onderwerp Toezending stukken inz. presentatie kwaliteitsniveau openbare ruimte

Transcriptie

1 PURMEREND Postbus AA Purmerend telefoon telefax Afdeling Stadsbeheer Team Staf Stadsbeheer Leden van de Gemeenteraad uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 25 maart 2015 onderwerp Toezending stukken inz. presentatie kwaliteitsniveau openbare ruimte Geachte leden van de gemeenteraad VERZONDEN Bijgaand treft u zoals toegezegd de presentatie die op uw verzoek gehouden is over de kwaliteit van de openbare ruimte. Tevens zijn de onderzoeken naar de beeldkwaliteit onder de bevolking en onder raadsleden toegevoegd. In de presentatie worden keuzes gepresenteerd die ervoor kunnen zorgen dat er een iets hogere kwaliteit in het centrum en de wijkwinkelcentra kan worden gerealiseerd, maar deze keuzes hebben wel gevolgen voor de andere gebieden in Purmerend. Het college is niet voornemens te besluiten om deze keuzes te maken en stelt voor de hele openbare ruimte op minimaal C-niveau te blijven beheren. met vriendelijke groet, Mario Hegge)^ Wethouder Fysieke Leefomgeving bijlage(n): Geen behandeld door: L. van Dien telefoonnummer Stadhuis bezoekadres: Purmersteenweg 42 rekeningnummer: NL35 BNGH Werkplein Purmerend Waterlandlaan 22-36

2

3 Voorstel beheerkwaliteit openbare ruimte Nuances in C Raadsbijeenkomst 24 maart 2015

4 Welkom Mario Hegger Afdeling Stadsbeheer 3

5 De aanleiding Gemeenteraad wil enige nuance aanbrengen in het scenario Alles beheren op C-niveau. Toezegging wethouder Hegger november 2014: discussie voeren met gemeenteraad inz. de doelstellingen kwaliteitsniveau openbare ruimte. Opdracht ambtelijke organisatie: werk een voorstel met de gevraagde nuance uit binnen bestaande financiële kaders. Afdeling Stadsbeheer 4

6 Programma vandaag Voorstel beheerkwaliteit presenteren (informeren) Daarna gelegenheid voor het stellen van vragen Afdeling Stadsbeheer 5

7 Presentatie Eric Delhez Afdeling Stadsbeheer 6

8 Inhoud Beheerkaders Aanleiding voorstel Voorstel Afdeling Stadsbeheer 7

9 Beheerkaders Afdeling Stadsbeheer 8

10 Verbinding met collegeprogramma Inrichting Inspanning Gebruik Kwaliteit openbare ruimte Doelen Onderhoudsniveau Input Output Outcome Afdeling Stadsbeheer 9

11 Kwaliteit meten: de CROW vijfschaal ALGEMEEN BEELD- KWALITEIT TECHNISCHE KWALITEIT A+ Zeer goed Prachtig Zo goed als nieuw A Goed Mooi Technisch dik in orde B Voldoende Voldoende Heel en veilig C Matig Sober/schraal Discomfort, veiligheid komt in geding D Te slecht Verloedering Kapitaalvernietiging, functieverlies, aansprakelijkstelling Afdeling Stadsbeheer 10

12 De 5-schaal in beeld A+ A B C D

13 Beeldkwaliteit zegt niet alles. Afdeling Stadsbeheer 12

14 Zaagtand: kwaliteit verandert door de tijd KWALITEITSNIVEAU A+ T/M D TIJD Afdeling Stadsbeheer 13

15 Het kwaliteitsniveau bestaat niet Er zijn altijd net opgeknapte gebieden die op een hoger niveau liggen (A+) en gebieden die bijna aan vervanging toe zijn ( onderkant C niveau ). Beeldkwaliteit C wil zeggen: dit is de ondergrens: als het zo ver is moet je ingrijpen. Afdeling Stadsbeheer 14

16 Belevingswaarde en technische kwaliteit Bewonersenquête Purmerend geeft een positiever beeld dan technisch te verwachten valt, 73% zegt dat de openbare ruimte B kwaliteit of beter heeft. Raadsleden: 25/32 respondenten geven B of hoger. Techniek is leidend voor beheersen van risico s en voorkomen kapitaalvernietiging. Afdeling Stadsbeheer 15

17 Functionele eenheden

18 Aanleiding voorstel Afdeling Stadsbeheer 17

19 In 2008 afgesproken kwaliteitsniveau (beeld) Centrum Wijken Hoofdinfra Winkelcentra Bedrijventerreinen Groengebieden Wegen B A C A C B Kunstwerken B A C A B B Wegmeubilair B A B A B B Groen/bomen B A C A C A Straatreiniging B A B A B B Afdeling Stadsbeheer 18

20 Periode heden Bezuinigingen Steeds slimmer beheren Trend: van buiten naar binnen werken : meer burgerparticipatie Per saldo gaat kwaliteit wel achteruit Kwaliteitsafspraken 2008 niet meer houdbaar Afdeling Stadsbeheer 19

21 Periode heden Afgesproken bezuinigingen blijven gehandhaafd: extra geld is niet begroot. Kwaliteit gaat verder achteruit Kwaliteit zakt over de hele linie geleidelijk naar niveau C Burgerparticipatie remt de achteruitgang in delen van het groen en op schoon. Afdeling Stadsbeheer 20

22 Voorstel Afdeling Stadsbeheer 21

23 Uitgangspunten Bezuinigingen zijn tijdelijk, na 2017 nieuwe budgettaire kaders Kwaliteitsvoorstel heeft dan ook horizon t/m 2017 daarna beheerbeleid openbare ruimte opnieuw beschouwen Op onderdelen is de situatie nu al nijpend, deze problemen zijn in dit voorstel buiten beschouwing gelaten Afdeling Stadsbeheer 22

24 Voorstel kwaliteitsniveau Centrum Wijken Hoofdinfra Winkelcentra Bedrijventerreinen Groengebieden Wegen C A/B C A/B C C Kunstwerken C C C C C C Wegmeubilair C C C C C C Groen/bomen C A/B C A/B C C Straatreiniging C A/B C A/B C C Afdeling Stadsbeheer 23

25 Benodigde middelen voor A of B niveau Incidentele investering om op niveau te komen wordt binnen investeringsprogramma opgevangen. Structurele middelen om op niveau te blijven x Wegen Groen Reiniging Totaal Structureel voor A Structureel voor B

26 Risico-benadering Gevolg Kans 25

27 Herverdeling budget programma 6 Benodigd budget vrijspelen binnen programma 6 andere begrotingsposten verlagen Alle begrotingsposten programma 6 beschouwd Elke budgetverlaging heeft consequenties, maar niet allemaal even groot risicobenadering toegepast: Veiligheid (letsel) Financiën Economie Woongenot Imago Afdeling Stadsbeheer 26

28 Mogelijke maatregelen Maatregel Risico Opbrengst V E W I Minder maaien Bosrand Minder maaien A Graffiti minder intensief (licht) Minder reinigen bruggen Minder inboet bomen Verlagen budget Kleur & Fleur Calamiteiten uit begroting halen Minder maaien Purmerland fase Geen onderhoud hondenpalen Minder maaien Laan der Continenten Minder maaien Verzetslaan Hondenpoepzuiger weg Graffiti sterk inleveren Bijdrage ondernemersfonds PM Bijdrage zwerfafvalverg. inz. extra inzet

29 Bespreking voorstel Gelegenheid voor het stellen van vragen Vervolg: Politieke besluitvorming over het wel of niet overnemen van dit voorstel en keuze voor maatregelen. Besluit door gemeenteraad inz. nieuwe tabel kwaliteitsniveau Afdeling Stadsbeheer 28

30 Afsluiting Mario Hegger Afdeling Stadsbeheer

31 BEELDKWALITEIT OPENBARE RUIMTE IN PURMEREND VOLGENS HET INTERNETPANEL

32 BEELDKWALITEIT OPENBARE RUIMTE IN PURMEREND 1

33 Colofon In opdracht van: Afdeling Stadsbeheer Contactpersonen opdrachtgever: Peter Bakker, 23 mei 2014 Mark Ter Voort Uitgevoerd door: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Henk-Jaap Batelaan Jolanda Rozemeijer Met medewerking van: Anouschka Panka Publicatiedatum: September 2014 Verkrijgbaar bij: Gemeente Purmerend Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Purmersteenweg 42 Telefoon Digitaal rapport: 2

34 Inhoudsopgave Voorwoord... 5 Samenvatting Inleiding Aanleiding voor dit onderzoek Doelstelling van het onderzoek Vraagstelling en afbakening van het onderzoek Aanpak en verantwoording Leeswijzer Oordeel openbare ruimte Algemeen oordeel over de openbare ruimte in Purmerend als geheel Algemeen oordeel over de openbare ruimte in de eigen buurt Algemeen oordeel over de openbare ruimte in de binnenstad van Purmerend Onderhoud openbare ruimte in 15 fotoseries Onderhoud fiets- en voetpaden Onderhoud wegen en straten Onderhoud bruggen Groenonderhoud Onderhoud straatmeubilair Schoonhouden openbare ruimte Vrijhouden van hondenpoep Samenvatting Prioriteiten in het onderhoud Ervaringen met deze foto-enquête Conclusies: beantwoording onderzoeksvragen Meerderheid Internetpanel vindt de eigen woonbuurt voldoende onderhouden Beeldkwaliteit Purmerend voldoet (nagenoeg) aan de norm, Centrum niet Wheermolen en Purmer-Noord kritisch over onderhoud, Weidevenne positief Panel: hoge prioriteit aan onderhoud fiets- en voetpaden, wegen, en straatreiniging Meerderheid panel positief over de foto-enquête; verbeteringen zijn nodig en mogelijk BIJLAGE 1: reflectie op het enquêteren met behulp van foto s

35 4

36 Voorwoord Met interesse heb ik kennis genomen van de resultaten van het onderzoek naar de beeldkwaliteit van de openbare ruimte in Purmerend. Het stemt mij tevreden dat bewoners vinden dat Purmerend als geheel genomen voldoende wordt onderhouden. Voor het eerst is het internetpanel hun mening gevraagd aan de hand van foto s. Het was een experiment met goede afloop. Het internetpanel bleek goed uit de voeten te kunnen met het beoordelen van de foto s. We hebben ervan geleerd. Een aantal panelleden gaf bruikbare tips voor verbeteringen. Afdeling Stadsbeheer gaat de onderzoeksresultaten nader analyseren. In voorjaar 2015 vind een kwaliteitsdiscussie plaats met de gemeenteraad. De resultaten van het onderzoek worden hiervoor als input gebruikt. Mario Hegger Wethouder 5

37 Samenvatting De gemeente Purmerend hecht veel waarde aan het monitoren van de kwaliteit van de openbare ruimte. Dit gebeurt door periodiek inwoners te bevragen of zij tevreden zijn met het onderhoud in hun woonomgeving en soms door een oordeel van onafhankelijke inspecteurs. Ook gemeenteraadsleden worden regelmatig uitgenodigd om aan een schouw deel te nemen. In dit onderzoek doen we verslag van een enquête waarbij inwoners is gevraagd om de beeldkwaliteit van diverse aspecten van hun woonbuurt (het asfalt, de zitbanken, het groen etc.) aan de hand van foto s te beoordelen. Deze fotoseries kunnen behulpzaam zijn bij het door inwoners, raadsleden, wethouders en ambtenaren gezamenlijk schouwen van de woonomgeving. We stelden de volgende vragen aan het Internetpanel van de gemeente Purmerend: Hoe beoordeelt u het onderhoud aan de openbare ruimte in uw woonomgeving? Welke prioriteiten stelt u aan het onderhoud? Wat vindt u van het beoordelen van foto s? En we trekken deze conclusies: Conclusies Oordeel? 1. Purmerend als geheel wordt voldoende onderhouden. 2. Er zijn verschillen tussen wijken: in Wheermolen en Purmer-Noord wordt kritischer geoordeeld dan gemiddeld in Purmerend. In Weidevenne is het oordeel daarentegen positiever dan gemiddeld. Het verschil is voor een deel verklaarbaar uit de ouderdom van de betreffende wijken. 3. Het onderhoud in de wijk Centrum moet aan een hogere, door de gemeenteraad vastgestelde, kwaliteitsstandaard voldoen dan gemiddeld in Purmerend. Deze hogere kwaliteit wordt in de ogen van het panel niet gerealiseerd. Prioriteiten? 4. Zowel de gemeenteraad als het Internetpanel kennen een hoge prioriteit toe aan straatreiniging. 5. De prioriteiten van het Internetpanel wijken verder enigszins af van de bestuurlijke prioriteiten: het panel hecht sterker aan verharding van wegen, fiets en voetpaden dan de gemeenteraad. Het panel vindt het onderhoud aan het straatmeubilair (banken, verkeersborden, afvalbakken) daarentegen weer minder belangrijk dan de raad. 6. Het Internetpanel oordeelt het meest kritisch over het onderhoud van de fiets- en voetpaden in de gemeente en het vrijhouden van de straten van (fijn) zwerfafval. Volgens het Internetpanel moeten deze vormen van onderhoud, vooral de fiets- en voetpaden, een hoge prioriteit hebben. Foto s? 7. Het Internetpanel kan goed uit de voeten met het beoordelen van foto s. 8. Bij het bevragen van het panel door middel van foto s zijn verbeteringen nodig en mogelijk. 6

38 1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor dit onderzoek Zoals veel gemeenten maakt Purmerend bij het plannen en organiseren van beheer en onderhoud van de openbare ruimte gebruik van landelijke normen. Het nagestreefde kwaliteitsniveau is ontleend aan het CROW 1, het nationale kennisplatform voor (onder meer) de openbare ruimte: Tabel 1.1: CROW kwaliteitsindeling openbare ruimte Algemeen Beeldkwaliteit 2 A+ Zeer goed Prachtig A Goed Mooi B Voldoende Voldoende C Matig Sober D Te slecht Verloedering In Purmerend vindt periodiek een inspectie van de openbare ruimte plaats, aan de hand van de vastgestelde ambitieniveaus. Dit gebeurt door een hiertoe gecertifieerd onderzoeksbureau. Afgezien van de technische kwaliteit beoordelen zij ook de beeldkwaliteit van de openbare ruimte. Daarnaast houdt de gemeente door middel van een Omnibusenquête bij welk rapportcijfer inwoners geven aan diverse aspecten van de openbare ruimte. Deze rapportcijfers sluiten niet één-op-één aan op de CROWsystematiek. Vandaar dat bij de Afdeling Stadsbeheer behoefte bestaat aan het bevragen van inwoners van Purmerend door middel van foto s die de kwaliteitsniveaus van het CROW representeren. Om de kwaliteit van diverse aspecten van de openbare ruimte te beoordelen heeft het CROW een landelijke beeldbank van foto s aangelegd over Verhardingen, Kunst-/Waterwerken, Wegmeubilair, Groen en Straatreiniging. De foto s van bijvoorbeeld het Wegmeubilair worden in series van 5 vergelijkbare foto s gepresenteerd conform de 5 kwaliteitsniveaus van A+ tot en met D. 1 De naam CROW is oorspronkelijk een afkorting van Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek. Die naam dekte de lading niet meer toen de organisatie steeds meer een kennisplatform werd. Daarom is CROW niet langer een afkorting, maar een eigennaam. 2 Beeldkwaliteit maakt onderdeel uit van de zogenaamde instandhoudingskwaliteit van de openbare ruimte. Hieronder verstaan we niet de technische kwaliteit, noch de gebruiks- of inrichtingskwaliteit van de openbare ruimte. Het betreft puur een oordeel over de esthetische of waargenomen uiterlijke kwaliteit van de openbare ruimte. 7

39 De gemeenteraad heeft in 2008 de streefniveaus voor de beeldkwaliteit van de openbare ruimte vastgesteld: 3 Tabel 1.2: Door de gemeenteraad vastgestelde beeldkwaliteit Aspect Centrum Andere wijken Verhardingen A C Kunstwerken (bruggen) A C Wegmeubilair A B Groen A C Straatreiniging A B Hondenpoep* A B * Hondenpoep is één van de prioriteiten. Hiervoor bestaat geen CROW-norm; we sluiten aan bij de norm voor straatreiniging De raad heeft er voor gekozen om voor het Centrum een hoge(re) beeldkwaliteit na te streven. Het Centrum is overigens een wijk die groter is dan de binnenstad. Het betreft ook de Bloemenbuurt en de Stationsbuurt. De overweging bij deze keuze is dat de woonfunctie in het Centrum, nabij de binnenstad, gewaarborgd moet blijven. 1.2 Doelstelling van het onderzoek Dit onderzoek heeft de doelstelling om te achterhalen wat bewoners vinden van de kwaliteit van hun fysieke woonomgeving. Daarnaast is het doel om te experimenteren met een nieuwe manier van het bevragen van onze inwoners. In de afgelopen jaren hebben we het internetpanel ook vragen voorgelegd over de kwaliteit van de openbare ruimte, maar niet met foto s. We vroegen hen in de Omnibusenquête om een rapportcijfer te geven voor diverse aspecten van de openbare ruimte. We zijn benieuwd hoe respondenten deze nieuwe manier van enquêteren ervaren en welke sterke en zwakke punten we kunnen identificeren in deze manier van enquêteren ten opzichte van de tot nog toe gebruikelijke enquêtes. 1.3 Vraagstelling en afbakening van het onderzoek In dit onderzoek is het de bedoeling om het internetpanel te vragen welk beeldkwaliteitsniveau zij toekennen aan hun eigen woonomgeving. Vervolgens bekijken we of dit overeenkomt met het door de gemeenteraad vastgestelde ambitieniveau. Aanvullend vragen we aan het panel prioriteiten te benoemen in het onderhoud van de openbare ruimte. Ten slotte willen we weten hoe het beoordelen van foto s wordt ervaren: Onderzoeksvragen 1. Welke kwaliteitsniveaus kennen burgers toe aan diverse aspecten van de openbare ruimte? 2. In welke mate komt het burgeroordeel over de openbare ruimte overeen met het door de gemeenteraad nagestreefde kwaliteitsniveau? 3. Zijn er verschillen in de beoordeling van de kwaliteit van de eigen woonbuurt tussen de verschillende wijken? 4. Welke prioriteiten geven inwoners aan diverse onderdelen van het onderhoud en beheer? 5. Wat vindt het Internetpanel van het beoordelen van de openbare ruimte door middel van foto s? 6. Wat zijn de sterke en zwakke punten van het enquêteren over de openbare ruimte met behulp van foto s? 3 Bron: Kwaliteit openbare ruimte Purmerend. Beoordeling instandhoudingskwaliteit, mei 2012, p. 5. 8

40 1.4 Aanpak en verantwoording De onderzoekspopulatie wordt gevormd door de inwoners van Purmerend, ouder dan 15 jaar, vertegenwoordigd door het Internetpanel. Van onze leden van het internetpanel hebben leden de vragenlijst volledig ingevuld, een respons van 53%. Deze respons is voldoende om goede uitspraken te doen over onze onderzoeksvragen. De vragenlijst bestond uit 15 fotoseries, gerangschikt naar kwaliteitsniveau. Bij elke fotoserie is gevraagd welke van de 5 het meest overeenkomt met het beeld dat de betreffende respondent heeft van de directe omgeving van zijn of haar woning. De foto s zijn afkomstig van het kennisplatform CROW, uit de Kwaliteitscatalogus openbare ruime Standaardkwaliteitsniveaus voor onderhoud. Daarnaast is een algemeen oordeel gevraagd over de openbare ruimte van Purmerend als geheel, de eigen woonbuurt en de binnenstad, zonder gebruikmaking van foto s. Ook is gevraagd welk onderdeel van onderhoud de meeste prioriteit moet krijgen. Bijvoorbeeld het wegenonderhoud meer dan het groenonderhoud, of andersom, uiteraard. In bijlage 1 gaan we in op deze nieuwe manier van enquêteren: wat zijn de verschillen tussen oordelen met behulp van rapportcijfers en met behulp van fotowaarderingen? 1.5 Leeswijzer Waarover rapporteren we? In de beschrijving van de bevindingen rapporteren we als volgt: 1. We noteren in hoeverre het oordeel van het Internetpanel overeenkomt met de door de gemeenteraad vastgestelde beeldkwaliteit (meestal een B of C). 2. We benoemen altijd in hoeverre het panel minimaal een B geeft, omdat een B volgens het CROW een voldoende beeldkwaliteit representeert. 3. We noteren eveneens in hoeverre de inwoners van de wijk Centrum van het Internetpanel (93 respondenten), de diverse onderhoudsaspecten met een A waarderen, de norm van de gemeenteraad voor het Centrum. 4 Overigens doen we dit met een slag om de arm: 93 respondenten geven een globale indicatie van het oordeel van alle inwoners van deze wijk. 4. We gaan in op verschillen tussen wijken wanneer de waarderingen A+, A en B gezamenlijk (bij elkaar opgeteld) minimaal 10 procentpunten afwijken van het gemiddelde voor deze waarderingen. 5 Hoofdstuk 2 gaat over het algemene oordeel van het Internetpanel over de onderhoudsstaat van de openbare ruimte, dat wil zeggen over alle onderhoudsaspecten, in het algemeen. In hoofdstuk 3 staat de kern van dit onderzoek. Welk oordeel heeft het panel over de afzonderlijke onderhoudsaspecten, gebaseerd op concrete foto s van die onderhoudsaspecten? Het vierde hoofdstuk geeft kort weer welke voorkeuren het panel heeft voor de prioriteitstelling in het onderhoud. In hoofdstuk 5 geven we weer hoe het Internetpanel de beoordeling van foto s heeft ervaren. We sluiten af met een hoofdstuk waarin we de belangrijkste bevindingen op een rij zetten en de eerste 5 onderzoeksvragen beantwoorden (hoofdstuk 6). In bijlage 1 beantwoorden we vraag 6 door middel van een korte reflectie op deze nieuwe enquêtevorm. 4 We baseren het oordeel over het Centrum alleen op de respondenten die in het Centrum wonen, omdat we in de vragenlijst steeds gevraagd hebben naar het oordeel over aspecten van de openbare ruimte in de directe omgeving van uw woning. 5 Hiermee sluiten we bij de beoordelingscriteria van de Omnibusenquête. 9

41 2 Oordeel openbare ruimte 2.1 Algemeen oordeel over de openbare ruimte in Purmerend als geheel In 2013 gebruikten we een tienpuntsschaal met rapportcijfers om het oordeel over de onderhoudsstaat weer te geven. Het algemeen oordeel over de staat van onderhoud hebben we in 2014 voor het eerst gevraagd met een vijfpuntsschaal van prachtig, via mooi, voldoende en sober, naar verloedering : Tabel: 2.1: Welke waardering geeft u voor de staat van onderhoud van de openbare ruimte over het geheel genomen in de gemeente Purmerend? Kwalificatie Percentage Prachtig (A+) 1 Mooi (A) 19 Voldoende (B) 57 Sober (C) 19 Verloedering (D) 4 Totaal 100 De gemeenteraad heeft geen algemene norm voor alle aspecten van de openbare ruimte vastgesteld. 6 Uit de tabel blijkt dat driekwart van het Internetpanel (77%) minimaal een B ( voldoende ) geeft voor het onderhoud van de openbare ruimte. Bijna iedereen (96%) oordeelt dat de openbare ruimte tenminste aan de kwalificatie sober voldoet. Dit betekent dat 4% van het panel meent dat de staat van onderhoud op verloedering duidt. 2.2 Algemeen oordeel over de openbare ruimte in de eigen buurt Tabel: 2.2: Welke waardering geeft u voor de staat van onderhoud van de openbare ruimte over het geheel genomen in uw eigen buurt? In procenten Centrum Overwhere Gors Wheermolen Purmer- Noord Purmer- Zuid Weidevenne Totaal Prachtig (A+) Mooi (A) Voldoende (B) Sober (C) Verloedering (D) Totaal In hoofdstuk 3 maken we steeds een vergelijking tussen het oordeel van het panel over een aspect van het onderhoud, en de norm die hiervoor door de gemeenteraad is vastgesteld. 10

42 Doorgaans geeft ruim 90% of meer van de panelleden minimaal een C (sober) en bijna driekwart (73%) minimaal een B (voldoende). Dit komt nagenoeg overeen met de gemeenteraadscriterium van een B of een C (zie tabel 1.2). Een minderheid van het Internetpanel die in de wijk Centrum woont (bijna een derde deel), vindt dat de onderhoudsstaat voldoet aan de norm van de gemeenteraad, een A. Bij deze vaststelling houden we een slag om de arm: het aantal respondenten in de wijk Centrum, 93, is aan de lage kant voor het trekken van robuuste conclusies. De panelleden in de wijken Wheermolen (58% minimaal een B) en Purmer-Noord (62% minimaal een B) oordelen kritischer dan gemiddeld (73%) over de staat van onderhoud in hun eigen buurt. Een meerderheid van het panel dat in Weidevenne woont (88%) oordeelt positiever over het onderhoud aan de openbare ruimte dan gemiddeld (73%). Het verschil in waardering tussen Weidevenne en de wijken Wheermolen en Purmer-Noord is deels verklaarbaar uit de ouderdom van de wijken. 2.3 Algemeen oordeel over de openbare ruimte in de binnenstad van Purmerend Tabel: 2.3: Welke waardering geeft u voor de staat van onderhoud van de openbare ruimte over het geheel genomen voor de binnenstad* van Purmerend? In procenten Kwalificatie door CROW Centrum Alle wijken (incl. Centrum) Prachtig (A+) 0 2 Mooi (A) Voldoende (B) Sober (C) Verloedering (D) 2 2 Totaal *De binnenstad is exclusief Bloemenbuurt en Stationsbuurt Deze tabel gaat over de binnenstad, het winkel- en horecagebied, door sommigen ook wel Stadje genoemd 7. Het oordeel heeft dus geen betrekking op de Bloemenbuurt en de Stationsbuurt, die wel tot de wijk Centrum behoren: Een meerderheid van 85% van alle panelleden geeft minimaal een B voor het onderhoud in de binnenstad. De panelleden in het Centrum zijn iets kritischer: 77% geeft minimaal een B. De gemeenteraad heeft voor het Centrum een A als kwaliteitsnorm vastgesteld. Een derde deel van het panel (33%) vindt dat de binnenstad voldoet aan deze norm. De panelleden die in de wijk Centrum wonen geven op dit punt (bijna) een vergelijkbare waardering: 29% kiest voor een A-waardering. 7 Sommige respondenten kapittelen de onderzoekers voor het gebruik van deze naam voor de binnenstad. Echte Purmerenders spreken volgens hen niet over het Stadje. 11

43 3 Onderhoud openbare ruimte in 15 fotoseries 3.1 Onderhoud fiets- en voetpaden 8 Conform de leeswijzer in 1.5 gaan we onder elke tabel apart in op de uitkomsten voor de wijk centrum, omdat de gemeenteraad hiervoor een aparte norm heeft gesteld. Daarnaast rapporteren we over eventuele verschillen tussen de 7 Purmerendse wijken. Deze twee bevindingen, steeds onder de 3 e en 4 e bullit, zijn echter niet in de tabel zichtbaar. Tabel 3.1: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de fiets- en voetpaden in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 18% 22% 26% 27% 7% Tabel 3.1 laat zien dat de beeldkwaliteit van de fiets- en voetpaden voldoet aan de norm van de gemeenteraad: 93% waardeert de onderhoudsstaat van fiets- en voetpaden met minimaal een C. De tabel laat zien dat een kleinere meerderheid van de leden van het Internetpanel (66%) minimaal een B geeft aan het onderhoud van fiets- voetpaden in hun eigen woonbuurt. Een minderheid van bijna 4 op de 10 respondenten die in Centrum wonen, geeft minimaal een A. Dit lijkt er op te wijzen dat zij vinden dat de norm voor het onderhoud aan fiets- en voetpaden, zoals gesteld door de gemeenteraad, niet wordt gehaald. De wijken Wheermolen (48% minimaal een B), Overwhere (55% minimaal een B) scoren minder goed dan het gemiddelde van 66%. Weidevenne (81% minimaal een B) scoort beter dan gemiddelde. 8 De hier getoonde foto s van fiets en voetpaden hebben wij met goedvinden van het CROW in een andere volgorde geplaatst dan de volgorde die het CROW hanteert. 12

44 3.2 Onderhoud wegen en straten Tabel 3.2: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de asfaltwegen in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 31% 37% 18% 9% 5% Het oordeel van het panel (tabel 3.2) voldoet ruim aan de norm van de gemeenteraad, een C: slechts 5% vindt dat het onderhoud minder dan een C waard is, namelijk een D. Daarnaast blijkt dat bijna 9 op de 10 leden van het Internetpanel (86%) minimaal een B geeft aan het onderhoud van de asfaltwegen in de directe omgeving van hun woning. Zes op de 10 inwoners van het Centrum waarderen het onderhoud van de asfaltwegen minimaal met een A, de norm van de gemeenteraad. Dit duidt er op dat de inwoners vinden dat de asfaltwegen in hun wijk niet voldoen aan het kwaliteitscriterium van de gemeenteraad. De meeste wijken verschillen (enigszins) in hun oordeel over het asfaltonderhoud, maar het verschil is niet groot genoeg om te benoemen. Tabel 3.3: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de "niet-asfalt"-wegen (klinkers, tegels) in de directe omgeving van uw woning? A B C D A+ A B C D 20% 38% 21% 17% 4% Slechts 4% meent dat de norm van de gemeenteraad (een C) niet wordt gehaald. Zij geven een D. Bijna 8 op de 10 panelleden (79%) geeft minimaal een B aan het onderhoud van de door klinkers of tegels verharde wegen. De helft van de inwoners van Centrum waardeert de klinker- of tegelverharding in de eigen buurt met minimaal een A. Bijna een derde deel geeft een B. De meeste wijken verschillen (enigszins) in hun oordeel over het onderhoud aan klinkerwegen, maar het verschil is alleen groot genoeg om te benoemen bij Weidevenne. In deze wijk is het oordeel (92% minimaal een B) positiever dan gemiddeld (79%). 13

45 Tabel 3.4: Welke foto lijkt het meest op de mate van onkruid op de klinkerwegen in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 27% 34% 24% 12% 3% Slechts 3% meent dat de norm van de gemeenteraad (een C) niet wordt gehaald. Zij geven een D. Meer dan 8 op de 10 panelleden (85%) geeft minimaal een B aan de mate van onkruid op de klinkerwegen in de directe omgeving van hun woning. De helft van de inwoners van Centrum geeft de mate van onkruid op de klinkerwegen in de eigen buurt minimaal een A. Bijna een derde deel geeft een B. De wijken verschillen (enigszins) in hun oordeel over de mate waarin onkruid voorkomt op de klinkerwegen, maar het verschil is niet groot genoeg om te benoemen. 3.3 Onderhoud bruggen 9 Tabel 3.5: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de bruggen in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 31% 31% 25% 10% 3% Slechts 3% meent dat de norm van de gemeenteraad (een C) niet wordt gehaald. Zij geven een D. Bijna 9 op de 10 panelleden (87%) geeft minimaal een B aan het onderhoud van de bruggen. Driekwart van de inwoners van Centrum waardeert het bruggenonderhoud in de eigen buurt met minimaal een A. De wijken verschillen (enigszins) in hun oordeel over het bruggenonderhoud, maar het verschil is niet groot genoeg om te benoemen. 9 De hier getoonde foto s van fiets en voetpaden hebben wij in een andere volgorde geplaatst dan de volgorde die het CROW hanteert. 14

46 3.4 Groenonderhoud Tabel 3.6: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de beplanting in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 19% 33% 25% 12% 11% Slechts 11% geeft een D als oordeel en zegt daarmee dat het onderhoud aan de beplanting niet voldoet aan de norm van de gemeenteraad (een C). Iets meer dan driekwart van het Internetpanel (77%) geeft minimaal een B als waardering voor het onderhoud aan de beplanting in de directe omgeving van hun woning. Iets meer dan de helft van de inwoners van Centrum geeft een A of een A+ aan het onderhoud van de beplanting in hun wijk. De wijken verschillen (enigszins) in hun oordeel over het onderhoud aan de beplanting in hun directe woonomgeving maar het verschil is niet groot genoeg om hier te benoemen. Tabel 3.7: Welke foto lijkt het meest op de mate van fijn zwerfafval in de beplanting in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 7% 38% 31% 15% 9% Een kleine minderheid van 9% geeft een D en zegt daarmee dat het onderhoud niet voldoet aan de norm van de gemeenteraad, namelijk een C. Driekwart van het Internetpanel (76%) geeft minimaal een B voor de mate waarin fijn zwerfafval voorkomt in beplanting in de directe omgeving van hun woning. Ruim een derde deel van de panelleden in de wijk Centrum geeft een A of een A+ aan de mate waarin fijn zwerfafval in de beplanting van hun wijk voorkomt. Dit wijst er op dat velen (ongeveer 6 op de 10) vinden dat de norm van de gemeenteraad niet wordt gehaald. De wijken verschillen (enigszins) in hun oordeel over het voorkomen van fijn zwerfafval in de beplanting, maar het verschil is niet groot genoeg om te benoemen. A+ 15

47 Tabel 3.8: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van het gras in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 11% 53% 22% 8% 6% Tabel 3.8 laat zien slechts 6% een lagere waardering (een D) geeft, dan de gemeenteraadsnorm (een C). Verder is zichtbaar dat bijna 9 op de 10 panelleden (86%) minimaal een B geeft aan de onderhoud van het gras in hun directe woonomgeving. Ruim 6 op de 10 inwoners van de wijk Centrum geeft minimaal een A voor het grasonderhoud. Er zijn bijna geen verschillen tussen de wijken voor wat betreft hun oordeel over de staat van onderhoud van het gras. 3.5 Onderhoud straatmeubilair Tabel 3.9: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de zitbanken in de directe omgeving van uw woning? Let op bekladding of graffiti A+ A B C D 18% 51% 19% 9% 3% De gemeenteraad heeft voor het straatmeubilair, waaronder de banken, minimaal een B als norm gesteld; slechts 12% van de panelleden meent dat deze norm niet wordt gehaald. Bijna 9 op de 10 respondenten (88%) waardeert het onderhoud aan de zitbanken met minimaal een B. In het Centrum geven bijna 6 op de 10 panelleden minimaal de A-waardering, overeenkomstig de centrumnorm van de gemeenteraad. Er zijn kleine verschillen tussen de wijken in hun oordeel over het onderhoud aan de zitbanken, maar deze verschillen zijn te klein om te benoemen. 16

48 Tabel 3.10: Welke foto lijkt het meest op de mate van onkruid rondom straatmeubilair (bankjes, afvalbakken etc.) in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 17% 34% 26% 17% 6% Bijna een kwart (23%) geeft een C of een D en zegt daarmee dat het vrijhouden van onkruid rondom straatmeubilair niet voldoet aan de norm van de gemeenteraad (minimaal een B). Driekwart van het Internetpanel (77%) geeft minimaal een B voor de mate waarin onkruid rond straatmeubilair voorkomt in de directe omgeving van hun woning. De helft van de inwoners van Centrum geeft een A of een A+ aan de mate waarin het straatmeubilair wordt vrijgehouden van onkruid. Er zijn kleine verschillen tussen de wijken in hun oordeel over het onkruidonderhoud rondom straatmeubilair, maar deze verschillen zijn te klein om te benoemen. Tabel 3.11: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de afvalbakken in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 41% 36% 15% 5% 3% Slechts 8% meent dat de norm van de gemeenteraad voor het onderhoud aan het straatmeubilair (een B) niet wordt gehaald in het geval van afvalbakkenonderhoud. Zij geven een C of en D. Een grote meerderheid van 92% geeft minimaal een B voor de staat van onderhoud van de afvalbakken in de directe omgeving. Zeven op de 10 respondenten in de wijk Centrum waarderen het onderhoud aan de afvalbakken met een A of een A+. De gemeenteraad heeft minimaal een A als norm gesteld. Er zijn nauwelijks verschillen tussen de wijken in hun oordeel over het onderhoud aan de afvalbakken. 17

49 Tabel 3.12: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de verkeersborden in de directe omgeving van uw woning? Let op natuurlijke aanslag. A+ A B C D 35% 46% 12% 5% 2% Slechts 7% meent dat de norm van de gemeenteraad voor het onderhoud aan de verkeersborden (een B voor straatmeubilair) niet wordt gehaald. Zij geven een C of en D. Een grote meerderheid van 93% van de panelleden geeft minimaal een B voor de staat van onderhoud van de verkeersborden in de directe omgeving. Driekwart van de respondenten in de wijk Centrum waardeert het onderhoud aan de verkeersborden met een A of een A+. De gemeenteraad heeft minimaal een A als norm gesteld. Er zijn bijna geen verschillen tussen de wijken in hun oordeel over het onderhoud aan de verkeersborden. Tabel 3.13: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de verkeerspaaltjes in de directe omgeving van uw woning? Let op scheefstand. A+ A B C D 39% 44% 12% 4% 1% Slechts 5% meent dat de norm van de gemeenteraad voor het onderhoud aan de verkeerspaaltjes (een B voor straatmeubilair) niet wordt gehaald. Zij geven een C of en D. Een grote meerderheid van 95% van het Internetpanel geeft minimaal een B voor de staat van onderhoud van de verkeerspaaltjes in de directe omgeving. Acht van de 10 van de respondenten in de wijk Centrum waardeert het onderhoud aan de verkeerspaaltjes met een A of een A+. De gemeenteraad heeft minimaal een A als norm gesteld. Er zijn verschillen tussen de wijken in hun oordeel over het onderhoud aan de verkeerspaaltjes, maar niet groot genoeg om hier te melden. 18

50 3.6 Schoonhouden openbare ruimte Tabel 3.14: Welke foto lijkt het meest op de mate van fijn zwerfafval in de straten in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 9% 26% 33% 29% 3% Bijna een derde deel (32%) meent dat de norm van de gemeenteraad voor het schoonhouden van de straten (een B) niet wordt gehaald. Zij geven een C of en D. Ongeveer twee derde deel (68%) geeft minimaal een B voor het schoonhouden van de straten. Slechts 3 op de 10 de respondenten in de wijk Centrum waarderen het vrijhouden van de straat van fijn zwerfafval met een A of een A+. De gemeenteraad heeft minimaal een A als norm gesteld. De wijken Wheermolen en Purmer-Noord hebben een negatiever oordeel dan gemiddeld over het vrijhouden van de straten van fijn zwerfafval in hun buurt. Respectievelijk 55% en 56% waardeert dit aspect met minimaal een B tegenover 68% gemiddeld. 3.7 Vrijhouden van hondenpoep Tabel 3.15: Welke foto lijkt het meest op de mate waarin hondenpoep op straat ligt in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 37% 35% 15% 8% 5% Slechts 13% meent dat de norm van de gemeenteraad voor het vrijhouden van de straten van hondenpoep (een B) niet wordt gehaald. Zij geven een C of en D. Een grote meerderheid van 87% geeft minimaal een B voor het vrijhouden van de trottoirs van hondenpoep in de directe omgeving van hun woning. Zeven op de 10 respondenten in de wijk Centrum waardeert het vrijhouden van de straat van hondenpoep met een A of een A+. De gemeenteraad heeft minimaal een A als norm gesteld. Er zijn bijna geen verschillen tussen de wijken in hun oordeel over het vrijhouden van de trottoirs van hondenpoep. 19

51 Tabel 3.16: Welke foto lijkt het meest op de mate waarin hondenpoep op het gras ligt in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D 17% 33% 22% 17% 11% Ruim een kwart (28%) meent dat de norm van de gemeenteraad voor het vrijhouden van het gras van hondenpoep (een B) niet wordt gehaald. Zij geven een C of en D. Bijna driekwart (72%) geeft minimaal een B voor het vrijhouden van het gras van hondenpoep in de directe omgeving van hun woning. Iets meer dan 4 op de tien respondenten in de wijk Centrum waarderen het vrijhouden van de straat van hondenpoep met een A of een A+. De gemeenteraad heeft minimaal een A als norm gesteld. De wijken Purmer-Noord is kritischer dan gemiddeld over het vrijhouden van het gras van hondenpoep. In deze wijk geeft 61% minimaal een B als waardering voor dit onderhoudsaspect, tegenover 72% gemiddeld. 3.8 Samenvatting Het Internetpanel heeft 16 fotoseries beoordeeld, over 16 verschillende aspecten van de openbare ruimte. In geen van 16 gevallen wordt in de wijk Centrum het door de gemeenteraad gewenste kwaliteitsniveau (een A) in de ogen van het Internetpanel gerealiseerd. Hierna vatten we samen in hoeverre het oordeel van het Internetpanel overeenkomt met de norm van de gemeenteraad, een B of een C. De tabel is gesorteerd op de aspecten die het beste overeenkomen met de norm van de gemeenteraad in de kolom realisatie norm (voorlaatste kolom): 20

52 Tabel 3.17: Het oordeel van het Internetpanel over onderhoud vergeleken met de bestuurlijke norm Aspect onderhoud openbare ruimte Norm gemeenteraad Realisatie norm Minimaal een B 1 Onderhoud bruggen C 97% 87% 2 Vrijhouden klinkerwegen van onkruid C 97% 85% 3 Onderhoud anders verharde wegen (klinkers, tegels) C 96% 79% 4 Onderhoud verkeerspaaltjes B 95% 95% 5 Onderhoud asfaltwegen C 95% 86% 6 Onderhoud gras C 94% 86% 7 Onderhoud verkeersborden B 93% 93% 8 Onderhoud fiets- en voetpaden C 93% 66% 9 Onderhoud afvalbakken B 92% 92% 10 Vrijhouden beplanting van fijn zwerfafval C 91% 76% 11 Onderhoud beplanting C 89% 77% 12 Onderhoud zitbanken B 88% 88% 13 Vrijhouden straten van hondenpoep B 87% 87% 14 Vrijhouden straatmeubilair van onkruid B 77% 77% 15 Vrijhouden gras van hondenpoep B 72% 72% 16 Vrijhouden straat van fijn zwerfafval B 68% 68% Norm gemeenteraad Het panel meent dat bij 13 van de 16 bevraagde onderhoudsaspecten de norm van de gemeenteraad, een B of een C, nagenoeg 10 wordt gehaald: minimaal (bijna) 9 op de 10 panelleden waardeert de beeldkwaliteit conform het criterium dat de gemeenteraad heeft gesteld. In 3 gevallen is het panel hierover kritischer: het vrijhouden van de straat van fijn zwerfafval voldoet volgens ongeveer twee derde deel van het panel (68%) aan de bestuurlijke norm, het vrijhouden van het gras van hondenpoep volgens bijna driekwart van het panel (72%) en het vrijhouden van het straatmeubilair van onkruid voldoet volgens driekwart van het panel (77%) aan het gemeenteraadscriterium. Waardering internetpanel Bij 14 van de 16 onderhoudsaspecten geeft minimaal 70% van het panel een B-waardering. Op deze manier bezien is het panel het meest tevreden over het onderhoud aan het straatmeubilair (verkeersborden, afvalbakken en verkeerspaaltjes; aspecten 6, 7 en 8 in de tabel). Het panel oordeelt kritischer over het vrijhouden van de straat van fijn zwerfafval (aspect 16 in de tabel) en het onderhoud van de fiets- en voetpaden (aspect 8): minder dan 70% geeft minimaal een B. 10 Strikt genomen wordt de norm alleen gehaald als iedereen meent (100% van het panel) dat de betreffende kwaliteit wordt gerealiseerd. 21

53 4 Prioriteiten in het onderhoud De gemeentee bezuinigt de komende jaren op haar uitgaven. Ook op het onderhoud van de openbare ruimte wordt bespaard. We hebben daarom gevraagd welke aspecten van het onderhoud prioriteit hebben bij de leden van het Internetpanel. De gevraagde aspecten sluiten aan bij de items waarover we de waardering hebben gemeten (zie hoofdstuk 3). Grafiek 4.1 geeft de prioriteiten weer, gesorteerd naar de belangrijkste prioriteiten in de d ogen van het Internetpane el: Grafiek 4.1: Prioriteiten in het onderhoud Algemeen De leden van het Internetpanel zetten het onderhoud aan fiets- en voetpaden op een duidelijke eerste plaats: driekwart vindt dit belangrijker dan gemiddeld, slechts 2% vindt dit minder belangrijk dan gemiddeld. Onkruidbestrijding in de verharding of rondom straatmeubilair moet dee minste prioriteit hebben in de ogen van de leden van het panel: slechts 17% vindt dit belangrijker dan gemiddeld. Daarnaast moeten de verhardingen in het algemeen, zowel het onderhoud als de reiniging, volgens het panel meer prioriteit krijgen dan het groen (gras, beplanting). Hondenpoep op het gras wordt door een relatief grote minderheid (26%) minder belangrijk gevonden Uit de toelichting bij de slotvraag blijkt dat panelleden nog al eens vinden dat het vrijhouden van hondenpoep geen taak is van de gemeente, maar van de inwoners (de hondenbezitters) zelf. 222

54 Prioriteiten gemeenteraad en Internetpanel vergeleken Hoewel de gemeenteraad de prioriteitstelling met een andere indeling in aspecten heeft vastgelegd (zie tabel 1.2) springen enkele verschillen met het Internetpanel in het oog: De gemeenteraad geeft aan verhardingen een C-prioriteit 12. Bij het panel staat dit aspect echter bovenaan in de prioriteitenlijst. De gemeenteraad geeft aan straatreiniging en onderhoud van het straatmeubilair de hoogste prioriteit, een B 13. Het Internetpanel onderschrijft dit voor straatreiniging, maar niet voor het onderhoud van straatmeubilair: slechts iets meer dan een kwart van het panel vindt dat het onderhoud aan straatmeubilair belangrijker is dan gemiddeld. Prioriteiten Internetpanel vergeleken met hun waardering voor het onderhoud Over het onderhoud aan fiets- en voetpaden is het Internetpanel het minst tevreden (zie tabel 3.17). Een belangrijke bevinding, want het Internetpanel kent in tegenstelling tot de gemeenteraad de hoogste prioriteit toe aan dit onderhoud; het staat met afstand bovenaan in de prioriteitenlijst. Bijna een derde deel van het panel meent dat de norm van de gemeenteraad voor het opruimen van zwerfafval van de straten (een B) niet wordt gehaald (zie tabel 3.17). Een belangrijke bevinding want het panel hecht net als de raad sterk aan het opruimen van zwerfafval op straat, dit aspect staat hoog op de prioriteitenlijst. Ten slotte blijkt dat het panel wél tevreden is over het vrijhouden van de straat van hondenpoep (zie tabel 3.17), een andere belangrijke prioriteit van het panel. 12 In het Centrum hebben álle onderhoudsaspecten een A-prioriteit volgens de gemeenteraad. 13 In het Centrum hebben álle onderhoudsaspecten een A-prioriteit volgens de gemeenteraad. 23

55 5 Ervaringen met deze foto-enquête De gemeente Purmerend doet voor het eerst ervaring op met het vragen van een oordeel van inwoners over de openbare ruimte, aan de hand van foto s. We hebben het Internetpanel geadviseerd om de vragenlijst op een groter beeldscherm in te vullen: minimaal het scherm van een tablet, liever geen smart phone. Tabel 5.1 geeft weer in hoeverre het panel het advies heeft opgevolgd: Tabel 5.1: Op welk soort apparaat hebt u de enquête ingevuld? Soort apparaat Aantal Percentage Smartphone 38 3% Tablet % Laptop % Desktop % Iets anders, namelijk % Weet niet, geen antwoord 8 1% Totaal % Uit tabel 5.1 blijkt dat 96% de vragen heeft beantwoord door de enquête op een wat groter scherm in te vullen. Dat is een mooi resultaat. Immers, stel dat 96% de enquête heeft ingevuld op een smartphone, dan bestaat er aanleiding om de uitkomsten van de enquête met enige reserve te bezien. Vervolgens is gevraagd hoe moeilijk of makkelijk het was om de foto s te beoordelen. Tabel 5.2: Hoe vindt u het om uw oordeel over de woonomgeving te geven aan de hand van de getoonde foto s? Aantal Percentage Heel erg makkelijk % Makkelijk % Niet makkelijk, maar ook niet moeilijk % Moeilijk % Heel erg moeilijk 26 2% Weet niet / geen antwoord 9 1% Totaal % Tabel 5.2 geeft weer dat 86% van het Internetpanel de enquête (heel erg) makkelijk of niet moeilijk, maar ook niet makkelijk vond in te vullen. Aan het einde van de enquête hebben we de 1178 respondenten uitgenodigd om opmerkingen over de enquête te maken, zie tabel

56 Tabel 5.3: Heeft u nog opmerkingen naar aanleiding van de enquête? Opmerking Aantal Percentage Aantal Percentage Geen opmerking % Wel een opmerking % Totaal % Over de enquête % Over het onderhoud % Totaal met opmerking % 339 mensen (29%) hebben een opmerking gemaakt. Twee derde deel daarvan betrof een inhoudelijke opmerking over het onderhoud door de gemeente. Een derde deel van de panelleden met een opmerking, (107 mensen, 9% van het totaal aantal respondenten) heeft een opmerking gemaakt over de enquête. Dit zijn de meest voorkomende opmerkingen. Foto s onduidelijk/te klein Fotoserie niet goed, bijvoorbeeld foto A is op een andere plek dan foto C Foto s (soms) niet relevant, bijvoorbeeld in onze buurt zijn geen houten banken Antwoord n.v.t. ontbreekt, bijvoorbeeld in onze buurt geen bruggen De opmerkingen bij de 3 e en 4 e bullit (30 stuks) gaan over hetzelfde knelpunt. Het toevoegen van een antwoordcategorie weet niet/niet van toepassing kan dit probleem verhelpen. Nu gaan we er van uit dat deze mensen meestal antwoordmogelijkheid B hebben gekozen, de neutrale categorie bij 5 antwoordmogelijkheden. In de analyse betekent dit een lichte vertekening naar een positiever oordeel: we hebben immers de B-waardering opgeteld bij de waarderingen A+ en A. 25

57 6 Conclusies: beantwoording onderzoeksvragen 6.1 Meerderheid Internetpanel vindt de eigen woonbuurt voldoende onderhouden Welke specifieke kwaliteitsniveaus kennen burgers toe aan diverse aspecten van de openbare ruimte? Aan het panel zijn 16 onderhoudsaspecten van de openbare ruimte voorgelegd, bijvoorbeeld over groenonderhoud, straatreiniging en wegenonderhoud. De panelleden konden per aspect een waardering geven variërend van A+ tot en met D: Algemeen Beeldkwaliteit A+ Zeer goed Prachtig A Goed Mooi B Voldoende Voldoende C Matig Sober D Te slecht Verloedering Bijna driekwart van het Internetpanel geeft minimaal een B voor het onderhoud van de openbare ruimte in de eigen woonbuurt in het algemeen. In 14 van de 16 specifieke onderhoudsaspecten geeft minimaal 70% van het panel een B-waardering, voldoende volgens de CROW-criteria. In twee gevallen oordeelt het panel kritisch. Bij het vrijhouden van de straat van fijn zwerfafval en het onderhoud van de fiets- en voetpaden geeft minder dan 70% van het panel minimaal een B. 6.2 Beeldkwaliteit Purmerend voldoet (nagenoeg) aan de norm, Centrum niet In welke mate komt het burgeroordeel over de openbare ruimte overeen met het door de gemeenteraad nagestreefde kwaliteitsniveau? De gemeenteraad stelt voor 6 van de 7 Purmerendse wijken een C (sober) als kwaliteitsnorm. Deze norm wordt in alle gevallen (nagenoeg) gehaald. 14 De norm voor het Centrum, minimaal een A (prachtig), wordt in géén specifieke onderhoudsaspecten gehaald. Slechts een derde deel van de leden van het Internetpanel vindt dat de onderhoudsstaat van het Centrum voldoet aan deze gemeenteraadsnorm. 14 Strikt genomen wordt de norm alleen gehaald indien de score 100% is. 26

58 6.3 Wheermolen en Purmer-Noord kritisch over onderhoud, Weidevenne positief Zijn er verschillen in de beoordeling van de kwaliteit van de eigen woonbuurt tussen de verschillende wijken? De panelleden in de wijken Wheermolen en Purmer-Noord oordelen kritischer dan gemiddeld over de staat van onderhoud in hun eigen buurt. In deze wijken kent minder dan 70% minimaal een B toe aan het onderhoud in het algemeen. Een meerderheid van het panel dat in Weidevenne woont, oordeelt daarentegen positiever dan gemiddeld over het onderhoud aan de openbare ruimte. Het verschil in waardering tussen Weidevenne en de wijken Wheermolen en Purmer-Noord is voor een deel verklaarbaar uit de ouderdom van de wijken. 6.4 Panel: hoge prioriteit aan onderhoud fiets- en voetpaden, wegen, en straatreiniging Welke prioriteiten geven inwoners aan diverse onderdelen van het onderhoud en beheer? De prioriteiten van het Internetpanel wijken (enigszins) af van die van de Raad. Het panel hecht meer dan de gemeenteraad aan het onderhoud van fiets- en voetpaden en van de verharding van de wegen. De gemeenteraad vindt het onderhoud van straatmeubilair belangrijk, het Internetpanel niet. Zowel raad als panel vinden straatreiniging belangrijk. 6.5 Meerderheid panel positief over de foto-enquête; verbeteringen zijn nodig en mogelijk Wat vindt het Internetpanel van het beoordelen van de openbare ruimte door middel van foto s? Ruim 8 op de 10 panelleden vindt de beoordeling van de openbare ruimte door middel van foto s ten minste niet makkelijk, maar ook niet moeilijk, dan wel (heel erg) makkelijk. 14% vindt het beantwoorden van vragen aan de hand van foto s moeilijk of zeer moeilijk. We kwalificeren dit resultaat als een positief oordeel van het panel over het stellen van vragen aan de hand van foto s. Uit de opmerkingen bij de enquête blijkt dat de panelleden wel enkele belemmeringen ondervinden bij het invullen van de enquête De foto s werden soms te klein of te onduidelijk bevonden. Daarnaast vonden sommige respondenten de aflopende schaal in beeldkwaliteit niet bij alle series even duidelijk. Niet alle getoonde situaties bevinden zich in de directe woonomgeving vinden sommige respondenten: bij ons in de buurt staan stalen banken in plaats van houten banken, of bij ons in de buurt zijn geen bruggen. De antwoordcategorie niet van toepassing is voor deze respondenten van belang; deze categorie werd echter niet aangeboden. Deze categorie moet bij mogelijke toekomstige metingen wel worden aangeboden. 27

59 BIJLAGE 1: reflectie op het enquêteren met behulp van foto s Waarom een nieuwe enquêtemethode? De twee belangrijkste voordelen van het enquêteren met behulp van foto s zijn: Purmerend sluit hiermee aan bij een landelijke normeringssystematiek Fotoseries ondersteunen het gesprek tussen verschillende beoordelaars van de openbare ruimte Het eerste voordeel betekent in dat de gemeente zich baseert op een onafhankelijke of objectieve bron. Het tweede voordeel houdt in dat de enquête onder burgers aansluit bij een ander beoordelingsinstrument, te weten de schouw. Purmerend hecht waarde aan het ter plaatse schouwen van de openbare ruimte. In zo n schouw wordt de openbare ruimte beoordeeld door (bijvoorbeeld) deskundigen (ambtenaren van de gemeente, onafhankelijke inspecteurs), gebruikers (buurtbewoners), bestuurders (wethouders) en volksvertegenwoordigers (raadsleden). Met de fotoseries als voorbeeld wordt het gesprek tussen de verschillende soorten deelnemers aan de schouw vergemakkelijkt. De foto s Aan de fotoseries zitten een paar nadelen. Zo zijn de foto s ontwikkeld voor professionele inspecteurs van de openbare ruimte. Deze inspecteurs kijken met behulp van de foto s niet alleen naar de zichtbare beeldkwaliteit, maar ook naar minder zichtbare technische kwaliteit. De fotoseries zijn dus niet ontwikkeld voor het houden van enquêtes onder burgers. In een enkel geval bleek uit onze tests voorafgaand aan het daadwerkelijke panelonderzoek, dat sommige proefpersonen de volgorde van de foto s verwarrend vonden: dan vond men de beeldkwaliteit van foto C hoger dan die van foto A. In een enkel geval hebben we daarom de foto-volgorde in de enquête aangepast. Dit overigens met toestemming van het CROW. Een ander nadeel is dat de foto s niet in Purmerend zijn genomen, maar staan voor een algemeen gemiddelde. Sommige panelleden merken op dat het moeilijk is om een oordeel te vellen over aspecten van de openbare ruimte die je niet uit je eigen woonomgeving herkent, bijvoorbeeld door de afwezigheid bruggen, het voorkomen van een ander soort banken (staal in plaats van hout), of vanwege de aard van de verharding (klinkers of asfalt) van de weg. Sommige fotoseries doen bovendien wat gekunsteld aan: zo is de aflopende beeldkwaliteit bij fotoseries met hondenpoep in beeld gebracht door telkens een hondendrol toe te voegen aan de foto. We kunnen ons voorstellen dat respondenten zich ergeren zodra hondenpoep op het trottoir ligt. Een vijfdelige fotoserie waarin het aantal hondendrollen op elke foto met 1 stuks toeneemt, is dan niet adequaat. Veel respondenten zullen ook de A-kwaliteit (1 drol) niet waarderen. Uit onderzoeksoogpunt is het niet gelukkig dat de 5 foto s in één serie soms onderling niet goed vergelijkbaar zijn: de foto s zijn soms van verschillende wegen of objecten: appels worden in die gevallen met peren vergeleken. Overigens ontwikkelt het CROW in de komende jaren fotoseries die speciaal bedoeld zijn om burgers mee te enquêteren. Mogelijk kunnen een aantal van de gesignaleerde problemen hiermee worden ondervangen. 28

60 Ondanks deze nadelen hebben we gemeend dat het verantwoord is om te experimenteren met een enquête waarbij we foto s gebruiken. Hierin zijn de gemeenten Arnhem, Eindhoven, Zoetermeer, Delft en Hollands Kroon ons voorgegaan. De interpretatie van de gegevens Het is de vraag in hoeverre de methode of de vraagstelling het antwoord van panelleden bepaalt. Tot 2013 gaven de panelleden een rapportcijfer, een waardering op een tienpuntsschaal. Nu, in 2014 hebben we een oordeel gevraagd aan de hand van 5 foto s. Niet alleen is de foto nieuw, ook de vijfpuntsschaal is nieuw. De vijfpuntsschaal (5 antwoordmogelijkheden) is van invloed op het oordeel van de respondenten, al kennen de invloed overigens niet precies. Voorbeeld: geeft de respondent even snel een 5 (onvoldoende) op een schaal van 1 tot en met 10 als een C (sober) op een schaal van A+ tot en met D? Een rapportcijfer levert een genuanceerder waardering op en een waardering met gevoelswaarde. Het verschil tussen een 7 en een 4 bedraagt 3 punten. Dat kunnen we invoelen. Het verschil tussen een A en C heeft minder gevoelswaarde. Anders gezegd: we kennen de afstand tussen 2 rapportcijfers. We kennen niet de afstand tussen 2 letters. Ten slotte is het de vraag of je van panelleden een relevant oordeel kunt verwachten over soms zeer gedetailleerde aspecten van het onderhoud. We veronderstellen dat alle inwoners wel een gevoel of beleving bij een beperkt aantal aspecten van de openbare ruimte hebben, zoals het groen, de weg, de speelplaatsen, hondenpoep of zwerfafval, maar het is de vraag of iedereen een goed beeld heeft van maar liefst 16 verschillende en specifieke aspecten van de openbare ruimte, zoals het onderhoud aan de afvalbakken of het fijne zwerfafval in het groen. Samengevat: wat leren we van dit experiment? 1. Het enquêteren met behulp van foto s is een reëel alternatief voor het enquêteren met behulp van rapportcijfers. 2. Vergelijk fotowaarderingen niet met rapportcijfers. Dit betekent dat deze nieuwe manier van enquêteren enige keren moet worden herhaald opdat ontwikkelingen in het onderhoud kunnen worden bijgehouden. 3. Bevraag in een enquête onder burgers minder dan 16 onderhoudsaspecten (bij een schouw kan uiteraard wel van meer fotoseries gebruik gemaakt worden). 4. Gebruik, indien mogelijk, betere fotoseries (mogelijk worden deze door het CROW ontwikkeld): duidelijkheid, scherpte van de foto s duidelijke volgordelijke afnemende beeldkwaliteit in de series foto s met relevantie voor de woonomgeving in Purmerend foto s die onderling vergelijkbaar zijn (zelfde situaties, objecten etc.). 5. Bied de antwoordmogelijkheid niet van toepassing. 29

61

62 BEELDKWALITEIT OPENBARE RUIMTE IN PURMEREND VOLGENS RAADSLEDEN

63 BEELDKWALITEIT OPENBARE RUIMTE IN PURMEREND VOLGENS RAADSLEDEN

64 Colofon In opdracht van: Afdeling Stadsbeheer Contactpersonen opdrachtgever: Joop van Workum Uitgevoerd door: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Jolanda Rozemeijer Henk-Jaap Batelaan Met medewerking van: Anouschka Panka Publicatiedatum: November 2014 Gemeente Purmerend Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Purmersteenweg 42 Telefoon Digitaal rapport: 2

65 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1 Inleiding Aanleiding voor dit onderzoek Doelstelling van het onderzoek Vraagstelling en afbakening van het onderzoek Aanpak en verantwoording Leeswijzer 8 2 Oordeel openbare ruimte Algemeen oordeel over de openbare ruimte in Purmerend als geheel Algemeen oordeel over de openbare ruimte in de eigen buurt Algemeen oordeel over de openbare ruimte in de binnenstad van Purmerend 11 3 Onderhoud openbare ruimte in 15 fotoseries Onderhoud fiets- en voetpaden Onderhoud wegen en straten Onderhoud bruggen Groenonderhoud Onderhoud straatmeubilair Schoonhouden openbare ruimte Vrijhouden van hondenpoep Samenvatting 19 4 Prioriteiten in het onderhoud 21 5 Conclusies: beantwoording onderzoeksvragen Meerderheid raadsleden vindt de eigen woonbuurt voldoende onderhouden Beeldkwaliteit Purmerend voldoet (nagenoeg) aan de norm, Centrum niet Hoge prioriteit aan onderhoud fiets- en voetpaden, wegen, en straatreiniging 24 Bijlage 1: Ervaringen met deze foto-enquête 25 3

66 4

67 Samenvatting De gemeente Purmerend hecht veel waarde aan het monitoren van de kwaliteit van de openbare ruimte. Dit gebeurt door periodiek inwoners te bevragen of zij tevreden zijn met het onderhoud in hun woonomgeving en soms door een oordeel van onafhankelijke inspecteurs. Ook gemeenteraadsleden worden regelmatig uitgenodigd om aan een schouw deel te nemen. Eerder dit jaar is een enquête gehouden onder internetpanelleden met de vraag de beeldkwaliteit van diverse aspecten van hun woonbuurt (het asfalt, de zitbanken, het groen etc.) aan de hand van foto s te beoordelen. Naar aanleiding van dat onderzoek is besloten dezelfde enquête te houden onder raads- en commissieleden. We stelden de volgende vragen: Hoe beoordeelt u het onderhoud aan de openbare ruimte in uw woonomgeving? Welke prioriteiten stelt u aan het onderhoud? En we trekken deze conclusies: Conclusies Oordeel? 1. De eigen buurt als geheel wordt voldoende onderhouden. Over Purmerend als geheel is het oordeel wat negatiever, maar de meerderheid geeft nog een voldoende. 2. De norm van de gemeenteraad wordt bij bijna alle deelaspecten geheel of nagenoeg gehaald. Alleen bij de straat vrijhouden van zwerfvuil niet. 3. Het onderhoud in de wijk Centrum moet aan een hogere kwaliteitsstandaard voldoen dan gemiddeld in Purmerend, namelijk een A (mooi). Deze hogere kwaliteit wordt in de ogen van de raads- en commissieleden niet gerealiseerd. Dit komt overeen met de mening van de inwoners van Purmerend. 4. De mening van de raads- en commissieleden sluit in de meeste gevallen aan bij die van de inwoners. Prioriteiten? 5. De raadsleden stellen veruit de hoogste prioriteit aan het onderhoud van fiets- en voetpaden. De door de gemeenteraad gestelde norm (C, Sober) wordt wel gehaald. 6. De norm voor het vrijhouden van de straat van zwerfafval wordt het minst gehaald. In de prioriteitstelling neemt dit bij de raadsleden een middenpositie in. 7. De prioriteitstelling van de raadsleden lijkt in grote lijnen op die van de inwoners. Zowel raadsleden als inwoners geven veruit de hoogste prioriteit aan het onderhoud van fiets- en voetpaden. Er zijn twee verschillen. De raadsleden hechten sterker aan goed onderhoud van straatmeubilair dan de inwoners. Bij de inwoners heeft de straat vrijhouden van zwerfafval wat meer prioriteit dan bij de raadsleden. 5

68 1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor dit onderzoek Zoals veel gemeenten maakt Purmerend bij het plannen en organiseren van beheer en onderhoud van de openbare ruimte gebruik van landelijke normen. Het nagestreefde kwaliteitsniveau is ontleend aan het CROW 1, het nationale kennisplatform voor (onder meer) de openbare ruimte: Tabel 1.1: CROW kwaliteitsindeling openbare ruimte Algemeen Beeldkwaliteit 2 A+ Zeer goed Prachtig A Goed Mooi B Voldoende Voldoende C Matig Sober D Te slecht Verloedering In Purmerend vindt periodiek een inspectie van de openbare ruimte plaats, aan de hand van de vastgestelde ambitieniveaus. Dit gebeurt door een hiertoe gecertifieerd onderzoeksbureau. Afgezien van de technische kwaliteit beoordelen zij ook de beeldkwaliteit van de openbare ruimte. Daarnaast houdt de gemeente door middel van een Omnibusenquête bij welk rapportcijfer inwoners geven aan diverse aspecten van de openbare ruimte. Deze rapportcijfers sluiten niet één-op-één aan op de CROWsystematiek. Vandaar dat bij de Afdeling Stadsbeheer behoefte bestond aan het bevragen van inwoners van Purmerend door middel van foto s die de kwaliteitsniveaus van het CROW representeren. Onderzoek onder de bevolking Het onderzoek onder de bevolking heeft plaatsgevonden in de laatste twee weken van mei. De resultaten zijn opgenomen in het rapport Beeldkwaliteit openbare ruimte in Purmerend, september Leden van het internetpanel hebben hun mening gegeven over het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte in hun woonomgeving. Bijna panelleden hebben meegewerkt aan het onderzoek. De onderzoeksmethode was nieuw. De panelleden is gevraagd hun oordeel te geven aan de hand van foto s volgens de CROW systematiek. Daarnaast is hen gevraagd welke prioriteiten zij stellen. 1 De naam CROW is oorspronkelijk een afkorting van Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek. Die naam dekte de lading niet meer toen de organisatie steeds meer een kennisplatform over de openbare ruimte werd. Daarom is CROW niet langer een afkorting, maar een eigennaam. 2 Beeldkwaliteit maakt onderdeel uit van de zogenaamde instandhoudingskwaliteit van de openbare ruimte. Hieronder verstaan we niet de technische kwaliteit, noch de gebruiks- of inrichtingskwaliteit van de openbare ruimte. Het betreft puur een oordeel over de esthetische of waargenomen uiterlijke kwaliteit van de openbare ruimte. 6

69 Ook de mening van raadsleden en commissieleden Na afronding van het onderzoek ontstond bij de wethouder de vraag hoe de mening van de raads- en commissieleden zou zijn over de kwaliteit van de openbare ruimte. In 2008 heeft de raad de streefniveaus van de beeldkwaliteit vastgelegd. Eind september is een workshop kwaliteit openbare ruimte voor hen georganiseerd. Besloten is om de vragenlijst die de panelleden hadden ingevuld óók voor te leggen aan de raads- en commissieleden. Ook dit is nieuw; niet eerder is op zo n wijze onderzoek gedaan onder raadsleden. Streefniveaus gesteld door de raad in 2008 Om de kwaliteit van diverse aspecten van de openbare ruimte te beoordelen heeft het CROW een landelijke beeldbank van foto s aangelegd over Verhardingen, Kunst-/Waterwerken, Wegmeubilair, Groen en Straatreiniging. De foto s van bijvoorbeeld het Wegmeubilair worden in series van 5 vergelijkbare foto s gepresenteerd conform de 5 kwaliteitsniveaus van A+ tot en met D. De gemeenteraad heeft in 2008 de streefniveaus voor de beeldkwaliteit van de openbare ruimte vastgesteld: 3 Tabel 1.2: Door de gemeenteraad vastgestelde beeldkwaliteit in 2008 Aspect Centrum Andere wijken Verhardingen A C Kunstwerken (bruggen) A C Wegmeubilair A B Groen A C Straatreiniging A B Hondenpoep* A B * Hondenpoep is één van de prioriteiten. Hiervoor bestaat geen CROW-norm; we sluiten aan bij de norm voor straatreiniging De raad heeft er voor gekozen om voor het Centrum een hoge(re) beeldkwaliteit na te streven. Het Centrum is overigens een wijk die groter is dan de binnenstad. Het betreft ook de Bloemenbuurt en de Stationsbuurt. De overweging bij deze keuze is dat de woonfunctie in het Centrum, nabij de binnenstad, gewaarborgd moet blijven. 1.2 Doelstelling van het onderzoek Dit onderzoek heeft de doelstelling om te achterhalen wat raadsleden en commissieleden vinden van de kwaliteit van hun fysieke woonomgeving. En of er grote verschillen zijn met de mening van de inwoners van Purmerend. 1.3 Vraagstelling en afbakening van het onderzoek In dit onderzoek is het de bedoeling om de raads- en commissieleden te vragen welk beeldkwaliteitsniveau zij toekennen aan hun eigen woonomgeving. Vervolgens bekijken we of dit overeenkomt met het door de gemeenteraad in 2008 vastgestelde ambitieniveau. Aanvullend vragen we de raads- en commissieleden prioriteiten te benoemen in het onderhoud van de openbare ruimte. Ten slotte willen we weten hoe zij het beoordelen van foto s ervaren. 3 Bron: Kwaliteit openbare ruimte Purmerend. Beoordeling instandhoudingskwaliteit, mei 2012, p. 5. 7

70 Onderzoeksvragen 1. Welke kwaliteitsniveaus kennen raads- en commissieleden toe aan diverse aspecten van de openbare ruimte? 2. In welke mate komt het oordeel over de openbare ruimte overeen met het in 2008 door de gemeenteraad nagestreefde kwaliteitsniveau? 3. Welke prioriteiten geven raads- en commissieleden aan diverse onderdelen van het onderhoud en beheer? 4. Wat vinden de raads- en commissieleden van het beoordelen van de openbare ruimte door middel van foto s? (Bijlage) 1.4 Aanpak en verantwoording In totaal zijn 58 raads- en commissieleden aangeschreven met het verzoek mee te doen aan het onderzoek. 32 leden hebben de vragenlijst ingevuld. Dit is een respons van 55%. De enquête was anoniem. Onbekend is hoe de respons over de partijen is verdeeld. Onbekend is dus of bepaalde partijen onder- of oververtegenwoordigd zijn. Het onderzoek vond plaats in oktober. De vragenlijst bestond uit 15 fotoseries, gerangschikt naar kwaliteitsniveau. Bij elke fotoserie is gevraagd welke van de 5 het meest overeenkomt met het beeld dat de betreffende respondent heeft van de directe omgeving van zijn of haar woning. De foto s zijn afkomstig van het kennisplatform CROW, uit de Kwaliteitscatalogus openbare ruime Standaardkwaliteitsniveaus voor onderhoud. Daarnaast is een algemeen oordeel gevraagd over de openbare ruimte van Purmerend als geheel, de eigen woonbuurt en de binnenstad, zonder gebruikmaking van foto s. Ook is gevraagd welk onderdeel van onderhoud de meeste prioriteit moet krijgen. Bijvoorbeeld het wegenonderhoud meer dan het groenonderhoud, of andersom, uiteraard. De vragenlijst was identiek aan die voor de internetpanelleden. Omdat het aantal respondenten klein is worden de resultaten weergegeven in aantallen. Weergaven in percentages geeft snel een vertekend beeld. Een respondent meer of minder geeft immers een toe- of afname met 3%. Dit maakt ook het vergelijken met de resultaten van de bewoners van Purmerend lastig. We geven alleen verschillen weer als deze opvallend zijn. 1.5 Leeswijzer Waarover rapporteren we? In de beschrijving van de bevindingen rapporteren we als volgt: 1. We noteren in hoeverre het oordeel van de raads- en commissieleden overeenkomt met de door de gemeenteraad in 2008 vastgestelde beeldkwaliteit (meestal een B of C). 2. We geven aan als er opvallende verschillen zijn met de mening van de inwoners Hoofdstuk 2 gaat over het algemene oordeel van de raads- en commissieleden over de onderhoudsstaat van de openbare ruimte, dat wil zeggen over alle onderhoudsaspecten, in het algemeen. In hoofdstuk 3 staat de kern van dit onderzoek. Welk oordeel hebben de leden over de afzonderlijke onderhoudsaspecten, gebaseerd op concrete foto s van die onderhoudsaspecten? Het vierde hoofdstuk geeft kort weer welke voorkeuren de raads- en commissieleden hebben voor de prioriteitstelling in het onderhoud. In hoofdstuk 5 zetten we de belangrijkste bevindingen op een rij zetten en beantwoorden we de eerste 3 onderzoeksvragen. In de bijlage staat hoe de raads- en commissieleden de beoordeling van foto s hebben ervaren. 8

71 Voor de leesbaarheid duiden we de respondenten niet altijd voluit met raads- en commissieleden maar als raadslid. Hiermee bedoelen we dan ook de commissieleden. De internetpanelleden duiden we aan met inwoners 9

72 2 Oordeel openbare ruimte 2.1 Algemeen oordeel over de openbare ruimte in Purmerend als geheel In 2013 gebruikten we een tienpuntsschaal met rapportcijfers om het oordeel over de onderhoudsstaat weer te geven. Het algemeen oordeel over de staat van onderhoud hebben we in 2014 voor het eerst gevraagd met een vijfpuntsschaal van prachtig, via mooi, voldoende en sober, naar verloedering : Tabel: 2.1: Welke waardering geeft u voor de staat van onderhoud van de openbare ruimte over het geheel genomen in de gemeente Purmerend? In aantallen Kwalificatie Aantal Prachtig (A+) - Mooi (A) 3 Voldoende (B) 16 Sober (C) 10 Verloedering (D) 3 Totaal 32 De gemeenteraad heeft geen algemene norm voor alle aspecten van de openbare ruimte vastgesteld. 4 Uit de tabel blijkt dat ruim de helft (19) van de raads- en commissieleden minimaal B (voldoende) geven voor het onderhoud van de openbare ruimte. 29 raads- en commissieleden oordelen dat de openbare ruimte tenminste aan de kwalificatie sober voldoet. Dit betekent dat 3 leden menen dat de staat van onderhoud op verloedering duidt. De inwoners oordelen positiever: drie kwart geeft minimaal een voldoende. 4 In hoofdstuk 3 maken we steeds een vergelijking tussen het oordeel van de raads- en commissieleden over een aspect van het onderhoud, en de norm die hiervoor door de gemeenteraad in 2008 is vastgesteld. 10

73 2.2 Algemeen oordeel over de openbare ruimte in de eigen buurt Tabel: 2.2: Welke waardering geeft u voor de staat van onderhoud van de openbare ruimte over het geheel genomen in uw eigen buurt? In aantallen Aantal Prachtig (A+) - Mooi (A) 10 Voldoende (B) 15 Sober (C) 6 Verloedering (D) 1 Totaal 32 De raads- en commissieleden zijn positiever over de eigen buurt dan over Purmerend als geheel: 25 leden geven minimaal een B (voldoende) aan de openbare ruimte in hun buurt. 31 raads- en commissieleden geven minimaal een C (sober). Dit resultaat komt overeen met de mening van de inwoners. 2.3 Algemeen oordeel over de openbare ruimte in de binnenstad van Purmerend Tabel: 2.3: Welke waardering geeft u voor de staat van onderhoud van de openbare ruimte over het geheel genomen voor de binnenstad* van Purmerend? In aantallen Kwalificatie door CROW Aantal Prachtig (A+) - Mooi (A) 9 Voldoende (B) 19 Sober (C) 4 Verloedering (D) - Totaal 32 *De binnenstad is exclusief Bloemenbuurt en Stationsbuurt Deze tabel gaat over de binnenstad, het winkel- en horecagebied, door sommigen ook wel Stadje genoemd. Het oordeel heeft dus geen betrekking op de Bloemenbuurt en de Stationsbuurt, die wel tot de wijk Centrum behoren: De gemeenteraad heeft voor het Centrum een A (mooi) als kwaliteitsnorm vastgesteld. Een minderheid van 9 raads- en commissieleden vindt dat de binnenstad voldoet aan deze norm. Een meerderheid van 28 leden geeft minimaal een B (voldoende) voor het onderhoud in de binnenstad. 4 leden geven een C (sober) als oordeel. Dit resultaat komt overeen met de mening van de inwoners. 11

74 3 Onderhoud openbare ruimte in 15 fotoseries Conform de leeswijzer in 1.5 geven we onder elke tabel apart weer of er verschillen zijn met de onderzoeksresultaten van het internetpanel: de inwoners. Voor de leesbaarheid duiden we de respondenten niet altijd voluit met raads- en commissieleden maar als raadslid. Hiermee bedoelen we dan ook de commissieleden. Een samenvattende tabel staat op bladzijde Onderhoud fiets- en voetpaden 5 Tabel 3.1: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de fiets- en voetpaden in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal Tabel 3.1 laat zien dat de beeldkwaliteit van de fiets- en voetpaden voldoet aan de norm van de gemeenteraad: bijna alle raads- en commissieleden (31 van de 32) waarderen de onderhoudsstaat van fiets- en voetpaden met minimaal een C. Het behalen van de gemeentenorm komt overeen met de inwoners. Binnen de norm is de raad licht negatiever: zij geven iets vaker een C als antwoord dan de inwoners. 5 De hier getoonde foto s van fiets en voetpaden hebben wij met goedvinden van het CROW in een andere volgorde geplaatst dan de volgorde die het CROW hanteert. 12

75 3.2 Onderhoud wegen en straten Tabel 3.2: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de asfaltwegen in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal Het oordeel van bijna alle de raads- en commissieleden (tabel 3.2) voldoet aan de norm van de gemeenteraad, een C: slechts 1 lid vindt dat het onderhoud minder dan een C waard is, namelijk een D. Het behalen van de gemeentenorm komt overeen met de inwoners. De raads- en commissieleden zijn binnen de norm iets negatiever in hun oordeel dan de inwoners. Zij geven iets vaker een C (sober). Tabel 3.3: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de "niet-asfalt"-wegen (klinkers, tegels) in de directe omgeving van uw woning? A B C D A+ A B C D totaal Aantal Slechts 1 raadslid meent dat de norm van de gemeenteraad (een C) niet wordt gehaald. Het raadslid geeft een D. Het behalen van de gemeentenorm komt overeen met de inwoners. Alleen geven de raadsleden iets vaker een A+ als antwoord. 13

76 Tabel 3.4: Welke foto lijkt het meest op de mate van onkruid op de klinkerwegen in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal Alle raadsleden vinden dat de norm van de gemeenteraad (een C) wordt gehaald. Dit resultaat komt overeen met de mening van de inwoners. 3.3 Onderhoud bruggen 6 Tabel 3.5: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de bruggen in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal Alle raadsleden menen dat de norm van de gemeenteraad (een C) wordt gehaald. Dit resultaat komt overeen met de mening van de inwoners. 6 De hier getoonde foto s van fiets en voetpaden hebben wij in een andere volgorde geplaatst dan de volgorde die het CROW hanteert. 14

77 3.4 Groenonderhoud Tabel 3.6: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de beplanting in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal raadsleden geven een D als oordeel en zeggen daarmee dat het onderhoud aan de beplanting niet voldoet aan de norm van de gemeenteraad (een C). Het behalen van de norm gesteld door de gemeenteraad komt overeen met de inwoners. Tabel 3.7: Welke foto lijkt het meest op de mate van fijn zwerfafval in de beplanting in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal raadsleden geven een D en zeggen daarmee dat het onderhoud niet voldoet aan de norm van de gemeenteraad, namelijk een C. Dit resultaat komt overeen met de mening van de inwoners. Tabel 3.8: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van het gras in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal Tabel 3.8 laat zien dat alle raadsleden menen dat het onderhoud van het gras voldoet aan de gemeenteraadsnorm (een C). De mening van de inwoners is wat diverser van beeld: zij geven ook een A+ (11%), maar ook een D (6%). 15

78 3.5 Onderhoud straatmeubilair Tabel 3.9: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de zitbanken in de directe omgeving van uw woning? Let op bekladding of graffiti A+ A B C D totaal Aantal De gemeenteraad heeft voor het straatmeubilair, waaronder de banken, minimaal een B als norm gesteld; 5 raadsleden menen dat deze norm niet wordt gehaald. Dit resultaat komt overeen met de mening van de inwoners. Tabel 3.10: Welke foto lijkt het meest op de mate van onkruid rondom straatmeubilair (bankjes, afvalbakken etc.) in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal raadsleden geven een C en zeggen daarmee dat het vrijhouden van onkruid rondom straatmeubilair niet voldoet aan de norm van de gemeenteraad (minimaal een B). Niemand geeft een D. Het aandeel dat meent dat de gemeenteraadnorm is gehaald is bij de raadsleden en inwoners gelijk. De antwoorden van de inwoners zijn echter wat meer over de antwoordcategorieën verdeeld dan bij de Raadsleden: meer een A+ en A, maar ook een klein percentage D. Bij de raadsleden geeft de helft een B. 16

79 Tabel 3.11: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de afvalbakken in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal Slechts 1 raadslid meent dat de norm (B) van de gemeenteraad voor het onderhoud aan het straatmeubilair niet wordt gehaald in het geval van afvalbakkenonderhoud. Dit raadslid geeft een C. Het behalen van de norm is bij de inwoners nagenoeg gelijk, alleen lopen de antwoorden meer uiteen: de inwoners geven minder vaak een B en meer een A+. Een klein percentage (3%) geeft ook een D. Tabel 3.12: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de verkeersborden in de directe omgeving van uw woning? Let op natuurlijke aanslag. A+ A B C D totaal Aantal Slechts 2 raadsleden menen dat de norm van de gemeenteraad voor het onderhoud aan de verkeersborden (een B voor straatmeubilair) niet wordt gehaald. Zij geven een C. Dit resultaat is gelijk aan dat van de inwoners. Tabel 3.13: Welke foto lijkt het meest op de staat van onderhoud van de verkeerspaaltjes in de directe omgeving van uw woning? Let op scheefstand. A+ A B C D totaal Aantal Slechts 1 raadslid meent dat de norm van de gemeenteraad voor het onderhoud aan de verkeerspaaltjes (een B voor straatmeubilair) niet wordt gehaald. Dit raadslid geeft een C. Niemand geeft een D. Dit resultaat is gelijk aan dat van de inwoners. 17

80 3.6 Schoonhouden openbare ruimte Tabel 3.14: Welke foto lijkt het meest op de mate van fijn zwerfafval in de straten in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal raadsleden menen dat de norm van de gemeenteraad voor het schoonhouden van de straten (een B) niet wordt gehaald. Zij geven een C of en D. Het behalen van de gemeentenorm is gelijk aan de inwoners. Alleen geven de raadsleden iets vaker een B als antwoord. De inwoners zijn licht positiever. 3.7 Vrijhouden van hondenpoep Tabel 3.15: Welke foto lijkt het meest op de mate waarin hondenpoep op straat ligt in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal Slechts 2 raadsleden menen dat de norm van de gemeenteraad voor het vrijhouden van de straten van hondenpoep (een B) niet wordt gehaald. Zij geven een C of een D. Dit resultaat is gelijk aan dat van de inwoners. 18

81 Tabel 3.16: Welke foto lijkt het meest op de mate waarin hondenpoep op het gras ligt in de directe omgeving van uw woning? A+ A B C D totaal Aantal raadsleden menen dat de norm van de gemeenteraad voor het vrijhouden van het gras van hondenpoep (een B) niet wordt gehaald. 4 geven een C en 1 een D. Dit resultaat verschilt van de inwoners. De norm wordt bij de inwoners minder behaald. De raadsleden zijn licht positiever in hun oordeel. 3.8 Samenvatting De raads- en commissieleden hebben 16 fotoseries beoordeeld, over 16 verschillende aspecten van de openbare ruimte. In de volgende tabel vatten we samen in hoeverre het oordeel van de leden overeenkomen met de norm van de gemeenteraad uit 2008, een B of een C. De tabel is gesorteerd op de aspecten die het beste overeenkomen met de norm van de gemeenteraad in de kolom realisatie norm. Het aantal respondenten is maximaal 32. In de laatste kolom staat de rangorde weergegeven. 19

82 Tabel 3.17: Het oordeel van het Internetpanel over onderhoud vergeleken met de bestuurlijke norm en de rangorde van de inwoners. Realisatie Norm Aspect onderhoud openbare ruimte Norm gemeenteraad (aantal max. 32) rangorde 1 Onderhoud bruggen C Vrijhouden klinkerwegen van onkruid C Onderhoud gras C Onderhoud anders verharde wegen (klinkers, tegels) C Onderhoud verkeerspaaltjes B Onderhoud asfaltwegen C Onderhoud fiets- en voetpaden C Onderhoud afvalbakken B Onderhoud verkeersborden B Vrijhouden beplanting van fijn zwerfafval C Vrijhouden straten van hondenpoep B Onderhoud beplanting C Onderhoud zitbanken B Vrijhouden gras van hondenpoep B Vrijhouden straatmeubilair van onkruid B Vrijhouden straat van fijn zwerfafval B Norm gemeenteraad De raads- en commissieleden menen dat bij 11 van de 16 bevraagde onderhoudsaspecten de norm van de gemeenteraad uit 2008, een B of een C, geheel of nagenoeg 7 wordt gehaald. Bij 3 aspecten voor 100% (32 van de 32 leden), bij andere aspecten 30 of 31 leden. Bij 4 aspecten is het behalen van de gemeenteraadsnorm iets minder, maar toch nog ruim, namelijk 26 tot 28 raadsleden van de 32. In 1 geval zijn de raadsleden kritischer: het vrijhouden van de straat van fijn zwerfafval voldoet volgens ongeveer twee derde deel van de raadsleden (22 leden) aan de bestuurlijke norm. Voor een derde deel dus niet. Ten opzichte van de inwoners De raads- en commissieleden hebben soortgelijke oordelen over de beeldkwaliteit van de openbare ruimte als de inwoners van Purmerend. Zeker als gekeken wordt naar het behalen van de gemeenteraadnorm. Alleen bij hondenpoep op het gras zijn er verschillen: de norm wordt volgens de inwoners minder vaak gehaald. De rangvolgorde in rangorde wisselt minimaal. Beiden zijn het meest kritisch over het vrijhouden van de straat van fijn zwerfafval. 7 Strikt genomen wordt de norm alleen gehaald als iedereen meent (100% van de raads- en commissieleden) dat de betreffende kwaliteit wordt gerealiseerd. 20

83 4 Prioriteiten in het onderhoud De gemeentee bezuinigt de komende jaren op haar uitgaven. Ook op het onderhoud van de openbare ruimte wordt bespaard. We hebben daarom gevraagd welke aspecten van het onderhoud prioriteit hebben bij de raads- en commissieleden. De gevraagde aspecten sluiten aan bij de items waarover we de waardering hebben gemeten (zie hoofdstuk 3). Grafiek 4.1 geeft de prioriteiten weer, gesorteerd naar de belangrijkste prioriteiten in de d ogen van de raadsleden. Twee raadsleden hebben dit onderdeel niet ingevuld. Het totaal gaat nu om o 30 leden. Grafiek 4.1: Prioriteiten in het onderhoud Algemeen De raads- en commissieleden zetten het onderhoud aan fiets- en voetpaden op een duidelijkee eerste plaats: driekwart vindt dit belangrijker dan gemiddeld, niemand vindt dit minder belangrijk dan gemiddeld. Daarnaast moeten de verhardingen in het algemeen, zowel het onderhoud als de reiniging van hondenpoep en in mindere mate zwerfvuil, volgens de leden meer prioriteit krijgen. Onderhoud van gras, gazons en beplanting hebben de minste prioriteit, evenals onkruidbestrijo jding in de verharding of rondom straatmeubilair. 21