Jeugdwerkloosheid Amsterdam

Transcriptie

1 Jeugdwerkloosheid Amsterdam Factsheet maart 201 De afgelopen jaren heeft de gemeente Amsterdam fors ingezet op het terugdringen van de jeugdwerkloosheid. Nu de aanpak jeugdwerkloosheid is afgelopen en de nieuwe cijfers over 201 beschikbaar zijn gekomen, brengt OIS in deze factsheet in beeld wat de ontwikkelingen zijn geweest en hoe het er nu voor staat met de Amsterdamse jongeren op de arbeidsmarkt. De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaren sterk gedaald. Van de bijna 1.00 Amsterdamse jongeren in de leeftijd van 1 tot en met 2 jaar waren er in 201 gemiddeld.0 werkloos, dit komt neer op,2% van de beroepsbevolking. In 201, voor de start van het programma, was dit nog 13,3% ( jong volwassenen). De gemiddelde werkloosheidsduur nam in dezelfde periode juist wel iets toe. Jeugdwerkloosheid Amsterdam daalt naar,2% In 201 waren gemiddeld.0 Amsterdamse jongeren werkloos. Deze jongeren zochten wel actief naar werk maar konden geen werk vinden. Dit komt neer op,2% van de beroepsbevolking. Het aandeel werkloze jongeren is gedaald ten opzichte van voorgaande jaren (201: 13,3%), in absolute aantallen daalde het aantal werkloze Amsterdamse jongeren met.200. In 201 was 13,3% werkloos, in 201 daalde dit sterk naar,3% en in 201 was sprake van stabilisatie (,%), waarna in 201 de jeugdwerkloosheid verder daalde naar,%. De werkloosheid onder Amsterdamse jong volwassenen is nu weer verder gedaald (,2%). In 201 waren Amsterdamse jongeren vrijwel even vaak als gemiddeld in Nederland werkloos (,2% tegenover,%). In Rotterdam (,%), Den Haag (%) ligt het werkloosheidspercentage hoger dan in Amsterdam, maar is de afgelopen jaren wel sprake van een sterke daling. In Utrecht (,0%) is de werkloosheid onder jongeren vrijwel gelijk aan Amsterdam (zie figuur 1).!

2 Figuur Ontwikkeling werkloze jongeren (#-$% jaar) G( en Nederland, $*(-$*+ (procenten) 2 % Nederland Amsterdam Utrecht Rotterdam Den Haag ,1, 1 1, 13,3,,,,3,,, 1 1,,1 12,,0,,,, Laag opgeleide jongeren vaakst werkloos % laagopgeleiden werkloos Jongeren zonder startkwalificatie (%) en jongeren met een Marokkaanse migratieachtergrond (%) zijn vaker werkloos dan andere groepen jongeren. Dit was in 201 ook al het geval (2% van de jongeren zonder startkwalificatie was werkloos en 1% van de jongeren met een Marokkaanse migratieachtergrond). Toch is onder deze groepen de werkloosheid in de periode ook sterk gedaald. Herkomst en opleidingsniveau zijn de belangrijkste voorspellers van jeugdwerkloosheid. Dit was voorgaande jaren ook het geval. Hoe lager iemand is opgeleid, hoe groter de kans op werkloosheid. Zo is % van de laagopgeleide jongeren werkloos, tegenover % van de middelbaar opgeleide jongeren en % van de hoogopgeleide jongeren (figuur 2). Jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond zijn vaker werkloos dan jongeren met een Nederlandse achtergrond. Ook na correctie voor leeftijd en geslacht blijft er een verschil 1. Figuur $ Werkloze jongeren Amsterdam naar achtergrondkenmerken, $*( en $*+ (procenten) jonge mannen jonge vrouwen jaar 23-2 jaar 1 geen migratieachtergrond westerse migratieachtergrond niet -westerse migratieachtergrond 1 laag opgeleid (geen startkwalificatie) middelbaar opgeleid hoog opgeleid 2 schoolgaand en werkzoekend niet schoolgaand en werkzoekend 1 totaal 13,3,2 % Binnen de groep jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond valt op dat onder alle groepen sprake is van een daling in de werkloosheid tussen 201 en 201. De daling onder jong volwassenen met een Marokkaanse migratieachtergrond was iets kleiner dan onder de 1 Blijkt op basis van een logistische regressie analyse

3 jongeren met andere migratieachtergronden. Jongeren die tot de 1 e generatie migranten behoren (zij zijn zelf in het buitenland geboren en hun ouders ook) zijn vaker werkloos (%) dan jongeren van de 2 e generatie migranten (%, zij zijn zelf in Nederland geboren maar één of beide ouders is in het buitenland geboren). Een andere opvallende uitkomst is dat jongeren waarvan één ouder in het buitenland is geboren veel minder vaak werkloos zijn (%) dan jongeren waarvan twee ouders in het buitenland zijn geboren (%). Figuur 1 Werkloze beroepsbevolking (#-$% jaar) Amsterdam naar migratieachtergrond, $*( en $*+ (procenten) geen migratieachtergrond westerse migratieachtergrond niet -westerse migratieachtergrond v.w. Turkse v.w. Marokkaans v.w. Surinaams/Antilliaans v.w. overige niet-westers ouder buitenland 2 ouders buitenland 1e generatie 2e generatie totaal,2 Wanneer opleidingsniveau en migratieachtergrond gecombineerd worden, blijkt dat het verschil in werkloosheid tussen jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond en jongeren zonder migratieachtergrond de afgelopen jaren veel kleiner is geworden. Voor laag en hoog opgeleide jongeren is er nog steeds een verschil tussen jongeren met en zonder migratieachtergrond. 13, Sterkste daling laagopgeleiden niet-westerse achtergrond Tussen 201 en 201 daalde de werkloosheid het sterkst onder laagopgeleide jongeren met een niet-westerse achtergrond (van 31% naar 12%) en onder middelbaar opgeleide jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond (van 20 naar %). Onder hoogopgeleide jongeren met een Nederlandse achtergrond was de daling beperkt, maar onder deze groep was de werkloosheid ook al relatief laag (van % in 201 naar 3% in 201). Figuur ( Ontwikkeling werkloze beroepsbevolking (#-$% jaar) naar opleidingsniveau en migratieachtergrond, $*(-$*+ (procenten) % laag opgeleid geen migratieachtergrond middelbaar opgeleid geen migratieachtergrond hoog opgeleid geen migratieachtergrond totaal geen migratieachtergrond laag opgeleid niet-westers middelbaar opgeleid niet-westers hoog opgeleid niet-westers totaal niet-westers Bron: EBB CBS/ REB OIS, bewerking

4 Sterkste daling jeugdwerkloosheid in Noord, Zuidoost en Nieuw-West Sterkste daling in Zuidoost, Noord en Nieuw-West Hoewel de totale jeugdwerkloosheid in Amsterdam daalde, is er binnen de stad sprake van verschillende ontwikkelingen in de jeugdwerkloosheid, veelal veroorzaakt door de ontwikkelingen bij verschillende groepen jongeren. In West (%) en Noord (%) is de werkloosheid onder jong volwassenen het hoogst. In beide stadsdelen is de afgelopen jaren wel sprake van een sterke daling. In Zuidoost (%), Nieuw-West (%), Centrum (%) en Oost (%) is de werkloosheid het laagst. De jongeren in Zuidoost en Oost die nog wel werkloos zijn zoeken gemiddeld al langer naar werk ( maanden) dan de jongeren in de andere stadsdelen (zie pagina voor meer over de zoekduur). In 201 was de jeugdwerkloosheid het hoogst in Noord (1%) en Nieuw-West (1%). Sindsdien is in Noord, Nieuw-West en Zuidoost de werkloosheid onder jongeren (ruim) gehalveerd. In Noord is nu ongeveer % van de jongeren werkloos, in Nieuw-West % en in Zuidoost %. Het aandeel jongeren dat niet werk, geen onderwijs volgt en ook niet actief zoekt naar werk is in alle stadsdelen ongeveer gelijk gebleven (zie volgende paragraaf). Figuur # Werkloze beroepsbevolking (#-$% jaar) Amsterdam naar stadsdeel in $*+ en ontwikkeling ten opzichte van $*( (procenten) Zes groepen jongeren Om in beeld te krijgen wat de situatie van Amsterdamse jongeren is qua opleiding, werk en werkloosheid zijn alle jongeren op basis van deze kenmerken ingedeeld in zes hoofdgroepen: 1. in opleiding (en niet werkzaam of werkzoekend); 2. in opleiding en aan het werk; 3. aan het werk en niet in opleiding;. werkzoekend en in opleiding;. werkzoekend en niet in opleiding;. niet in opleiding en niet werkend, niet actief op zoek naar werk. De groepen 1 en behoren niet tot de beroepsbevolking, de groepen 2 t/m wel (zie figuur ). De grootste groepen jongeren zijn in opleiding en aan het werk (3%), aan het werk en niet in opleiding (2%) en in opleiding en niet werkzaam of werkzoekend (2%) (zie tabel ). In totaal is twee derde van de Amsterdamse jongeren in opleiding. C

5 Figuur % Amsterdamse jongeren naar voornaamste activiteit (#-$% jaar), $*+ (aantallen) alle Amsterdamse jongeren (1.00) werkzaam (3.000) beroepsbevolking (.0) werkzoekend (.0) niet-beroepsbevolking (.00) niet werkzaam, niet werkzoekend 2. in opleiding en aan het werk (1.00) 3. aan het werk en niet in opleiding (1.300). werk-zoekend en in opleiding (3.00). werk-zoekend en niet in opleiding (2.00) 1. in opleiding (3.00). niet in opleiding en niet werkend/werkzoekend (.00) Tabel Amsterdamse jongeren (1-2 jaar) naar voornaamste activiteit, (% en aantallen) abs % abs. % 1. in opleiding , , 2. in opleiding en aan het werk.20 3, ,3 3. aan het werk en niet in opleiding , ,2. werkzoekend en in opleiding.0, ,. werkzoekend en niet in opleiding.0 3, ,. niet in opleiding en niet werkend/werkzoekend.00,.00, totaal Twee groepen werkloze jongeren: wel en geen onderwijs volgend Er zijn twee groepen werkloze jongeren: werkloze jongeren die een opleiding volgen en werkloze jongeren die geen opleiding (meer) volgen. Bij elkaar vormen die de werkloze beroepsbevolking, volgens de internationale definitie van werkloosheid. Van de onderwijsvolgende jongeren is,% werkloos, van de niet-onderwijsvolgende jongeren is,% werkloos (tabel ). Tabel Werkzoekende beroepsbevolking 1-2 jaar naar voornaamste activiteit, (procenten) 201 % 201 % 201 % 201 % 201 % abs. abs. abs. abs. abs. onderwijsvolgende jongeren.0 1,.00,3.00,.0, 3.0, niet-onderwijs volgende jongeren.0,1 3.00, , , Totaal werkloos ,3.200,3.00,.00..0,2 F

6 Onder beide groepen is de werkloosheid sterk gedaald: onder onderwijsvolgende jongeren daalde de werkloosheid van!c,h% in I!C naar G,F% in I!J; onder de niet onderwijsvolgende jongeren daalde de werkloosheid van!!,!% in I!C naar F,H% in I!J. De problematiek verschilt per groep. Onderwijsvolgende werkzoekende jongeren zoeken relatief vaak naar een kleine baan. Bijna de helft (%) wil minder dan 12 uur per week werken en 3% zoekt werk voor 12-2 uur per week. Tien procent is op zoek naar een baan van 33 uur of meer per week. De niet onderwijsvolgende jongeren willen vaak (%) 33 uur of meer werken. Toch is er ook onder deze jongeren een relatief grote groep op zoek naar een kleine deeltijdbaan (zie tabel ). Tabel Werkzoekende beroepsbevolking 1-2 jaar naar aantal uur dat ze willen werken, 201 (procenten) 1- uur 12-2 uur 2-32 uur 33 uur of meer totaal in opleiding en werkzoekend 3 0 werkzoekend en niet in opleiding totaal werkzoekend Figuur geeft de ontwikkelingen in de jeugdwerkloosheid voor verschillende groepen onderwijsvolgende en niet onderwijsvolgende werkzoekenden weer. Daaruit blijkt onder andere dat van de jongeren die geen onderwijs meer volgen de werkloosheid het hoogst is onder jongeren zonder startkwalificatie (1%), ten opzichte van 201 is wel sprake van een daling (2%). G

7 Figuur * Werkloze beroepsbevolking (#-$% jaar) naar volgen van onderwijs, $*( en $*+ Amsterdam (procenten) a. Werkloosheid onderwijsvolgende jongeren, 201 en 201 jonge mannen jonge vrouwen jaar 23-2 jaar 13 1 geen migratieachtergrond westers niet-westers 13 1 laag opgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid totaal 1,, % b. Werkloosheid niet onderwijsvolgende jongeren, 201 en 201 jonge mannen jonge vrouwen jaar 23-2 jaar 1 geen migratieachtergrond westers niet-westers 1 laag opgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid totaal,1, % L

8 Werkloosheidsduur bijna zeven maanden Gemiddelde zoekduur neemt iets toe Aan de jongeren die op het moment van ondervragen werkloos waren, is gevraagd hoe lang zij al op zoek zijn naar werk. Werkloze jongeren waren in 201 gemiddeld al zes maanden en 23 dagen op zoek naar werk. Dit is gemiddeld iets langer dan in 201 toen werkloze jongeren zes maanden vijf dagen zochten naar werk (figuur ). De gemiddelde zoekduur verschilt wel sterk tussen groepen: Werkloze jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond zijn gemiddeld al H maanden op zoek naar werk, terwijl de werkloze jongeren zonder migratieachtergrond (G maanden) en jongeren met een westerse migratieachtergrond (C maanden) gemiddeld korter op zoek zijn naar werk; Jonge mannen zoeken gemiddeld al langer (L maanden) dan jonge vrouwen (G maanden); Laag opgeleide jongeren (H maanden) zoeken relatief lang naar werk; Werkloze jongeren uit Zuidoost en Oost zoeken gemiddeld al!i maanden naar werk, dit is langer dan jongeren in andere stadsdelen. Ten opzichte van 201 valt op dat hoewel de werkloosheid sterk daalde, de groep die nu nog wel werkloos is iets langer zoekt naar een baan. Dit geldt voor vrijwel alle groepen jongeren. Alleen onder de middelbaar opgeleide jongeren daalde de gemiddelde zoekduur van zeven naar vijf maanden. Figuur Werkloosheidsduur in maanden naar verschillende groepen jongeren (#-$% jaar), $*( en $* jaar 23-2 jaar jonge mannen jonge vrouwen laagopgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid 3 Nederlandse achtergrond Westerse achtergrond niet-westerse achtergrond in opleiding niet in opleiding totaal,1, maanden 0 2 Overige jongeren willen vaak wel werken % wil wel werken Voor de ongeveer.00 jongeren die niet werken, geen opleiding volgen en niet actief op zoek zijn naar werk, is in kaart gebracht waarom ze tot deze groep behoren. Van deze jongeren wil % wel werken, maar zoekt niet actief naar werk of is niet direct beschikbaar voor werk, dit aandeel is al jaren vrijwel gelijk. Een deel van deze jongeren is ontmoedigd omdat ze al lang op J

9 zoek zijn naar werk. De overige 2% wil niet werken, voornamelijk vanwege opleiding waar ze aan gaan beginnen, zorgtaken voor gezin of huishouden en ziekte of arbeidsongeschiktheid. Hoogopgeleiden en jonge mannen met een niet-westerse migratieachtergrond die nu niet werken en niet werkloos zijn (officiële definitie) willen vaak wel werken maar zoeken niet actief of zijn niet direct beschikbaar. Een deel hiervan is al vrij lang op zoek en is mogelijk ontmoedigd. Figuur $ Niet onderwijsvolgende, niet werkende en niet werkzoekende jongeren (#-$% jaar) die wel willen werken maar niet actief zoeken of niet direct beschikbaar zijn, Amsterdam, $*+ (procenten) jaar 23-2 jaar 3 0 jonge mannen jonge vrouwen 2 Nederlandse achtergrond westerse migratieachtergrond niet -westerse migratieachtergrond 3 3 laag opgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid meisjes geen migratieachtergrond meisjes niet-westerse achtergrond jongens geen migratieachtergrond jongens niet-westerse achtergrond 33 3 totaal % Aantal jongeren in de bijstand daalt, ondanks instroom statushouders 1,% ontvangt bijstand Op 1 januari 201 ontvingen 2. jongeren in de leeftijd van 1 tot en met 2 jaar een uitkering in het kader van de participatiewet. Dit komt neer op 1,% van alle jongeren in deze leeftijdsgroep. In januari 201 ontvingen 2. jongeren een uitkering (2%), 3 minder dan begin 201. Dat het totaal aantal bijstandsuitkeringen van 1-2 jarigen vrijwel gelijk is gebleven in de afgelopen jaren komt door de instroom van statushouders. Zij zijn, zeker in de eerste jaren na hun komst naar Nederland, nog vaak afhankelijk van bijstand. In 201 tot en met 201 zijn relatief veel statushouders naar Nederland, en ook naar Amsterdam, gekomen. Relatief veel statushouders zijn tussen de 1 en 2 jaar. Hierdoor is het aantal jongeren dat bijstand ontvangt de afgelopen jaren licht gestegen. Begin 201 ontvingen 2 statushouders onder de 2 bijstand, dit waren er begin De meeste statushouders komen uit Syrië en Eritrea en vallen onder de groep met een overige niet-westerse migratieachtergrond. Hierdoor stijgt de bijstandsafhankelijkheid van deze groep (zie figuur 13) terwijl onder andere groepen de bijstandsafhankelijkheid juist afneemt. Als alleen wordt gekeken naar de ontwikkelingen van het aantal jongeren met bijstand exclusief de statushouders dan daalde tussen januari 201 en januari 201 van 2. (1,%) naar 1.3 (1,2% van alle jongeren). Een daling van 33%. H

10 Figuur 1 Jongeren met bijstand, statushouders en niet-statushouders, jan $*#-jan $*= (aantal) statushouders niet-statushouders jan-1 jan-1 jan-1 jan-1 jan-1 Bron: WPI, bewerking OIS Er zijn enkele opvallende ontwikkelingen tussen zijn (excl statushouders): Onder daalde het aantal jongeren met bijstand sterk (-C@%), onder!f- jarigen niet (+@%). Dit komt waarschijnlijk doordat de groep die vanuit speciaal onderwijs doorstroomt naar de bijstand vrij constant is; Onder jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond daalde het aantal met bijstand sterker (-@F%) dan onder jongeren met een westerse (-%) of geen migratieachtergrond (-!L%); Onder jongeren met een Turkse migratieachtergrond was de daling het sterkst (-FI%), gevolgd door jongeren met een Surinaamse/Antilliaanse migratieachtergrond (-C@%); In alle stadsdelen was sprake van een daling van het aantal jongeren met bijstand, de daling was het sterkst in Noord (-CF%) en Zuidoost (-C@%). Figuur ( Jongeren met bijstand (excl. Statushouders) naar achtergrondkenmerken, jan $*# en jan $*+ (aantal) totaal 1-22 jaar 23-2 jaar 1.3 abs. 201 abs jonge mannen jonge vrouwen geen migratieachtergrond westers niet-westers w.v. Turks w.v. Marokkaans w.v. Surinaams/Antilliaans w.v overig niet-westers Centrum West (incl. Westpoort) Nieuw-West Zuid Oost Noord Zuidoost onbekend aantal Bron: WPI, bewerking OIS!I

11 Conclusie De jeugdwerkloosheid is de afgelopen jaren sterk gedaald. Zowel onder onderwijsvolgende als onder niet-onderwijsvolgende jongeren. De grootste daling deed zich voor onder groepen die in 201 nog het vaakst werkloos waren: jongeren met een migratieachtergrond en laag opgeleide jongeren. Voornaamste aandachtspunten zijn dat ondanks de daling de werkloosheid onder deze groep toch hoger blijft dan onder andere jongeren. Verder is de werkloosheidsduur de afgelopen jaren toegenomen. De jongeren die er niet is slagen om werk te vinden zoeken ook langer naar werk. Dit is ook terug te zien in de bijstandsduur, meer jongeren ontvangen meer dan drie jaar bijstand. Positieve ontwikkelingen.200 jongeren minder werkloos (13,3%,2%) Daling niet schoolgaande werkzoekenden (,1%,%) Daling schoolgaande werkzoekenden (1,%,2%) Daling werkloosheid onder alle migratieachtergronden en opleidingsniveaus Arbeidsparticipatie gestegen (1,% 3,%) Aandachtspunten Laag- en hoog opgeleiden met niet-westerse migratieachtergrond nog steeds vaker werkloos dan jongeren zonder migratieachtergrond, verschil wel veel kleiner geworden; Werkloosheidsduur van jongeren die werkloos zijn iets toegenomen; Aantal met bijstand daalt (excl. statushouders) maar bijstandsduur neemt toe.!!

12 Definities Beroepsbevolking: iedereen tussen de 1 en jaar die minimaal 1 uur per week werkt of wil werken. Bestaat uit de werkzame beroepsbevolking en de werkloze beroepsbevolking. Ook jongeren die maar een paar uur werken of werk zoeken voor 2 uur per week. Werkzame beroepsbevolking: iedereen die minimaal 1 uur per week werkt. Werkloze beroepsbevolking: iedereen die niet werkt en actief op zoek is naar een baan van minimaal 1 uur per week. alle Amsterdamse jongeren (1.00) beroepsbevolking (.0) niet-beroepsbevolking (.00) werkzame beroepsbevolking (3.000) werkloze beroepsbevolking (.0) Gebruikte bronnen Om tot de zes groepen jongeren te komen zijn verschillende gegevensbronnen gecombineerd. De belangrijkste bron betreft.0 enquêtes over werk en werkloosheid die gedurende 201 zijn afgenomen onder jongeren in de leeftijd van 1 tot en met 2 jaar (REB OIS en EBB CBS, bewerking OIS). Daarnaast is gebruik gemaakt van de volgende registratiecijfers: bevolkingscijfers (GBA, januari 201) en uitkeringscijfers (gemeente Amsterdam en CBS, januari 201). Deze factsheet beschrijft daarmee de werkloze beroepsbevolking over heel 201 en de geregistreerde werklozen per 1 januari 201. Hierbij geldt dat naarmate de uitsplitsingen gedetailleerder worden de betrouwbaarheidsmarge toeneemt. Naast deze factsheet verschijnt een achtergronddocument waarin de gehanteerde methode nader beschreven staat. Hierin wordt bovendien dieper ingegaan op een aantal onderwerpen. Colofon (OIS) Oudezijds Voorburgwal GL Amsterdam Telefoon: Opdrachtgever Werk Participatie en Inkomen Auteur drs. Idske de Jong Idske.de.jong@amsterdam.nl Foto voorzijde E. van Eis, Talentevent (201)!