Gebiedsanalyse De Pijp/ Rivierenbuurt Stadsdeel Zuid

Transcriptie

1 Gebiedsanalyse De Pijp/ Rivierenbuurt Stadsdeel Zuid Gebied De Pijp/Rivierenbuurt in het kort Ontwikkeling van het gebied De Pijp/Rivierenbuurt is een dichtbevolkt gebied en het wordt er ook drukker. Dit speelt met name in de Oude Pijp. Dit heeft zijn weerslag op de openbare ruimte. Bewoners zijn hier weinig tevreden over het schoonhouden van de openbare ruimte. De overlast van verkeersdrukte stijgt en veel bewoners vinden dat de verkeersveiligheid afneemt. Er is weinig plek om je auto of fiets te parkeren. De toeristische sector groeit in dit gebied, zo is bijvoorbeeld het aantal hotels toegenomen. Het merendeel van de bewoners is van Nederlandse herkomst. Dit aandeel is hier stabiel, terwijl dit gemiddeld in de stad iets afneemt. Het aandeel nieuwe stedelingen is hoog en eveneens stabiel (44%). De sociale huurvoorraad neemt af in De Pijp/Rivierenbuurt. Dit komt deels doordat corporaties woningen verkopen. Particuliere verhuurders, die ook veel woningen verhuren in het sociale segment, verhuren hun woningen in toenemende mate in de vrije sector. Ook hierdoor daalt de sociale voorraad. Ontwikkeling De Pijp/Rivierenbuurt, (+/- 1 jaar) Sterke punten De Pijp/Rivierenbuurt is een geliefd woongebied, bewoners zijn er zeer tevreden met hun buurt. De winkelgebieden in De Pijp lopen goed, wel stijgen hierdoor de winkelhuren. De maatschappelijke participatie is hoog, bijna iedereen werkt, volgt een opleiding of verleent mantelzorg of vrijwilligerswerk. De gezondheid van veel bewoners is goed, er wordt veel gesport en er komt weinig overgewicht voor. De kinderen die in dit gebied opgroeien hebben over het algemeen weinig te maken met achterstanden. Er wordt weinig gebruik gemaakt van jeugdzorg en veel kinderen gaan naar havo of vwo. De meesten maken hun school ook af. Aandachtspunten De woningen zijn weinig geschikt om op oudere leeftijd in te blijven wonen. Veel woningen hebben (steile) trappen. Met de vergrijzing, die ook in De Pijp/Rivierenbuurt speelt, kan dit een probleem vormen. Een groot deel van het gebied is kwetsbaar bij extreme regen, met name de Rivierenbuurt heeft een sterk verhoogde kans op overlast en schade. Aandachtsbuurten In de Gerard Doubuurt wordt veel overlast ervaren van horeca. Bewoners zijn ook minder tevreden geworden over hun buurt in het algemeen en hebben een weinig positieve verwachting over de toekomstige ontwikkeling. De sociaaleconomische situatie is in Zuid-Pijp ongunstiger dan gemiddeld in de stad. Veel huishoudens hebben een minimuminkomen en de geregistreerde werkloos is groot. Jongeren groeien relatief vaak op in armoede en zij volgen vaker lagere schoolniveaus. De wijk lijkt te veranderen (er komen meer koopwoningen, de WOZ-waarde is sterk gestegen, meer kinderen hebben hoog opgeleide ouders), maar tegelijkertijd blijft er een grote groep bijvoorbeeld afhankelijk van bijstand en dit aandeel neemt niet af. 1

2 Wat is de gebiedsanalyse? De gebiedsanalyses vormen het startpunt van de Amsterdamse gebiedscyclus. Iedere analyse beschrijft de toestand en ontwikkeling van één van de 22 gebieden in de stad. Daarbij wordt zowel gebruik gemaakt van statistieken en onderzoeksgegevens als van de signalen uit de buurt die professionals in het gebied opvangen. De gebiedsanalyse dient als onderlegger voor de gebiedsagenda Het gebied (zwart) in wijken (rood) en buurten (blauw) Leeswijzer Informatie over het gebied als geheel o.b.v. onderzoek, statistieken en feitelijke gebiedsinformatie Idem voor een wijk of buurt in het gebied Oog en oor informatie o.b.v. waarnemingen van professionals in het gebied Gebiedstypering Buurten in De Pijp/Rivierenbuurt Dit gebied beslaat zowel de dichtbebouwde Pijp met een levendige mix van wonen, winkels, horeca en kleine bedrijven als de lommerrijke, ruimer vormgegeven Rivierenbuurt. De Pijp en de Rivierenbuurt zijn beide geliefde stadswijken met veel vraag naar de woningen. Maar beide wijken hebben ook een deel waar meer problemen spelen. De Pijp is een typische negentiende-eeuwse wijk opgebouwd uit gesloten bouwblokken in een patroon van smalle straten waarin de agrarische verkaveling van voor de verstedelijking nog herkenbaar is. Het grootste deel van het gebied maakt onderdeel uit van het rijksbeschermde stadsgezicht Plan Zuid. De woningen zijn klein en de meeste mensen wonen dan ook alleen (meer dan 60% van de huishoudens). De buurt is in sociaaleconomisch opzicht gemengd. De Pijp bestaat uit de Oude Pijp, de Nieuwe Pijp en de Zuid-Pijp: De Oude Pijp grenst aan het stadscentrum en is een druk gebied met plekken als de Albert Cuypmarkt en het Marie Heinekenplein. De Nieuwe Pijp is wat rustiger, maar is even dicht bebouwd. In de Zuid-Pijp zijn mooie voorbeelden te vinden van de architectuur van de Amsterdamse School (onderdeel Plan Zuid). De Rivierenbuurt bestaat uit de Schelde-, IJsel- en Rijnbuurt en is eveneens onderdeel van het rijksbeschermde stadsgezicht Plan Zuid. Het door Berlage ontworpen Plan Zuid bestaat uit een combinatie van monumentaal vormgegeven verkeersassen en kleinschaliger vormgegeven, bochtige buurtstraten. De architectuur van de woonbebouwing is gebruikt om stedelijke ruimtes vorm te geven. Plan Zuid is een potentieel beschermd stadsgezicht. Bevolking Bevolkingssamenstelling De Pijp/Rivierenbuurt is een dichtbevolkt gebied met ruim 17.o00 inwoners per vierkante kilometer (gemiddeld in Amsterdam: 5000). In totaal wonen er mensen. Dit aantal is toegenomen, in 2011 waren het er In De Pijp/Rivierenbuurt is 44% van de bewoners nieuwe stedeling, iemand die na z n 18 e vanuit Nederland of een ander westers land in de stad is komen wonen, vaak voor studie of werk en tussen de 18 en 55 jaar is. Het aandeel is het hoogst in de Oude Pijp (50%) en in de Zuid-Pijp het laagst (30%). Er wonen meer vrouwen (53%) dan mannen. Het aandeel jongeren is beneden gemiddeld (13% versus 18%) en het aandeel ouderen gemiddeld. Bijna een vijfde van de ouderen is van westerse herkomst (Amsterdam: 15%). 2

3 De meeste bewoners zijn van Nederlandse herkomst (60%). Dit is bovengemiddeld in Amsterdam (48%). Bevolking De Pijp/Rivierenbuurt naar leeftijd, 1 januari 2005, 2017 en 2025 Aandeel nieuwe stedelingen, % Amsterdam De Pijp/Rivierenbuurt IJselbuurt Nieuwe Pijp Oude Pijp Rijnbuurt Scheldebuurt Zuid-Pijp Bron: OIS In de Zuid-Pijp ligt het aandeel bewoners van Nederlandse herkomst op het stedelijk gemiddelde (48%). Het aandeel gezinnen met kinderen is er gemiddeld, wel wonen kinderen vaker dan gemiddeld in een eenoudergezin (11% van de huishoudens is een eenoudergezin, Amsterdam: 9%). In de Nieuwe en Oude Pijp wonen wat meer mensen van westerse herkomst (21%-24%) en die aandelen nemen langzaam toe. De mensen wonen hier vaker alleen (64% en 63% versus 53% gemiddeld in Amsterdam). Er wonen weinig gezinnen met kinderen (13% en 15% versus 25%). In de Scheldebuurt wonen veel, veelal Nederlandse, stellen zonder kinderen (25%). Daarnaast woont er een gemiddeld aandeel gezinnen met kinderen (23%) en wonen er net wat meer heel jonge kinderen (<3jr) dan in de andere wijken. Er wonen wel wat meer alleenwonende 80 plusser dan gemiddeld (5% versus 3%). De IJsel- en de Rijnbuurt zijn gemengde stadsbuurten. Er wonen relatief veel nieuwe stedelingen, maar het aandeel is met ruim 43% niet zo hoog als in de Oude en Nieuwe Pijp. Er wonen weinig gezinnen (IJsselbuurt 19%, Rijnbuurt 18%). Bevolkingsprognose Tussen 2017 en 2025 zal het aantal inwoners naar verwachting stijgen van naar ; een stijging van 2% (Amsterdam +6,7%). Het aantal 65-plussers nam in de periode toe van naar bijna Deze toename van 25% is iets kleiner dan de gemiddelde toename van het aantal 65- plussers in Amsterdam (+22%). In 2025 staat de teller naar verwachting op Met deze toename van 19% vergrijst het gebied de komende jaren minder sterk dan Amsterdam gemiddeld (+25%) Stedelijke ontwikkeling en wonen Buurtwaardering bron: OIS Bewoners van De Pijp/Rivierenbuurt zijn zeer tevreden met hun buurt (8,0 versus 7,5 gemiddeld in de stad). Dit beeld is door de jaren heen stabiel. Ook de verwachte buurtontwikkeling is positiever dan gemiddeld in de stad (7,4 versus 7,1). De ervaren buurtbetrokkenheid ligt op het gemiddelde van de stad (6,2). In de wijk Zuid-Pijp is de waardering voor de buurt lager, en ligt met een 7,6 op het gemiddelde van de stad. De verwachting voor de toekomst is in deze wijk verbeterd, van een rapportcijfer 6,8 in 2011 naar 7,4 in In de Gerard Doubuurt is de waardering voor de buurt gedaald van een 8,0 in 2011 naar een 7,6 in Ook de verwachting voor de toekomst is minder positief geworden (7,4 naar 6,6). Wonen m v Er staan woningen in De Pijp/Rivierenbuurt. Het is een dichtbebouwd gebied (bijna woningen per vierkante kilometer). Veel woningen worden door particulieren verhuurd (40%). De koopvoorraad neemt toe (van 21% in 2011 naar 25% in 2016) en de corporatievoorraad neemt af (van 38% naar 35%). De afname van de corporatievoorraad is er in alle wijken en gaat overal gepaard met een toename in de koopsector. De afname is het grootst in de Zuid-Pijp, waar nog veel

4 corporatiebezit is. Hier ging het aandeel corporatiewoningen van 78% naar 71%. Naast de koopvoorraad (van 10% naar 14%) nam hier ook de particuliere verhuur toe (van 12% naar 14%). Het aandeel sociale huur (particuliere huur en corporatie samen) is afgenomen van 66% in 2011 naar 62% in Het is vooral het deel dat verhuurd wordt door particulieren dat afneemt, deze voorraad nam af van 30% naar 27%. In totaal wordt 13% van de woningen in de vrije sector verhuurd. De huurprijzen liggen in het vrije segment hoger dan gemiddeld in Amsterdam ( versus 1.123). De tevredenheid met de woning ligt in De Pijp/Rivierenbuurt op het gemiddelde van de stad (rapportcijfer 7,7 versus 7,6). De corporatiewoningen worden hier iets beter beoordeeld dan gemiddeld in de stad (7,3 versus 7,0). Corporatiehuurders in de Oude Pijp en de Scheldebuurt zijn vaker tevreden met hun woning (7,6). Het onderhoud van de woningen wordt in de Zuid-Pijp lager beoordeeld dan gemiddeld in de stad (6,7 versus 7,2). De verhuisgeneigdheid ligt op het gemiddelde van de stad (25% versus 26%). Woningvoorraad naar segment, bron: WIA De WOZ waarde van de woningen is hoog ( 4161 per vierkante meter versus 3200 gemiddeld in de stad). In de Zuid-Pijp steeg de WOZ bovengemiddeld, van 3354 in 2014 naar 4240 in 2016, (+26% versus +11% gemiddeld in de stad). Er zijn weinig nultredewoningen in De Pijp/Rivierenbuurt, (20% versus 26% gemiddeld in de stad). Weinig huishoudens vinden hun woning geschikt om oud in te worden (33% versus 40% gemiddeld). Vooral de woningen in De Pijp (31%), en daarbinnen vooral de Oude Pijp worden weinig geschikt gevonden (24%). Ouderen in De Pijp geven iets vaker dan gemiddeld aan te willen verhuizen (15% versus 12%) sociale huur, corporatie vrije sector huur, corporatie koop sociale huur, particulier vrije sector huur, particulier % Ruimtelijke ontwikkelingen In de bevolkingsprognose van OIS is uitgegaan van in totaal 480 extra woningen tussen 2017 en 2025, waarvan ruim 400 op de locatie Zuidas R38 Kop Rivierenbuurt en 45 in het Gemeentearchief. Verkeer en openbare ruimte Openbare ruimte Het onderhoud en het schoonhouden van de openbare ruimte in De Pijp/Rivierenbuurt worden gemiddeld beoordeeld. Ook de hoeveelheid zwerfvuil op straat en in het gras is gemiddeld. In het groen is relatief weinig zwerfvuil aanwezig. De Pijp verschilt hierin wel sterk van de Rivierenbuurt. In De Pijp is het druk, met name in de Oude Pijp (verblijversdichtheidindex: 377) maar ook in de Nieuwe Pijp (242; Amsterdam: 108). Het aantal mensen dat er op een gemiddelde dag verblijft stijgt. De bewoners hebben er veel last van vervuiling, in de Oude Pijp (5,3) nog wat meer dan in de Nieuwe Pijp (5,7). In de buurten in de Oude Pijp geven de bewoners ook de laagste cijfers voor het schoonhouden van straten en stoepen (gemiddeld een 5,8). De hoeveelheid zwerfvuil in De Pijp is gemiddeld maar er is wel bovengemiddeld sprake van verloedering, in de Oude Pijp het meest (37). Het onderhoud van straten en stoepen in De Pijp scoort in de Hercules Seghersbuurt met een het 5,6 laagst. Bewoners van De Pijp zijn niet erg te spreken over het groen in de buurt, het gaat volgens hen wel iets beter met het onderhoud ervan. In de Gerard Doubuurt en de Frans Halsbuurt zijn bewoners het minst tevreden over de speelvoorzieningen en het onderhoud daarvan. In de Rivierenbuurt zijn bewoners over het algemeen tevreden over schoon en heel van de openbare ruimte. In Rijnbuurt West geven bewoners een laag cijfer voor de speelvoorzieningen (6,3). En in de Veluwebuurt voor het uiterlijk van de woningen (6,0). Het Sarphatipark, de Amsteloever en het M.L. Kingpark bieden recreatiemogelijkheden. Verkeer De parkeervoorzieningen in De Pijp/Rivierenbuurt krijgen na Centrum-West de laagste cijfers voor zowel fietsen (5,2 versus 5,8 in Amsterdam) als auto s (5,7 versus 6,4). In De Pijp worden de parkeervoorzieningen slechter beoordeeld dan de in de Rivierenbuurt (auto s: 5,1 versus 6,5). Met name in de Oude Pijp (4,2) en Nieuwe Pijp (4,9). In de Scheldebuurt is het rapportcijfer voor de autoparkeervoorzieningen ook relatief laag (6,1) en dalende. De kaart laat zien dat fietsparkeren in het hele gebied beter kan, maar met name rond de Cuyp, van Woustraat en RAI. 4

5 Plekken waar fietsparkeren volgens bewoners moet aangepakt Bedrijven in De Pijp/Rivierenbuurt gebruiken relatief weinig energie (elektriciteit: kwh versus en gas: m3 versus m3). De blauwe vlakken in de kaart laten zien in welke straten/ buurten een sterk verhoogde kans bestaat op overlast en schade bij extreme neerslag. In de rode/oranje/gele vlakken geldt dit voor panden en (kwetsbare) infrastructuur. Kwetsbaarheid bij extreme regen (bron: Bron: Buurtenquête Zuid 2016 De Eerste van der Helststraat is fietsvrij gemaakt. Volgens tellingen eind 2016 is de parkeerproblematiek verminderd. De overlast van verkeersdrukte neemt de laatste jaren toe in de Oude Pijp. Het rapportcijfer hiervoor ligt met een 5,8 in 2015 ruim onder het stedelijk gemiddelde (7,0). De top 3 van plekken in Zuid om de verkeersveiligheid aan te pakken ligt in dit gebied. Het gaat volgens bewoners om: de Van Wou- (10%), Ferdinand Bol- (8%) en Rijnstraat (8%). De verkeersveiligheid in De Pijp is volgens 39% voor fietsers en 43% voor voetgangers de afgelopen drie jaar gedaald. In de Rivierenbuurt vindt men relatief vaak dat de veiligheid verbeterde, zowel voor fietsers (35%) als voetgangers (24%). Duurzaamheid en water Geregistreerde zonnepanelen in het gebied leverden 24,4 Kwpiek per woningen in 2015, gemiddeld in de stad gaat het om 39,2 Kwpiek per woningen. De gemiddelde stikstofdioxide concentratie in dit gebied is 32µg/m3. Dit is onder de WHO advieswaarde van 40µg/m3. Er zijn een aantal buurten waar de concentratie op bepaalde meetpunten hoger is dan 40µg/m3. Dat zijn Gerard Doubuurt, Frans Halsbuurt en Sarphatiparkbuurt. Er zijn ook een aantal buurten waar op meetpunten een hogere stikstofdioxide concentratie wordt gemeten dan 35 µgr/m3. Dat zijn Hemonybuurt, Willibrordusbuurt, Van der Helstpleinbuurt, Diamantbuurt, Scheldebuurt Oost, Kop Zuidas, IJselbuurt Oost en Kromme Mijdrechtbuurt. Het particuliere elektriciteitsverbruik in De Pijp/Rivierenbuurt is lager dan in Amsterdam gemiddeld (2.200 versus kwh/vastgoedobject). Het gasverbruik ligt op het gemiddelde (1.100m3). Economie en cultuur Bedrijvigheid In De Pijp/Rivierenbuurt is van alles veel: Er zijn ruim vestigingen over bijna banen. Omdat er ook veel mensen in dit gebied wonen is de verhouding banen/inwoners met 316/1.000 relatief laag. In Amsterdam is deze verhouding 624/ De bedrijven zijn klein; gemiddeld twee banen per vestiging en het aandeel zzp ers is hoog: 63% In De Pijp/Rivierenbuurt werken veel mensen in de creatieve industrie; er zijn in ,5 duizend banen en 3,4 duizend vestigingen in deze sector (respectievelijk 22% van de banen en 37% vestigingen in dit gebied.) Het aandeel banen in de zakelijke dienstverlening is ook hoog: 24% ofwel bijna 5 duizend banen. Zowel in De Pijp als in de Rivierenbuurt neemt het aantal vestigingen met een toeristische functie toe. Van 600 in 2013 tot 720 in Het aantal banen in het toerisme is daarmee gestegen van 3400 tot bijna Dertien procent ofwel banen zijn te vinden in de horeca. Het gaat om 506 vestigingen, waarvan 40 hotels en 291 restaurants. Dit komt neer op 8 horecavestigingen per inwoners (in Amsterdam zijn dat er 6). Het horecaaanbod wordt dan ook met een 8,1 goed beoordeeld. 5

6 Het aantal hotels is tussen 2014 en 2016 toegenomen van 18 naar 21 en daarmee is het aantal bedden gestegen van tot Hiermee is het aantal bedden per inwoners gestegen van 29 naar 36. Er zijn 766 winkels in 2017, waarvan 157 voor dagelijkse boodschappen en 609 voor niet-dagelijkse boodschappen, er is geen substantiële verandering ten opzichte van De koopkrachtbinding voor dagelijkse boodschappen is in % en voor niet-dagelijkse boodschappen is dat 24%. Het aanbod van winkels wordt door bewoners beoordeeld met een 8,1; alleen in de Rivierenbuurt is dat iets lager. 4,3% van de winkelunits en 4,2% van de winkelvloeroppervlakte staat leeg. Dit ligt rond het stedelijk gemiddelde van 3,6% en 4,5%. Het aantal coffeeshops is gedaald van tot 18 in De Oude Pijp heeft na de Burgwallen de grootste concentraties cafés, restaurants en winkels van Amsterdam. Deze wijk telt 16 horecavestigingen per 1000 inwoners, een meer dan in Er zijn hier 100 restaurants, 47 cafés en 11 hotels met bijna 650 bedden. In 2015 wordt het horeca-aanbod beoordeeld met een 8,8; 0,2 punt meer dan in De Oude Pijp is ook een belangrijk winkelgebied; van alle vestigingen hier heeft 12% een winkelfunctie, een percentage dat gestaag terugloopt. Als winkelgebied wordt de Albert Cuypstraat met een 8,5 beoordeeld en de markt met de 7,6 in Gemiddeld worden de winkelgebieden in Amsterdam beoordeeld met een 7,2. De Ferdinand Bolstraat wordt beoordeeld met een 7,2. Bezoekers zijn tevreden over keuzemogelijkheden food, veiligheid en aanbod dag-horeca en minder tevreden over de aankleding van het winkelgebied en de parkeermogelijkheden voor fiets en auto. De populariteit van de Oude Pijp is ook terug te vinden in de huurprijzen van winkelpanden. De laatste jaren zijn de huren in de Ferdinand Bolstraat (in 2017 tussen de euro), Govert Flinckstraat ( euro) en Albert Cuypstraat ( euro) voor winkelpanden gestegen. In de Oude en Nieuwe Pijp en Zuid-Pijp is een groot deel (32%) van de vestigingen gericht op ICT. In de Scheldebuurt, een buurt met vergelijkbaar aantal banen als in de Oude Pijp (6000), domineert de zakelijke dienstverlening (37%). In de twee andere wijken in de Rivierenbuurt, IJsselbuurt en Rijnbuurt, domineert de woonfunctie, hoewel in laatst genoemde bijna 3600 banen te vinden zijn. Het winkelgebied Rijnstraat wordt beoordeeld met een 7,9; keuzemogelijkheden food, veiligheid en bereikbaarheid worden goed beoordeeld. De keuzemogelijkheden in non-food wordt wat minder positief beoordeeld. Amsterdam ondersteunt al een aantal de ambachtseconomie door kleine ondernemers in dit segment te ondersteunen met huisvesting, financiering en aansluiting op de arbeidsmarkt. In het verlengde hiervan hebben ondernemers in de Pijp zich georganiseerd in de vereniging Made in de Pijp. Cultuur Een groot deel van De Pijp/Rivierenbuurt is onderdeel van Plan Zuid. Dit stedenbouwkundig plan is een potentieel beschermd stadsgezicht. Het absolute aantal cultuurvoorzieningen bedraagt 569 (9,8% van alle cultuurvoorzieningen in Amsterdam), waarvan 361 in De Pijp en 208 in de Rivierenbuurt. Het aantal cultuurvoorzieningen per inwoners ligt boven het stedelijk gemiddelde (8,8 versus 6,8). Alleen in De Oude en Nieuwe Pijp ligt het aantal cultuurvoorzieningen per inwoners boven het gemiddelde (11,6 en 9,8). De culturele participatie van de bewoners is bovengemiddeld. In 2016 bezocht 64% minstens 4 verschillende culturele gelegenheden (Amsterdam: 50%). Openbare orde en veiligheid Veiligheid De Pijp/Rivierenbuurt is veiliger dan gemiddeld (veiligheidsindex 83 versus 104 gemiddeld in de stad). Er is relatief weinig criminaliteit in het gebied. Er zijn met name weinig high impact delicten zoals straatroof en mishandeling. Bewoners voelen zich veilig in De Pijp/Rivierenbuurt. Het gebied heeft een relatief lage score op de onveiligheidsbelevingsindex (76 tegenover 97 in heel Amsterdam). Overlast Ook op het gebied van overlast scoort het gebied beter dan gemiddeld. Het aandeel inwoners dat vaak jongerenoverlast ervaart is lager dan gemiddeld (6% versus 11%). In de Oude-, Nieuwe Pijp ervaren bewoners meer overlast dan in de Zuid-Pijp, Schelde-, IJsel- en Rijnbuurt. Horecaoverlast komt met name voor in de Oude Pijp. Van de bewoners heeft 24% aangegeven veel overlast te ervaren van horecagelegenheden. Dit speelt vooral in de Gerard Dou- en Frans Halsbuurt. Daarnaast ervaart 28% van de bewoners van de Oude Pijp veel overlast van dronken mensen op straat. Onderwijs, jeugd en diversiteit Jeugd en jeugdhulp In De Pijp/Rivierenbuurt wonen relatief weinig jongeren tot 18 jaar (13% versus 18%). Daarbinnen is het aandeel jongeren van Nederlandse (55% versus 40%) en westerse herkomst (21% versus 14%) hoger dan gemiddeld. 6

7 In Zuid-Pijp is de samenstelling van de jeugd naar herkomst meer vergelijkbaar met het gemiddelde van de stad. Het aandeel minimajongeren is met 16% aanzienlijk lager dan gemiddeld (22%). In de Zuid-Pijp is het aandeel minimajongeren hoog: 30%. Met name in de Scheldebuurt is het aandeel minimajongeren laag (8%). De IJsselbuurt en Rijnbuurt scoren gemiddeld. Op de risicofactorenindex kindermishandeling scoort De Pijp/Rivierenbuurt lager dan gemiddeld (82 versus 100). Tien-jarigen ervaren daarentegen aanzienlijk meer zorgen in het gezin (27% versus 17%) en zijn er meer 10-jarigen met ouders met psychische problemen (6% versus 3%). Het gebruik van Jeugdbescherming en reclassering is met 2,3% gemiddeld. Het aandeel gezinnen dat gebruik maakt van opvoed- en opgroeiondersteuning (0,9% versus 2,2%), Samen Doen (1,4% versus 2,1%) of begeleiding krijgt van een Ouder Kind Team (8,4% versus 6,6%) is aanzienlijk lager dan gemiddeld. Het aandeel kinderen met overgewicht en obesitas is zowel onder de 10-jarigen als de 4 e- klassers lager dan in Amsterdam. Het gebruik van genotmiddelen onder 4 e- klassers is boven gemiddeld. Twaalf procent gebruikt 1x per maand of vaker cannabis (Amsterdam: 7%) en 16% rookt minstens maandelijks (Amsterdam: 9%) en 21% drinkt minstens maandelijks alcohol (Amsterdam: 12%). Het aandeel 4 e- klassers dat aangeeft gedwongen te zijn tot seksuele handelingen is relatief hoog (5% versus 3%) Meer 4 e- klassers hebben last van angstklachten (15% versus 12%) en er wordt door meer 4 e- klassers gepiekerd (7% versus 4%). Onderwijs Een groot deel van de jeugd die in dit gebied opgroeit heeft hoogopgeleide ouders: 66% van de basisschoolleerlingen en 53% van de middelbare scholieren (Amsterdam: 48% en 43%). In de wijk Zuid-Pijp zien we een ander beeld: 48% van de basisschoolleerlingen heeft hoogopgeleide ouders en 33% van de middelbare scholieren. In de Scheldebuurt zien we echter weer het andere uiterste: 80% van de basisschoolleerlingen heeft hoogopgeleide ouders en 71% van de middelbare scholieren. De Zuid-Pijp is in de laatste vijf jaar wel veranderd: in 2012 was 37% van de ouders van basisschoolleerlingen hoogopgeleid. Dit verschil tussen de buurten in De Pijp/ Rivierenbuurt zien we ook terug als het gaat om de kans op achterstand die de kinderen hebben: 15% van de peuters heeft een voorschoolindicatie, maar in de Zuid-Pijp ligt dit met 26% hoger en in de Scheldebuurt met 4% lager. Het bereik van de voorschool in dit gebied is gemiddeld: 86% van de doelgroeppeuters gaat naar de voorschool (Amsterdam: 88%). Hoogopgeleide ouders van basisschoolleerlingen per wijk in De Pijp/Rivierenbuurt, % Bron: OJZ/CBS (bewerking OIS) In de Zuid-Pijp, waar het aandeel doelgroeppeuters hoger ligt, is het bereik van de voorschool ook hoger: 93% van de doelgroeppeuters in deze wijk gaat naar de voorschool. Tweederde van de 8 e- groepers in dit gebied krijgt een havo/vwo advies voor het te volgen niveau op de middelbare school, wat hoog is vergeleken met Amsterdam als geheel (52%). Ook hierbij zien we weer grote verschillen tussen wijken: in de IJselbuurt krijgt 27% van de leerlingen een advies voor havo/vwo en in de Scheldebuurt 81%. In de Zuid-Pijp ligt dit met 57% lager dan in de rest van het gebied, maar nog wel hoger dan gemiddeld in de stad. Van de bewoners van De Pijp/Rivierenbuurt bestaat 9% uit studenten (Amsterdam: 8%), waarvan meer dan de helft bestaat uit universitaire studenten, 33% uit hbo studenten en 10% uit mbo studenten. Acht van de tien jongeren halen een startkwalificatie (81%), wat veel is vergeleken met 67% in Amsterdam als geheel. Diversiteit Bewoners van De Pijp/Rivierenbuurt ervaren relatief minder discriminatie dan gemiddeld (11% versus 14%). Een op de tien 4 e -klassers uit zich negatief over homoseksuele medescholieren. Dat is minder dan gemiddeld (15%). Het rapportcijfer voor sociale cohesie is gelijk aan het Amsterdamse gemiddelde (5,6). Wel beoordelen bewoners de omgang tussen groepen iets beter (7,2; gemiddeld 7,0). Ook de ervaren spanningen liggen op het gemiddelde van de stad (index 97 versus 101). Uitkomsten op wijkniveau laten een gecontrasteerd beeld zien. Zo is de spanningenindex met 88 in de Scheldebuurt veel lager dan gemiddeld, en in Zuid-Pijp duidelijk hoger (106). Het rapportcijfer voor sociale cohesie is in 2016 met 5,3 in Nieuwe Pijp en Zuid-Pijp lager dan gemiddeld (5,6). In de Scheldenbuurt is het met 6,0 relatief hoog. In Zuid-Pijp is er relatief meer ervaren discriminatie (18%); in de Scheldebuurt (6%) en de Rijnbuurt (5%) juist veel minder dan gemiddeld (14%). In vier buurten is het rapportcijfer voor de omgang tussen groepen lager dan het Amsterdamse gemiddeld (7,0): de Scheldebuurt Oude Pijp Nieuwe Pijp Rijnbuurt IJselbuurt Zuid Pijp Amsterdam

8 Gerard Doubuurt (6,7), de Diamantbuurt (6,7), de IJselbuurt West (6,7) en de Burgemeester Tellegenbuurt Oost (6,8). Minder bewoners voelen zich verwant met een geloof dan gemiddeld in de stad (27% versus 34%) en ook het bezoek aan godshuizen ligt lager (12% soms versus 18%). Werk, inkomen en participatie Werk en inkomen De sociaaleconomische positie van de bewoners van De Pijp/Rivierenbuurt is gemiddeld voor Amsterdam. In 2014 waren er in De Pijp/Rivierenbuurt minimahuishoudens, 18% van alle huishoudens in het gebied (20% in heel Amsterdam). Het aandeel huishoudens met een inkomen uit eigen bedrijf dat moet rondkomen van een laag inkomen is met 10% gelijk aan het gemiddelde in Amsterdam. Zuid-Pijp scoort het ongunstigst en de afstand tot het stedelijk gemiddelde neemt toe. Dit geldt onder andere voor het aandeel minimahuishoudens (28% versus 20% in Amsterdam), de geregistreerde werkloosheid (16,1% versus 11,9%) en het gebruik van schuldhulpverlening (5,5% versus 2,2%). Alle drie de buurten in Zuid-Pijp laten hetzelfde beeld zien, maar de uitgangssituatie van de Burgemeester Tellegenbuurt Oost is iets gunstiger dan van de andere twee. De Oude en Nieuwe Pijp kennen relatief weinig minimajongeren (14%-15% versus 22% in Amsterdam). Uitzondering is de Hercules Seghersbuurt, waar 27% van de jongeren op het minimum leeft. De sociaaleconomische positie van de bewoners van de Scheldebuurt is over het algemeen ruim bovengemiddeld. Alleen in de Veluwebuurt ligt deze rond het stedelijk gemiddelde. Participatie Van de 19 tot 65-jarigen uit De Pijp/Rivierenbuurt heeft 93% (vrijwilligers)werk, geeft mantelzorg en/of doet een opleiding. De maatschappelijke participatie is hiermee hoger dan gemiddeld in de stad (87%). Bewoners verrichten vaker vrijwilligerswerk dan gemiddeld, maar zetten zich iets minder vaak in voor buurt of stad. Sociale uitsluiting, een situatie waarin mensen vanwege omstandigheden als weinig financiële middelen of gebrek aan zorg niet volledig kunnen deelnemen aan de samenleving, komt minder vaak voor dan gemiddeld in de stad (5% versus 8%). Er is minder vaak wekelijks contact met buren (44% versus 51%) en even vaak als gemiddeld in de stad met overige buurtbewoners (21% versus 23%). Men zet zich, evenals in 2014, relatief weinig in voor een kwestie in de buurt of stad (16% versus 24%). Relatief veel bewoners doen vrijwilligerswerk (43% versus 35%) en ook zijn bewoners vaak lid van een vereniging (54% versus 50%). Educatie en inburgering In het gebied wonen 4,0 statushouders per inwoners (Amsterdam: 6,1 per 1.000). Welzijn, zorg en sport Welzijn De standaard leefsituatie-index, een samengestelde score op het gebied van gezondheid, participatie en leefbaarheid die het gemiddelde welzijnsniveau van een buurt beschrijft, is in het gebied gunstig (109 versus 105) en ook verder toegenomen (was 107 in 2012 en 106 in 2014). Het aandeel ernstig eenzamen (11%, versus 13%) en het aandeel kwetsbare mensen (10% versus 10%) liggen op gemiddeld niveau in dit gebied. Zorg Het gebied scoort positief of gemiddeld op de verschillende indicatoren van gezondheid. Zo heeft men bijvoorbeeld minder vaak lichamelijke beperkingen (11% versus 14%) en minder vaak ernstige psychische klachten (6% versus 8%). Zeven van de tien bewoners voldoen aan de beweegnorm, dat is meer dan gemiddeld in Amsterdam (70% versus 65%), en overgewicht komt relatief weinig voor (30% versus 40%). Het aandeel rokers is gemiddeld (28% versus 27%) en er wordt vaker overmatig en/of zwaar alcohol gebruikt (22% versus 17%). Het geven van informele hulp ligt op gemiddeld niveau (43% versus 41%), maar er wordt wel relatief vaak mantelzorg verleend (11% versus 9%) en dit is ook toegenomen ten opzichte van 2012 (was 9% versus 9%). Het aanbod aan zorg- en welzijnsvoorzieningen wijkt niet af van gemiddeld in de stad en de tevredenheid over het aanbod van buurthuizen en wijkcentra en over het aanbod van zorgvoorzieningen 65-plussers liggen hoger dan gemiddeld. In de Scheldebuurt zijn relatief veel gezondheidszorgvoorzieningen te vinden (11,1 per inwoners versus 7,1). In de IJsselbuurt zijn relatief weinig welzijnsvoorzieningen (1,7 versus 3,4). Sport Het aandeel 10-jarige kinderen dat in clubverband sport is met 81% veel hoger dan gemiddeld in de stad (73%). In het gebied sport 77% van de 5 tot 80-jarigen ten minste een keer per maand. De sportdeelname is hiermee gemiddeld voor Amsterdam. Het rapportcijfer voor het aanbod van sportgelegenheden is gelijk aan het stedelijk gemiddeld (6,9). 8

9 Kernindicatoren 9

10 Kernindicatoren (vervolg) Legenda tabel voorpagina en kernindicatoren De kleuren geven aan hoe de waardes van een indicator verspreid zijn over de stad. De kleuren geven niet aan of de verschillen statistisch significant zijn en hebben geen relatie met gestelde normen of beleidsdoelen. > 1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5-1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5 SD rond gemiddelde 0,5-1 SD minder / slechter dan gemiddeld > 1 SD minder / slechter dan gemiddeld geen gegevens beschikbaar Deze en meer cijfers zijn voor meerdere jaren en op verschillende schaalniveaus terug te vinden in het Basisbestand Gebieden Amsterdam van OIS (zie ook: Op deze site staan ook de definities en bronnen vermeld van alle indicatoren. 10