Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat?"

Transcriptie

1 Komen tot een goede behandelbeslissing, hoe doe je dat? Gedeelde besluitvorming vanuit VERPLEEGKUNDIG perspectief Monique Baas verpleegkundig expert Gedeelde besluitvorming 1

2 Gedeelde besluitvorming: definitie (Elwyn et al. (2010) BMJ) Arts en patiënt nemen samen de beslissing, op basis van de best beschikbare evidence. Als partner van hun arts, wordt de patiënt aangemoedigd alle beschikbare opties te bezien, evenals de verwachte voor- en nadelen van elke optie, een voorkeur te communiceren en te worden geholpen bij het selecteren van die strategie die het beste bij deze voorkeur past 2

3 Gedeelde besluitvorming: definitie (Elwyn et al. (2010) BMJ) Arts en patiënt nemen samen de beslissing, op basis van de best beschikbare evidence. Als partner van hun arts, wordt de patiënt aangemoedigd alle beschikbare opties te bezien, evenals de verwachte voor- en nadelen van elke optie, een voorkeur te communiceren en te worden geholpen bij het selecteren van die strategie die het beste bij deze voorkeur past 3

4 Oncologie: Beslismomenten Preventie Screening Diagnostiek Behandeling Curatie Palliatie End of life 4

5 Controle in besluitvorming Controle arts hoog Wij weten wat goed voor u is Paternalisme wij zijn partners in zoektocht naar beste keuze voor u Gedeelde besluitvorming Controle patiënt laag hoog Besluiteloosheid U krijgt wat wij denken dat u wil Consumentisme U vraagt, wij draaien laag 5

6 Factoren (Akaza H Jpn. J. Clin. Oncol. 2014) 6

7 Typen beslissingen (O Connor et al, BMJ, 2003) Effectieve beslissingen Algemene consensus over beste behandeling Wetenschappelijke zekerheid Duidelijk meer voordelen dan nadelen Preferentiegevoelige beslissingen Wetenschappelijke onzekerheid Beslissing hangt af van subjectieve afweging 7

8 Gedeelde besluitvorming: wanneer? 8

9 Clinicians are experts in medical options and their clinical implications, but patients are experts in terms of the impact of these decisions on their everyday living. RL Street, JCJM De Haes, Pat Educ Couns,

10 Verpleegkundigen: - zijn (actief of passief) betrokken bij behandelbeslissingen - zijn betrokken bij de uitvoering van een behandelbeslissing - worden door patiënten gezien als een meer laagdrempelige gesprekspartner horen meer en zien meer 12

11 Elwyn et al. (2012) J. Gen Intern Med. 13

12 14

13 1. Er is een medisch probleem, er moet een besluit genomen worden 2. Voorleggen behandelingsopties (incl niets doen ) CHOICE 3. Bespreken opties en voor-/nadelen 4. Bespreken waarden/ideeën/zorgen/verwachtingen patiënt 5. Verken rol-voorkeur patient 6. Beslissing wordt samen genomen (of uitgesteld) OPTION Stiggelbout et al. (2012) BMJ; Elwyn et al. (2012) J. Gen Intern Med. DECISION 15

14 Voorbereiding op gesprek, indien mogelijk: - Verpleegkundige informeert (mondeling / schriftelijk) patiënt over wat hij mag verwachten van het consult (in algemene zin) - Competenties van besliscoach (Zéker) bij complexe problematiek inventariseren/ondersteunen: - Is patiënt in staat tot nemen van beslissingen? - Begrijpt patient informatie? - Kan hij zijn situatie inschatten? - Kan hij beslissing beredeneren? - Kan hij keuze onder woorden brengen? 16

15 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit Reason for encounter (doel van consult) kan stap 1 zijn. Vaak onbenoemd, daardoor doel consult niet helder, kans op verschillende verwachtingen door zorgverlener/patiënt. Neutraal brengen de patiënt uitnodigen om mee te beslissen, maak duidelijk dat patiënt beslissingsruimte heeft maar laat patiënt niet zwemmen! (Informed decision vs. Shared decision) 17

16 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit Twee (meer) opties voorleggen die relevant zijn voor deze patiënt Ook dit neutraal brengen, let daarbij ook op lichaamstaal. Structureren, ik begin bij optie 1 18

17 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit Voor- en nadelen van elk van de opties Eventueel gebruik maken van een keuzehulp Wees zo concreet mogelijk in betekenis van bijwerking voor dagelijks leven Vraag naar hoe kansen gepresenteerd moeten worden Check of informatie begrepen is 19

18 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit Door afwegen wordt voorkeur gevormd Patiënt helpen bij dit wikken en wegen ANNA wel : Altijd Navragen, Nooit Aannemen OMA niet : Oordeel, Mening, Advies 20

19 21

20 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit Vragen om het overleg te bevorderen: - Wat verwacht u van een behandeling? - Denk u dat u alle informatie hebt die u nodig heeft om de behandelingsopties met elkaar te vergelijken? - Als u nadenkt over de beslissing, wat is het belangrijkste aspect om te overwegen? - Over welke aspecten van de behandeling maakt u zich de meeste zorgen? (Stiggelbout et al (2012) BMJ) 22

21 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit De juiste vragen stellen, maar de patiënt aan het woord laten Check of je de patiënt goed hebt begrepen Ik moet voor mijn dementerende vrouw zorgen, dokter Luisteren: in alledaagse taal zit meer Wat heb je gehoord op het niveau van: - Laag van de feiten - Laag van de gevoelens - Laag van de identiteit - Laag van de spiritualiteit 23

22 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit - Vraag patiënt naar geprefereerde beslisrol - N.B. timing: 75% van degenen die tevoren aangaven de arts te laten beslissen, kozen na uitgebreide informatie toch zélf - Leg uit welke beslisrollen er mogelijk zijn: - Arts beslist - Arts beslist, houdt rekening met mening patient - Arts en patient beslissen samen - Patient beslist, houdt rekening met mening arts - Patiënt beslist (Degner, 1997) (Van Tol-Geerdink et al. 2006) 24

23 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit Vragen om het overleg hierover te bevorderen: Sommige patiënten vinden het prettig zelf een beslissing te nemen, anderen laten dat liever over. Hoe is dat voor u? Vindt u het prettig om mee te beslissen over de behandeling of wilt u dat ik een voorstel doe Op welke manier bent u gewend om besluiten te nemen? The art of being neutral Dokter, wat zou u doen? 25

24 Probleem Opties Voor-/nadelen Waarden patiënt Rolvoorkeur Besluit Afronding gesprek: samenvatten - Welke opties besproken - Overwegingen - Voorkeur - Uiteindelijke beslissing - Check: klopt dit? - Concreet vervolg (bijv. afspraak, recept) Een juiste beslissing is: een beslissing die past bij doelen / waarden / verwachtingen van patiënt 26

25 Andere betekenis van ziekte Andere informatieverwerking Andere behoeftes t.a.v. communicatie (emotioneel>functioneel) Van invloed op communicatie: psychologische factoren cognitieve functies sensorische functies gezondheidsproblemen functionele problemen Recall (begrijpen en reproduceren van informatie) is verminderd Betrekken van naasten Julia vanweert, UvA,

26 - Partnership, niet in de steek laten! - Gedeelde Besluitvorming omvat niet alleen het uiteindelijke besluit! - Het hoeft niet allemaal in één consult! 28

27 JIJ OOK! voor informatie: 29

Gedeelde besluitvorming. Samen kunnen we het zelf!

Gedeelde besluitvorming. Samen kunnen we het zelf! Gedeelde besluitvorming Samen kunnen we het zelf! Monique Baas Niek Golsteijn verpleegkundig expert Gedeelde besluitvorming verpleegkundig specialist Oncologie 1 Persoonlijke achtergrond ( van ons) 2 Persoonlijke

Nadere informatie

Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!?

Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!? Agenda Gedeelde Besluitvorming: de tijd van pamperen is voorbij!? Verpleegkundig expert Gedeelde Besluitvorming Gedeelde besluitvorming: Definitie; achtergrond; doel Stappen van GB Rol verpleegkundige

Nadere informatie

Dr. Heleen Snijders Chirurg in opleiding, Groene Hart Ziekenhuis Gouda

Dr. Heleen Snijders Chirurg in opleiding, Groene Hart Ziekenhuis Gouda Dr. Heleen Snijders Chirurg in opleiding, Groene Hart Ziekenhuis Gouda GEDEELDE BESLUITVORMING Wie kent deze term? Wie weet wat het betekent? Wie past het toe in de praktijk? GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING

Nadere informatie

Inhoud workshop. Gedeelde besluitvorming. Inleiding op het thema. Inleiding op het thema. Aanleiding voor de workshop

Inhoud workshop. Gedeelde besluitvorming. Inleiding op het thema. Inleiding op het thema. Aanleiding voor de workshop Gedeelde besluitvorming Inhoud workshop Inleiding op het thema en de workshop Wat is gedeelde besluitvorming en het verloopt het proces? Oefenen van de stappen aan de hand van een casus Nabespreken casus

Nadere informatie

De patiënt als partner in zorg. Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut

De patiënt als partner in zorg. Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut De patiënt als partner in zorg Prof.dr. Anne Stiggelbout Afdeling Medische Besliskunde LUMC Kwaliteitsinstituut Doel: verhogen patiëntgerichtheid zorg Vraaggestuurde zorg, vanuit het patiëntenperspectief,

Nadere informatie

Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie

Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie Shared decision making - of - Gedeelde besluitvorming Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie Controle in besluitvorming Controle arts hoog Paternalisme Gedeelde besluitvorming Controle patiënt laag

Nadere informatie

Disclosure belangen Stiggelbout

Disclosure belangen Stiggelbout Disclosure belangen Stiggelbout (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven geen Sponsoring of onderzoeksgeld Geen Honorarium of andere (financiële)

Nadere informatie

Gezamenlijke besluitvorming. Dr. Arwen Pieterse Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum

Gezamenlijke besluitvorming. Dr. Arwen Pieterse Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum Gezamenlijke besluitvorming Dr. Arwen Pieterse Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum Overzicht Geschiedenis Noodzaak Definitie Effect van gezamenlijke besluitvorming Geschiedenis

Nadere informatie

Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS

Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS Alles wat u moet weten over gedeelde besluitvorming bij ALS Prof. dr. Ellen Smets Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam Disclaimer Alles wat u moet weten over gedeelde

Nadere informatie

EBP: het nemen van beslissingen

EBP: het nemen van beslissingen EBP: het nemen van beslissingen EBP platform werkgroep Erica Baarends, Ergotherapie Ingrid Driessen en Xandra Gielen, Creatieve Therapie Saskia Duymelinck, Vepleegkunde Jacques Geraets, Fysiotherapie Michelle

Nadere informatie

Shared decision-making en gebruik van keuzehulpen binnen de GE-oncologie. Hoe pak je dit aan?

Shared decision-making en gebruik van keuzehulpen binnen de GE-oncologie. Hoe pak je dit aan? Shared decision-making en gebruik van keuzehulpen binnen de GE-oncologie. Hoe pak je dit aan? Dirk T. Ubbink PI afdeling Chirurgie AMC Gedeelde besluitvorming, samen beslissen, shared decision-making Wie

Nadere informatie

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl Mariëtte Bergmans (BVN) 1 wie staat hier? AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl 1 Definitie zelfmanagement

Nadere informatie

Shared Decision Making met ROM als informatiebron. 3 februari 2016 Haske van Veenendaal Tim Kreuger Margot Metz

Shared Decision Making met ROM als informatiebron. 3 februari 2016 Haske van Veenendaal Tim Kreuger Margot Metz Shared Decision Making met ROM als informatiebron 3 februari 2016 Haske van Veenendaal Tim Kreuger Margot Metz 1 Programma 9.30 uur: Welkom! 9.40 uur: Shared Decision Making met ROM als informatiebron:

Nadere informatie

Medezeggenschap van de patiënt bij het accepteren van een donornier (SDM)

Medezeggenschap van de patiënt bij het accepteren van een donornier (SDM) Medezeggenschap van de patiënt bij het accepteren van een donornier (SDM) Sohal Ismail Epidemioloog/Neuropsycholoog Andries Hoitsma, Rebecca Zwart, R. Timman, Lothar E. Hoogdalem, Jan J. Busschbach 15

Nadere informatie

Welkom. Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker

Welkom. Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Welkom Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker Programma vandaag 17:00 Welkom en opening 17:10 Het draait om de patiënt

Nadere informatie

Shared decision making, ook voor bedrijfsarts? Workshop Bedrijfsgeneeskundige dagen 18 en 19 juni Papendal

Shared decision making, ook voor bedrijfsarts? Workshop Bedrijfsgeneeskundige dagen 18 en 19 juni Papendal Shared decision making, ook voor bedrijfsarts? Workshop Bedrijfsgeneeskundige dagen 18 en 19 juni Papendal Dunja Dreesens Research School CAPHRI, Universiteit Maastricht & ZonMw Shared decision making:

Nadere informatie

Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013

Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013 Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013 Trudy van der Weijden Huisartsgeneeskunde School CAPHRI MUMC+ Shared Decision Making Gezamenlijke

Nadere informatie

Samen beslissen: ``instrumenten`` Paul Kil Uroloog Elisabeth - Tweesteden Ziekenhuis Tilburg

Samen beslissen: ``instrumenten`` Paul Kil Uroloog Elisabeth - Tweesteden Ziekenhuis Tilburg Samen beslissen: ``instrumenten`` Paul Kil Uroloog Elisabeth - Tweesteden Ziekenhuis Tilburg Kiezen, dat doen we samen! Arts Patiënt De beste behandeling is voor iedere patiënt anders De beste behandeling

Nadere informatie

Shared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt

Shared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt Shared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt Karen Keijsers klinisch geriater, klinisch farmacoloog 3 fasen van Shared Decision Making 1. Choice talk Uitwisselen van informatie,

Nadere informatie

Samen keuzes maken (SKM)

Samen keuzes maken (SKM) Shared decision making (SDM) Samen keuzes maken (SKM) Dr. P.F.J. (Raphael) Schulte, psychiater-psychotherapeut, trainer interactievaardigheden, opleider psychiatrie GGZ-NHN NedKAD Invitational Conference

Nadere informatie

Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)?

Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)? Gedeelde Besluitvorming Hoe pak je dat aan (binnen de trombosezorg)? Dirk Ubbink, MD PhD PI afdeling Chirurgie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Belangenverstrengeling Wat is gedeelde besluitvorming?

Nadere informatie

Ideaal: Zorg komt overeen met de waarden en voorkeuren van de individuele patiënt.

Ideaal: Zorg komt overeen met de waarden en voorkeuren van de individuele patiënt. Ideaal: Zorg komt overeen met de waarden en voorkeuren van de individuele patiënt. Iedere patiënt kan zeggen: Ik heb precies de hulp gekregen die ik nodig had en die ik wilde, op het juiste moment en op

Nadere informatie

Kiezen en delen. Hoe benut je gedeelde besluitvorming als pijler voor excellente zorg

Kiezen en delen. Hoe benut je gedeelde besluitvorming als pijler voor excellente zorg Kiezen en delen Hoe benut je gedeelde besluitvorming als pijler voor excellente zorg Haske van Veenendaal, CBO en lid dagelijks bestuur platform Gedeelde Besluitvorming. Agenda Inleiding: oorsprong, fysiologie

Nadere informatie

Samen beslissen met kwetsbare ouderen

Samen beslissen met kwetsbare ouderen Samen beslissen met kwetsbare ouderen Een continue dialoog Marjolein van de Pol Disclosure dia MHJ van de Pol Mogelijke belangenverstrengeling Relevante connecties met commerciële bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

Praktijkvoorbeeld. 30 januari 2014. Congres "Samen Kiezen: beslist!: - Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming

Praktijkvoorbeeld. 30 januari 2014. Congres Samen Kiezen: beslist!: - Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming Workshop gedeelde besluitvorming Congres gedeelde besluitvorming Nieuwegein Markus Oei Marleen Flevoziekenhuis Almere Praktijkvoorbeeld http://youtu.be/0pxrjtl4kqw www.inforium.nl Code: FZA-SDMMOD Shared

Nadere informatie

Waarom gedeelde besluitvorming

Waarom gedeelde besluitvorming Waarom gedeelde besluitvorming Dr. Peep FM Stalmeier Epidemiology, Biostatistics, and HTA UMC St Radboud Nijmegen p.stalmeier@ebh.umcn.nl Inhoud besluitvorming keuzehulp = decision aid onderzoek (prostaatkanker)

Nadere informatie

Organisatie van de palliatieve zorg: zorgmodule, zorgpaden en gedeelde besluitvorming Masterclass Palliatieve Zorg. Kees Ahaus.

Organisatie van de palliatieve zorg: zorgmodule, zorgpaden en gedeelde besluitvorming Masterclass Palliatieve Zorg. Kees Ahaus. Organisatie van de palliatieve zorg: zorgmodule, zorgpaden en gedeelde besluitvorming Masterclass Palliatieve Zorg Kees Ahaus 9 september 2014 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Goed en duur: toegankelijk,

Nadere informatie

Beter praten met je dokter

Beter praten met je dokter Beter praten met je dokter Annemie Vandermelen Trefpnt Zelfhlp Leven Missie 1 Waarom dit onderwerp? Relatie met je dokter is van levensbelang! Hippocrates (400 voor Christs) De patiënt, ofschoon zich ervan

Nadere informatie

Samen Kiezen. Trudy van der Weijden Hoogleraar Implementatie van richtlijnen Vakgroep Huisartsgeneeskunde School CAPHRI, Maastricht University

Samen Kiezen. Trudy van der Weijden Hoogleraar Implementatie van richtlijnen Vakgroep Huisartsgeneeskunde School CAPHRI, Maastricht University Samen Kiezen Trudy van der Weijden Hoogleraar Implementatie van richtlijnen Vakgroep Huisartsgeneeskunde School CAPHRI, Maastricht University Gedeelde besluitvorming waar hebben we het over? 1 Geraadpleegde

Nadere informatie

Gedeelde besluitvorming: onderzoek en onderwijs in het AMC Dirk Ubbink & Marcel Fabriek

Gedeelde besluitvorming: onderzoek en onderwijs in het AMC Dirk Ubbink & Marcel Fabriek Gedeelde besluitvorming: onderzoek en onderwijs in het AMC Dirk Ubbink & Marcel Fabriek Afdelingen Chirurgie & Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Deel 1: Onderzoek Wat is gedeelde

Nadere informatie

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in

Nadere informatie

Kiesgerustin de laatstelevensfase

Kiesgerustin de laatstelevensfase Kiesgerustin de laatstelevensfase CLAUDIA SCHRODER EN MARLIJN CASPERS LEVENMETKANKER 19 FEBRUARI 2016 Disclosurebelangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker. heeft u uw beslissing gemaakt?

Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker. heeft u uw beslissing gemaakt? Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker heeft u uw beslissing gemaakt? http://zorgzine.npcf.nl/samen_beslissen/de-praktijk Achtergrond Cliënten willen meer meebeslissen (NPCF, B-force/BVN)

Nadere informatie

Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer

Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer Onderzoek naar het verbeteren van communicatie in de spreekkamer Dr. M.A. (Marij) Hillen Lijn Medische Communicatie, prof. dr. Ellen Smets, Afdeling Medische Psychologie AMC Lymmcare symposium 17 november

Nadere informatie

Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg: De waarden van zwangere vrouwen en verloskundigen

Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg: De waarden van zwangere vrouwen en verloskundigen Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg: De waarden van zwangere vrouwen en verloskundigen Dr. Marianne Nieuwenhuijze Lector Midwifery Lectoraat Midwifery Science Academie Verloskunde Maastricht

Nadere informatie

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar Tim Kreuger, Margot Metz Inhoud Shared Decision Making (SDM): wat is het? Samenhang SDM & herstelvisie. Meerwaarde en mate

Nadere informatie

Terugkomdag Richtlijnontwikkeling

Terugkomdag Richtlijnontwikkeling Terugkomdag Richtlijnontwikkeling Martine Versluijs, PGOsupport Ilse Raats, CBO 5 maart 2015 Programma 10.00 Afgeleide producten van richtlijnen Patiëntenversies Keuzehulpen en gedeelde besluitvorming

Nadere informatie

It takes two to tango Effectieve communicatie met de (oudere) patiënt. Julia van Weert Utrecht, 8 juni 2015 Samen Bouwen aan Transmurale Zorg

It takes two to tango Effectieve communicatie met de (oudere) patiënt. Julia van Weert Utrecht, 8 juni 2015 Samen Bouwen aan Transmurale Zorg It takes two to tango Effectieve communicatie met de (oudere) patiënt Julia van Weert Utrecht, 8 juni 2015 Samen Bouwen aan Transmurale Zorg 2 Doelen van Communicatie? Doelen van Communicatie Functie Doel

Nadere informatie

Dementie, regeren is vooruit zien. R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde

Dementie, regeren is vooruit zien. R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde Dementie, regeren is vooruit zien R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde Dementie Dementie is een dodelijke hersenziekte Dementie = zijn geest verliezen 10 % van de bevolking ouder dan 65 jaar heeft

Nadere informatie

Tussenstand nulmetingen SDM-project

Tussenstand nulmetingen SDM-project 23-4-2017 Tussenstand nulmetingen SDM-project 23 april 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Colofon... 2 1. Inleiding en probleemstelling... 3 2. Resultaten van de eerste nulmeting... 4 3. Discussie...

Nadere informatie

Communicatie, een rode draad. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam

Communicatie, een rode draad. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam Communicatie, een rode draad Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam Elsken Van der Wall leert haar studenten de patiënten te begeleiden in hun angsten en onzekerheden door de ziekte

Nadere informatie

Shared decision making Een combinatie van IT en mensgerichte zorg

Shared decision making Een combinatie van IT en mensgerichte zorg Shared decision making Een combinatie van IT en mensgerichte zorg Door Dorothea Wild, MD Stel je voor: mevrouw Smit, één van je patiënten, lijdt aan reumatoïde artritis in haar rug. Ze komt op consult

Nadere informatie

Doel van gesprek en prenatale testen verwoorden.

Doel van gesprek en prenatale testen verwoorden. Prenataal 2.3d Deeltaak: Een counseling prenatale screening uitvoeren NAAM STUDENT: Jaar: 3 DATUM: Stage: 1/2 Beoordelaar: Handtekening: Beoordeling: ONVOLDOENDE / VOLDOENDE / GOED * Cesuur: onvoldoende=1

Nadere informatie

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken?

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Maastricht University Vakgroep Huisartsgeneeskunde,

Nadere informatie

Wat vraag ik aan mijn arts?

Wat vraag ik aan mijn arts? Wat vraag ik aan mijn arts? Tips voor in de spreekkamer gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Tijdens het consult 3 Uw voorbereiding 3 Informatie die u kunt geven aan uw arts 4 Vragen over het onderzoek 5

Nadere informatie

Workshop Bespreekbaar maken van het levenseinde Cilia Linssen/Catalijn Willemsen. Een model voor het bespreekbaar maken van moreel gevoelige keuzes

Workshop Bespreekbaar maken van het levenseinde Cilia Linssen/Catalijn Willemsen. Een model voor het bespreekbaar maken van moreel gevoelige keuzes Workshop Bespreekbaar maken van het levenseinde Cilia Linssen/Catalijn Willemsen Een model voor het bespreekbaar maken van moreel gevoelige keuzes Programma Moreel gevoelige keuzes maken in de palliatieve

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

Samen beslissen in het dagelijks leven, SDM of Shared Decision Making bij mensen met dementie. Valerie Desmet & Ruben Vanbosseghem

Samen beslissen in het dagelijks leven, SDM of Shared Decision Making bij mensen met dementie. Valerie Desmet & Ruben Vanbosseghem Samen beslissen in het dagelijks leven, SDM of Shared Decision Making bij mensen met dementie Valerie Desmet & Ruben Vanbosseghem Kennismaking Wie ben je? Welke functie heb je? Verwachtingen vorming? Doel

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

Gezamenlijke besluitvorming & Motiverende gepreksvoering

Gezamenlijke besluitvorming & Motiverende gepreksvoering Gezamenlijke besluitvorming & Motiverende gepreksvoering Vincent Kortleve - Viaperspectief Maarten Bijma - Operis Neem nu Rob Rob, 48 jaar, gehuwd en 2 kinderen. Hij is salesmanager bij een multinational.

Nadere informatie

Heliomare Gedeelde besluitvorming (shared decision making) Maartje Ligthart Fysiotherapeut

Heliomare Gedeelde besluitvorming (shared decision making) Maartje Ligthart Fysiotherapeut Heliomare Gedeelde besluitvorming (shared decision making) Maartje Ligthart Fysiotherapeut Inhoud Inleiding gedeelde besluitvorming Proces van gedeelde besluitvorming Keuzehulpen Gedeelde besluitvorming

Nadere informatie

Rapport Patiëntervaringen met 3 goede vragen

Rapport Patiëntervaringen met 3 goede vragen Rapport Patiëntervaringen met 3 goede vragen februari 2017 COLOFON Patiëntenfederatie Nederland Postbus 1539 3500 BM Utrecht Churchilllaan 11 3524 GV Utrecht Telefoon: (030) 297 03 03 Email: info@patientenfederatie.nl

Nadere informatie

Persoonlijke keuzehulp bij beslissingen

Persoonlijke keuzehulp bij beslissingen Persoonlijke keuzehulp bij beslissingen Deze keuzehulp is geschikt voor elke beslissing en kan daarom ook voor medische beslissingen worden gebruikt. Bijvoorbeeld als u een besluit moet nemen rond uw gezondheid

Nadere informatie

CGS Project Ouderenzorg in de vervolgopleidingen

CGS Project Ouderenzorg in de vervolgopleidingen DOOR: TON BAKKER, CORRY DEN ROOYEN, MARJOLEIN VAN DE POL, KARSTEN VAN LOON CGS Project Ouderenzorg in de vervolgopleidingen November 8, 2013 1 Programma Beeldvorming: met welke bril kijkt u? Introductie

Nadere informatie

CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life

CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life CHOICE CHOosing treatment together In Cancer at the End of life Sabrina Brugel Hanneke van Laarhoven Hanneke de Haes Ellen Smets Inge Henselmans AMC Universiteit van Amsterdam Afdeling Medische Psychologie

Nadere informatie

Boeren op een Kruispunt vzw. Het helpend gesprek

Boeren op een Kruispunt vzw. Het helpend gesprek Boeren op een Kruispunt vzw Helpt je discreet op weg gratis 0800 99 138 Het helpend gesprek Geef LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen Wat mensen eerst en vooral willen, is iemand waaraan ze hun verhaal

Nadere informatie

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen?

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; Wat is lastig en wat kun je doen? Leerlingen met SOLK Effectieve gesprekken met ouders en leerlingen drs. Hilde Jans psycholoog

Nadere informatie

Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg. Alle aios. Expert in ouderenzorg. Enkeling. Minimale basiskennis over ouderenzorg

Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg. Alle aios. Expert in ouderenzorg. Enkeling. Minimale basiskennis over ouderenzorg Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg Opbouw kennis, vaardigheden en attitude Het CGS project heeft zich het volgende doel gesteld: aandacht voor ouderenzorg in alle medische vervolgopleidingen.

Nadere informatie

Congres Samen Kiezen: beslist! 30 januari 2014

Congres Samen Kiezen: beslist! 30 januari 2014 Congres Samen Kiezen: beslist! januari 1 in de praktijk Samen kiezen: beslist! 1 Opbouw Ontwikkeling van keuzehulp Julia van Tol, onderzoeker Radboud UMC, Nijmegen Gebruik van keuzehulp Astrid Albers,

Nadere informatie

At the end of the day : moeten we stoppen?

At the end of the day : moeten we stoppen? At the end of the day : moeten we stoppen? Erwin J.O. Kompanje Department of Intensive Care Staken van ingestelde IC behandeling: waarom? Eerst definieren! Staken: stoppen van iets omdat bijvoorbeeld de

Nadere informatie

Medicijngebruik; enquête Nierpatiënten Perspectief online: www.nponline.nl

Medicijngebruik; enquête Nierpatiënten Perspectief online: www.nponline.nl Medicijngebruik; enquête Nierpatiënten Perspectief online: www.nponline.nl Samenvatting Medicijngebruik In een inventarisatie betreffende medicijngebruik onder nierpatiënten is gevraagd naar de volgende

Nadere informatie

Met elkaar. Voor elkaar.

Met elkaar. Voor elkaar. Gedeelde besluitvorming Dialoog Tweerichtingsverkeer Gesprek van mens tot mens Arts is medisch expert Patiënt is expert eigen leven, gevoel, voorkeuren, etc. Doel van het gesprek: Samen komen tot de beste

Nadere informatie

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden.

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden. Bidden met jongeren Voorbede Ben je teleurgesteld in het leven? Ben je gekwetst door anderen? Draag je vervelende herinneringen met je mee? A. God, wij bidden U voor alle mensen die hun leven graag anders

Nadere informatie

http://toelatingsexamen.110mb.com

http://toelatingsexamen.110mb.com Arts-patiëntgesprek Dit onderdeel bestaat uit meerkeuzevragen met 4 antwoordmogelijkheden, waarvan je er meestal al meteen 2 kan elimineren omdat ze te extreem zijn. Je moet eigenlijk op je gevoel afgaan

Nadere informatie

Shared Decision Making met ROM als informatiebron

Shared Decision Making met ROM als informatiebron Shared Decision Making met ROM als informatiebron 13 oktober 2015 (opfris)training Haske van Veenendaal, Margot Metz 1 Programma 13.30 Welkom & uitleg/opfrissen model SDM met ROM 14.10 Gesprek SDM met

Nadere informatie

workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen

workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen 1. Om welke reden(en) volg je deze workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen in je werk? 4. Waarin blink jij jjmet betrekking

Nadere informatie

R-Sense project RKVL en Sensoa

R-Sense project RKVL en Sensoa Aanbod van Sensoa 1 R-Sense project RKVL en Sensoa Bewoners: Samenleven Liefde en relaties Relaties en grenzen Medewerkers Vlaggensysteem Beleid sleutelfiguren 2 Bevraging hulpverleners en migranten Vluchtelingen,

Nadere informatie

Keuze stress? Ik zie door de bomen het bos niet meer

Keuze stress? Ik zie door de bomen het bos niet meer Keuze stress? Ik zie door de bomen het bos niet meer Anne Timmermans Myomen cursus 25 januari 2019 Geen belangenverstrengeling Wat is samen beslissen? Keuze hulp Ontwikkeling consultkaart Toepassing Aanwezige

Nadere informatie

Komt een patiënt bij de dokter in de spreekkamer en wat dan?

Komt een patiënt bij de dokter in de spreekkamer en wat dan? Komt een patiënt bij de dokter in de spreekkamer en wat dan? Prof. dr. Ellen Smets Medische Psychologie Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam Geneeskunde is delicaat evenwicht tussen kunst,

Nadere informatie

Besluitvorming in de palliatieve fase

Besluitvorming in de palliatieve fase Palliatief redeneren Besluitvorming in de palliatieve fase Expertisecentrum palliatieve zorg UMC Utrecht Saskia Teunissen Hoogleraar hospicezorg UMC Utrecht Foto s Nynke Thien Klinisch redeneren en palliatief

Nadere informatie

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde/docent Wat is het? Probeer te verwoorden wat volgens jou palliatieve sedatie is PALLIATIEVE SEDATIE

Nadere informatie

Tweede nascholing Hematologie voor Verpleegkundigen Hematologie & ICT anno 2009

Tweede nascholing Hematologie voor Verpleegkundigen Hematologie & ICT anno 2009 Tweede nascholing Hematologie voor Verpleegkundigen Hematologie & ICT anno 2009 Anne Goossensen Onderzoeker instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (ibmg) Lector Verslavingszorg Hogeschool INHolland

Nadere informatie

Communicatie van risico s. Introductie op de workshop (Kennispoort2012)

Communicatie van risico s. Introductie op de workshop (Kennispoort2012) Communicatie van risico s Introductie op de workshop (Kennispoort2012) Inleiding Jippie, een baby op komst! Help, Een baby op komst! Gefeliciteerd met je zwangerschap! Ik geef je een formulier mee om bloed

Nadere informatie

Online voorbereiding van patiënt en zorgverlener voor een effectief consult

Online voorbereiding van patiënt en zorgverlener voor een effectief consult Online voorbereiding van patiënt en zorgverlener voor een effectief consult Akke Albada NIVEL Nelly van Uden VUMC VRAGEN? vul ze in op je vragenformulier als geheugensteuntje - straks volop gelegenheid

Nadere informatie

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg Marjolein Rentinck Internist/oncoloog bij Tergooi Symposium Methoden voor besluitvorming rond het levenseinde

Nadere informatie

Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren.

Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren. FEEDBACK WAT IS FEEDBACK EIGENLIJK? Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren. Hiermee is feedback een belangrijk middel

Nadere informatie

Wie ben je? Welke functie heb je? Verwachtingen vorming?

Wie ben je? Welke functie heb je? Verwachtingen vorming? Wie ben je? Welke functie heb je? Verwachtingen vorming? Kennis van verschillende vormen van besluitvorming Inzicht krijgen in het beslissingsproces De verschillende stappen van SDM kunnen toepassen Communicatievaardigheden

Nadere informatie

LOOPBAANVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN HOOFDSTUK 1

LOOPBAANVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN HOOFDSTUK 1 LPBAANVAARDIGHEID LPBAANLEREN HFDSTUK 1 Loopbaanvaardigheid Alle ogen zijn gericht op je reisdoel: het diploma van de opleiding die je volgt. Dat diploma bewijst straks dat jij je beginnend beroepsbeoefenaar

Nadere informatie

Zorg kan altijd beter!

Zorg kan altijd beter! Zorg kan altijd beter! Ervaringen met gezamenlijke besluitvorming in Friesland Guus Schrijvers, Riet ten Hoeve-Lafeber, Claire Kos en Harriet Hollander Opbouw voordracht Film over mantelzorger Anneke Sieperda

Nadere informatie

Post-hbo opleiding psychosociale zorg door oncologieverpleegkundigen

Post-hbo opleiding psychosociale zorg door oncologieverpleegkundigen mensenkennis Ik heb ruime ervaring, maar door deze opleiding heb ik me gerealiseerd dat de zorg voor de patiënt beter kan. Post-hbo opleiding psychosociale zorg door oncologieverpleegkundigen Psychosociale

Nadere informatie

Samen Beslissen in Bernhoven. Inge Blokzijl Chalmer Hoynck van Papendrecht Hans Maertens Mieke Klerkx

Samen Beslissen in Bernhoven. Inge Blokzijl Chalmer Hoynck van Papendrecht Hans Maertens Mieke Klerkx Samen Beslissen in Bernhoven Inge Blokzijl Chalmer Hoynck van Papendrecht Hans Maertens Mieke Klerkx 5 juli 2017 Waarom Samen Beslissen? De beste behandeling is voor iedere patiënt anders Onderzoek laat

Nadere informatie

Workshop gezamenlijke besluitvorming bij dementie

Workshop gezamenlijke besluitvorming bij dementie Workshop gezamenlijke besluitvorming bij dementie Leontine Groen van de Ven, Lectoraat Innoveren met Ouderen Workshop voor de bijeenkomst van de vakgroep casemanagers dementie, Utrecht, 14 maart 2017 nd

Nadere informatie

Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn

Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn Praat erover: 1. Je hoeft niet alles te weten of te begrijpen over euthanasie bij

Nadere informatie

Samen Beslissen: een effectief trainingsmodel

Samen Beslissen: een effectief trainingsmodel Samen Beslissen: een effectief trainingsmodel Trudy van der Weijden Angelique Timmerman Esther Giroldi Anouk Baghus Vakgroep Huisartsgeneeskunde, Universiteit Maastricht In samenwerking met: 1 Disclosure

Nadere informatie

WAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN

WAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN WAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN PALLIATIEVE ZORG: EEN SYSTEMATISCHE OVERZICHTSSTUDIE Slort, W., Schweitzer, B.P.M., Blankenstein, A. H., Abarshi, E. A.,

Nadere informatie

PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA. Stand van zaken & toekomstvisie tot aan Eveline M A Bleiker

PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA. Stand van zaken & toekomstvisie tot aan Eveline M A Bleiker KWF werkgemeenschap, Utrecht, 3 oktober 2018 PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA Stand van zaken & toekomstvisie tot aan 2025 Eveline M A Bleiker PSYCHOLOGIE VAN DE KLINISCHE GENETICA in het bijzonder de

Nadere informatie

Gefaseerde Tijdigheid

Gefaseerde Tijdigheid Gefaseerde Tijdigheid Marc Eyck, huisarts Gezondheidscentrum Neerbeek Consulent Palliatieve Zorg Hoofd Beleid NHG Belangenverstrengeling Geen Op tijd en proactief bespreken keuzes laatste levensfase Deze

Nadere informatie

Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker. Welkom

Time-out en gedeelde besluitvorming bij mensen met borstkanker. Welkom Welkom Programma vandaag 17:00 Welkom 17:10 Wat zijn de ervaringen tot nu toe? 17:45 Eerste terugkoppeling uit de nulmeting 18:00 Pauze & netwerken 18:20 Behoeftepeiling over time-out en GB bij borstkankerpatiënten

Nadere informatie

Patient inclusie in de PCPCC trial ( )

Patient inclusie in de PCPCC trial ( ) Patient inclusie in de PCPCC trial (2014-2016) Onderzoek naar de inzet van een keuzehulp bij de behandelkeuze van prostaatkanker Maarten Cuypers, MSc. Social Psychology, Tilburg University Najaarsvergadering

Nadere informatie

Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg

Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg Marijke Hendrix PhD Irene Korstjens PhD Joyce Molenaar MSc Marianne Nieuwenhuijze RM PhD Lectoraat Midwifery Science 19 januari

Nadere informatie

BIJ WIJZE VAN START ZORG VOOR STAGE FEEDBACK GEVEN AAN STAGIAIRS EEN TOEPASSING. Feedback geven aan stagiairs december 13 CIRCULAIR KIJKEN

BIJ WIJZE VAN START ZORG VOOR STAGE FEEDBACK GEVEN AAN STAGIAIRS EEN TOEPASSING. Feedback geven aan stagiairs december 13 CIRCULAIR KIJKEN ZORG VOOR STAGE FEEDBACK GEVEN AAN STAGIAIRS BIJ WIJZE VAN START EEN TOEPASSING Lies loopt stage in een Woonzorgcentrum. Ze is nu al enkele weken aan de slag, ze beheerst de meeste taken en ze is heel

Nadere informatie

* De coachende professional. * Een workshop over persoonsgericht communiceren

* De coachende professional. * Een workshop over persoonsgericht communiceren Over mij Help, wat moet ik zonder spiro? Workshop Adembenemend 2017 Ilonka Brugemann Ilonka Brugemann Huisarts - > coach Disclosure: Overige relevante potentiële belangenverstrengeling: geen www.sense-coaching.nl

Nadere informatie

SharedDecisionMakingmet de geriatrische patiënt: uitdaging voor patiënt en hulpverlener!

SharedDecisionMakingmet de geriatrische patiënt: uitdaging voor patiënt en hulpverlener! SharedDecisionMakingmet de geriatrische patiënt: uitdaging voor patiënt en hulpverlener! Wat doet u hier al mee? Marjolein van de Pol, kaderhuisarts ouderengeneeskunde 1 Waarom Shared Decision Making?

Nadere informatie

Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus. Workshop NVPO congres 2019

Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus. Workshop NVPO congres 2019 Gedeelde besluitvorming bij de oncologische behandeling: een multidisciplinaire focus Workshop NVPO congres 2019 Even voorstellen Danique Bos Ella Visserman Lyonne Zonneveld Inge Henselmans AMC NFK AMC

Nadere informatie

Feedback geven en ontvangen

Feedback geven en ontvangen Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen

Nadere informatie

Gezamenlijke besluitvorming in de praktijk

Gezamenlijke besluitvorming in de praktijk Stand van zaken Gezamenlijke besluitvorming in de praktijk Patiëntgerichte gespreksvaardigheden Remke van Staveren De meeste patiënten (70%) willen actief betrokken worden bij het nemen van belangrijke

Nadere informatie

Wat vraag ik aan mijn arts? Tips voor in de spreekkamer

Wat vraag ik aan mijn arts? Tips voor in de spreekkamer Wat vraag ik aan mijn arts? Tips voor in de spreekkamer www.nwz.nl Inhoud Goed geïnformeerd 3 Uw voorbereiding op het gesprek met uw arts 4 Welke vragen kunt u stellen? 5 Belangrijke informatie voor uw

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

Handleiding voor de zorgverlener

Handleiding voor de zorgverlener September 2017 QQ Handleiding voor de zorgverlener KEUZEHULP VOOR DE NAZORG VAN BORSTKANKER PATIENTEN Beste zorgverlener, Deze keuzehulp is bedoeld ter ondersteuning van het (eerste) nazorggesprek dat

Nadere informatie

Luisteren en samenvatten

Luisteren en samenvatten Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister

Nadere informatie