Openbare ruimte. Beleidsonderzoek & Analyse BOA LeidenPanel draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming. September 2015.

Transcriptie

1 Beleidsonderzoek & Analyse BOA LeidenPanel draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Openbare ruimte September 2015 De gemeente werkt momenteel aan een nieuwe visie op de openbare ruimte. Dat gebeurt met inbreng van buurt- en wijkorganisaties en met maatschappelijke organisaties zoals de Leidse Bond voor Speeltuinen, de Bomenbond, Libertas en de GGD. Ook aan de leden van het LeidenPanel zijn vragen over dit onderwerp voorgelegd. 419 panelleden hebben aan de enquête meegedaan. Dat is een respons van. Hieronder volgen de uitkomsten van de enquête. Inleiding De gemeente streeft naar een openbare ruimte die schoon, heel en veilig is. De gemeente wil de verrommeling tegengaan: geen onnodige paaltjes, verkeersborden en hekken. Hierdoor ontstaat een legere ruimte die (daardoor) op verschillende manieren te gebruiken is, afhankelijk van de wensen van de bewoners en andere gebruikers. Een ander belangrijk thema is duurzaamheid: gebruik van materialen die het milieu zo min mogelijk belasten, meer biodiversiteit en maatregelen tegen wateroverlast. Wat de veiligheid betreft wil de gemeente blijven voldoen aan alle wettelijke eisen. Tot slot wil de gemeente de inwoners meer betrekken bij de inrichting en het beheer van de openbare ruimte. Tegelijkertijd is er minder geld beschikbaar voor onderhoud. Dat vraagt om het maken van keuzes. Voorzieningen in de openbare ruimte In de openbare ruimte staan verschillende voorzieningen. Aan de panelleden is gevraagd van welke voorzieningen zij het belangrijk vinden dat deze in hun buurt aanwezig zijn. Zij konden daarbij maximaal vijf antwoorden kiezen. Daarnaast konden ze maximaal drie voorzieningen kiezen die ze het minst belangrijk vinden. Door een combinatie te maken van de antwoorden op beide vragen ontstaat een volgorde van belang van de verschillende voorzieningen in de openbare ruimte. Op basis van de antwoorden kunnen de genoemde voorzieningen in drie groepen worden gesplitst. Het meest belangrijk vinden mensen prullenbakken, lantaarnpalen en bomen in hun buurt. Van elk van deze voorzieningen vindt driekwart van de panelleden ze heel belangrijk, en bij de niet belangrijke voorzieningen worden ze nauwelijks genoemd. Dan zijn er drie voorzieningen die het minst belangrijk 1

2 worden gevonden: jeu de boulesbaan, sportveldje en speeltoestellen. Meer dan een kwart van de panelleden vindt deze voorzieningen niet belangrijk, bij een jeu de boulesbaan is dit percentage zelfs 83%. Overigens is niet gevraagd waaróm mensen een bepaalde voorziening wel of niet belangrijk vinden. Het kan natuurlijk dat mensen wel waarde hechten aan een sportveldje, maar dat dat niet direct in de eigen buurt hoeft te zijn. Ze willen daarvoor misschien best een stukje lopen. Belang van verschillende voorzieningen in de openbare ruimte prullenbakken 86% 1 lantaarnpalen 81% 18% 1% bomen 78% 21% bankjes 48% 46% 7% bloemenperkjes 35% 55% 10% struiken 33% 10% gazons 3 10% speeltoestellen 26% 48% 26% sportveldje 54% 31% jeu de boulesbaan 83% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% belangrijk neutraal niet belangrijk Keuze tussen hoeveelheid en kwaliteit De gemeente staat voor de keuze dezelfde hoeveelheid met minder kwaliteit of kleinere hoeveelheid met dezelfde kwaliteit. Voorbeeld 1 Als voorbeeld is een speelpleintje genoemd. Aan de panelleden is de keuze voorgelegd tussen meerdere eenvoudige speeltoestellen die eenvoudig te onderhouden zijn (bv wipkippen) of één uitdagend speeltoestel dat meer onderhoud vergt (bv een klimrek). Waar gaat hun voorkeur naar uit? Voorbeeld 2 Belangrijke onderwerpen voor de gemeenteraad zijn groen en biodiversiteit (aantal soorten planten en dieren). In dat kader is aan de panelleden de keuze voorgelegd tussen: hoeveelheid: veel (dezelfde) planten, veel bomen, grote oppervlakte gras kwaliteit: bloeiende planten en heesters van verschillende soorten en mooie volgroeide bomen 2

3 Voorkeur voorbeeld 1 (speelpleintje) Voorkeur voorbeeld 2 (groen) weet ik niet; 16% meer eenvoudige; kwaliteit; weet ik niet; 3% hoeveelheid; 16% één uitdagend; 47% even belangrijk; 45% De keuze van de panelleden lijkt in meerderheid voor kwaliteit te zijn, al is het niet overduidelijk. In het voorbeeld van de speeltoestellen is een voorstander van hoeveelheid en 47% van kwaliteit. In het voorbeeld over groen kiest 16% voor hoeveelheid, voor kwaliteit en 45% vindt beide even belangrijk. Belang van groen Over het belang van groen is aan de panelleden nog een vervolgvraag gesteld. De vraag was in hoeverre zij het eens of oneens zijn met de stelling meer groen in de stad mag (de burger) meer geld kosten. Het blijkt dat een ruime meerderheid van de panelleden (66%) het eens of helemaal eens is met deze stelling. Meer groen in de stad mag (de burger) meer geld kosten helemaal mee eens mee eens mee oneens helemaal mee oneens weet ik niet 18% 48% 20% 7% 6% 3

4 Samenwerking gemeente en inwoners Aan de leden van het LeidenPanel zijn verschillende taken voorgelegd met de vraag of men dit een taak voor de gemeente vindt en/of voor bewoners? De panelleden konden kiezen tussen: dit is uitsluitend een taak van de gemeente het is wenselijk dat inwoners hierbij meehelpen / meedenken dit kan aan inwoners worden overgedragen Taak voor gemeente, bewoners of samen? bedenken inrichting groenperk 77% 7% inrichten groenperk 41% 51% 8% onderhoud groenperk 53% 35% 11% bedenken inrichting speelplaats 8% 81% 9% aanleggen speelplaats 69% 27% onderhoud speelplaats 56% 6% bedenken inrichting straat 20% 76% aanleggen straat onderhoud straat (tegels recht leggen) 90% 9 9% 0% 7% 0% onderhoud straat (zwerfvuil verwijderen) 41% 51% 7% onderhoud straat (onkruid verwijderen) 51% 4 6% gemeente samen bewoners weet niet Wat blijkt uit de antwoorden is dat men vooral in het bedenken van hoe een groenperk, speelplaats of straat ingericht moet worden een rol voor inwoners ziet weggelegd, samen met de gemeente. Bij de aanleg en het onderhoud van een groenperk, speelplaats of straat vindt de meerderheid dat dit vooral een taak van de gemeente is. Alleen bij lichte werkzaamheden zoals inrichten van een groenperk en verwijderen van zwerfvuil ziet een meerderheid van de panelleden een taak voor bewoners weggelegd. Geen van de genoemde taken kan volgens een aanzienlijk deel van de panelleden geheel aan inwoners worden overgedragen. Vervolgens is aan de panelleden gevraagd voor welke van bovengenoemde taken zij zich zélf zouden willen inzetten. Het blijkt dat bijna de helft van de panelleden wel zou willen helpen bij het bedenken van de manier waarop een straat of groenperk ingericht kan worden. Tot aanleg en onderhoud zijn de panelleden het minst bereid. 4

5 Bereidheid persoonlijke inzet van bewoners bedenken inrichting straat bedenken inrichting groenperk onderhoud straat (zwerfvuil verwijderen) bedenken inrichting speelplaats onderhoud straat (onkruid verwijderen) onderhoud groenperk inrichten groenperk onderhoud speelplaats aanleggen speelplaats onderhoud straat (tegels recht leggen) aanleggen straat 3% 1% 9% 19% 26% 30% 43% 47% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Vervolgens is gevraagd of er, naast bovengenoemde taken, andere taken zijn waarvoor men zich zou willen inzetten. 25% van de panelleden zet zich al in, meestal door het opruimen van zwerfvuil en het verwijderen van onkruid. 8% van de panelleden zet zich niet in, maar zou dit wel willen doen. Meestal noemt men dan het meedenken bij veranderingen in de openbare ruimte in de buurt. 29% geeft aan geen interesse te hebben en 38% weet het niet. Tot slot is gevraagd welke voor- en nadelen de panelleden zien bij het overdragen van meer taken aan bewoners. (De voor- en nadelen waren bij het opstellen al bedacht, men kon er één, meer of geen aanvinken.) Het meest aangevinkte voordeel is dat bewoners meer inspraak krijgen in wat ze belangrijk vinden. De twee meest aangevinkte nadelen zijn dat men denkt dat bewoners daar verschil van mening over hebben en dat men denkt dat inwoners daar geen tijd voor en / of zin in hebben. Welke voordelen ziet u als meer taken worden overgedragen aan inwoners? bewoners krijgen meer inspraak in wat ze belangrijk vinden het zorgt voor meer sociale contacten in de buurt 60% 67% bewoners kennen de buurt het best het is goedkoper 38% 44% de openbare ruimte wordt beter gebruikt 28% anders geen 6% 1 5

6 Welke nadelen ziet u als meer taken worden overgedragen aan inwoners? ik denk dat inwoners daar verschil van mening over hebben ik denk dat inwoners daar geen tijd voor en/of zin in hebben het wordt rommelig als iedereen kan doen wat hij wil 53% ik denk dat de kwaliteit van het onderhoud omlaag gaat 4 anders 1 geen 4% COLOFON BOA BeleidsOnderzoek en Analyse Gemeente Leiden boa@leiden.nl Serie Statistiek 2015/07d