Gebiedsanalyse Oud-Oost Stadsdeel Oost

Transcriptie

1 Gebiedsanalyse Oud-Oost Stadsdeel Oost Gebied Oud-Oost in het kort Ontwikkeling van het gebied De tevredenheid van de bewoners met hun buurt is de laatste jaren toegenomen en ook de verwachting voor de verdere ontwikkeling van de buurt is positief. De afgelopen periode is een groot aantal projecten in de openbare ruimte afgerond: de Wibautstraat, Beukenplein, Oostpoort en Oosterpark zijn allen heringericht/ontwikkeld. Oud-Oost heeft van oudsher een grote huurvoorraad in het sociale segment. Dit aandeel daalt en nadert het stedelijk gemiddelde. Er komen vooral koopwoningen bij. In Weesperzijde is de verblijversdichtheidsindex gestegen naar gemiddeld niveau. Er zijn meer horecabezoekers en recreanten. De veiligheidsindex ligt in 2016 rond het gemiddelde, een sterke verbetering t.o.v Er is minder high volume crime en overlast, maar de overlast blijft bovengemiddeld. Het gaat daarbij in steeds mindere mate om rondhangende jongeren en vaker om overlast van horeca, drugs en dronken mensen. De participatie in werk, vrijwilligerswerk, zorg en studie is gestegen naar gemiddeld niveau. Het aandeel kinderen met een advies voor havo/vwo neemt langzaam toe. Sterke punten Oud-Oost is een gebied in opkomst. Het aandeel inwoners dat vindt dat hun buurt vooruit gaat is al enkele jaren het hoogst van de stad. Het is een gewild gebied voor starters. De waardering voor de winkel- en horecavoorzieningen in Oud-Oost is de laatste jaren sterk gestegen en bovengemiddeld. De horeca staat nu na Centrum-West op een gedeelde tweede plaats met De Pijp/Rivierenbuurt. Er is relatief veel en in toenemende mate bedrijvigheid in de creatieve industrie en het toerisme. Aandachtspunten Oud-Oost is een gebied in opkomst. De verschillen tussen bewoners wat betreft hun sociaaleconomische positie wordt zichtbaarder. Bewoners ervaren met name in de Dapperbuurt en Transvaalbuurt in toenemende mate spanningen tussen groepen en meer dan gemiddeld in Amsterdam. De drukte in Oud-Oost neemt toe en daarmee ook de overlast en de druk op de openbare ruimte. Het aantal inwoners dat bij de GGZ in beeld is met een ernstige psychische aandoening ligt in Oud-Oost, en vooral in de Dapperbuurt, hoger dan gemiddeld in de stad. Daarnaast is het aantal overlastincidenten met verwarde en overspannen personen toegenomen in Oud-Oost. Ontwikkeling Oud-Oost, (+/- 1 jaar) Aandachtsbuurten In de Dapperbuurt is de sociaaleconomische positie gemiddeld genomen zwak. De laatste jaren nam het aandeel minimajongeren (0-17 jaar) af, maar in 2014 is dit weer toegenomen tot het relatief hoge niveau van De buurt heeft problemen op het gebied van veiligheid, overlast en spanningen tussen groepen bewoners. Ook in de Transvaalbuurt is de sociaaleconomische positie zwak. Het aandeel minimajongeren blijft hier onverminderd hoog. De tevredenheid met de buurt stijgt hier minder sterk dan in de andere wijken. Zo geven bewoners een relatief laag cijfer voor het onderhoud van de woningen. In de buurt Oosterparkbuurt-Zuidwest is het gemiddeld huishoudinkomen laag en de werkloosheid hoog. Het winkelgebied Eerste Oosterparkstraat wordt laag gewaardeerd. 1

2 Wat is de gebiedsanalyse? De gebiedsanalyses vormen het startpunt van de Amsterdamse gebiedscyclus. Iedere analyse beschrijft de toestand en ontwikkeling van één van de 22 gebieden in de stad. Daarbij wordt zowel gebruik gemaakt van statistieken en onderzoeksgegevens als van de signalen uit de buurt die professionals in het gebied opvangen. De gebiedsanalyse dient als onderlegger voor de gebiedsagenda Het gebied (zwart) in wijken (rood) en wijken (blauw) Leeswijzer Informatie over het gebied als geheel o.b.v. onderzoek, statistieken en feitelijke gebiedsinformatie Idem voor een wijk of buurt in het gebied Oog en oor informatie o.b.v. waarnemingen van professionals in het gebied Gebiedstypering Buurten in Oud Oost Oud-Oost is grotendeels gebouwd aan het begin van de 20 e eeuw, waarna er in de jaren 80 veel stadsvernieuwing is geweest. Dit geldt het sterkst voor de Dapperbuurt, maar ook in de Oosterparkbuurt en de Weesperzijde is dit het geval. De Transvaalbuurt is iets nieuwer, maar ook vooroorlogs. Hier is in de stadsvernieuwing vooral gerenoveerd. De Oosterpark-, Transvaal- en Dapperbuurt liggen in het verlengde van de Indische Buurt en vertonen daar ook overeenkomsten mee. Er is veel armoede en de huur van de (veelal) corporatiewoningen ligt relatief laag. Het zijn gemengde buurten waar, naast gezinnen met een lager inkomen, ook veel studenten en jongeren huisvesting vinden. Oud-Oost is een gewild gebied voor starters op de (koop)woningmarkt. Oostpoort, gelegen in de Dapperbuurt, is een nieuwbouwgebied, bestaande uit een winkelcentrum en woningen. In 2014 zijn de winkels geopend en zijn de eerste woningen opgeleverd. Er ligt nog een klein buurtje (Tuinwijk) tussen winkelcentrum Oostpoort en het Muiderpoortstation met kleine eengezinswoningen uit de jaren 50, allen corporatie-huurwoningen. In de Transvaalbuurt zijn de sociaaleconomische achterstanden groter dan in de andere wijken. Met name de jongeren (0 t/m 17 jaar) die hier opgroeien, hebben vaak te maken met armoede. Veel gezinnen met een laag inkomen vinden in deze wijk een woning. De woningen, veelal corporatiewoningen, zijn niet zozeer groot, maar hebben relatief veel kamers. De Oosterparkbuurt heeft een arm deel en een deel, onder andere langs het Oosterpark zelf, waar meer grote koopwoningen staan. Dit deel is meer vergelijkbaar met de Weesperzijde. Deze wijk, gelegen nabij de binnenstad, is de afgelopen decennia in trek geraakt bij hoger opgeleiden en is een geliefde woonbuurt geworden. Een kenmerkende en belangrijke voorziening in Oud-Oost is het OLVG ziekenhuis, dat het enige binnenstadziekenhuis van Amsterdam is. Bevolking Bevolkingssamenstelling Begin 2017 telt Oud-Oost inwoners. De huishoudsamenstelling is gemengd en op veel punten vergelijkbaar met het stedelijk gemiddelde. De meeste huishoudens bestaan uit 1 persoon (56% versus 53%) en 21% is een gezin met kinderen (Amsterdam: 25%). Deze aandelen dalen heel licht en het aandeel 2

3 tweepersoonshuishoudens is wat toegenomen naar 21%, wat gemiddeld is voor de stad. In het gebied wonen wat minder jongeren dan gemiddeld in de stad (15% versus 18% is jonger dan 18 jaar) en hun aandeel neemt af. Tien procent van de bewoners is ouder dan 65 jaar, dit aandeel neemt wat toe (Amsterdam: 12%). Het aandeel bewoners met een migratie-achtergrond uit een niet-westers land ligt met 36% nagenoeg op het stedelijk gemiddelde (35%) en daalt geleidelijk. Het aandeel nieuwe stedelingen ligt iets hoger (36% versus 29%) en neemt geleidelijk toe. De Oosterparkbuurt en de Dapperbuurt zijn gemengde stadswijken. In Oosterparkbuurt Zuidwest is 46% van de bewoners van niet-westerse herkomst, waarvan relatief veel, 11%, vanuit Suriname. In nieuwbouwwijk Oostpoort is het aandeel kinderen jonger dan 3 jaar naar 5% gestegen. In de Transvaalbuurt is het aandeel bewoners met een nietwesterse achtergrond (44%) hoger dan elders in het gebied en de helft van de 65-plussers is van deze herkomst. In Weesperzijde wonen veel nieuwe stedelingen (48%); mensen tussen de 18 en 55 jaar van Nederlandse of westerse herkomst die na hun 18e voor studie of werk naar de stad zijn gekomen. Wat minder bewoners hebben een niet-westerse migratie-achtergrond (19%). In deze wijk wonen relatief veel stellen zonder kinderen (25% versus 21% gemiddeld in de stad). Aandeel nieuwe stedelingen en bewoners met een nietwesterse migratie-achtergrond, % Bevolkingsprognose Oud-Oost, % nietwesterse migratieachtergrond Amsterdam, % nietwesterse migratieachtergrond Oud-Oost, % nieuwe stedelingen Amsterdam, % nieuwe stedelingen Bron: OIS Tussen 2017 en 2025 zal het aantal inwoners van Oud-Oost naar verwachting licht stijgen van naar (+1% versus +7,6% in Amsterdam). Sinds 2005 neemt het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd (4 t/m 12 jaar) in Oud-Oost af. In 2005 waren dat er 3.000, in 2017 nog In 2025 staat de teller op iets meer dan Het aantal 65-plussers neemt toe van bijna in 2017 tot in Daarmee zal de vergrijzing in Oud-Oost (+36%) sterker zijn dan gemiddeld in Amsterdam (+25%). Ook in de periode vergrijsde Oud-Oost sneller (+59%, versus +22 % gemiddeld in Amsterdam.) Bevolking Oud-Oost naar leeftijd en geslacht, 1 januari 2005, 2017 en Stedelijke ontwikkeling en wonen Buurtwaardering 200 m v bron: OIS Bewoners van Oud-Oost zijn tevreden met hun buurt (rapportcijfer 7,6 versus 7,5 gemiddeld in de stad). De verwachting over de toekomst is positief (7,6 versus 7,1 gemiddeld in Amsterdam) en veel bewoners (39%) vinden dat hun buurt er op vooruit is gegaan. De tevredenheid met de buurt is ook gestegen in de afgelopen jaren, van 7,2 in 2011 naar 7,6 in In alle wijken stijgt de waardering voor de buurt, maar de stijging was het minst in de Transvaalbuurt. In de Transvaalbuurt geven bewoners een 7,1 aan hun buurt, in 2011 was dit een 6,9. Wel zien veel bewoners vooruitgang, de helft van de bewoners van de Transvaalbuurt (54%) vindt dat hun buurt er op vooruit is gegaan het afgelopen jaar. Bewoners van Oud-Oost ervaren evenveel buurtbetrokkenheid als gemiddeld in de stad (rapportcijfer 6,2) en dit is stabiel (2011 ook 6,2). In de wijk Weesperzijde is de ervaren buurtbetrokkenheid relatief groot (6,8). Dit is ook toegenomen in de afgelopen jaren (2011: 6,4). In de Transvaalbuurt is de ervaren buurtbetrokkenheid beperkt (5,9)

4 Rapportcijfer voor de ervaren buurtbetrokkenheid, ,0 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 Wonen rapportcijfer 4, M27 Weesperzijde M28 Oosterparkbuurt M29 Dapperbuurt M30 Transvaalbuurt Amsterdam bron: WIA In Oud-Oost staan bijna woningen in hoge dichtheid (9.000 woningen per km²). De woningvoorraad groeit, in 2011 waren het er nog minder dan De woningvoorraad groeit vooral door de nieuwbouw in Oostpoort, hier staan begin 2017 bijna 900 woningen. De meeste woningen zijn in bezit van corporaties (56%), maar dit neemt wel af (was 63% in 2011). De koopvoorraad neemt toe (van 20% in 2011 naar 27% in 2016). Het aandeel particuliere huur is relatief klein en meer stabiel (17% in 2011, 18% in 2016). De afname van de corporatievoorraad is er in alle wijken, ook in Weesperzijde waar het aandeel al laag was (van 37% in 2011 naar 29% in 2016). De koopvoorraad nam in deze wijk toe van 33% naar 41%. Het aandeel sociale huur neemt met de krimp van de corporatiesector af. In 2011 werd nog 72% van alle woningen in het gebied verhuurd met een huur onder de huurtoeslaggrens, in 2015 is dit 64%. De middeldure huurvoorraad bleef gelijk (4%) en het aandeel dure huur steeg van 2% naar 5%. Bewoners van Oud-Oost zijn tevreden met hun woning (rapportcijfer 7,6; gelijk aan het stadsgemiddelde). Ook de tevredenheid over het onderhoud van woningen in de buurt is op het gemiddelde van de stad (6,8 versus 6,9). In de wijk Weesperzijde is de tevredenheid hoger (7,9). Wel vinden maar weinig bewoners de woning hier geschikt om oud in te worden (24% versus 40% gemiddeld in de stad). In de Transvaalbuurt is men minder tevreden (7,3). Het onderhoud van de woningen in de buurt wordt hier laag beoordeeld (6,5 versus 6,9 gemiddeld in de stad). Wel is er een licht positieve ontwikkeling en nam de verhuisgeneigdheid af (van 34% naar 29%). In de Oosterparkbuurt is de tevredenheid met de woning toegenomen (van 7,4 in 2011 naar 7,7 in 2015). De verhuisgeneigdheid nam tegelijkertijd af (van 36% naar 24% (26% gemiddeld in Amsterdam). Met name de Oosterparkbuurt Zuidwest laat een positieve ontwikkeling zien. Ruimtelijke ontwikkelingen In de bevolkingsprognose van OIS is ervan uitgegaan dat alle nieuwbouwprojecten samen bijna 700 extra woningen opleveren tussen 2017 en 2025, waarvan bijna 150 zich bevinden op locatie Polderweggebied (Oostpoort), 160 aan Wibautstraat en bijna 90 aan Linnaeusstraat 35F. Verkeer en openbare ruimte Openbare ruimte De openbare ruimte in Oud-Oost heeft de laatste jaren een aantal veranderingen ondergaan. De herinrichting van de Wibautstraat en het Oosterpark is afgerond, in Oostpoort is een nieuw woon-, winkel- en horecagebied verrezen en het Beukenplein is heringericht. Op al deze plekken is meer verblijfsruimte ontstaan. Rond de Dappermarkt is de verblijversdichtheidsindex van dit gebied het hoogst (272 versus 108 voor Amsterdam), maar in de wijk Weesperzijde is deze het snelst toegenomen van 93 in 2014 naar 111 in Aan de Wibautzijde is hier horeca bijgekomen en aan de Amstelzijde wordt het gebied steeds meer gebruikt voor sport, horeca en recreatie. Bewoners in het gebied geven over het algemeen gemiddelde cijfers voor de kwaliteit van de openbare ruimte en het uiterlijk van het gebied. De verloederingsindex 2016 ligt in Oud-Oost hoger dan gemiddeld in Amsterdam (115 versus 105) In de wijk Dapperbuurt ligt de verloederingsindex met 130 erg hoog. Dit komt vooral omdat er relatief veel misdrijven plaatsvinden in de categorie vernieling / zaakbeschadiging. In Dapperbuurt Noord geven bewoners een lager cijfer voor het schoonhouden van het groen (6,3 versus 6,6 in Oud- Oost en Amsterdam). Bewoners in de Swammerdambuurt en Oostpoort zijn niet zo tevreden met het aanbod van speelvoorzieningen (5,8 en 6,0 versus 6,8 gemiddeld in Amsterdam). Er wordt vanuit de uitvoering geconstateerd dat er een toename van afval te zien is op straat en daarmee samenhangend een toename van het aantal ratten. Verkeer Bewoners van Oud-Oost geven in 2015 gemiddelde cijfers voor parkeervoorzieningen voor auto s (6,2 versus 6,4 in Amsterdam) en fietsen (5,6 versus 5,8). In Oosterparkbuurt Noordwest worden de parkeervoorzieningen voor auto s veel lager gewaardeerd (5,4). In de Swammerdambuurt is de situatie verbeterd (van 5,3 naar 6,1). Fietsparkeren is relatief lastig in de Swammerdambuurt (5,0) en Oosterparkbuurt Noord- en Zuidwest (beide 5,1). De overlast van te hard rijdend of agressief verkeer wordt gemiddeld beoordeeld. 4

5 In de Dapperbuurt ondervinden in 2016 meer inwoners overlast van agressief gedrag in het verkeer dan in voorgaande jaren (17%) en daarmee ook meer dan gemiddeld (10%). In de wijk Weesperzijde neemt de overlast van verkeersdrukte en verkeerslawaai toe. Met een 6,3 en 6,1 liggen de cijfers hiervoor in 2015 inmiddels ruim onder het stedelijk gemiddelde van 7,0 en 6,9. Duurzaamheid en water In 2015 leverden geregistreerde zonnepanelen in het gebied 21,2 Kwpiek aan vermogen per woningen. Dat is benedengemiddeld (39,2 Kwpiek per woningen). De gemiddelde stikstofdioxide concentratie in dit gebied is 31 µg/m³. Dit is onder de WHO advieswaarde van 40 µg/m³. Er zijn wel een aantal buurten waar de concentratie op bepaalde meetpunten hoger is dan 35 µg/m³. Dat zijn Swammerdambuurt, Weesperzijde Midden/Zuid, Parooldriehoek en Oosterparkbuurt Noordwest. Het particuliere elektriciteitsverbruik in Oud-Oost is met kwh/vastgoedobject iets lager dan in Amsterdam gemiddeld (2.500 kwh/vastgoedobject). Dit geldt ook voor het zakelijke elektriciteitsverbruik ( versus kwh/vastgoedobject in Amsterdam). Het particuliere gasverbruik is min of meer gelijk aan het Amsterdams gemiddelde. Zakelijk is dit een stuk lager (3.000 versus m³/vastgoedobject). De blauwe vlakken in de kaart laten zien in welke straten/ buurten een sterk verhoogde kans bestaat op overlast en schade bij extreme neerslag. In de rode/oranje/gele vlakken geldt dit voor panden en (kwetsbare) infrastructuur. Kwetsbaarheid bij extreme regen (bron: Economie en cultuur Bedrijvigheid Oud-Oost heeft begin 2017 bijna bedrijfsvestigingen en banen. Dit komt neer op 379 banen per inwoners (Amsterdam gemiddeld: 624). Het aantal vestigingen is sinds 2013 met 20% toegenomen, terwijl het aantal banen slechts met 2% toenam. Er zijn dan ook veel kleine bedrijven in Oud-Oost (met gemiddeld 3 banen per bedrijf) en er zijn veel zpp ers: 66% (Amsterdam: 56%). Van de vestigingen heeft 31% de functie voorziening en binnen dit segment zijn er door de aanwezigheid van het OLVG veel banen in de gezondheidszorg (3.574). Er zijn relatief veel banen (2.300, ofwel 17%) en vestigingen (1.800, ofwel 40%) in de creatieve industrie. Bovendien is het aantal banen in de creatieve industrie met 12% flink gegroeid sinds De toeristische sector is eveneens flink gegroeid met 40% sinds 2013: in 2017 zijn er banen in deze sector, ofwel 15% van alle banen. In alle buurten in Oud-Oost is het aantal banen in het toerisme toegenomen. Bewoners beoordelen het horeca-aanbod in Oud-Oost met een 8,1 in Dit is een sterke toename ten opzichte van 2013 (7,1). In de Oosterparkbuurt wordt het aanbod van horeca iets hoger beoordeeld (8,4). Er zijn in 2017 in dit gebied 212 horecavestigingen (5% van alle vestigingen), waarvan 62 restaurants en 11 hotels. Het aantal hotelbedden steeg van 788 in 2014 naar bedden in Hiermee is het aantal bedden per inwoners gestegen van 24 tot 64. Oud-Oost heeft in winkels voor niet-dagelijkse boodschappen en 77 voor dagelijkse boodschappen. Het aantal winkels is gestegen met 11% sinds De koopkrachtbinding voor dagelijkse boodschappen is 77% en voor niet-dagelijkse boodschappen is dat 22%. De winkelleegstand is laag; 2,6% van de winkelvoorraad en 2,2% van de oppervlakte. De winkelgebieden Linnaeusstraat, Dapperstraat en (in de Indische Buurt) de Javastraat liggen allemaal in buurten die een positieve ontwikkeling meemaken. Door toegenomen belangstelling van het winkelend publiek stijgen ook de winkelhuren. In 2017 schommelen de huren in deze gebieden tussen euro. De waardering voor het winkelaanbod ligt boven het gemiddelde van Amsterdam en stijgt. In 2015 geven bewoners een 7,8 (Amsterdam: 7,3), alleen in de wijk Weesperzijde is dat iets lager (7,0). De Oosterparkbuurt huisvest banen, bijna de helft van de banen in Oud-Oost. Hiermee komt de verhouding banen: inwoners uit op 580:1000. In de andere buurten van Amsterdam is het aandeel banen een stuk lager. De creatieve industrie is hier sterk vertegenwoordigd en het aandeel zpp ers is (net als in andere wijken in Oud- Oost) hoog. Het winkelgebied Eerste Oosterparkstraat wordt door bezoekers beoordeeld met een 6,6. Uiterlijk, 5

6 aankleding, keuzemogelijkheden in non-food en de parkeermogelijkheden worden laag beoordeeld. De Weesperzijde (2.000 banen) telt relatief veel ICTvestigingen, zakelijke diensten en creatieve industrie. Ook hier is het aandeel zpp ers hoog:68%. De helft van alle vestigen met een winkelfunctie is te vinden in de Dapperbuurt. Naast het onlangs geopende Oostpoort (beoordeeld met een 7,3 als rapportcijfer) zijn hier ook andere winkelgebieden te vinden waaronder de Dapperstraat (beoordeeld met een 7,9), de bijhorende markt (7,7) en de Eerste van Swindenstraat (6,8). De keuzemogelijkheden voor non-food en de parkeermogelijkheden worden bij de laatste winkelstraat minder goed beoordeeld. Gemiddeld genomen worden de winkelgebieden in Amsterdam met een 7,2 beoordeeld. Cultuur De culturele participatie van de bewoners van Oud-Oost is gemiddeld voor Amsterdam: 49% bezocht afgelopen jaar minimaal 4 verschillende culturele gelegenheden (Amsterdam: 50%). Het aantal cultuurvoorzieningen per inwoners ligt met 8,8 boven het stedelijk gemiddelde van 6,8. In de Dapperbuurt ligt het aantal cultuurvoorzieningen wat lager en rond het gemiddelde (6,7 per inwoners). Openbare orde en veiligheid Veiligheid De veiligheidsindex voor Oud-Oost is met 109 gemiddeld voor Amsterdam (104). Deze score is vergelijkbaar met 2015 (110), maar veel beter dan in 2014 (122). In 2015 waren er sterke verbeteringen zichtbaar als het gaat om high volume crime en overlast. De overlastindex is met 126, net als voor heel Amsterdam (123), nog wel relatief hoog voor de politieregio Amsterdam-Amstelland (97). De Dapperbuurt heeft in 2016 een veiligheidsindex van 125, beter dan in 2014 (141), maar nog steeds hoog. Hoewel de high volume crime, zoals zakkenrollerij, hier sterk is afgenomen, nam de high impact crime, zoals woninginbraken, juist toe. De criminaliteitsindex blijft daarmee boven gemiddeld (116 versus 93). De deelindexen voor overlast en onveiligheidsbeleving laten lichte verbetering zien, maar blijven bovengemiddeld (overlast: 141 versus 123 en onveiligheidsbeleving: 119 versus 97). In de wijk Weesperzijde is de veiligheidsindex beter dan in 2014 (van 122 naar 99). Dit komt met name door verbeteringen op het gebied van overlast en verloedering. Ook de high volume crime is afgenomen, maar met een score van 120 op de index nog steeds relatief hoog. De Transvaalbuurt scoort sinds 2016 op criminaliteit beter dan gemiddeld (82). De veiligheid in de Oosterparkbuurt scoort in het algemeen gemiddeld met een licht verbeterende trend. Uitzondering is de overlastindex die met 132 hoog is en juist wat toeneemt. Van de bewoners in Oud-Oost voelt 30% zich wel eens onveilig in de eigen buurt (Amsterdam: 27%). Dit is een verbetering ten opzichte van 2014 (37%). In de wijk Weesperzijde verbeterde het veiligheidsgevoel in 2016 sterk en voelt nog maar 13% zich wel eens onveilig. Ook de Transvaalbuurt laat een sterke verbetering zien: van 43% naar 31%. In de Oosterparkbuurt gaat het om 35% en 30%. In de Dapperbuurt is de situatie stabiel en bleef het onveiligheidsgevoel met 38% zeer hoog. Overlast De score op de overlastindex over 2016 is met 126 vergelijkbaar met heel Amsterdam (123). Dit is een verbetering ten opzichte van 2014 (138 versus 122). De overlast van rondhangende jongeren ligt met 12% niet langer boven het stedelijk gemiddelde (11%). De horecaoverlast neemt toe en in 2015 is het rapportcijfer hiervoor lager dan gemiddeld (7,4 versus 7,8). In 2016 heeft 14% van de bewoners veel overlast van horeca (Amsterdam: 8%). Relatief veel bewoners hebben veel overlast van dronken mensen op straat (2016: 21% versus 14% in Amsterdam). Ook is er veel drugsoverlast (11% versus 6%). Professionals geven aan dat er een toename van incidenten is met verwarde of overspannen personen in Oud-Oost en met name in de Dapperbuurt. In de Dapperbuurt is over de hele linie relatief veel overlast; van buren tot rondhangende jongeren (18%). De drugsoverlast is sinds 2014 gedaald van 23% naar 14%. Dit aandeel stijgt in de Oosterparkbuurt en is in %. Met uitzondering van de Transvaalbuurt is de overlast van dronken mensen en horeca in alle wijken relatief hoog. In Weesperzijde ondervinden weinig bewoners overlast van jongeren (6%) en lastig vallen op straat (4%). Het aandeel met horecaoverlast is met 18% relatief hoog. Brandveiligheid Met 1,0 branden per woningen komt woningbrand in Oud-Oost minder vaak voor dan gemiddeld (1,6). Onderwijs, jeugd en diversiteit Jeugd en jeugdhulp In Oud-Oost wonen relatief weinig kinderen tot 18 jaar (15% versus 18%).Hun samenstelling naar herkomst is gemiddeld voor Amsterdam. Het aandeel minimajongeren nam in 2014 voor het eerst in jaren weer licht toe. Met 26% ligt dit aandeel nog wel in de buurt van het stedelijk gemiddelde (22%). 6

7 In de Transvaalbuurt heeft 58% van de jongeren een nietwesterse migratieachtergrond (Amsterdam: 47%). Er wonen relatief veel minimajongeren (33%). Kinderen uit deze buurt die deel uitmaken van een eenoudergezin groeien relatief vaak op in een minimahuishouden (61% versus 48% in Amsterdam). Ook in de Dapperbuurt is het aandeel minimajongeren relatief sterk toegenomen en nam de afstand tot het stedelijk gemiddelde weer toe. In 2014 gaat het om 28%. In Weesperzijde zijn de meeste jongeren van Nederlandse herkomst (54% versus 40% gemiddeld). Het aandeel minimajongeren is laag (11% versus 21%). De Risicofactorenindex kindermishandeling is in Oud-Oost gemiddeld (index: 111 versus 100). Dit geldt ook voor het aandeel huishoudens met een melding bij Veilig Thuis (3,2% versus 3,6%). Het gebruik van hulpverlening onder 10-jarigen is sinds 2013 gestegen van 51% naar 58%. Daarmee is het gebruik hoger dan gemiddeld (52%). Relatief veel gezinnen ontvangen hulp van jeugdbescherming en reclassering (3,5% versus 2,8%) en Samen Doen (2,7% versus 2,1%). Het bereik van de Ouderen Kindteams is gemiddeld (9,6% versus 8,4%). Het gebruik van opvoed- en opgroeiondersteuning ligt iets onder het gemiddelde (1,8% versus 2,2%). Het middelengebruik onder 4 e- klassers (15 en 16-jarigen) uit Oud-Oost is gemiddeld. In 2017 drinkt 9% 1x per maand of vaker alcohol (Amsterdam: 12%). Voor roken is dit 7% versus 9% en voor cannabis 5% versus 7%. In 2016 gaf 8% van de 4 e- klassers nog aan maandelijks cannabis te gebruiken. Het aantal 4 de- klassers met angstklachten (13% vs 12%) en depressieklachten (13% versus 10%) is ook hoger dan gemiddeld. Tienjarigen uit Oud-Oost hebben relatief vaak last van overgewicht (22% versus 17%). Het aandeel met obesitas is echter gedaald tot 3% en daarmee lager dan gemiddeld (4%). In het gebied zijn relatief veel 12 tot 24-jarigen verdacht van criminaliteit (3,8% versus 2,8%). Dit percentage daalt, maar minder snel dan gemiddeld in Amsterdam. Het aandeel jeugdige verdachten is hoger in de Dapperbuurt (5,4%) en de Transvaalbuurt (4,2%). In Weesperzijde is dit percentage juist laag (1,7%). Onderwijs Het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd neemt af in Oud-Oost en dat zie je ook terug in de afname van het aantal leerlingen op de basisscholen is in Oud-Oost. In 2011 waren dat er nog 2.103, in 2016 zijn er leerlingen. Bij twee basisscholen nam het aantal leerlingen de afgelopen jaren af: De Dapper in de Dapperbuurt Zuid en de Linnaeus in de Oosterparkbuurt Zuidoost. Bij andere scholen is weer sprake van een toename. De uitgangspositie van de jeugd uit Oud-Oost verandert, net als gemiddeld in Amsterdam. In 2012 was 40% van de ouders van basisschoolleerlingen hoogopgeleid en in 2016 was dit al 48%. In Amsterdam steeg het aandeel hoogopgeleide ouders van bassischoolleerlingen in dezelfde periode van 42% naar48%. Bij de middelbare scholieren in Oud-Oost steeg het aandeel hoogopgeleide ouders van 28% tot 37% (Amsterdam: 35% tot 43%). De verschillen tussen de wijken in dit gebied zijn groot. In Weesperzijde heeft 73% van de basisschoolleerlingen hoogopgeleide ouders, terwijl dit in de Transvaalbuurt met 39% fors lager ligt. De laatstgenoemde buurt zien we wel veranderen, in 2012 ging het namelijk nog om 30% van de basisschoolleerlingen. Ook in de Dapperbuurt en de Oosterparkbuurt stijgt het aandeel basisschoolleerlingen met hoogopgeleide ouders. Dit verschil tussen de wijken is ook terug te zien als het gaat om de kans op achterstand die de kinderen hebben. In Oud- Oost valt 28% onder de doelgroep van de voorschool (Amsterdam: 34%), terwijl dit in Weesperzijde met 19% lager ligt. Daarnaast ligt het aandeel gewichtenleerlingen in de Dapperbuurt (29%) en Transvaalbuurt (35%) erg hoog, terwijl dit in Weesperzijde (3%) fors lager ligt (Oud-Oost: 19%, Amsterdam: 14%). Het bereik van de voorschool ligt met 91% vrij hoog in dit gebied, maar is in de Dapperbuurt met 80% juist relatief laag en in de Oosterparkbuurt met 97% erg hoog. Hoogopgeleide ouders van basisschoolleerlingen per wijk in Oud-Oost, % Bron: OJZ/CBS (bewerking OIS) De helft van de leerlingen in Oud-Oost (51%) krijgt advies voor het volgen van havo/vwo, dit is vergelijkbaar met Amsterdam (52%). In Weesperzijde ligt het aandeel havo/vwo adviezen met 76% fors hoger, en in de Transvaalbuurt (43%) en Dapperbuurt (47%) lager. Eén op de tien bewoners in Oud-Oost studeert, dit is iets meer dan gemiddeld in de stad (Amsterdam: 8%). Bijna de helft van hen bestaat uit universitaire studenten, 34% uit hbo studenten en 17% uit mbo studenten. Zeven van de tien jongeren hebben een startkwalificatie (72%) Weesperzijde Oosterparkbuurt Dapperbuurt Transvaalbuurt Amsterdam 7

8 In Weesperzijde heeft een groter deel van de jongeren een startkwalificatie (76%). Net als in de rest van de stad daalt in Oud-Oost het aandeel laagopgeleide schoolverlaters, met 8,6% van de 18 tot 23- jarigen is dit aandeel gelijk aan het stedelijk gemiddelde. De daling van het aandeel laagopgeleide schoolverlaters geldt voor alle buurten, behalve voor Dapperbuurt Noord (van 12,7% in 2013 naar 14,7% in 2016). Daar ligt het aandeel ook hoger dan gemiddeld in Amsterdam. Diversiteit De spanningenindex is in Oud-Oost ligt over het algemeen rond het stedelijk gemiddelde (2016: 103 versus 101). In 2015 lag deze wel eventjes hoger (106). Het aandeel bewoners dat discriminatie ervaart is met 19% hoger dan gemiddeld in Amsterdam (14%). Vooral bewoners van de Oosterparkbuurt (20%) en de Dapperbuurt (23%) ervaren veel meer discriminatie dan gemiddeld. In de Dapperbuurt is de spanningenindex met 108 relatief hoog, en gestegen vergeleken met 2015 (102). In de Transvaalbuurt is de spanningenindex met 112 ook hoger dan gemiddeld, en steeds gestegen sinds 2013 (107). In deze buurt wordt de omgang tussen groepen veel slechter beoordeeld (rapportcijfer 6,5) dan gemiddeld (7,0). (14,6%). Het aandeel minimajongeren daalde enkele jaren langzaam, maar is in 2014 weer gestegen naar bovengemiddeld niveau (28% versus 22%). Het gemiddeld huishoudinkomen stijgt en nadert in 2014 met het stedelijk gemiddelde. In Oostpoort loopt het gemiddeld besteedbaar inkomen het sterkst op. De geregistreerde werkloosheid stijgt hier echter ook en is met 17,1% relatief hoog. In de Transvaalbuurt behoort 29% van de huishoudens tot de minima en er zijn relatief veel minimajongeren (33%). De toename van het besteedbaar huishoudkomen gaat langzaam (2014: ). De geregistreerde werkloosheid 14,9%. De positie van de bewoners van Weesperzijde is gemiddeld genomen gunstig, met name in de Swammerdambuurt. De positie van de Oosterparkbuurt is gemiddeld voor Amsterdam. Echter, in de Oosterparkbuurt-Zuidwest is het gemiddeld besteedbaar inkomen met het laagst van heel Oud-Oost en de geregistreerde werkloosheid is hier relatief hoog (2016: 16,5%). Aandeel minimajongeren, % Spanningenindex, Transvaalbuurt Dapperbuurt Oosterparkbuurt Oud-Oost Amsterdam 95 Amsterdam Weesperzijde Bron: RIO (CBS)/ bewerking OIS Werk, inkomen en participatie Werk en inkomen Bron: Veiligheidsmonitor Oud-Oost als geheel scoort op sociaaleconomische kenmerken rond het stedelijk gemiddelde, maar wel meestal daar net onder. Het gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen is (Amsterdam: ). De geregistreerde werkloosheid, oftewel het aandeel 15 tot 67- jarigen met een bijstand, WW of gedeeltelijk AO-uitkering, is 13,2% (Amsterdam: 11,9%). Het gebied telt relatief veel minimahuishoudens (2014: 24% versus 20%). De Dapperbuurt huisvest relatief veel minimahuishoudens (27%) en de geregistreerde werkloosheid is er relatief hoog Participatie Bewoners van het gebied Oud-Oost participeren even vaak als gemiddeld: 89% heeft een dagbesteding in de vorm van (vrijwilligers)werk, mantelzorg of opleiding. (Amsterdam: 88%). Dit is meer dan in 2012 (83%). Ook andere participatie cijfers zijn gemiddeld voor Amsterdam. Zo zet 27% zich in voor een kwestie in de buurt of stad (Amsterdam: 24%). Het aandeel vrijwilligers is 38% (Amsterdam: 35%). Sociale uitsluiting, een situatie waarin mensen vanwege omstandigheden als weinig financiële middelen of gebrek aan zorg niet volledig kunnen deelnemen aan de samenleving, ligt in het gebied met 10% rond het stadsgemiddelde (8%). Men heeft wat minder vaak wekelijks contact met buren (45% versus 51%) en even vaak met overige buurtbewoners (22% versus 23%). 8

9 Het geloof speelt voor relatief veel mensen een rol: 42% voelt zich hiermee verwant versus 34% gemiddeld. Het aandeel dat soms gebedshuis bezoekt is ook wat hoger (24% versus 18%). Educatie en inburgering In het gebied wonen 7,0 statushouder per inwoners (Amsterdam: 6,1 per 1.000). Welzijn, zorg en sport Welzijn De standaard leefsituatie-index, een samengestelde score op het gebied van gezondheid, participatie en leefbaarheid die het gemiddelde welzijnsniveau van een buurt beschrijft, is in het gebied ongunstiger dan gemiddeld ( 101 versus 105) en fluctueert over de jaren heen (2012: 103, 2014: 105). Van de bewoners van Oud-Oost zegt 12% geen regie over het eigen leven te ervaren versus 10% gemiddeld in de stad. In 2014 was dit percentage met 14% nog relatief hoog. Het aandeel eenzamen ligt rond het stedelijk gemiddelde (12% versus 13%). Het aandeel inwoners dat ernstig psychische klachten ervaart, is tussen 2012 en 2016 in Oud-Oost licht opgelopen van 7% naar 9%. Deze stijging is iets sterker dan in Amsterdam als geheel (van 7% naar 8%). Het aantal inwoners dat bij de GGZ in beeld is met een ernstige psychische aandoening lag in 2016 op 554 bewoners voor heel Oud-Oost. Dat komt neer op 16 per inwoners. Gemiddeld in Amsterdam zijn dat er 11 per inwoners. Het aantal bewoners met een ernstige psychische aandoening is in heel Oost het hoogst in de Dapperbuurt. In 2016 waren er 197 bewoners in beeld bij ed GGZ (21 per inwoners). Het aandeel inwoners tussen de 19 en 65 jaar dat thuis ernstige geluidshinder ervaart is in 2016 het hoogst van de stad (50% versus 41% gemiddeld in Amsterdam). mantelzorg (10% versus 9%). Het aandeel mantelzorgers is ten opzichte van 2012 toegenomen (2012 7%). De tevredenheid over het aanbod aan buurthuizen / wijkcentra en zorg- en welzijnsvoorzieningen in de buurt en het daadwerkelijke aanbod daarvan wijken niet af van het gemiddelde in de stad. Inwoners van de wijk Weesperzijde ervaren vaker een goede gezondheid (81% versus 76%), hebben minder vaak fysieke beperkingen (10% versus 14%) en zijn minder vaak ernstig eenzaam (7% versus 13%, cijfers 2012). In de Oosterparkbuurt zijn relatief veel gezondheidszorgvoorzieningen (10,4 per inwoners versus 7,1) en welzijnsvoorzieningen (4,9 per inwoners versus 3,4). Bewoners van de Transvaalbuurt en de Dapperbuurt maken Sport relatief vaak gebruik van dagbesteding en algemene ondersteuning. Van de 5 tot 80-jarigen in het gebied sport 77% minimaal een keer per maand. De sportdeelname is hiermee gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Tienjarigen sporten ongeveer even vaak in verenigingsverband als gemiddeld in Amsterdam (72% versus 73%). Het aandeel is, anders dan in de hele stad, iets afgenomen ten opzichte van een jaar eerder (79% in 2015). Zorg De gezondheid van bewoners van Oud-Oost sluit op veel punten aan op het gemiddelde beeld voor de stad. Het aandeel dat de gezondheid als (zeer) goed omschrijft, steeg tussen 2012 en 2016 van 70% naar 74% en is hiermee dicht bij het stedelijk gemiddelde gekomen (76%). Het aandeel 65-plussers dat het afgelopen jaar één of meer valongevallen had ligt in Oud-Oost op 41%. Dat is hoger dan gemiddeld in de stad (39%). Er wordt in dit gebied vaker dan gemiddeld gerookt (32% versus 27%) en overmatig en/of zwaar alcohol gebruikt (24% versus 17%). Beide zijn toegenomen ten opzichte van 2012 (respectievelijk 27% en 19%). Bewoners verlenen minder vaak informele hulp dan gemiddeld in de stad (34% versus 41%), maar wel iets vaker 9

10 Kernindicatoren 10

11 Kernindicatoren (vervolg) Legenda tabel voorpagina en kernindicatoren De kleuren geven aan hoe de waardes van een indicator verspreid zijn over de stad. De kleuren geven niet aan of de verschillen statistisch significant zijn en hebben geen relatie met gestelde normen of beleidsdoelen. > 1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5-1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5 SD rond gemiddelde 0,5-1 SD minder / slechter dan gemiddeld > 1 SD minder / slechter dan gemiddeld geen gegevens beschikbaar Deze en meer cijfers zijn voor meerdere jaren en op verschillende schaalniveaus terug te vinden in het Basisbestand Gebieden Amsterdam van OIS (zie ook: Op deze site staan ook de definities en bronnen vermeld van alle indicatoren. 11