeente Hengelo voor 80/115 (70%) financieel risico draagt. USamenvatting ontwikkelingen in 2013 en verwachte ontwikkelingen in 2014 De totale boekwaarde is per In 2013 is de boekwaarde toegenomen met waar een toename van werd verwacht. Binnen de grondexploitatie zijn ten opzichte van vorig jaar een aantal belangrijke wijzigingen doorgevoerd: Uitgiftetempo De wijzing van het uitgiftetempo betekent dat de grondexploitatie verslechtert met circa 1,1 mln. (op contante waarde). De oorzaak van de wijziging van het uitgiftetempo ligt in het feit dat op dit moment voor 2014 geen concrete verkopen zijn voorzien. Omdat er wel geïnteresseerde partijen zijn en bovendien de (economische) verwachtingen op de langere termijn niet zijn gewijzigd, leidt dit tot een prognose gelijk aan die van de grondexploitatie 2013 maar alles een jaar later. De gemeenten Almelo, Borne, Enschede, Hengelo en Oldenzaal hebben in 2013 een herijking van de bedrijventerreinenvisie laten opstellen. Dit rapport geeft aan dat de vraag in Netwerkstad Twente van 2013 t/m ,5 hectare is. Het rapport geeft tevens aan dat we reëel kunnen verwachten dat op de Veldkamp t/m 2020 nog 12 hectare kan worden uitgegeven, waarbij voor de korte termijn ( ) 2,0 hectare genoemd is. De rest van de uitgifte zal plaatsvinden na Momenteel lopen er concrete gesprekken voor in totaal circa 1,0 hectare. Plankosten De plankosten in de voorliggende grondexploitatie zijn verhoogd. Dit betekent dat het resultaat van de grondexploitatie verslechtert met circa 0,4 mln. (op contante waarde) ten opzichte van vorig jaar. De oorzaak van het ophogen van de plankosten ligt in het feit dat er een extra planjaar is en het budget ten behoeve van verkoopkosten is verhoogd. In 2014 is gestart met de ontwikkeling van een nieuwe marketingstrategie voor De Veldkamp. De nieuwe strategie moet de uitgifte een extra impuls geven. Inmiddels heeft een krachtveldanalyse plaatsgevonden (waaraan acties worden verbonden) en zijn de kansrijke bedrijfssectoren in beeld gebracht. Momenteel wordt gewerkt aan ondersteunende uitingen (beeldmerk, impressies etc.) zodat vanaf het 2e kwartaal van 2014 de acquisitie een nieuwe impuls kan krijgen. Er wordt een werkgroep ingesteld die wordt belast met het uitvoeren en monitoren van de verschillende marketing- en acquisitieactiepunten. 30 Herziening grondexploitaties 2014