PROJECT PORTFOLIO MANAGEMENT IN NEDERLAND, DE STAND VAN ZAKEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PROJECT PORTFOLIO MANAGEMENT IN NEDERLAND, DE STAND VAN ZAKEN"

Transcriptie

1 STRATEGY ORGANISATION & GOVERNANCE CORPORATE IT EXECUTION PROJECT PORTFOLIO MANAGEMENT IN NEDERLAND, DE STAND VAN ZAKEN ONDERZOEK NAAR DE VOLWASSENHEID VAN PPM IN NEDERLAND WHITE PAPER, JUNI 2010 Copyright 2010 by Nolan, Norton & Co. All rights reserved

2 P roject Portfolio Management, waarom nu? De eerste tekenen van economisch herstel worden zichtbaar. De recessie heeft een flinke impact gehad op veel bedrijven. Onderzoek toont aan dat bedrijven juist in tijden van economische recessie hun slag kunnen slaan door toekomstgericht en weloverwogen te investeren. Het rendement op het project portfolio dat kan bijdragen aan het onderscheidend vermogen van de onderneming is daarom van toenemend belang. Project Portfolio Management in het kort Project Portfolio Management is het gecentraliseerd managen van het project portfolio om te komen tot een optimaal project portfolio in lijn met strategische doelen van de organisatie. Project Portfolio Management stelt een organisatie in staat: 1. Een transparant overzicht te geven van de belangrijkste investeringen in projecten, de voortgang en de daarmee samenhangende onderlinge afhankelijkheden en risico s; 2. Betere strategie executie te realiseren door het afstemmen van het project portfolio op strategische doelen en ambities van de organisatie; 3. Een efficiënte toewijzing van middelen te maken met behulp van een gestructureerd proces van prioritering; 4. Slecht presterende projecten te beëindigen en financiële middelen te herverdelen. Project Portfolio Management (PPM) maximaliseert het rendement op projecten door gestructureerd prioriteiten te stellen in lijn met strategische doelstellingen. Toch blijken in de dagelijkse praktijk veel organisaties moeite te hebben met het beheersen van het project portfolio. De symptomen zijn herkenbaar. Vaak bestaat onvoldoende inzicht in wat de werkelijk strategische projecten zijn en hoe deze zich verhouden tot de strategische doelstellingen. Het aantal projecten is in veel organisaties oncontroleerbaar groot, er bestaat overlap of juist strijdigheid tussen doelstellingen van verschillende projecten en het beoogde rendement op het project portfolio wordt vaak niet gerealiseerd of is onbekend bij aanvang of achteraf. Nolan, Norton & Co. heeft onderzoek gedaan naar de volwassenheid van Project Portfolio Management. Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek en beschrijft een aantal verbetermogelijkheden. V olwassenheid PPM in Nederland, het onderzoek Opzet PPM onderzoek: De vragenlijst bestaat uit 30 meerkeuze vragen; De beantwoording van de vragen vindt plaats op een schaal van zeer beperkt (1) tot maximaal (4); Deelname aan het onderzoek is anoniem; Het onderzoek betreft een web based self assessment; Het onderzoek is uitgezet bij een representatieve groep organisaties. Voor het onderzoek is een PPM-raamwerk gehanteerd dat twee dimensies kent. De PPM- volwassenheid binnen een organisatie wordt bepaald door de strategische consistentie en de mate van portfolio control. Bij strategische consistentie gaat het om het in lijn zijn van de geselecteerde projecten met de door de onderneming gestelde strategische doelen. De projecten moeten aantoonbaar bijdragen aan deze strategische doelen. De tweede dimensie, portfolio control, is gericht op het beheersen van het portfolio management proces en op het structureren en organiseren van het project portfolio. Samengevat gaat het bij consistentie om de juiste dingen doen en bij control om de dingen juist doen. 2

3 Structuur Gedrag Tooling Randvoorwaarden Control De dingen juist doen Mate waarin het proces omtrent het project portfolio beheerst wordt Transparantie van proces Besluitvormingscriteria helder en bekend Discipline in gedrag Naleven van afspraken Bewustzijn binnen de organisatie Project porfolio inzichtelijk en beheersbaar Prioritering van portfolio wordt ondersteund Financiële sturing op portfolio wordt ondersteund Voldoende executiekracht om projecten uit te voeren Expliciete, zichtbare managementsteun voor PPM Consistentie De juiste dingen doen Mate waarin de geselecteerde projecten in lijn zijn met de door de organisatie gestelde strategische doelen Toewijzing strategische thema s aan leden van het managementteam Integratie PPM-proces in reguliere planning & control cyclus Frequente communicatie over keuzes en besluiten omtrent portfolio Begrijpelijke en logische keuzes Inzichtelijke vertaling van strategie naar project portfolio Transparante bijdrage van projecten aan strategische doelstellingen Bedrijfsstrategie actueel en bekend Concrete strategische doelstellingen waarop portfoliokeuzes gebaseerd kunnen Figuur 1: Aspecten PPM onderzoek Nolan, Norton & Co. heeft een vragenlijst ontwikkeld waarmee de strategische consistentie en de mate van portfolio control in kaart kunnen worden gebracht. Aan de vragenlijst liggen vier aspecten ten grondslag, namelijk structuur, gedrag, tooling en randvoorwaarden. In figuur 1 is beschreven hoe deze aspecten concreet invulling kunnen krijgen bij het vergroten van consistentie en control. Op basis van de antwoorden zijn kwantitatieve scores bepaald die een indicatie geven van het volwassenheidsniveau van een organisatie op het gebied van Project Portfolio Management. De respondenten hebben verschillende functies die onder te verdelen zijn in een drietal functiegroepen: 1. Directie algemeen: bijvoorbeeld CEO / algemeen directeur, CFO, COO, directeur strategie, etc. 2. CIO / ICT-functie: bijvoorbeeld CIO, IT- manager, informatiemanager, manager CIO office, etc. 3. Project-/programmamanagement functie: portfoliomanager, programmamanager, projectmanager, consultant, manager verandermanagement, etc. De respondenten zijn ongeveer gelijk verdeeld over de drie functiegroepen. Aan het onderzoek hebben 91 personen deelgenomen, verdeeld over 5 branches (zie figuur 2). Het onderzoek richt zich met name op grote organisaties; een overgroot deel van de respondenten (circa 65%) is werkzaam in een organisatie met meer dan 1000 FTE (zie figuur 3). 30 V olwassenheid PPM in Nederland, de status in vijf conclusies 20 Het onderzoek naar de volwassenheid van Project Portfolio Management in Nederland heeft geleid tot een vijftal con- 10 clusies: 1. Scores op consistentie en control zijn onlosmakelijk met 0 Industrie Vervoer / communicatie Financiële instellingen Figuur 2: Aantal respondenten per branche Zakelijke diensten Overig elkaar verbonden; 2. Consistentie scoort gemiddeld hoger dan control; 3

4 60 4,0 50 3, FTE FTE FTE FTE >1000 FTE Consistentie 2,5 Figuur 3: Respondenten naar omvang organisatie 3. 40% van de respondenten kent een hoge mate van volwassenheid; 4. Op structuur en randvoorwaarden wordt hoger gescoord dan op gedrag en tooling; 5. Hoge volwassenheid in de industriële en financiële sector. 1,5 1,0 1,0 1,5 2,5 3,5 4,0 Control Figuur 4: Relatie consistentie en control Hoe is deze bevinding te rijmen met het algemene beeld Uit het onderzoek blijkt tevens dat de functiegroep van de respondent, de omvang van de organisatie en de omvang van het project portfolio geen significante invloed heeft op de mate van PPM- volwassenheid. De figuren die deze conclusie ondersteunen zijn terug te vinden in de bijlage van dit rapport. dat veel organisaties juist een wildgroei aan projecten kennen waarbij de link naar de strategie op de achtergrond is geraakt? Bij een verdere analyse van onderliggende vragen blijkt dat dit beeld genuanceerd is. De resultaten van het onderzoek laten zien dat relatief hoog gescoord wordt op vragen rondom het toewijzen, transparant beleggen en aanwezig Scores op consistentie en control zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden Scores op consistentie en control zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Naarmate een organisatie hoger scoort op de ene as, scoort men ook hoger op de andere as (zie figuur 4). Elk punt in figuur 4 vertegenwoordigt 1 respondent uit het onderzoek bestaande uit een score op consistentie en een score op control. Consistentie 4,0 3,5 2,5 Consistentie scoort gemiddeld hoger dan control Het onderzoek laat zien dat er door de organisaties hoger 1,5 op consistentie wordt gescoord dan op control (zie figuur 5). Gemiddeld is dit een 2,7 voor consistentie en een 2,4 voor control. Organisaties geven daarmee aan op het gebied van PPM beter te zijn in de juiste dingen doen dan in de dingen 1,0 1,0 1,5 2,5 3,5 4,0 Control Figuur 5: Verhouding consistentie en control juist doen. 4

5 zijn van spelregels van het PPM-proces (ongeveer 70% van de respondenten heeft een score van een 3 of een 4). 4,0 23% 37% 33% 7% 3,5 Vragen op het gebied van het expliciet herleiden van PPMkeuzes naar strategische doelen, het bepalen van prioriteiten aan de hand van strategische doelen en het stoppen of aanpassen van projecten als strategische keuzes veranderen, scoren aanzienlijk lager (ongeveer 40% van de respondenten heeft een score van een 3 of een 4). Geconcludeerd kan worden dat consistentie hoger scoort dan control. De hoge score op consistentie is vooral te danken aan de juiste structuurkeuzes die organisaties hebben Consistentie 2,5 Zeer hoge mate van volwassenheid Hoge mate van volwassenheid 1,5 Gemiddelde mate van volwassenheid Lage mate van volwassenheid 1,0 1,0 1,5 2,5 3,5 4,0 Control doorgevoerd ten aanzien van PPM. Met het definiëren van de juiste projecten binnen het project portfolio hebben organisaties meer moeite. Dit laatste vormt echter ook een onderdeel van consistentie maar behoeft nog verbetering. Figuur 6: Mate van PPM-volwassenheid Op structuur en randvoorwaarden wordt hoger gescoord dan op gedrag en tooling De aspecten structuur en randvoorwaarden laten een hogere 40% van de respondenten kent een hoge mate van volwassenheid De mate van PPM-volwassenheid in organisaties kan verdeeld worden naar vier niveaus, van laag tot zeer hoog (zie figuur 6). Niet de gemiddelde score van consistentie en control bepaalt daarbij de PPM- volwassenheid maar juist de zwakste score op beide aspecten. Als bijvoorbeeld door de organisatie enerzijds wel de juiste projecten worden uitgevoerd maar anderzijds de manier waarop de projecten worden uitgevoerd slecht is, dan worden de gewenste resultaten niet behaald. Andersom geldt dat wanneer het proces op orde is maar de projecten niet in lijn met de strategie zijn, het resultaat weinig waarde heeft. score zien dan de aspecten gedrag en tooling (figuur 7). Het merendeel van de organisaties geeft aan over de benodigde structuur en randvoorwaarden voor een gedegen uitvoering van PPM te beschikken. Voor het aspect structuur uit zich dat bijvoorbeeld in de volgende bevindingen 1 : 72% van de respondenten zegt dat binnen hun organisatie het PPM-proces voldoende transparant belegd is, bijvoorbeeld in een project board; 77% geeft aan dat er in voldoende mate spelregels opgesteld zijn voor definitie, goedkeuring en start van strategische projecten; 67% stelt dat het initiëren van projecten voldoende is ingebed in de budgetteringscycli, bijvoorbeeld m.b.t. timing van aanvragen en beschikbare budgetten. Uit het onderzoek is gebleken dat 40% van de respondenten haar organisatie een hoge tot zeer hoge mate van PPMvolwassenheid toekent (zie figuur 6). 60% moet nog stappen maken om op een hoger niveau te komen. Het aspect randvoorwaarden scoort gemiddeld nog iets hoger dan het aspect structuur. Metingen op het aspect randvoorwaarden hebben bijvoorbeeld de volgende resultaten opgeleverd: 1 De kwalificatie in termen van onvoldoende en voldoende is gebaseerd op de scores 1 en 2 respectievelijk 3 en 4 5

6 bijdrage van projecten aan bedrijfsdoelstellingen te meten; 78% vindt dat tooling (integraal) resource management 2,5 onvoldoende ondersteunt. Hoge volwassenheid in de industriële en financiële sector Structuur Gedrag Tooling Randvoorwaarden Figuur 7: Gemiddelde score van de vier aspecten 74% van de respondenten vindt dat binnen hun organisatie de bedrijfsstrategie voldoende concreet is om te vertalen naar thema s en projecten; Het onderzoek toont verschil aan in de mate van PPM-volwassenheid tussen de branches. Respondenten uit de industriële en financiële sector kennen hun organisatie een hogere mate van volwassenheid toe dan respondenten uit de overige branches (zie figuur 8). 73% zegt dat er voor het uitvoeren van strategische projecten voldoende budget beschikbaar is; 72% geeft aan dat hun organisatie over voldoende pro- 2,5 jectexpertise beschikt om de projecten uit te voeren. Op de aspecten gedrag en tooling scoren de organisaties Industrie Financiële instellingen Vervoer / communicatie Zakelijke diensten Overig beduidend lager. Organisaties hebben moeite gemaakte afspraken ten aanzien van PPM na te leven. Metingen op het aspect gedrag tonen onder andere de volgende resultaten: 56% van de respondenten geeft aan dat keuzes in het PPM-proces onvoldoende expliciet herleid worden naar de bijdrage aan strategische doelen; Control Consistentie Figuur 8: PPM-volwassenheid naar branche Een mogelijke verklaring is dat beide branches een langere geschiedenis kennen van projectmatig werken waardoor project portfolio management zich in de loop der jaren goed heeft kunnen ontwikkelen. 52% zegt dat projecten in onvoldoende mate gestopt of aangepast worden als strategische keuzes veranderen; 46% vindt dat het onvoldoende bekend is wat het belang V olwassenheid PPM in Nederland, de aanbevelingen van het PPM-proces is voor de organisatie. Over het algemeen kunnen we concluderen dat een fors aantal organisaties nog een verbeterslag te maken heeft op Het beheersen van PPM door middel van tooling blijkt nog een hele uitdaging. Uitvraag op het aspect tooling levert de volgende resultaten op: 72% van de respondenten geeft aan dat er in onvoldoende mate methodieken in gebruik zijn voor het vertalen van strategie naar projecten; 66% stelt dat de organisatie onvoldoende in staat is de het gebied van Project Portfolio Management. Structuur en randvoorwaarden, die noodzakelijk zijn voor een goede uitvoering van PPM, zijn over het algemeen voldoende aanwezig. Meer moeite hebben organisaties met het benoemen van de juiste strategische projecten, met de optimale inzet van ondersteunende instrumenten bij het PPM-proces, met discipline in gedrag en het naleven van de gemaakte afspra- 6

7 ken. Om de belangrijkste zwakke punten zoals die naar voren komen uit het onderzoek, te kunnen bijsturen, kunnen drie aanbevelingen onderkend worden: 1. Vertaal strategische doelstellingen duidelijker en explicieter in projecten; 2. Zorg voor een betere ondersteuning van prioritering, resource management en financiële sturing; 3. Zorg voor discipline in de uitvoering van PPM. Vertaal strategische doelstellingen duidelijker en explicieter in projecten Het goed opschrijven van de strategie zorgt ervoor dat de vertaalslag van strategie naar uitvoering mogelijk gemaakt wordt. De strategy map van Kaplan & Norton (zie figuur 9) kan hierbij helpen. Een strategy map maakt strategie expliciet en gaat in op de strategische doelstellingen vanuit zowel financieel, klant-, procesmatig- als organisatorisch perspectief. De strategy map maakt inzichtelijk wat de belangrijke strategische thema s zijn en hoe deze aansluiten op de verschillende perspectieven. De strategy map kan binnen PPM voor meerdere doeleinden worden ingezet. Het helpt organisaties bij het verkrijgen van focus op relevante doelstellingen en daartoe benodigde initiatieven (projecten) en budgetten. Het geeft organisaties inzicht wanneer onduidelijk is of de juiste projecten worden ondernomen. Het helpt organisaties wanneer keuzes gemaakt moeten worden of prioritering plaats moet vinden met betrekking tot projecten. Zorg voor een betere ondersteuning van prioritering, resource management en financiële sturing Uitgangspunt bij een betere ondersteuning van prioritering, resource management en financiële sturing is het eenvoudig en proportioneel houden van PPM-instrumenten. De keuze voor de juiste instrumenten is afhankelijk van de omvang en complexiteit van het projectportfolio. Bij projectportfolio s van een beperkte omvang en complexiteit volstaan over het algemeen Microsoft Office applicaties (voornamelijk Excel). De gekozen instrumenten bieden overzicht over de projecten en inzicht in de samenhang tussen projecten door een geselecteerde set aan data per project frequent en up-to-date aan te bieden. De instrumenten voorzien in rapportages die besluitvorming ondersteunen. Indien het project portfolio omvangrijker en complexer is, bestaat de mogelijkheid een PPM-tool te overwegen dat meer functionaliteiten biedt. Een andere overweging van belang bij de inzet van systemen is PPM te integreren in het ERP-systeem. ERP-systemen Financieel Klant Strategy Map Balanced Scorecard Action Plan Strategisch Thema Criterium Doel Project Budget Winstgroei Marktwaarde Opbrengsten per product Hogere opbrengsten Tijdig leveren Meer klanten Reductie kosten Laagste prijzen Kostenniveau # vaste klanten # nieuwe klanten % tijdige levering % Klanten loyaliteitsprogramma,- Intern Ontwikkeling & Groei Kwaliteit van produkt Juiste mensen Invoering systeem Figuur 9: Strategy maps, Kaplan & Norton, 2004 Snelle afhandeling Doorlooptijd processen # klachten Kwalificaties personeel Kwaliteit systeem ondersteuning... Proces herontwerp Training Implementatie backoffice systeem Communicatie programma,-,- 7

8 brengen de automatische afhandeling van logistieke, administratieve en financiële bedrijfsprocessen onder in één bedrijfsbreed informatie- en managementsysteem. Door PPM te integreren in het ERP-systeem is de benodigde informatie voor controle over het PPM-proces eenvoudig voor handen en is bovendien de samenhang met de financiële administratie gewaarborgd. Een laatste voorwaarde om sturing op het project portfolio te verbeteren, is de integratie van PPM in de planning & control cyclus. Een effectieve planning & control cyclus stelt de organisatie in staat haar strategieën uit te voeren. Besluitvorming omtrent het project portfolio in een organisatie zou niet los gezien moeten worden van reguliere planning en control processen en verantwoordelijkheden. Bovendien draagt inbedding in dit proces bij aan de borging en erkenning van het belang van PPM op managementniveau. dient de governance structuur bekend en transparant te zijn. Voorkom dat er binnen de organisatie uitzonderingssituaties gecreëerd worden door buiten afgesproken procedures om te handelen. Alle medewerkers moeten zich gedragen in lijn met de gemaakte afspraken en elkaar er op aan spreken dat ook te doen. Tot slot kan gezegd worden dat Nederlandse organisaties goed op weg zijn naar een hoge mate van PPM-volwassenheid. Wel is onderweg nog voldoende ruimte voor verbetering. Belangrijk daarbij is om niet uit het oog te verliezen dat control en consistentie altijd hand in hand moeten gaan en dat ook onderliggende aspecten als structuur, gedrag, tooling en randvoorwaarden in balans zijn. Alleen dan ben je als organisatie in staat om èn de juiste dingen te doen èn de dingen juist te doen. Een succesvolle implementatie van strategie vraagt om gelijktijdige en gecoördineerde uitvoering van het portfolio aan projecten. Dit vereist ook expliciete financiering. Het traditionele budgetteringsmodel richt zich op het toekennen van middelen aan bestaande functies en business units. De strategische investeringen, voor initiatieven over functies en business units heen, zouden uit het operationele budget moeten worden gehaald en apart beheerd moeten worden door de directie. Het creëren van een speciale budget categorie, genaamd STRATEX (strategic expenditure) faciliteert dit proces en zorgt voor betere financiële sturing op het project portfolio. Zorg voor discipline in uitvoering van PPM Discipline in uitvoering van PPM is essentieel. Zorg er als organisatie voor dat de gemaakte afspraken rondom PPM consistent nagekomen en uitgevoerd worden door alle betrokkenen in het PPM-proces. Frequente en heldere communicatie over gemaakte keuzes in het Project Portfolio Management proces zorgen voor draagvlak binnen de organisatie. Daartoe 8

9 B ijlage 1. Is het PPM-proces transparant en bekend bij alle betrokkenen? 2. Zijn de besluitvormingsprocessen en de verantwoordelijkheden t.a.v. het project portfolio adequaat? 3. Zijn de besliscriteria voor het PPM- proces vastgelegd en doorgevoerd? 4. Is het PPM-proces geïntegreerd opgezet (d.w.z. met oog voor afhankelijkheden tussen BU s en tussen afdelingen)? 5. Zijn strategische thema s en strategische t projecten helder toegewezen op MT/directie niveau? 6. Is het strategisch PPM-proces transparant belegd in de organisatie (bijv. in een Project Board)? 7. Is het initiëren van projecten ingebed in budgetteringscycli, bijvoorbeeld m.b.t. timing van aanvragen en beschikbare budgetten? 8. Zijn er spelregels l opgesteld voor definitie, goedkeuring, start etc. van strategische projecten? 9. Is er een integraal, handzaam overzicht van projecten? 10. Ondersteunen de gebruikte tools het proces van prioriteitsstelling? 11. In welke mate zijn afhankelijkheden inzichtelijk met de gebruikte formats? 12. Ondersteunt de tooling (integraal) resource management? 13. Ondersteunt de tooling bij financiële sturing op het PPM proces (kosten, benefits, NPV etc)? Antwoorden respondenten op onderzoeksvragen 14. Zijn er methodieken in gebruik voor het vertalen van strategie naar projecten? 15. In welke mate is men in staat de bijdrage van projecten aan bedrijfsdoelstellingen te meten? 9

10 16. Worden middelen gebruikt om projecten te prioriteren op basis van strategische doelen? 17. Is er een standaard methodiek voor bepaling van de business case van projecten? 18. Acteert het management team in lijn met gekozen werkwijze? 19. In welke mate is er bewustzijn bij betrokkenen van het PPM-proces, de doelen, de tools etc.? 20. Is voldoende bekend wat het belang is van het PPM-proces voor de organisatie? 21. Worden strategische doelstellingen consequent en regelmatig uitgedragen door het management? Worden keuzes in het PPM-proces 23. Worden prioriteiten bepaald aan de expliciet herleid naar de bijdrage aan hand van strategische doelen? strategische doelen? 24. Worden projecten gestopt of aangepast als strategische keuzes veranderen? 25. Is er voldoende projectexpertise om 26. Is er voldoende project executie 27. Is er volledige steun en de projecten uit te voeren? kracht? (combinatie van kennis, ervaring, goedkeuring van het management budget, voldoende resources, etc.) voor PPM? 28. Is er een bedrijfsstrategie bepaald en gecommuniceerd naar medewerkers van de organisatie? Antwoorden respondenten op onderzoeksvragen 29. Is de bedrijfsstrategie voldoende 30. Is voor het uitvoeren van concreet om te vertalen naar thema s strategische projecten voldoende en projecten? budget beschikbaar? 10

11 Top 5 vragen met de hoogste gemiddelde score Score Is er een bedrijfsstrategie bepaald en gecommuniceerd naar medewerkers van de organisatie? Zijn er spelregels opgesteld voor definitie, goedkeuring, start etc van strategische projecten Zijn strategische thema s en strategische projecten helder toegewezen op MT/directie niveau? Is het strategisch PPM proces transparant belegd in de organisatie? Is het initiëren van projecten ingebed in budgetteringscycli, bijvoorbeeld mbt timing van aanvragen en beschikbare budgetten? Top 5 vragen met de hoogste gemiddelde score Top 5 vragen met de laagste gemiddelde score Score 1 Ondersteunt de tooling (integraal) resource management? 1,8 2 3 Ondersteunen de gebruikte tools het proces van prioriteitsstelling? Zijn er methodieken in gebruik voor het vertalen van strategie naar projecten? 2,1 4 In welke mate zijn afhankelijkheden inzichtelijk met de gebruikte formats? 2,1 5 In welke mate is men in staat de bijdrage van projecten aan bedrijfsdoelstellingen te meten? 2,1 Top 5 vragen met de laagste gemiddelde score 4,0 3,5 2,5 1,5 1,0 0,5 0,0 Directie Algemeen CIO / ICT-functie Project- / Programma management Auteurs: Dubel, J. ( Jeroen) Partner bij Nolan, Norton & Co. Control Consistentie Score op control en consistentie per functiegroep Westen, van der, L. (Laurent-Jan) Manager bij Nolan, Norton & Co. Feilzer, R. (Rosalie) Consultant bij Nolan, Norton & Co. 11

12 Nolan, Norton & Co. (NNC) adviseert en begeleidt het senior management van internationale ondernemingen bij het ontwikkelen en implementeren van hun ondernemingsstrategieën. Onze diepgaande kennis en ervaring op het gebied van Strategy, Organisation & Governance, Corporate IT en Execution, stelt ons in staat om onze klanten te ondersteunen bij complexe managementvraagstukken. Nolan, Norton & Co. onderscheidt zich hierbij door de nauwe samenwerking met klanten, zowel in de ontwerp- als in de implementatiefase en haar energieke en resultaatgerichte wijze van werken. Driebergseweg JA Zeist The Netherlands Phone: +31 (0) Fax. +31 (0)

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PMO IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet projecten,

Nadere informatie

Management. Analyse Sourcing Management

Management. Analyse Sourcing Management Management Analyse Sourcing Management Management Business Driven Management Informatie- en communicatietoepassingen zijn onmisbaar geworden in de dagelijkse praktijk van uw organisatie. Steeds meer

Nadere informatie

E-HRM systemen die strategie met HR processen verbinden WHITE PAPER

E-HRM systemen die strategie met HR processen verbinden WHITE PAPER E-HRM systemen die strategie met HR processen verbinden WHITE PAPER E-HRM systemen die strategie met HR processen verbinden De nieuwe generatie E-HRM systemen onderscheidt zich niet alleen door gebruikersgemak

Nadere informatie

Project Portfolio Management. Doing enough of the right things

Project Portfolio Management. Doing enough of the right things Project Portfolio Management Doing enough of the right things BPUG, Hilversum, 24 juni, 2015 Inhoud 1 2 3 4 Introductie Het belang van portfolio management Project portfolio management volgens MoP 3a 3b

Nadere informatie

Portfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016

Portfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016 Portfoliomanagement Management in Motion 7 maart 2016 PMO Institute Julianalaan 55 3761 DC Soest I: www.pmoinstitute.com I: www.thinkingportfolio.nl E: info@pmoinstitute.com Tjalling Klaucke E: tj.klaucke@pmoinstitute.com

Nadere informatie

Rapportage Portfolioscan voor

Rapportage Portfolioscan voor Rapportage Portfolioscan voor in samenwerking met Datum: 9 oktober 2018 Besproken met: deelnemers ronde tafel Opgesteld door: John Langelaar Inleiding Binnen uw organisatie is de Ruysdael Portfolioscan

Nadere informatie

CONSILIA HET PLATFORM VOOR CONSULTING PROFESSIONALS SEPTEMBER 2012 STRATEGY ORGANISATION & GOVERNANCE CORPORATE IT EXECUTION

CONSILIA HET PLATFORM VOOR CONSULTING PROFESSIONALS SEPTEMBER 2012 STRATEGY ORGANISATION & GOVERNANCE CORPORATE IT EXECUTION STRATEGY ORGANISATION & GOVERNANCE CORPORATE IT EXECUTION CONSILIA HET PLATFORM VOOR CONSULTING PROFESSIONALS SEPTEMBER 2012 Copyright 2012 by Nolan, Norton & Co. All rights reserved B ent u als professional

Nadere informatie

BluefieldFinance. BluefieldFinance. Sense Template. Toegevoegde waarde vanuit inhoud

BluefieldFinance. BluefieldFinance. Sense Template. Toegevoegde waarde vanuit inhoud Sense Template BluefieldFinance Toegevoegde waarde vanuit inhoud De Organisatie Opgericht 2007 Bluefield Finance is als onderdeel van Bluefield Partners in 2007 opgericht door 2 ervaren financials met

Nadere informatie

Eén, twee of alle disciplines op weg naar één centraal self service portaal

Eén, twee of alle disciplines op weg naar één centraal self service portaal Eén, twee of alle disciplines op weg naar één centraal self service portaal Eén, twee of alle disciplines op weg naar één centraal self service portaal Bijna iedereen die binnen een wat grotere organisatie

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PMO PROJECT HEALTH CHECKS IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office

Nadere informatie

Copyright Stork N.V. 1

Copyright Stork N.V. 1 Management, een praktisch framework Taking up the challenge of optimizing your asset performance Stork Management Solutions Global Expertise Partner Complete, end-to-end solution Dedicated professionals

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PMO PROJECT HANDBOEK IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet

Nadere informatie

Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.

Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE

Nadere informatie

Resultaten PPM mini-enquête 2013

Resultaten PPM mini-enquête 2013 Resultaten PPM mini-enquête 203 Stand van Project Portfolio Management in Nederland drs. Jan G. Bloem CMC t.b.v. 9 e PPM Jaarcongres 29 mei 203 Het speelveld Project Por)olio Management Rond deze thema

Nadere informatie

Portfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016

Portfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016 Portfoliomanagement Management in Motion 7 maart 2016 PMO Institute Julianalaan 55 3761 DC Soest I: www.pmoinstitute.com I: www.thinkingportfolio.nl E: info@pmoinstitute.com Tjalling Klaucke E: tj.klaucke@pmoinstitute.com

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PMO PROJECTSTART-UPS IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PMO IMPLEMENTATIE IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PMO TOOLS IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet projecten,

Nadere informatie

Het PMO van PostNL IT

Het PMO van PostNL IT Het PMO van PostNL IT WIN PMO Congres Blik op een kleurrijk PMO Alex Palma, manager IT Projecten 13-03-2014 Wat willen we jullie vertellen? Positionering van projectenorganisatie Waarom een PSO? Implementatiestrategie

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management P3M3 DIAGNOSTIEK IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. P3M3 -DIAGNOSTIEK (PROJECT PROGRAMMA PORTFOLIO MANAGEMENT MATURITY

Nadere informatie

Project Management Office in haar contextuele diversiteit

Project Management Office in haar contextuele diversiteit Project Management Office in een contextuele diversiteit Stelt u zich voor: u bent projectmanager bij organisatie X en tijdens een congres over projectmanagement maakt u kennis met een programmamanager

Nadere informatie

GOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE WHITEPAPER

GOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE WHITEPAPER GOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE De wereld van vandaag wordt gekenmerkt door de snelle ontwikkeling van nieuwe technologieën en disruptieve marktomstandigheden. Deze ontwikkelingen hebben verregaande gevolgen

Nadere informatie

Advies. Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie

Advies. Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie DIENST Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie Advies over en ondersteuning bij het initieel inrichten/optimaliseren

Nadere informatie

ALS ORGANISATIE IN SHAPE MET P3O Judith Engelberts

ALS ORGANISATIE IN SHAPE MET P3O Judith Engelberts ALS ORGANISATIE IN SHAPE MET P3O 29-03-2018 Judith Engelberts Programma: 1. P3O; wat en waarom? 2. Welk P3O modellen zijn er en welke past bij mijn organisatie? 3. Welke dienstverlenening kent het P3O?

Nadere informatie

MoP Foundation training

MoP Foundation training MoP Foundation training Tijdens onze MoP Foundation training maakt u op inspirerende wijze kennis met MoP en leert u MoP toepassen op uw eigen portfolio. Onder leiding van onze expert trainers wordt het

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

T-Mobile Netherlands BV

T-Mobile Netherlands BV Juryrapport T-Mobile Netherlands BV Deelname Data Quality Award 2010 Deelnemers Naam: Jos Leber Functie: Sr. Data Manager Inleiding De case van T-Mobile is primair gericht op de kwaliteit van de master

Nadere informatie

DE CIO VAN DE TOEKOMST

DE CIO VAN DE TOEKOMST MIC 2015 DE CIO VAN DE TOEKOMST 30 oktober 2015 Mark van der Velden principal adviseur, interim manager EVEN VOORSTELLEN ONDERWERPEN De complexiteit van ICT in de zorg ICT ontwikkeling in drie stappen

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PMO ONTWIKKELPLANNEN IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 7. Dankbetuiging 11. Hoofdstuk 1 Inleiding 13. Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51

Inhoud. Voorwoord 7. Dankbetuiging 11. Hoofdstuk 1 Inleiding 13. Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51 Inhoud Voorwoord 7 Dankbetuiging 11 Hoofdstuk 1 Inleiding 13 Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51 Hoofdstuk 3 Planning van de strategie 89 Bijlage hoofdstuk 3 Strategiekaarten 121 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk

Nadere informatie

Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009

Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009 Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009 Project Management met Teamcenter 2007 Door: Ramon van Raak Beheert u complexe projecten dan weet u als geen ander dat de projectvoorbereiding de basis legt

Nadere informatie

2 volgens het boekje

2 volgens het boekje 10 balanced scorecard 2 volgens het boekje Hoeveel beleidsplannen leven alleen op de directieverdieping, of komen na voltooiing in een stoffige bureaula terecht? Hoeveel strategische verkenningen verzanden

Nadere informatie

Programme Power. De weg van Portfoliomanagement naar Programmaregie

Programme Power. De weg van Portfoliomanagement naar Programmaregie Programme Power De weg van Portfoliomanagement naar Programmaregie Agenda Introductie Stedin Historie van Project- en Portfoliomanagement Van Portfoliomanagement naar Programmaregie Waar staan we nu Oog

Nadere informatie

Van Samenhang naar Verbinding

Van Samenhang naar Verbinding Van Samenhang naar Verbinding Sogeti Page 2 VAN SAMENHANG NAAR VERBINDING Keuzes, keuzes, keuzes. Wie wordt niet horendol van alle technologische ontwikkelingen. Degene die het hoofd koel houdt is de winnaar.

Nadere informatie

Stand van zaken IM in Nederland Informatiemanagement onderzoek Quint Wellington Redwood 2010

Stand van zaken IM in Nederland Informatiemanagement onderzoek Quint Wellington Redwood 2010 Stand van zaken IM in Nederland Informatiemanagement onderzoek Quint Wellington Redwood 2010 Tanja Goense 16 September 2010 Programma Even voorstellen Opzet onderzoek Bevindingen Samengevat Foodforthought

Nadere informatie

Performance Management: hoe mensen motiveren met cijfers?

Performance Management: hoe mensen motiveren met cijfers? Performance Management: hoe mensen motiveren met cijfers? Prof. Dr. Werner Bruggeman www.bmcons.com De High Performance Organisatie Kenmerken van hoogperformante organisaties (Manzoni): 1. High level of

Nadere informatie

Dr. Projects Management B.V.

Dr. Projects Management B.V. --009 Dr. Projects Management B.V. Printversie van gepresenteerde beelden van de website www.drprojects.nl Dr. Projects Management Dit is de bundeling van de website presentaties per onderdeel. De diensten

Nadere informatie

ConQuaestor Summer Game Week

ConQuaestor Summer Game Week ConQuaestor Summer Game Week Glue It: lean management bij productiebedrijven Alles moet snel én alles moet goed. U heeft te maken met (toenemende) eisen en wensen van klanten op het gebied van kwaliteit,

Nadere informatie

HR Performance Management

HR Performance Management HR Performance Management Door: Bernadette van de Laak Inleiding Bij Performance Management (PM) gaat het erom dat menselijk kapitaal binnen een organisatie dusdanig wordt georganiseerd, dat stijging van

Nadere informatie

Business Process Management Assessment Model

Business Process Management Assessment Model Business Process Management Assessment Model Zet evenwichtige stappen op de weg naar Business Excellence! december 2011 Inhoudsopgave 1 Wat is Business Process Management... 1 2 Plateaus... 2 3 Inrichtingsaspecten...

Nadere informatie

Brug tussen strategie en realisatie. Herfst 2014

Brug tussen strategie en realisatie. Herfst 2014 Herfst 2014 Waarom is het realiseren van de strategie vaak zo lastig? Het ontwikkelen van een goede strategie is al niet eenvoudig, laat staan de realisatie ervan Het blijkt in de praktijk dat veel organisaties

Nadere informatie

Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur

Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur René van der Reijden Business Architect Pensioenfonds Horeca & Catering Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur Voortdurend in verandering Economische Sociale Ontwikkelingen Politieke

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

BluefieldFinance. BluefieldFinance. Toegevoegde waarde vanuit inhoud

BluefieldFinance. BluefieldFinance. Toegevoegde waarde vanuit inhoud Toegevoegde waarde vanuit inhoud De Organisatie 1 De Organisatie Bluefield Finance is als onderdeel van Bluefield Partners in 2007 opgericht door 2 ervaren financials met een uitgebreide expertise in business-

Nadere informatie

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1 Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 1 Een basis om inzicht te krijgen in Enterprise Resource Planning-systemen Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen

Nadere informatie

PROJECT PORTFOLIO MANAGEMENT WERKEND KRIJGEN.

PROJECT PORTFOLIO MANAGEMENT WERKEND KRIJGEN. PROJECT PORTFOLIO MANAGEMENT WERKEND KRIJGEN. Rob Knechten en Jan Bloem PUG sessie 09-05-2011 Introductie werkend krijgen Welkom Arlande visie op Case ROC Nijmegen Rob Knechten: werkend krijgen Stefanie

Nadere informatie

Geeft uw informatiestrategie u een voorsprong op de concurrentie?

Geeft uw informatiestrategie u een voorsprong op de concurrentie? Geeft uw informatiestrategie u een voorsprong op de concurrentie? Onderzoek naar het informatiemanagement bij de top van de Nederlandse bedrijven Whitepaper 1 Inhoud 1. Inleiding Informatiemanagement:

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6

Inhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6 Inleiding De afgelopen vijftien jaar hebben we veel ervaring opgedaan met het doorvoeren van operationele efficiencyverbeteringen in combinatie met ITtrajecten. Vaak waren organisaties hiertoe gedwongen

Nadere informatie

De Next Practice. Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement

De Next Practice. Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement De Next Practice Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement Sogeti & ontwikkeling van FB 2005 De Uitdaging 4 e industriële revolutie NU!! Digitale Economie 27% heeft op dit moment een

Nadere informatie

Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 5

Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 5 Project Balanced Scorecard Vakcode 56012 Verantwoordelijke dhr. H. Kevelham ECTS 6 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties IBL1, IBL2, IBL3, IBL7 Prestatie-indicatoren 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 2.1, 2.2, 2.3,

Nadere informatie

Whitepaper ERP Vreemde ogen

Whitepaper ERP Vreemde ogen Whitepaper ERP Vreemde ogen Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie

Nadere informatie

Whitepaper Netwerksamenwerking. Competenties achilleshiel van effectief samenwerken. Auteurs Ronald Berkhuizen Hans Rasch

Whitepaper Netwerksamenwerking. Competenties achilleshiel van effectief samenwerken. Auteurs Ronald Berkhuizen Hans Rasch Whitepaper Netwerksamenwerking Competenties achilleshiel van effectief samenwerken Auteurs Ronald Berkhuizen Hans Rasch Aanleiding Verhouding tussen gemeenten en organisaties veranderen Op basis van een

Nadere informatie

Dragon1 EA Tool. Business case webbased EA tool. Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode!

Dragon1 EA Tool. Business case webbased EA tool. Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode! Dragon1 EA Tool Business case webbased EA tool Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode! uw organisatie, datum, versie #.#, documentstatus eigenaar/budgetverantwoordelijke: Kies op deze

Nadere informatie

Woningcorporatie 2020: Professionalisering Communicatie. Uitkomsten benchmarkonderzoek 2012

Woningcorporatie 2020: Professionalisering Communicatie. Uitkomsten benchmarkonderzoek 2012 Woningcorporatie 2020: Professionalisering Communicatie Uitkomsten benchmarkonderzoek 2012 Between-us, 2012 Voorwoord Met vijftien jaar ervaring in de corporatiebranche heeft Between-us een solide inzicht

Nadere informatie

STRATAEGOS CONSULTING

STRATAEGOS CONSULTING STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.

Nadere informatie

Whitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp.

Whitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp. Whitepaper Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK W E www.implementatie-erp.nl info@opdic.nl Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie

Nadere informatie

Bedrijfsarchitectuur sterker door opleiding

Bedrijfsarchitectuur sterker door opleiding Onderzoek naar het effect van de Novius Architectuur Academy Bedrijfsarchitectuur sterker door opleiding Door met meerdere collega s deel te nemen aan een opleiding voor bedrijfsarchitecten, werden mooie

Nadere informatie

De Project Urgentie Index

De Project Urgentie Index De Project Urgentie Index Deze vragenlijst kan een basis zijn voor het bepalen van de Project Urgentie Index. De index bestaat uit drie dimensies: Strategische waarde Risicobeheersing Rendement Per dimensie

Nadere informatie

Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden

Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden STUDIEDAG Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011 Projectmatig werken in de lokale sector Katlijn Perneel, Partner, ParFinis Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden 1 Inhoud

Nadere informatie

Werkwijze Verbetering & Vernieuwing (V&V)

Werkwijze Verbetering & Vernieuwing (V&V) Werkwijze Verbetering & Vernieuwing (V&V) Inhoudsopgave Nut en Noodzaak Eerste resultaten Afgestemde werkwijze Wijze van terugkoppeling aan directie 2 Vernieuwing & Verbetering: noodzaak en onderscheid

Nadere informatie

Data Governance van visie naar implementatie

Data Governance van visie naar implementatie make connections share ideas be inspired Data Governance van visie naar implementatie Frank Dietvorst (PW Consulting) deelprogrammamanager Caesar - Vernieuwing Applicatie Landschap Leendert Paape (SAS

Nadere informatie

In samenwerking met. White paper. grafieken. interim index 9. samen voor ons eigen. Your business technologists. Powering progress

In samenwerking met. White paper. grafieken. interim index 9. samen voor ons eigen. Your business technologists. Powering progress In samenwerking met White paper I grafieken interim index 9 samen voor ons eigen Your business technologists. Powering progress Contents Voorwoord 3 Onderzoeksresultaten 4 Op basis van leeftijd 4 Op basis

Nadere informatie

ICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk

ICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk ICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk lezing voor de MBO raad, dd. 21/1/2010. Dr.mr.ir. Th.J.G Thiadens, Lector ICT governance Fontys Hogeschool, Docent aan de UvA, Erasmus, UvT, RuG, OU

Nadere informatie

Projectmanagement De rol van een stuurgroep

Projectmanagement De rol van een stuurgroep Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep

Nadere informatie

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten

Nadere informatie

Optimaliseren afsluiten rapportage proces: juist nu!

Optimaliseren afsluiten rapportage proces: juist nu! 18 Optimaliseren afsluiten rapportage proces: juist nu! Belang van snelle en betrouwbare informatie groter dan ooit Drs. Wim Kouwenhoven en drs. Maarten van Delft Westerhof Drs. W.P. Kouwenhoven is manager

Nadere informatie

Inleiding. Inleiding. Een goede Missie, Visie en Strategie (MVS) bestaat uit twee gedeelten: Strategie Ontwikkeling en Strategie Implementatie.

Inleiding. Inleiding. Een goede Missie, Visie en Strategie (MVS) bestaat uit twee gedeelten: Strategie Ontwikkeling en Strategie Implementatie. Inleiding Inleiding Veel bedrijven hebben wel eens een Visie, Missie en Strategie uitgewerkt. Maar slechts weinig bedrijven hebben er ook daadwerkelijk voordeel van. Bij veel bedrijven is het niet meer

Nadere informatie

NIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014. b. Noem vier onderdelen van het accountplan voor Novi food die bijzondere aandacht vragen.

NIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014. b. Noem vier onderdelen van het accountplan voor Novi food die bijzondere aandacht vragen. NIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014 Antworden DEEL ACCOUNTMANAGEMENT DEEL ACCOUNTMANAGEMENT Totaal 55 punten Vraag 9 (15 punten) a. Noem twee functies van een accountplan. b. Noem vier onderdelen

Nadere informatie

DE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM

DE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM DE AFDELING MANAGEMENT VAN NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM VERANDERING CRUCIAAL IN TURBULENTE OMGEVINGEN 1 Bedrijfstakken worden continue verstoord door start-ups, nieuwe technologieën, veranderde consumenten

Nadere informatie

Primavera bij ProRail. Integraal projectmanagement meer dan 1200 projecten op de rails 10 september 2013

Primavera bij ProRail. Integraal projectmanagement meer dan 1200 projecten op de rails 10 september 2013 Primavera bij ProRail Integraal projectmanagement meer dan 1200 projecten op de rails 10 september 2013 Martin Zoontjens, Business Information Manager ProRail Projecten 2 Agenda Introductie ProRail De

Nadere informatie

In samenwerking met. White paper. grafieken. interim index 8. vakmanschap is niet genoeg. Your business technologists.

In samenwerking met. White paper. grafieken. interim index 8. vakmanschap is niet genoeg. Your business technologists. In samenwerking met White paper I grafieken interim index 8 vakmanschap is niet genoeg Your business technologists. Powering progress Contents Voorwoord 3 Onderzoeksresultaten 4 Extra bevindingen 8 Op

Nadere informatie

Dé cloud bestaat niet. maakt cloud concreet

Dé cloud bestaat niet. maakt cloud concreet Dé cloud bestaat niet. maakt cloud concreet 1 Wilbert Teunissen wilbert.teunissen@sogeti.nl Cloud Cases Strategie De rol van Functioneel Beheer 2 Onderwerpen 1. Context? Hug 3. the Impact cloud! FB 2.

Nadere informatie

Factsheet Enterprise Mobility

Factsheet Enterprise Mobility Factsheet Enterprise Mobility www.vxcompany.com Informatie willen we overal, altijd en op elk device beschikbaar hebben. Privé, maar zeker ook zakelijk. Met het gebruik van mobile devices zoals smartphones

Nadere informatie

Nationale Controllersdag 2016 9 juni 2016. Financial Control Framework Van data naar rapportage

Nationale Controllersdag 2016 9 juni 2016. Financial Control Framework Van data naar rapportage Nationale Controllersdag 2016 9 juni 2016 Financial Control Framework Van data naar rapportage Inhoudsopgave Even voorstellen Doel van de workshop Positie van Finance & Control Inrichting van management

Nadere informatie

Governance. Informatiemanagement. Architectuur. Gemeenschappelijk

Governance. Informatiemanagement. Architectuur. Gemeenschappelijk Beleggen Bewaken Sturen Informatiemanagement Inspireren Verbinden Organiseren Architectuur Verbeelden Structureren Afstemmen Gemeenschappelijk Communiceren Adviseren Beïnvloeden Beleggen: kan taken, verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas

Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE Sturen op ICT en samenhang met business Maes als onderzoek model Vanuit onderzoek in bedrijfsleven: IT beslissing Rol Directie Consequentie

Nadere informatie

Hoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006

Hoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006 Hoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006 in samenwerking met: dinsdag 11 december 2007 Passionned 2003-2007 1 Uitleg De diapresentatie toont de meest opmerkelijke

Nadere informatie

I&A Integraal bestuurd

I&A Integraal bestuurd I&A Integraal bestuurd I&A-besturingsmodel samenvatting Datum: 25-04-2014 Versie: 1.0 1 Doelstellingen van het I&A-besturingsmodel De positie van informatievoorziening en automatisering (I&A) de afgelopen

Nadere informatie

Datum: 31 augustus 2011

Datum: 31 augustus 2011 ICT assessment Methodiek: ITEM-C ICT assessment Ontwikkeld door: ITEM-C advies en interim management Auteur: H.W. Gooskens Datum: 31 augustus 2011 Copyright: ITEM-C advies en interim management Niets uit

Nadere informatie

Regie uit een andere Branche. Hoe om te gaan met de vraag en de levering. Facto Magazine Congres 12 mei 2009. www.quintgroup.com

Regie uit een andere Branche. Hoe om te gaan met de vraag en de levering. Facto Magazine Congres 12 mei 2009. www.quintgroup.com Regie uit een andere Branche Facto Magazine Congres 12 mei 2009 Hoe om te gaan met de vraag en de levering THIS DOCUMENT CONTAINS PROPRIETARY INFORMATION, WHICH IS PROTECTED BY COPYRIGHT. ALL RIGHTS RESERVED.

Nadere informatie

Meer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten

Meer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten Meer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten Eric Polman HIMSS 2010, Atlanta 1 4 maart 2010 Agenda en doelstelling 1. Introductie 2. ICT in de zorg: kenmerken huidige

Nadere informatie

Op 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'.

Op 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'. Inleiding Op 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'. Hierin wordt aangegeven dat DNB in 2017 met

Nadere informatie

Het BiSL-model. Een whitepaper van The Lifecycle Company

Het BiSL-model. Een whitepaper van The Lifecycle Company Het BiSL-model Een whitepaper van The Lifecycle Company Met dit whitepaper bieden we u een overzicht op hooflijnen van het BiSL-model. U vindt een overzicht van de processen en per proces een beknopte

Nadere informatie

Kickstart-aanpak. Een start maken met architectuur op basis van best practices.

Kickstart-aanpak. Een start maken met architectuur op basis van best practices. Kickstart-aanpak Een start maken met architectuur op basis van best practices. www.theunitcompany.com Kickstart-aanpak Soms is net dat extra duwtje in de rug nodig om te komen waar je wilt zijn. In onze

Nadere informatie

HERGEBRUIK VAN REQUIREMENTS

HERGEBRUIK VAN REQUIREMENTS HERGEBRUIK VAN REQUIREMENTS EEN PRAKTISCHE AANPAK BUSINESS ANALYSE CENTER OF EXCELLENCE - SYNERGIO Inhoudsopgave 1 HERGEBRUIK VAN REQUIREMENTS... 3 1.1 GEBRUIKEN VERSUS HERGEBRUIKEN... 4 2 STRATEGIE...

Nadere informatie

3 Management van ICT-kosten en baten

3 Management van ICT-kosten en baten 3 Management van ICT-kosten en baten Stand van zaken in de woningcorporatiesector Patrick van Eekeren en Menno Nijland Het bepalen van de hoogte van de ICT-kosten (en baten), bijvoorbeeld door gebruik

Nadere informatie

Governance en Business Intelligence

Governance en Business Intelligence Governance en Business Intelligence Basis voor de transformatie van data naar kennis Waarom inrichting van BI governance? Zorgorganisaties werken over het algemeen hard aan het beschikbaar krijgen van

Nadere informatie

CRM vanuit organisatorisch perspectief

CRM vanuit organisatorisch perspectief Highlights survey CRM in Nederland 2009/2010 CRM vanuit organisatorisch perspectief MarketCap International BV 13 Januari 2010 AGENDA o over de survey en de populatie o actief met en focus op CRM o hulp

Nadere informatie

BUSINESS PROCESS MANAGEMENT WHITEPAPER

BUSINESS PROCESS MANAGEMENT WHITEPAPER BUSINESS PROCESS MANAGEMENT WHITEPAPER WHITEPAPER De wereld van vandaag wordt gekenmerkt door de snelle ontwikkeling van nieuwe technologieën en disruptieve marktomstandigheden. Deze ontwikkelingen hebben

Nadere informatie

Lean Six-Sigma. HealthRatio Operational Excellence

Lean Six-Sigma. HealthRatio Operational Excellence Lean Six-Sigma HealthRatio Operational Excellence De zorg werkt in een roerige omgeving Veel veranderingen leggen extra druk op zorginstellingen om goedkoper, efficiënter en transparanter te kunnen werken.

Nadere informatie

PORTFOLIO CANVAS Het oogsten van projecten en programma s die bijdragen aan organisatiedoelstellingen

PORTFOLIO CANVAS Het oogsten van projecten en programma s die bijdragen aan organisatiedoelstellingen PORTFOLIO CANVAS Het oogsten van projecten en programma s die bijdragen aan organisatiedoelstellingen PORTFOLIO CANVAS WAT IS HET Het Portfolio Canvas helpt uw organisatie op basis van haar missie, visie

Nadere informatie

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het

Nadere informatie

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 7 ERP-systemen: human resources. Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner

Enterprise Resource Planning. Hoofdstuk 7 ERP-systemen: human resources. Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 7 ERP-systemen: human resources Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen Kennismaken met de human-resourceprocessen

Nadere informatie

Assetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015

Assetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015 Assetmanagement Resultaten maturityscan 14 januari 2015 De 7 bouwstenen van Assetmanagement 2 22.Afwijkingen en herstelacties 23. Preventieve acties 24. Verbetermanagement 5.Leiderschap en betrokkenheid

Nadere informatie

door Wrijving ontstaat Glans Portfoliomanagement & PMO bij de Nationale Politie door Jan Pieter Mook

door Wrijving ontstaat Glans Portfoliomanagement & PMO bij de Nationale Politie door Jan Pieter Mook door Wrijving ontstaat Glans Portfoliomanagement & PMO bij de Nationale Politie door Jan Pieter Mook Opening 1. Introductie Menti vraag 1 2. Opzet Nationale Politie & IV organisatie Menti vraag 2 3. Inrichting

Nadere informatie

PRINCE2 2009 is overzichtelijker

PRINCE2 2009 is overzichtelijker PRINCE2 2009 is overzichtelijker 29 mei 2009 door: Lia de Zoete en Reinier de Koning Half juni presenteert het Office of Government Commerce in Londen PRINCE2 2009. Het grote voordeel van de nieuwe versie

Nadere informatie

Conclusie: voor elke organisatie die dit nastreeft is het goed besturen en beheersen van de bedrijfsprocessen

Conclusie: voor elke organisatie die dit nastreeft is het goed besturen en beheersen van de bedrijfsprocessen 1 Waarom? : Succesvol zijn is een keuze! Organisaties worden door haar omgeving meer en meer gedwongen om beter te presteren. Voornamelijk wordt dit ingegeven door de klant die haar eisen en wensen m.b.t.

Nadere informatie

Portfoliomanagement software van Thinking Portfolio

Portfoliomanagement software van Thinking Portfolio Portfoliomanagement software van Thinking Portfolio Eenvoudig in gebruik Snelle implementatie Betrouwbaar in de cloud Vast maandbedrag Onbeperkt aantal gebruikers PMO Portfoliomanagement Programma s en

Nadere informatie

Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken?

Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken? Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken? Monique te Velthuis Agis Zorgverzekeringen Ontstaan in 1999 na fusie tussen zorgverzekeraars Anova, Anoz en ZAO 1,8 miljoen ziekenfonds en

Nadere informatie