Gebiedsanalyse 2016 Oostelijk Havengebied/ Indische Buurt Stadsdeel Oost

Transcriptie

1 Gebiedsanalyse 2016 Oostelijk Havengebied/ Buurt Stadsdeel Oost De leefbaarheid in de Buurt is sterk verbeterd, de waardering voor de buurt ligt in de buurt West inmiddels op het gemiddelde van de stad. De schoolprestaties van jongeren uit de Buurt liggen rond het gemiddelde van de stad, dit ondanks hun minder gunstige uitgangspositie. Oostelijk Havengebied/ Buurt in het kort Ontwikkeling van het gebied In het Oostelijk Havengebied wonen nog veel gezinnen, maar de vergrijzing neemt sterk toe. In de Buurt is er vergrijzing onder Turkse en Marokkaanse bewoners. De Buurt West is veranderd van een buurt met achterstanden naar een gemengde stadsbuurt. De koopwoningvoorraad is gegroeid en er wonen meer nieuwe stedelingen. Het aandeel minimajongeren neemt, tegen de stedelijke trend in, af. De helft van de bewoners geeft aan dat de buurt er op vooruit is gegaan. Deze ontwikkelingen zijn sterker in de Timorpleinbuurt dan de Ambonpleinbuurt. De Buurt Oost laat eenzelfde ontwikkeling zien, maar minder sterk. Hier zijn in de Makassarplein- en Sumatraplantsoenbuurt de achterstanden op veel punten nog groot. Aandachtspunten Oostelijk Havengebied/ Buurt bestaat uit twee gebieden die sterk van elkaar verschillen. In de Buurt is de zelfredzaamheid laag. Het aandeel bewoners dat aangeeft geen regie over het eigen leven te ervaren, zich sociaal uitgesloten of eenzaam te voelen is hoger dan gemiddeld. In de Buurt Oost is het aandeel jeugdige verdachten relatief hoog (4,9%). Bijna de helft van de bewoners voelt zich weleens onveilig in de buurt. Er zijn relatief veel bedreigingen, mishandelingen, winkeldiefstallen en inbraken. In het Oostelijk havengebied komen sterke huurstijgingen voor in de particuliere vrije sector. Aandachtsbuurten De aandachtspunten in de Buurt concentreren zich in de Makassarpleinbuurt, de Sumatraplantsoenbuurt en de Ambonpleinbuurt. Hoewel het Oostelijk havengebied op alle punten gunstig scoort, geldt dit niet altijd voor de Architectenbuurt. Ontwikkeling gebied t.o.v. stedelijk gemiddelde Amsterdam OHG/IB ontwikkeling OHG/IB Bewoners waarderen het gebied om (Bron: WIA 2015) % ,9 8,3 % nieuwe stedelingen % koopwoningen % minimajongeren 17,7 17,2 Kleuren: toe-/afname sterker dan in Amsterdam / minder sterk Symbool: toename / afname / ~ wisselend / = gelijk Sterke punten Het Oostelijk Havengebied laat op veel vlakken een gunstig beeld zien. Mensen wonen er graag en de sociaaleconomische positie van de bewoners is sterk. 1

2 Leeswijzer Informatie over het gebied obv onderzoek en statistieken Informatie over een buurt(combinatie) in het gebied Oog en oor informatie o.b.v. waarnemingen van professionals in het gebied De gebiedsanalyses vormen het jaarlijkse startpunt van de Amsterdamse gebiedscyclus. Iedere analyse beschrijft de toestand en ontwikkeling van één van de 22 gebieden in de stad. Daarbij wordt zowel gebruik gemaakt van statistieken en onderzoeksgegevens als de signalen uit de buurt die professionals in het gebied opvangen. De gebiedsanalyses dient als onderlegger voor de gebiedsagenda. De gebiedsanalyses zijn een product van OIS, met bijdragen van/ in samenwerking met de stadsdelen, RVE s, en externe partijen (eindredactie: OIS). Ruimtelijke ontwikkelingen Voor de Buurt behoort de ontwikkeling van het Sumatraplantsoen tot de grotere projecten. Hierbij gaat het om een sloop-nieuwbouw project en wordt een mix van sociale huur-, middeldure huur- en middeldure koopwoningen gerealiseerd. OIS gaat ervan uit dat alle 150 woningen in 2019 worden opgeleverd. Naast dit grotere project wordt de woningvoorraad in de Buurt de komende jaren middels meerdere kleinere projecten getransformeerd. Hiertoe behoort ook de Smaragd aan de Insulindeweg, Celebesstraat en 2e Atjehstraat, waar woningen, horeca, kantoorruimte en ondergrondse parkeerplekken worden gerealiseerd. Alle 49 appartementen zijn inmiddels verkocht. De oplevering staat gepland voor Het voormalige industriegebied op Cruquius is in transitie en zal een werk-woongebied worden. In de bevolkingsprognose van OIS is ervan uitgegaan dat alle woningbouwprojecten tezamen zo n 800 extra woningen opleveren tussen 2014 en Bevolking Gebiedstypering Buurten in Oostelijk Havengebied / Buurt Oostelijk Havengebied/ Buurt bestaat uit twee gebieden die sterk van elkaar verschillen. De Buurt is gebouwd aan het begin van de 20 e eeuw, waarbij delen met de stadsvernieuwing in de jaren 80 en delen met de stedelijke vernieuwing rond de eeuwwisseling zijn vervangen. Het is een gemengde stadsbuurt die de afgelopen jaren een positieve ontwikkeling heeft doorgemaakt. Toch zijn de Ambonpkleinbuurt, de Makassarpleinbuurt en de Sumatraplantsoenbuurt daarin wat achtergebleven. De Buurt kent vooral daar veel armoede en veel grote gezinnen in kleine woningen. Het Oostelijk Havengebied bestaat uit een aantal schiereilanden die in de jaren 90 zijn omgevormd van haven naar woongebied. Het is een gemengd gebied van huur en koop. Het Oostelijk Havengebied trekt (architectuur)toeristen en heeft een aantal bovenlokale voorzieningen, zoals de Passenger Terminal Amsterdam met jaarlijks zo n passagiers en het Muziekgebouw aan het IJ. Het Oostelijk Havengebied scoort als geheel op veel indicatoren bovengemiddeld. Op buurtniveau blijkt echter dat Cruquius daarin afwijkt en de nodige problemen kent. Bevolkingssamenstelling In de Buurt wonen relatief veel mensen van Turkse (9%) en Marokkaanse herkomst (20%) en deze groep vergrijst langzaamaan. Van de Turkse bewoners is bijvoorbeeld 19% ouder dan 55 jaar, ten opzichte van een stedelijk gemiddelde van 12% in deze groep. De combinatie van de ligging (nabij de binnenstad) en de investeringen rond de stedelijke vernieuwing zorgen er de laatste jaren voor dat de Buurt ook in trek is bij huishoudens met een wat hogere sociaal-economische status en studenten. Het aandeel nieuwe stedelingen groeit in de buurt, met name in de Buurt West. Hier nam deze groep toe van 22% in 2005 naar 33% in Tegelijkertijd neemt het aandeel bewoners van niet-westerse herkomst af: van 59% in 2005 naar 47% in In de buurt Oost is dezelfde ontwikkeling te zien, maar minder sterk. Het aandeel nieuwe stedelingen ging van 18% naar 23% en het aandeel niet-westerse allochtonen van 58% naar 53%. Het Oostelijk Havengebied is in trek bij (hoger opgeleide) gezinnen (22% van de huishoudens is een stel met kinderen). Het aandeel kinderen (0-17 jaar) neemt wel iets af: van 24% in 2005 naar 22% in Een groot deel van de bewoners van het Oostelijk Havengebied is elders opgegroeid en voor studie of werk naar Amsterdam gekomen (38% is een dergelijke nieuwe stedeling). Dit aandeel neemt af, in 2005 was 45% nog een nieuwe stedeling. Deze afname is onder andere een gevolg van vergrijzing, het aandeel 65+ers is toegenomen van 3% in 2005 naar 7% in

3 Nieuwe stedelingen en niet-westerse Amsterdammers, (procenten) % Bevolkingsprognose Oostelijk Havengebied, % Nieuwe stedelingen Buurt West % Nieuwe stedelingen Buurt Oost % Nieuwe stedelingen Oostelijk Havengebied, % Niet-Westerse allochtonen Buurt West % Niet- Westerse allochtonen Buurt Oost % Niet- 0 Westerse allochtonen Bron: OIS Tussen 2015 en 2025 neemt het aantal inwoners licht toe (+3% versus +9% in Amsterdam). In 2015 telt het gebied inwoners; in 2025 zijn dat er naar verwachting De toename van het aantal inwoners in de Buurt/ Oostelijk Havengebied is vooral terug te zien bij de groep 65-plussers. De groep neemt toe van circa inwoners in 2015 naar in 2025; een toename van 52%. De stijging van het aantal 65-plussers is daarmee sterker dan gemiddeld in Amsterdam (+30%). Het aantal kinderen van 0 tot 17 jaar zal afnemen in het gebied; van in 2015 tot zo n in Deze afname komt alleen onder de oudere leeftijdsgroepen voor; het aantal 0- tot en met 3-jarigen blijft ongeveer gelijk (2.011 kinderen in 2015, ongeveer in 2025). Bevolking Buurt/Oostelijk Havengebied naar leeftijd (links mannen, rechts vrouwen), 1 januari 2005, 2015 en Ruimte en economie Wonen De Buurt is qua bebouwing een mengelmoes van vooroorlogse bouw, stadsvernieuwingsbouw uit de jaren 80 en recente (ver)nieuwbouw. In 2002 startte een grootschalig vernieuwingsprogramma, waardoor inmiddels veel van de, vaak kleine, woningen zijn opgeknapt. Het aandeel corporatiewoningen in de Buurt neemt af, maar is met 63% nog steeds bovengemiddeld (46%); met name in de Ambonplein-buurt (80%) en Sumatraplantsoenbuurt (70%). De Buurt West is de buurtcombinatie waar de waardering voor de woningen sinds 2005 het sterkst is toegenomen in de stad. In 2013 nadert het rapportcijfer hier het stedelijk gemiddelde (7,4 versus 7,6). In 2005 ging het nog om een 6,3 versus 7,2 gemiddeld. Het Oostelijk Havengebied scoort op het gebied van wonen en leefbaarheid veel beter dan gemiddeld in Amsterdam. Het gebied veranderde de afgelopen 20 jaar van een rafelrand in een dichtbebouwd gebied. De woningen, die veelal aan het water liggen en relatief groot zijn, krijgen gemiddeld een 8,2 van de bewoners. Goedkope huurwoningen zijn hier schaars. Van de woningen heeft 8% een huur minder dan 425 (Amsterdam: 28%). In Cruquius werd eind jaren 80 de eerste woonbuurt van het Oostelijk Havengebied neergezet. Inmiddels zijn de woningen wat verouderd, maar worden nog steeds goed gewaardeerd (7,9). Met name in Entrepot Noordwest staan relatief veel corporatiewoningen (61%, Amsterdam 46%). In Cruquius worden veel corporatiewoningen verkocht. Het aantal corporatiewoningen in deze buurt is sinds 2011 gedaald met 9,4% (daling in Amsterdam gemiddeld is 5.2%). In de Architectenbuurt is dat zelfs een daling van 13.8%. Uit het Oostelijk Havengebied komen signalen van enorme huurstijgingen in het particuliere geliberaliseerde segment Rapportcijfer voor de eigen woning, ,4 8,2 8 7,8 7,6 7,4 7,2 7 6,8 6,6 6,4 Amsterdam Oostelijk H. B. Buurt West Buurt Oost Oostelijk Havengebied 6, bron: OIS Bron: WIA 3

4 Openbare ruimte Het rapportcijfer voor schoonhouden van straten en stoepen schommelt in de Buurt al jaren rond de 5,8 (Amsterdam: 6,4). De verloederingsscore is met 32 hoger dan gemiddeld (Amsterdam: 29). In Buurt Oost is de verloedering het grootst (score 33 versus 31 in de Buurt West). De Buurt West, met onder andere veel bewoners, het Muiderpoortstation en de Javastraat, is een van de drukkere gebieden in de stad (Dagelijkse Drukte Index 197 versus 100 voor Amsterdam en 99 voor het gebied). Bewoners geven in buurtbijeenkomsten aan gebruikersgroen te missen in de Buurt. Daarnaast vinden ze op bepaalde punten de verkeerssituatie niet optimaal en soms ook echt onveilig. De verkeerssituatie en dan met name het verkeersgedrag in de Javastraat wordt benoemd als knelpunt. Het Oostelijk Havengebied bestaat voor 61% uit water. Bewoners oordelen zeer positief over de inrichting van de openbare ruimte. Ook het onderhoud is volgens hen in orde. Voor bewoners van het Oostelijk Havengebied is zicht op het water, het blauw een belangrijke waarde en biedt het water ruimte voor watersport en -recreatie. Dat zwemmen juist niet mag, wordt betreurd door de bewoners. Ondanks de hoge waardering voor de aantrekkelijke woonomgeving staan havenactiviteiten soms op gespannen voet met de leefomgeving van bewoners, bijvoorbeeld vanwege overlast zoals luchtvervuiling. Bewoners geven aan dat er weinig groen is en er sprake is van parkeerdruk, met name op het Borneo-eiland. Het rapportcijfer voor de speelvoorzieningen in het Oostelijk Havengebied is de laatste jaren gestegen van een 6 naar 6,5 (Amsterdam: 6,7). Maar op Borneo (5,9) en de Oostelijke Handelskade (5,7) is het cijfer nog steeds laag. In de buurt wonen veel meer kinderen dan ooit verwacht, vooral op Borneo en Sporenburg. De keerzijde is wel dat daardoor de druk op sommige plekken hoog is en het gebied een speelplekkentekort (ook voor jongeren) heeft. Duurzaamheid Het gebied kent een aantal aandachtsgebieden die kwetsbaar zijn bij extreme neerslag, namelijk de Buurt West, de onderdoorgangen van het spoor, en de Cruquiuskade. In de volgende (delen van) straten bevinden zich knelpunten waar bij extreme neerslag wateroverlast kan optreden: Zeeburgerdijk, Molukkenstraat, Javastraat, Insulindeweg, Piet Heijnkade t.h.v Jan Schaeferbrug en Sumatrakade. Bedrijvigheid De bedrijvigheid in Buurt/Oostelijk Havengebied neemt toe. Het gebied telt banen, in verhouding tot het aantal inwoners 330 per Dit is minder dan gemiddeld in Amsterdam (600:1.000). Tussen 2010 en 2014 steeg het aantal banen met 5%, gelijk aan de gemiddelde groei. In nam het aantal banen met 5% toe, wat sneller is dan gemiddeld. Ook steeg het aantal vestigingen in het afgelopen jaar met 5%. Er zijn veel kleine bedrijven met een hoog aandeel zzp ers (65% versus gemiddeld 55%). De bedrijvigheid is vooral geconcentreerd in het Oostelijk Havengebied met sterke vertegenwoordiging van advisering en onderzoek, creatieve industrie en ict. Ook laat het aantal cruiseschepen dat Amsterdam bezoekt al jaren een stijgende lijn zien. Bij de terminal in het Oostelijk Havengebied worden jaarlijks honderdduizenden toeristen afgeleverd, een belangrijke economische pijler voor Amsterdam. De Buurt (Oost en West) telt relatief weinig bedrijven en banen: minder dan 200 banen per inwoners. De belangrijkste sectoren hier zijn gezondheidszorg, cultuur, sport en recreatie en advisering en onderzoek. In de laatste jaren vestigen zich hier steeds meer nieuwe ondernemers, onder andere in advisering en onderzoek, financiële sector, ICT, horeca en creatieve industrie. Het aantal banen nam tussen 2010 en 2014 sterk toe: in de Buurt West met 16% en in de Buurt Oost met 26%. In de Buurt West zette de groei door ook in (+7%), maar in de Buurt Oost is het aantal banen in het afgelopen jaar met 1% gedaald. De twee gebieden hebben een verschillend winkelaanbod: In de Javastraat is een ruim aanbod van food-winkels te vinden. Op non-food scoort de straat echter onvoldoende bij bezoekers, evenals de Molukkenstraat. Zowel bezoekers, als ondernemers missen parkeervoorzieningen in de Javastraat. Het Oostelijk Havengebied telt buiten winkelcentrum Brazilië relatief weinig winkelvoorzieningen voor dagelijkse goederen. En ook Brazilië zelf krijgt van de bezoekers in 2014 een onvoldoende voor het aanbod van dagelijkse goederen. Sociaal Sociaal-economische positie Oostelijk Havengebied / Buurt scoort gemiddeld op sociaal-economische indicatoren. Wel zijn er grote verschillen tussen de twee deelgebieden. Het Oostelijk Havengebied scoort op alle sociaaleconomische indicatoren gunstiger dan gemiddeld. Zo ontvangt maar 3,3% van de 15 tot 65-jarigen bijstand en is het aandeel minimahuishoudens laag (8% versus 16% in Amsterdam). De buurt Cruquius scoort hier gemiddeld voor 4

5 Amsterdam: het bijstandsgebruik is 6,8% (Amsterdam 6,5%). Relatief veel huishoudens ontvangen schuldhulpverlening (3,5% versus 2,4% in Amsterdam). In de Buurt is de sociaal-economische positie van de bewoners ongunstiger. Vooral de Ambonpleinbuurt, de Makassarpleinbuurt en de Sumatraplantsoenbuurt scoren vaak onder het gemiddelde van Amsterdam. Zo ontvangt hier respectievelijk 10,4%, 10,4% en 8,8% bijstand (Amsterdam 6,5%) en ontvangt men relatief vaak schuldhulpverlening: 3,7%, 4,4% en 4,4% (Amsterdam: 2,4%). Aandeel 15 tot 65-jarigen met bijstand, % Bron: RVE Inkomen Stapeling van gebruik regelingen en voorzieningen Huishoudens uit de Buurt/Oostelijk Havengebied maken gemiddeld gebruik van regelingen en voorzieningen: 44% heeft minstens één regeling op het gebied van welzijn en zorg, inkomensondersteuning, jeugdzorg, onderwijs of arbeidsparticipatie (Amsterdam: 45%). Ook de aanwezigheid van multiproblematiek is voor het gebied als geheel gemiddeld: van de huishoudens met een regeling heeft 11% er 5 of meer (Amsterdam 12%). Het voorzieningengebruik is hoger in de Buurt- Oost: 52% waarvan 15% met 5 of meer regelingen. Gezondheid Amsterdam Buurt / Oostelijk Havengebied Buurt West Buurt Oost Oostelijk Havengebied In de Buurt, waar de sociaal-economische positie van veel bewoners zwak is, spelen veel gezondheidsproblemen. Van de bewoners geeft bijvoorbeeld 30% aan een matige tot slechte gezondheid te hebben (Amsterdam: 25%). Daarnaast heeft 11% een verhoogd risico op psychische klachten (versus 7% gemiddeld). Ook op leefstijl scoort men ongunstiger: 32% rookt (Amsterdam: 28%). Van de volwassenen heeft 44% overgewicht of obesitas, wat rond het stedelijk gemiddelde van 40% ligt. Het Oostelijk Havengebied scoort overwegend gunstig op de verschillende gezondheidsaspecten. Bewoners hebben bijvoorbeeld weinig psychische klachten (3%), en roken minder vaak dan gemiddeld in de stad (20%). Zelfredzaamheid en participatie In de buurt is de zelfredzaamheid laag, 17% geeft aan geen regie over het eigen leven te ervaren (versus 10% in Amsterdam), 14% voelt zich sociaal uitgesloten (versus 9% in Amsterdam) en 14% voelt zich eenzaam (versus 11% in Amsterdam). Het Oostelijk Havengebied laat een tegenovergesteld beeld zien: slechts 1% voelt zich sociaal uitgesloten, 2% voelt zich eenzaam en 4% van de bewoners ervaart geen regie over het eigen leven. De standaard leefsituatie-index beschrijft het gemiddelde welzijnsniveau van een gebied op basis van gegevens over participatie en leefbaarheid. Voor het gebied als geheel is de score gemiddeld voor Amsterdam (103 versus 104). In het Oostelijk Havengebied is de score gunstiger (110). Vanuit het Oostelijk Havengebied komen signalen dat de eenzaamheid onder ouderen is toegenomen. Door de uitgestrektheid van het Oostelijk Havengebied zijn de voorzieningen voor ouderen relatief ver weg. Van de 19 tot 65-jarigen heeft 86% (vrijwilligers)werk, geeft mantelzorg en/of doet een opleiding. Dit is rond het gemiddelde van Amsterdam (87%). In de Buurt ligt dit aandeel lager (83%). In het Oostelijk Havengebied gaat het om 90%. De Buurt scoort laag op onder andere betrokkenheid van bewoners bij de buurt (6,0 versus 6,3 gemiddeld) en sociale kwaliteit (40 versus 45). De buurt kenmerkt zich echter ook door een groep zeer actieve bewoners die zich verenigen in verschillende communities. Deze groepen zijn op vele thema s actief, zoals gezonde voeding, werken aan een goed pedagogisch klimaat, beheren van buurthuizen, budgetmonitoring en groenprojecten. Welzijn jeugd In de Buurt groeien relatief veel kinderen op in een minimahuishouden (22% in IB-West, 27% in IB-Oost versus 18% in Amsterdam). In de Buurt West is dit aandeel iets afgenomen, tegen de stedelijke trend in. In het Oostelijk Havengebied wonen relatief veel 0 tot en met 17-jarigen (22% versus 18% in Amsterdam). Weinig jongeren groeien hier op in een minimahuishouden (9%). De problemen van jongeren en hun zorggebruik ligt is in dit gebied vergelijkbaar met het Amsterdams gemiddelde. Van de tweedeklassers in het voortgezet onderwijs heeft 12% een (matig) verhoogd risico op sociaal-emotionele problemen (11% gemiddeld in de stad, gemeten met de SDQ-score). De 10-jarigen lopen iets minder risico op sociaal emotionele problemen (15% versus 19%). Zeventig procent van de 10-jarigen is lid van een sportvereniging, en 25% van deze leeftijdsgroep is te zwaar. Dat is gemiddeld voor de stad (24%). 5

6 In de Buurt ligt het aandeel tienjarigen met overgewicht veel hoger (35%). Overgewicht komt in het Oostelijk Havengebied veel minder vaak voor (14%) en veel kinderen sporten bij een vereniging (87%). Vanuit Samen Doen en de informele zorgnetwerken komt het signaal dat veel kinderen uit de Buurt al jong op eigen benen moeten staan en dan soms ook nog de zorgen voor een ziek familielid op hun schouders nemen en dus al op zeer jonge leeftijd mantelzorger zijn. Het aandeel 12 tot 24-jarigen dat verdacht wordt van een misdrijf is met 3,7% gemiddeld voor Amsterdam (3,5%). In alle buurten is de laatste jaren, net als in Amsterdam, een afname van dit percentage zichtbaar. In de Buurt Oost is het aandeel jeugdige verdachten relatief hoog (4,9%). Cito-score Cito-score Jeugd en onderwijs Amsterdam Buurt/Oostelijk Havengebied Oostelijk Havengebied Buurt Oost Buurt West Bron: OJZ De helft van de peuters uit de Buurt hoort tot de doelgroep van de voorschool (Amsterdam: 43%). Zij gaan vaker dan gemiddeld ook naar een voorschool toe ( Buurt West 84%, Buurt Oost 91%, Amsterdam 74%). In het Oostelijk Havengebied gaat het om 23% van de peuters, waarvan 71% een voorschool bezoekt. Veel leerlingen van de basisscholen in de Buurt hebben laagopgeleide ouders, en zijn hiermee gewichtleerlingen (38% in IB-West en 42% in IB-Oost versus 17% in Amsterdam). Toch liggen de schoolprestaties van jongeren uit deze buurten rond het gemiddelde van de stad. Van de kinderen die in het Oostelijk Havengebied naar de basisschool gaan heeft slechts 4% laag opgeleide ouders. De schoolprestaties in het Oostelijk Havengebied zijn goed. Jongeren geven aan veel moeite te hebben met het vinden van een stageplaats. Er wordt veel overlast ervaren van jongeren en bewoners geven vaak aan zich zorgen te maken over de ontwikkelkansen van de jongeren en werkloosheid onder jongeren in de Buurt. De jeugdwerkloosheid ligt rond het stedelijk gemiddelde (14,5% versus 13,3%). Leefbaarheid en veiligheid Leefbaarheid Het Oostelijk Havengebied krijgt een hoog rapportcijfer van de bewoners (8,0 versus 7,4 in Amsterdam). De sociale kwaliteit is hier hoog (54% positief tegenover 45% in heel Amsterdam) en de spanningenindex gemiddeld. De meeste bewoners (71%) vinden dat de buurt noch voor noch achteruit gaat. Voor zowel de Buurt Oost als West is ten opzichte van 2005 een stijging te zien in de waardering van de buurt en de verwachte ontwikkeling. De Buurt West neemt hierdoor tegenwoordig in Amsterdam een middenpositie in. In de Buurt Oost is het rapportcijfer voor de buurt nog steeds relatief laag (6,7). Ook de betrokkenheid van de buurtbewoners geeft men hier een laag cijfer (5,8 tegenover 6,3) en er zijn relatief veel spanningen tussen bewoners (spanningenindex 117 versus 101 gemiddeld in Amsterdam). De Sumatraplantsoenbuurt valt in negatieve zin op door een lagere waardering, een geringere sociale kwaliteit, relatief veel overlast en weinig betrokkenheid van buurtbewoners. Ook voor de Makassarpleinbuurt gelden deze punten, maar dan in mindere mate. Maar ook in deze buurten stijgt de waardering van de bewoners tussen 2005 en 2013 en in 2014 rapporteren relatief veel bewoners een vooruitgang van de buurt in de afgelopen 12 maanden. Rapportcijfer voor de eigen buurt, ,5 8 7,5 7 6,5 6 5, Veiligheid Amsterdam Oostelijk Havengebied / Buurt Buurt West Buurt Oost Oostelijk Havengebied Bron: WIA De veiligheid van het gebied als geheel is gemiddeld voor Amsterdam. Dit geldt voor zowel criminaliteit als overlast als onveiligheidsbeleving. Wel is het aandeel bewoners dat veel jongerenoverlast ervaart hoger dan gemiddeld (17% tegenover 12% in heel Amsterdam). Binnen het gebied is een sterke driedeling zichtbaar tussen de buurten. Het Oostelijk Havengebied is bovengemiddeld veilig voor Amsterdamse begrippen. Er is weinig criminaliteit en overlast en burgers voelen zich veilig. De Buurt West neemt een middenpositie in. In deze buurtcombinatie is alleen iets meer dan gemiddeld 6

7 sprake van overlast van jongeren (19% van de bewoners ervaart hiervan veel overlast) en buren (rapportcijfer 6,9 versus 7,3 in Amsterdam). Van de bewoners voelt 35% zich wel eens onveilig in de eigen buurt (Amsterdam: 28%). De Buurt Oost is in de dit gebied het meest onveilig met een score van 128 op de veiligheidsindex (Amsterdam: 108). Er is sprake van bovengemiddeld veel criminaliteit. Er zijn met name relatief veel bedreigingen, mishandelingen, winkeldiefstallen en inbraken. Bewoners voelen zich dan ook bovengemiddeld onveilig: bijna de helft (48%) van de bewoners voelt zich weleens onveilig in de buurt. Dat is aanzienlijk meer dan het stedelijk gemiddelde van 28%. 7

8 Kernindicatoren Stadsdeel Gebied BC BC BC gebiedcode M DX14 M 31 M 32 M 33 peiljaar Amsterdam Oost Buurt/ Oostelijk Havengebied Buurt West Buurt Oost Oostelijk Haven gebied B evo lking aantal inwoners bevolkingsdichtheid % 0-17 jaar ,1 20,1 19,4 16,5 18,9 21,6 % ,9 8,9 8,2 7,6 11,2 6,9 % ,8 1,7 1,4 1,1 3,2 0,7 % niet-westerse Amsterdammers , ,1 47,4 53,3 21 % nieuwe stedelingen ,4 34,2 32,9 33,3 22,8 38,2 aantal huishoudens % stel met kinderen ,2 18,5 18,6 14,8 17,5 22 % eenoudergezin ,7 9,2 7,7 9,2 10,3 % alleenwonend ,1 51,7 49,8 55,4 53,2 43,4 % verhuisd (incl. buitenland en inw. >500) ,4 17,1 15,3 18,2 16,6 12,7 Wo nen en o penbare ruimte woningvoorraad % goedkope huur (0-425 eur) % huur tot huurtoeslaggrens (0-665 eur) % huur in middensegment ( eur) gemiddelde WOZ-waarde per m % grote woningen (> 80m2) , ,6 19,2 27,5 69,6 gemiddelde woningbezetting (>100 woningen) ,97 2,02 2,02 1,9 1,99 2,13 rapportcijfer eigen woning ,6 7,7 7,8 7,4 7,3 8,2 % woning geschikt om oud te worden verloederingsscore (0-100) rapportcijfer onderhoud straten en stoepen ,6 6,8 6,8 6,4 6,2 7,2 rapportcijfer onderhoud groen ,8 6,9 6,9 6,6 6,7 7,2 CROW-score verhardingen rapportcijfer schoonhouden straten en stoepen ,4 6,6 6,5 5,9 5,8 7,1 rapportcijfer parkeervoorzieningen ,4 6,5 6,2 6,2 6,4 6,2 % overlast te hard rijden rapportcijfer speelvoorzieningen ,7 6,7 6,6 6,6 6,9 6,5 dagelijkse drukte-index B edrijvigheid aantal (bedrijfs)vestigingen starters (% vestigingen) ,4 10,6 10,7 13,6 12,7 9,1 ZZP'ers (% vestigingen) ,6 62,5 64,8 70, ,6 creatieve industrie (% vestigingen) ,4 36, ,8 32,4 40,5 zakelijke dienstverlening (% vestigingen) ,7 34,8 35, ,2 toerisme (% vestigingen) ,9 5,9 5,6 7,5 8,7 4,1 hotelbedden per inwoners ,9 35,5 37,0 37,5 0,0 56,7 winkels dagelijkse goederen per inwoners ,7 1,3 1,3 2,4 1,3 0,5 aantal banen (>12 uur per week) aantal banen per inwoners (>500 inwoners) Z elfredzaamheid en participatie potentiële beroepsbevolking (15-74) geregistreerde werkloosheid ,7 10,3 11,1... % jarigen met bijstand ,5 5,7 6,3 7,8 9,8 3,3 % jarigen in trede 1 of 2 in de bijstand ,8 4,3 4,8 6,2 7,5 2,3 gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen % huishoudens met lage opleiding en laag inkomen ,1 13,9 13,6... % jarigen laag opgeleid % minimahuishoudens % 18+ in schuldhulpverlening ,4 2,5 2,7 2,8 4,4 1,7 % 18+ Vroeg er op af melding ,8 1,6 1,9 2,2 2,9 1,1 %(zeer) ernstig eenzaam % geen regie over eigen leven % mantelzorgers % vrijwilligers % zet zich in voor buurt of stad % jaar met (vrijwilligers)werk/mantelzorg/opleiding Standaard Leefsituatie-index (SLI) % 4 verschillende uitgaansvormen

9 Stadsdeel Gebied BC BC BC gebiedcode M DX14 M 31 M 32 M 33 peiljaar Amsterdam Oost Buurt/ Oostelijk Havengebied Buurt West Buurt Oost Oostelijk Haven gebied Gezo ndheid % gezondheid gaat wel - zeer slecht % belemmerd door chronische aandoening % OESO beperking % hoog risico angststoornis / depressie % rokers % overmatig / zwaar alcoholgebruik % overgewicht of obesitas % dat aan beweegnorm voldoet Jeugd en o nderwijs % deelname VVE onder peuters met indicatie % gewichtleerlingen (op de scholen) ,3 11,9 18,4 38,3 42,4 4,1 gemiddelde Cito-score (naar woonadres) ,6 536,6 536,3 533,6 533,8 538,9 % basisschooladvies pro/lwoo ,4 10,5 11,6 18,8 17,8 4,3 % laag opgeleide schoolverlaters (18-22 jaar) ,1 7,2 8,8 8,5 9,7 8,3 %(matig) verhoogde SDQ-score (10-jarigen) %(matig) verhoogde SDQ-score leerlingen VO % jeugdwerkloosheid , ,5... % minimajongeren ,7 14,5 17,2 22,4 27,7 9,2 % overgewicht / obesitas (10-jarigen) ,3 20, % lid sportvereniging (10-jarigen) % recent tabak/alcohol/canabis (VO4) risicofactorenindex kindermishandeling aanmeldingen AM K per jarigen bereik Jeugdhulp Zorg in natura (ZIN, % 0-18 jaar) aug ,6 6,3 6,4... bereik Samen Doen Teams (% gezinnen) aug ,5 1,2 1,5... bereik Ouder Kind Teams (OKT, % 0-18 jaar) aug ,0 2,9 3,3... % jeugdige verdachten ,5 3,5 3,7 3,6 4,9 3 % ongewenst seksuele ervaring (VO4) Leefbaarheid en veiligheid rapportcijfer voor de eigen buurt ,4 7,5 7,5 7,3 6,7 8 rapportcijfer ontwikkeling buurt ,1 7,3 7,5 7,5 7,2 7,5 % buurt gaat vooruit % verhuisgeneigden kengetal sociale kwaliteit (0-100) rapportcijfer betrokkenheid buurtbewoners ,3 6,4 6,3 6,2 5,8 6,6 spanningenindex veiligheidsindex criminaliteitsindex overlastindex onveiligheidsbelevingsindex % voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt % veel jongerenoverlast rapportcijfer burenoverlast ,3 7,4 7,6 6,9 7,4 8 rapportcijfer horecaoverlast ,9 8,1 8,1 7,6 8,1 8,4 branden per woningen ,2 1,1 1,3 1,5 1 1,3 Specifiek vo o r dit gebied % water van totale oppervlakte ,3 48,2 2,8 28,2 60,8 % groen van landoppervlakte ,4 25,1 14,1 0 36,4 4,7 Legenda De kleuren geven aan hoe de waardes van een indicator verspreid zijn over de stad. De kleuren geven niet aan of de verschillen statistisch significant zijn en hebben geen relatie met gestelde normen of beleidsdoelen. > 1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5-1 SD meer / beter dan gemiddeld 0,5 SD rond gemiddelde 0,5-1 SD minder / slechter dan gemiddeld > 1 SD minder / slechter dan gemiddeld Deze en meer cijfers zijn voor meerdere jaren en op verschillende schaalniveaus terug te vinden in het Basisbestand Gebieden Amsterdam van OIS (zie ook: 9

10 Definities en bronnen bron definitie / opmerking niet-westerse Amsterdammers OIS Amsterdammers die zelf of van wie een van de ouders is geboren in niet-westers land (=Afrika, Latijns-Amerika en Azië (exclusief Indonesië en Japan) of Turkije). nieuwe stedelingen OIS Personen van autochtone of westerse herkomst in de leeftijd jaar, die na hun 18e geregistreerd zijn in Amsterdam. oordeel bewoners over woning, buurt, openbare ruimte, voorzieningen etc. WIA Wonen in Amsterdam (WIA): tweejaarlijkse enquête van de afdeling Wonen van de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC). huurquote WIA Kale huur minus de huurtoeslag, als percentage van het inkomen % verhuisgeneigden WIA Aandeel bewoners dat de komende twee jaar wil verhuizen gemiddelde WOZ-waarde per m² afdeling Belastingen Waarde in kader Wet waardering onroerende zaken op basis van het peiljaar voorafgaand aan de peildatum. grote woningen BAG Verblijfsobject met gemiddeld gebruikersoppervlakte (GBO) van minimaal 80m². verloederingsscore (0-100, hoe hoger hoe meer verloedering) Veiligheidsmonitor Gemiddelde van het aandeel bewoners dat overlast ervaart in de buurt van bekladding muren, rommel op straat, hondenpoep en vernieling bus- en tramhokjes en het oordeel dat men geeft over onderhoud groen en straten. CROW-score verhardingen Buiten in Beeld Score op basis van tellingen voor de mate waarin de verhardingen schoon zijn. 1 is de hoogste score, 5 de laagste. wateroverlast Waternet Knelpunten en aandachtsgebieden gebaseerd op een model met een bui van 100 mm/uur en vervolgens omgezet in een wateroverlastkaart. Deze analysemethode is nog in ontwikkeling. Zie: Dagelijkse Drukte-Index OIS Aantal verblijvers op een gemiddelde dag per hectare land, afgezet tegen het stedelijk gemiddelde van Amsterdam (=100). (bedrijfs)vestigingen ARRA Locatie met door KvK geregistreerde onderneming, instelling of zelfstandige beroepsbeoefenaar met >= 1 werkzaam pers. creatieve industrie ARRA Vestingen met activiteitencodes: kunsten, media en entertainment en creatieve zakelijke dienstverlening. Inclusief activiteiten < 12 uur per week toerisme ARRA Vestingen met activiteitencodes: logies en overnachtingen, overige horeca, personenvervoer, reisorganisatie- en bemiddeling, cultuur en recreatie, jachthavens, zeilscholen en recreatieve detailhandel. Inclusief activiteiten < 12 uur p.w.k zakelijke dienstverlening ARRA Activiteitencodes vestigingen: 68, 691, 692, 701, 702, 711, 712, 721, 722, 731, 732, 741, 742, 743, 749, 750, 77, 78, 79, 80, 81, 82 ZZP (zelfstandige zonder personeel) ARRA Vestiging met 1 werkzame persoon en rechtsvorm eenmanszaak (excl. winkels). aantal banen (>12 uur per week) ARRA Aantal werkzame personen in een baan van minstens 12 uur per week gezondheidsklachten, mantelzorg, GGD: AGM Amsterdamse Gezondheidsmonitor (AGM): vierjaarlijkse enquête van de GGD onder Amsterdammers van 19 jaar en ouder levensstijl, maatschappelijke participatie OESO beperking GGD Personen die ten minste1 van 7 activiteiten m.b.t. horen, zien en bewegen niet of met grote moeite kunnen verrichten. % hoog risico angststoornis / depressie GGD K10 screeningslijst voor depressieve en angststoornissen: 10 vragen over de gemoedstoestand in de afgelopen vier weken. % (zwaar) overmatig alcoholgebruik GGD Overmatig: >21 glazen per week mannen, >14 glazen per week vrouwen Zwaar: minimaal 1x per week 6 glazen op een dag % overgewicht of obesitas GGD Overgewicht (25 BMI<30) en obesitas (BMI 30) beweegnorm volwassenen GGD Dagelijks minstens half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op minimaal 5 dagen per week. potentiële beroepsbevolking OIS Bevolking van 15 t/m 74 jaar geregistreerde werkloosheid Inkomen/CBS/OIS % jaar met bijstand (wwb levensonderhoud, wwb bbz, oiaw ioaz), gedeeltelijk arbeidsongeschikt (<80%) of WW. bijstand afd. Inkomen Personen die WWB-levensonderhoud ontvangen. Ontvangers in trede 1 en 2 hebben grote afstand tot de arbeidsmarkt gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen CBS/ RIO Bruto-inkomen verminderd met premies sociale zekerheid en andere betaalde overdrachten en de loon-, inkomsten- en vermogensbelasting. % huishoudens laag opgeleid en laag inkomen CBS / OIS Huishouden in laagste tertiel koopkrachtinkomen en hoofdbewoner met maximaal VMBO. Studenten en bewoners van instituten zijn buiten beschouwing gelaten. % minimahuishoudens CBS / OIS Huishouden met inkomen tot 110% van het Wettelijk Sociaal Minimum en een vermogen binnen de bijstandsgrens. % 18+ in schuldhulpverlening Afd. Inkomen Aandeel actieve cliënten schuldhulpverlening Vroeg er op af Afd. Inkomen Aandeel 18+ met melding bij Team Vroeg er op af vanwege betalingsachterstanden bij een woningcorporatie, Agis, afd. Belastingen en/of energieleveranciers. %(zeer) ernstig eenzaam GGD Eenzaamheidsschaal De Jong-Gierveld: 11 items met betrekking op emotionele en sociale eenzaamheid. Wanneer op 3 of meer items min of meer of ja is geantwoord wordt men als eenzaam beschouwd. sociale uitsluiting GGD % met achterstand op 2 of meer van volgende terreinen: sociale participatie (eenzaamheid, sociale contacten); materiële deprivatie (gebrek aan financiële middelen); toegang tot sociale grondrechten (woning, zorg, discriminatie); normatieve integratie (naleven normen en waarden samenleving) % mantelzorgers onder 19-plussers GGD Zorg aan een hulpbehoevende in de directe omgeving voor minstens 3 maanden en/of minstens 8 uur per week vrijwilligers, inzet voor buurt of stad, informele hulp, standaardleefsituatie-index Staat van de Stad Staat van de Stad: tweejaarlijks onderzoek naar participatie Amsterdammers. VVE-indicatie GGD Kinderen met risico op (taal)achterstand krijgen tijdens de reguliere consulten op het Ouder- en Kindcentrum (OKC) een zogenaamde ja-indicatie' voor VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie).. % gewichtleerlingen (op scholen) OIS Aandeel leerlingen waarvan geen van de ouders hoog is opgeleid %(matig) verhoogde SDQ-score leerlingen GGD Percentage leerlingen met een verhoogde kans op sociaal-emotionele problemen % basisschooladvies pro/lwoo OJZ % leerlingen in groep 8 met basisschooladvies voor praktijkonderwijs of VMBO met leerwegondersteuning. % laag opgeleide schoolverlaters OJZ Aandeel bovenleerplichtigen (18-22-jarigen) die het onderwijs hebben verlaten zonder startkwalificatie aantal inwoners studentenwoningen OIS Aantal inwoners van studentencomplexen en studenteneenheden % minimajongeren CBS/OIS Aandeel 18-minners dat opgroeit in een minimahuishouden middelengebruik VO4 GGD 4 e -klassers die wekelijks roken en/of de afgelopen 4 weken alcohol hebben gedronken en/of cannabis hebben gebruikt Jeugdhulp Zorg in natura (ZIN) OJZ afd. Jeugd Aandeel 0 tot 18-jarigen dat Jeugdhulp ontvangt als zorg in natura Ouder Kind Team (OKT) OJZ afd. Jeugd Aandeel 0 tot 18-jarigen die zelf of waarvan het huishouden wordt ondersteund door een Ouder en Kind Team bij opvoeden opgroeivragen Samen Doen Team OJZ afd. Jeugd Huishoudens die worden ondersteund door het Samen Doen Team bij complexe problemen op meerdere levensgebieden aanmeldingen AMK per jarigen DMO Aantal meldingen bij Amsterdams meldpunt Kindermishandeling indicatief cijfer: een kind kan meer meldingen hebben risicofactorenindex kindermishandeling GGD Index die de verwachte prevalentie van kindermishandeling afzet tegen het stedelijk gemiddelde (score 100) kengetal sociale kwaliteit Veiligheidsmonitor Aandeel inwoners dat positief reageert op vier stellingen over hoe de bewoners in de buurt met elkaar omgaan spanningenindex OIS Index gebaseerd op 8 stellingen over spanningen die bewoners ervaren in de buurt. veiligheidsindex OOV / OIS De waarde 100 staat voor de gemiddelde veiligheid in de politieregio Amsterdam-Amstelland in 2014 criminaliteitsindex OOV / OIS Index gebaseerd op politiecijfers en slachtofferschap gegevens uit de enquête Veiligheidsmonitor. overlastindex OOV / OIS De aanwezigheid van bedoelde of onbedoelde gedragingen die gericht zijn tegen personen dan wel objecten of goederen die niet altijd strafbaar zijn, maar wel als hinderlijk worden ervaren. onveiligheidsbelevingsindex OOV / OIS Onveiligheidsbelevingsindex opgebouwd uit de elementen: risicoperceptie, onveiligheidsbeleving en vermijdingsgedrag. 10