CGS Project Ouderenzorg in de vervolgopleidingen

Transcriptie

1 DOOR: TON BAKKER, CORRY DEN ROOYEN, MARJOLEIN VAN DE POL, KARSTEN VAN LOON CGS Project Ouderenzorg in de vervolgopleidingen November 8,

2 Programma Beeldvorming: met welke bril kijkt u? Introductie in het project Inhoudelijke verdieping: Shared Decision Making Stellingen: hoe creëren wij de ideale rode draad? Slot November 8,

3 Programma Beeldvorming: met welke bril kijkt u? November 8,

4 Beeldvorming Age of champions: November 8,

5 Beeldvorming Uitdaging is om oudere patiënt in de context te zien en hier naar te handelen Aios/student moet daarom leren over: Multimorbiditeit, multi functie problematiek, polyfarmacie, einde van leven, cognitieve stoornissen, shared decision November 8,

6 Beeldvorming Vitaal 86 jaar Complexe problematiek November 8, 2013

7 De Eed Ik zweer/beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik luister en zal hem goed inlichten November 8,

8 Programma Introductie in het project November 8,

9 Trends ouderenzorg Prevalentie kwetsbaarheid (65+) : : P.M.: per jaar 3% kwetsbaren erbij van wie 1,5% overlijdt : dementie patiënten Bron: SCP, kwetsbare ouderen, 2011 November 8,

10 Trends ouderenzorg Kosten van de gezondheidszorg in Nederland naar leeftijd en geslacht. Totale kosten in miljoenen euro (linkerfiguur) en gemiddelde kosten per inwoner in euro (rechterfiguur). Bron: November 8,

11 Trends ouderenzorg Prognoses Ziekenhuiskosten (ziektekosten): 2011: + 3 miljard 2050: + 4-6,5 miljard - Langdurige zorgkosten (functiekosten): 2011: + 7 miljard 2050: miljard Bron: Bram Wouterse, Tranzo, 2013 November 8,

12 Trends ouderenzorg Opleidingen doorgelicht op ouderen: - WO - HBO Conclusie: grote kennis/kunde tekorten - MBO November 8,

13 CGS project ouderenzorg Aanleiding: KNMG standpunt sterke medische zorg voor kwetsbare ouderen November 8,

14 Deelnemende verenigingen Vanuit het CGS project is een eerste pilot gestart met 9 verenigingen: - Anesthesiologie - Cardiologie - Cardio thoracale chirurgie - Heelkunde - Interne Geneeskunde - Longziekten - Neurologie - Orthopedie - Urologie November 8,

15 Kennisopbouw November 8,

16 Basiskennis voor iedereen Elke arts moet tot op zeker hoogte de mate van vitaliteit/kwetsbaarheid van een oudere kunnen vaststellen. Speerpunten: Zo veel mogelijk EIGEN REGIE (zo nodig met naasten) Focus op kwaliteit van leven en welzijn, minder op levensverlenging Noodzaak tot integrale, multidisciplinaire zorg Keuzes in diagnostiek en behandeling November 8,

17 Shared Decision Making met de geriatrische patiënt: uitdaging voor patiënt en dokter! Door: Marjolein van de Pol, kaderhuisarts ouderengeneeskunde November 8,

18 Inhoud Elementen van shared decision making (SDM) Fasen algemeen van SDM Randvoorwaarden SDM Met wat voor patiënt heb ik te maken? Specifieke problemen SDM geriatrie Belemmerende en bevorderende factoren Een casus om mee te oefenen Hoe leren we dit de dokter? een stappenplan November 8,

19 Elementen van SDM November 8,

20 3 fasen van SDM 1. Choice talk Uitwisselen van informatie, aanbieden keuze mogelijkheden 2. Option talk Beschrijven en overwegen van alle opties met de voor- en nadelen 3. Decision talk na fase 2 komen patiënt en dokter eventueel ondersteund door keuzehulpen tot besluitvorming Elwyn G. et al, J.Gen. Intern.Med oct; 27(10): November 8,

21 Randvoorwaarden SDM Is deze patiënt in staat een beslissing te nemen? De patiënt moet: de informatie begrijpen, moet zijn situatie kunnen inschatten, de beslissingen kunnen beredeneren, zijn keuze kunnen communiceren Incapaciteit wordt vaak juist ingeschat, capaciteit overschat Besluitvormingscapaciteit is beslissingsspecifiek ACE: Aid to Capacity Evaluation: hulpmiddel bij twijfel November 8,

22 Wat voor een patiënt?... En wat voor een dokter ben ik? November 8,

23 Specifieke problemen SDM geriatrie besluitvormingscapaciteit Mantelzorg hoeveelheid informatie verschil Rol van levensvisie behandeldoelen inventariseren Evidence veel richtlijnen niet voor ouderen gemaakt Multi morbiditeit compliceert SDM November 8,

24 Er is nog weinig gerichte patiënten informatie Zorg van oudsher paternalistisch en orgaangericht Versnippering van zorg Juridische onzekerheid Financieel: doen versus praten Uitdagend Goede zorg Door evenwichtigere communicatie minder fouten? Lange termijn kosten effect? November 8,

25 Casus: 90 jarige vrouw met Dyspnoe Voorgeschiedenis: AF, Ao-stenose, RA, scoliose, ulcus duodeni 2009 heup OK April 2013 Percutane transluminale angioplastiek art. femoralis superficialis en tractus tibio fibularis en van de art. tibialis posterior en peronea. Dyspnoe Pneumonie, iv antibiotica Kritieke ischaemie van het linkerbeen November 8,

26 Let op: Concept! Het op de volgende sheet beschreven stappenplan is een conceptueel plan waar op dit moment nader onderzoek naar gedaan wordt. Bij gebruik wordt u verzocht het conceptueel karakter duidelijk te benoemen. November 8,

27 Een stappenplan (concept) 1. Historie: heeft de patiënt eerder al iets besproken of vastgelegd? (overdracht 1 e -2 e lijn?, schriftelijk vastgelegd) 2. Voorwerk voor gesprek Voorafgaand aan gesprek: Geriatrische probleem analyse (bijv. 4 domeinen, SFMPC, taartpunt) 3. Definieer gesprekspartner en eventuele toehoorders Wie neemt in dit gesprek de beslissingen (patiënt vs mantelzorger vs dokter), is er toehoorder aanwezig (bijvoorbeeld verzorging, extra familie etc) 4. Bepaal levensvisie en beleving Kwaliteit van leven, levensovertuiging of geloof, beleving (wat doet het met u), CAVE culturele verschillen tussen dokter en patiënt. 5. Identificeer (behandel)doelen niet strikt medisch (onafhankelijkheid, wonen, zorggerelateerde doelen), mensen met een chronische ziekte: veranderend perspectief 6. Uitleg, uitwisselen informatie (Choice talk) Hier hoort ook bespreken van kansen op een heldere manier 7. Option talk: vormgegeven door 1 tm 4 (evt. keuzehulp) 8. Stel een zorgplan op met behulp van stap 1-6 besluitvorming (decision talk) 27

28 Shared Decision Making: Houd je vak uitdagend! Nu het stappenplan in praktijk brengen Wat zijn uw belemmeringen? Vragen? November 8,

29 Stellingen Ouderen gezondheidszorg moet als rode draad door de geneeskunde en de vervolgopleidingen lopen. Co schap geriatrie is noodzakelijk voor beter begrip van studenten over ouderen. Oudere patiënten moeten regie krijgen over eigen zorg. November 8,

30 What do you see? November 8,

31 Take home message (Kwetsbare) Oudere patiënt komt uit een eigen complexe context (Kwetsbare) Oudere patiënt gaat terug naar een eigen complexe context November 8,

32 Contact --> Project ouderenzorg November 8,