Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014

Transcriptie

1 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 In opdracht van: DWI en DMO Projectnummer: Fotograaf Edwin van Eis (2008) Idske de Jong Carine van Oosteren Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300 Telefoon Postbus 658, 1000 AR Amsterdam Amsterdam, juni 2014

2 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek Inhoud Inleiding 4 1 Definities (jeugd)werkloosheid Twee definities van (jeugd)werkloosheid Overlap tussen werkloosheidsdefinities Verschillen tussen werkloosheidsdefinities 9 2 Naar zes groepen jongeren Amsterdamse jongeren in zes groepen Stap 1: aantal Amsterdamse jongeren Stap 2: onderwijsvolgende jongeren Stap 3: beroepsbevolking Stap 4: combineren werk-, werkloosheid- en opleiding 13 3 Ontwikkelingen in de zes groepen Minder jongeren aan het werk Werkloosheid stijgt naar 24% Onderwijs volgende werklozen versus niet-onderwijsvolgende werklozen Verdringing zorgt voor hogere werkloosheid onder laagopgeleiden Weer meer jongeren met startkwalificatie Participatie stijgt door stijging werkloosheid 21 4 Ontwikkelingen in Nederland en de G Sinds 2013 meisjes vaker dan jongens werkloos Amsterdamse jongeren minder vaak werkloos dan jongeren uit Rotterdam en Den Haag 24 5 Werkloze en overige jongeren nader bekeken Vijf (sub)groepen door toevoegen arbeidsongeschiktheid en vsv Geregistreerde werkloosheid stijgt naar 3,8% Meer zoekperiodes en grotere instroom in Meestal voortijdig schoolverlaters begeleidt door BLP of Jongerenloket Aantal arbeidsongeschikte jongeren neemt toe Ongeveer jongeren niet in beeld 31 6 Werkloze en overige jongeren naar leeftijd en geslacht Vooral activiteiten 23 plussers niet in beeld Verschil tussen jongens en meisjes klein Jongeren van niet-westerse herkomst ontvangen vaker begeleiding of een uitkering 33 Bijlage 1 Aanvullende tabellen 35 2

3 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 Bijlage 2 vragenlijst enquête beroepsbevolking 37 3

4 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek Inleiding Werkloosheid en jeugdwerkloosheid staat momenteel sterk in de belangstelling. De rijksoverheid trekt in 2013 en miljoen uit om jeugdwerkloosheid te bestrijden en te voorkomen. Daarvan is 25 miljoen beschikbaar om de aanpak van jeugdwerkloosheid in de arbeidsmarktregio s een nieuwe impuls te geven (in lijn met de eerdere actieplannen). De arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam heeft om in aanmerking te komen voor de rijksbijdrage (van circa 1,18 miljoen), een regionaal plan van aanpak opgesteld. De andere 25 miljoen wordt ingezet om het arbeidsmarktperspectief van jongeren in het MBO te verbeteren. De gemeente heeft, bovenop het door het rijk toegezegde budget, extra geld uitgetrokken om de jeugdwerkloosheid te bestrijden, het gaat om een bedrag van 2,5 miljoen. Daarbij is het van belang te weten hoe de jeugdwerkloosheid zich in de stad ontwikkelt. Monitoring jeugdwerkloosheid bestaat uit twee instrumenten: een fact sheet en een achtergrondreportage. In Amsterdam waren begin 2013 ruim van de bijna jongeren tussen van 15 tot 27 jaar werkloos. De Dienst Werk en inkomen en de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling willen weten hoe de jeugdwerkloosheid zich sindsdien heeft ontwikkeld. Daarom heeft O+S de fact sheet Jeugdwerkloosheid in Amsterdam 2014 gemaakt. In de fact sheet wordt de situatie begin 2014 beschreven en vergeleken met de situatie in voorgaande jaren. Deze achtergrondrapportage heeft als doel om meer inzicht te geven in de gehanteerde definities, bronnen en methoden. Daarnaast wordt uitvoeriger ingegaan op de resultaten. Bronnen Om de jeugdwerkloosheid en de voornaamste bezigheid van jongeren in beeld te brengen is informatie uit verschillende bronnen gecombineerd. De cijfers hebben zoveel mogelijk betrekking op dezelfde periode, maar dit is niet altijd mogelijk. Er is gekeken naar bevolkingscijfers (GBA/O+S), onderwijscijfers (DMO en CBS), werk- en werkloosheidscijfers (O+S en CBS) en uitkeringscijfers (DWI en UWV). De bevolkingscijfers zijn hierbij als uitgangspunt genomen. Ook de onderwijscijfers en de uitkeringscijfers komen uit registraties en zijn daarom vaststaande aantallen. Deze cijfers zijn zoveel mogelijk overgenomen. Tabel 1 Te gebruiken data voor monitor jeugdwerkloosheid 2014 bron update periode cijfer gebruikt in monitor bevolkingscijfers GBA/O+S jaarlijks stand 1 jan jan-14 onderwijscijfers DMO/CBS jaarlijks schooljaar okt-12 (mbo, hbo wo) en okt-13 (vo) werk- en werkloosheidscijfers REB/O+S jaarlijks jaar sept 2013-april 2014 uitkeringscijfers DWI 3 keer per jaar stand 1 jan jan-14 niet-werkende werkzoekenden UWV 3 keer per jaar stand 1 jan jan-14 voortijdig schoolverlaters DMO 1 keer per jaar stand 1 okt oktober

5 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 De werk- en werkloosheidscijfers zijn afkomstig uit enquêtes. O+S heeft ten behoeve van dit onderzoek in de periode september 2013 tot en met april 2014 een enquête beroepsbevolking uitgezet onder jongeren van 15 tot 27 jaar waarin zij werden bevraagd over hun arbeidssituatie. Op basis van deze enquête heeft O+S de (jeugd)werkloosheid berekend. Daarnaast is ook gekeken naar landelijke trends in jeugdwerkloosheid op basis van de enquête beroepsbevolking van het CBS (EBB). Op basis van die enquête is ook de Nederlandse situatie en de situatie in de andere grote steden op hoofdlijnen in beeld gebracht. Leeswijzer Hoofdstuk 1 van dit rapport geeft uitleg over de verschillende definities en cijfers over werkloosheid. Hoofdstuk 2 beschrijft de gehanteerde methode om tot zes groepen jongeren te komen. Het derde hoofdstuk gaat kort in op de ontwikkelingen in de afgelopen jaren. Het vierde hoofdstuk maakt gebruik van CBS data om tot een vergelijking van Amsterdam met de andere grote steden te komen. Het vijfde hoofdstuk gaat verder in op de werkloze en overige jongeren en splitst de overige jongeren op in verschillende subgroepen door onder andere voortijdig schoolverlaten en arbeidsongeschiktheid toe ge voegen aan de cijfers. In hoofdstuk zes worden deze cijfers vervolgens weer uitgesplitst naar leeftijd, geslacht en herkomst. 5

6 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek 1 Definities (jeugd)werkloosheid Er zijn verschillende cijfers die de (jeugd)werkloosheid in beeld brengen. In dit hoofdstuk worden deze definities gegeven en wordt ingegaan op de verschillen en de voor- en nadelen van de verschillende cijfers. De informatie dient als achtergrond bij de rest van de rapportage. 1.1 Twee definities van (jeugd)werkloosheid Er zijn grofweg twee gangbare definities van (jeugd)werkloosheid. Ten eerste de werkloze beroepsbevolking en ten tweede de registratie van werkloosheid van niet-werkende werkzoekenden (NWW). Dit zijn deels gescheiden en deels overlappende groepen. Sinds enige tijd blijkt de registratie van de niet-werkende werkzoekenden geen goed beeld meer te geven van de geregistreerde werkloosheid. Het CBS heeft besloten, de NWW-cijfers niet meer maandelijks te publiceren in hun werkloosheidsbericht maar gebruik te maken van de WW-cijfers. O+S zal de komende tijd een combinatie van WW, WWB en arbeidsongeschiktheid gaan hanteren om de geregistreerde werkloosheid in beeld te brengen. De eerste cijfers zijn naar verwachting in het najaar van 2014 beschikbaar. In dit rapport wordt nog wel gekeken naar de geregistreerde werkloosheid. De NWWcijfers worden, net als in de vorige monitor, gecombineerd met de geregistreerde jongeren bij DWI. Dit geeft een vollediger beeld van de geregistreerde werkloosheid. Onder de werkloze beroepsbevolking wordt verstaan: Mensen zonder werk die actief zoeken naar een baan van minimaal 12 uur per week 1. De werkloze beroepsbevolking wordt gepresenteerd als percentage van de beroepsbevolking. Onder de beroepsbevolking wordt iedereen van 15 tot en met 64 jaar gerekend die tenminste 12 uur per week werkt en iedereen die aangeeft minimaal 12 uur per week te willen werken. De laatste groep vormt de werkloze beroepsbevolking, de eerste groep de werkzame beroepsbevolking. Studenten met een bijbaan van bijvoorbeeld 14 uur per week worden wel tot de beroepsbevolking gerekend, maar studenten met een baantje van acht uur per week niet. 1 Mensen die zoeken naar een kleinere baan worden niet tot de werkloze beroepsbevolking gerekend, evenals mensen die niet actief op zoek zijn naar werk. 6

7 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 De geregistreerde werkloosheid bestaat uit verschillende groepen mensen: Niet-werkende werkzoekenden: mensen met of zonder baan die op zoek zijn naar (ander) werk en zich hebben geregistreerd bij het UWV, het uitkeringsinstituut werknemersverzekeringen. Hieronder vallen ook mensen met een WW-uitkering. Bijstandsontvangers: bijstandsontvangers met en zonder sollicitatieplicht. Een deel van bijstandsontvangers heeft een grote afstand tot de arbeidsmarkt, zij zijn geregistreerd in trede 1 en hebben (tijdelijk) geen sollicitatieplicht. Tabel 1.1 Gehanteerde definities werkloosheid bron O+S: Werkloze beroepsbevolking REB, steekproef Amsterdammers CBS: Werkloze beroepsbevolking EBB, steekproef Nederlanders UWV: Niet-Werkende werkzoekenden registratie van inschrijving bij UWV DWI Jongeren in de bijstand registratie van uitkeringen bij DWI leeftijd jaar jaar jaar jaar welke groepen werkloos -zonder werk of met werk voor minder dan 12 uur per week -zonder werk of met werk voor minder dan 12 uur per week -zonder werk of met werk (en bijvoorbeeld zicht op ontslag) -mensen met WWB-uitkering -actief op zoek naar betaald werk (voor 12 uur of meer) -actief op zoek naar betaald werk (voor 12 uur of meer) -als werkzoekende ingeschreven bij UWV -op korte termijn beschikbaar -op korte termijn beschikbaar methode 2-jaarlijkse enquête maandelijks enquête presentatie voortschrijdend 3-jaars gemiddelde stand registratie op laatste dag van de maand stand registratie op laatste dag van de maand wie zijn ondervertegenwoordigd niemand, weging respons zorgt voor correctie niemand, weging respons zorgt voor correctie -jongeren -vrouwen -allochtonen wie zijn oververtegenwoordigd niemand, weging respons zorgt voor correctie niemand, weging respons zorgt voor correctie laag opgeleiden -laag opgeleiden, -niet-westerse allochtonen 7

8 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek 1.2 Overlap tussen werkloosheidsdefinities De omvang van de werkloze beroepsbevolking is over het algemeen kleiner dan de omvang van de niet-werkende werkzoekenden. Dit komt onder andere doordat bij het UWV mensen ingeschreven staan die nog werk hebben of die minder dan 12 uur per week willen werken. Bij jongeren is het beeld precies andersom. Er behoren meer jongeren tot de werkloze beroepsbevolking dan dat er jongeren ingeschreven staan bij het UWV. Dit komt doordat jongeren vaak geen recht hebben op een werkloosheidsuitkering. Voor hen is er geen noodzaak om zich te laten registreren als werkzoekende. Dit wordt weergegeven in figuur 1.2. Figuur 1.2 Schematisch overzicht van de relatie tussen de werkloze beroepsbevolking en de nietwerkende werkzoekenden in het algemeen Bron: CBS, UWV WERKbedrijf 8

9 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid Verschillen tussen werkloosheidsdefinities De belangrijkste verschillen tussen de werkloze beroepsbevolking en de niet-werkende werkzoekenden zijn: Werkloze beroepsbevolking niet ingeschreven bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV, blauw in figuur 1.2): dit zijn grotendeels mensen die geen uitkering kunnen krijgen. Het zijn vooral schoolverlaters, mensen die tijdelijk werk zoeken (zoals jongeren die een vakantie- of bijbaan zoeken) en (herintredende) vrouwen. Werkloze beroepsbevolking wel ingeschreven bij UWV (licht blauw in figuur 1.2): de werklozen die zich hebben ingeschreven bij het UWV (veelal omdat zij recht hebben op een uitkering) en actief zoeken naar werk voor minimaal 12 uur per week en direct beschikbaar zijn. Niet in werkloze beroepsbevolking wel ingeschreven bij UWV (wit in figuur 1.2): het gaat om drie groepen: 1. Mensen met tijdelijk werk voor minimaal 12 uur per week, maar nog niet uitgeschreven bij UWV. 2. Mensen die niet direct beschikbaar zijn voor arbeid van minimaal 12 uur per week (bijvoorbeeld re-integratietraject, opleiding als voorbereiding op arbeidsmarkt) of werk zoeken voor minder dan 12 uur per week. 3. Mensen die niet actief zoeken omdat zij bijvoorbeeld vrijgesteld zijn van sollicitatieplicht wegens persoonlijke omstandigheden en ontmoedigden die geen baan zoeken omdat ze er niets van verwachten. Er zijn een paar specifieke groepen die relatief vaak in de ene groep voorkomen maar niet in de andere en andersom: Jongeren zijn vaak niet uitkeringsgerechtigd (zogenoemde Nugger) en schrijven zich daarom niet in bij het UWV. Vrouwen zoeken vaker dan mannen werk zonder ingeschreven te staan bij het UWV omdat ze geen recht hebben op een uitkering. Zij behoren dus relatief vaak tot de linker groep in figuur 1.2 (werkloze beroepsbevolking niet ingeschreven bij UWV). Werkloze niet-westerse allochtonen staan relatief vaak niet ingeschreven bij UWV omdat een deel geen recht heeft op een werkloosheidsuitkering. Daarnaast is er ook een beperkte groep die niet weet dat zij zich kunnen inschrijven. Laagopgeleiden staan relatief vaak wel ingeschreven bij UWV maar behoren minder vaak tot de werkloze beroepsbevolking. Dit komt doordat zij vaker recht hebben op een uitkering (daarom wel ingeschreven) maar minder vaak actief zoeken naar een baan (werkloze beroepsbevolking). Wellicht schrijven laag opgeleide jongeren zich ook sneller in bij UWV om hulp te krijgen bij het vinden van een baan dan hoog opgeleide jongeren. Hoog opgeleide jongeren zoeken op andere manieren naar een baan. 9

10 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek 2 Naar zes groepen jongeren Om beter zicht te krijgen op de situatie van Amsterdamse jongeren op de arbeidsmarkt zijn de jongeren ingedeeld in zes groepen op basis van de kenmerken onderwijs, werk en werkloosheid. Dit hoofdstuk beschrijft welke groepen er zijn geformuleerd en welke stappen er zijn genomen om deze groepen samen te stellen. 2.1 Amsterdamse jongeren in zes groepen In Amsterdam hanteren we de volgende zes groepen: 1. in opleiding 2. in opleiding en aan het werk 3. aan het werk en niet in opleiding 4. werkloos en in opleiding 5. werkloos en niet in opleiding 6. niet in opleiding en niet werkend, overig De gegevens komen deels uit registraties en deels uit enquêtes. Werkend wil zeggen minimaal 12 uur per week aan het werk. Werkloos zijn de jongeren die actief zoeken naar een baan voor minimaal 12 uur per week (al dan niet geregistreerd), ofwel de werkloze beroepsbevolking (zie hoofdstuk 1). De jongeren in groep 1 en 6 behoren niet tot de beroepsbevolking. De andere groepen behoren wel tot de beroepsbevolking, zij werken of willen werken voor minimaal 12 uur per week. Tabel 2.1 Indeling groepen jongeren naar beroepsbevolking en niet-beroepsbevolking in opleiding in opleiding en aan het werk aan het werk en niet in opleiding werkloos en in opleiding werkloos en niet in opleiding niet in opleiding en niet werkend, overig beroepsbevolking niet-beroepsbevolking 2.2 Stap 1: aantal Amsterdamse jongeren Op 1 januari 2014 waren er jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar in Amsterdam. Dit zijn er meer dan een jaar eerder. Het aantal Amsterdamse jongeren is de afgelopen jaren gestegen, maar deze stijging is het laatste jaar minder sterk dan voorgaande jaren. Er komen vooral steeds meer Amsterdamse jongeren van 23 jaar en 10

11 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 ouder, veelal betreft dit jongeren van autochtone herkomst. Het aantal Amsterdamse jongeren van westerse en niet-westerse herkomst daalde in 2013 licht. Van alle Amsterdamse jongeren is 46,6% van autochtone herkomst (2013: 45,8%), 39,2% (2012: 39,9%) van de jongeren zijn Amsterdammers van niet-westerse herkomst en 14,2% (2012: 14,3%) betreft Amsterdamse jongeren van westerse herkomst. Tabel 2.2 Amsterdamse jongeren naar leeftijd, geslacht en herkomst, januari 2014 autochtoon westers allochtoon niet-westers allochtoon totaal jonge mannen 15 tot 23 jaar tot 27 jaar totaal jonge vrouwen 15 tot 23 jaar tot 27 jaar totaal totaal 15 tot 23 jaar tot 27 jaar totaal procenten jonge mannen 15 tot 23 jaar tot 27 jaar totaal jonge vrouwen 15 tot 23 jaar tot 27 jaar totaal totaal 15 tot 23 jaar tot 27 jaar totaal Bron: O+S Niet alle leeftijdsgroepen zijn gelijk in omvang. Vanaf 18 jaar neemt het aantal jongeren per leeftijdsgroep snel toe door instroom van studenten in de stad. Dit patroon is de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden. Een ander opvallend patroon is dat het aantal autochtone jongeren dat in de stad blijft jaarlijks afneemt. 11

12 Amsterdamse jongeren januari 2002: Amsterdamse jongeren januari 2014: Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek Figuur 2.3 Amsterdamse jongeren van jaar naar leeftijd, leeftijd vestiging in Amsterdam en herkomst, 2002 en aantal niet-westers allochtoon - vestiger niet-westers allochtoon - Amsterdammer westers allochtoon - vestiger westers allochtoon - Amsterdammer autochtoon - vestiger aantal niet-westers allochtoon - vestiger niet-westers allochtoon - Amsterdammer westers allochtoon - vestiger westers allochtoon - Amsterdammer autochtoon - vestiger autochtoon - Amsterdammer autochtoon - Amsterdammer Bron: O+S 2.3 Stap 2: onderwijsvolgende jongeren Om tot zes groepen jongeren te komen is vervolgens gekeken naar het aantal jongeren dat geregistreerd staat op een opleiding. Op dit moment zijn nog niet alle onderwijscijfers over schooljaar 2013/ 14 beschikbaar 3. Daarom wordt in dit onderzoek grotendeels gebruik gemaakt van cijfers over schooljaar 2012/ 13. In totaal stonden er in schooljaar 2012/ jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar ingeschreven bij een onderwijsinstelling. Dit is 57% van alle jongeren. Hiervan volgt 21% een opleiding in het voortgezet onderwijs, 21% gaat naar het middelbaar beroepsonderwijs en 55% volgt een opleiding in het hoger onderwijs. Drie procent van de 15 tot 27 jarige jongeren volgt een opleiding in het speciaal onderwijs, particulier onderwijs of het volwassenonderwijs. Tabel 2.4 Onderwijsvolgende jongeren woonachtig in Amsterdam, schooljaar 2009/ / /' /' /' /'2014* abs. % abs. % abs. % abs. % voortgezet onderwijs middelbaar beroepsonderwijs hoger beroepsonderwijs wetenschappelijk onderwijs overig (SO, particulier en vavo) totaal * cijfers MBO, HBO, WO en vavo komen van het CBS en gaan over schooljaar 2012/ 13, VO cijfers komen van DMO en gaan over schooljaar 2013/ 14 bron: DMO, CBS/DUO 2 Amsterdammer: jongeren opgegroeid in Amsterdam, is voor 18e verjaardag in Amsterdam komen wonen. Vestiger: jongere die op of na 18 e verjaardag in Amsterdam is komen wonen. 3 De afgelopen jaren is gebruik gemaakt van CBS cijfers over onderwijsvolgende jongeren naar leeftijd, regio en onderwijssoort. Deze cijfers komen jaarlijks in oktober beschikbaar. Op dit moment zijn er nog geen gegevens naar leeftijd beschikbaar over schooljaar 2012/ DMO heeft ook gegevens over VO en MBO leerlingen, maar deze Daarom wordt ivm de vergelijkbaarheid gebruik gemaakt van cijfers over schooljaar 2011/

13 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid Stap 3: beroepsbevolking Vervolgens is in de Amsterdamse enquête beroepsbevolking van O+S gekeken welk deel van de jongeren tot de beroepsbevolking behoort en welk deel van hen werkzaam is en welk deel werkloos. Van alle jongeren behoren er tot de beroepsbevolking, zij werken of willen minimaal 12 uur per week werken. Dit is 56% van alle jongeren. Van de beroepsbevolking van 15 tot 27 jaar is in % werkzaam en 24% werkloos. Het werkloosheidspercentage komt hiermee uit op 24%. Tabel 2.5 Beroepsbevolking jaar Amsterdam, 2009, 2011, 2013 en abs. abs. abs. abs. geschat % geschat % geschat % geschat % werkzaam werkloos Bron REB O+S: 2.5 Stap 4: combineren werk-, werkloosheid- en opleiding Van de werkende jongeren volgt 39% fulltime een opleiding. Dit zijn de jongeren met een baan van minimaal 12 uur naast hun opleiding. Op basis van dit gegeven zijn drie groepen samengesteld: 1. in opleiding (44.200) 2. in opleiding en aan het werk (22.400) 3. aan het werk en niet in opleiding (35.700) Van de werkloze jongeren volgt 61% een fulltime opleiding. Op basis hiervan zijn groep 4 en 5 samengesteld: 4. werkloos en in opleiding (11.300) 5. werkloos en niet in opleiding (7.100) Vervolgens blijft er een restgroep over, deze jongeren gaan niet naar school, werken niet meer dan 12 uur per week en zoeken ook niet actief naar werk. Dit zijn naar schatting jongeren, 12% van alle jongeren. Een deel van deze jongeren wil wel werken maar is niet direct beschikbaar of niet actief op zoek. Een deel kan niet of maar gedeeltelijk werken wegens arbeidsongeschiktheid en weer anderen hebben ervoor gekozen niks te doen. Deze groep wordt later in dit onderzoek verder bekeken. 4 De gegevens zijn verzameld in de periode mei 2012 tot en met april

14 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek Op basis van deze beschreven stappen komen we tot de volgende verdeling in zes groepen: 1. 32,2% van de jongeren is in opleiding en werkt niet; 2. 16,3% is in opleiding en aan het werk voor minimaal 12 uur per week; 3. 26,1% is aan het werk en niet in opleiding; 4. 8,2% van de jongeren is werkloos en is in opleiding; 5. 5,2% is werkloos en niet in opleiding en 6. 12,0% van de jongeren is niet in opleiding en niet werkzaam. In tabel 2.6 is dit schematisch weergegeven. Deze tabel vormt de basis voor de verdere analyses. Uit de figuur valt op te maken dat een groot deel van de Amsterdamse jongeren (83%) aan het werk is of op school zit. De oranje gekleurde groepen zijn de aandachtsgroepen. Tabel 2.6 procenten) Amsterdamse jongeren naar voornaamste bezigheid, 2012, 2013 en 2014 (aantallen en abs. % abs. % abs. % 1 in opleiding , , ,2 2 in opleiding en aan het werk , , ,3 3 aan het werk en niet in opleiding , , ,1 4 werkloos en in opleiding , , ,2 5 werkloos en niet in opleiding , , ,2 6 niet in opleiding en niet werkend, overig , , ,0 totaal Bron: O+S: 14

15 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid Ontwikkelingen in de zes groepen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de ontwikkelingen tussen 2012, 2013 en 2014 in de verschillende groepen. 3.1 Minder jongeren aan het werk Tweeënveertig procent van de Amsterdamse jongeren is aan het werk voor minimaal 12 uur per week. Dit zijn in totaal jongeren. In dit onderzoek valt de groep werkende jongeren uiteen in twee groepen: jongeren die een opleiding volgen en een baan hebben (16% van alle jongeren) en jongeren die aan het werk zijn en geen opleiding meer volgen (26%). Begin 2014 zijn er minder jongeren aan het werk dan in 2012 en Zowel het aandeel jongeren dat een opleiding volgt en werkt (2012: 19%) als het aandeel jongeren dat werkt en geen opleiding meer volgt is gedaald (2012: 30%). Inkomen werkende jongeren In 2011 hadden Amsterdamse jongeren een heel jaar inkomen. Dit is 40% van alle jongeren. Het gemiddeld inkomen van jongeren met een heel jaar inkomen was in , dit is iets meer dan een jaar eerder toen jongeren een gemiddeld inkomen hadden van In 2009 hadden jongens nog een hoger inkomen dan meisjes, in 2011 is dit verschil bijna verdwenen. Jongens hadden een gemiddeld inkomen van en meisjes van Autochtone jongeren ( ) hebben een veel hoger inkomen dan Amsterdamse jongeren van niet-westerse herkomst ( ), dit verschilt komt voornamelijk maar niet volledig door het verschil in opleidingsniveau. Autochtone jongeren zijn hoger opgeleid, dit komt door de grote instroom van (veelal autochtone) studenten elk jaar. Het inkomen van Amsterdamse jongeren van niet-westerse herkomst is ten opzichte van de afgelopen jaren gedaald. Tabel 3.1 Gemiddeld persoonlijk inkomen, 2009, 2010 en jonge mannen jonge vrouwen autochtoon niet-westers allochtoon totaal aantal jongeren met heel jaar inkomen Bron: CBS, bewerking O+S Dit zijn de meest recente beschikbare inkomensgegevens. De cijfers komen vanwege controles en bewerkingen altijd pas enkele jaren na het betreffende jaar beschikbaar. 15

16 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek 3.2 Werkloosheid stijgt naar 24% Begin 2014 was 24% van de jonge Amsterdamse beroepsbevolking ( jongeren) actief op zoek naar een baan. Dit komt neer op 13% van alle jongeren. De werkloosheid is dus gestegen ten opzichte van voorgaande jaren (2012: 16%, 2013: 20%). De werkloosheid is het hoogst onder Amsterdamse jongeren van niet-westerse herkomst (38%) maar onder deze groep steeg de werkloosheid afgelopen jaar niet verder. Jongeren zonder startkwalificatie (43%) en jarigen (36%) zijn ook relatief vaak werkloos. Onder deze twee groepen nam de werkloosheid in 2013 ook sterk toe. Ook middelbaar opgeleiden waren begin 2014 veel vaker werkloos dan begin De werkloosheid steeg in 2013 sterker onder jonge vrouwen dan onder jonge mannen, maar onder beide groepen was sprake van een stijging. Onder autochtone Amsterdammers steeg de werkloosheid in tegenstelling tot voorgaande jaren ook, net als onder Amsterdammers van Westerse herkomst, terwijl onder Amsterdammers van niet-westerse herkomst sprake van een gelijk niveau. Amsterdamse jongeren van Marokkaanse (48%) en Surinaamse of Antilliaanse (38%) herkomst zijn veel vaker werkloos dan Amsterdamse jongeren van Turkse (33%) of overige niet-westerse herkomst (31%). Figuur 3.2 Aandeel werkloze jongeren in de beroepsbevolking, 2012, 2013 en 2014 (procenten) jonge vrouwen jonge mannen jaar jaar autochtone Amsterdammers Amsterdammers van westerse herkomst Amsterdammers van niet-westerse herkomst zonder startkwalificatie met startkwalificatie, middelbaar opgeleid met startkwalificatie, hoog opgeleid totaal % Bron: O+S Het grote verschil in werkloosheid tussen jongeren van autochtone herkomst en jongeren van niet-westerse herkomst kan maar gedeeltelijk verklaard worden door het opleidingsniveau van de jongeren. Hoogopgeleide Amsterdammers van niet-westerse herkomst zijn veel vaker werkloos (19%) dan autochtone Amsterdammers (8%). 16

17 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 Figuur 3.3 Aandeel werkloze jongeren in de beroepsbevolking naar herkomst en opleidingsniveau, 2014 (procenten) 56 Amsterdammers van niet westerse herkomst Amsterdammers van westerse herkomst autochtone Amsterdammers totaal % laag opgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid Bron: O+S 17

18 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek Appels met peren vergelijken? Het vergelijken van de jongeren van niet-westerse herkomst met de groep van autochtone herkomst is in feite een rare vergelijking. De groep autochtone Amsterdammers bestaat grotendeels uit kansrijke studenten die naar de stad zijn gekomen om te studeren (zie hoofdstuk 2), de groep niet-westerse allochtonen is zeer divers en bestaat grotendeels uit jongeren met laagopgeleide ouders. Voor een goede vergelijking zou het opleidingsniveau van de ouders meegenomen moeten worden in de vergelijking. Dit gegeven is helaas niet beschikbaar. Daarom is gezocht naar alternatieven, zoals in Amsterdam opgegroeide jongeren (jongeren die voor hun 18 e naar Amsterdam zijn gekomen) of autochtone jongeren uit buurten waar veel niet-westerse jongeren (Nieuw-West en Zuidoost) wonen of relatief veel laagopgeleiden wonen (Noord). Vergelijking van jongeren van niet-westerse herkomst met deze groepen laat nog steeds een hogere werkloosheid zien onder de niet-westerse jongeren dan onder andere jongeren. Tabel 3.4 Aandeel werkloze jongeren naar volgen van opleiding, 2014 (procenten) totaal Amsterdammers van niet westerse herkomst 38% autochtone Amsterdammers 14% niet-westerse, in Amsterdam opgegroeid 45% niet-westers, op of na 18e naar Amsterdam gekomen 31% autochtoon, in Amsterdam opgegroeid 25% autochtoon, op of na 18e naar Amsterdam gekomen 11% Autochtone jongeren uit Noord 19% Autochtone jongeren uit Nieuw-West 15% Autochtone jongeren uit Zuidoost 22% totaal Amsterdamse jongeren 24% Bron: O+S 3.3 Onderwijs volgende werklozen versus niet-onderwijsvolgende werklozen In dit onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen twee groepen werkloze jongeren: werkloze jongeren die een opleiding volgen en werkloze jongeren die geen opleiding volgen. Eenenzestig procent van de werkloze jongeren volgt nog een opleiding en 39% is niet in opleiding. Uitgedrukt in werkloosheidspercentages wil dit zeggen dat van de jongeren die een opleiding volgen en daarnaast werken of willen werken 33% actief zoekt naar een baan en dus werkloos is en van de jongeren die geen onderwijs volgen is 17% werkloos. Het aandeel werkloze jongeren in opleiding is gestegen ten opzichte van voorgaande jaren, in 2013 was 26% jongeren in opleiding werkloos, dat is nu 33%. Onder de nietonderwijsvolgende jongeren bleef de werkloosheid vrijwel stabiel: begin 2013 was 16% werkloos, dit is begin %. 18

19 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 Hoewel de werkloosheid onder laagopgeleiden met 44% erg hoog is, wordt dit grotendeels verklaard door het feit dat veel van deze jongeren nog onderwijs volgen. Van de onderwijsvolgende jongeren met een laag opleidingsniveau (zij hebben dus nog zicht op een hoger opleidingsniveau) is 62% werkloos. Onder niet-onderwijsvolgende laag opgeleide jongeren is dit vele malen lager (27%). Tabel 3.5 Aandeel werkloze jongeren naar volgen van opleiding, 2014 (procenten) onderwijsvolgend niet-onderwijsvolgend totaal vrouwen mannen jaar jaar niet-westerse allochtonen westerse allochtonen autochtonen Surinaams/Antilliaans Turks Marokkaans Overig niet-westers e generatie westerse/niet-westerse herkomst e generatie westerse/niet-westerse herkomst laag middelbaar hoog totaal Bron: O+S: 3.4 Verdringing zorgt voor hogere werkloosheid onder laagopgeleiden Van de niet schoolgaande middelbaar opgeleide jongeren werkte in % in een baan waar geen vooropleiding voor wordt gevraagd (laag baanniveau), zij werken dus onder hun niveau. Dit is vergelijkbaar met Ook hoogopgeleide jongeren werken regelmatig onder hun niveau (19%). Zij verdringen hierdoor middelbaar en laagopgeleide jongeren en benutten hun opgedane kennis niet optimaal. Het omgekeerde komt ook voor, 13% van de middelbaar opgeleide jongeren werkt naar eigen zeggen in een baan waarvoor een hoger opleidingsniveau wordt gevraagd. Van de laagopgeleide jongeren werkt 23% op een hoger niveau (zie figuur 3.6). 19

20 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek Figuur 3.6 Opleidingsniveau van niet schoolgaande werkende jongeren naar niveau van de baan, 2009 en 2013 (procenten) laag opgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid laag opgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid % 100 laag baanniveau middelbaar baanniveau hoog baanniveau 3.5 Weer meer jongeren met startkwalificatie Een startkwalificatie 5 geldt als minimale kwalificatie voor de arbeidsmarkt, maar geeft geen garantie op een baan. Van de Amsterdamse jongeren heeft 66% een startkwalificatie, dit is meer dan in voorgaande jaren. Een deel van de jongeren heeft, doordat zij nog op school zitten, nog zicht op het behalen van een startkwalificatie. Jongeren die werken en geen opleiding meer volgen behalen meestal geen startkwalificatie meer. Van deze groep heeft 83% een startkwalificatie. Van de werkloze jongeren die geen opleiding meer volgen heeft 69% een startkwalificatie. Dit is een verder stijging ten opzichte van voorgaande jaren. Tabel 3.7 Aandeel jongeren met startkwalificatie per groep, 2012, 2013 en 2014 (procenten) in opleiding in opleiding en aan het werk aan het werk en niet in opleiding werkloos en in opleiding werkloos en niet in opleiding niet in opleiding en niet werkend, overig totaal Bron: O+S: 5 Een diploma op minimaal mbo-2, havo- of vwo-niveau. Een vmbo-diploma is geen startkwalificatie. 20

21 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid Participatie stijgt door stijging werkloosheid De beroepsbevolking is weer wat groter geworden ten opzichte van 2013, er zijn meer jongeren actief gaan zoeken naar een baan, terwijl de arbeidsmarkt deze nog niet aanbiedt, dit zorgt voor een hogere werkloosheid. Het aandeel werkzame jongeren bleef vrijwel gelijk (43% in 2013 naar 42% in 2014). In 2012 behoorde 58% van de jongeren tot de beroepsbevolking, in 2013 was dit 54% en nu is dit 56%. Hoewel de arbeidsparticipatie van jongeren in het algemeen steeg, bleven bepaalde groepen achter. Jongeren zonder startkwalificatie en jongeren van niet westerse herkomst bieden zich juist minder vaak aan op de arbeidsmarkt. Zij zijn vaker een opleiding gaan volgen of zoeken niet meer actief naar een baan. Figuur 3.8 Bruto arbeidsparticipatie, 2012, 2013 en 2014 (procenten) jonge vrouwen jonge mannen jaar jaar autochtone Amsterdammers Amsterdammers van westerse herkomst Amsterdammers van niet-westerse herkomst met startkwalificatie, hoog opgeleid met startkwalificatie, middelbaar opgeleid zonder startkwalificatie totaal % Bron: O+S In bijlage 2 zijn tabellen opgenomen van de ontwikkelingen binnen de zes groepen naar leeftijd, geslacht, herkomst en het hebben van een startkwalificatie. 21

22 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek 4 Ontwikkelingen in Nederland en de G4 Dit hoofdstuk beschrijft de ontwikkelingen in de jeugdwerkloosheid in Nederland en in de vier grote steden. Alle Nederlandse jongeren en de jongeren in de G4 (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) worden op eenzelfde manier als de Amsterdamse jongeren verdeeld in zes groepen. De indeling wordt gemaakt op basis van de enquête beroepsbevolking van het CBS. De cijfers wijken daarop af van andere cijfers in dit rapport en in de fact sheet. Zie het kader voor meer informatie over de verschillen. O+S cijfers werkloosheid versus CBS cijfers werkloosheid O+S (REB) en het CBS (EBB) hebben allebei een enquête beroepsbevolking. In grote lijnen lijken ze op elkaar, maar er zijn ook verschillen. Het voornaamste verschil is het doel van de enquête. Het CBS gebruikt de enquête om landelijk de ontwikkelingen in de werkzame en werkloze beroepsbevolking in beeld te brengen. De enquête is zo ingericht dat op landelijk niveau voor verschillende groepen een goed beeld ontstaat. Daarnaast is het mogelijk om sommige gegevens uit te splitsten op regionaal niveau. Maar dan neemt de betrouwbaarheid af. Cijfers over heel Amsterdam zijn daardoor nog wel betrouwbaar, maar over Amsterdamse jongeren wordt het al minder betrouwbaar (maar nog wel mogelijk). Maar cijfers over Amsterdamse jongeren van niet-westerse herkomst zijn bijvoorbeeld niet betrouwbaar. De O+S enquête heeft als voornaamste doel om voor verschillende Amsterdamse groepen de werkzame en werkloze beroepsbevolking in beeld te brengen. Het aantal ondervraagde Amsterdammers is in deze enquête dan ook groter dan in de CBS-enquête. Hierdoor kan bijvoorbeeld de jeugdwerkwerkloosheid onder verschillende groepen jongeren onderzocht worden. Daarnaast zijn er enkele andere verschillen in de vragenlijst, de onderzoeksopzet en de onderzoeksmethode die ervoor zorgen dat de uitkomsten wat verschillen. Naar 1 cijfer? O+S heeft de afgelopen maanden onderzocht of het mogelijk ik om te komen tot 1 cijfer over jeugdwerkloosheid in Amsterdam. Dit is binnen de huidige informatiebehoefte nog niet gelukt. De CBS enquête biedt niet de gewenste verdieping en de O+S enquête biedt niet de exacte vergelijkingsmogelijkheid met andere steden. Voor de verdieping van verschillende groepen jongeren blijven we afhankelijk van aanvullend onderzoek terwijl we voor de vergelijking met de G4, zoals in dit hoofdstuk, afhankelijk blijven van het CBS. In de zomer van 2014 wordt verder onderzocht of het achteraf combineren van de enquêtes het gewenste resultaat oplevert. 22

23 jan mrt mei jul sept nov jan mrt mei jul sept nov jan mrt mei jul sept nov jan mrt mei jul sept nov jan mrt mei jul sept nov jan mrt mei jul sept nov jan mrt Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid Sinds 2013 meisjes vaker dan jongens werkloos Het CBS publiceert maandelijks cijfers over de ontwikkelingen in de (jeugd)werkloosheid. Deze cijfers hebben betrekking op jongeren van 15 tot en met 24 jaar, een beperktere leeftijdsgroep dan in de rest van dit onderzoek wordt gebruikt. Tussen 2008 en 2010 was sprake van een stijging van de jeugdwerkloosheid. In 2011 daalde de jeugdwerkloosheid om vervolgens in 2012 weer te stijgen. Halverwege 2013 was eveneens sprake van een sterke daling maar sinds begin 2014 is de jeugdwerkloosheid weer op het niveau van de zomer van Elk jaar is de stijging het sterkst tussen december en januari, ook begin 2013 was dit het geval. In april 2014 was 15.5% van de jongeren werkloos (beroepsbevolking). De verschillen tussen jongens en meisjes zijn in 2013 groter geworden, meisjes waren eind 2013 en begin 2014 vaker dan jongens werkloos. Het CBS geeft als verklaring voor de recent gedaalde werkloosheid dat jongeren zich terugtrekken van de arbeidsmarkt 6. Figuur 4.1 Ontwikkeling jeugdwerkloosheid jaar Nederland per maand, jongens en meisjes, jan 2008-april % totaal jongens meisjes bron: CBS Statline Wanneer specifiek gekeken wordt naar de groep van 15 tot 27 jaar, dan zijn er in Nederland bijna 2,5 miljoen jongeren. Van de Nederlandse jongeren (beroepsbevolking) was in % werkloos. Dit is meer dan voorgaande jaren (2012: 11% en 2011: 9%). 6 CBS webbericht 15 mei 2014 Stijging werkloosheid vlakt af door terugtrekken jongeren. 23

24 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek 4.2 Amsterdamse jongeren minder vaak werkloos dan jongeren uit Rotterdam en Den Haag Indeling van alle Nederlandse jongeren in zes groepen op basis van opleiding, werk en werkloosheid laat zien dat 64% van de Nederlandse jongeren een opleiding volgt. Dit is vrijwel evenveel als in Amsterdam (63%). Van de Nederlandse jongeren is 42% aan het werk voor minimaal 12 uur per week, dit is iets minder dan in voorgaande jaren (44%). Amsterdamse jongeren werken ongeveer even vaak (EBB 43%). De werkloosheid is in Amsterdam nog steeds hoger dan gemiddeld in Nederland. Van alle Amsterdamse jongeren is 10% werkloos (EBB), dit is 18% van de beroepsbevolking (EBB). Van alle Nederlandse jongeren van 15 tot 27 jaar is 7% werkloos (2013), dit is 14% van de beroepsbevolking. Figuur 4.2 Jongeren 15 tot 27 jaar naar voornaamste bezigheid, Nederland, G4 en grote steden, 2013 (procenten) Nederland G4 Amsterdam Utrecht Den Haag Rotterdam % in opleiding aan het werk en niet in opleiding werkloos en niet in opleiding in opleiding en aan het werk werkloos en in opleiding niet in opleiding en niet werkend, overig bron: CBS, bewerking O+S In de vier grote steden, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht wonen in totaal bijna jongeren van 15 tot 27 jaar (januari 2013). Dit betreft 16% van alle Nederlandse jongeren in deze leeftijdsgroep. Van alle jongeren in de G4 is 62% in opleiding, dit is vrijwel evenveel als in Amsterdam. Amsterdamse jongeren zijn vrijwel even vaak als gemiddeld in de G4 aan het werk (43%). Het voornaamste verschil tussen het G4 gemiddelde en Amsterdam is dat Amsterdamse jongeren vaker werk combineren met een opleiding. 24

25 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 Binnen de vier grote steden zijn een aantal opvallende ontwikkelingen te zien. De werkloosheid is in de G4 opgelopen naar 19% (was 16% in 2011). De stijging komt doordat het aandeel werkloze jongeren in alle grote steden toenam. In Rotterdam en Den Haag was de stijging het sterkst. Van alle werkloze jongeren in de G4 volgt 50% nog wel een opleiding. In Utrecht is dit aandeel het hoogst, werkloze Rotterdamse jongeren volgen juist vaak geen opleiding (zie bijlage 2 voor details). Wanneer de jeugdwerkloosheid in de G4 en de verschillende steden wordt afgezet tegen het de jeugdwerkloosheid in heel Nederland (14%) dan valt op dat de jeugdwerkloosheid in Utrecht zelfs onder het gemiddelde ligt. In Amsterdam is de jeugdwerkloosheid hoger dan gemiddeld, maar lager dan in Rotterdam en Den Haag en iets lager dan het G4 gemiddelde. Figuur 4.3 Werkloosheid in steden en G4 ten opzichte van Nederland, 2013 (index Nederland =0) G4 Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht index Nederland = 0 jeugdwerkloosheid Nederland 14% bron: CBS Statline 25

26 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek 5 Werkloze en overige jongeren nader bekeken In de monitor jeugdwerkloosheid 2012 is voor het eerst een nadere uitsplitsing gemaakt van de werkloze jongeren en de jongeren die niet werken en geen opleiding volgen maar ook niet werkloos zijn. De groep is nader uitgesplitst op basis van de kenmerken: geregistreerd als werkloze bij DWI of UWV, geregistreerd staan als voortijdig schoolverlater en het ontvangen van een arbeidsongeschiktheidsuitkering. 5.1 Vijf (sub)groepen door toevoegen arbeidsongeschiktheid en vsv De groepen werkloze onderwijsvolgende jongeren, werkloze niet-onderwijsvolgende jongeren en niet in opleiding en niet werkend zijn opgedeeld in nog eens vijf subgroepen: 4. Werkloos en in opleiding; 5a. Werkloos, niet geregistreerd werkloos (niet in opleiding); 5b. Werkloos, geregistreerd werkloos (niet in opleiding); 6_1 overige jongeren, geregistreerd werkloos (jongerenloket) 6_2 overige jongeren vsv tot 23 jaar met begeleiding 6_3 overige jongeren, vsv tot 23 jaar begeleiding niet mogelijk of niet gewenst 6_4 overige jongeren, met een Wajong-uitkering 6_5 overige jongeren, niet geregistreerd. Tabel 5.1 Overzicht werkloze en niet actieve jongeren naar specifieke groepen abs. % abs. % abs. % 4 werkloos en in opleiding , , ,2 5a werkloos, niet geregistreerd als werkloze , , ,2 5b werkloos en geregistreerd als werkloze , , ,0 4+5 werkloze beroepsbevolking , , ,4 overige jongeren, geregistreerd 1 geregistreerd werkloos , ,8 2 vsv tot 23 jaar met begeleiding 800 0, , ,4 3 vsv tot 23 jaar begeleiding niet gewenst of niet mogeljk , , ,2 4 Wajong-uitkering , , ,3 5 overig , , ,2 6 overige jongeren, niet geregistreerd , , ,9 totaal werkloos en niet-actief bron:o+s 26

27 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid Geregistreerde werkloosheid stijgt naar 3,8% Om te komen tot de verschillende subgroepen is eerst gekeken naar de jongeren die geregistreerd staan als werkloze bij DWI of UWV. Op 1 januari 2014 stonden er bijna jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar geregistreerd bij DWI, UWV of bij beide instanties. Dit is 3,8% van alle Amsterdamse jongeren. Van de bijna jongeren die geregistreerd staan als werkloze behoren er begin 2014 ongeveer tot de werkloze beroepsbevolking (groep 5b in tabel 5.1) 7. Ten opzichte van voorgaande jaren is het aantal en aandeel geregistreerde werkloze jongeren gestegen. Figuur 5.2 Overlap werkloze beroepsbevolking en geregistreerde werkloosheid in totale populatie, 2014(procenten) bron: O+S Niet-westerse allochtone jongeren staan veel vaker dan westerse allochtone jongeren en autochtone jongeren geregistreerd als werkloze. Het afgelopen jaar is het aandeel geregistreerde werkloze jongeren van niet-westerse herkomst echter gedaald terwijl Amsterdamse jongeren van westerse en autochtone herkomst juist vaker ingeschreven stonden. Jonge mannen staan iets vaker dan jonge vrouwen geregistreerd, en 23 tot 27 jarige jongeren staan vaker te boek als werkloze dan 15 tot en met 22 jarigen. 7 Uit de enquête beroepsbevolking blijkt dat van de werkloze jongeren die geen opleiding meer volgen 53% ingeschreven staat bij DWI of UWV. Op basis hiervan is dit aantal tot stand gekomen. 27

28 Gemeente Amsterdam, Bureau Onderzoek en Statistiek Figuur 5.3 Geregistreerd werkloze jongeren in totale populatie, 2010, 2012, 2013 en 2014(procenten) jaar jaar jonge mannen jonge vrouwen Amsterdammers van niet-westerse herkomst Amsterdammers van westerse herkomst autochtone Amsterdammers totaal % bron: DWI en UWV/ bewerking O+S 5.3 Meer zoekperiodes en grotere instroom in 2013 In 2013 hebben de Jongerenloketten van DWI zoekperiodes opgelegd. Dit zijn er ruim meer dan in Van deze groep zijn jongeren na de zoekperiode daadwerkelijk ingestroomd bij DWI 8. Zowel het aantal opgelegde zoekperiodes als de daadwerkelijke instroom is in 2013 toegenomen ten opzichte van De belangrijkste verklaring hiervoor is dat meer jongeren zich hebben gemeld en dat meer jongeren na de zoekperiode terugkeerden bij DWI. Er stroomden gedurende jongeren uit, dit is veel meer dan in 2012 (3.324) en iets minder dan in 2011 (4.320). Per saldo is de uitstroom dus groter dan de instroom ( ). Jongeren kunnen positief, neutraal of negatief uitstromen. Positieve uitstroom wil zeggen uitstroom naar werk of een opleiding. Van alle jongeren die in 2013 uitstroomden was bij 40% sprake van positieve uitstroom. Dit is iets minder dan in 2012, maar meer dan in voorgaande jaren. Negatieve uitstroom wil zeggen dat jongeren uitstromen omdat zij niet meewerken aan een traject, dit kwam voor in 8% van de gevallen. Dit is minder dan in voorgaande jaren. Veertig procent stroomde uit met als label neutrale uitstroom. Dit zijn jongeren die om andere redenen uitstromen (bijvoorbeeld een verhuizing, maar ook 8 Jongeren tot en met 27 jaar hebben een wettelijke zoekperiode van vier weken voordat zij in aanmerking komen van een bijstandsuitkering. 28

29 Achtergronddocument bij fact sheet jeugdwerkloosheid 2014 jongeren die 27 worden en daarom niet langer meetellen als jongere). Het aandeel neutrale uitstroom is aanzienlijk toegenomen, omdat hiertoe ook de jongeren worden gerekend die zich na de zoekperiode niet meer gemeld hebben (en waarvan niet uit systemen is gebleken dat zij aan het werk of naar school zijn). Tabel 5.4 In- en uitstroom jongeren van 15 tot 27 jaar bij DWI, abs instroom uitstroom saldo uitstroom procenten aandeel positieve uitstroom aandeel neutrale uitstroom aandeel negatieve uitstroom totaal bron: DWI 5.4 Meestal voortijdig schoolverlaters begeleidt door BLP of Jongerenloket Jongeren tot 23 jaar die geen startkwalificatie hebben zijn in beeld bij de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. Op 1 oktober 2013 stonden er jongeren geregistreerd als voortijdig schoolverlater. Hiervan zijn jongeren aan het werk (en vallen dus onder groep 3, werkzaam), krijgen begeleiding (groep 6b) en bij jongeren is begeleiding niet gewenst of niet mogelijk (groep 6c). Er zijn verschillende vormen van begeleiding mogelijk. De meeste jongeren krijgen begeleiding van Bureau Leerplicht Plus (2.952) of het jongerenloket (957) 9. Tabel 5.5 Begeleiding niet schoolgaande jongeren zonder startkwalificatie per Oktober 2013 Vsv aan het werk Groep 2 of Vsv met begeleiding Groep 6b bureau leerplicht plus Groep 6b jongerenloket Groep 6a zorg Groep 6b inburgering Groep 6b 8 - justitie Groep 6b 37 Begeleiding niet gewenst of niet mogelijk Groep 6c totaal bron: DMO 9 Jongeren kunnen door meer dan 1 instantie begeleid worden. Voor de overzichtelijkheid wordt in tabel 6.3 maar 1 instantie per jongere weergegeven. Heeft een jongere begeleiding van het jongerenloket dan gaat dit voor andere begeleidingsinstanties. 29