KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG CSG Calvijn, Juliana VMBOGT

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2016 CSG Calvijn, Juliana VMBOGT Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 16PK C3 BRIN nummer : 16PK 07 VMBOGT Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : oktober 2015 Datum vaststelling : 8 september 2016

2 Pagina 2 van 11

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 27 en 28 oktober 2015 een onderzoek uitgevoerd op de afdeling vmbo theoretische leerweg van CSG Calvijn, locatie Juliana te Rotterdam, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Daarmee geldt dit onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor het Onderwijsverslag Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over een aantal thema s waarover we in het Onderwijsverslag zullen rapporteren, te weten leraarschap en de professionele ruimte van leraren in relatie tot omgaan met verschillen tussen leerlingen'. CSG Calvijn is een brede scholengemeenschap van protestants-christelijke signatuur en biedt onderwijs aan van vmbo-basis tot vwo. Bijna leerlingen ontvangen onderwijs,verspreid over zeven vestigingen. Calvijn Juliana te Rotterdam is een vmbo vestiging voor de theoretische en gemengde leerweg en telt zo'n 400 leerlingen. Onderzoeksopzet De inspectie baseert haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Het leerlingvolgsysteem is ingezien. In aansluiting daarop is een aantal dossiers van leerlingen bestudeerd. Pagina 3 van 11

4 Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, vaksecties, leraren, ondersteuningsfunctionarissen, mentoren, leerlingen en leden van de MR. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 11

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op CSG Calvijn locatie Juliana afdeling vmbo (g)t hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdeling vmbo (g)t van CSG Calvijn locatie Juliana is als volgt. Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling het basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten als ook de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld. Pagina 5 van 11

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo (g)t van CSG Calvijn locatie Juliana te Rotterdam. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen Beeld Wij beoordelen de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling (g)t van CSG Calvijn, locatie Juliana als voldoende tot goed. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De locatie Juliana kenmerkt zich door een prettige, open en laagdrempelige cultuur. Factoren die hier aan bijdragen zijn de kleinschaligheid (ongeveer 400 leerlingen), het overzichtelijk gebouw en het feit dat veel docenten de deuren van hun lokaal open laten tijdens de lessen. De opbrengsten zijn bovengemiddeld en op de opbrengstenkaart 2015 behoort de school tot de tien procent best presterende (g)t afdelingen. De school profileert zich als een (t)huiswerkvrije school en maakt dit ook waar. De lessen kenmerken zich door een duidelijke structuur en goede uitleg van de docenten. Leerlingen krijgen intensieve begeleiding en de school schenkt veel aandacht aan orde en regelmaat. De kwaliteitszorg is eveneens van voldoende tot goede kwaliteit. Er is een breed draagvlak onder docenten om de visie van de school uit te voeren in de dagelijkse lespraktijk. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke oordelen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. Het volledige kader kunt u op de website van de inspectie bekijken en downloaden. Hierin zijn de indicatoren voorzien van een kleur. Pagina 6 van 11

7 Sommige nummers zijn rood. Dit betekent dat zij tot het zogenaamde kernkader behoren. De blauw genummerde indicatoren (aanvullend kader) zijn indicatoren die de inspectie aan een onderzoek kan toevoegen om de kwaliteit van de betreffende indicator te beoordelen en de groen genummerde indicatoren (verdiepend kader) zijn indicatoren die de inspectie bijvoorbeeld bij een themaonderzoek wil beoordelen. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. Pagina 7 van 11

8 Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. N1 TOELATING art. 27 WVO en art. 3 Inrichtingsbesluit WVO Nee Ja N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld. N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies. N2 Verzuim en voortijdig schoolverlaten (VSV) Nee Ja N2.1 De schoolgids bevat informatie over: het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (VSV). N2.2 De schoolgids bevat informatie over: verzuimbeleid. N3 Passend onderwijs Nee Ja N3.1 De schoolgids bevat informatie over: De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven. Pagina 8 van 11

9 N3 Passend onderwijs Nee Ja N3.2 De schoolgids bevat informatie over bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten. N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven). 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces (inclusief het omgaan met verschillen tussen leerlingen), de ondersteuning en begeleiding, de kwaliteitszorg en de professionele ruimte van leraren. Opbrengsten Wij beoordelen de opbrengsten als goed. De meerjarenopbrengstenkaart van 2015 van de afdeling vmbo (g)t van CSG Calvijn, locatie Juliana laat een positief beeld zien en geeft aan dat de opbrengsten gemiddeld over drie jaar gemeten goed zijn. Dit betreft het onder- en bovenbouwrendement, het gemiddelde cijfer voor het centraal examen en het verschil tussen het schoolexamen en het centraal examen. Calvijn Juliana is een multiculturele wijkschool in Rotterdam. Ongeveer 96 procent van haar leerlingen komt uit een APC-gebied. Daarnaast is er sprake van grote taalachterstanden en sociaal-emotionele problematiek bij veel leerlingen. Het verdient daarom een groot compliment aan het gehele team dat de school er al jaren in slaagt bovengemiddelde resultaten te boeken. Veel leerlingen halen zonder vertraging hun diploma op of zelfs boven het niveau van het basisschooladvies. Voor bijna alle vakken behoort de locatie Juliana op de opbrengstenkaart 2015 tot de tien procent best presterende vmbo (g)t afdelingen. Het verschil tussen het SE (Schoolexamen) en het CE (Centraal Examen) over drie jaar genomen ligt ruim binnen de norm van de inspectie (0,5) en is dus voldoende. Onderwijsproces Wij beoordelen het onderwijsproces als voldoende tot goed. CSG Calvijn, locatie Juliana, heeft gezien haar complexe doelgroep bewust gekozen voor een meer traditionele manier van lesgeven volgens een duidelijke, vaste structuur waarin het onderwijsleergesprek centraal staat. Pagina 9 van 11

10 Docenten beschikken over een sterk pedagogisch leiderschap en worden gerespecteerd door hun leerlingen. De lessen verlopen in een prettige sfeer, er gaat geen tijd verloren aan ordeverstoringen en wij hebben mede daarom het efficiënt gebruik maken van de onderwijstijd als goed beoordeeld. Docenten leggen goed uit en bieden de leerstof aan in kleine, overzichtelijke stappen. Men maakt hierbij ook goed gebruik van ICT mogelijkheden om de uitleg zo visueel mogelijk te maken voor hun taalzwakke doelgroep. De aanpak van docenten laat veel herhaling van instructie zien en veel controle of de uitleg is begrepen. Ondanks deze soms eenzijdige werkvorm zorgen de docenten ervoor dat veel leerlingen actief bij de uitleg worden betrokken mede door de variatie in lagere denk orde vragen die ze stellen. Calvijn profileert zich als een (t)huiswerkvrije school. Op locatie Juliana maken leerlingen hun huiswerk, onder begeleiding van hun mentor, aan het begin en einde van de dag. Iedere leerling, van klas een tot en met vier, besteedt op deze manier ongeveer tien uur per week aan het huiswerk. In deze uren is goed te zien hoe de docenten omgaan met de verschillen tussen leerlingen. Er zijn leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben of één-op-één instructie krijgen indien nodig. Er zijn ook leerlingen die zelfstandig werken aan hun huiswerk en, met behulp van hun laptop, kunnen oefenen met digitaal lesmateriaal. De vaksecties wiskunde en Nederlands hebben eigen lesmateriaal ontworpen dat beter aansluit bij de behoefte en mogelijkheden van veel leerlingen. Daarnaast maken docenten gebruik van online lesmateriaal dat te vinden is op VOcontent. Ook deze aanpak draagt bij aan de uitstekende resultaten van de school. Ondersteuning en begeleiding Calvijn kent een goed georganiseerde leerlingondersteuning en -begeleiding. Docenten hebben de kenmerken van hun leerlingen goed in beeld. Ten eerste is er veel aandacht voor de overdracht van de basisschool naar Calvijn, locatie Juliana. Mentoren maken voor de zomervakantie al kennis met hun nieuwe klas. Ten tweede worden de docenten aan het begin van het schooljaar geïnformeerd over de specifieke ondersteuningsbehoefte van individuele leerlingen en weten zo exact welke leerlingen extra aandacht en zorg nodig hebben. In de lessen zien we bij veel docenten een positieve benadering van mogelijkheden en kwaliteiten van de leerlingen. Ten derde gaat de mentor de eerste weken van het eerste schooljaar bij alle leerlingen en ouders op huisbezoek. Op deze manier krijgt de mentor meer inzicht in de soms problematische thuis en/of gezinssituatie van zijn/haar leerlingen. Pagina 10 van 11

11 Naast de noodzakelijke aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling volgt de school ook de cognitieve groei van de leerlingen. Men neemt extern genormeerde toetsen af en op basis van analyses van de toetsgegevens krijgen leerlingen extra taal- en rekenondersteuning. Op deze manier werkt de school doelgericht aan het effectief bestrijden van taal- en rekenachterstanden. Kwaliteitszorg De school heeft goed zicht op de resultaten, onder andere door regelmatige gesprekken met sectiegroepvoorzitters en analyses van cijfers op leerling-, docent- en sectieniveau voor alle leerjaren. Leden van de schoolleiding hebben een aantal secties onder hun hoede, presenteren cijfers aan de secties en maken concrete afspraken met vaksecties over de CE-cijfers. Er liggen ook afspraken over toetsen. Secties maken in de week voor de zomervakantie gezamenlijk de toetsen voor het volgende schooljaar en deze moeten aansluiten bij wat bij het eindexamen gevraagd wordt van leerlingen. De schoolleiding controleert ook of de doorlopende leerlijnen zijn gegarandeerd. Het onderwijsproces wordt door de schoolleiding geëvalueerd op basis van lesbezoeken, in het kader van de voortgangs- en functioneringsgesprekken, flitsbezoeken, leerlingtevredenheidsenquetes en leerling- en ouderkringgesprekken. Ook is er is een begin gemaakt met collegiale consultatie op vrijwillige basis. Het systematisch totaliseren van de lesobservaties en functioneringsgesprekken gebeurt nu nog niet en zou een goede mogelijkheid geven de kwaliteit van het lesgeven nog verder te ontwikkelen. Professionele ruimte De school zorgt er in voldoende mate voor dat de docenten kunnen presteren en zich ontwikkelen volgens de visie van de school. Naast scholing die teambreed is uitgezet, zoals o.a. de vijf rollen van de leraar, is er ook voldoende ruimte voor individuele scholing en eigen initiatief op het gebied van o.a. de vakdidactiek. Er is een uitgesproken visie over wat Calvijn, locatie Juliana, wil bereiken met haar onderwijs en alle docenten handelen in en buiten de les conform de gemaakte afspraken rond visie en gekozen onderwijsconcept. Een vast onderdeel van de gesprekscyclus is de formele verantwoording van de docenten over hun professionaliseringsactiviteiten. Pagina 11 van 11