RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Yburg College HAVO VMBOGT VWO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Yburg College HAVO VMBOGT VWO Plaats : Amsterdam BRIN nummer : 28DH C1 BRIN nummer : 28DH 01 HAVO BRIN nummer : 28DH 01 VMBOGT BRIN nummer : 28DH 01 VWO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 11 en 13 april 2017 Datum vaststelling : 22 juni 2017

2 Pagina 2 van 12

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 11 en 13 april 2017 een onderzoek uitgevoerd op het IJburg College 2, afdelingen vmbo theoretische leerweg, havo en vwo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen en over de naleving van wet- en regelgeving. Het IJburg College 2 is de tweede locatie van het IJburg College, die is gevestigd op het Zeeburgereiland. IJburg College 2 staat net als de andere locatie voor leren in een leergemeenschap in kleine deelscholen van 150 à 175 leerlingen. Er is dagelijks contact met mentor of coach, die in hun taak als vakdocent, 'expert' worden genoemd. Er zijn onderbouw- en bovenbouwdeelscholen voor de afdelingen vmbo-t, havo en vwo. Binnen het vernieuwende onderwijsconcept van het IJburg College wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van 'realistische' leersituaties. De locatie is onlangs in nieuwbouw getrokken en richt zich op leerlingen die verder willen in één van de natuurprofielen. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Op de afdelingen van het IJburg College 2 is in de afgelopen jaren geen onderzoek uitgevoerd in het kader van risicogericht toezicht of themaonderzoek, omdat de school zich in een opstartfase bevond. Inmiddels heeft in 2016 een eerste groep vmbo-t leerlingen examen gedaan en worden in 2017 naast vmbo-t examens ook havo examens afgelegd. In 2018 zullen vwo-examens volgen. Om toch een eerste beeld vast te stellen van de kwaliteit van het onderwijs op het IJburg College 2, doet de inspectie onderzoek op alle drie de afdelingen. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Pagina 3 van 12

4 Tweedaags schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, vaksecties, experts, zorgfunctionarissen en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek hebben wij de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 12

5 2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdelingen vmbo-t, havo en vwo van het IJburg College 2 is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan alle drie afdelingen het basisarrangement toe, omdat de onderwijsresultaten momenteel niet te beoordelen zijn en de kwaliteitszorg over het geheel genomen voldoende is. Het onderwijsproces kent echter belangrijke tekortkomingen en is onvoldoende. Omdat één van de drie onvoldoende kernindicatoren - effectieve feedback aan leerlingen - geen grondslag heeft in wet- en regelgeving en daarmee vanaf 1 augustus 2017 niet meer in het VO onderzoekskader voorkomt, is deze tekortkoming in het uiteindelijke oordeel buiten beschouwing gelaten en wordt hiermee afgeweken van de oorspronkelijke beslisregel. Vanwege de kwetsbare en mogelijk risicovolle onderwijsresultaten bij de afdeling vmbo-t heeft de inspectie afgesproken dat de school uiterlijk 1 oktober 2017 een analyse van de onderwijsresultaten voor de afdeling vmbo-t instuurt, waarin ook schooljaar betrokken is. Op basis van deze analyse wordt indien nodig een gesprek met het bestuur gepland. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld. Pagina 5 van 12

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdelingen vmbo-t, havo en vwo van het IJburg College 2. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De kwaliteit van het onderwijs op de afdelingen vmbo-t, havo en vwo van het IJburg College 2 hebben wij als voldoende beoordeeld. De onderwijsresultaten zijn nog niet volledig te beoordelen, maar de kwaliteitszorg is over het geheel genomen voldoende. De ondersteuning en begeleiding is op orde. Wel hebben we belangrijke tekortkomingen vastgesteld in de leskwaliteit. Het gaat hierbij met name om het efficiënt gebruik maken van de onderwijstijd, de actieve betrokkenheid van leerlingen en de feedback die leerlingen ontvangen om verder te komen met hun leerproces. Om ook daadwerkelijk van borging van de kwaliteit van het onderwijs te spreken, zal na de huidige groei meer personele stabiliteit in de verschillende deelscholen moeten ontstaan, waarna gewerkt kan worden aan een eenduidige uitvoering van het onderwijsconcept en het verhogen van de leskwaliteit. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda voor indicatoren van de onderwijsresultaten: 1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen Legenda voor andere indicatoren: Pagina 6 van 12

7 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De tabel Onderwijsresultaten is per afdeling weergegeven. De overige tabellen gelden voor alle afdelingen. 28DH 01 HAVO - HAVO De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid EX_H Examencijfers voor de afdeling havo 28DH 01 VMBOGT - VMBOGT De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid R.3_GT Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo g/t EX_GT Examencijfers voor de afdeling vmbo g/t 28DH 01 VWO - VWO De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid R.3_V Bovenbouwsucces voor de afdeling vwo EX_V Examencijfers voor de afdeling vwo De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Pagina 7 van 12

8 Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs ja nee N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld. N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere toegestane eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies. N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten, Ongediplomeerd schoolverlaten en verzuimbeleid. ja nee N2.1 De schoolgids bevat informatie over: het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat. Pagina 8 van 12

9 N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten, Ongediplomeerd schoolverlaten en verzuimbeleid. ja nee N2.2 De schoolgids bevat informatie over: Verzuimbeleid N3. Passend onderwijs ja nee N3.1 De schoolgids bevat informatie over: De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven. N3.2 De schoolgids bevat informatie over: bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten. N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven). Pagina 9 van 12

10 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: Onderwijsresultaten, Onderwijsproces en Kwaliteitszorg. Onderwijsresultaten De onderwijsresultaten van de verschillende afdelingen van het IJburg College 2 kunnen nog niet allemaal berekend en beoordeeld worden. IJburg College 2 is een relatief nieuwe school, waarbij vorig schooljaar ( ) het eerste cohort vmbo-t leerlingen examen heeft gedaan. In 2017 doet de afdeling vmbo-t voor het tweede jaar examen en maakt de afdeling havo haar examendebuut. Volgend jaar (2018) zal de eerste lichting vwokandidaten examen doen. Ten aanzien van de examenresultaten is er op het moment van het onderzoek nog geen twee of driejaarsgemiddelde te berekenen. Opgemerkt moet worden dat de examenresultaten van de eerste lichting vmbo-t leerlingen met een gemiddelde van 5,97 volgens de school wat tegenvielen. Als verklaring voor deze relatief lage gemiddelde examenresultaten ziet de school de verhuizingen en onrustige schoolloopbaan, die deze specifieke groep leerlingen heeft moeten ondergaan. Daarnaast betrof het volgens de school een examengroep met veel zij-instromers, die niet heel bewust voor het specifieke onderwijsconcept van het IJburg College hadden gekozen. Het bovenbouwsucces voor de vmbo-t lijkt in ook onder druk te zijn gekomen, vanwege een verlaging van 15 procent ten opzichte van het jaar ervoor ( ) naar een score ruim onder de schoolspecfieke norm. Dit maakt de resultaten van de afdeling vmbo-t kwetsbaar en de afdeling zal dus met de huidige groep vmbo-t examenkandidaten een goede prestatie moeten neerzetten om niet risicovol te worden. Het bovenbouwsucces van de havo dat inmiddels ook berekend kan worden ligt met 84,34 procent ruim boven de schoolspecifieke norm (73,25 procent) voor deze afdeling. De onderbouwsnelheid, waarvan wij wel schoolbreed een driejaarsgemiddelde hebben kunnen berekenen, ligt met 99,01 procent ruim boven de schoolspecifieke norm (92,79 procent). Dit betekent dat relatief weinig leerlingen in de onderbouw doubleren. Wij hebben tot slot slechts voor één jaar een kengetal ter beschikking over de positie van leerlingen in het derde leerjaar ten opzichte van het Pagina 10 van 12

11 basisschooladvies. Voor ligt deze positie met 25,37 procent ruim boven de schoolspecifieke norm van -7 procent. Dit betekent dat een substantieel deel van de leerlingen op een hoger niveau in het huidige derde leerjaar onderwijs geniet, dan dat je op basis van hun basisschooladvies zou verwachten. Onderwijsproces Het onderwijsproces is over het geheel genomen onvoldoende. De ondersteuning en begeleiding is op orde en voldoende planmatig van opzet. Mentoren hebben binnen de ondersteuning een centrale rol. Dagelijks staan de start en de afsluiting van de dag binnen de verschillende deelscholen in het teken van de mentorgroep. Dit zorgt ervoor dat mentoren snel signalen kunnen oppakken, als zich situaties voordoen die van invloed kunnen zijn op het sociale en cognitieve welbevinden van de leerlingen. De school neemt landelijk genormeerde toetsen af in verschillende leerjaren en stemt ook hierop haar ondersteuning af. Deze ondersteuning wordt op een voldoende planmatige wijze aangeboden. Wij zijn kritischer over de leskwaliteit. De lessen hebben een voldoende doelgerichte opbouw met een duidelijke start, heldere lesdoelen en in de meeste gevallen aan het einde van de les een reflectie met de klas op deze doelen. Ook de uitleg van docenten is in de meeste gevallen duidelijk en passend bij de betreffende groep. Ondanks het gevarieerde aanbod aan activerende werkvormen dat de experts gebruiken, zijn zij toch onvoldoende in staat de leerlingen ook daadwerkelijk aan het werk te houden. Leerlingen krijgen de ruimte met andere dingen bezig te zijn dan de opdrachten die hen gegeven worden. Daarnaast ligt het tempo van de aangeboden lesactiviteiten in de meeste gevallen te laag. Het duurt in te veel gevallen erg lang voordat leerlingen aan de slag gaan en vervolgens krijgen zij van de experts ook ruim de tijd om hun opdrachten af te ronden. Dit kan vervolgens weer afleiding naar niet-schoolse zaken in de hand werken. Deze bevindingen hebben wij gedaan op alle drie afdelingen, die wij bezocht hebben. Verder zijn wij kritisch over de wijze waarop leerlingen momenteel feedback ontvangen op hun leerproces. Dit zien wij in teveel lessituaties in onvoldoende mate terug. Daarnaast komt uit gesprekken naar voren dat het feedback systeem in de onderbouw met zogenaamde tips en tops in digitale vorm onvoldoende effectief is. De school zoekt momenteel naar een betere vorm. Kwaliteitszorg Pagina 11 van 12

12 Binnen de kwaliteitszorg trekken de veel jongere deelscholen van het IJburg College 2 op met de meer ervaren deelscholen van het IJburg College 1. Alle deelscholen hebben jaarplannen die gerelateerd zijn aan het IJburg College brede strategisch beleidsplan. De onderwijsresultaten - die voor een deel beschikbaar zijn - worden door de schoolleiding en de vaksecties geanalyseerd, waarna een gesprek plaatsvindt waarin afspraken gemaakt worden hoe de resultaten te verbeteren. IJburg College breed worden daarnaast doorlopende leerlijn overleggen (dolo's) belegd, waarin vakgroepen tot afspraken komen om de juiste aansluiting binnen de vakken tussen de verschillende deelscholen te realiseren. Binnen de deelscholen wordt aan lesbezoek gedaan door leidinggevenden en komen daarnaast ook experts bij elkaar in de les. Dit is ook makkelijk te realiseren door de indeling van de verschillende deelscholen op 'open vloeren' waar groepen leerlingen onderwijs ontvangen. Er wordt hierbij tevens gebruik gemaakt van een 360 graden feedbacktool, waarbij ook leerlingen bevraagd worden over het functioneren van experts. Indien nodig krijgen experts coaching om toch de expertvaardigheden eigen te maken die nodig zijn voor het specifieke onderwijsconcept. Onlangs hebben ook collega-experts van de andere IJburg locatie een audit uitgevoerd en feedback gegeven op de dagelijkse lespraktijk. Wij zijn van mening dat van daadwerkelijke borging van de kwaliteit van het onderwijsproces nog geen sprake is. Wij hebben namelijk moeten vaststellen dat er door de personele groei in de deelscholen nog niet bij iedereen een eenduidig gedragen beeld van het onderwijsconcept aanwezig is. Hiermee komt de kwaliteit onder druk te staan. In de deelscholen van het IJburg College 2 zijn de afgelopen jaren continue nieuwe collega's ingewerkt, die in meer of mindere mate moeten wennen aan het specifieke onderwijsconcept. Meer personele stabiliteit, elkaar vanuit de lijn maar ook als collega experts consequent aanspreken op de leskwaliteit en de uitvoering van het onderwijsconcept zal uiteindelijk leiden tot daadwerkelijke borging van de kwaliteit van het onderwijs. Pagina 12 van 12