Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Raadsbrief met betrekking tot Brzo-bedrijven Programma / Programmanummer Klimaat & Energie/1022 en / 1012 BW-nummer Portefeuillehouder J. van der Meer/Th. De Graaf Samenvatting Op 24 januari 2011 heeft u een brief ontvangen van de Gelderse Milieufederatie (gmf) naar aanleiding van de grote brand en calamiteit bij het bedrijf Chemie-Pack te Moerdijk. De gmf verzoekt u om haar te informeren over de veiligheidsituatie van soortgelijke bedrijven waarvoor u het bevoegd gezag bent. In overleg met de burgemeester is ervoor gekozen eerst de Raad te informeren voordat informatie wordt verstrekt aan externe groepen. In dit voorstel adviseren wij u de Raad te informeren middels de bijgevoegde brief. Na het informeren van de Raad zullen wij, middels een collegevoorstel, een brief van soortgelijke strekking sturen aan de Gelderse Milieufederatie. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. G660, Jan de Koster, 2880 ambtelijk voorstel 18 oktober 2011 Registratienummer 11.0021241 Ter besluitvorming door het college Brief aan de raad over Brzo-bedrijven vast te stellen. Paraaf akkoord Leidinggevende ir. J.M. Verburg, G660 Programmamanagers M. Hustinx en E. Boelaars Programmadirecteur E. van Aalzum (wnd) Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 31 oktober 2011 nummer: 3.6 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Gemeentesecretaris Portefeuillehouder Collegevoorstel.doc
Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen 31 oktober 2011 Ons kenmerk A700/11.0022321 Contactpersoon Martin Ruiter Onderwerp BRZO-bedrijven Nijmegen uw brief Direct telefoonnummer 06-52717402 Geachte leden van de raad, Naar aanleiding van de grote brand bij het bedrijf Chemie-Pack in Moerdijk van 5 januari 2011 hebben wij van verschillende kanten verzoeken om informatie ontvangen over bedrijven in Nijmegen die vallen onder het Besluit risico s zware ongevallen (Brzo, de Nederlandse implementatie van de Europese richtlijn Seveso II). Wij vinden het belangrijk dat ook de raad beschikt over een goed beeld van de plaatselijke situatie, vandaar deze raadsinformatiebrief. In deze brief geven wij antwoord op de volgende vragen: 1. Welke bedrijven zijn in (de omgeving van) Nijmegen gevestigd die vallen onder de Brzoregelgeving? 2. Wat produceren deze bedrijven en welke risico s gaan met deze bedrijvigheid gepaard? 3. Wie is verantwoordelijk voor het toezicht op deze bedrijven ( bevoegd gezag ); 4. Wat doen wij om de risico s van Brzo-bedrijven in Nijmegen beheersbaar te houden? Welke Brzo-bedrijven zijn in (de omgeving van) Nijmegen gevestigd? De Brzo-wetgeving maakt onderscheid tussen zwaardere en lichtere vormen van toezicht. Bedrijven die vallen onder de zwaardere categorie moeten een srapport (VR) opstellen. In beginsel wordt voor deze bedrijven ook een rampbestrijdingsplan opgesteld. Bedrijven die behoren tot de lichtere categorie moeten een preventiebeleid ter voorkoming van (zware) ongevallen opstellen 1. Binnen onze gemeentegrenzen zijn drie bedrijven gevestigd die VR-plichtig zijn en vallen onder het zwaardere Brzo-regime: + TWO Chemical Logistics BV (voorheen Te Winkel en Oomes BV); + NXP Nijmegen BV; + Koole Tankstorage BV. In de omgeving van Nijmegen was tot twee jaar geleden één Brzo-bedrijf gevestigd waarbij een calamiteit directe gevolgen kon hebben voor inwoners van Nijmegen, te weten Formuchem BV in Elst 2. 1 Van dergelijke bedrijven wordt dus wel verwacht dat men een preventiebeleid voert. Ook vinden er regelmatig controles plaats. Na het verloren gaan van het bedrijf CP Kelco BV op 11 juli 2009 valt in Nijmegen geen bedrijf meer onder de lichtere categorie binnen het Brzo. 2 Dit bedrijf wordt ontmanteld, zie ook volgende paragraaf.
1 Voor de goede orde merken wij op, dat er uiteraard ook andere bedrijven in Nijmegen (en omgeving) zijn gehuisvest die worden aangemerkt als risicovol, maar niet onder het Brzo-regime vallen, zoals bijvoorbeeld verkooppunten van consumentenvuurwerk of LPG-tankstations. Voor een compleet overzicht verwijzen wij naar www.risicokaart.nl en naar het regionale risicoprofiel (zie www.vrgz.nl). Wat produceren de Brzo-bedrijven en welke risico s gaan met deze bedrijvigheid gepaard? TWO Chemical Logistics BV is een bedrijf voor op- en overslag van chemische stoffen en verfstoffen. Volgens de vergunning kunnen tot 11.220 ton chemische producten worden opgeslagen. Op het bedrijf worden géén goederen opgeslagen die vallen onder de categorie explosief van de Wet milieubeheer. Bij een brand kunnen toxische verbrandingsproducten vrijkomen. NXP Nijmegen BV ontwikkelt en fabriceert halfgeleiders (chips, transistoren en dioden). Bij het vervaardigen worden veel gevaarlijke stoffen gebruikt. Er zijn alleen werkvoorraden gevaarlijke stoffen aanwezig, er is geen magazijnopslag. Koole Tankstorage BV is een opslagbedrijf dat grondstoffen voor de levensmiddelenindustrie (vetten) opslaat met de classificatie gevaarlijk voor het aquatisch milieu. Het bedrijf moet vanwege deze (potentiële) milieueffecten een VR opstellen. Bij Koole worden geen stoffen opgeslagen die volgens de milieuwetgeving als brandbaar, toxisch of ontplofbaar aangemerkt worden. Er zijn geen realistische rampscenario s denkbaar, daarom is voor Koole Tankstorage BV ook geen rampbestrijdingsplan opgesteld. Wel beschikt de brandweer over alle benodigde gegevens van het bedrijf. Formuchem BV in Elst was tot twee jaar geleden een producent van landbouwchemicaliën en farmaceutische grondstoffen. Bij brand konden toxische verbrandingsproducten vrijkomen. In het bedrijf worden al twee jaar geen bestrijdingsmiddelen geproduceerd. Het terrein en de opstallen zijn onlangs verkocht aan een bedrijf dat met de gemeente Overbetuwe heeft afgesproken dat de milieuvergunning voor een bestrijdingsmiddelenbedrijf kan worden ingetrokken. De gemeente Overbetuwe gaat daar binnenkort een procedure voor opstarten. Wie is verantwoordelijk voor het toezicht op deze bedrijven? In onderstaand schema is in kaart gebracht, welke overheidsorganisatie het bevoegde gezag is voor welk bedrijf in het kader van het Brzo: Bedrijf TWO Chemical Logistics BV Koole Tankstorage BV NXP Nijmegen BV Formuchem BV Bevoegd gezag in het kader van Brzo gemeente Nijmegen gemeente Nijmegen Provincie Gelderland Gemeente Overbetuwe
2 Wat doen wij om de risico s van Brzo-bedrijven in Nijmegen beheersbaar te houden? Helder is dat Brzo-bedrijven binnen of in de nabijheid van gemeentegrenzen risico s met zich meebrengen. Deze bedrijven vallen niet voor niets onder de Brzo-wetgeving. Voor de beide bedrijven waarvoor de gemeente Nijmegen het bevoegde gezag is (TWO Chemical Logistics en Koole Tankstorage BV) zorgen wij via een periodiek controle- en handhavingsregime ervoor dat de geldende wettelijke kaders worden nageleefd. Controles in het kader van de Wet Milieubeheer vinden twee keer per jaar plaats. Het gaat dan om geluids-, bodem-, afval-, brandveiligheidsvoorschriften. De controle in het kader van de Wet milieubeheer duurt een dagdeel en wordt uitgevoerd door de handhaver van de afdeling Milieu. De controle vanuit de Brzo-regelgeving vindt eenmaal per jaar plaats en duurt één of twee dagen. Bij deze controles wordt gekeken naar de zogeheten veiligheidsorganisatie 3 van het bedrijf. De Brzo-inspectie wordt uitgevoerd door een team bestaande uit handhavers van de Arbeidsinspectie, de Regionale brandweer en de afdeling Milieu van de gemeente Nijmegen. Bij Brzo-inspecties van een Nijmeegs bedrijf neemt altijd een inspecteur van onze afdeling Milieu deel. Wat zijn de uitkomsten van onze controles? Ten aanzien van TWO Chemical Logistics BV hebben de laatste controles plaatsgevonden op 24 september 2010, 16 november 2010 en 4 april 2011. Tijdens de milieucontroles zijn enkele kleinere tekortkomingen gevonden in de brandwerendheid van wanden van opslaghallen die inmiddels zijn hersteld. Ook zijn enkele overtredingen geconstateerd die betrekking hebben op de arbeidsveiligheid en waarop de Arbeidsinspectie is gaan handhaven. In 2009 is een zwaardere overtreding geconstateerd omdat de sprinklerinstallatie niet geschikt bleek om brandbare stoffen in glazen en kunststof verpakkingen te blussen. Vanwege deze constatering zijn deze goederen in november 2010 verhuist naar een vestiging elders. Er loopt nog een juridische procedure met TWO Chemical Logistics over de vraag hoe de feitelijke veiligheidssituatie in de milieuvergunning moet worden vastgelegd. TWO Chemical Logistics moet nog aantonen dat de feitelijke veiligheidssituatie in met name de oude hallen op orde is. Koole Tankstorage BV is in 2009, 2010 en recentelijk op 28 april 2011 geïnspecteerd in het kader van de Brzo-wetgeving. In 2009 en 2010 is geconstateerd dat het bedrijf niet voor alle relevante installaties de gevaren had geïdentificeerd en de risico's daarvan had beoordeeld. Het in beeld brengen van risico s kan met behulp van verschillende soorten veiligheidsstudies. We zijn met het bedrijf nog in gesprek over welke soort veiligheidsstudie het meest geschikt is om de risico s bij Koole Tankstorage BV in beeld te brengen. Vanuit het kader van de Wet milieubeheer wordt het bedrijf jaarlijks bezocht. In 2010 zijn uitsluitend opmerkingen geplaatst ten aanzien van de kwaliteit van het geloosde bedrijfsafvalwater. Helder is dat Koole Tankstorage BV geen gevaar oplevert voor omwonenden. Zoals eerder aangegeven is ten aanzien van NXP Nijmegen BV de provincie Gelderland het bevoegde gezag, ten aanzien van Formuchem BV de gemeente Overbetuwe. Er worden zowel milieucontroles uitgevoerd als inspecties in het kader van het Brzo. De milieucontroles worden 3 De veiligheidsorganisatie is een samenstel van procedures en documenten dat ervoor moet zorgen dat de kans op een ramp aanvaardbaar en de mogelijke gevolgen zo klein mogelijk zijn. Te denken valt aan opslagprocedures, opleiding en instructie van het personeel, risico-analyses, noodorganisatie, noodplan, etc.
3 uitgevoerd door medewerkers van de provincie. De gemeente Nijmegen is niet betrokken bij deze milieucontroles en er zijn dus ook geen resultaten van de controles bekend. Bij de Brzo-inspecties bij NXP Nijmegen BV is de gemeente Nijmegen via een medewerker van de afdeling Milieu wel betrokken. Tijdens de inspectie van 2010 zijn slechts enkele kleinere aandachtspunten geconstateerd met betrekking tot het archiveren en eenvoudig terugvinden van documentatie over het onderhoud van installaties. Ambtelijk wordt met de provincie overlegd zodat wij in de toekomst wel worden geïnformeerd over de milieucontroles bij NXP Nijmegen BV. Ook de gemeente Overbetuwe gaan we vragen om totdat de vergunning van Formuchem BV is ingetrokken wij over controles in het kader van het Brzo worden geïnformeerd. Wat doen we verder? Naast de controles houden we in ons ruimtelijk ordeningsbeleid rekening met Brzo-bedrijven. Zo worden bij voorkeur geen kwetsbare groepen in de omgeving van dergelijke bedrijven gehuisvest. We informeren onze burgers over deze bedrijven door ze op te nemen in de risicokaart van de provincie. Tenslotte maken de sregio en de brandweer ook plannen ter voorbereiding op een calamiteit. De rampbestrijdingsplannen worden om de drie jaar geactualiseerd. De brandweer oefent jaarlijks met deze bedrijven. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, mr. Th.C. de Graaf drs. B. van der Ploeg