Gebiedsanalyse 2016 Centrum Oost Stadsdeel Centrum

Transcriptie

1 Gebiedsanalyse 216 Centrum Oost Stadsdeel Centrum Gebied Centrum Oost in het kort Ontwikkeling van het gebied De drukte in de Amsterdamse binnenstad neemt toe, met concentraties rond de uitgaanspleinen, maar ook steeds vaker in woonbuurten en winkelstraten. Het aantal 65-plussers neemt sterker toe dan gemiddeld. Er vindt de komende jaren gebiedsontwikkeling plaats op het Marineterrein, Oostelijke Eilanden (o.a. stadswerf Oostenburg) en Weesperstraat/Weesperplein. Ontwikkeling gebied t.o.v. het stedelijk gemiddelde Amsterdam Centrum Oost trend C O rapportcijfer buurt 7,4 8,1 % huur < huurtoeslaggrens 58 5 % ,9 13 cijfer horecaoverlast 7,9 7,4 = Citoscore 534,6 539,6 ~ Kleuren: toe-/afname sterker dan in Amsterdam / minder sterk Symbool: toename / afname / ~ wisselend / = gelijk Aandachtspunten De score op de criminaliteitsindex is de hoogste van alle 22 gebieden. Dit komt vooral door high volumedelicten als zakkenrollerij en vermogensdelicten. Hoe dichter bij het stadshart, hoe lastiger het wordt om te parkeren. Niet alleen voor auto s, maar ook voor fietsen en scooters (met name rondom het Stationsplein, de uitgaanspleinen en bij publieksfuncties). Het recent gebruik onder jongeren van alcohol, cannabis en/of tabak is hoger dan gemiddeld. Door het intensievere gebruik van de openbare ruimte gaat het vervuilen van de stad op een aantal locaties sneller dan het schoonmaken. Aandachtsbuurten In de Oostelijke Eilanden/Kadijken is de sociaal economische positie van de bewoners lager dan in de overige buurten van Centrum Oost en gemiddeld voor Amsterdam. In de buurt zijn weinig voorzieningen, al gaat het steeds beter met de winkels en bedrijven in de Czaar Peterstraat. Ook in Weesperbuurt/plantage is het voorzieningenniveau laag. Het gebied wordt drukker door de komst van extra studenten in de Amstel- en UVAcampus. Rondom de Nieuwmarkt wordt de drukte het vaakst als overlast gevend ervaren. Bewoners vinden hier ook dat de overlast toeneemt, o.a. door verkeersdrukte en taxi s, alcohol- en drugsmisbruik en het vele dealen. Rondom het Leidseplein en Rembrandt/Thorbeckeplein veroorzaakt drukte veel overlast, o.a. door nepdopedealers en uitgaansgeweld. Wat maakt uw buurt aantrekkelijk? (Bron: WIA 215) Sterke punten Geliefde woonomgeving en tevens, samen met Centrum West, de belangrijkste toeristische trekker van Nederland. De openbare ruimte is, ondanks de drukte, over het algemeen schoon en goed onderhouden. Gemiddeld genomen is de sociaaleconomische positie en de maatschappelijke participatie van de bewoners hoog en hebben de jongeren een positieve uitgangssituatie. 1

2 Leeswijzer Informatie over het gebied obv onderzoek en statistieken Informatie over een buurt(combinatie) in het gebied Oog en oor informatie o.b.v. waarnemingen van professionals in het gebied De gebiedsanalyses vormen het jaarlijkse startpunt van de Amsterdamse gebiedscyclus. Iedere analyse beschrijft de toestand en ontwikkeling van één van de 22 gebieden in de stad. Daarbij wordt zowel gebruik gemaakt van statistieken en onderzoeksgegevens als de signalen uit de buurt die professionals in het gebied opvangen. De gebiedsanalyses dient als onderlegger voor de gebiedsagenda. De gebiedsanalyses zijn een product van OIS, met bijdragen van/ in samenwerking met de stadsdelen, RVE s, en externe partijen (eindredactie: OIS). corporatiewoningen uit de jaren 8, waarmee de buurt ook wat lagere inkomens kent. De Weesperbuurt/Plantage is een ruimer opgezette wijk met meer groen. De Hortus en Artis trekken hier veel mensen naar toe. Daarnaast zijn de Universiteit van Amsterdam op het Roeterseiland en de vele overheidsdiensten rondom het Waterlooplein en de Weesperstraat een belangrijke trekker van studenten en werknemers. Oostelijke Eilanden is een gemengde stadsbuurt, gebouwd in de jaren 7 en 8 ten tijde van de stadsvernieuwing. Ten opzichte van de andere delen van Centrum Oost zijn de Oostelijke Eilanden sociaal-economisch wat zwakker. De Kadijken zijn van eerder datum dan de Oostelijke Eilanden. Aan de uiterste oostrand staat het Funenpark, een nieuwbouwgebied met dure (koop)woningen, hier wonen veel gezinnen met kinderen (3%). Ook op de Kadijken wonen huishoudens met een wat sterkere sociaaleconomische positie. Gebiedstypering Buurten in Centrum Oost Centrum Oost omvat het zuidelijk deel van de Grachtengordel, de Weteringschans, de Nieuwmarktbuurt en Lastage, de Weesperbuurt, de Plantagebuurt, de Kadijken en de Oostelijke Eilanden. Het centrum bestaat uit een middeleeuwse kern, ontstaan aan weerszijden van de Amstel, die op organische wijze schilsgewijs is uitgebreid tot aan het einde van de zestiende eeuw. Daaromheen ligt de planmatig aangelegde zeventiende-eeuwse grachtengordel waarin gesloten bouwblokken met grote, groene binnenhoven langs monumentaal geprofileerde grachten staan. Het centrum van Amsterdam is een beschermd stadsgezicht, de Grachtengordel heeft de status van UNESCO Werelderfgoed. De Grachtengordel-Zuid en de Weteringschans zijn welgestelde woonbuurten met relatief veel hoogopgeleiden en hoge inkomens. In deze buurtcombinaties liggen ook (inter)nationaal bekende uitgaanslocaties als het Leidseplein en het Rembrandtplein. Hier is drukte en overlast een aandachtspunt voor de leefbaarheid in de buurt. De Nieuwmarktbuurt en De Lastage vormen een overgangsgebied tussen de drukte op de wallen en Nieuwmarkt en de rustigere woonbuurten in de oostelijke binnenstad. Er staan in deze buurt redelijk wat Ruimtelijke ontwikkelingen Voor Centrum Oost staan de komende jaren verschillende ontwikkelingen op de planning: waaronder het Marineterrein (nu eerst tijdelijke invulling), stadswerf Oostenburg, Wiener, Zeeburgerpad en de Czaar Peterbuurt. Deels gaat het om transformatie van bedrijventerrein tot woon-werkgebied. In de bevolkingsprognose van OIS wordt uitgegaan van een totaal van 84 extra woningen tussen 214 en 225. Omdat nog niet alle genoemde projecten hierin zijn verwerkt, zal een nieuwe prognose naar boven worden bijgesteld. Op de Eilandenboulevard vindt een grote herprofilering plaats waardoor deze verkeersstraat verandert in een verblijfsgebied. Herinrichting van de openbare ruimte op de Rode Loper. Het metrostation op de Vijzelgracht wordt de grootste metrohalte van de Noord/Zuidlijn. Op het nabijgelegen Weteringcircuit wordt een grote mensenstroom verwacht. De vernieuwing van het Leidseplein is gestart. De belangrijkste uitgangspunten zijn: meer ruimte voor de voetganger, een hoogwaardige ingerichte openbare ruimte en meer eenheid op het plein. Verkeersmaatregelen omgeving Munt. Uit onderzoek blijkt dat met aanvullende maatregelen mogelijk is het autoverkeer zonder bestemming in het stadshart nog beter langs alternatieve, minder belastende routes te leiden. Het stadhuis en het Waterlooplein krijgen de komende jaren een opknapbeurt. Op en rondom het Oosterdokseiland worden onder andere het touringcarplatform en de Oosterdoksdam gesloopt. De ontwikkelingen rond het Roeterseiland en de UVA en Amstelcampus (3. HvA studenten, opening in 218) zullen in de Weesperbuurt/Plantage leiden tot toenemende drukte. Meer fietsers en meer studenten die gebruik maken van het openbaar vervoer, zoals metrohalte Weesperplein.

3 Bevolking Bevolkingssamenstelling Er wonen weinig tweeoudergezinnen in Centrum Oost (1,2% versus 9,2% in Centrum en 16,2% in Amsterdam). De meeste mensen wonen alleen (62% van de huishoudens). Veel mensen zijn elders in Nederland of andere westerse landen opgegroeid, en voor studie of werk naar Amsterdam gekomen: 42% van de bewoners is zo n nieuwe stedeling (Amsterdam: 29,4%). Het aandeel 65-plussers ligt sinds 213 iets boven het stedelijke gemiddelde (13% versus 11,9%). Het aandeel nieuwe stedelingen daalt doordat bewoners ouder worden en boven de 55 jaar niet langer tot deze groep worden gerekend. In Grachtengordel-Zuid en De Weteringsschans is het aandeel nieuwe stedelingen zeer hoog, respectievelijk 47% en 48%. De Weesperbuurt/Plantage is aantrekkelijk voor nieuwe stedelingen (43%), maar kent ook vergrijzing (15% is ouder dan 65 jaar versus 12% gemiddeld in Amsterdam). Ook staan hier een aantal grote verzorgings- en verpleeghuizen: 7% van de bewoners van de Weesperbuurt/Plantage woont in een instituut. Dit aandeel neemt wel af (25: 11%). De afname wordt onder andere veroorzaakt door sluiting van twee van de drie verzorgingshuizen in de Plantagebuurt. Alleen het Sarphatihuis blijft open. De samenstelling van de bevolking is in Oostelijke Eilanden/Kadijken gemengder dan in andere delen van het Centrum, al ligt het aandeel Amsterdammers van nietwesterse herkomst met 24% nog ver onder het stedelijk gemiddelde van 35%. Het aandeel huishoudens met kinderen (één- en tweeoudergezinnen samen) is met 21% hoger dan in andere delen van Centrum Oost, maar lager dan gemiddeld in Amsterdam (25%). Aandeel nieuwe stedelingen en 65-plussers, % Centrum Oost % Nieuwe stedelingen Centrum Oost % 65- plussers Amsterdam, % Nieuwe stedelingen Amsterdam, % 65- plussers Bron: OIS Bevolkingsprognose Tussen 215 en 225 zal het aantal inwoners naar verwachting toenemen van 41.9 naar 43.1; een stijging van 3% versus 9% gemiddeld in Amsterdam. Het aantal 65-plussers in Centrum Oost zal 42% toenemen; sterker dan gemiddeld in Amsterdam (+3%). In 225 bedraagt hun aandeel 18% (Amsterdam: 14%), nu is dat nog 13% (Amsterdam: 12%). Het aandeel jongeren tot en met 17 jaar neemt licht af; van 12 procent in 215 naar 11 procent in 225. Bevolking Centrum Oost naar leeftijd (links mannen, rechts vrouwen), 1 januari 25, 215 en Ruimte en economie Wonen bron: OIS Centrum Oost is één van de twee gebieden in Amsterdam waar bewoners het meest tevreden zijn met hun eigen woning (8,1 versus 7,6 in Amsterdam). Overal in Centrum Oost ligt de WOZ-waarde/m² ruim boven het stadsgemiddelde (gemiddeld versus 3.53). Alleen in de Czaar Peterbuurt is de waardering voor de eigen woning laag (213: 6,8). In deze buurt vindt renovatie en nieuwbouw plaats. Grachtengordel-Zuid en de Weteringschansbuurt bieden een sterk stedelijke woonomgeving. De gemiddelde WOZwaarde is hier hoog. De huren behoren relatief vaak tot het middensegment of de vrije sector. Er zijn betrekkelijk veel koopwoningen (39% en 38% versus 29% in Amsterdam). Oostelijke Eilanden/Kadijken is een typische woonbuurt, waar beter betaalbare woningen te vinden zijn. De meeste woningen zijn corporatiebezit (63% versus 46% in Amsterdam). In Kattenburg is dit aandeel het hoogst (83%). Het aandeel woningen met een huur onder de

4 huurtoeslaggrens ligt al jaren rond het stedelijk gemiddelde (6% versus 58% in Amsterdam). De woningen zijn hier nieuwer en in tegenstelling tot de rest van het gebied hebben veel woningen hier dubbelglas (8% versus 53% in Centrum Oost en 7% in Amsterdam). In Nieuwmarkt/Lastage valt op dat de eigen woning relatief vaak geschikt wordt bevonden om oud te worden, ook door de ouderen die er al wonen (72%). Rond de Nieuwmarkt bevindt zich een concentratie van corporatiewoningen. In de Weesperbuurt/Plantagebuurt worden de veelal kleine woningen vaak particulier verhuurd. De goedkope huurvoorraad is met 4% relatief groot (Amsterdam: 28%). Openbare ruimte De laatste jaren is de drukte toegenomen in de binnenstad. Zo wonen er meer mensen dan in 21, zijn er meer woningen, meer bezoekers, meer culturele voorzieningen en meer evenementen, festivals en congressen, meer cruiseschepen en meer hotels. De Nieuwmarktbuurt, Grachtengordel-Zuid en De Weteringschans zijn typische centrumgebieden waar de openbare ruimte intensief wordt gebruikt. De dagelijkse drukte-index ligt hier tussen de 177 en 226 (Amsterdam: 1). Rondom de Nieuwmarkt wordt de drukte het vaakst als overlast gevend ervaren, met name als het gaat om toeristen, evenementen en verkeersdrukte. In het oostelijke deel van het gebied (Weesperbuurt/ Plantage en Oostelijke Eilanden/Kadijken) is het minder druk. De DDI is hier respectievelijk 115 en 89. Met name evenementen leiden bij bewoners tot overlast, waarbij een deel de binnenstad op dat soort momenten ook mijdt. De drukte concentreert zich onder andere rond de uitgaanspleinen Rembrandt- en Leidseplein. Dit uit zich ook in uitgaansgeweld dat uitwaaiert in de woongebieden eromheen. Het grote aantal evenementen, toeristen, hotels, illegale hotels, airbnb in buurten heeft een negatieve invloed op de veiligheidsbeleving en op de cohesie in buurten. Uit de veiligheidsindex blijkt dan ook dat hier veel overlast speelt. Ondanks de drukte ervaren bewoners van Centrum Oost niet meer verloedering dan elders (verloederingsscore 27 versus 29 gemiddeld). Het schoonhouden van de straten en stoepen wordt gemiddeld genomen zelfs positief beoordeeld (rapportcijfer 7, versus 6,4 in Amsterdam). De CROW-score, een score gebaseerd is op tellingen van zwerfafval, is gemiddeld voor Amsterdam. Verkeerd aangeboden afval wordt door bewoners als een fors probleem ervaren. Dit komt door de enorme aantallen bezoekers en toeristen, de (illegale) hotels en airbnbplaatsen. De laatste zorgen ervoor dat afval vaak verkeerd wordt aangeboden, dat er veel personenoverlast is in de panden waar een airbnb-verblijf wordt aangeboden en dat de buurt verloren gaat. In de Nieuwmarktbuurt, Weesperbuurt en Grachtengordel- Zuid vindt men het aanbod van speelvoorzieningen te klein. Verkeers- en parkeerproblematiek Hoe dichter bij het stadshart hoe hoger de parkeerdruk. Het gemiddelde rapportcijfer voor de parkeervoorzieningen varieert van 4,8 in Grachtengordel-Zuid tot 6,9 in Oostelijke Eilanden/ Kadijken (Amsterdam: 6,4). Dit cijfer volgt een licht stijgende trend. Er staat grote spanning op de parkeerplekken voor auto s en fietsen. Er is een grote verkeersdruk door auto s, taxi s en vrachtverkeer. De Nieuwmarkt is een druk trefpunt voor uitgaanspubliek van buiten en binnen de stad. De fietsen(parkeer)problematiek is hier zichtbaar, zowel van uitgaanspubliek als bewoners. Hotspots zijn het Rode Lopergebied, Rembrandt/Thorbeckeplein, Leidseplein, Waterlooplein en de Nieuwmarkt. Duurzaamheid De Czaar Peterbuurt is kwetsbaar voor wateroverlast bij extreme neerslag. Daarnaast zijn er diverse knelpunten in (delen van) straten waar wateroverlast kan optreden. Bedrijvigheid Dagelijkse Drukte-Index, Amsterdams gemiddelde Bron: OIS Centrum Oost kenmerkt zich door concentraties van werkgelegenheid en een mix van wonen, werken, studeren en recreëren. Net als in Centrum West ligt de verhouding tussen wonen en werken in het gebied op 1.1 banen per 1. inwoners. Sinds 214 is het aantal bedrijven met 4% en het aantal banen met 2% toegenomen, ongeveer gelijk aan het gemiddelde groeitempo in Amsterdam (+5% respectievelijk +2%). De meeste banen zijn in de sectoren advisering en onderzoek, informatie en telecommunicatie, overheid, horeca, cultuur en recreatie. Centrum Oost telt 13 hotels met in totaal bedden. Hiermee staat het gebied -na Centrum West- op de tweede plaats van de 22 gebieden als het gaat om de omvang van de hotelcapaciteit. Bovendien is hier de helft van de

5 capaciteit van het Amsterdamse vijfsterren segment gevestigd: 8 van de 16 vijfsterren hotels, inclusief het nieuwe Waldorf Astoria. De meeste hotels zijn gevestigd in Grachtengordel-Zuid en Nieuwmarkt/Lastage. In Nieuwmarkt/Lastage bevindt zich het bestuurlijk centrum van de gemeente: 15% van de banen is hier in de overheidssector. Daarnaast liggen hier ook druk bezochte toeristische trekpleisters als de Nieuwmarkt en het Waterlooplein met concentraties van horeca, winkels en de markt. Rond het Waterlooplein zijn ook instellingen voor (hoger) onderwijs gevestigd (Theater- en Filmacademie). Grachtengordel-Zuid en Weteringschans kennen een mix van kantoren en horeca. Er staan relatief veel kantoren met een oppervlak van meer dan 1.m². De meeste banen hier zijn in advisering en onderzoek, financiële sector en informatie en telecommunicatie. Het Rembrandt/ Thorbecke- en Leidseplein zijn populaire uitgaansgebieden met horecaconcentraties. In de omgeving van het Leidseplein zijn ook veel cultuurvoorzieningen. In Grachtengordel-Zuid is het aantal werkzame personen per 1. inwoners met 2.2 twee keer hoger dan gemiddeld. Weesperbuurt/ Plantage heeft een andere sectorstructuur met relatief veel banen in de gezondheidszorg (GGD), overheidssector en onderwijs (UVA). Er zijn weinig voorzieningen, en de voorzieningen die er zijn, met name de 27 horecagelegenheden in de Plantage en de 28 in de Weesperbuurt, draaien vooral op de aanwezigheid van studenten en bezoekers. Er zijn minder dan 3 winkels per 1. inwoners (Amsterdams gemiddelde: 6,2). Met 414 banen per 1. inwoners wijkt Oostelijke Eilanden/Kadijken af van de andere buurten in het gebied en is meer georiënteerd op de woonfunctie. Kenmerkend voor deze buurt is het hoge percentage zzp ers en bedrijven in de creatieve industrie. Het winkelaanbod is hier relatief klein: 2 winkels per 1. bewoners. Het aanbod van nonfood winkels in het winkelgebied Oostelijke Eilanden krijgt een (zeer) lage waardering van de consumenten (3,8). De situatie voor bedrijvigheid in de Czaar Peterstraat wordt beter, al plukken de ondernemers er nog niet altijd de vruchten van. Wel is er een positieve ontwikkeling op Stadswerf Oostenburg, waar leegstaande panden weer in gebruik worden genomen. Geregeld worden bij het stadsdeel verzoeken gedaan voor herbestemming van leegstaande kantoren in de vorm van wonen of een combinatie van functies. Het effect van de trends van de kantoormarkt (meer gedeeld gebruik) op de kantoren is nog onduidelijk. De ondernemers aan het traject Noord/Zuidlijn bij de Vijzelstraat/gracht ondervinden last van de bouwwerkzaamheden. De detailhandel is een belangrijk aspect van bedrijvigheid: de Utrechtsestraat, Leidsestraat, Spiegelstraat en de bloemenmarkt trekken veel publiek aan. In dit gebied wordt winkelen gemakkelijk gecombineerd met bezoek aan de culturele en horecavoorzieningen: de grote theaters, uitgaanspleinen, Paradiso, De Balie, grote bioscopen. Deze combinatie maakt dat met name op de uitgaanspleinen de drukte (en overlast) als groot wordt ervaren. De hotelcapaciteit groeit nog steeds door het realiseren van hotels die nog vergund zijn op basis van het oude hotelbeleid. Op dit moment is een hotelstop van kracht. Sociaal Sociaal-economische positie De sociaal-economische positie van de bewoners van Centrum Oost ligt boven het gemiddelde stadsniveau. Zo is de geregistreerde werkloosheid met 9,2% lager dan gemiddeld (11,7%). Het percentage huishoudens met lage opleiding en laag inkomen is 7,1% (Amsterdam: 15,1%). De Oostelijke Eilanden staan er sociaal-economisch wat minder goed voor, maar de situatie is gemiddeld voor Amsterdam. Zo is het aandeel laagopgeleiden met 22% hoog voor Centrum Oost (15%) en gemiddeld voor Amsterdam (27%). Dit geldt ook voor het bijstandsgebruik (6,9%; 4,5% in Centrum Oost en 6,5% in Amsterdam). Door verkoop van sociale huurwoningen en nieuwbouw zal het beeld van de Oostelijke Eilanden veranderen, maar geen einde maken aan de sociale problematiek. De komst van nieuwe bewoners biedt kansen maar kan negatieve gevolgen hebben voor de sociale cohesie. In Weesperbuurt/Plantage is de bijstandsafhankelijkheid de laatste jaren opgelopen tot het stedelijk gemiddelde. Aandeel jarigen met een bijstandsuitkering, % Amsterdam Centrum-Oost Grachtengordel-Zuid Nieuwmarkt/Lastage De Weteringschans Weesperbuurt/Plantage Oostelijke Eilanden/Kadijken Bron: RVE Inkomen Stapeling gebruik regelingen en voorzieningen Van de huishoudens in Centrum Oost maakt 36% gebruik van minstens één regeling of voorziening op het gebied van zorg en welzijn, inkomensondersteuning, jeugdzorg, onderwijs of arbeidsparticipatie (Amsterdam: 45%). Bij 1% van de huishoudens met regelingen is sprake van stapeling van 5 of meer regelingen (Amsterdam 12%). 5

6 In Oostelijke Eilanden/Kadijken heeft 44% van de huishoudens 1 of meer regelingen. In de Weesperbuurt/Plantage is de stapeling van regelingen met 16% boven gemiddeld. Gezondheid De gezondheid van bewoners van Centrum Oost is gemiddeld genomen goed. De bewoners ervaren minder vaak beperkingen, psychische stoornissen en hebben minder vaak overgewicht dan gemiddeld in de stad. Ook bewegen zij vaker voldoende. Onduidelijk is of het huidige aanbod van zorg (huisartsen, wijkverpleging, fysiotherapeuten etc.) en andere sociale voorzieningen voldoet. Dit is gewenst vanwege de veranderende zorgvraag (vergrijzing) en de (landelijke) veranderingen in zorg. In het gebied wonen relatief veel overmatige / zware alcoholgebruikers (28% versus 17% gemiddeld). Risicogroepen voor alcoholgebruik zijn jongvolwassenen, mannen van Nederlandse herkomst, middelbaar en hoogopgeleiden, en alleenwonenden. Veel van deze groepen zijn relatief sterk vertegenwoordigd in Centrum Oost. Zelfredzaamheid en participatie De zelfredzaamheid van bewoners is in Centrum Oost hoger dan gemiddeld: 4% van de inwoners ervaart geen regie over hun eigen leven versus 1% in Amsterdam. Ook voelen bewoners zich minder vaak ernstig eenzaam (7% versus 11% gemiddeld) en zijn ze minder vaak sociaal uitgesloten (4% versus 9%). Er zijn signalen van vereenzaming in de Nieuwmarktbuurt/ Lastage. Er wonen veel alleenstaanden en het aantal ouderen neemt toe. Veel bewoners zetten zich in voor de stad of buurt (38% versus 22% gemiddeld). Van de 19 tot 65-jarigen heeft 91% (vrijwilligers)werk, geeft mantelzorg en/of doet een opleiding (Amsterdam: 87%). Het aandeel 18-plussers dat per jaar gebruik maakt van minstens 4 verschillende soorten uitgaansactiviteiten ligt hoger dan gemiddeld (6% versus 44%). De standaard leefsituatie-index (SLI), een samengestelde score voor het welzijnsniveau op basis van gegevens over gezondheid, participatie en leefbaarheid, is eveneens hoger dan gemiddeld (19 versus 14). Welzijn jeugd In Centrum Oost wonen relatief weinig 18-minners (12% versus 18% in de stad). Er zijn wel relatief veel bewoners van studentenwoningen (2% van de bewoners versus 1% stedelijk). Het aandeel minimajongeren in dit gebied is lager dan gemiddeld (11% versus 18%). In Oostelijke Eilanden/Kadijken is 14% jonger dan 18 jaar. Van hen groeit 17% op in een minimahuishouden. In Grachtengordel-Zuid zijn weinig minimajongeren (3%). Jongeren in Centrum Oost kampen relatief weinig met problemen. Wel is de kans op sociaal-emotionele problemen voor leerlingen in de tweede klas van het voortgezet onderwijs bovengemiddeld: 15% heeft een (matig) verhoogde SDQ score (Amsterdam: 11%). Relatief weinig jeugdigen (en hun gezinnen) doen een beroep op ondersteuning door Ouder- en Kindteams (1,8% versus 3,% gemiddeld) en door Samen DOEN-teams (1,% versus 1,5% gemiddeld). Risicofactoren voor kindermishandeling zijn relatief weinig aanwezig (index: 7 versus 1 gemiddeld). In Centrum Oost hebben relatief weinig kinderen van tien jaar overgewicht (15% versus 23% in Amsterdam). Bijna negen van de tien 1-jarigen zitten op een sportclub (Amsterdam: 69%). De helft van de vierdeklassers in het voorgezet onderwijs heeft in de afgelopen vier weken alcohol, cannabis en/of tabak gebruikt. Dit is veel meer dan gemiddeld (Amsterdam 3%). Het aandeel jongeren dat verdacht wordt van criminaliteit ligt bijna overal onder het stedelijk gemiddelde van 3,5%. Alleen in de Oostelijke Eilanden ligt het aandeel jeugdige verdachten met 2,8% in de buurt van het gemiddelde. Jeugd en onderwijs Laagopgeleide schoolverlaters % Amsterdam Centrum Oost Bron: Bureau Leerplicht Plus In Centrum Oost worden relatief weinig peuters tot de doelgroep van de voorschool gerekend (24% versus 43% in Amsterdam). Van hen gaat 58% naar een voorschool toe, minder dan gemiddeld in Amsterdam (74%). In Grachtengordel-Zuid is dit slechts 27%. Net als in Centrum West is slechts 4% van de basisschoolleerlingen een gewichtleerling (Amsterdam: 17%). De gunstige uitgangspositie is ook terug te zien in de basisschooladviezen: 5% krijgt een advies voor

7 praktijkonderwijs of leerwegondersteunend onderwijs (Amsterdam: 15%). In Oostelijke Eilanden/Kadijken krijgt 1% een advies voor pr/ lwoo. Er is één middelbare school in Centrum Oost, het Barlaeus. Ook in het voortgezet onderwijs gaat het goed met de jeugd. Het aandeel 18 tot 23-jarigen dat zonder startkwalificatie met onderwijs is gestopt daalt en ligt lager dan gemiddeld in de stad (214: 4% versus 9%). Ook in Oostelijke Eilanden/Kadijken is het aandeel laagopgeleide schoolverlaters laag (6%), maar in de buurt Wittenburg gaat het om 11%. De jeugdwerkloosheid is met 13% gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Leefbaarheid en veiligheid Leefbaarheid In Centrum Oost zijn bewoners meer tevreden over hun buurt dan gemiddeld (8,1 versus 7,4). Ook de verwachte ontwikkeling van de buurt wordt hoog beoordeeld (7,6 versus 7,1). Verder voelen bewoners van Centrum Oost zich thuis in hun buurt (rapportcijfer 8,5 tegenover 7,9 in heel Amsterdam). Er zijn relatief weinig spanningen tussen bewoners (spanningenindex 87 versus 11 voor Amsterdam) en 53% heeft een positief oordeel over de sociale kwaliteit in de eigen buurt (Amsterdam: 45%). Het rapportcijfer voor betrokkenheid van buurtbewoners nam tussen 25 en 213 toe van een 6,3 naar een 6,7. Met uitzondering van de Oostelijke Eilanden/Kadijken geven de bewoners in alle buurtcombinaties een laag rapportcijfer voor de horecaoverlast in de buurt. Hier bevinden zich de drukke gebieden en uitgaanspleinen. Rapportcijfer horecaoverlast*, ,8 8,6 8,4 8,2 8 7,8 7,6 7,4 7,2 7 6,8 6,6 6,4 6, Amsterdam *Hoe lager het cijfer, hoe meer horecaoverlast Bron: WIA Centrum Oost Grachtengordel-Zuid Nieuwmarkt/Lastage De Weteringschans Weesperbuurt/Plantage Oostelijke Eilanden/Kadijken Veiligheid Centrum Oost scoort bovengemiddeld op de veiligheidsindex (12). Het gebied kent voor Amsterdamse begrippen veel criminaliteit en in mindere mate ook overlast. De score op de criminaliteitsindex (132) is de hoogste van alle 22 gebieden. Dit komt met name doordat er veel High Volume delicten als zakkenrollerij, vermogensdelicten en fietsendiefstal voorkomen. De score op de index voor High Impact delicten is ook hoger dan gemiddeld (117 versus 95). Dit speelt vooral in Weteringschans (147) en Grachtengordel-Zuid (146) en in mindere mate de Nieuwmarktbuurt (117). Het gaat vaak om uitgaansgerelateerd geweld op en rond de uitgaanspleinen. In Centrum Oost is meer overlast dan gemiddeld (Overlastindex 146). Ook zeggen bewoners iets vaker dan gemiddeld dat de overlast het afgelopen jaar is toegenomen (16% versus 13%). Wel is er relatief weinig jongerenoverlast (7% tegenover 12% in heel Amsterdam). De gemelde toename in overlast komt volledig door het hoge aandeel in Nieuwmarkt/Lastage (22%) dat de overlast vindt toenemen. Er is relatief veel criminaliteit en overlast in de buurten Weteringschans, Grachtengordel-Zuid en Nieuwmarkt/ Lastage. Dit komt mede door de aanwezigheid van de uitgaanspleinen (o.a. Leidseplein en Rembrandtplein) De Weesperbuurt/Plantage scoort gemiddeld voor Amsterdam als het gaat om criminaliteit en overlast en de Oostelijke Eilanden/Kadijken zelfs beter dan gemiddeld. Cijfers op het gebied van veiligheid brengen door het aangiftepatroon en wisselende inzet van politie niet altijd de werkelijke omvang van de problematiek in beeld. De decentralisaties in het sociaal domein brengen met zich mee dat mensen uit de psychische zorg sneller op straat komen te staan. Hierover zijn signalen van de politie. Dit kan tot meer overlast op straat leiden. Bewoners voelen zich veilig in hun buurt. Gemiddeld zelfs veiliger dan in heel Amsterdam. Deze discrepantie ontstaat doordat de veiligheid door meer factoren wordt bepaald dan alleen criminaliteit. De drukte in het gebied speelt hierin een rol: drukte zorgt voor een gevoel van veiligheid, maar geeft ook mogelijkheden voor criminaliteit. Het aantal branden in het gebied is gelijk aan het gemiddelde van Amsterdam: 1,2 per 1. woningen. In Grachtengordel-Zuid zijn relatief veel branden, namelijk 2,4 per 1. woningen. 7

8 Kernindicatoren Stadsdeel Gebied BC BC BC BC BC A DX2 A3 A4 A7 A8 A9 peiljaar Amsterdam Centrum Centrum Oost Grachten gordel- Zuid Nieuwmarkt /Lastage De Wetering schans Weesper buurt/ Plantage Oostelijke Eilanden /Kadijken B evo lking aantal inwoners bevolkingsdichtheid % -17 jaar ,1 11,2 11,9 11,6 1,2 11,7 1,4 14,3 % ,9 13, ,9 14,3 11,6 14,6 11,6 % ,8 2 2,2 2 2,3 1,5 3,6 1,6 % niet-westerse Amsterdammers ,7 14,7 16,1 1,6 13,1 1,9 14,9 24,5 % nieuwe stedelingen ,4 43,1 41,7 47,4 4,9 48,2 43,4 35 aantal huishoudens % stel met kinderen ,2 9,2 1,2 9,9 8 1,3 9 12,8 % eenoudergezin ,4 5,7 4, ,3 8 % alleenwonend ,1 63,1 61,9 59,6 64,3 6, ,4 % verhuisd (incl. buitenland en inw. >5) ,4 21,9 22,7 33,4 19,9 22,5 27,5 17,4 Wo nen en o penbare ruimte woningvoorraad % goedkope huur (-425 eur) % huur tot huurtoeslaggrens (-665 eur) % huur in middensegment ( eur) gemiddelde WOZ-waarde per m % grote woningen (> 8m2) ,4 3,5 34,1 47,2 32,5 33,3 28,1 33,6 gemiddelde woningbezetting (>1 woningen) 215 1,97 1,6 1,68 1,62 1,58 1,62 1,8 1,75 rapportcijfer eigen woning 213 7,6 8 8,1 8,2 8,2 8,3 7,9 7,9 % woning geschikt om oud te worden verloederingsscore (-1) rapportcijfer onderhoud straten en stoepen 213 6, ,9 7,1 7,2 6,9 rapportcijfer onderhoud groen 213 6,8 6,8 7 6,9 6,7 7,3 7,2 7 CROW-score verhardingen rapportcijfer schoonhouden straten en stoepen 213 6,4 6,9 7 7,1 7 7,1 7,1 6,7 rapportcijfer parkeervoorzieningen 213 6,4 5,6 6 4,8 5,1 5,6 6,5 6,9 % overlast te hard rijden rapportcijfer speelvoorzieningen 213 6,7 6,5 6,6 5,8 6,1 7 6,3 7 dagelijkse drukte-index B edrijvigheid aantal (bedrijfs)vestigingen starters (% vestigingen) 215 1,4 8,4 8,3 7,9 8,7 8 8,1 9 ZZP'ers (% vestigingen) , ,3 3,2 54,3 43,2 56,3 63,9 creatieve industrie (% vestigingen) 215 3,4 33,4 34,1 24,1 37,8 29,1 38,8 44,4 zakelijke dienstverlening (% vestigingen) ,7 32,8 34, ,9 39,6 35 toerisme (% vestigingen) 215 7,9 12,1 11,2 16,6 9,1 16,7 6 4,8 hotelbedden per 1. inwoners ,9 35,3 24,5 564,7 289,4 285,1 111,1, winkels dagelijkse goederen per 1. inwoners 215 1,7 4,3 2,8 8,2 3,5 3,4,9,9 aantal banen (>12 uur per week) aantal banen per 1. inwoners (>5 inwoners) Z elfredzaamheid en participatie potentiële beroepsbevolking (15-74) geregistreerde werkloosheid ,7 8,6 9, % jarigen met bijstand 215 6,5 4 4,5 1,5 3,9 1,6 6,5 6,9 % jarigen in trede 1 of 2 in de bijstand 215 4,8 3,1 3,4 1,2 2,9 1,1 5,1 5 gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen % huishoudens met lage opleiding en laag inkomen ,1 6,6 7, % jarigen laag opgeleid % minimahuishoudens % 18+ in schuldhulpverlening 214 2,4 1,3 1,4,3 1,2,7 1,3 2,4 % 18+ Vroeg er op af melding 214 1,8 1,9,5,6,6,7 1,6 %(zeer) ernstig eenzaam % geen regie over eigen leven % mantelzorgers % vrijwilligers % zet zich in voor buurt of stad % jaar met (vrijwilligers)werk/mantelzorg/opleiding Standaard Leefsituatie-index (SLI) % 4 verschillende uitgaansvormen

9 Stadsdeel Gebied BC BC BC BC BC A DX2 A3 A4 A7 A8 A9 peiljaar Amsterdam Centrum Centrum Oost Grachten gordel- Zuid Nieuwmarkt /Lastage De Wetering schans Weesper buurt/ Plantage Oostelijke Eilanden /Kadijken Gezo ndheid % gezondheid gaat wel - zeer slecht % belemmerd door chronische aandoening % OESO beperking % hoog risico angststoornis / depressie % rokers % overmatig / zwaar alcoholgebruik % overgewicht of obesitas % dat aan beweegnorm voldoet Jeugd en o nderwijs % deelname VVE onder peuters met indicatie % gewichtleerlingen (op de scholen) ,3 4 4,1. 3,2 1,2 4 8,2 gemiddelde Cito-score (naar woonadres) ,6 54,1 539,6 54,4 54, ,9 537,4 % basisschooladvies pro/lwoo ,4 5 4,7. 2,6 3,2 2,4 9,9 % laag opgeleide schoolverlaters (18-22 jaar) 214 9,1 3,7 3,7,9 4,3 3,2 1,5 6,2 %(matig) verhoogde SDQ-score (1-jarigen) %(matig) verhoogde SDQ-score leerlingen VO % jeugdwerkloosheid ,3 11, % minimajongeren ,7 9,9 11 2,8 11,2 5,1 6,7 17,2 % overgewicht / obesitas (1-jarigen) ,3 12,3 14, % lid sportvereniging (1-jarigen) % recent tabak/alcohol/canabis (VO4) risicofactorenindex kindermishandeling aanmeldingen AM K per jarigen bereik Jeugdhulp Zorg in natura (ZIN, % -18 jaar) aug ,6 6,6 6, bereik Samen Doen Teams (% gezinnen) aug ,5,9 1,..... bereik Ouder Kind Teams (OKT, % -18 jaar) aug , 1,9 1, % jeugdige verdachten 214 3,5 2 2,5 1,9 1,1 2,3 2,8 % ongewenst seksuele ervaring (VO4) Leefbaarheid en veiligheid rapportcijfer voor de eigen buurt 213 7,4 8,1 8,1 8,1 8,2 8,4 8,1 7,8 rapportcijfer ontwikkeling buurt 213 7,1 7,6 7,6 7,6 7,5 7,8 7,5 7,6 % buurt gaat vooruit % verhuisgeneigden kengetal sociale kwaliteit (-1) rapportcijfer betrokkenheid buurtbewoners 213 6,3 6,6 6,7 6,4 6,7 6,9 6,5 6,7 spanningenindex veiligheidsindex criminaliteitsindex overlastindex onveiligheidsbelevingsindex % voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt % veel jongerenoverlast rapportcijfer burenoverlast 213 7,3 7,4 7,5 7,6 7,5 7,6 7,2 7,6 rapportcijfer horecaoverlast 213 7,9 7,2 7,4 6,5 7,3 7,1 7,5 8,1 branden per 1. woningen 214 1,2 1,3 1,2 2,4 1,9,9 1,2 Specifiek vo o r dit gebied % horeca op totaal aantal vestigingen 215 4,5 8,7 8, 12,5 6,3 12,1 4,1 2,6 cultuurvoorzieningen per 1. inw (>5 inw.) 215 6,4 12,1 1,5 8, ,1 1,2 1,2 coffeeshops dec misdrijven door jongeren naar plaats delict Legenda De kleuren geven aan hoe de waardes van een indicator verspreid zijn over de stad. De kleuren geven niet aan of de verschillen statistisch significant zijn en hebben geen relatie met gestelde normen of beleidsdoelen. > 1 SD meer / beter dan gemiddeld,5-1 SD meer / beter dan gemiddeld,5 SD rond gemiddelde,5-1 SD minder / slechter dan gemiddeld > 1 SD minder / slechter dan gemiddeld Deze en meer cijfers zijn voor meerdere jaren en op verschillende schaalniveaus terug te vinden in het Basisbestand Gebieden Amsterdam van OIS (zie ook: 9

10 Definities en bronnen bron definitie / opmerking niet-westerse Amsterdammers OIS Amsterdammers die zelf of van wie een van de ouders is geboren in niet-westers land (=Afrika, Latijns-Amerika en Azië (exclusief Indonesië en Japan) of Turkije). nieuwe stedelingen OIS Personen van autochtone of westerse herkomst in de leeftijd jaar, die na hun 18e geregistreerd zijn in Amsterdam. oordeel bewoners over woning, buurt, openbare ruimte, voorzieningen etc. WIA Wonen in Amsterdam (WIA): tweejaarlijkse enquête van de afdeling Wonen van de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC). huurquote WIA Kale huur minus de huurtoeslag, als percentage van het inkomen % verhuisgeneigden* WIA Aandeel bewoners dat de komende twee jaar wil verhuizen gemiddelde WOZ-waarde per m² afdeling Belastingen Waarde in kader Wet waardering onroerende zaken op basis van het peiljaar voorafgaand aan de peildatum. grote woningen BAG Verblijfsobject met gemiddeld gebruikersoppervlakte (GBO) van minimaal 8m². verloederingsscore (-1, hoe hoger hoe meer verloedering) Veiligheidsmonitor Gemiddelde van het aandeel bewoners dat overlast ervaart in de buurt van bekladding muren, rommel op straat, hondenpoep en vernieling bus- en tramhokjes en het oordeel dat men geeft over onderhoud groen en straten. CROW-score verhardingen Buiten in Beeld Score op basis van tellingen voor de mate waarin de verhardingen schoon zijn. 1 is de hoogste score, 5 de laagste. wateroverlast Waternet Knelpunten en aandachtsgebieden gebaseerd op een model met een bui van 1 mm/uur en vervolgens omgezet in een wateroverlastkaart. Deze analysemethode is nog in ontwikkeling. Zie: Dagelijkse Drukte-Index OIS Aantal verblijvers op een gemiddelde dag per hectare land, afgezet tegen het stedelijk gemiddelde van Amsterdam (=1). (bedrijfs)vestigingen ARRA Locatie met door KvK geregistreerde onderneming, instelling of zelfstandige beroepsbeoefenaar met >= 1 werkzaam pers. creatieve industrie ARRA Vestingen met activiteitencodes: kunsten, media en entertainment en creatieve zakelijke dienstverlening. Inclusief activiteiten < 12 uur per week toerisme ARRA Vestingen met activiteitencodes: logies en overnachtingen, overige horeca, personenvervoer, reisorganisatie- en bemiddeling, cultuur en recreatie, jachthavens, zeilscholen en recreatieve detailhandel. Inclusief activiteiten < 12 uur p.w.k zakelijke dienstverlening ARRA Activiteitencodes vestigingen: 68, 691, 692, 71, 72, 711, 712, 721, 722, 731, 732, 741, 742, 743, 749, 75, 77, 78, 79, 8, 81, 82 ZZP (zelfstandige zonder personeel) ARRA Vestiging met 1 werkzame persoon en rechtsvorm eenmanszaak (excl. winkels). aantal banen (>12 uur per week) ARRA Aantal werkzame personen in een baan van minstens 12 uur per week gezondheidsklachten, mantelzorg, GGD: AGM Amsterdamse Gezondheidsmonitor (AGM): vierjaarlijkse enquête van de GGD onder Amsterdammers van 19 jaar en ouder levensstijl, maatschappelijke participatie OESO beperking GGD Personen die ten minste1 van 7 activiteiten m.b.t. horen, zien en bewegen niet of met grote moeite kunnen verrichten. % hoog risico angststoornis / depressie GGD K1 screeningslijst voor depressieve en angststoornissen: 1 vragen over de gemoedstoestand in de afgelopen vier weken. % (zwaar) overmatig alcoholgebruik GGD Overmatig: >21 glazen per week mannen, >14 glazen per week vrouwen Zwaar: minimaal 1x per week 6 glazen op een dag % overgewicht of obesitas GGD Overgewicht (25 BMI<3) en obesitas (BMI 3) beweegnorm volwassenen GGD Dagelijks minstens half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op minimaal 5 dagen per week. potentiële beroepsbevolking OIS Bevolking van 15 t/m 74 jaar geregistreerde werkloosheid Inkomen/CBS/OIS % jaar met bijstand (wwb levensonderhoud, wwb bbz, oiaw ioaz), gedeeltelijk arbeidsongeschikt (<8%) of WW. bijstand afd. Inkomen Personen die WWB-levensonderhoud ontvangen. Ontvangers in trede 1 en 2 hebben grote afstand tot de arbeidsmarkt gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen CBS/ RIO Bruto-inkomen verminderd met premies sociale zekerheid en andere betaalde overdrachten en de loon-, inkomsten- en vermogensbelasting. % huishoudens laag opgeleid en laag inkomen CBS / OIS Huishouden in laagste tertiel koopkrachtinkomen en hoofdbewoner met maximaal VMBO. Studenten en bewoners van instituten zijn buiten beschouwing gelaten. % minimahuishoudens CBS / OIS Huishouden met inkomen tot 11% van het Wettelijk Sociaal Minimum en een vermogen binnen de bijstandsgrens. % 18+ in schuldhulpverlening Afd. Inkomen Aandeel actieve cliënten schuldhulpverlening Vroeg er op af Afd. Inkomen Aandeel 18+ met melding bij Team Vroeg er op af vanwege betalingsachterstanden bij een woningcorporatie, Agis, afd. Belastingen en/of energieleveranciers. %(zeer) ernstig eenzaam GGD Eenzaamheidsschaal De Jong-Gierveld: 11 items met betrekking op emotionele en sociale eenzaamheid. Wanneer op 3 of meer items min of meer of ja is geantwoord wordt men als eenzaam beschouwd. sociale uitsluiting GGD % met achterstand op 2 of meer van volgende terreinen: sociale participatie (eenzaamheid, sociale contacten); materiële deprivatie (gebrek aan financiële middelen); toegang tot sociale grondrechten (woning, zorg, discriminatie); normatieve integratie (naleven normen en waarden samenleving) % mantelzorgers onder 19-plussers GGD Zorg aan een hulpbehoevende in de directe omgeving voor minstens 3 maanden en/of minstens 8 uur per week vrijwilligers, inzet voor buurt of stad, informele hulp, standaardleefsituatie-index Staat van de Stad Staat van de Stad: tweejaarlijks onderzoek naar participatie Amsterdammers. VVE-indicatie GGD Kinderen met risico op (taal)achterstand krijgen tijdens de reguliere consulten op het Ouder- en Kindcentrum (OKC) een zogenaamde ja-indicatie' voor VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie).. % gewichtleerlingen (op scholen) OIS Aandeel leerlingen waarvan geen van de ouders hoog is opgeleid %(matig) verhoogde SDQ-score leerlingen GGD Percentage leerlingen met een verhoogde kans op sociaal-emotionele problemen % basisschooladvies pro/lwoo OJZ % leerlingen in groep 8 met basisschooladvies voor praktijkonderwijs of VMBO met leerwegondersteuning. % laag opgeleide schoolverlaters OJZ Aandeel bovenleerplichtigen (18-22-jarigen) die het onderwijs hebben verlaten zonder startkwalificatie aantal inwoners studentenwoningen OIS Aantal inwoners van studentencomplexen en studenteneenheden % minimajongeren CBS/OIS Aandeel 18-minners dat opgroeit in een minimahuishouden middelengebruik VO4 GGD 4 e -klassers die wekelijks roken en/of de afgelopen 4 weken alcohol hebben gedronken en/of cannabis hebben gebruikt Jeugdhulp Zorg in natura (ZIN) OJZ afd. Jeugd Aandeel tot 18-jarigen dat Jeugdhulp ontvangt als zorg in natura Ouder Kind Team (OKT) OJZ afd. Jeugd Aandeel tot 18-jarigen die zelf of waarvan het huishouden wordt ondersteund door een Ouder en Kind Team bij opvoeden opgroeivragen Samen Doen Team OJZ afd. Jeugd Huishoudens die worden ondersteund door het Samen Doen Team bij complexe problemen op meerdere levensgebieden aanmeldingen AMK per jarigen DMO Aantal meldingen bij Amsterdams meldpunt Kindermishandeling indicatief cijfer: een kind kan meer meldingen hebben risicofactorenindex kindermishandeling GGD Index die de verwachte prevalentie van kindermishandeling afzet tegen het stedelijk gemiddelde (score 1) kengetal sociale kwaliteit Veiligheidsmonitor Aandeel inwoners dat positief reageert op vier stellingen over hoe de bewoners in de buurt met elkaar omgaan spanningenindex OIS Index gebaseerd op 8 stellingen over spanningen die bewoners ervaren in de buurt. veiligheidsindex OOV / OIS De waarde 1 staat voor de gemiddelde veiligheid in de politieregio Amsterdam-Amstelland in 214 criminaliteitsindex OOV / OIS Index gebaseerd op politiecijfers en slachtofferschap gegevens uit de enquête Veiligheidsmonitor. overlastindex OOV / OIS De aanwezigheid van bedoelde of onbedoelde gedragingen die gericht zijn tegen personen dan wel objecten of goederen die niet altijd strafbaar zijn, maar wel als hinderlijk worden ervaren. onveiligheidsbelevingsindex OOV / OIS Onveiligheidsbelevingsindex opgebouwd uit de elementen: risicoperceptie, onveiligheidsbeleving en vermijdingsgedrag.