Gebiedsanalyse Oostelijk Havengebied/ Indische Buurt Stadsdeel Oost

Transcriptie

1 Gebiedsanalyse Oostelijk Havengebied/ Indische Buurt Stadsdeel Oost Oostelijk Havengebied/Indische Buurt in het kort Ontwikkeling van het gebied De Indische Buurt verandert van bewonerssamenstelling: het aandeel met een niet-westerse migratie-achtergrond neemt af en het aandeel nieuwe stedelingen neemt toe. In het Oostelijk Havengebied wonen veel gezinnen, vaak van Nederlandse herkomst. Het aandeel gezinnen neemt langzaam af, de kinderen gaan het huis uit en het gebied begint te vergrijzen. De vergrijzing zet de komende jaren door, de verwachting is dat het aantal 65+ers in 2025 zal zijn verdubbeld. Met name in het Oostelijk Havengebied (+62%, Amsterdam: +25%). In de Indische Buurt neemt het aandeel koopwoningen toe, de corporatievoorraad neemt af. In het Oostelijk Havengebied is de samenstelling van de woningvoorraad meer stabiel. Wel stijgen de huren inde vrije sector, een segment dat hier relatief groot is, sterk. De komende jaren worden woningen toegevoegd in het Cruquiusgebied. Er is relatief weinig werkgelegenheid in het gebied, maar deze is wel gegroeid. De meeste werkgelegenheid is er in de creatieve industrie, de zakelijke dienstverlening en ICT. Het gaat beter met de kinderen in het gebied: de psychosociale situatie is verbeterd, het aandeel dat in een gezin opgroeit waar zorgen zijn, is afgenomen, er is minder overgewicht en de jeugdcriminaliteit is afgenomen. Ontwikkeling Oostelijk Havengebied/Indische Buurt, (+/- 1 jaar) Sterke punten Bewoners van het Oostelijk Havengebied en de Indische bewoners zijn tevreden met hun woning en met hun buurt. In de Indische Buurt is dit het resultaat van een sterke verbetering van de leefbaarheid. Het Oostelijk Havengebied is een rustig woongebied met weinig overlast van verkeer. Er is weinig criminaliteit en mensen voelen zich er veilig. De corporatiewoningen in het Oostelijk Havengebied worden hoog gewaardeerd. Het bereik van de voorschool is groot: bijna alle kinderen uit de Indische Buurt die een indicatie krijgen voor de voorschool, gaan er ook naar toe. Aandachtspunten De veranderende bevolkingssamenstelling in de Indische Buurt, met meer nieuwe stedelingen en daarmee een veranderend winkel- en horeca aanbod maakt de verschillen in sociaaleconomische positie zichtbaarder tussen de bewoners. Bewoners en ondernemers zien hun buurt veranderen, maar niet iedereen kan mee profiteren van die ontwikkeling. In de Indische Buurt vindt relatief veel criminaliteit plaats, bewoners voelen zich er ook niet altijd veilig. Er is relatief veel overlast van drugshandel (met name in de Indische Buurt West) en van rondhangende jongeren (met name in de Indische Buurt Oost). De sociale kwaliteit van de Indische Buurt (en met name de Ambonpleinbuurt) is lager dan gemiddeld in de stad. Bewoners van de Indische Buurt ervaren meer spanningen en discriminatie Aandachtsbuurten In de Makassarpleinbuurt, Sumatraplantsoenbuurt en de Ambonpleinbuurt is sprake van veel armoede. Een groter aandeel bewoners dan gemiddeld in de stad ervaart ernstige psychische klachten, geen regie over het eigen leven en is eenzaam. Kinderen hebben een slechtere uitgangspositie in het onderwijs en een groter aandeel kinderen groeit op in een minimahuishouden dan gemiddeld in Amsterdam. 1

2 Wat is de gebiedsanalyse? De gebiedsanalyses vormen het startpunt van de Amsterdamse gebiedscyclus. Iedere analyse beschrijft de toestand en ontwikkeling van één van de 22 gebieden in de stad. Daarbij wordt zowel gebruik gemaakt van statistieken en onderzoeksgegevens als van de signalen uit de buurt die professionals in het gebied opvangen. De gebiedsanalyse dient als onderlegger voor de gebiedsagenda Het gebied (zwart) in wijken (rood) en buurten (blauw) Leeswijzer Informatie over het gebied als geheel o.b.v. onderzoek, statistieken en feitelijke gebiedsinformatie Idem voor een wijk of buurt in het gebied Oog en oor informatie o.b.v. waarnemingen van professionals in het gebied Gebiedstypering Bevolking Wijken in Oostelijk Havengebied/Indische Buurt Oostelijk Havengebied/Indische Buurt bestaat uit twee gebieden die sterk van elkaar verschillen. De Indische Buurt is gebouwd aan het begin van de 20 e eeuw, waarbij delen met de stadsvernieuwing in de jaren 80 en delen met de stedelijke vernieuwing rond de eeuwwisseling zijn vervangen. Het is een gemengde stadsbuurt die de afgelopen jaren een positieve ontwikkeling heeft doorgemaakt. Toch zijn de Ambonpkleinbuurt, de Makassarpleinbuurt en de Sumatraplantsoenbuurt daarin wat achtergebleven. De Indische Buurt kent vooral daar veel armoede en veel grote gezinnen in kleine woningen. Het Oostelijk Havengebied bestaat uit een aantal schiereilanden, die in de jaren 90 zijn omgevormd van haven naar woongebied. Het is een gemengd gebied van huur en koop. Het Oostelijk Havengebied trekt (architectuur)toeristen en heeft een aantal bovenlokale voorzieningen, zoals de Passenger Terminal Amsterdam met jaarlijks zo n passagiers en het Muziekgebouw aan het IJ. Het Oostelijk Havengebied scoort als geheel op veel indicatoren bovengemiddeld. Op buurtniveau blijkt echter dat Cruquius daarin afwijkt en de nodige problemen kent. Bevolkingssamenstelling Er wonen mensen in de Indische Buurt/Oostelijk Havengebied. Dit aantal is redelijk stabiel door de jaren. In de Indische Buurt wonen relatief veel mensen met een niet-westerse migratie-achtergrond (49%); 19% is van Marokkaanse herkomst en 9% van Turkse herkomst. Deze aandelen dalen. Relatief veel jongeren (65%) én ouderen (65+: 50%) zijn van niet-westerse herkomst. Het aandeel nieuwe stedelingen, mensen tussen de 18 en 55 jaar van Nederlandse of westerse herkomst die na hun 18e naar de stad zijn gekomen, neemt toe in de Indische Buurt en ligt nu op het stedelijk gemiddelde (30% versus 29% gemiddeld in Amsterdam). Het is gedaald in het Oostelijk Havengebied. In de Indische Buurt Oost ligt het aandeel nieuwe stedelingen lager (24%) dan in de Indische Buurt West (34%). In het Noordwestkwadrant van de Indische Buurt (de Timorpleinbuurt) is het aandeel nieuwe stedelingen het hoogst (42%). In het Oostelijk Havengebied is 60% van autochtone herkomst (Amsterdam: 48%). Het aandeel nieuwe stedelingen ligt op 36%, dit daalt als gevolg van vergrijzing. In het Oostelijk Havengebied wonen wat meer gezinnen met kinderen (32% versus 25% gemiddeld in de stad). Dit aandeel neemt eveneens af en het aandeel stellen zonder kinderen neemt geleidelijk toe (25%). Het aandeel jongeren 2

3 (21%) is niet meer zo hoog als voorheen en ligt nu nabij het stedelijk gemiddelde (19%). Borneo en Sporenburg zijn de kinderrijkste buurten. Hier en ook in Entrepot Noordwest, wonen kinderen relatief vaak bij één ouder (13%-14% van de huishoudens is een eenoudergezin versus 9% gemiddeld in de stad). Op de Oostelijke Handelskade hebben verhoudingsgewijs veel bewoners een westerse migratie-achtergrond (28%). Hier wonen wat meer mannen (54%) en stellen zonder kinderen (33%). Aandeel nieuwe stedelingen en bewoners met een nietwesterse migratieachtergrond, Bevolkingsprognose Bron: OIS Tussen 2017 en 2025 neemt het aantal inwoners naar verwachting licht toe (+2% versus +7,6% in Amsterdam). In 2017 telt het gebied inwoners; in 2025 zijn dat er naar verwachting Bevolking Indische Buurt/Oostelijk Havengebied naar leeftijd, 1 januari 2005, 2017 en % Oostelijk Havengebied, % nieuwe stedelingen Indische Buurt West, nieuwe stedelingen Indische Buurt Oost, % nieu stedelingen Oostelijk Havengebied, % n westerse allochtonen Indische Buurt West, % nietwesterse allochtonen Indische Buurt Oost, % nietwesterse allochtonen In Indische Buurt/Oostelijk Havengebied neemt het aantal 65-plussers sneller toe dan gemiddeld in Amsterdam. In 2005 telde het gebied plussers, in 2017 waren dat er (+58% versus +22% gemiddeld in dezelfde periode). In 2025 staat de teller naar verwachting op (+44%). Daarmee zal het gebied ook in de komende jaren sterker vergrijzen dan gemiddeld. De stijging van het aantal 65 plussers vindt vooral plaats in het Oostelijk Havengebied. Tussen 2017 en 2025 zullen de 65 plussers met 62% zijn toegenomen (Amsterdam +25%, Indische Buurt +31%). Het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd (4 t/m 12 jaar) neemt af. In 2005 ging het om kinderen. In 2017 waren dat er krap 3.800; in 2025 staat de teller naar verwachting op kinderen. Stedelijke ontwikkeling en wonen Buurtwaardering Zowel in het Oostelijk Havengebied als in de Indische Buurt zijn bewoners tevreden met hun buurt (8,0 in OHG en 7,4 in de Indische Buurt versus 7,5 in Amsterdam). In het Oostelijk Havengebied is deze tevredenheid stabiel en de meeste bewoners geven ook aan dat de buurt niet voor- of achteruit is gegaan, maar gelijk is gebleven (72%). De Indische Buurt is sterk gestegen in waardering, van een 6,8 in 2011 naar een 7,4 in Veertig procent van de bewoners geeft aan dat de buurt er op vooruit is gegaan in het afgelopen jaar. De verwachte toekomstige ontwikkeling wordt positief ingeschat, deze krijgt een rapportcijfer 7,7. Dit is gelijk aan de verwachting in het Oostelijk Havengebied (7,6) en hoger dan gemiddeld in de stad (7,1). De Indische Buurt Oost is sterker in waardering gestegen (van 6,5 in 2011 naar 7,3 in 2015) dan de Indische Buurt West (van 7,0 naar 7,5). Het verschil tussen deze twee delen is daarmee kleiner geworden Rapportcijfer voor de buurt, ,5 rapportcijfer ,0 7,5 M31 Indische Buurt West ,0 6,5 6,0 M32 Indische Buurt Oost M33 Oostelijk Havengebied 10 5,5 5,0 Amsterdam ,5 m v bron: OIS 4, bron: WIA 3

4 Wonen Er staan bijna woningen in de Indische Buurt. Dit aantal is constant, maar daarbinnen neemt de koopvoorraad toe, van 20% in 2011 naar 25% in Tegelijkertijd is in dezelfde periode de corporatievoorraad geslonken (van 68% naar 62%). Het aandeel particuliere huur is redelijk constant op 13%. Ook in het Oostelijk Havengebied is de woningvoorraad constant (bijna woningen) en neemt de particulier verhuurde voorraad juist iets toe (van 21% in 2011 naar 23% in 2016). De corporatievoorraad neemt ook hier iets af (van 40% in 2011 naar 37% in 2016). De koopvoorraad is stabiel (40%). Twintig procent van de woningen in het Oostelijk Havengebied is vrije sector huur. De huurprijzen van deze woningen stijgen sterk. In 2011 lag de gemiddelde huur nog onder het stedelijk gemiddelde ( 970 versus 996), in 2015 lagen ze boven het stedelijk gemiddelde ( versus 1.123). Bewoners van het Oostelijk Havengebied (8,3) en de Indische Buurt (7,5) zijn tevreden over hun woning. Dit is stabiel ten opzichte van De tevredenheid over de corporatiewoningen in het Oostelijk Havengebied is opvallend hoog (7,9 versus 7,0 gemiddeld in de stad en in de Indische Buurt). In de Indische Buurt, maar met name in het Zuidoostkwadrant ( Sumatraplantsoenbuurt) geven bewoners voor het onderhoud van de woningen in hun buurt een lager cijfer dan gemiddeld (6,3, Amsterdam een 6,9, Oostelijk Havengebied een 7,7). De verhuisgeneigdheid is in de Indische Buurt op het gemiddelde van de stad (28% versus 26%). In het Oostelijk Havengebied is de verhuisgeneigdheid laag (16%). Terwijl in veel gebieden met koopwoningen de verhuisgeneigdheid met het aantrekken van de koopmarkt toenam in 2015, is dit in het Oostelijk Havengebied (nog) niet het geval. Een kwart van de woningen in de Indische Buurt is een nultrede woning (26%, gelijk aan het gemiddelde in de stad). Het aandeel huishoudens dat de woning geschikt vindt om oud in te worden is lager dan gemiddeld in Amsterdam (36% versus 40%). Het Oostelijk Havengebied heeft een groter aandeel nultredewoningen (36%). Vijftig procent van de huishoudens vindt de woning geschikt voor later. Dit is iets lager dan in 2013 (55%). Ruimtelijke ontwikkelingen In de bevolkingsprognose van OIS is ervan uitgegaan dat alle woningbouwprojecten samen zo n extra woningen opleveren tussen 2017 en 2025, waarvan ruim 400 in het Cruquiusgebied. In 2025 zal het gebied bijna woningen tellen. Verkeer en openbare ruimte Openbare ruimte In de Indische Buurt/ Oostelijk Havengebied als geheel waarderen bewoners de staat van de openbare ruimte steeds iets meer en veel cijfers liggen rond het stedelijk gemiddelde. De situatie in de Indische Buurt en het Oostelijk Havengebied verschillen echter van elkaar. Bewoners van de Indische Buurt waren eerder niet heel positief over het uiterlijk van de woningen en de woonomgeving maar zij oordelen in 2015 wel positiever hierover (resp. 6,4 en 6,6). De cijfers liggen nu dichter bij het stedelijk gemiddelde (6,8). In het Zuidwestkwadrant (de Ambonpleinbuurt) is de waardering voor de woonomgeving echter naar een 6,2 gedaald. In de Indische Buurt signaleren bewoners steeds minder vaak tekenen van verloedering en is de score nu gelijk aan het stedelijk gemiddelde (28). In het gras in de Indische Buurt ligt wel relatief veel zwerfvuil en de ervaren overlast van vervuiling is minder maar nog bovengemiddeld (5,8: Amsterdam: 6,2). In het Zuidwest- en Zuidoostkwadrant (Ambonpleinbuurt en de Sumatraplantsoenbuurt) speelt vervuilingsoverlast het meest (5,6). Bewoners vinden de straten niet zo schoon (6,1). In het Zuidwestkwadrant geven bewoners het laagste cijfer (5,9). In de meeste delen van de Indische Buurt vinden bewoners het groen schoner geworden en de straten beter onderhouden dan voorheen. De dichtbevolkte Indische Buurt West, met onder andere het Muiderpoortstation en de Javastraat, is één van de drukkere gebieden in de stad en wordt net als veel andere gebieden in de stad drukker. De verblijversdichtheidsindex stijgt van 196 naar 210. Gemiddeld in Amsterdam ligt deze index in 2016 op 108. Het Oostelijk Havengebied is minder druk (index: 55). Bewoners oordelen net als in eerdere jaren zeer positief over de inrichting van de openbare ruimte. Ook het onderhoud is volgens hen in orde. Op de Oostelijke Handelskade zijn bewoners steeds minder tevreden met het groen (5,1) en het schoon (5,8) en het onderhoud (6,3). Op Borneo is men eveneens niet zo enthousiast over het groen (5,9). In veel buurten is men steeds wat minder tevreden met de speelvoorzieningen. Op de Oostelijke Handelskade (4,3) en in Rietlanden (6,1) is men het minst tevreden. Op Javaeiland en Borneo zijn bewoners hierover juist positiever geworden Verkeer Bewoners beoordelen de Indische Buurt/Oostelijk Havengebied voor Amsterdamse begrippen gemiddeld op verkeersindicatoren. In de Noordwestkwadranten van de Indische Buurt (Timorpleinbuurt) is het verkeer drukker met de 4

5 bijbehorende overlast van lawaai en parkeerproblemen. In het Noordwestkwadrant zuid speelt dit ook voor het parkeren van fietsen. Het Oostelijk Havengebied scoort gemiddeld genomen gunstig op overlast van verkeersdrukte (7,6 versus 7,0 gemiddeld in Amsterdam), van verkeerslawaai (7,4 versus 6,9) en van parkeeroverlast (7,3 versus 6,7). Ook de fietsparkeervoorzieningen krijgen een hoger cijfer dan gemiddeld (6,2 versus 5,8). Drie buurten vormen op al deze indicatoren een uitzondering. In Oostelijke Handelskade, Rietlanden en Entrepot-Noordwest is meer overlast van verkeer. Alleen de Architectenbuurt is volgens bewoners niet goed aangesloten op het openbaar vervoer. Zij geven het aanbod een 6,7 (Amsterdam: 7,7). Kwetsbaarheid bij extreme regen (bron: Duurzaamheid en water In het gebied leverden geregistreerde zonnepanelen 25,5 Kwpiek aan vermogen per woningen in 2015 (Amsterdam: 39,2 Kwpiek per woningen). De gemiddelde stikstofdioxide concentratie in dit gebied is 27 µg/m³. Dit is onder de WHO advieswaarde van 40 µg/m³. In Oostelijke Handelskade en Rietlanden ligt de concentratie op bepaalde meetpunten boven 35 µg/m³. In Oostelijk Havengebied/Indische Buurt is het particuliere elektriciteitsverbruik gelijk aan dat van Amsterdam gemiddeld, het gasverbruik is iets lager dan gemiddeld (900 versus 1100m³/vastgoedobject). Een deel van de bewoners verwarmt de woning niet met gas, maar met stadswarmte, waarmee het gasverbruik lager uitkomt. Het zakelijk elektriciteitsverbruik is met kwh/vastgoedobject lager dan in Amsterdam gemiddeld (20.800kWh) evenals het gasverbruik (3900 versus 4100m³). De blauwe vlakken in de kaart laten zien in welke straten/ buurten een sterk verhoogde kans bestaat op overlast en schade bij extreme neerslag. In de rode/oranje/gele vlakken geldt dit voor panden en (kwetsbare) infrastructuur. Economie en cultuur Bedrijvigheid Het gebied telt 15,6 duizend banen en 5,5 duizend vestigingen, ofwel 379 banen per inwoners. Amsterdam (624:1.000). De meeste, 11 van de 15,6 duizend, banen zijn te vinden in het Oostelijk Havengebied. De Indische Buurt (Oost en West) telt relatief weinig bedrijven en banen: minder dan 200 banen per inwoners. In beide buurten gaat het voornamelijk om zzp ers ( 73%). Ook het aantal starters is hoog: 15%. Tussen 2013 en 2017 steeg het aantal banen met 21%, flink meer dan de gemiddelde groei. Ook steeg het aantal vestigingen in het afgelopen jaar met 21%, vergelijkbaar met het Amsterdams gemiddelde. Twee derde deel (66 %) van de vestigingen wordt gerund door een zzp er, tegenover 56% in Amsterdam. De economie wordt gedomineerd door de creatieve industrie, de zakelijke diensten en ICT. Van de banen is 25%, ofwel 4.ooo, in de creatieve industrie; 32%, ofwel 5.000, in de zakelijke diensten en 21%, ofwel 3,200, in de ICT-sector. In het oostelijk deel van de Indische Buurt is wel het aandeel in het toerisme gestegen van 8% in 2013 tot 11% in Drie van de tien (30%) kantoorruimtes staat leeg. Dit is te herleiden tot leegstand op de Oostelijke Handelskade. Er zijn 166 horecavestigingen, waarvan 13 hotels in Deze hotels staan voornamelijk in het Oostelijk Havengebied (11). Het aanbod van horeca wordt door buurtbewoners beoordeeld met een 7,4; in de Indische Buurt is dat iets hoger en in het Oostelijk Havengebied iets lager. 5

6 Er zijn 169 vestigingen met een winkelfunctie voor nietdagelijkse boodschappen en 54 voor dagelijkse boodschappen. De winkelleegstand bedraagt 3,8% van de voorraad en 7,7% van de winkelvloeroppervlakte tegenover respectievelijk 3,6% en 4,5% in Amsterdam. De winkelhuren zijn in de Javastraat gestegen door toegenomen populariteit. In 2017 liggen de huren tussen de 150 en 300 euro per unit per m2. De koopkrachtbinding voor dagelijkse boodschappen is in % en voor niet-dagelijkse boodschappen is dat 11%. Het aanbod van winkels wordt door bewoners beoordeeld met een 7,2. In de Indische Buurt geeft men een iets hoger cijfer en in het Oostelijk Havengebied iets lager. Winkelcentrum Brazilië is beoordeeld met een 7,3. Men is ontevreden over het aanbod non-food. De Javastraat, beoordeeld met een 7,3 in 2016, is een ruim aanbod van food-winkels te vinden, maar net als twee jaar terug scoort de straat onvoldoende bij bezoekers op nonfood. In beide gevallen komen de rapportcijfers overeen met het stedelijk gemiddelde (7,2). aanzienlijk meer dan het stedelijk gemiddelde van 27%, maar is ook gedaald. Overlast De Indische Buurt/Oostelijk Havengebied scoort gemiddeld op de overlastindex (102). Er is in gemiddelde mate sprake van verloedering (100) en personenoverlast (104). Wel is het aandeel bewoners dat veel jongerenoverlast ervaart hoger dan gemiddeld (15% tegenover 11% in heel Amsterdam). Dit aandeel ligt hoger in de Indische Buurt (17%, Oostelijk Havengebied 11%). Daarnaast wordt er in de Indische Buurt West door 13% van de inwoners veel overlast ervaren door drugsgebruik of drugshandel. In Amsterdam is dit 6% van de populatie. Van de bewoners voelt 31% zich wel eens onveilig in de eigen buurt (Amsterdam: 27%). Bewoners in de Indische Buurt Oost ervaren veel overlast door rondhangende jongeren (20%). Ook geven mensen in deze wijk vaker aan op straat te worden lastig gevallen (13%, Amsterdam: 9%). Cultuur Oostelijk Havengebied/Indische Buurt kent een bovengemiddeld aantal culturele participanten: 59% van de bewoners bezocht in 2016 minstens 4 verschillende culturele gelegenheden (Amsterdam 50%). Het aantal cultuurvoorzieningen in het gebied stijgt iets sterker dan gemiddeld. Met 9 per inwoners ligt dit aantal in 2017 boven het stedelijk gemiddelde van 6,8. Het aantal cultuurvoorzieningen per inwoners blijft in de Indische Buurt Oost (6,5) achter op dat in de Indische Buurt West (10,5) en het Oostelijk Havengebied (9,4). Openbare orde en veiligheid Veiligheid De veiligheid van het gebied als geheel is beter dan gemiddeld in Amsterdam. Het Oostelijk Havengebied is bovengemiddeld veilig voor Amsterdamse begrippen (index: 80). Er is weinig criminaliteit en overlast en burgers voelen zich veilig. In deze wijk is er echter wel sprake van toename van high volume delicten zoals fietsendiefstal en inbraken van boxen en bedrijven (van 82 in 2015 naar 97 in 2016). De Indische Buurt Oost is het meest onveilig met een score van 114. Het gaat zowel om onveiligheidsbeleving (index 118 versus 104 gemiddeld in Amsterdam) als om criminaliteit (index 106 versus 93). Er zijn met name relatief veel bedreigingen, mishandelingen, winkeldiefstallen en inbraken Wel is de onveiligheidsbelevingsindex gedaald (van 138 in 2014 naar 118 in 2016). Bijna de helft (41%) van de bewoners voelt zich weleens onveilig in de buurt. Dat is Onderwijs, jeugd en diversiteit Jeugd en jeugdhulp Het aandeel jongeren tot 18 jaar is in de Indische Buurt/ Oostelijk Havengebied gelijk aan dat van Amsterdam (18%). In het Oostelijk Havengebied is het aandeel Nederlandse jongeren (59%) hoger dan gemiddeld in Amsterdam (40%). In de Indische Buurt wonen juist veel kinderen met een migratie-achtergrond uit een niet-westers land (65% versus 47% gemiddeld in de stad). In het Oostelijk Havengebied wonen weinig minimajongeren (12% versus 22% gemiddeld in de stad). In de Indische Buurt is de armoede groot. In de Indische Buurt-West leeft 29% van de jongeren op het minimum en voor 19% is deze situatie langdurig. In de Indische Buurt- Oost is dit hoger: respectievelijk 32% en 22%. Het aandeel jeugdige verdachten (12-24 jaar) is in de Indische Buurt Oost hoger dan gemiddeld (4,2% versus 2,8%), maar daalt wel. Het aandeel gezinnen dat hulp ontvangt van de Jeugdbescherming en jeugdreclassering (2,4% versus 2,8% gemiddeld in de stad) en van een Ouder Kind Team (9,1% versus 8,4%) is in de Indische Buurt/Oostelijk Havengebied gemiddeld. Hetzelfde geldt voor de risicofactoren index kindermishandeling (index: 93 versus 100), het aandeel meldingen bij Veilig Thuis (2,9% versus 3,5%) en het algemene gebruik van hulpverlening onder 10-jarigen (49,7% versus 52%). Er zijn geen gegevens beschikbaar op lager schaalniveau maar de verwachting is dat dit meer speelt in de Indische Buurt dan in het Oostelijk Havengebied. 6

7 Het aandeel 10-jarigen met zorgen in het gezin is de afgelopen jaren gedaald van 23% naar 13% en daarmee lager dan het Amsterdams gemiddelde van 17%. Het aandeel 4 e -klassers met angstklachten (9% versus 12%) en eenzaamheid (6% versus 9%) is een stuk lager dan gemiddeld. Wel piekeren er iets meer 4 e -klassers (5% versus 4%). Het regelmatig (1x per maand of vaker) roken (9%) en/of gebruik van cannabis (6%) onder 4 e- klassers uit het gebied ligt op stedelijk niveau (Amsterdam: 9% en 7%). Net als het regelmatig gebruik van alcohol (13% versus 12% gemiddeld). Het aandeel 10-jarigen met overgewicht of obesitas (15%) is lager dan gemiddeld in Amsterdam ( 21%) en sterk afgenomen (was 25% in 2014). In de Indische Buurt Oost hebben meer kinderen overgewicht: 29% en dat is gelijk gebleven (2014: 30%). Voor de wijk Indische Buurt West is het aandeel 10 jarigen met overgewicht (inclusief obesitas) flink gedaald. In 2014 was dat aandeel nog 30%, nu 19%. De Ambonpleinbuurt zal hierin afwijken van de Timorpleinbuurt. Onderwijs Ongeveer de helft van de ouders in dit gebied is hoogopgeleid, van de basisschoolouders 55% en van de ouders van middelbare scholieren 43% (Amsterdam: 48% en 43%). De verschillen tussen de wijken en buurten in dit gebied zijn groot. Zo is in de Indische buurt West 37% van de basisschoolouders hoogopgeleid, maar waar het Zuidwestkwadrant (Ambonpleinbuurt) met 24% nog weer veel lager scoort dan de Het Noordwestkwadrant Noord en Zuid (Timorpleinbuurt, 60% en 38%). In de Indische Buurt Oost ligt dit aandeel op 32%, terwijl het in het Oostelijk Havengebied om driekwart (74%) van de basisschoolouders gaat. Vier op de tien peuters uit de Indische Buurt hoort tot de doelgroep van de voorschool, dit is vrij hoog (Amsterdam: 34%). Zij gaan vaker dan gemiddeld ook naar een voorschool toe (Indische Buurt West 91%, Indische Buurt Oost 98%, Amsterdam 88%). Het aandeel gewichtenleerlingen op de basisschool in de Indische Buurt ligt ook hoog, maar is, net als gemiddeld in de stad, wel gedaald: 26% in de Indische Buurt West (in 2012 lag het aandeel op 49%) en 38% in de Indische Buurt Oost (was in 2012 ook 49%, Amsterdam: 14%, in %). In het Oostelijk Havengebied hoort slechts 14% van de peuters tot de doelgroep voor de voorschool, en het aandeel gewichtenleerlingen ligt hier met 4% ook lager dan gemiddeld. De basisschooladviezen die de leerlingen in groep 8 krijgen tonen ook de verschillen tussen de wijken. In de Indische Buurt krijgt 40% van de leerlingen advies voor het volgen van havo/vwo op de middelbare school, terwijl dit in het Oostelijk Havengebied 73% is. Basisschooladviezen Oostelijk Havengebied/Indische Buurt, 2015 Oostelijk Havengebied Indische Buurt Oost Indische Buurt West Amsterdam bron: OJZ Het aandeel studenten in dit gebied is gelijk aan het gemiddelde in Amsterdam: 7% versus 8%. Deze groep bestaat uit relatief veel mbo ers (27% versus 23% in Amsterdam). In de Indische Buurt Oost ligt het aandeel mbo ers met 32% nog hoger. Tweederde van de jongeren (66%) heeft een startkwalificatie, dit is gelijk aan het gemiddelde van de stad (67%). Het aandeel laagopgeleide schoolverlaters ligt voor de Indische Buurt/Oostelijk Havengebied op het gemiddelde van Amsterdam (8,5%). In aantallen heeft de Indische Buurt er veel meer dan het Oostelijk Havengebied (129 in de Indische Buurt, 68 in het Oostelijk Havengebied), maar in beide gebieden zijn de aantallen wel flink gedaald in vergelijking met 2012 (Indische Buurt 179, Oostelijk Havengebied 103). Diversiteit havo/vwo vmbo-bkt pro/vmbo met lwoo overig Eén op de vijf (21%) bewoners van de Indische Buurt/ Oostelijk Havengebied heeft in 2016 discriminatie ervaren. Dat is veel meer dan gemiddeld in Amsterdam (14%). In de Indische Buurt West en de Indische Buurt Oost ervaren bewoners twee keer zo vaak discriminatie (27%) dan gemiddeld (14%). Het oordeel over de omgang van groepen in de stad, de spanningenindex, het rapportcijfer voor sociale cohesie en de acceptatie van de rechten van homoseksuele en lesbische paren zijn de afgelopen jaren stabiel, rondom het stedelijk gemiddelde. De spanningenindex is in de Indische Buurt Oost met 116 veel hoger dan gemiddeld (101) en is de afgelopen drie jaar stabiel. Het rapportcijfer voor sociale cohesie is in de Indische Buurt West met 5,2 lager dan gemiddeld (5,6), en gedaald vergeleken met In de Indische Buurt Oost is de ontwikkeling omgekeerd: het rapportcijfer voor sociale cohesie is gestegen van 5,2 in 2015 naar 5,6 in Het rapportcijfer voor sociale cohesie is in het Oostelijk Havengebied met 6,2 veel hoger dan gemiddeld (5,6). % 7

8 Werk, inkomen en participatie Werk en inkomen Oostelijk Havengebied / Indische Buurt scoort gemiddeld op sociaaleconomische indicatoren. Het Oostelijk Havengebied neemt op alle sociaaleconomische indicatoren een gunstige positie in. Het besteedbaar huishoudinkomen ligt bijvoorbeeld ruim boven het gemiddelde ( versus ). De buurten op het Cruquiuseiland scoren iets minder goed, maar scoren rond het stedelijk gemiddelde. Daarbij valt op dat de Vroeg Er Op Af-meldingen in de Architectenbuurt zijn afgenomen tot onder het stedelijk niveau (1,0% versus 1,5%). In de Indische Buurt Oost is de sociaaleconomische positie gemiddeld genomen het laagst. De geregistreerde werkloosheid, oftewel het aandeel 15 tot 67-jarigen met een bijstand, WW of gedeeltelijk AO-uitkering, is 17,2% (Amsterdam: 11,9%). Het besteedbaar inkomen stijgt, maar is met lager dan gemiddeld. De positie van de Indische Buurt West is gunstiger dan de Indische Buurt Oost, maar lager dan gemiddeld in de stad. Er zijn positieve signalen. De geregistreerde werkloosheid was de laatste jaren relatief stabiel, terwijl de stad een licht stijgende trend liet zien. Het aandeel Vroeg Er Op Afmeldingen daalt en is gemiddeld (1,6% versus 1,5%). De Ambonpleinbuurt wijkt echter wel af van de Timorpleinbuurt en is vergelijkbaar met de Indische Buurt Oost. Het aandeel minimahuishoudens neemt echter iets toe in de Indische Buurt West (van 25% in 2013 naar 26% in 2014), ook onder jongeren (van 27% naar 29%) jarigen met bijstand, % Participatie Amsterdam Indische Buurt/Oostelijk Havengebied Indische Buurt West Indische Buurt Oost Oostelijk Havengebied Bron: RVE Inkomen Bewoners van dit gebied hebben minder vaak dan gemiddeld een dagbesteding als (vrijwilligers)werk, mantelzorg of een opleiding (82% van de bewoners van jaar versus 88%) en dit aandeel is ook afgenomen (86% in 2012). Sociale uitsluiting, een situatie waarin mensen vanwege omstandigheden als weinig financiële middelen of gebrek aan zorg niet volledig kunnen deelnemen aan de samenleving, is gemiddeld in het gebied. (9% versus 8%). Ook de mate van contact met buren (54% wekelijks versus 51%) en overige buurtbewoners is niet afwijkend (22% versus 23%). Men zet zich minder vaak in voor een kwestie in de buurt of stad (17% versus 24%), maar men doet wel even vaak vrijwilligerswerk als gemiddeld in de stad (35% versus 34%). Bewoners zijn wat minder vaak lid van een vereniging dan gemiddeld (45% versus 50%). Het geloof speelt een even grote rol in dit gebied als gemiddeld; 36% voelt zich verwant met een geloof (versus 34%) en 19% bezoekt (soms) een godshuis (versus 18%). Recente gegevens over participatie zijn niet beschikbaar op een lager schaalniveau, maar uit cijfers van 2012 blijkt dat bewoners van het Oostelijk Havengebied meer participeren dan gemiddeld in de stad en bewoners van de Indische Buurt minder participeren minder dan gemiddeld. Educatie en inburgering In het gebied wonen 4,3 statushouders per inwoners (Amsterdam: 6,1 per 1.000). Welzijn, zorg en sport Welzijn De standaard leefsituatie-index, een samengestelde score op het gebied van gezondheid, participatie en leefbaarheid die het gemiddelde welzijnsniveau van een buurt beschrijft, ligt op hetzelfde niveau als voor de gehele stad (106 versus 105) en is toegenomen ten opzichte van eerdere jaren. Twaalf procent van de bewoners in dit gebied is ernstig eenzaam (versus 13%). Dit is toegenomen ten opzichte van 2012 (toen 8% versus 12%). Dertien procent ervaart geen regie over het eigen leven, wat ongunstiger is dan gemiddeld (10%). Het aandeel bewoners dat aangeeft ernstige psychische klachten te ervaren ligt met 9,2% hoger dan gemiddeld in Amsterdam (7,9%). In 2016 waren er 475 bewoners met een ernstige psychische aandoening, waarvan de meerderheid (367 mensen) in de Indische Buurt woont (vignettenstudie GGZ). De verschillen tussen de Indische Buurt en het Oostelijk Havengebied zijn groot wat betreft kwetsbare bewoners. In het Oostelijk Havengebied komt ernstige eenzaamheid relatief weinig voor (6% versus 11%) en in de Indische Buurt juist relatief vaak (14% versus 11%, cijfers 2012). Zeventien procent van de bewoners in de Indische Buurt geeft aan geen regie over het eigen leven te hebben. In het Oostelijk Havengebied ligt dit aandeel op 4% (cijfers uit 2012). Zorg De lichamelijke gezondheid van bewoners is op meerdere punten slechter dan gemiddeld in de stad: 73% vindt zijn 8

9 gezondheid goed (versus 76%), 23% is beperkt bij Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (versus 18%) en 17% heeft een lichamelijke beperking (versus 14%). De leefstijl van de bewoners is gemiddeld qua overgewicht, roken en overmatig en/of zwaar alcoholgebruik. Wel bewegen bewoners relatief vaak: 70% voldoet aan de beweegnorm (versus 65%). Bijna vier van de tien bewoners geven wel eens informele hulp (38% versus 41%). In het gebied wonen iets minder mantelzorgers dan gemiddeld (8% versus 9%). Ouderen zijn minder tevreden over het aanbod van buurthuizen en wijkcentra (rapportcijfer 6,3 versus 6,6) en juist positiever over het aanbod aan zorgvoorzieningen (7,7 versus 7,5). Het aanbod aan zorg- en welzijnsvoorzieningen is in dit gebied even groot als gemiddeld in de stad. Bewoners van het Oostelijk Havengebied verlenen vaker mantelzorg (11% versus 9%) en zijn gezonder dan gemiddeld (cijfers 2012). Ze zijn minder tevreden over het aanbod aan buurthuizen en wijkcentra dan gemiddeld. In de Indische Buurt is het aandeel bewoners dat aangeeft mantelzorg te verlenen lager (6% versus 9%) en is men minder gezond (gegevens over 2012). Wel is men tevredener over het aanbod van buurthuizen en wijkcentra en over het aanbod zorgvoorzieningen voor 65-plussers. Bewoners van de Indische Buurt maken relatief veel gebruik van dagbesteding en algemene ondersteuning. Sport Het sportlidmaatschap van 10-jarigen ligt met 70% rond het stedelijk gemiddelde en is ongeveer evenveel als in voorgaande jaren. Bijna acht van de tien bewoners sport minimaal een keer per maand (78% van de 5 tot 80-jarigen). Dat is gemiddeld voor de stad, evenals het rapportcijfer voor het aanbod van sportgelegenheden in de buurt (6,7). 9

10 Kernindicatoren 10

11 Kernindicatoren (vervolg) Legenda tabel voorpagina en kernindicatoren De kleuren geven aan hoe de waardes van een indicator verspreid zijn over de stad. De kleuren geven niet aan of de verschillen statistisch significant zijn en hebben geen relatie met gestelde normen of beleidsdoelen. > 1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5-1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5 SD rond gemiddelde 0,5-1 SD minder / slechter dan gemiddeld > 1 SD minder / slechter dan gemiddeld geen gegevens beschikbaar Deze en meer cijfers zijn voor meerdere jaren en op verschillende schaalniveaus terug te vinden in het Basisbestand Gebieden Amsterdam van OIS (zie ook: Op deze site staan ook de definities en bronnen vermeld van alle indicatoren. 11