Gebiedsanalyse Oud-West / De Baarsjes Stadsdeel West

Transcriptie

1 Gebiedsanalyse Oud-West / De Baarsjes Stadsdeel West Gebied Oud-West / De Baarsjes in het kort Ontwikkeling van het gebied De waardering voor wonen in Oud-West / De Baarsjes neemt al jaren langzaam toe. Oud-West krijgt van bewoners een hoger rapportcijfer dan De Baarsjes (respectievelijk 8,1 en 7,4), maar in De Baarsjes stijgt dit cijfer sneller en verwachten de bewoners nog verdere verbeteringen. Het aandeel koopwoningen neemt snel toe door de verkoop van met name particuliere huurwoningen. Het aandeel huurwoningen in het sociale segment daalt nu nog licht. Net als voorgaande jaren is het oordeel over het onderhoud en schoonhouden van de openbare ruimte gemiddeld. Het aantal verblijvers in de openbare ruimte neemt in de Kinkerbuurt relatief snel toe. Tussen 2013 en 2017 nam het aantal werkzame personen minder snel toe dan gemiddeld. In de creatieve industrie en het toerisme is de groei echter bovengemiddeld. De participatie van bewoners in werk, vrijwilligerswerk, zorg en opleiding is toegenomen en nu bovengemiddeld. Ook cijfers over eenzaamheid ontwikkelen zich positief. In 2015 is het aandeel leerlingen met een havo/vwo-advies in De Baarsjes hoger dan voorgaande jaren. De criminaliteit is het gebied is licht afgenomen. Het aandeel kinderen met overgewicht is niet gedaald. Ontwikkeling Oud-West / De Baarsjes, (+/- 1 jaar) Sterke punten Oud-West/De Baarsjes is een typisch gentrificatie-gebied. Deze transformatie heeft zich, met name in Oud-West, grotendeels al voltrokken. De kleine woningen nabij het centrum zijn aantrekkelijk voor twintigers en dertigers. Er is relatief veel bedrijvigheid in de creatieve industrie en ICT. Deze sectoren groeien nog steeds. Het voorzieningenniveau is hoog. Er zijn veel winkels, cultuurvoorzieningen en horeca en bewoners beoordelen het aanbod positief. De populariteit van de winkelgebieden vertaalt zich ook in gestegen winkelhuren, vooral in de Kinkerstraat en Bilderdijkstraat. Het gebied is veiliger dan Amsterdam gemiddeld. Aandachtspunten Oud-West / De Baarsjes is dichtbevolkt en trekt, met name in de Kinkerbuurt, ook veel bezoekers. Naast deze wijk is de verblijversdichtheid ook hoog in de Van Lennepbuurt en Hoofdweg e.o. De aanwezigheid van veel mensen verhoogt het risico op overlast. In Oud-West is relatief veel horecaoverlast. Er worden veel woningen verhuurd via Airbnb. Parkeren in Oud-West/De Baarsjes is zowel met de auto als de fiets relatief lastig. Jongeren roken, drinken en blowen wat vaker dan gemiddeld in Amsterdam. Aandachtsbuurten In de Van Galenbuurt is de sociaaleconomische positie van de bewoners zwak. Het oordeel over de buurt gaat vooruit. Hoofdweg e.o. is een wijk met veel lage inkomens, maar gemiddelde participatie in bijvoorbeeld werk. In deze wijk worden veel en in toenemende mate spanningen ervaren tussen verschillende groepen bewoners. In Oud-West blijft de sociaaleconomische positie achter in de Borgerbuurt. In de Kinkerbuurt ervaart ruim een kwart van de bewoners veel overlast en deze neemt toe. Het gaat vooral om horecaen burenoverlast. Ook het oordeel over het schoonhouden van de openbare ruimte gaat hier achteruit. Bewoners van de Chassébuurt geven hun buurt een relatief laag cijfer (7,1). Dit oordeel is vooralsnog stabiel, maar bewoners vinden relatief vaak dat de buurt vooruitgaat. 1

2 Wat is de gebiedsanalyse? De gebiedsanalyses vormen het startpunt van de Amsterdamse gebiedscyclus. Iedere analyse beschrijft de toestand en ontwikkeling van één van de 22 gebieden in de stad. Daarbij wordt zowel gebruik gemaakt van statistieken en onderzoeksgegevens als van de signalen uit de buurt die professionals in het gebied opvangen. De gebiedsanalyse dient als onderlegger voor de gebiedsagenda Het gebied (zwart) in wijken (rood) en buurten (blauw) Leeswijzer Informatie over het gebied als geheel o.b.v. onderzoek, statistieken en feitelijke gebiedsinformatie Idem voor een wijk of buurt in het gebied Oog en oor informatie o.b.v. waarnemingen van professionals in het gebied Gebiedstypering Buurten in Oud-West / De Baarsjes Oud-West/De Baarsjes is één van de dichtstbevolkte gebieden van de stad. Een groot deel van Oud-West is begin 20 e eeuw gebouwd. De Baarsjes is van latere datum en maakt deel uit van de Gordel Kenmerkend voor De Baarsjes is de aanwezigheid van een groot aantal pleinen. De Admiralenbuurt is beoogd Rijksbeschermd stadsgezicht, bovendien zijn er in dit gebied veel bijzondere monumenten (overwegend uit de Amsterdamse School) aanwezig. Oud-West/De Baarsjes heeft een belangrijke doorgangsfunctie voor twintigers en dertigers. Voor hen is het aantrekkelijk te wonen in dit gebied vanwege de nabijheid van het stadscentrum en het grote aanbod van horeca, winkels en culturele voorzieningen. Maar zodra deze groep in de gezinsvormende fase komt, trekken velen uit hun kleine woning op zoek naar meer ruimte. Zowel Oud-West als De Baarsjes hebben een sterke ontwikkeling doorgemaakt in de afgelopen 20 jaar. Het gebied kampte met grote achterstanden, zowel in achterstallig onderhoud van de woningen als in sociaaleconomische zin. In de afgelopen 20 jaar zijn er meerdere huurwoningen, zowel van corporaties als particulieren, verkocht, waarmee het gebied toegankelijk werd voor andere groepen. Veel jongeren van buiten de stad die voor studie of werk naar Amsterdam zijn gekomen, hebben hier woonruimte gevonden (46% van de bewoners in dit gebied is nieuwe stedeling). Oud-West is inmiddels veranderd in een gegentrificeerde stadswijk: 49% is hier nieuwe stedeling. Oud-West had met de Vondelbuurt al van oudsher een rijker deel. De Helmersbuurt en Overtoomse Sluis, Kinkerbuurt en de Da Costabuurt sluiten zich daarbij aan. In de Van Lennepbuurt (daarbinnen met name de Borgerbuurt) zijn de woningen kleiner en is de sociaaleconomische positie van bewoners zwakker. In de Vondelbuurt en de Helmersbuurt neemt het aandeel nieuwe stedelingen af. Deze buurten vergrijzen. De Baarsjes kende veel armoede, maar deze buurt is wat meer gemengd van samenstelling geworden. Meer dan in Oud-West zijn hier nog delen waar veel achterstanden zijn. In de Van Galenbuurt en Hoofdweg e.o. is veel armoede. De bevolkingssamenstelling is gemengd, ongeveer 40% heeft niet-westerse migratieachtergrond. In Geuzenbuurt en de Westindische buurt is minder sprake van achterstanden en wonen meer nieuwe stedelingen (respectievelijk 50% en 49%). Bevolking Bevolkingssamenstelling Begin 2017 telt Oud-West/De Baarsjes bewoners. De meeste huishoudens bestaan hier uit 1 persoon (58% versus 53% in Amsterdam). Dit aandeel daalt enigszins, 2

3 terwijl het aandeel stellen zonder kinderen langzaam stijgt (12% versus 16%). Er zijn relatief weinig gezinnen met kinderen in Oud-West / De Baarsjes (19% versus 25%). In het gebied wonen meer nieuwe stedelingen (43%) dan gemiddeld in de stad (39%, zie de grafiek hieronder). Dit zijn personen tot 55 jaar die na hun 18 e voor studie of werk naar Amsterdam zijn gekomen vanuit Nederland of een ander westers land. Het aandeel nieuwe stedelingen is de laatste paar jaar vrij stabiel. Het aandeel bewoners met een nietwesterse migratieachtergrond is met 26% lager dan gemiddeld (35%). Er wonen zowel relatief weinig jongeren (14% versus 18%) als ouderen (9% versus 12%). Het aandeel 65-plussers neemt wel langzaam toe. In de Van Galenbuurt is ongeveer de helft (47%) van de bewoners van niet-westerse herkomst. Hier wonen meer mannen (54%) dan vrouwen en een groot deel van de bewoners woont alleen (67% versus 57% gemiddeld). Ook in de Van Lennepbuurt is het aandeel alleenwonenden hoog (66%). In Overtoomse Sluis en de Geuzenbuurt woont een kwart van de bewoners in een tweepersoonshuishouden (Amsterdam: 21%). In de wijk rond de Hoofdweg is het aandeel nieuwe stedelingen sinds kort gestegen naar bovengemiddeld niveau (37%). In de Vondelbuurt wonen veel 65-plussers, dit aandeel is toegenomen naar 18% (Amsterdam: 12%). Het aandeel 65-plussers nam toe van 8% in 2005 naar 9% in In 2025 is het aandeel 12%. In heel Amsterdam steeg het aandeel van 11% in 2005 naar 12% in In 2025 zal 14% van de bevolking 65 jaar of ouder zijn. Tot 2025 zal het aandeel jongeren tot en met 17 jaar afnemen van 14 naar 13%. In 2005 was dat aandeel nog 15%. In Amsterdam wordt een afname verwacht van 18 naar 17%. In Oud-West is een vrouwenoverschot onder inwoners van 18 tot 29 jaar oud. Het overschot is een gevolg van de oververtegenwoordiging van vrouwen in het hoger onderwijs. In 2025 zal het vrouwenoverschot er naar verwachting nog steeds zijn. Bevolking Oud-West/De Baarsjes naar leeftijd en geslacht, 1 januari 2005, 2017 en Aandeel nieuwe stedelingen, % Amsterdam Oud-West De Baarsjes m v bron: OIS Stedelijke ontwikkeling en wonen Bevolkingsprognose Bron: OIS Tussen 2017 en 2025 neemt het aantal inwoners naar verwachting licht toe van naar , een toename van 0,7%. De bevolking groeit daarmee minder sterk dan gemiddeld in Amsterdam (+7,6%). In Oud-West / De Baarsjes nam het aantal 65-plussers tussen 2005 en 2017 toe van naar In 2025 staat de teller naar verwachting op Buurtwaardering Bewoners van Oud-West/De Baarsjes zijn tevreden met hun buurt (7,8 versus 7,5 gemiddeld in de stad). Ook de verwachting over de ontwikkeling van de buurt is positief (7,8 versus 7,1 gemiddeld). De betrokkenheid van buren wordt niet hoog ingeschat, deze krijgt een rapportcijfer 6,1 (6,2 gemiddeld in de stad). In Oud-West wordt een 8,1 aan de buurt gegeven, in De Baarsjes een 7,4. In De Baarsjes is de tevredenheid met de buurt toegenomen, in 2011 lag het rapportcijfer nog op een 7,1. De ervaren 3

4 betrokkenheid van buurtbewoners is echter nog beperkt (rapportcijfer 5,9 versus 6,2 gemiddeld in de stad). Met name in de Geuzenbuurt en de Van Galenbuurt is een positieve ontwikkeling te zien. Het rapportcijfer voor de buurt nam hier toe van respectievelijk 7,1 naar 7,6 en van 6,9 naar 7,4 in de periode De buurtbetrokkenheid is in beide buurten laag (5,8 versus 6,2 in Amsterdam). Wonen Oud-West/De Baarsjes is een groot en dichtbebouwd gebied. Er staan bijna woningen per vierkante kilometer, in totaal woningen. De woningvoorraad is iets gegroeid (was in 2011). Het aandeel koopwoningen neemt hier sterk toe, van 25% in 2011 naar % in Zowel de particuliere huurvoorraad (van 39% naar 36%) als de corporatie huurvoorraad (van 36% naar 34%) nemen af. Woningvoorraad naar segment, bron: WIA De toename van de koopsector speelt in alle wijken. In twee wijken is de toename zeer groot: de Westindische buurt en de Chassébuurt. In de Westindische buurt nam de koopvoorraad toe van 25% in 2011 naar 32% in De corporatievoorraad kromp van 23% naar 18%. De particuliere voorraad nam hier minder af (52% naar 50%). In de Chassébuurt groeide de koopvoorraad van 17% naar 27%. Hier nam zowel de corporatievoorraad (van 49% naar 44%) als de particuliere huurvoorraad (van 34% naar29%) af. De sociale huurvoorraad nam af van 64% in 2011 naar 61% in 2015 (57% gemiddeld in Amsterdam). Dit speelt met name in De Baarsjes (van 69% naar 62%). Zowel de sociale huurvoorraad van corporaties (van 37% naar 34%) als van particulieren (van 32% naar 28%) neemt in De Baarsjes af. De gemiddelde huren liggen nog relatief laag ( 5 versus 577 gemiddeld in Amsterdam) en de huurquote, het aandeel van het inkomen dat mensen kwijt zijn aan huur, is relatief laag (26% versus 28% gemiddeld in de stad) sociale huur, corporatie sociale huur, particulier vrije sector huur, corporatie vrije sector huur, particulier koop % De tevredenheid met de woning ligt op het gemiddelde van de stad (rapportcijfer 7,6). Ook de verhuisgeneigdheid is gemiddeld (25% versus 26% in Amsterdam). De tevredenheid met de woning is wat lager in de wijk Hoofdweg e.o. (7,2), Van Galenbuurt (7,3) en Chassébuurt (7,3). Het onderhoud van de woning wordt hier laag gewaardeerd (6,8-6,9 versus 7,2 gemiddeld in de stad). De verhuisgeneigdheid is ook wat groter in de Van Galenbuurt (31%) en de Chassébuurt (34%). De WOZ-waarde per vierkante meter is redelijk hoog ( versus gemiddeld in de stad), met name in Oud-West ( 4.238). De stijging was echter het sterkst in De Baarsjes, van in 2014 naar in 2016 (+22% versus +11% gemiddeld in de stad). Relatief veel mensen in Oud-West/De Baarsjes verhuren hun woning aan toeristen. Per 0 woningen staan er zeven adressen aangeboden op AirBnB. Dit is evenveel als in Centrum-West. Slechts 18% van de woningen in Oud-West / De Baarsjes is een nultredewoning, oftewel gelijkvloers en bereikbar zonder trappen (Amsterdam gemiddeld: 26%). Dit aandeel is stabiel door de tijd. De woningen worden weinig geschikt gevonden om oud in te worden: 36% vindt de woning daarvoor geschikt versus 40% gemiddeld in de stad. Ouderen (65+) zijn wel tevreden met hun woning (rapportcijfer 7,7). Dit geldt vooral voor Oud-West, in De Baarsjes ligt de tevredenheid bij ouderen lager (7,4). Relatief veel ouderen in De Baarsjes geven aan te willen verhuizen (15% versus 12% gemiddeld bij 65+ers in de stad). Ruimtelijke ontwikkelingen De bevolkingsprognose van OIS gaat ervan uit dat er tussen 2017 en 2025 per saldo ruim 700 woningen bij komen. Het grootste project daarbij is Patrimonium ROC ASA in het Mercatorpark. In 2024 worden in dit project 280 woningen opgeleverd. Verkeer en openbare ruimte Openbare ruimte Bewoners geven de staat van de openbare ruimte in zowel Oud-West als De Baarsjes gemiddelde cijfers. Zo krijgt het schoonhouden van de straten en stoepen een 6,4 en het onderhoud van het groen een 6,8; wat beide gelijk is aan het stedelijk gemiddelde. Er zijn wel verschillen tussen wijken. In de Da Costabuurt, Helmersbuurt, Overtoomse Sluis, de Westindische buurt en Vondelbuurt liggen de rapportcijfers voor schoonhouden en onderhoud in het algemeen boven het stedelijk gemiddelde. In de Kinkerbuurt ligt de verloederingsscore, een maat die aangeeft in hoeverre bewoners rommel, vernielingen en/of slecht onderhoud signaleren, ruim boven het stedelijke 4

5 gemiddelde (36 versus 28) en deze is ook hoger dan in voorgaan de jaren. Bewoners geven een laag cijfer voor het schoonhouden van de straten en stoepen (5,8 versus 6,4 in Amsterdam). Ook de Van Galenbuurt krijgt van bewoners een laag cijfer voor het schoonhouden van de straten (5,9). Verder valt op dat bewoners hier minder vaak dan de gemiddelde Amsterdammer vinden dat hun buurt buiten goed is verlicht (70% versus 78% gemiddeld). De Chassébuurt krijgt relatief lage cijfers voor het uiterlijk van de woningen en de omgeving (6,4 en 6,3 versus 6,8 gemiddeld in Amsterdam). Het schoonhouden van de straten geeft men een 6. Oud-West / De Baarsjes is dichtbebouwd en er is relatief weinig groen. Wel licht het gebied op korte afstand van het Vondelpark, Erasmuspark of Rembrandtpark. In veel buurten geven bewoners relatief lage cijfers voor het groen. In De Wester Quartier is men hier het negatiefst over (5,1). Het onderhoud van het groen scoort hier ook laag, evenals dat van de straten en stoepen (5,8). De verblijversdichtheidsindex is een maat die het aantal verblijvers per hectare openbare ruimte beschrijft op een gemiddelde dag in het jaar. Er wordt daarbij gekeken naar het aantal bewoners, werkenden, studenten en bezoekers. De waarde 0 is het stedelijk gemiddelde in Met uitzondering van de West-Indische Buurt ligt in 2016 de verblijversdichtheidsindex in alle wijken boven het stedelijk gemiddelde van 8. Met een verblijversdichtheid van 350 is het in de Kinkerbuurt meer dan drie keer zo druk als in de gemiddelde Amsterdamse wijk. Ook steeg de index hier relatief sterk ten opzichte van Ook in de Van Lennepbuurt (213) en bij de Hoofdweg (219) is het relatief druk. De hoge bevolkingsdichtheid speelt hierin mee. Agressief verkeer komt vaker voor in de Da Costabuurt (17%), Kinkerbuurt (20%), Geuzenbuurt (18%) en Chassébuurt (21%). Duurzaamheid en water In 2015 leverden geregistreerde zonnepanelen in het gebied 12,6 Kwpiek aan vermogen per woningen. Dat is beneden gemiddeld voor de stad (39,2 per woningen). Stikstofdioxide (NO2) in de lucht wordt vooral veroorzaakt door uitstoot van verkeer. De WHO advieswaarde voor NO2 is 40 µg/m³. De lucht in Oud-West/De Baarsjes voldoet met µg/m³ aan deze norm. De concentratie is op bepaalde meetpunten hoger dan 35 µg/m³ in: Da Costabuurt Noord, Helmersbuurt Oost, Vondelparkbuurt Oost, Jan Maijenbuurt, Orteliusbuurt Noord, Paramariboplein e.o. Het particuliere elektriciteitsverbruik in dit gebied is iets lager dan in Amsterdam gemiddeld (2.0 versus kwh/vastgoedobject). Het zakelijke verbruik van elektriciteit is ongeveer de helft van het gemiddelde zakelijke verbruik. Het particuliere gasverbruik in Oud-West/De Baarsjes is gemiddeld voor Amsterdam. Het zakelijke gasverbruik is veel lager en met m3/ vastgoedobject ongeveer de helft van het gemiddelde zakelijke verbruik in Amsterdam. De blauwe vlakken in de kaart laten zien in welke straten/ buurten een sterk verhoogde kans bestaat op overlast en schade bij extreme neerslag. In de rode/oranje/gele vlakken geldt dit voor panden en (kwetsbare) infrastructuur. Vooral inde Kinkerbuurt en de West-Indische buurt is kans op overlast. Kwetsbaarheid bij extreme regen (bron: Verkeer Het rapportcijfer dat bewoners geven voor de parkeervoorzieningen daalt de laatste jaren langzaam en ligt in 2015 met 5,9 onder het stedelijk gemiddelde (6,4). Oud-West (5,6) scoort hierop lager dan De Baarsjes (6,3). Het aantal wijken met een laag cijfer voor parkeren is in 2015 groter dan in Naast Overtoomse Sluis (5,2) en de Vondelbuurt (5,4) gaat het nu ook om de Kinker- (5,4), Van Lennep- (5,6), Vondel- (5,4) en Chassébuurt (5,6). De parkeervoorzieningen voor fietsen krijgen een 5,3 (Amsterdam: 5,8). Fietsparkeren wordt lager gewaardeerd in de Chassébuurt (4,8), Overtoomse Sluis (4,9) en de Kinkerbuurt (5,0). Het aandeel inwoners dat in hun buurt veel overlast ervaart van agressief gedrag in het verkeer is met 14% wat hoger dan gemiddeld (%). 5

6 Economie en cultuur Bedrijvigheid Begin 2017 telt Oud-West/De Baarsjes.864 vestigingen en werkzame personen. In verhouding tot het aantal inwoners zijn er 321 banen per inwoners, ongeveer de helft van het stedelijke gemiddelde. Deze verhouding is vergelijkbaar met andere gebieden in stadsdeel West, maar in absolute aantallen werken én wonen er veel meer mensen in dit gebied dan in andere gebieden in het stadsdeel. Het gaat veelal om kleine vestigingen en er zijn relatief veel zzp ers (66% versus 56% in Amsterdam). Het aantal vestigingen in het gebied is tussen 2013 en 2017 toegenomen met 19% en het aantal banen met 7% (Amsterdam: 19% en 9%). Kenmerkend voor het gebied is dat er relatief veel vestigingen in de creatieve industrie zijn, te weten (ofwel 40% tegenover 31% in Amsterdam) en in de ICTsector, (ofwel 20%; tegenover 17% in Amsterdam). Deze vestigingen leveren banen in de creatieve industrie op en banen ICT-sector, goed voor 23% en 13% van alle banen in Oud-West/De Baarsjes. De creatieve industrie is bovendien flink gegroeid (21% meer banen sinds 2013 tegenover 15% in Amsterdam) net als het toerisme (25% meer banen sinds 2013 tegenover 21% in Amsterdam). In 2017 zijn er banen in deze sectoren te vinden, 16% van de banen in dit gebied. Er zijn veel hotels in Oud-West/De Baarsjes. In 2017 zijn dit er 43 met bedden, bijna allemaal in Oud-West. In dit deelgebied zijn per inwoners 136 hotelbedden te vinden tegenover 5 in De Baarsjes (Amsterdam: 85). Bewoners geven het horeca-aanbod en een 8,0; een rapportcijferpunt hoger dan gemiddeld in de stad. Er is met maar liefst 140 restaurants en 129 snackbars veel horeca in het gebied. Het aantal winkels in het dagelijkse boodschappensegment is toegenomen van 151 naar 166, een bovengemiddelde stijging van bijna %. Het totaal aantal winkels steeg met bijna 4% tot 756. Bewoners geven het winkelaanbod in Oud- West een 8,2 en in De Baarsjes een 7,5 (Amsterdam: 7,3). De winkelleegstand ligt in Oud-west/De Baarsjes rond het stedelijk gemiddelde met 3,7% van het aantal vestigingen en 4,2% van de winkelvloeroppervlakte. De koopkrachtbinding voor dagelijkse boodschappen is in % en voor niet-dagelijkse boodschappen is dat 33%. De organisatiegraad van winkeliers is hoog: er zijn meerdere BIZ-zen en ondernemersverenigingen. Bilderdijkstraat, De Clercqstraat, en Ten Katestaart. Tevens is de Jan Evertsenstraat op dit moment ook een freezone: een gebied waar ondernemers mogen experimenteren met nieuwe ondernemersvormen en waar regelgeving tijdelijk is versoepeld. De Vondelbuurt is de enige buurt in Oud-West/De Baarsjes waar meer mensen werken dan wonen; de verhouding ligt hier rond de werkenden per inwoners. In totaal werken hier mensen in ruim 500 vestigingen. Het aandeel vestigingen in de zakelijke diensten is relatief hoog (38%) en het is ook de wijk met de meeste hotelbedden: 3.350, ofwel bijna bedden per inwoners. Het winkelgebied De Bilderdijkstraat wordt positief gewaardeerd (7,9). Men is te spreken over het aanbod van food en het aanbod van dag-horeca. Gemiddeld worden de winkelgebieden in Amsterdam met een 7,2 beoordeeld. Het winkelgebied Postjesweg wordt beoordeeld met een 6,9. Vooral de aankleding van het winkelgebied en de keuzemogelijkheden non-food worden laag gewaardeerd. Cultuur In absolute aantallen is Oud-West/De Baarsjes het gebied met de meeste cultuurvoorzieningen (779). Het gaat hier om openbare gelegenheden zoals bibliotheken, theaters en clubs voor amateurs, maar ook producenten en beoefenaars van podiumkunsten vallen onder de definitie. Per inwoners zijn er,7 cultuurvoorzieningen (Amsterdam: 6,8). Dit is net iets minder dan in Westerpark en de gebieden in Centrum. Het aantal cultuurvoorzieningen in Oud-West en De Baarsjes is gelijk verdeeld: 390 om 389. Met 122 monumenten is de Jan Maijenbuurt de buurt buiten het Centrum met de meeste monumenten. De culturele participatie van de bewoners van Oud-West / De Baarsjes is met 57% gemiddeld voor de stad: van alle Amsterdammers bezocht 50% in 2016 minstens 4 verschillende soorten cultuurgelegenheden. Openbare orde en veiligheid Veiligheid De veiligheidsindex beschrijft de veiligheid van een gebied. De warde 0 staat voor de gemiddelde veiligheid in de politieregio Amsterdam-Amstelland in Hoe lager de waarde van de index hoe beter. Oud-West/De Baarsjes scoort in 2016 beter op de veiligheidsindex dan het stedelijk gemiddelde (91 versus 4). In 2015 en 2016 is er minder criminaliteit dan in Dit komt door een afname in highimpact crime, zoals woninginbraken of overvallen. Bewoners zeggen vaker slachtoffer te zijn geweest van fietsendiefstal (29% versus 20% gemiddeld) en vermogensdelicten (42% versus 34%). Van de bewoners voelt 22% zich weleens onveilig in de buurt. Dit is minder dan Amsterdam (27%). In de Van Galenbuurt voelt men zich vaker wel eens onveilig (34%). In Overtoomse Sluis minder vaak ( 11%). 6

7 Overlast Oud-West/ De Baarsjes scoort over het algemeen gemiddeld op indicatoren voor overlast. Van de bewoners zegt 13% veel overlast in de buurt te ervaren (Amsterdam: 15%). Bewoners geven wel een relatief laag cijfer voor burenoverlast (7,0 versus 7,3). In Oud-West hebben meer bewoners overlast van horeca (15%) dan in De Baarsjes, waar dit percentage met 8% op het stedelijk gemiddelde ligt. In de Kinkerbuurt vindt 27% van de bewoners dat er veel overlast is en bovendien vindt een op de drie dat deze toeneemt. Het gaat vooral om overlast van horeca, buren en buurtbewoners. De wijk scoort goed op jongerenoverlast. In een aantal buurten is relatief veel drugsoverlast: de Da Costabuurt (15% versus 6% in Amsterdam), de Jan van Galenbuurt en de omgeving van de Hoofdweg (beide 12%). Voor deze drie wijken geldt dat deze vorm van overlast vaker wordt genoemd dan twee jaar geleden. In de Helmersbuurt en Overtoomse Sluis is minder overlast dan gemiddeld. In de Helmersbuurt geven echter wel relatief veel bewoners aan veel overlast te hebben van dronken mensen op straat (20% versus 14% gemiddeld). met overgewicht gemiddeld voor de stad, maar obesitas komt vaker voor (6% versus 4%). 4 e- Klassers (15 en 16-jarigen) uit Oud-West / De Baarsjes gebruiken relatief vaak minstens 1x per maand cannabis (% versus Amsterdam 7%), ook roken ze v aker minstens 1x per maand (12% versus 9%). Het regelmatig gebruik van alcohol ligt rond het stedelijk gemiddelde (11% versus 12%). Het aandeel jeugdige verdachten (12-24 jaar) ligt rond het stedelijk gemiddelde (2,6% versus 2,8%). In vrijwel alle buurten ligt het aandeel jeugdige verdachten op of (ruim) onder het stedelijk gemiddelde. Alleen in de Van Galenbuurt zijn zeer veel jeugdigen verdachten geregistreerd (7,1%). Dit wordt beïnvloedt door de jongeren met een postadres in deze wijk bij het hoofdkantoor van WPI, maar hier niet echt wonen. Onderwijs Opleidingsniveau hoogstopgeleide ouder leerlingen VO, % Onderwijs, jeugd en diversiteit Jeugd In Oud-West / De Baarsjes wonen relatief weinig jongeren tot 18 jaar (14% versus 18% in Amsterdam). In de Helmersbuurt, Vondelbuurt, Hoofdweg e.o. en de Chassébuurt ligt het aandeel jongeren rond het gemiddelde. In de Da Costabuurt, Helmersbuurt, Overtoomse Sluis, Vondelbuurt en Geuzenbuurt zijn de jongeren vaker van westerse of Nederlandse herkomst. Het aandeel minimajongeren ligt hier tussen de en 15%, veel lager dan het Amsterdams gemiddelde (21%). In de Van Galenbuurt wonen relatief veel niet-westerse jongeren (60% versus 47% in Amsterdam). Het aandeel minimajongeren is hier hoog (36%), evenals in Hoofdweg e.o. (29%). Jeugdhulp De score op de risicofactorenindex kindermishandeling is gemiddeld (95 versus 0). Ook het aandeel huishoudens met een Veilig Thuis melding of Opvoed- en Opgroeiondersteuning is met 2,8% in de buurt van het gemiddelde. Er wordt relatief weinig gebruik gemaakt van jeugdhulpvoorzieningen, zoals jeugdbescherming en - reclassering (2,0% versus 2,8% van de huishoudens) of Ouder Kind Teams (6,6% versus 8,4% van de jongeren). Het aandeel 15 en 16-jarigen met obesitas en overgewicht is iets lager dan gemiddeld. Onder -jarigen is het aandeel bron: CBS/OJZ, bewerking OIS hoog opgeleid middelbaar opgeleid laag opgeleid De uitgangspositie van kinderen in Oud-West/De Baarsjes is gemiddeld wat gunstiger dan in Amsterdam als geheel, maar varieert per wijk. Peuters hebben minder vaak een indicatie voor de voorschool (24% versus 34% gemiddeld). Leerlingen van de basisschool hebben vaak minstens een hoogopgeleide ouder (58% versus 48%). Het opleidingsniveau van de ouders is een belangrijke voorspeller voor de schoolloopbaan van hun kind(eren). Het aandeel gewichtenleerlingen is met 13% gelijk aan het gemiddelde. In de Helmersbuurt en Overtoomse Sluis wonen weinig peuters indicatie voor de voorschool (8%) en veel ouders van basisschoolleerlingen zijn hoogopgeleid (86% en 78%). In de Van Galenbuurt hebben peuters het vaakst een VVE indicatie (44%) en basisschoolleerlingen het minst vaak hoogopgeleide ouders (33%). Ook in het voortgezet onderwijs loopt het opleidingsniveau van ouders van de leerlingen uiteen. In de Helmersbuurt is 81% van de VO-ouders hoogopgeleid; in de Van Galenbuurt 7

8 is dit 25%. Het gemiddelde van Oud-West/De Baarsjes is 49% (Amsterdam 43%). Basisschooladviezen zijn in het hele gebied hoog. In 2015 kreeg 64% een havo/vwo advies (Amsterdam: 52%). In alle wijken, ook die waar de uitgangspositie van de jongeren lager is dan gemiddeld, is het aandeel havo/vwo adviezen op of boven gemiddeld. Dit percentage is het hoogst in de Helmersbuurt en Overtoomse Sluis (86% en 75%). In de Van Lennepbuurt is dit aandeel het laagst (51%). Jongeren tussen de 18 en 23 jaar hebben vaker dan hun leeftijdsgenoten in de rest van Amsterdam een startkwalificatie behaald (74% versus 67%), oftewel een diploma voor Havo, MBO2 of hoger. Het aandeel laagopgeleide schoolverlaters is 7% (Amsterdam: 9%). In de Chassébuurt heeft % van de 18 tot 23-jarigen het onderwijs verlaten zonder startkwalificatie. In de Westindische buurt is dit slechts 4%. Zeven procent van de bewoners van Oud-West / De Baarsjes is student. Dit is evenveel als het stedelijk gemiddelde. Van hen volgt 85% een hbo of wo studie 9Amsterdam: 77%). Diversiteit Rapportcijfer sociale cohesie, 2016 bewoners, hier 121, 8 en 8 tegenover 1 gemiddeld in Amsterdam. Het rapportcijfer dat de bewoners geven voor de sociale cohesie is de laatste jaren verbeterd in de wijken Hoofdweg en Van Galenbuurt naar gemiddeld niveau (5,6 en 5,5 versus 5,6 in Amsterdam. In de Chassébuurt daalde het rapportcijfer echter sterk naar 5,1. De Helmersbuurt, Overtoomse Sluis en de Vondelbuurt scoren gunstiger dan gemiddeld op indicatoren voor diversiteit. Werk, inkomen en participatie Werk en inkomen Het gebied scoort op indicatoren voor werk rond of net boven het stedelijk gemiddelde. Zo is de geregistreerde werkloosheid, oftewel het aandeel 15 tot 65-jarigen met bijstand, WW of een gedeeltelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering, met 12% gelijk aan het gemiddelde. Ook op de meeste inkomensindicatoren scoort het gebied rondom het stedelijk gemiddelde. Het percentage Vroeg Eropaf - meldingen, meldingen naar aanleiding van een betalingsachterstand, is echter lager ( 1,1% versus 1,5%) rapportcijfe sociale cohesie Aandeel jarigen met bijstand, % 25 23,3 6 5 gemiddelde Amsterdam ,2 7,5 7,8 6,5 8 6, ,3 3,7 2,8 3,6 4,4 3, Bron: Veiligheidsmonitor In Oud-West/ De Baarsjes als geheel worden niet meer spanningen ervaren tussen verschillende groepen bewoners dan gemiddeld in Amsterdam. Bewoners van het gebied zijn ook niet positiever of negatiever over hoe buurtbewoners met elkaar omgaan en over de sociale cohesie in hun buurt dan de gemiddelde Amsterdammer. Deze uitkomsten zijn bovendien stabiel over de jaren heen. Op wijkniveau zijn er echter grote verschillen. De scores op alle bovengenoemde indicatoren voor diversiteit zijn voor de Hoofdweg e.o. en Van Galenbuurt relatief ongunstig en in mindere mate geldt dit ook voor de Chassébuurt. Zo is de Spanningenindex, die aangeeft in hoeverre er spanningen zijn tussen verschillende groepen Bron: RVE inkomen In de Helmersbuurt, Overtoomse Sluis, Vondelbuurt en Westindische Buurt zijn de scores op vrijwel alle indicatoren voor werk en inkomen gunstig. De sociaaleconomische positie van de Van Galenbuurt is ongunstig. Deze cijfers worden beïnvloed door de aanwezigheid van het hoofdkantoor van WPI in de wijk. Voor de bijstand is bekend dat er meer dan 850 bijstandscliënten zonder woon- of verblijfplaats uit de hele stad staan ingeschreven bij WPI. In plaats van 23,3% zou daarmee 8,2% van de potentiele beroepsbevolking een bijstandsuitkering ontvangen. Ook de geregistreerde 8

9 werkloosheid is waarschijnlijk relatief hoog, maar niet zo hoog als de 27,2% zoals die naar voren komt uit registraties. In de Kinkerbuurt zijn verbeteringen zichtbaar, maar is nog steeds een grote achterstand op het stedelijk gemiddelde. Zo daalde het aandeel bijstandsgerechtigden na 2013 van 13,1% naar 11,2%. In Amsterdam was een lichte toename van 6,2% naar 6,5%. De achterstanden spelen hier hoofdzakelijk in de Bellamy-buurt-Noord (18,1% bijstand). Ook de sociaaleconomische positie van de van Lennepbuurt verbetert en nadert het stedelijk gemiddelde. De Borgerbuurt behoudt hier echter een grote afstand tot het gemiddelde. In de wijk Hoofdweg e.o. wonen veel huishoudens met een laag inkomen. Qua bijstandsgebruik en werkloosheid is de wijk gemiddeld. Participatie Het aandeel inwoners van 19 tot 65 jaar met een dagbesteding in de vorm van (vrijwilligers)werk, mantelzorg of opleiding ligt iets hoger dan gemiddeld in de stad (92% versus 88%). In 2012 lag dit aandeel met 86% nog op gemiddeld niveau. Het aandeel mantelzorgers is in deze periode wel iets afgenomen van 9% naar 7% in 2016 (Amsterdam: 9%). De maatschappelijke participatie komt, evenals in 2014, overeen met het algemene beeld voor de stad. Zo doet 33% vrijwilligerswerk (Amsterdam: 35%) en zegt 22% zich in te zetten voor de buurt of de stad (Amsterdam: 24%). Sociale uitsluiting, een situatie waarin mensen vanwege omstandigheden als weinig financiële middelen of gebrek aan zorg niet volledig kunnen deelnemen aan de samenleving, is laag (4% versus 8%). Dit is een sterke verbetering ten opzichte van 2012 toen de sociale uitsluiting met % nog rond het stedelijk gemiddelde lag. Men voelt zich minder vaak verwant met een geloof dan gemiddeld genomen (26% versus 34%). In De Baarsjes voelen relatief veel bewoners zich ernstig eenzaam (16% versus 11% in Amsterdam en 5% in Oud- West). Zorg De gezondheid is op de verschillende indicatoren gemiddeld of goed. Zo voelt 82% zich gezond (versus 76%) en maar 6% heeft lichamelijke beperkingen (versus 14%). Bewoners van dit gebied bewegen relatief veel en hebben minder vaak overgewicht dan gemiddeld. Maar op andere leefstijlfactoren, namelijk roken en overmatig en/of zwaar alcoholgebruik, scoren ze juist relatief ongunstig. Er wordt iets vaker dan gemiddeld informele hulp gegeven (45% versus 41%) en minder mantelzorg (7% versus 9%). De tevredenheid over het aanbod aan en zorg- en welzijnsvoorzieningen is gemiddeld. Dit geldt ook voor het daadwerkelijke aanbod, er zijn 3,4 welzijnsvoorzieningen pr inwoners (Amsterdam: 3,4) en 9,1 voorzieningen in de gezondheidszorg (Amsterdam: 7,1). In Oud-West ligt de tevredenheid over het aanbod aan buurthuizen en wijkcentra relatief hoog ( 7,0 versus 6,6). Er zijn veel gezondheidszorgvoorzieningen (11,4 per inwoners versus 7,1). In Oud-West komt overmatig en/of zwaar alcoholgebruik vaak voor (2012: 24% versus 18% in De Baarsjes en 17% in Amsterdam, cijfers 2012). Bewoners van de van Lennepbuurt maken relatief veel gebruik van dagbesteding en ambulante ondersteuning. Sport Het aandeel -jarigen dat sport in clubverband is met 75% gemiddeld voor de stad, evenals de sportparticipatie onder 5 tot 80-jarigen (77%). Ook het aantal sportvoorzieningen per inwoners (0,48) en het rapportcijfer dat bewoners geven voor het aanbod van sportgelegenheden (6,8) zijn gemiddeld voor de stad. Educatie en inburgering In het gebied wonen 3,8 statushouders per inwoners (Amsterdam: 6,1 per inwoners). Welzijn, zorg en sport Welzijn De standaard leefsituatie-index, een samengestelde score op het gebied van gezondheid, participatie en leefbaarheid die het gemiddelde welzijnsniveau van een buurt beschrijft, ligt rond het stedelijk gemiddelde (6 versus 5). Ernstige eenzaamheid komt minder vaak voor (9% versus 13%) en is ten opzichte van 2012 iets afgenomen (toen 11%) Het aandeel inwoners dat geen regie ervaart over het eigen leven ligt relatief laag (6% versus %). 9

10 Kernindicatoren

11 Kernindicatoren (vervolg) Legenda tabel voorpagina en kernindicatoren De kleuren geven aan hoe de waardes van een indicator verspreid zijn over de stad. De kleuren geven niet aan of de verschillen statistisch significant zijn en hebben geen relatie met gestelde normen of beleidsdoelen. > 1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5-1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5 SD rond gemiddelde 0,5-1 SD minder / slechter dan gemiddeld > 1 SD minder / slechter dan gemiddeld geen gegevens beschikbaar Deze en meer cijfers zijn voor meerdere jaren en op verschillende schaalniveaus terug te vinden in het Basisbestand Gebieden Amsterdam van OIS (zie ook: Op deze site staan ook de definities en bronnen vermeld van alle indicatoren. 11