RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Koninklijke Scholengemeenschap Apeldoorn HAVO VMBOGT VWO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Koninklijke Scholengemeenschap Apeldoorn HAVO VMBOGT VWO Plaats : Apeldoorn BRIN nummer : 20KQ C1 BRIN nummer : 20KQ 00 HAVO BRIN nummer : 20KQ 00 VMBOGT BRIN nummer : 20KQ 00 VWO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 16 april 2015 Datum vaststelling : 17 juni 2015

2 Pagina 2 van 11

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 16 april 2015 een onderzoek uitgevoerd op de Koninklijke Scholengemeenschap (KSG) te Apeldoorn, afdelingen mavo, havo en vwo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen en over de naleving van wet- en regelgeving. Het KSG is een openbare scholengemeenschap in Apeldoorn voor mavo, havo en (tweetalig)vwo. De school heeft circa 1125 leerlingen. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Op de afdeling vwo van de school is in de afgelopen periode geen onderzoek uitgevoerd in het kader van risicogericht toezicht of themaonderzoek. De inspectie voert op deze afdeling van scholen een zogenoemd vierjaarlijks bezoek uit. In het kader van onze bestuursgerichte werkwijze hebben we, in overleg met de bestuurder, ook de afdelingen mavo en havo meegenomen in het kwaliteitsonderzoek. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd; Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd, vergezeld door een tweetal docentcoaches. Wij hebben gesprekken gevoerd met de schoolleiding, leraren en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en het bevoegd gezag. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek Pagina 3 van 11

4 in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 11

5 2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdelingen mavo, havo en vwo van de Koninklijke Scholengemeenschap te Apeldoorn is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdelingen mavo, havo en vwo het basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten als ook de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld. Pagina 5 van 11

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de Koninklijke Scholengemeenschap te Apeldoorn. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De kwaliteit van het onderwijs op de Koninklijke Scholengemeenschap in Apeldoorn is van een voldoende niveau. Op het KSG is een veelheid aan extra curriculaire activiteiten, verdeeld in een viertal zogeheten 'stromen': techniek & exact, kunst & expressie, sport & gezondheid en wereld & talen. Leerlingen en leraren zijn enthousiast over het stroomonderwijs. Het primaire proces is van voldoende kwaliteit. De doelgerichtheid van de lessen is een verbeterpunt, evenals differentïeren. Als docenten hun didactisch handelen meer afstemmen op de verschillen tussen leerlingen, raken leerlingen meer gemotiveerd om te leren. De onderwijsresultaten van de leerlingen zijn al jaren voldoende. Ook bewaakt de school de kwaliteit van haar opbrengsten en het onderwijsproces voldoende systematisch en planmatig. Maar hier kan de schoolleiding meer focus in analyses en activiteiten aanbrengen en deze relateren aan gezamenlijke onderwijskundige ambities. De borging van de kwaliteit van het onderwijs vraagt eveneens nog aandacht. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Pagina 6 van 11

7 Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De indicatoren voor de opbrengsten zijn voor de drie onderwijssoorten apart gescoord. De overige indicatoren (vanaf 4.3) gelden voor alle afdelingen. 20KQ 00 HAVO - HAVO De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 20KQ 00 VMBOGT - VMBOGT De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 20KQ 00 VWO - VWO De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. Pagina 7 van 11

8 De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen. 8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.3 De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces. Pagina 8 van 11

9 De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 ja nee N1 N2 N4 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31). Pagina 9 van 11

10 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, onderwijsproces, kwaliteitszorg. Opbrengsten De opbrengsten op de afdelingen mavo, havo en vwo van het KSG te Apeldoorn zijn voldoende. Het onderbouwrendement ligt gemiddeld over de laatste drie jaar rond het landelijk gemiddelde. De leerlingen zitten in het derde leerjaar veelal op het niveau dat in overeenstemming is met het basisschooladvies. Het bovenbouwrendement ligt eveneens rond het landelijk gemiddelde, met uitzondering van de mavo. De doorstroom in de bovenbouw van de mavo ligt onder het landelijk gemiddelde. Het gemiddelde cijfer voor het centraal examen ligt op alle afdelingen rond het landelijk gemiddelde. Het verschil tussen het gemiddelde centraal examencijfer en het gemiddelde cijfer voor het schoolexamen ligt binnen de norm van 0,5 punt die we voor deze indicator hanteren. Om het bovenbouwrendement te verbeteren, is de school meer opbrengstgericht gaan werken op leerlingniveau. De school geeft aan dat relatief veel leerlingen weinig gemotiveerd zijn in de bovenbouw. Deze leerlingen krijgen gerichte ondersteuning en begeleiding. Onderwijsproces De lessen voldoen over het algemeen aan de basiskwaliteit. De lessen worden gekenmerkt door een ordelijke sfeer. De docenten hebben een goede verstandhouding met hun leerlingen, met gevoel voor humor. Op het KSG in Apeldoorn worden leerlingen geactiveerd tot leren. Veel docenten betrekken de leerlingen bij het bespreken en uitleggen van de leerstof, wat resulteert in interactieve leergesprekken. Docenten weten te variëren in werkvormen en brengen vaart in de lessen. Bij de moderne vreemde talen wordt veelvuldig doeltaal als voertaal gebruikt. Dit gebeurt continu op de tweetalige afdelingen, leerlingen praten ook onderling voortdurend Engels. Het leerproces bij leerlingen zou bevorderd kunnen worden door meer intentioneel te leren. Het merendeel van de lessen is namelijk nog onvoldoende doelgericht, want lesdoelen worden niet of nauwelijks expliciet aangegeven en evenmin geëvalueerd aan het einde van de les. Ook stemmen de meeste Pagina 10 van 11

11 docenten op het KSG te Apeldoorn hun les nog onvoldoende af op verschillen tussen leerlingen. Als er meer differentiatie ín de les plaats vindt, zowel in instructie als verwerking, raken leerlingen meer gemotiveerd om te leren. Het KSG ziet in haar project 'flipping the classroom' mogelijkheden om in de nabije toekomst meer te differentiëren. Leerlingen die extra ondersteuning en begeleiding nodig hebben, wordt extra hulp geboden. Leerlingen en docenten zijn tevreden over deze hulp. De school is meer en meer gericht op het vroegtijdig signaleren van en het ondernemen van actie bij leerlingen met motivatieproblemen. Het doel is om het eigenaarschap meer neer te leggen bij deze leerlingen. In dit kader is de mentor meer in positie gebracht. Het KSG is dit schooljaar gestart met een zogeheten top-training voor onderpresteerders. Ook vindt er een pilot van de zomerschool plaats. De school maakt gebruik van genormeerde toetsen voor de kernvakken, maar de resultaten ervan kunnen nog beter benut worden. De school krijgt immers meer zicht op de reken- en taalontwikkeling van de leerlingen ten opzichte van de referentieniveaus. Dit maakt het doelgericht, effectief bestrijden van eventuele achterstanden voldoende mogelijk. De transfer van het reken- en taalbeleid naar alle docenten is eveneens een aandachtspunt. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg hebben wij in totaliteit als voldoende beoordeeld. Er wordt gewerkt op basis van de bestuurlijke kwaliteitszorg- en verantwoordingscyclus. De schoolleiding en leraren analyseren en evalueren systematisch de resultaten en het onderwijsleerproces. Er is een veelheid aan analyses, en het is nu zaak om hierin meer focus aan te brengen. Belangrijk is om de vertaalslag te maken van alle kwaliteitszorgactiviteiten naar de dagelijkse praktijk. Het vergroten van de doelgerichtheid van alles wat er gedaan wordt ('van het wat naar het waarom') is essentieel. Dit geldt ook voor de vele extra curriculaire activiteiten op het KSG. Het vormgeven van gemeenschappelijke onderwijskundige ambities is belangrijk. Het is van belang dat de schoolleiding zorgt dat leraren kunnen presteren en zich ontwikkelen conform deze onderwijskundige koers. Tegelijkertijd is het belangrijk dat de leraren de geboden professionele ruimte benutten voor goed onderwijs, zodat zij het onderwijs passend bij de ambities van de school invullen. Hiervoor is nadere aandacht geboden en daarmee ook voor de structurele waarborg van de kwaliteit van het onderwijsproces. Pagina 11 van 11