Tijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase (ACP én SDM)

Transcriptie

1 Tijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase (ACP én SDM) Workshop 3 (zaal C5) Hartelijk welkom!

2 Wij zijn: Hartelijk welkom! Brenda Ott, huisarts en kaderhuisarts ouderengeneeskunde in Zeist Margot Verkuylen, specialist ouderengeneeskunde en docent Radboudumc Corinne de Ruiter, gezondheidswetenschapper Verenso 8 oktober 2014 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

3 Disclosure dia sprekers Brenda Ott, Margot Verkuylen, Corinne de Ruiter Allen geen belangenverstrengeling

4 Tijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase Ook wel ACP: advance care planning = tijdige gespreksvoering over toekomstige zorg SDM: shared decisionmaking = gezamenlijke besluiten vanuit eigen rol en zeggenschap 8 oktober 2014 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

5 Waarom en hoe ACP samen? U eerst: Wie ervaring met ACP-gesprekken? Welke waarde voor patiënt en u? Wat was lastig? 8 oktober 2014 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

6 Onze ervaring met ACP Corinne als patiëntenvoorlichter én naaste Brenda als huisarts Margot als specialist ouderengeneeskunde Wanneer (timing) en hoe (tips) Mogelijke rollen van ha, SO, POH/PVP 8 oktober 2014 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

7 Tijdige gespreksvoering in de laatste levensfase Workshop 8 oktober 2014 Brenda Ott, kaderhuisarts ouderengeneeskunde

8 Advance Care Planning (ACP) Proces waarin wordt geanticipeerd op de zorg rond het levenseinde

9 ACP waarom door huisarts? Meestal langdurige arts-patiënt relatie Gesprek in de thuissituatie is gunstig Huisartsen kunnen bij herhaling ACP bespreken

10 Belemmeringen huisartsen Gebrek aan tijd Onvoldoende kennis en vaardigheden voor ACPgesprek

11 Gesprek reanimeerwens Is onderdeel van ACP-gesprek Kan ook door EVV, POH of PVK worden voorbereid NR-wilsverklaring overdragen aan huisartsenpost en andere zorgverleners Vastleggen van besluit verantwoordelijkheid behandelend arts

12 Initiëren ACP-gesprek: Wie mag er voor u spreken als u het niet meer kunt? Hebt u met hem/haar wel eens gesproken over uw wensen m.b.t. uw levenseinde? Graag zou ik uw (huis)arts ook willen weten wat uw wensen zijn

13 Wanneer een ACP-gesprek? Goudlokje en de 3 beren: niet te vroeg en niet te laat

14 Voorbeelden Surprise question Nieuwe diagnose (bijv. maligniteit, neurologische ziekte) Bij achteruitgang Na ziekenhuisopname Bij afgeven van signaal!

15 Hoe begin je? Geef non verbaal aan dat je de tijd ervoor neemt en luister goed Hoe ervaart u uw gezondheid? Hebt u wel eens nagedacht of u nog gereanimeerd wilt worden?

16 Wie wettelijk vertegenwoordiger? Partner of kinderen Wie mag er voor u spreken..? Eventueel mentor aanstellen Vastleggen, bijv. onder memo

17 Overdracht naar huisartsenpost Vastleggen in HIS probleemepisode NR-wilsverklaring in A20 Specifieke behandelwensen in laatste levensfase (bijv. geen antibiotica, geen opname) Palliatieve overdracht

18 Aanbevelingen voor de toekomst? Illustratie: Laantje zonder Eind, ansichtkaart Groeten uit Zeist

19 Tijdige gespreksvoering in de laatste levensfase Workshop 8 oktober 2014 Margot Verkuylen, specialist ouderengeneeskunde Geen potentiele belangenverstrengeling

20 ACP en de SO ACP start in de eerste lijn SO heeft daarmee veel ervaring SO werkzaam in eerste lijn 8/10/14 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

21 2 Stellingen Omdat de huisarts de patiënt al heel lang kent moet hij/zij het gesprek over ACP voeren Omdat voor de SO ACP dagelijks werk is moet hij/zij het gesprek voeren 8/10/14 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

22 Timing? The surprise question 8/10/14 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

23 Wat bespreek je dan? Wat is voor u belangrijk is deze laatste levensfase? Wat houdt u bezig? Heeft u vragen of zorgen i.v.m. uw gezondheid? 8/10/14 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

24 Wat bespreek je dan? Huidige situatie (On)mogelijkheden Schriftelijke wilsverklaring Orgaandonatie Gewenste plaats van overlijden Wat is nodig om thuis te kunnen blijven? Draagkracht naaste(n) Vertegenwoordiger? Mentor? Curator? 8/10/14 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

25 Competenties Communicatie Luisteren Sluit aan bij patiënt Zet je eigen schroom opzij Samenwerken Kennis 8/10/14 Soepele samenwerking voor kwetsbare ouderen thuis

26 Samenwerking SO-Huisarts Signalerend Ondersteunend Overnemend

27 Mijn ervaring Vertrouwen Vaker ACP-gesprekken Patiënten vinden het belangrijk Vraag naar meer info: Samenwerking met verpleging/wijkzuster

28 Mijn boodschap aan SO s Tijdens opleiding: Voha-vosondagen Geef het goede voorbeeld: overdracht kennis en vaardigheden Consulent of medebehandelaar voor de huisarts Wees zichtbaar in de regio Peergroep/PaTz-projecten, consultatieteams, regionale projecten

29 Samenvatting: ACP bij wie Op initiatief van de patiënt/vertegenwoordiger* als deze: wil praten over zorg bij levenseinde, vragen of angsten daarover zegt te willen sterven een NR-verklaring/penning, wils- of euthanasieverklaring heeft Op initiatief van de arts als : de gezondheidssituatie van de patiënt sterk verandert iemand als kwetsbare oudere wordt geïdentificeerd, te verwachten is dat de patiënt < 6-12 mnd overlijdt geplande verhuizing/opname in WZC, VPHS of ziekenhuis een mogelijke behandeling een lage kans van slagen heeft of als arts of andere zorgverlener signaleert dat patiënt: een ongeneeslijke maligne of progressieve ziekte heeft 70+ is met comorbiditeit én sterke afname vitaliteit (een vroeg stadium van) cognitieve beperkingen krijgt

30 Samenvatting: ACP hoe tijdig = timing, genoeg tijd, tijdsverloop bij voorkeur thuis, niet tijdens opname vraag verwachting gezondheid patiënt* vraag naar doelen, voorkeuren patiënt* uw inschatting gezondheid/ prognose samen uitwisseling wensen & zinvolle zorg focus op kwaliteit van leven & passende zorg bij wilsonbekwaamheid vertegenwoordiger (VTW) VTW wel horen, geen absolute zeggenschap doe het met aandacht & skills of vraag ander benut voorwerk/signalering POH/PVP evt consultmogelijkheid SO/kaderarts draag behandelbesluiten goed over (dossier/zlp) herhaal ACP wanneer nodig

31 take home message ACP ACP waarde v patiënt, naaste, arts, V&V goede timing essentieel focus: kwaliteit leven & passende zorg ACP = aandacht & skills of door ander benut voorwerk of signalering POH/PVP evt. advies/consult SO of kaderarts draag behandelbesluiten goed over

32 consulteer meer hierover? een SO; kader(huis)arts ouderengeneeskunde of palliatieve zorg publicaties Lambregtse C, Praat met patiënten over het levenseinde, de Dokter juli 2013,25 (interview met Brenda Ott) Huisartsenweb, Toolkit: ACP m.b.t. het levenseinde, aug 2014 De Ruiter CM e.a.. ACP, onze corebusiness. TvO KNMG. Handreiking Tijdig spreken over het levenseinde, 2012 Verenso, NHG, V&VN. MDR en LESA Anticiperende besluitvorming over reanimatie bij kwetsbare ouderen, 2013 Vumc. Handreiking Het plannen van zorg in de laatste levensfase bij dementie Over mentorschap: scholing Zie PE-online o.a. CME-Online Advance care planning ; AccreDidact Beslissingen rondom het levenseinde/huisarts