KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017. S.G. het Libanon Lyceum VMBOGT

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017 S.G. het Libanon Lyceum VMBOGT Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 15EO C1 BRIN nummer : 15EO 00 VMBOGT Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 31 maart 2017 Datum vaststelling : 30 mei 2017

2 Pagina 2 van 10

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 31 maart 2017 een onderzoek uitgevoerd op de afdeling vmbo-t van het Libanon Lyceum, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling. Daarmee geldt dit onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor De Staat van het Onderwijs 2016/2017. Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over het thema opbrengstgericht werken waarover we in De Staat van het Onderwijs 2016/2017 zullen rapporteren. De afdeling vmbo-t van het Libanon Lyceum heeft ongeveer 220 leerlingen. Naast de vmbo-t afdeling heeft het Libanon Lyceum een havo- en vwoafdeling, verspreid over twee locaties, één voor de onderbouw en één voor de bovenbouw, in de wijk Kralingen in Rotterdam. Het Libanon Lyceum hanteert het onderwijsconcept van Wereldklassen. Dit concept houdt in dat de school zo veel mogelijk activerende didactiek inzet, waarbij het onderwijs betekenisvol gemaakt wordt door het geleerde te plaatsen binnen kaders van actualiteit en toepassingen in de 'echte wereld'. De school richt de lessen zodanig in dat er naast klassikale werkvormen veel ruimte is voor zelfstandig werken, samenwerkend leren en projecten. De school betrekt opdrachtgevers uit het bedrijfsleven en de vervolgopleidingen bij het onderwijs door die te laten deelnemen aan de lessen of leerlingen de opdrachtgevers te laten bezoeken. Onderzoeksopzet Voor het onderzoek is een selectie gemaakt van indicatoren uit het Toezichtkader voortgezet onderwijs Het betreft indicatoren van het zogenoemde kernkader. Deze indicatoren gebruiken we ook om een beeld te krijgen van het opbrengstgericht werken op de school. Pagina 3 van 10

4 Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met leerlingen, docenten, mentoren, vaksectievoorzitters, de ondersteuningscoördinator en het management. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen uit het onderzoek besproken met de directie en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 10

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op de afdeling vmbo-t van het Libanon Lyceum hebben uitgevoerd, leidt tot een toezichtarrangement voor kwaliteit en/ of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdeling vmbo-t van het Libanon Lyceum is als volgt. Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling het basisarrangement toe omdat zowel de onderwijsresultaten als de kwaliteit van het onderwijsproces op de afdeling van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Pagina 5 van 10

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-t van het Libanon Lyceum. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld Het onderwijs op de afdelingen vmbo-t van het Libanon Lyceum is van voldoende kwaliteit. De onderwijsresultaten zijn voldoende. Het onderwijsproces overstijgt het niveau van basiskwaliteit. Wij zien in de lessen activerende werkvormen die zorgen actieve betrokkenheid van de leerlingen. De leraren streven naar een positieve, pedagogische met de leerlingen. De ondersteuning en begeleiding bij cognitieve en sociaal-emotionele achterstanden is voldoende georganiseerd. Ten slotte is ook de kwaliteitszorg van de school voldoende. Het opbrengstgericht werken van de school is nog volop in ontwikkeling. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en de oordelen hierover. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. Het volledige kader kunt u op de website van de inspectie bekijken en downloaden. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda voor indicatoren van de onderwijsresultaten: 1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen Legenda voor andere indicatoren: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed Pagina 6 van 10

7 De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden R.1 Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool. (onderwijspositie t.o.v. advies po) R.2 Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2. (onderbouwsnelheid) R.3_GT Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 (bovenbouwsucces) voor de afdeling vmbo g/t EX_GT Gemiddeld cijfer Centraal Examen van alle vakken (examencijfers) voor de afdeling vmbo g/t. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces. Pagina 7 van 10

8 De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende onderdelen aan bod: de onderwijsresultaten, het onderwijsproces (de lessen en de ondersteuning en begeleiding) en de kwaliteitszorg. Ten slotte gaan wij nog in op het opbrengstgericht werken op de afdeling vmbo-t van het Libanon Lyceum. De onderwijsresultaten De onderwijsresultaten van de afdeling vmbo-t van het Libanon Lyceum zijn voldoende. Drie van de vier indicatoren hebben waarden die boven de norm liggen. Door een administratieve wijziging hebben we de waarde van de eerste indicator (de onderwijspositie ten opzichte van het advies van het basisonderwijs) niet kunnen bepalen. De administratieve wijziging is opgetreden doordat de school sinds een aantal jaren de leerlingen van de onderbouw op een andere locatie inschrijft. De gegevens van de jaren die wij wel gezien hebben (2013/2014: 10,62; 2014/2015: 12,79; 2015/2016: onbekend en 2016/2017: 15,26, bij een norm van -0,55), geven aan dat de waarde van de indicator in die jaren boven de norm ligt. De waarde van de indicator onderbouwsucces ligt de afgelopen jaren vrij stabiel boven de norm. Door de administratieve wijzigingen is het lastig hier een verdere analyse van te maken. De waarde van de indicator bovenbouwsucces, die de doorstroom en het slagingspercentage in de bovenbouw weergeeft, ligt boven de norm. Het percentage succesvolle overgangen van 3 naar 4 vmbo-t en het slagingspercentage vmbo-t liggen op het landelijk gemiddelde en daarmee boven de norm. Ten slotte zien wij dat ook het gemiddeld cijfer van het centraal examen boven de norm ligt en de laatste jaren stabiel blijft. Het onderwijsproces: de lessen Het niveau van het onderwijsproces op de afdeling vmbo-t van het Libanon Lyceum ligt op onderdelen boven de basiskwaliteit. Ondanks de afstand tussen de twee locaties wordt de onderwijstijd efficiënt benut; het tempo van de lessen is voldoende en het aantal verstoringen in de les is minimaal. De lessen zijn sterk gestructureerd opgebouwd en de leraren Pagina 8 van 10

9 leggen begrijpelijk uit. Op basis van het concept 'wereldklasse' maken de leraren veelvuldig gebruik van activerende werkvormen. We hebben een afwisseling gezien van klassikale instructie, zelfstandig werken en projectmatig werken. Leerlingen zijn in groepjes aan het werk of verzorgen presentaties van hun werkzaamheden, waarbij mensen uit het bedrijfsleven of de vervolgopleiding aanwezig zijn en feedback geven. Steeds zagen wij dat docenten leerlingen uitdagen om zelfstandig te werken en te denken. De leerlingen ontvangen in voldoende mate feedback. Het onderwijsconcept met de ruimte voor zelfstandig werken geeft mogelijkheden voor differentiatie in de klas. We hebben echter niet in alle lessen gezien dat bij de instructie en verwerking van de aangeboden stof rekening gehouden werd met het niveau, tempo of de belangstelling van de leerlingen. Het onderwijsproces: begeleiding en ondersteuning De school ziet een positieve pedagogische relatie als basis voor een goede begeleiding en ondersteuning. De leerlingen onderschrijven de goede relatie met de docenten, zij voelen zich gezien. De afdeling brengt op systematische wijze eventuele achterstanden in cognitieve of sociaal-emotionele ontwikkeling in beeld. Daarvoor worden gegevens vanuit de bassischool en aanmeldingsprocedure verzameld en vastgelegd. In de eerste drie jaren worden genormeerde toetsen voor rekenen en taal gebruikt om achterstanden op die gebieden te identificeren en aan te pakken. Van de leerlingen die specifieke ondersteuning behoeven wordt de ondersteuning vastgelegd in een plan, en aantoonbaar volgens plan uitgevoerd. Tussendoor en na afloop worden de plannen geëvalueerd en indien bijgesteld. De school zou meer nog rendement uit het onderwijsproces kunnen halen als zij de informatie vergaard in de ondersteuning en begeleiding zou gebruiken als input voor het opzetten en uitvoeren van de lessen. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg van de school is van voldoende niveau. Hoewel de te beoordelen indicatoren van de afdeling vmbo-t voldoen aan de norm, is de school nog niet tevreden met de resultaten. De schoolleiding maakt daarom analyses op hoofdlijnen van de resultaten en bespreekt deze met de vaksecties. De vaksecties worden gevraagd verdere analyses te maken van hun resultaten en op basis daarvan maatregelen te nemen, indien nodig. Een voorbeeld hiervan is dat docenten werken aan een doorlopende leerlijn om de aansluiting tussen onder- en bovenbouw optimaal te krijgen en leerlingen vroegtijdig en duurzaam de kennis en vaardigheden bij te brengen die benodigd zijn bij de examens. Verder worden er afspraken gemaakt over het toetsbeleid in de vaksecties. De Pagina 9 van 10

10 wijze waarop gewerkt wordt aan verbetering van de resultaten verschilt (nog) per sectie. De schoolleiding kiest met het oog op draagvlak bij de secties voor een geleidelijke invoering van de beoogde systematiek. De schoolleiding heeft in voldoende mate zicht op de kwaliteit van het onderwijsproces. Dat beeld vormt de schoolleiding door regelmatig lessen te bezoeken, gesprekken te voeren met docenten en leerlingen en leerlingenenquêtes af te nemen. De schoolleiding ziet dat in een aantal lessen het schoolconcept nog niet altijd even consequent wordt toegepast. Daarom heeft de schoolleiding diverse maatregelen genomen, zoals het aanstellen van onderwijscoördinator en het opzetten van een aantal projecten om de professionele cultuur en de uitvoering van het concept in de lessen te versterken. Op dit moment is de kwaliteit van de opbrengsten en de kwaliteit van het onderwijsproces nog niet voldoende geborgd. Wij zien dat er op dit moment nog te weinig vaste afspraken en andere mechanismes zijn in de school om de systematische evaluatie en verbetering van de kwaliteit te verankeren. Zo kan de school duidelijkere concrete doelen met tijdfasering benoemd in haar plannen. Door dan systematisch terug te kijken na verloop van de afgesproken en daar conclusies uit te trekken, kan de school de kwaliteit beter borgen. Opbrengstgericht werken Het Libanon Lyceum wil meer opbrengstgericht gaan werken. De school kiest ervoor de basis van het opbrengstgericht werken te beleggen bij de vaksecties. Dit is sterk in ontwikkeling. Opbrengstgericht werken hebben wij deels gezien in het klaslokaal. De lesopbouw is sterk doelgericht, maar in de meeste gevallen is de les niet gebaseerd op een analyse van de prestaties van de leerlingen. Pagina 10 van 10