Eindejaarsrapportage. Onafhankelijke Raadsman afhandeling schadeclaims door aardbevingen als gevolg van gaswinning in Groningen

Transcriptie

1 Eindejaarsrapprtage Onafhankelijke Raadsman afhandeling schadeclaims dr aardbevingen als gevlg van gaswinning in Grningen Datum: december 2013

2 Inleiding Vr de afhandeling van individuele klachten ver lpende prcedures rnd schadeafhandeling (dr de NAM) als gevlg van de gaswinning is p 17 april 2013 een centraal punt ingericht; de Ombudsfunctie. Dit centrale meldpunt wrdt aangestuurd dr een nafhankelijke raadsman, de heer mr. Leendert Klaassen. Het centraal meldpunt is ingericht bij de Dienst Landelijk Gebied (DLG) te Grningen. Een telefnnummer en -adres zijn beschikbaar gesteld waar mensen naar te kunnen bellen en en m hun klacht te melden (tel ; inf@nafhankelijkeraadsman.nl). De vindbaarheid wrdt bevrderd dr vermelding van deze bereikbaarheidsgegevens p diverse websites. O.a. via: Deze link hebben.a. de NAM, de Veiligheidsregi Grningen, de gemeente Lppersum, en de prvincie Grningen p hun site gezet. Cnfrm pdracht is dit de eindejaarsrapprtage van de nafhankelijke raadsman. Werkwijze Indien iemand cntact pneemt met het meldpunt wrdt hij/zij namens de nafhankelijke raadsman te wrd gestaan dr een medewerker van DLG in de backffice. Naast het pnemen van de cntactgegevens wrdt ingegaan p de aard en mschrijving van de klacht. Waar mgelijk wrdt de melder gevraagd aanvullende schriftelijke infrmatie in te zenden. Binnen twee weken wrdt de beller/mailer gemeld wat de eerste acties van de nafhankelijke raadsman zijn en binnen zes weken met de klacht afgehandeld zijn dan wel duidelijk zijn welke vervlgacties meten wrden ndernmen. Er is cntact met de NAM ver de gemelde klacht met het verzek infrmatie ver de stand van zaken van het desbetreffende dssier te verstrekken. Z ndig vindt nader verleg met de NAM plaats ver te treffen maatregelen. In bijzndere gevallen, waar een nadere riëntatie gewenst is, wrdt een bezek gebracht aan betrkkene. Algemeen beeld Het aantal meldingen greit gestaag en in ttaal zijn er het afgelpen half jaar ruim 100 meldingen binnen gekmen waarvan 53 klachten zijn die betrekking hebben p de schadeafhandeling. Op het ttaal van circa schademeldingen is dat een relatief gering aantal. Tegelijkertijd kan echter wrden gecnstateerd, dat hier sprake is van echte klachten: veelal betreft het situaties waarbij al een tijdlang iets gaande is tussen de melder en de NAM en de frustratie en irritatie behrlijk zijn pgelpen. Daarbij kan de vraag aan de rde wrden gesteld f de bereikbaarheid en bekendheid van de nafhankelijk raadsman vldende is geregeld. Uit reacties vanuit de delgrep, de schademelders, ntstaat het beeld dat men met enige gerichte inspanning de weg wel weet te vinden via telefn en/f , maar dat betere bekendheid wel kan wrden bevrderd. Niet alle schademelders met klachten kiezen vr een cntact met de nafhankelijk raadsman. Daarmee geven de in deze rapprtage vermelde klachten wel een redelijke indicatie maar geen vlledig beeld van alle klachten met betrekking tt schadeafhandeling. Hewel in het algemeen dr de NAM een stevige inspanning wrdt geleverd m adequaat te reageren p de schademeldingen en klachten ver de afdening zveel mgelijk te vrkmen, met wrden gecnstateerd dat de nvrede nder de bewners in het aardbevingsgebied teneemt. In de afgelpen maanden zijn de reacties uit het gebied dan k grimmiger gewrden en zijn de emties pgelpen. Dat geldt k vr de tnzetting van de klachten die bij de nafhankelijk raadsman wrden ingediend. Naast de hierna te nemen cncrete gevallen vindt k een tenemend aantal mensen dat Den Haag en de NAM de prblematiek van (de inwners van) het gebied niet vldende serieus nemen. Ze uiten ernstige zrgen ver het tekmstperspectief van de regi en de leefbaarheid in het gebied. Meldingen In ttaal zijn zals aangegeven vanaf de pening van het meldpunt p 17 april jl. tt en met eind nvember jl. 105 meldingen binnengekmen, hiervan zijn 53 melden echte 1

3 schadegevallen. Deze kmen vrijwel allemaal verspreid uit het centraal gebied (zie bijgevegd kaartje DLG) en kunnen glbaal als vlgt wrden gerubriceerd: Schadegevallen (53) Bij de echte schadegevallen betreft het vral klachten ver: Lange termijnen Het duurt lang vrdat er cntact wrdt pgenmen f vrdat de klacht in behandeling wrdt genmen. Vervlgens duurt het vaak lang vrdat er een afspraak is met de taxateur en dan duurt het daarna weer een hele tijd vrdat de rapprtages wrden ntvangen. Taxatierapprt vldet niet aan de verwachtingen In de ntvangen rapprtages staan regelmatig njuistheden f futen vermeld. Ok de afspraken die bij het bezek van de taxateur zijn gemaakt kmen sms niet f njuist terug. Ok kmt het vr dat er verkeerde ft's in rapprtages zijn geplaatst. Dit kmt sms bij herhaling vr (in vervlgrapprtages kmen vaak eerdere futen weer terug). Sms ntstaat bij klagers de indruk, dat de NAM zelf de taxatierapprten aanpast, f dat dit dr derden in pdracht van de NAM gebeurt. Z kwam het vr dat de taxateur aardbevingsgerelateerde schade cnstateerde, maar dat men dat later niet terugvnd in het rapprt. Bejegening taxateur Hewel de NAM aandacht besteedt aan de caching van de taxateurs is tch een regelmatig gehrde klacht de huding van de taxateur. In smmige gevallen kmt de taxateur intimiderend f bagatelliserend ver. Van de 53 schademeldingen zijn er dr tussenkmst van de nafhankelijk raadsman 20 gevallen pgelst en afgehandeld. Er zijn verschillende redenen waarm de rest ng niet is afgernd, maar het gaat vral m het ng niet bereiken van vereenstemming met de NAM ver: causaal verband beving-schade (rzaak), de hgte van de schadevergeding en de cmpensatie van bijkmende ksten. Zrgen (23) Bij deze meldingen betreft het vral: Zrgen ver de waardedaling van de wningen Dit heeft enerzijds van den met de waarde van de eigen wning, maar k met de zrg ver het tekmstperspectief van het gebied en zijn bewners. Veel mensen hebben het eigen wningbezit altijd beschuwd als een element in hun udedagsvrziening. Dr de verwachting ten aanzien van nverkpbaarheid van de wning neemt de zrg vr de eigen tekmst te. Het tt nu te dr de regering ingenmen standpunt inzake de niet aangetnde waardedaling, neemt die nrust zeker niet weg. Men beschuwt dat eerder als een illustratie van het niet serieus nemen van de prblematiek in het gebied. Gevel van nveiligheid Dit kmt zwel vr bij mensen met schade aan hun wning als bij mensen waarbij dat niet aan de rde is. Het is vral de angst vr de ng kmende aardbevingen en de mgelijke gevlgen daarvan. Verminderd wngent Naast het gevel van nveiligheid, wrdt vaak aangegeven dat het wngent in dit gebied de laatste jaren sterk verminderd is. Daarmee neemt de zrg ver het tekmstperspectief en de leefbaarheid van het gebied sterk te. 2

4 Overig (29) In deze categrie betreft het verzeken m infrmatie, verzeken van media (pers, tv en radi), uitndigingen vr een gesprek f een bijeenkmst en in 9 gevallen betreft het acquisitie. Deze categrie wrdt in verleg met de nafhankelijke raadsman direct beantwrd en afgehandeld. Wat is er tt dusver gedaan In eerste instantie is de backffice ingeregeld vr en telefn. In principe bedienen de DLG-medewerkers de speciale telefnlijn gedurende werkdagen van 9.00 uur tt uur. Alle meldingen zijn geregistreerd en wrden gearchiveerd. Een aantal bijzndere gevallen is bezcht (bijzndere bjecten, zals mnumenten; bijzndere schade). De meldingen zijn geanalyseerd en gerubriceerd en p basis daarvan is wekelijks cntact met de NAM ver de meldingen en er is twee keer frmeel met de directie van de NAM gesprken ver de vrtgang en de te ndernemen stappen. Er is verleg geweest met een aantal bestuurders in de regi (waarnder de burgemeesters van Lppersum en Eemsmnd, de Cmmissaris van de Kning in Grningen, de verantwrdelijke gedeputeerde, de vrzitter van het waterschap Nrderzijlvest) en met het bestuur van de Grninger Bdembeweging. Tt slt is er diverse keren cntact geweest met diverse media. Er heeft twee keer afstemming plaatsgevnden met de Technische Cmmissie Bdembeweging en daarbij zijn ervaringen uitgewisseld. Gesprken is nder meer ver mgelijke verbeteringen van de schadeafhandelingsprcedure. De Tcbb heeft in juli reeds afznderlijk gerapprteerd. In het algemeen kunnen de dr Tcbb vrgestelde maatregelen wrden nderschreven, waarbij wrdt pgemerkt dat meer unifrmering van prcessen niet zu meten leiden tt minder ruimte vr maatwerk in specifieke gevallen. Wat is bereikt Van de 53 schademeldingen zijn er, zals vermeld, mede dr tussenkmst van de nafhankelijk raadsman 20 gevallen pgelst en afgehandeld. Er zijn met de NAM afspraken gemaakt ver het afhandelen van een aantal dssiers met een lange lptijd waarnder een geval van schade p schade p schade. Daarnaast zijn afspraken gemaakt ver de vlgende zaken: NAM werkt z.s.m. een prtcl uit vr afhandeling van schade aan rijksmnumenten, mnumentale panden en ude kerken. Dit prtcl wrdt vr cmmentaar vrgelegd aan een aantal stakehlders en de nafhankelijke raadsman vrdat het in januari 2014 penbaar wrdt gemaakt. Gelet p de klachten ver ptreden van en bejegening dr taxateurs is de NAM vrtdurend bezig met aanvullende pleiding en caching van de taxateurs en met het maken van een prtcl vr de schadeafhandeling. NAM zal in haar berichtgeving en p haar website meer aandacht besteden aan de nafhankelijke raadsman. De afstemming tussen nafhankelijk raadsman en backffice enerzijds en NAM anderzijds zal directiever en cncreter wrden drntwikkeld. Hewel de eindverantwrdelijkheid vr de pdracht aan de aannemer en de uitvering van het schadeherstel bij de melder/eigenaar ligt is NAM bereid -daar waar ndigndersteuning te bieden en eventuele vervlgschade nder vrwaarden vr haar rekening te nemen. 3

5 NAM biedt thans in een beperkt aantal gevallen hulp en begeleiding indien een melder de schade niet verziet en zelf niet in staat is het schadeprces te drlpen. Dit zal p advies van de nafhankelijk raadsman wrden uitgebreid en de ksten van een belangenbehartiger zullen eveneens p advies van de nafhankelijk raadsman, wrden verged. NAM denkt na ver de inrichting van een lketfunctie vr deze grep. In tegenstelling tt de huidige werkwijze zal NAM meldingen p de grens van het getrffen gebied niet enkel administratief afden met een schriftelijke reactie, maar k deze melders bezeken. Wat lpt ng NAM verweegt beleid te maken vr aardbevingsbestendig buwen. Wellicht dat zij pdracht geeft aan een inspectieteam alle wningen te analyseren p buw, fundering en mgelijkheid tt bevingsbestendig herstellen. Zwel de Onafhankelijke Raadsman als de Tcbb hebben geadviseerd een persnlijk vlgsysteem in te richten vr de betrkkenen. Dit in verband met het inzicht ten beheve van de melders in de fase van de melding en de transparantie van de afhandeling. Dit Track and Trace-systeem is er ng niet. NAM prbeert dat begin 2014 peratineel te hebben. NAM heeft in de afgelpen peride enkele panden aangekcht. Er zijn steeds meer mensen die hun wning willen aanbieden aan de NAM in verband met mgelijke nverkpbaarheid. NAM met hiervr ng nader beleid en spelregels ntwikkelen, maar zal wel in vrkmende gevallen de melders bezeken en een aanspreekpunt vr deze prblematiek benemen. Tt slt De Natinale Ombudsman heeft k een enkele klacht ver verzakkingsschade neergelegd bij de nafhankelijke raadsman. Daarver zal binnenkrt afznderlijk wrden teruggekppeld. Ondanks het feit dat de NAM in de praktijk blijk geeft van een ruimhartige tepassing van de schaderegeling hebben veel betrkkenen in het gebied weinig vertruwen in de uitvering van deze regeling dr dezelfde instantie die verantwrdelijk is vr de gaswinning. Daardr blijft de vraag naar een meer nafhankelijke brging van de schadeafhandeling actueel. De tename van de nrust en frustratie in het gebied kan mgelijk deels een halt wrden tegerepen indien, mede aan de hand van de nderzeken en de aanbevelingen van de cmmissie Meijer, p krte termijn dr de regering een visie wrdt ntwikkeld p het tekmstperspectief en de leefbaarheid van het gebied en p de inzet van de daarvr ndzakelijke middelen, in relatie tt de tekmstige ntwikkeling van de gaswinning. Mede in verband met de inrichting van de backffice en een tijdige cmmunicatie is het zaak p krte termijn een beslissing te nemen ver de rl van de nafhankelijke raadsman en het meldpunt in De huidige afspraken hebben een lptijd tt 31 december Aandachtspunt daarbij kan k zijn de wijze waarp de bekendheid en de zichtbaarheid van het meldpunt Onafhankelijke Raadsman in het getrffen gebied verder kan wrden verbeterd. Grningen, december 2013, De Onafhankelijk Raadsman Mr. L.J. Klaassen. 4

6 5

7 Kaart DLG: spreiding van de klachten ver het aardbevingsgebied.