RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. VMBOGT Stg. Openbaar Voortgezet Onderwijs Haarlemmermeer, locatie Hoofdvaart College

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK VMBOGT Stg. Openbaar Voortgezet Onderwijs Haarlemmermeer, locatie Hoofdvaart College Plaats : Hoofddorp BRIN nummer : 19TI 03 VMBOGT BRIN nummer : 19TI C2 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 1 maart 2017 Datum vaststelling : 9 mei 2017

2 Pagina 2 van 12

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 1 maart 2017 een onderzoek uitgevoerd op de afdeling vmbo-gt van het Hoofdvaart College te Hoofddorp om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Het Hoofdvaart College is een vmbo-school, oorspronkelijk alleen met basis-en kaderberoepsgerichte leerweg, maar met sinds 6 jaar ook een klas in de vmbogt leerweg. De eerste lichtingen van leerlingen hebben nu eindexamen gedaan. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Wij hebben voor de afdeling een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de onderwijsresultaten op deze afdeling risicovol zijn. In september 2016 hebben wij de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag, het bestuur van de Dunamare Onderwijsgroep te Haarlem, besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren. Toezichthistorie In 2013 heeft op de afdelingen vmbo-basis en kader een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering plaatsgevonden. Sindsdien beschikken alle afdelingen van de school over een basisarrangement. Recent heeft de inspectie op deze school nog onderzoek gedaan naar de Eerste Opvang Anderstaligen en onderzoek in het kader van het examen (CSPE). Beide onderzoeken leverden geen bijzonderheden op. De afdeling vmbo-gt is nog vrij nieuw; de resultaten waren nog niet eerder te beoordelen. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Pagina 3 van 12

4 Om het onderzoek goed te laten aansluiten bij de specifieke kenmerken van de school en de onderzochte afdeling hebben we het onderzoek aangevuld met enkele indicatoren uit het zogenaamde aanvullende kader. Het betreft indicatoren betreffende het aanbod voor taal en rekenen, het schoolklimaat en de afstemming van het didactisch handelen op verschillen tussen leerlingen. Deze indicatoren zijn toegevoegd omdat er tijdens de voorbereiding van het onderzoek hierover vragen zijn ontstaan. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd; Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd; Wij hebben gesprekken gevoerd met de schoolleiding, leraren, functionarissen in de leerlingenondersteuning en leerlingen; Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de schoolleiding en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek, waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 12

5 2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdeling vmbo-gt van het Hoofdvaart College is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling het basisarrangement toe, waarbij we afwijken van beslisregel voor de toekenning van toezichtsarrangementen. Op dit moment hebben we geen reden om het toezicht te intensiveren. Strict genomen is de kwaliteit van het onderwijs onvoldoende vanwege onvoldoende onderwijsresultaten (onderbouwsnelheid en examencijfer). Dat de onderbouwsnelheid nog onder de norm scoort, is echter geheel te wijten aan de lage opbrengst van de eerste lichtingen vmbo-gt leerlingen. Sindsdien, is sprake van een opgaande lijn en ligt de onderbouwsnelheid ruim boven de norm. Dat is de reden waarom we afwijken van de beslisregel voor arrangementen. Bovendien neemt de school de juiste maatregelen om het gemiddelde cijfer van het centraal schriftelijk eindexamen te verhogen. Het onderwijsproces en de kwaliteitszorg zijn voldoende. Tijdens het onderzoek hebben wij in de naleving van wettelijke voorschriften een tekortkoming geconstateerd, die betrekking had op de vermelding in de schoolgids van het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat. Verder was in de schoolgids niet vermeld bij welk samenwerkingsverband het bevoegd gezag van de school is aangesloten. De school heeft ervoor gezorgd dat deze tekortkomingen zijn opgeheven, voordat dit rapport van bevindingen definitief werd vastgesteld. Daarom beoordelen wij de betreffende nalevingsindicatoren nu als voldoende. Pagina 5 van 12

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-gt. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De resultaten zijn, afgemeten aan de prestaties van leerlingen over de afgelopen drie jaar (2013, 2014 en 2015) nog onvoldoende, maar de recente ontwikkelingen in de resultaten zijn dermate positief dat we aan de afdeling een basisarrangement toekennen. Zo was de onderbouwsnelheid de afgelopen twee jaar boven de norm. We verwachten dat deze indicator in 2017 over als voldoende beoordeeld kan worden. Het gemiddelde eindexamencijfer is nog te laag, maar we verwachten op basis van de in deze tekst vastgelegde bevindingen, dat de school hier snel verbetering in brengt. Het onderwijsproces vertoont basiskwaliteit; tekortkomingen beperken zich hoofdzakelijk tot het in onvoldoende mate geven van feedback aan leerlingen en de afstemming op individuele leerbehoeften. Op de borging van de kwaliteit van het onderwijsproces na is de kwaliteitszorg in haar totaliteit als voldoende beoordeeld. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda voor indicatoren van de onderwijsresultaten: 1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen Pagina 6 van 12

7 Legenda voor indicatoren van de opbrengsten praktijkonderwijs: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen voor onderwijsresultaten) Legenda voor andere indicatoren: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid R.3_GT Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo g/t EX_GT Examencijfers voor de afdeling vmbo g/t De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus taal dat past bij alle leerlingen. 3.5 De school heeft een aanbod voor de referentieniveaus rekenen dat past bij alle leerlingen. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming De school kent een op ondersteuning en begeleiding gerichte cultuur. Pagina 7 van 12

8 Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen. 8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs ja nee N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld. Pagina 8 van 12

9 N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs ja nee N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere toegestane eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies. N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten, Ongediplomeerd schoolverlaten en verzuimbeleid. ja nee N2.1 De schoolgids bevat informatie over: het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat. N2.2 De schoolgids bevat informatie over: Verzuimbeleid N3. Passend onderwijs ja nee N3.1 De schoolgids bevat informatie over: De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven. N3.2 De schoolgids bevat informatie over: bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten. N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven). Pagina 9 van 12

10 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, het onderwijs- en begeleidingsproces en de kwaliteitszorg. Resultaten De onderwijsresultaten van de afdeling vmbo-gt van het Hoofdvaart College vertonen qua rendementen een opgaande lijn. In de onderwijsresultaten van 2017 (het driejaarsgemiddelde van de periode ) zien we dat de resultaten zo goed als voldoende zijn. Dat de leerlingen in de onderbouw te veel studievertraging opliepen, is de laatste twee jaar niet meer aan de orde. Wel zien we in die periode, dat de cijfers die leerlingen op het examen behalen, de laatste twee jaar onder de norm liggen. Die worden volgens het model Opbrengsten 2017 als onvoldoende beoordeeld. Tevens constateren wij dat de verschillen tussen schoolonderzoek- en examencijfers te groot zijn, wat bij continuering hiervan op termijn verlies van de examenlicentie tot gevolg kan hebben. De school heeft de onwenselijke resultaten onderkend en inmiddels een grondige analyse van de situatie gemaakt en maatregelen genomen. Men is zes jaar geleden met deze afdeling gestart en werkt nu nog met een relatief klein aantal leerlingen. Statistisch gezien maakt dit de school kwetsbaar; enkele onderpresterende leerlingen bij het examen kunnen al voor een zwak resultaatbeeld zorgen. Daarnaast heeft men leerlingen graag kansen gegeven om dit niveau te volgen, ook indien hun beginsituatie niet zeer kansrijk was. Inmiddels is men daarin realistischer geworden Om de resultaten te verbeteren heeft men inmiddels een aantal maatregelen genomen, o.a.: De afdeling vmbo-gt werkt nu met een vaste groep docenten; Het toetsbeleid en de PTA s zijn herzien en docenten zijn op dit punt bijgeschoold; Onder het motto meten is weten worden meer data gegenereerd en geanalyseerd om de onderwijsbehoeften van leerlingen beter in kaart te brengen; Men biedt meer diversiteit in vakkenpakketten om recht te doen aan de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen; Door lesbezoeken ontstaat er een beeld van de kwaliteit van het onderwijsproces; Dit jaar intensiveert men gerichte examentrainingen. Pagina 10 van 12

11 Vanwege het geconstateerde urgentiebesef en de daadwerkelijke maatregelen die de school neemt, is de verwachting gerechtvaardigd dat niet alleen de rendementen, maar ook de examenresultaten op korte termijn weer van voldoende niveau zullen zijn. Het onderwijs- en begeleidingsproces De inspectie heeft een aantal delen van lessen geobserveerd en stelt vast dat over het algemeen de lessen voldoen aan de normen voor basiskwaliteit. Leerlingen en docenten werken samen in een plezierige sfeer; er is sprake van een voldoende pedagogisch klimaat. De lessen kennen een duidelijke opbouw en structuur en de leerlingen tonen zich voldoende betrokken. Klassikale instructie en momenten van individuele zelfwerkzaamheid wisselen elkaar af. We constateren dat het geven van feedback, met name individueel, maar zeer beperkt aan de orde is. Ook zien we dat de toch zeer heterogene populatie instructie en verwerkingsstof aangeboden krijgt als ware het een homogene groep. Van differentiatie in de les is nauwelijks sprake. Remediale activiteiten vinden merendeels buiten lesverband plaats. Er is een begin gemaakt met het ontwikkelen van hoogst noodzakelijk taalbeleid. Veel leerlingen hebben achterstanden in hun schriftelijke taalvaardigheid. De leerlingbegeleiding en zorg is van voldoende niveau. Men hanteert de gebruikelijke structuur waarbij de mentor het eerste aanspreekpunt is voor leerlingen en ouders. Mentoren worden in het begeleidingsproces ondersteund door specialistische functionarissen en een duidelijke overlegstructuur. Weinig leerlingen vallen dan ook buitende boot. Punt van aandacht is de beleving die we bij leerlingen constateren dat wat zij van mentoren verwachten kunnen, te veel van de persoon afhankelijk is. De kwaliteitszorg De school werkt aan de uitvoering van het in de teams besproken schoolplan. Anders dan in het verleden, analyseert men nu diepgaand de resultaten, trekt conclusies uit de analyses en neemt zonodig maatregelen. Zo hebben de tegenvallende resultaten voor de afdeling vmbo-gt geleid tot de hierboven onder het kopje resutaten beschreven maatregelen. Daarom beoordeelt de inspectie zowel de evaluatie als het doelgericht werken aan de kwaliteit van de resultaten als voldoende. De genoemde maatregelen hebben merendeels ook betrekking op de kwaliteit van het onderwijsproces. Pagina 11 van 12

12 De schoolleiding heeft door de opgevoerde frequentie van lesbezoeken meer zicht gekregen op de actuele kwaliteit van het onderwijsproces. Vakgroepleiders hebben kortgeleden door middel van een uitgebreide scholing een functie gekregen in het verbeteren van de leskwaliteit. Omdat dit in de pdca-cyclus nu voor de eerste keer integraal heeft plaatsgevonden is de borging van de kwaliteit van het onderwijsproces nu nog als onvoldoende beoordeeld. Pagina 12 van 12