Project Ad-Power: Van reclamewijsheid naar weerbaarheid



Vergelijkbare documenten
Huiswerk Informatie voor alle ouders

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode

Saxionstudent.nl CE 1

Producten en prijzen 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - -

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden

Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw.

Ouders en loopbaankeuzes

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten)

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Start duurzame inzetbaarheid

Les 1. Vergroten van kennis over psychische gezondheid. Zelfstandige verwerkingsles (achter de computer) is een project van Diversion en MIND

*** Enquête *** afstudeerscriptie over de huidige elektronische verbindingen*

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?

Stap 1. Wat wil jij?

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

Kenneth Smit Consulting -1-

Ict-puzzel voor het onderwijs

SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE SEPTEMBER 2017

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014

Lokale subsidies voor energiebesparing en duurzame energie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Voorbeeld oefentypes online e-learningmodules CommArt Int.

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ

Biontica Workshop Zelfredzaamheid & Zelfsturing

Maatschappelijke Stage

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer.

Toelichting bij het document opnameverklaring bij opname in een psychiatrisch ziekenhuis

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli In opdracht van Raad van State

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

ISBN Eerste druk, vierde oplage

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.

Monitor de Bibliotheek op school

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

Een natuurlijk proces

Pestprotocol Cazemierschool 2012

Handleiding Inschrijven bedrijfsteam. Ride for the Roses

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2

Teamtrainingen en teamdagen

Solliciteren bij bnr. Selectiecriteria juniormedewerker

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

KOOPZONDAGEN DE WINKELIER AAN HET WOORD

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding

2 Verkenning Literatuurverkenning

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Excellente werving, Excellente studenten. Studentenwerving

PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN

Communicatieplan eindopdracht PD

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Praktijkgericht Lezen 1

E-pupillen. Leeftijdskenmerken

Implementatie Leerlijnen

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan

Simulatie werkgroepbijeenkomst

PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK

Handleiding TechFinder: gebruikers

De voorzitter heet alle aanwezigen welkom en neemt kort de opzet van de vergadering door.

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

Godsdienstige stellingname collega

Outplacementprogramma Zilver

Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension. D2.1 GIFTED MODEL November 2012

Accountmanagers laten veel kansen liggen

De Ultieme Sollicitatie Gids.

1 Uit: Pedagogisch kader kindercentra 4-13 jaar

Projectformulier ten behoeve van Openbare Instellingen

Baan in Beeld. Outplacementprogramma Goud

De aandachtspuntenlijst

PLAN VAN AANPAK PUBLIC RELATIONS REGIONAAL COÖRDINATIE TEAM WAPENBROEDERS ZUIDELIJK NEDERLAND (versie 6)

Resultaten openbare marktconsultatie. Verkoop klooster Groot Bijstervelt Gemeente Oirschot. BIZOB-2011-SK-OIR-010 CONCEPT 19 april 2012

Antwoordformulier Kennisrotonde

STRUCTUUR. Evaluatie Best Practice. Dit project werd mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds.

VERSLAG PRACTICUM 6 Pattern Recognition. PCA

Alleen m.b.t. vergoedingen pedagogisch Instemming. medewerkers (hoofdstuk 1 uit de regeling) Advies

Eenzaamheid bij kinderen en jongeren

Stappenplan BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012

Beweeg Mee! De gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de collectieve verzekering voor de minima van de gemeente Den Haag

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers

Metacognitieve Therapie

Beschrijving S-Flex Orderimport

Studie naar de uitkomst van chirurgische en conservatieve behandeling van densfracturen bij oudere patiënten

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg

Wat 'cross-linking' betekent voor Rolling Stock

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur:

Aanbod Diensten Baan in Beeld

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF

Utrecht in Dialoog Wat doet Utrecht in Dialoog?...3 Netwerkorganisatie...3 Pool van dialoogbegeleiders ver de dialoog...

Rollenspel Jezus redt

Als uitgangspunt zijn er drie wensen waar jij uit kunt kiezen:

Transcriptie:

2012 Prject Ad-Pwer: Van reclamewijsheid naar weerbaarheid Fnds Mediawijzer.net 2011 Esther Rzendaal Universiteit van Amsterdam 1-10-2012

Inhud Achtergrnd prject Ad-Pwer 2 Onderzek 1 4 Onderzek 2 8 De interventie 12 1

Achtergrnd prject Ad-Pwer Binnen Mediawijzer.net is er een tenemende aandacht vr het vergrten van mediawijsheid d.m.v. media-educatieprgramma s. Een specifiek thema in deze prgramma s is reclamewijsheid (kennis ver reclame, bijvrbeeld begrip van het cmmerciële del van reclame). Hewel educatieprgramma s succesvl zijn in het vergrten van de reclamewijsheid van kinderen, zrgen deze prgramma s er niet per definitie vr dat kinderen beter in staat zijn m weerstand te bieden aan reclame. Wetenschappelijk nderzek wijst uit dat kinderen die wél ver de ndige reclamewijsheid beschikken, deze wijsheid niet gebruiken p het mment dat ze met reclame in aanraking kmen. 1 In andere wrden, wijsheid leidt niet autmatisch tt weerbaarheid. Dit nderzek laat echter k zien dat reclamewijsheid wel succesvl kan zijn in het verminderen van de geveligheid van kinderen vr reclame als zij aangesprd wrden m die wijsheid te gebruiken. Het is daarm van grt belang dat de bestaande reclame-educatieprgramma s, die zeer succesvl zijn in het vergrten van de reclamewijsheid van kinderen, uitgebreid wrden met interventies die kinderen stimuleren hun wijsheid te activeren en als kritisch afweermechanisme te gebruiken. Del en pzet Het del van prject Ad-Pwer is nderzeken wat vr srt interventie succesvl kan zijn in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Op basis van recente wetenschappelijke inzichten (nder andere het prefschrift waarp de hfdaanvrager recentelijk geprmveerd is 1 ) wrden verschillende typen interventies ntwikkeld en getest p effectiviteit. Een interventie is effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid als kinderen: (1) meer kritische gedachten hebben ver de reclame en geadverteerde prducten, (2) de reclame en geadverteerde prducten minder leuk vinden, en (3) de geadverteerde prducten minder graag willen hebben. De meest succesvlle interventie is verder uitgewerkt tt een reclameweerbaarheidsinterventie die direct inzetbaar is in de praktijk. Er zijn in ttaal twee verschillende interventies getest: 1. Een nline interventie (kan in de klas gebruikt wrden, maar is k thuis tegankelijk) waarin kinderen niet alleen uitgelegd krijgen dat ze misleid kunnen wrden dr reclame, maar waarin ze dat k persnlijk ervaren. Onderzek nder vlwassenen heeft namelijk laten zien dat mensen vaak het gevel hebben dat ze niet vatbaar zijn vr misleidende reclame en zich daarm niet weren tegen de invled ervan. 2 Dit nderzek liet k zien dat een interventie die mensen persnlijk laat ervaren dat ze wel degelijk misleid kunnen wrden dr reclame ervr zrgt dat zij veel kritischer naar reclame gaan kijken en daardr minder gevelig zijn vr de effecten ervan. 2. Een reclame-waarschuwing p TV waarin kinderen van een aantrekkelijke spkespersn (bijv. een bekend persn van tv) infrmatie krijgen ver reclame. Deze waarschuwing wrdt aangevuld met een pp-up die tijdens iedere cmmercial in beeld verschijnt en kinderen er aan herinnert m p te blijven letten. Uit nderzek blijkt namelijk dat kinderen die gestimuleerd wrden m na te denken terwijl ze naar een reclame kijken, veel kritischer zijn ver wat ze zien en hren in de reclame en daardr k minder gevelig zijn vr de effecten ervan. 3 1 Rzendaal, E. (2011). Advertising literacy and children s susceptibility t advertising. Universiteit van Amsterdam: Niet-gepubliceerd prefschrift. 2 Sagarin, B. J., Cialdini, R. B., Rice, W. E., & Serna, S. B. (2002). Dispelling the illusin f invulnerability: The mtivatins and mechanisms f resistance t persuasin. Jurnal f Persnality and Scial Psychlgy, 83, 526-541. 3 Rzendaal, E., Buijzen, M., & Valkenburg, P.M. (2012). Think-alud methd superir t thught-listing in increasing children's advertising defenses. Human Cmmunicatin Research, 38, 198 220. 2

In deze interventies wrdt dus niet alleen de reclamewijsheid van kinderen vergrt (dr hen iets uit te leggen f infrmatie te geven), maar wrdt k de reclameweerbaarheid gestimuleerd (interventie 1: dr ze persnlijk te laten ervaren dat ze misleid kunnen wrden; interventie 2: dr ze er aan te herinneren m p te blijven letten terwijl ze naar een reclame kijken) Delgrep Het prject fcust p 8-12-jarigen (bvenbuw basisnderwijs). De resultaten van het prject zijn relevant vr iedereen die zich in wil zetten vr de reclameweerbaarheid van kinderen. Dit zijn bijvrbeeld leerkrachten, ntwikkelaars lesmethden, nderzekers f mediabedrijven en adverteerders. Prjectuitverders Het prject is uitgeverd dr dr. Esther Rzendaal (Universiteit van Amsterdam) in samenwerking met Liesbeth Hp (Stichting Media Rakkers). Het prject is mede mgelijk gemaakt dr prf. dr. Mniek Buijzen (adviseur), dr. Eva van Reijmersdal (adviseur), Laura Buijs (nderzeksassistent) en Mieke Berkhut (nderzeksassistent), ten tijde van het prject allen verbnden aan de Universiteit van Amsterdam. 3

Onderzek 1 Infrmatie ver het nderzek Del Het del van dit nderzek was te nderzeken f een reclame-interventie in de vrm van een nline reclame-educatieprgramma waarin kinderen niet alleen uitgelegd krijgen dat ze misleid kunnen wrden dr reclame maar dat k persnlijk ervaren, effectief kan zijn in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Ratinale Wie? Waar? He? Onderzek nder vlwassenen heeft laten zien dat mensen vaak het gevel hebben dat ze niet vatbaar zijn vr misleidende reclame en zich daarm niet weren tegen de invled ervan. 2 Dit nderzek liet k zien dat een interventie die mensen persnlijk laat ervaren dat ze wel degelijk misleid kunnen wrden dr reclame ervr kan zrgen dat mensen meer gemtiveerd raken m kritisch naar reclame te kijken en daardr minder gevelig zijn vr de effecten ervan. Mensen hebben namelijk de neiging zich te weren tegen infrmatie waarvan zij denken dat die bedeld is m hen p een neerlijke manier te beïnvleden. 79 kinderen tussen de 10 en 13 jaar ud (gemiddelde leeftijd: X jaar; 49% jngens, 51% meisjes) Basisschl in Utrecht en Gelderland, Nederland Vr het del van dit nderzek ntwikkelden we een nline reclame-interventie bestaande uit twee delen: een educatieve reclameles en een zelfervaringsefening. Deel 1: educatieve reclameles Het eerste deel van de interventie bestnd uit een krte educatieve les ver het gebruik van experts in reclame. Experts wrden regelmatig als marketingtactiek gebruikt m een reclame en het geadverteerde prduct gelfwaardiger te maken. Het del van de les was m kinderen ervan bewust te maken dat reclames sms misleidend zijn mdat er niet legitieme experts, ftewel nep-experts, gebruikt wrden m het prduct aan te prijzen (een acteur die det alsf hij f zij een expert is), maar dat er k reclames zijn die echte experts gebruiken (iemand met specifieke kennis ver een bepaald prduct) en daarm niet f minder misleidend zijn. 4 Kinderen hebben deze kennis ndig m een reclame kritisch te kunnen berdelen. In de les werd aan de kinderen uitgelegd dat ze echte van nep-experts kunnen nderscheiden aan de hand van twee simpele regels. Regel 1: Een expert met een échte expert zijn en niet iemand die net det alsf hij een expert is (hun naam en berep met genemd wrden). Regel 2: Een expert met heel veel afweten van het prduct dat hij/zij prbeert te verkpen. Om de kinderen te laten efenen met deze regels, kregen ze twee vrbeelden te zien; één waarin een echte expert te zien was en één waarin een nep-expert gebruikt werd m het prduct aan te prijzen. 4 We erkennen dat het hebben van relevante expertise niet de enige factr is die bepalend is vr de al dan niet misleidende aard van reclame. Z zu een echte expert die een bepaald vrdeel van een prduct benadrukt alleen mdat hij f zij daarvr betaald wrdt k als misleidend gezien kunnen wrden. Het del van dit nderzek was echter m het nderzek van Sagarin en cllega s (2004, zie vetnt 2) te repliceren met kinderen en daarm hebben we ervr gekzen m ns te richten p het aanwezig dan wel afwezig zijn van relevante expertise. 4

Afbeelding 1. Vrbeeld van reclame met een echte (legitieme) expert Telichting: Dit is een still van een tv-cmmercial vr Max Factr, een csmeticamerk. Vlgens de twee regels is deze reclame niet misleidend, mdat er een échte expert in te zien is. De reclame laat een vruw zien genaamd Marie-Sphie Steenaert. Zij is een bekende visagist en werkt.a. vr Max Factr. Zwel haar naam en berep zijn nder in het scherm te zien. In de reclame verteld ze ver haar werk en de vrdelen van Max Factr-prducten. Omdat ze visagiste is, kan ze gezien wrden als een echte (legitieme) expert p het gebied van make-up prducten. Afbeelding 2. Vrbeeld van reclame met een nep (niet legitieme) expert Telichting: Dit is een still van een tv-cmmercial vr Oral-B, een mndverzrgingsmerk. Vlgens de twee regels is deze reclame misleidend, mdat er een nepexpert te zien is. De man in de reclame lijkt p een tandarts en verteld ver de vrdelen van Oral-B tandpasta. Er is echter geen enkel bewijs aanwezig dat de man een echte tandarts is (zijn naam en berep wrden niet vermeld) en daarm kan hij gezien wrden als een nep (niet-legitieme) expert. 5

Resultaten Deel 2: zelfervaringsefening Het tweede deel van de interventie bestnd uit een zelfervaringsefening. Deze efening had als del m kinderen te mtiveren hun kennis ver het gebruik van experts als marketingtechniek te activeren en te gebruiken m reclames kritisch te berdelen dr hen zelf te laten ervaren dat ze vr de gek gehuden (misleid) kunnen wrden dr reclames waarin nep-experts gebruikt wrden. In de zelfervaringsefening kregen de kinderen een reclame te zien waarin een nepexpert het geadverteerde prduct aanprijst. Vervlgens mesten ze antwrd geven p de vraag f de expert in de reclame een échte expert f een nep-expert was. Het antwrd dat ze gaven bleef zichtbaar in het scherm m kinderen te cnfrnteren met hun eigen antwrd. Vervlgens kregen ze de vlgende tekst te zien: Kijk ng eens ged naar je antwrd. Is het je pgevallen dat de expert in de reclame een nepexpert is? Als je dacht dat deze expert een échte expert is dan ben je vr de gek gehuden! Het nderzek Om de effectiviteit van de reclame-interventie te testen werden de deelnemende kinderen ad randm tegewezen aan vier verschillende grepen. Grep 1: alleen educatieve les (deel 1) Grep 2: alleen zelfervaringsefening (deel 2) Grep 3: cmbinatie educatieve les en zelfervaringsefening (deel 1 + deel 2) Grep 4: geen interventie (cntrlegrep) Na deelname aan de interventie werden de kinderen gevraagd m een nline vragenlijst in te vullen waarin ze verschillende reclames te zien kregen en gevraagd werden naar hun huding ten pzichte van de reclames en de geadverteerde prducten. Vrbeelden van vragen zijn: Vind je deze reclame eerlijk?, Vind je deze reclame leuk?, en Vind je [merknaam] leuk? Het effect van de educatieve les (deel 1): Kinderen die deelnamen aan de educatieve les vnden reclames waarin nep-experts te zien waren neerlijker en minder leuk dan de kinderen die geen reclameles kregen (cntrlegrep). Beide grepen verschilden niet in hun huding ten pzichte van de geadverteerde merken. Dit suggereert dat de negatievere huding ten pzichte van de reclame niet autmatisch wrdt vergeheveld p het geadverteerde merk. Vr reclames waarin échte experts te zien waren, werden geen verschillen gevnden. Kinderen die deelnamen aan de educatieve les vnden die reclames net z eerlijk en leuk als kinderen die geen reclameles kregen (cntrlegrep). Ok verschilden beide grepen niet in hun huding ten pzichte van de geadverteerde merken. Deze resultaten laten zien dat een les ver het misleidende gebruik van experts in reclame kinderen niet weerbaar maakt tegen alle reclames. Het zrgt er wel vr dat ze beter nderscheid kunnen maken tussen misleidende en niet-misleidende reclame en met een meer kritische blik naar misleidende reclames gaan kijken. Het effect van de zelfervaringsefening (deel 2): Kinderen die deelnamen aan de zelfervaringsefening vnden reclames waarin nepexperts te zien waren net z eerlijk en net z leuk als kinderen die deze efening niet 6

kregen. Ok verschilden beide grepen niet in hun huding ten pzichte van de geadverteerde merken. Vr reclames waarin échte experts werden gebruikt werden wél verschillen gevnden. Kinderen die deelnamen aan de zelfervaringsefening vnden die reclames en de geadverteerde merken minder leuk dan kinderen die de efening niet gekregen. Deze resultaten laten zien dat een efening waarin kinderen zelf ervaren dat ze misleid kunnen wrden dr reclame hen niet weerbaarder maakt ten pzichte van misleidende reclame. In plaats daarvan zrgt het ervr dat ze meer weerstand bieden tegen reclames waarin échte experts gebruikt wrden. Het effect van de educatieve les in cmbinatie met de zelfervaringsefening (deel 1 + 2) Er werden geen verschillen gevnden tussen kinderen die deelnamen aan de educatieve les in cmbinatie met de zelfervaringsefening en kinderen die alleen de educatieve les kregen (deel 1), kinderen die alleen de zelfervaringsefening kregen (deel 2), en kinderen die helemaal geen interventie kregen (cntrlegrep). Kinderen die de deelnamen aan zwel de educatieve les en de zelfervaringsefening vnden reclames waarin nep-experts te zien waren net z eerlijk en leuk als alle andere kinderen. Ok verschilden de kinderen niet in hun huding ten pzichte van de geadverteerde merken. Vr reclames waarin échte experts te zien waren, werden k geen verschillen gevnden. Deze resultaten laten zien dat een educatieve les ver reclame gevlgd dr een efening waarin kinderen zelf ervaren dat ze misleid kunnen wrden dr reclame hen niet weerbaarder maakt ten pzichte van misleidende reclame. Het is zelfs z dat het psitieve effect van een educatieve les p de reclameweerbaarheid van kinderen (zie eerste resultaten) teniet gedaan wrdt als deze gevlgd wrdt dr een zelfervaringsefening. Take aways Een interventie in de vrm van een nline educatieve les ver het misleidende gebruik van experts in reclame is effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Een les ver het misleidende gebruik van experts in reclame maakt kinderen niet weerbaar maakt tegen alle reclames. In plaats daarvan zrgt het ervr dat ze beter in staat zijn nderscheid te maken tussen misleidende en niet-misleidende reclame en met een meer kritische blik naar misleidende reclames gaan kijken. Een efening waarin kinderen zelf ervaren dat ze misleid kunnen wrden dr reclame (in ieder geval zals vrmgegeven in dit nderzek) was niet effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. 7

Onderzek 2 Infrmatie ver het nderzek Del Het del van dit nderzek was te nderzeken f een reclame-interventie in de vrm van een waarschuwing p TV dr een aantrekkelijke spkespersn (een bekend character) effectief kan zijn in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Ok wrdt nderzcht f een herinnering aan deze waarschuwing tijdens het kijken van reclame de reclameweerbaarheid verder kan vergrten. Ratinale Wie? Waar? He? Uit eerder nderzek is gebleken dat kinderen die gestimuleerd wrden m na te denken terwijl ze naar een reclame kijken, veel kritischer zijn ver wat ze zien en hren in de reclame en daardr k minder gevelig zijn vr de effecten ervan. 159 kinderen tussen de 8 en 10 jaar ud (gemiddelde leeftijd: 8,7 jaar; 45% jngens, 55% meisjes) Basisschl in Apeldrn (Gelderland) en Badhevedrp (Nrd-Hlland), Nederland Vr het del van dit nderzek ntwikkelden we een krte videcmpilatie en verschillende reclame-interventies. Videcmpilatie De videcmpilatie bevatte een fragment uit de Nederlandse televisieserie Spangas (Zapp), gevlgd dr een reclamebumper en een reclameblk met drie cmmercials. Twee van deze cmmercials waren gericht p vlwassenen (ABN AMRO bank en Glrix tiletreiniger) en één cmmercial was gericht p kinderen (Nutella chcpasta). De ttale videcmpilatie duurde ngeveer 4 minuten. In dit nderzek richtten we ns enkel p de reacties van kinderen p de Nutella-reclame. Reclame-interventies Het type reclame-interventie dat in dit nderzek getest werd is een reclamebumper p TV waarin kinderen dr het karakter Olec (een bestaand karakter bekend van Zapp) gewaarschuwd wrden dat er een reclameblk aankmt. We hebben vier inhudelijk verschillende varianten van deze interventie ntwikkeld en met elkaar vergeleken. Variant 1: infrmatieve waarschuwing De kinderen werden in de reclamebumper vrafgaand aan het reclameblk dr het karakter Olec gewaarschuwd met de tekst: Nu kmen de reclames, maar let p: Reclames willen dat jij iets leuk gaat vinden en gaat kpen. Deze infrmatieve waarschuwing werd zwel in beeld (tekst) als in geluid (vice-ver) weergegeven en had als del m de kennis van kinderen ver het cmmerciële del van reclame te vergrten. Variant 2: evaluatieve waarschuwing De kinderen werden in de reclamebumper vrafgaand aan het reclameblk dr Olec gewaarschuwd met de tekst: Nu kmen de reclames, maar let p: Reclames zijn niet eerlijk. Ze vertellen sms dingen die niet waar zijn. Deze evaluatieve waarschuwing werd zwel in beeld (tekst) als in geluid (vice-ver) weergegeven en 8

had als del m de kritische huding van kinderen ten pzichte van reclame te vergrten. Variant 3: infrmatieve waarschuwing plus herinnering Kinderen kregen de infrmatieve waarschuwing zals beschreven bij interventie 1 en werden tijdens het reclameblk k aan deze waarschuwing herinnert dr Olec die tijdens iedere reclame krt in beeld verscheen met een rd waarschuwingsvlaggetje in zijn hand. Deze herinnering had als del de kinderen te stimuleren p te blijven letten. Uit nderzek blijkt namelijk dat kinderen die gestimuleerd wrden m na te denken terwijl ze naar een reclame kijken, veel kritischer zijn ver wat ze zien en hren in de reclame en daardr k minder gevelig zijn vr de effecten ervan. 3 Variant 4: evaluatieve waarschuwing plus herinnering Kinderen kregen de evaluatieve waarschuwing zals beschreven in interventie 2 en werden tijdens het reclameblk k aan deze waarschuwing herinnert dr Olec die tijdens iedere reclame krt in beeld verscheen met een rd waarschuwingsvlaggetje in zijn hand. Afbeelding 3. De infrmatieve waarschuwing (variant 1) Afbeelding 4. De evaluatieve waarschuwing (variant 2) 9

Afbeelding 5. De herinnering tijdens het kijken van een reclame (variant 3 en 4) Resultaten Het nderzek Om de effectiviteit van de verschillende interventie-varianten te testen werden de deelnemende kinderen ad randm tegewezen aan vijf verschillende grepen. Alle grepen kregen de hierbven beschreven videcmpilatie te zien met één (f geen) van de vier interventies: Grep 1: alleen infrmatieve waarschuwing (variant 1) Grep 2: alleen evaluatieve waarschuwing (variant 2) Grep 3: infrmatieve waarschuwing plus herinnering (variant 3) Grep 4: evaluatieve waarschuwing plus herinnering (variant 4) Grep 5: geen interventie (cntrlegrep) Na het kijken van de videcmpilatie werden de kinderen gevraagd m een vragenlijst in te vullen met vragen ver.a. hun huding ten pzichte van de Nutellareclame en het merk Nutella. Vrbeelden van vragen zijn: Vind je deze reclame eerlijk?, Vind je deze reclame leuk?, en Vind je Nutella leuk? Kinderen die vrafgaand aan het reclameblk gewaarschuwd werden vr het cmmerciële del van reclame (variant 1) waren zich meer bewust van het verkpdel van de Nutellareclame dan kinderen die geen enkele waarschuwing kregen. Dit verhgde bewustzijn van het verkpdel zrgde echter niet vr een stijging van hun reclameweerbaarheid. Zij waren net z kritisch ver de Nutella-reclame en vnden de reclame en het merk Nutella net z leuk als kinderen die geen waarschuwing kregen. Maar als kinderen tijdens het kijken van de Nutella-reclame herinnert werden aan de infrmatieve waarschuwing (variant 2), veranderde er wél iets in hun reclameweerbaarheid. Dat wil zeggen dat de waarschuwing in cmbinatie met de herinnering ervr zrgde dat kinderen een meer kritische huding hadden ten pzichte van de reclame en de reclame minder leuk vnden. Dat zrgde er vervlgens weer vr dat ze het merk Nutella k minder leuk gingen vinden en minder graag wilden hebben. Kinderen die vrafgaand aan het reclameblk gewaarschuwd werden vr het mgelijke misleidende karakter (variant 3) hadden een grtere reclameweerbaarheid dan kinderen die 10

geen enkele waarschuwing kregen. Zij hadden niet alleen een meer kritische huding ten pzichte van de Nutella-reclame, maar vnden de reclame en het merk Nutella k minder leuk en wilden Nutella minder graag hebben. Het maakte niet uit f kinderen k ng een herinnering aan de waarschuwing kregen tijdens het kijken (variant 4). De evaluatieve waarschuwing was met en znder herinnering even succesvl in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Take aways Een interventie in de vrm van een aantrekkelijke spkespersn die kinderen waarschuwt vr het cmmerciële del van reclame (infrmatieve waarschuwing) is alleen effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen als zij tijdens bltstelling aan reclame herinnert wrden aan deze waarschuwing. Een interventie in de vrm van een aantrekkelijke spkespersn die kinderen waarschuwt vr de mgelijk misleidende aard van reclame (evaluatieve waarschuwing) is effectief in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen, k als zij géén herinnering krijgen tijdens bltstelling aan reclame. Indien het gewenste del is m de televisiereclameweerbaarheid van kinderen te vergrten, lijkt een evaluatieve waarschuwing in een reclamebumper vrafgaand aan een reclameblk, de meest geschikte interventie vanwege het implementatiegemak (er is geen herinnering ndig). Het gebruik van een bekend character als spkespersn is een effectieve manier m een reclamewaarschuwing naar kinderen te cmmuniceren. 11

De interventie In dit prject zijn twee verschillende reclameweerbaarheidsinterventies getest p effectiviteit met als del de meest succesvlle verder uit te werken tt een interventie die direct inzetbaar is in de praktijk. Omdat de resultaten van nderzek 2 de meest betruwbare en eenduidige effecten laten zien, is de interventie uit dit nderzek (een reclamewaarschuwing dr een aantrekkelijke spkespersn ) verder uit te werken in een praktisch inzetbare interventie. Reccie De resultaten van nderzek 2 lieten zien dat een interventie in de vrm van een aantrekkelijk karakter dat kinderen alert maakt p de cmmerciële en sms misleidende aard van reclame effectief kan zijn in het vergrten van de reclameweerbaarheid van kinderen. Op basis van dit inzicht is het nline karakter Reccie ntwrpen. Reccie is een srt virtuele Lekie die vrlichting geeft ver geld en reclame p internet. Reccie heeft als del m kinderen te helpen nline reclame als zdanig te herkennen en hen aan te spren hun reclamewijsheid te gebruiken m die reclame met een kritische blik te bekijken. Op deze manier bevrdert Reccie de eerlijkheid van nline reclame. Het is de bedeling dat Reccie als duidelijk herkenbare markering bij alle nline reclame-uitingen p kinderwebsites verschijnt en hen waarschuwt vr reclame ( Let p! Dit is reclame ). Er zullen verschillende acties ndernmen wrden m kinderen kennis te laten maken met Reccie. Z zien we hem.a. terug in het gratis lesmateriaal Gratis Geld bestaat Niet vr basis- en middelbare schlen. In het lesmateriaal maakt Reccie kinderen bewust van het cmmerciële del van reclame en leert hij hen een kritische huding ten pzichte van reclame aan (vergrten reclamewijsheid). Dr Reccie terug te laten keren bij nline reclameuitingen wrden kinderen er aan herinnert m hun reclamewijsheid te gebruiken. Vr het succes van Reccie is het belangrijk dat verschillende partijen, zals adverteerders, explitanten van (kinder)websites en beleidsmakers, het belang inzien van Reccie en hun medewerking verlenen aan de implementatie ervan. Om draagvlak te creëren is Stichting Media Rakkers al geruime tijd in gesprek met deze partijen. Z maakt de stichting samen met.a. de Reclame Cde Cmmissie, Habb, gsupermdel, Kids Channel, en Hyves deel uit van een werkgrep ver digitale kinderreclame en regelgeving. Op 24 januari 2013 wrdt er een speciale partnerbijeenkmst gerganiseerd in Nieuwsprt Den Haag vr zwel participanten en vrienden van Stichting Media Rakkers en relevante plitici van de Ministeries van Onderwijs, Ecnmische Zaken en VWS, waar de uitkmsten van de werkgrep ver digitale kinderreclame en regelgeving besprken zullen kmen. Ok zal Reccie die middag gelanceerd wrden. 12