Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. HBO-Bachelor Personeel en Arbeid

Transcriptie

1 Noordelijke Hoeschool Leeuwarden HBO-Bachelor Personeel en Arbeid Netherlands Quality Aency (NQA) Oktober 2010

2 2/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

3 Manaementsamenvattin Dit rapport is het versla van het auditteam dat in opdracht van Netherlands Quality Aency (NQA) een bestaande hbo-bacheloropleidin heeft beoordeeld. Het beschrijft de bevindinen, overweinen en conclusies. Het rapport is conform het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleidin opesteld. De rapportae heeft betrekkin op: Instellin Noordelijke Hoeschool Leeuwarden Opleidin Personeel & Arbeid Varianten Bachelor/Ad, voltijd/deeltijd Croho-nummer (bacheloropleidin); (Ad) Locatie Renerslaan 10, Leeuwarden Auditdatum 18 mei 2010 Auditteam dr. Petra Biemans (vakdeskundie) drs. Jan Schuitemaker (vakdeskundie) Teske Schröder (studentlid auditteam) drs. José van Vonderen (NQA-auditor) Door NHL is een dossier inediend bij NQA voor de beoordelin van de bestaande hbobacheloropleidin Personeel & Arbeid en de Associate Deree Personeel & Arbeid. Bij de aanvraa werd door de instellin een kritische reflectie aaneboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen die NQA in het NQA Protocol 2010 hbo-bacheloropleidin stelt. Voor de beoordelin van de kwaliteit en het niveau van de bestaande opleidin heeft NQA een auditteam samenesteld, dat voldoet aan de eisen van de NVAO. Het team heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleidin ebracht. De kritische reflectie en alle overie (mondelin en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het auditteam in staat esteld om tot een weloverwoen oordeel te komen. Samenvattend oordeel doelstellinen Leidend voor de opleidin zijn de acht landelijke domeincompetenties voor Business Administration (BA) en de landelijk opestelde Body of Knowlede & Skills BA. Daarnaast baseert de opleidin zich op het landelijk beroepsprofiel P&A, waarin neen HR-kerntaken zijn edefinieerd. De opleidin heeft een prorammatische verelijkin emaakt met een verwante opleidin van een Duitse hoeschool en streeft naar samenwerkin, moelijk leidend tot een dual deree. De opleidin profileert zich door een sterke focus op HRM vanuit bedrijfskundi perspectief. Daarom wordt nauw samenewerkt met de opleidin MER waarmee P&A de afdelin BA vormt. Ook let de opleidin een accent op de domeincompetenties 7 en 8 (de sociaal-communicatieve en zelfsturende competenties). De domeincompetenties zijn uitewerkt in drie niveaus. Bachelorstudenten moeten het derde niveau bereiken, behalve bij competentie 5 (niveau 2); Ad-studenten moeten alle domeincompetenties tot en met niveau 2 ontwikkelen. Het beoode niveau sluit aan bij de Dublin descriptoren (bachelorniveau) en de descriptoren van de short cycle (Ad-niveau). NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 3/61

4 De opleidin heeft ervoor ekozen bachelorstudenten op te leiden tot adviseur op strateisch niveau, terwijl Ad-studenten voor een specifieke functie worden opeleid op operationeel niveau. Alle facetten zijn als oed beoordeeld en daarmee is het onderwerp Doelstellinen positief. Samenvattend oordeel proramma Het eerste anderhalf jaar van de bacheloropleidin P&A is emeenschappelijk met MER. De opleidin wordt in voltijd en deeltijd aaneboden. De Ad heeft vier varianten: HR Beheer (voltijd en deeltijd), Manaement & Oranisatie (deeltijd), Juridisch Medewerker (voltijd en deeltijd) en Consulent Werk en Inkomen (voltijd en deeltijd). De opleidin heeft een verkorte of versnelde routes, maar kan maatwerktrajecten bieden op basis van een erkende EVCprocedure. Vanuit een beroepsspecifieke situatie werken studenten aan opdrachten die leiden tot een beroepsproduct. In ieder semester is een praktijkerichte interale opdracht openomen. De student leert voor minimaal 60 EC (bachelor) en 46 EC (Ad) in de beroepspraktijk (stae/werkplekleren, afstudeerstae). Gastdocenten uit de beroepspraktijk worden veelvuldi inezet. Ook illustreren docenten hun lessen met casuïstiek en praktijkvoorbeelden. Daarmee is het proramma op de beroepspraktijk ericht en voldoende actueel. De literatuur is actueel, relevant en van voldoende niveau. In de bacheloropleidin echter is het internationale ehalte van de literatuur onvoldoende en zouden ook internationale ontwikkelinen meer in de lesstof moeten worden eïntereerd. De competenties zijn duidelijk herkenbaar in het proramma. Competentieniveau 1 is basiskennis en operationele uitvoerin van taken. Niveau 2 is kennisverdiepin en -verbredin en tactische werkzaamheden en niveau 3 is strateisch niveau. De niveau-indelin is ebaseerd op toename van complexiteit en omvan van opdrachten en beroepsproducten, toename van zelfsturin, van toepassinserichtheid en verdiepin van het oordeelsvermoen. Ook hanteert de opleidin vier leerlijnen. Hiermee is de verticale en horizontale samenhan duidelijk. De samenhan tussen Ad- en bacheloropleidin zou voor studenten die willen doorstromen, verbeterd moeten worden. Het proramma is in alle varianten voldoende zwaar. Hoewel de opleidin aantoonbaar maatreelen neemt om de studeerbaarheid te verbeteren, zijn bachelorstudenten minder tevreden over de spreidin van de studielast. De opleidin bevordert een oede aansluitin door middel van deficiëntieonderwijs en door in studieloopbaanbeeleidin aandacht te besteden aan studievaardiheden. Het onderwijsconcept is ebaseerd op competentiesturin, praktijksturin, vraasturin en flexibiliserin. Dit concept is consistent uitewerkt in het proramma, zoals blijkt uit inhoud, werkvormen en beeleidin. De werkvormen zijn evarieerd en passen bij de leeractiviteiten en leerdoelen. Dit eldt ook voor de toetsin. Tevens is in voldoende mate sprake van competentieerichte interale toetsin. De beoordelin vindt op zorvuldie wijze plaats en is voldoende transparant. Echter, bij de Ad-eindwerkstukken ontbreekt een toelichtin op de beoordelin. Verder is de kwaliteit van toetsen en beoordelen niet ebord. Maatreelen daartoe, zoals een toetsplan en toetscommissie, worden per eëffectueerd. Alle facetten zijn ten minste met een voldoende beoordeeld en daarmee is het onderwerp Proramma positief. 4/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

5 Samenvattend oordeel inzet personeel De afdelin BA heeft 40 docenten (30 fte). Op afdelinsniveau is de docent-studentratio 1:25,5. Uitsplitsin naar P&A en MER is niet oed moelijk omdat de meeste docenten actief zijn in beide opleidinen. Wel hebben 15 docenten (10,7 fte) hun hoofdtaak bij P&A; zij vormen het HRM-team. Deze docenten zijn inhoudelijk en didactisch voldoende toeerust om oed onderwijs te verzoren en het merendeel heeft beroepspraktijkervarin, zo blijkt uit de cv's. De kwaliteiten van docenten scoren ook hoo in evaluaties onder studenten. Studenten zijn eveneens tevreden over het contact met de docenten en hun bereikbaarheid. Het opleidinsniveau van docenten is minimaal hbo; 70% heeft een doctoraal of masterdiploma. Afspraken over scholin vloeien voort uit de esprekscyclus 'coachen, beoordelen, belonen', waarin iedere docent jaarlijks een planesprek en beoordelinsesprek heeft met het hoofd van de afdelin. Uit de cv's blijkt dat docenten zich reelmati bijscholen. Alle facetten zijn als oed beoordeeld en daarmee is het onderwerp Personeel positief. Samenvattend oordeel voorzieninen De opleidin is per januari 2010 ehuisvest in een nieuw oed eoutilleerd ebouw. Studenten P&A kunnen van alle aanwezie voorzieninen ebruik maken, waaronder studielandschappen en pc-werkplekken. De pc-studentratio is 1 op 7,6. In de mediatheek kunnen naast boeken en tijdschriften ook databanken worden eraadpleed. De mediatheek verzort cursussen, onder andere over zoeken op internet. Voor de communicatie en informatievoorzienin is het intranet het belanrijkste medium. In studieloopbaanbeeleidin staan competentieontwikkelin, studieplannin en studievoortan centraal. Elke student heeft van meet af aan een studieloopbaanbeeleider en voert periodiek een studieloopbaanesprek met zijn beeleider aan de hand van zijn persoonlijk ontwikkelinsplan en portfolio. De studieloopbaanbeeleidin is er ook op ericht dat de student in toenemende mate zelf initiatief en verantwoordelijkheid neemt. Studieloopbaanbeeleidin is een speerpunt in scholin van docenten; twaalf docenten van de afdelin hebben de cursus studieloopbaanbeeleider aferond. Alle facetten zijn als oed beoordeeld en daarmee is het onderwerp Voorzieninen positief. Samenvattend oordeel interne kwaliteitszor Alle facetten van het NVAO-kader worden periodiek eëvalueerd, mede aan de hand van streefdoelen. Via deze evaluaties en via overleoranen zijn medewerkers en studenten in voldoende mate bij kwaliteitszor betrokken. De betrokkenheid van alumni en beroepenveld dient te worden verroot. De PDCA-cyclus is procedureel ebord. Verbeterinen naar aanleidin van evaluaties komen aantoonbaar tot stand. De terukoppelin naar studenten over de uitkomsten van evaluaties en de verbeteracties die daaruit voortvloeien, is no onvoldoende. Alle facetten zijn ten minste met een voldoende beoordeeld en daarmee is het onderwerp Interne Kwaliteitszor positief. NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 5/61

6 Samenvattend oordeel resultaten Studenten sluiten de opleidin af met een afstudeeronderzoek en een afstudeerstae. Het auditteam is positief over de bestudeerde afstudeerproducten van bachelorstudenten. Deze zijn van bachelorniveau, relevant voor de beroepspraktijk en adequaat beoordeeld. Echter, er is slechts in zeer erine mate internationale vakliteratuur van niveau ebruikt en de bronvermeldin is vaak niet correct. Dit eldt ook voor de Ad-eindwerkstukken. Deze zijn bovendien niet altijd adequaat beoordeeld: twee voldoen naar het oordeel van het auditteam niet aan het Ad-niveau, terwijl zij wel een voldoende cijfer hebben ekreen. De conclusie is dat niveau 2 van de competenties dat in de Ad-opleidin moet worden bereikt, niet oed is eoperationaliseerd in de beoordelinscriteria voor het afstuderen. Op basis van het verbeterplan van de opleidin heeft het auditteam het vertrouwen uitesproken dat het vereiste eindniveau Ad bij de eerstvolende lichtin afstudeerders is ebord. Er zijn een evaluaties die uitwijzen of het werkveld tevreden is over het erealiseerde niveau van afestudeerden van de opleidin. De opleidin heeft vrij ambitieuze streefcijfers voor het rendement eformuleerd; het rendement voldoet aan de streefcijfers. Het afstudeerrendement lit boven het landelijk emiddelde. Alle facetten zijn ten minste met een voldoende beoordeeld en daarmee is het onderwerp Resultaten positief. Alles overziend komt het auditteam van NQA tot de conclusie dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-bacheloropleidin en Ad-opleidin P&A van Hoeschool NHL aan de vereiste basiskwaliteit voldoet. Een onderbouwin van deze conclusie is openomen in hoofdstuk 2. 6/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

7 1 Basiseevens 9 2 Beoordelin Doelstellinen van de opleidin Proramma Inzet van personeel Voorzieninen Interne kwaliteitszor Resultaten 41 3 Bijlaen 47 Bijlae 1 Deskundiheden auditteam 49 Bijlae 2 Onafhankelijkheidsverklarin auditteam 53 Bijlae 3 Bezoekproramma 57 Bijlae 4 Bijlaen zelfevaluatie en ter inzae eled materiaal 59 Bijlae 5 Domeinspecifieke referentiekader en opleidinscompetenties 60 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 7/61

8 8/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

9 1 Basiseevens De basiseevens van de bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid zijn in onderstaande tabel weereven: 1. Naam instellin NHL Hoeschool 2. Status instellin Bekostid 3. Naam opleidin in CROHO Personeel & Arbeid 4. Reistratienummer in CROHO Oriëntatie en niveau hbo bachelor 6. Aantal studiepunten 240 EC 7. Afstudeerrichtin(en) HRM 8. Locatie Renerslaan 10, Leeuwarden 9. Code of conduct ja 10. Variant(en) Voltijd/deeltijd 11. Inhoudelijk profiel opleidin De P&A-opleidin van NHL Hoeschool leidt studenten op voor een breed en dynamisch beroepenveld: Human Resource Manaement (HRM). Haar afestudeerden houden zich als beinnende hbo-beroepsbeoefenaar bezi met vraastukken op het ebied van personeel, manaement en oranisatie. Op rond van ontwikkelinen is de keuze emaakt om in te zetten op breed opeleide HR-professionals. Het uitanspunt hierbij was dat de P&A studenten meer bedrijfseconomische en bedrijfskundie onderdelen in het curriculum dienden te hebben. Vandaar dat ekozen is voor samenwerkin met de opleidin MER. Vanuit deze keuze richt de opleidin zich op de brede raad Bachelor of Business Administration. Hiermee onderscheidt P&A van NHL Hoeschool zich van de overie P&A-opleidinen in het noorden van het land, die zich met name focussen op de (smallere) Bachelor of HRM. 12. Beood werkveld alumni De bacheloropleidin P&A van NHL Hoeschool heeft al jaren eleden er nadrukkelijk voor ekozen om studenten op te leiden als adviseur van het manaement. Dit kan in zeer veel verschillende functies binnen het P&O vakebied. Voorbeelden daarvan zijn emeentelijk beleidsadviseur, P&O medewerker, personeelsfunctionaris, loopbaanadviseur en HR-manaer. 13. Plaats opleidin in oranisatiestructuur hoeschool 14. Jaar vorie visitatie en datum besluit NVAO 15. Belanrijkste wijziinen in opleidin sinds vorie visitatie De NHL bestaat uit vier instituten. Eén daarvan is Economie en Manaement, met vijf afdelinen. De afdelin Business Administration omvat drie opleidinen, waaronder P&A. 2004; besluit van de NVAO 28 juli De focus op de bedrijfskundie kant van P&O en van daaruit de keus voor samenwerkin met MER. Een tweede belanrijke veranderin is het competentieerichte van zowel curriculum als toetsin. 16. Schema opbouw proramma Jaar 1: Gemeenschappelijke propedeuse met MER; Jaar 2: Eerste half jaar emeenschappelijk semester met MER, tweede half jaar specialisatieminor HRM; Jaar 3: Stae en een keuzeminor; Jaar 4: Keuzeminor en afstuderen. NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 9/61

10 1. Naam instellin Noordelijke Hoeschool Leeuwarden 2. Status instellin Bekostid 3. Naam opleidin in CROHO Personeel & Arbeid Ad proramma 4. Reistratienummer in CROHO Oriëntatie en niveau Hbo Ad 6. Aantal studiepunten Afstudeerrichtinen HR Beheer, Manaement en Oranisatie, Juridisch Medewerker, Consulent Werk en Inkomen 8. Locatie Renerslaan 10, Leeuwarden 9. Code of conduct ja 10. Variant(en) Voltijd/deeltijd 11. Inhoudelijk profiel opleidin De Ad er komt meer in aanrakin met praktische, operationele en beheersmatie vakken, daar waar de bachelor zich meer bezihoudt met beleidsmatie en strateische aspecten. De Ad-student aat in het eerste jaar (tweede semester) drie daen per week op stae. In het tweede jaar bestaat het tweede semester uit een afstudeerstae. Daarmee is ook in de opleidin zelf het accent nadrukkelijk op de praktijk eled. Waar dat moelijk is hebben conceptuele modules en traininen dezelfde inhoud als die van de bachelor. Waar specifiek voor het beoode werkveld een andere inhoud nodi is, wordt die aaneboden. 12. Beood werkveld alumni De toenemende ontwikkelinen op het ebied van shared services was voor de opleidin P&A aanleidin om de Associate Deree zo in te richten, dat de afestudeerde Ad-studenten meer specialistisch zijn opeleid in de ehele beheerskant van het P&A-vak. Ad-studenten worden opeleid op het brede ebied van arbeidsvoorwaarden en rechtspositie, wervin en selectie en de administratieve oranisatie. Voor specifieke functies binnen het beroepsebied heeft de Ad verschillende afstudeerrichtinen, op dit moment Juridisch Medewerker, Consulent Werk en Inkomen, HR Beheer en Manaement & Oranisatie. 13. Plaats opleidin in oranisatiestructuur hoeschool 14. Jaar vorie visitatie en datum besluit NVAO 15. Belanrijkste wijziinen in opleidin sinds vorie visitatie De NHL bestaat uit vier instituten. Eén daarvan is Economie en Manaement, met vijf afdelinen. De afdelin Business Administration omvat drie opleidinen, waaronder P&A. Het Ad-proramma maakt deel uit van deze opleidin n.v.t. de Ad is in 2006 estart. n.v.t. 16. Schema opbouw proramma Jaar 1: eerste semester binnenschoolse projecten en ondersteunende modules, tweede semester drie daen stae en modules; Jaar 2: twee varianterichte projecten in semester 1, afstuderen in semester 2 (via afstudeerstae of minor HRM van de bachelor). 10/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

11 2 Beoordelin Het auditteam komt samenvattend tot het volende oordeel over de opleidin. Onderwerp Oordeel Facet bachelor Ad vt dt vt dt 1 Doelstellinen P 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau 1.3 Oriëntatie hbo 2 Proramma P 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellinen proramma 2.3 Samenhan proramma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemmin vormevin inhoud 2.8 Beoordelin en toetsin 3 Inzet personeel P 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit 3.3 Kwaliteit 4 Voorzieninen P 4.1 Materiële voorzieninen 4.2 Studiebeeleidin 5 Interne kwaliteitszor P 5.1 Evaluatie resultaten 5.2 Maatreelen verbeterin 5.3 Betrokkenheid 6 Resultaten P 6.1 Gerealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v Het auditteam stelt vast dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbobacheloropleidin en Ad Personeel & Arbeid van Hoeschool NHL aan de vereiste basiskwaliteit voldoet en adviseert de NVAO positief ten aanzien van de accreditatie van deze opleidin. Het auditteam beschrijft in de volende pararafen per onderwerp en per facet van het NVAO beoordelinskader de bevindinen, overweinen en conclusies. Elke pararaaf sluit af met een samenvattend oordeel op onderwerpniveau. NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 11/61

12 2.1 Doelstellinen van de opleidin Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De eindkwalificaties van de opleidin sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakenoten en de beroepspraktijk esteld worden aan een opleidin in het betreffende domein (vakebied/discipline en/of beroepspraktijk). Bevindinen De acht landelijke domeincompetenties voor Business Administration zijn leidend voor het onderwijs van de opleidin P&A (bijlae 5). De afdelin Business Administration (BA) van NHL, bestaande uit de opleidinen P&A en MER, heeft domeincompetentie 5 esplitst in competentie 5a, die een meer bedrijfskundi karakter heeft, en competentie 5b, die betrekkin heeft op juridische aspecten. Die splitsin is van belan voor de opleidin MER, die twee afstudeervarianten heeft (Manaement en Recht). Voor zowel de bacheloropleidin als de Ad-opleidin zijn alle acht domeincompetenties van toepassin. Bij de totstandkomin van de domeincompetenties zijn verteenwoordiers van bedrijven en van het eoraniseerde bedrijfsleven betrokken eweest. De HBO-raad heeft er formeel oedkeurin aan verleend (2005). Tevens heeft de opleidin P&A van NHL de competenties met de eien werkveldadviescommissie (WAC) besproken. Dit is bevestid door de WAC-leden met wie het auditteam heeft esproken. Daarnaast baseert de opleidin zich op de Body of Knowlede & Skills Business Administration (HBO-raad, 2008), die landelijk met relevante werkveldverteenwoordiers is opesteld en per competentie de achterliende basiskennis- en deskundiheidsebieden eeft. De opleidin heeft in een matrix de relaties tussen de BoKS-elementen en de competenties (bijlae 2 Zelfevaluatierapport) aaneeven. Voor de Ad is in het onderwijs- en examenrelement de BoKS aan de competenties erelateerd. Het meest recente landelijk beroepsprofiel is het Format P&A 2008+, waarin neen kerntaken van de hr-professional zijn edefinieerd. Format P&A is evalideerd door de werkveldadviescommissies van de afzonderlijke opleidinen P&A die deel uitmaken van het landelijk opleidinenoverle (LOPA), waaronder de WAC van P&A NHL. Voor de opleidin zijn de BA-competenties leidend voor het curriculum; aan deze competenties kunnen de kerntaken uit Format P&A ekoppeld worden. De opleidin P&A profileert zich als een brede bedrijfskundie opleidin door een sterke focus op HRM vanuit een bedrijfskundi perspectief. Om die reden werkt de opleidin nauw samen met de opleidin MER en is het eerste anderhalf jaar van het curriculum een emeenschappelijk proramma, waardoor P&A-studenten relatief veel bedrijfskundie en bedrijfseconomische onderdelen hebben. Ook let de opleidin P&A een accent op de domeincompetenties 7 en 8 (de sociaal communicatieve en zelfsturende competentie). Deze keuzes hebben de volledie instemmin van de werkveldadviescommissie. Verder wil de opleidin zich internationaal profileren en heeft ze de internationaliserinsdoelstellinen aanescherpt. In dit kader heeft de opleidin haar proramma vereleken met dat van de verwante opleidin van de Fachhochschule 12/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

13 Frankfurt. Daaruit blijkt dat P&A NHL meer competentieericht en meer bedrijfseconomisch is dan de opleidin van de Duitse hoeschool, die haar onderwijs vooral baseert op de Body of Knowlede van HRM. Beide instellinen zien wel voldoende basis voor verdere verkennin van een uitwisselinsproramma, dat wellicht tot een dual deree kan leiden. Het landelijk overle van P&A-opleidinen (LOPA) heeft een werkroep inesteld die een internationale verelijkin uitvoert. Overweinen De eindkwalificaties van de opleidin zijn vastesteld in overle met het relevante beroepenveld. De opleidin heeft een duidelijke profilerin door een focus op HRM vanuit bedrijfskundi perspectief. De opleidin heeft haar proramma vereleken met dat van de verwante opleidin van een Duitse Fachhochschule en streeft naar prorammatische samenwerkin met deze hoeschool. Conclusie Op rond van vooraande bevindinen en overweinen komt het auditteam tot het oordeel oed voor dit facet voor zowel de bachelor- als de Ad-opleidin, voltijd en deeltijd. Niveau bachelor (facet 1.2) De eindkwalificaties van de opleidin sluiten aan bij alemene, internationaal eaccepteerde beschrijvinen van de kwalificaties van een bachelor. Bevindinen Voor de aanduidin van het bachelorniveau hanteert de opleidin de Dublin descriptoren, en voor het Ad-niveau de Dublin descriptoren van de zoeheten short cycle. In een matrix heeft de opleidin de relaties tussen de competenties en de Dublin descriptoren aaneeven. Het auditteam heeft vastesteld dat de competenties aansluiten bij de Dublin descriptoren. De descriptoren (toepassin van) kennis en inzicht en oordeelsvormin zijn met name ekoppeld aan de eerste zes domeincompetenties. De descriptor communicatie komt aan de orde in de domeincompetenties 2, 3, 5, 6, 7 en 8. De descriptor leervaardiheden is erelateerd aan de domeincompetenties 7 en 8. De opleidin heeft dit eïllustreerd aan de hand van voorbeelden uit het proramma voor zowel de bachelor als de Ad. Om de ontwikkelin naar het beoode niveau te kunnen toetsen heeft de opleidin de lobale domeincompetenties uitewerkt in drie niveaus. Het niveau wordt bepaald door de mate van overzichtelijkheid van de context, de mate van complexiteit van de opdracht, de mate van vrijheid bij de uitvoerin, de mate van zelfstandiheid en de mate van beheersin. Elk competentieniveau is econcretiseerd doordat er indicatoren en beroepsproducten aan ekoppeld zijn, aan de hand waarvan kan worden etoetst of het beoode niveau is bereikt. Bachelorstudenten moeten bij domeincompetentie 5 het tweede niveau bereiken, bij de overie competenties het derde niveau. Ad-studenten moeten alle domeincompetenties tot en met niveau 2 ontwikkelen. NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 13/61

14 Overweinen Het auditteam heeft vastesteld dat de opleidin voor de aanduidin van het bachelorniveau de Dublin descriptoren hanteert en voor het Ad-niveau de descriptoren van de short cycle. Conclusie Op rond van vooraande bevindinen en overweinen komt het auditteam tot het oordeel oed voor dit facet voor zowel de bachelor- als de Ad-opleidin, voltijd en deeltijd. Oriëntatie hbo bachelor (facet 1.3) De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. De eindkwalificaties weerspieelen het niveau van beinnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhanend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleidin vereist of diensti is. Bevindinen Wat is beschreven bij facet 1.1 en 1.2 eldt ook voor dit facet. De afdelin BA heeft een ezamenlijke werkveldadviescommissie (WAC) voor de opleidinen P&A en MER. Deze bestaat uit neen leden en komt vier keer per jaar bijeen. Het manaement van de opleidin is hierbij aanwezi en soms ook (afhankelijk van het thema) enkele docenten. Het auditteam heeft op basis van de verslaen van de WAC-bijeenkomsten vastesteld dat de competenties, het curriculum en nieuwe ontwikkelinen met de WAC worden besproken. Bij de totstandkomin van het beroepsprofiel en proramma Ad HR Beheer (estart in 2006) is het werkveld op diverse manieren eraadpleed: overle met de WAC, een enquête onder ruim tachti (staeverlenende) bedrijven en instellinen in de reio, individuele esprekken met personen van de emeente Leeuwarden en enkele bedrijven, en een symposium voor werkveldverteenwoordiers en alumni waarin de Ad en de arbeidsmarktrelevantie aan de orde is eweest. Ook bij de ontwikkelin van de Advarianten Manaement & Oranisatie, Juridisch Medewerker en Consulent Werk en Inkomen (estart in respectievelijk 2007, 2008 en 2009) is er steeds overle eweest met een werkveldverteenwoordiin. De WAC-leden met wie het auditteam heeft esproken, benadrukten dat er in het bedrijfsleven veel werk is op dit niveau tussen mbo en hbo. Het Format P&A onderscheidt functies waarbij vooral de oranisatie centraal staat, functies waarbij met name het individu centraal staat en functies die zich afspelen tussen en boven oranisaties. De keus van de opleidin P&A bij NHL voor een bedrijfskundie invalshoek leidt ertoe dat het bedrijf/de oranisatie een centrale positie inneemt. De opleidin onderscheidt daarbij vier rollen op basis van het model van Ulrich. Dit zijn twee rollen op strateisch niveau: strateisch manaer (strateische partner van het manaement) en verandermanaer, en twee rollen op operationeel niveau: service manaer (administratie en beheer) en people manaer (belanenbehartier). De opleidin sluit hiermee aan op het landelijk beroepsprofiel Format P&A 2008+, omdat de 14/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

15 daarin enoemde kerntaken deels zijn ericht op strateisch handelen en deels op operationeel handelen. In de bacheloropleidin komen alle vier de rollen aan de orde. De studenten worden opeleid als adviseur van het manaement. Afestudeerden hebben de startkwalificaties van een bedrijfskundie die in hun adviserin vanuit het HRM-perspectief ook financiële, juridische en manaementaspecten kunnen betrekken. Dit wil niet zeen dat zij in hun startfunctie als volwaardie esprekspartner van het manaement kunnen opereren. Wel hebben zij de competenties ontwikkeld om naar die positie door te kunnen roeien. De achtste domeincompetentie (zelfsturin) is daarbij met name van belan. De opleidin beschouwt de zelfsturende competentie als essentieel voor de ontwikkelin tot de beroepsbekwaamheid die past bij de innovatieve professional. Worden de bachelorstudenten breed strateisch opeleid, de Ad-opleidin is specialistisch, ericht op de twee rollen op operationeel niveau op het ebied van arbeidsvoorwaarden en rechtspositie, wervin en selectie en de administratieve oranisatie. Voor specifieke functies binnen dit ebied kunnen de studenten kiezen uit de Ad-varianten HR Beheer (intercedent uitzendbureau, assistent P&O-adviseur), Juridisch Medewerker (medewerker arbeidsvoorwaarden en rechtspositie), Consulent Werk en Inkomen (werkcoach of handhaver inkomen), en Manaement & Oranisatie (leidinevende op operationeel niveau, zoals teamleider, assistent-leidinevende). Op mbo-niveau aat het om het uitvoeren van taken binnen een concreet kader. Adopeleiden kunnen zelfstandier opereren binnen een breder kader. Zij kunnen eevens zelfstandi verzamelen, ordenen en verwerken en daaraan conclusies verbinden. Het leen van meer ecompliceerde verbanden en vertalen van conclusies naar beleidsadviezen behoort tot het hbo-niveau. Overweinen Het auditteam stelt vast dat de eindkwalificaties (bachelor en Ad) mede zijn ontleend aan beroepsprofielen die zijn opesteld in samenspraak met het relevante beroepenveld. De opleidin heeft een duidelijke keuze emaakt om bachelorstudenten op te leiden tot adviseur op strateisch niveau, die zich bezihoudt met vraastukken op het ebied van personeel, manaement en oranisatie. Afestudeerden zullen in hun startfunctie no niet als zodani kunnen opereren, maar hebben wel de competenties om naar die positie te kunnen doorroeien. Ten opzichte hiervan heeft de opleidin ook het handelinsniveau duidelijk emaakt van Ad-afestudeerden, die voor een meer specifieke functie op operationeel niveau zijn opeleid. Conclusie Op rond van vooraande bevindinen en overweinen komt het auditteam tot het oordeel oed voor dit facet voor zowel de bachelor- als de Ad-opleidin, voltijd en deeltijd. Samenvattend oordeel Doelstellinen opleidin Alle facetten zijn als oed beoordeeld en daarmee is het onderwerp Doelstellin opleidin oed. NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 15/61

16 2.2 Proramma Het eerste anderhalf jaar van de bacheloropleidin P&A is een emeenschappelijk proramma met de opleidin MER. Tijdens het emeenschappelijke proramma vormen P&A- en MER-studenten wel aparte roepen. De bacheloropleidin P&A wordt in voltijd en deeltijd aaneboden. De Associate Deree heeft vier richtinen. De Ad HR Beheer is in september 2006 estart (voltijd en deeltijd). Ad Manaement & Oranisatie (deeltijd) is in september 2007 estart. Ad Juridisch Medewerker (voltijd en deeltijd) is in september 2008 estart. Ad Consultent Werk en Inkomen (voltijd en deeltijd) is in september 2009 estart. De laatste twee richtinen hebben een emeenschappelijke propedeuse. Onderstaande schema's laten zien in welke semesters de projecten, minoren, staes en afstudeerstaes zijn eplaatst. Daarnaast heeft elk semester kennis- en vaardiheidsonderwijs. Opbouw van het bachelorcurriculum semester 1 semester 2 jaar 1 project professionele oranisatie project marketinevent jaar 2 project businessplan XL minor HRM jaar 3 stae keuzeminor jaar 4 keuzeminor afstudeerstae Opbouw van het Ad-curriculum HR Beheer vt JM vt CWI vt Beheer dt JM dt CWI dt M&O dt S1 project uitzendbureau project arbeidsmarkt en arbeidsverhoudinen Opdrachten afhankelijk van de no te halen competenties. Projecten eventueel S2 3 daen stae per week verelijkbaar met voltijd. S3 project sociaal jaarversla en project arbeidsverhoudinen en ethiek project arbeidsverhoudinen no niet aanwezi Voor M&O zijn de projecten ekoppeld aan de bachelor aanezien M&O bedrijfskundier van aard is. S4 keuze uit: afstudeerstae of minor HRM minor HRM minor JAB minor of opdracht minor K&O Eisen hbo (facet 2.1) Kennisontwikkelin door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toeepast) onderzoek. Het proramma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelinen in het vakebied/de discipline. Het proramma waarbort de ontwikkelin van beroepsvaardiheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindinen Het auditteam heeft de literatuurlijsten van de bachelor- en Ad-opleidinen bestudeerd. De literatuurlijsten zijn niet conform de internationale reels opesteld (jaartal, druk etc. 16/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

17 staan er niet altijd bij). De boekenlijst is actueel, relevant en van oed niveau. De vakliteratuur is consistent met de profilerin van de opleidin: niet zozeer verdiepende literatuur op aspecten van het HRM-vakebied, maar meer alemene HRM- en bedrijfskundie literatuur. Het internationale ehalte is echter zeer beperkt. Dit wordt niet ecompenseerd door de readers. In het alemene deel van het proramma worden wel enkele buitenlandse boeken ebruikt, maar niet in het HRM-deel. Voor de Ad-opleidin, die een reionale en operationele oriëntatie heeft, kan het auditteam hiermee instemmen. Maar in de bacheloropleidin is internationale literatuur naar het oordeel van het auditteam onontbeerlijk. Veel nieuwe ontwikkelinen en trends in HRM manifesteren zich het eerst in de Anelsaksische landen, waar ook veel belanrijk onderzoek op dit ebied plaatsvindt (bijvoorbeeld Dave Ulrich, Mark Huselid, Brian Becker, Peter Ramstad). Maar ook bijvoorbeeld de Scandinavische landen lopen op bepaalde aspecten voorop (zoals leeftijdsbewust personeelsbeleid). Praktijksturin is een van de kenmerken van het onderwijsconcept (Onderwijsschets ECMA 2011). Vanuit een beroepsspecifieke situatie werken studenten aan opdrachten die leiden tot een beroepsproduct en waarin economische, bedrijfsoranisatorische en informatieverzorende vakebieden zijn eïntereerd (interale lijn). De praktijkerichtheid is sinds 2007 versterkt doordat als eis is esteld dat in ieder semester een praktijkerichte interale opdracht (project, stae, minor, afstudeerstae) is openomen, die zo moelijk 'echt' moet zijn. In het propedeuseproject Ad Beheer bijvoorbeeld verzamelen studenten informatie bij uitzendbureaus om vervolens zelf een ontwerp voor een uitzendbureau te maken. In het project marketinevent (bachelor) schrijven studenten een marketinplan voor een bedrijf en voeren een daaruit voortvloeiende actie ook uit. In de hoere studiejaren wordt met innovatievouchers ewerkt: bedrijven betalen voor de eleverde dienst, waardoor het werkelijkheidsehalte van het onderwijs toeneemt en duidelijke kwaliteitseisen worden esteld. Deeltijdstudenten voeren de opdrachten vanuit de interale lijn op hun werkplek uit en laten hun ontwikkelin zien via een werkdossier, dat onderdeel is van hun portfolio. Eerstejaars deeltijd die een werkplek hebben (niet verplicht in jaar 1), doen een binnenschools project. Het auditteam heeft bij de bestuderin van de modulehandleidinen vastesteld dat voldoende casuïstiek wordt ebruikt. Het leren in de beroepspraktijk vindt in voltijd plaats tijdens de derdejaars stae (30 EC) en afstudeerstae (zie facet 6.1). De stae bestaat uit een onderzoeksopdracht (15 EC), leidend tot een advies, en het uitvoeren van werkzaamheden (15 EC). Ook voltijd Ad-studenten hebben een stae (16 EC). In Ad deeltijd wordt de werksituatie zo veel moelijk als leeromevin ebruikt en maakt de student zijn ontwikkelin zichtbaar in een werkdossier, dat deel uitmaakt van zijn portfolio. Ad-studenten hebben verder een afstudeerstae met een onderzoeksopdracht (zie 6.1). Studenten die al besloten hebben te willen doorstromen naar de bacheloropleidin, kunnen in plaats van de afstudeerstae de minor HRM (30 EC) op bachelorniveau volen. Beroepsvaardiheden worden ontwikkeld via traininen binnen de vaardihedenlijn (zie 2.3). Het aat om mondeline en schriftelijke communicatievaardiheden, Enelse taalvaardiheid, esprekstechnieken en onderzoeksvaardiheden. De onderzoeksmodulen zijn in het eerste jaar (bachelor en Ad): methoden en technieken NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 17/61

18 van onderzoek, een leeronderzoek en SPSS. In het tweede jaar van de bacheloropleidin is SPSS ekoppeld aan een businesscase. In jaar 3 en 4 worden de onderzoeksvaardiheden toeepast in de minoren en (afstudeer)stae. De Ad-studenten passen in jaar 2 de onderzoeksvaardiheden toe in een project en in de minor HRM of de afstudeeropdracht. De studenten volen bovendien drie cursussen die door de mediatheek worden verzord over het zoeken op internet, bronvermeldin en databanken. Het instituut Economie en Manaement (ECMA) heeft drie lectoraten: Water Services Manaement, Ondernemerschap en Risicofinancierin, en Cybersafety. Water Services Manaement heeft naast techniek ook een bestuurskundie en bedrijfskundie poot. Vanuit Water Services Manaement is een minor ontwikkeld, waarmee studenten met name BA-competentie 4 kunnen ontwikkelen. Eén docent P&A is lid van de kenniskrin Ondernemerschap en Risicofinancierin en laat studenten vanuit dit lectoraat deelopdrachtjes uitvoeren. De afdelin BA is bezi een internationaal netwerk op te bouwen voor uitwisselin van studenten en docenten. Het plan is om met de Fachhochschule in Frankfurt en moelijk andere Europese partners een dual deree proramma te ontwikkelen. Per kunnen studenten een deel van hun opleidin in het buitenland volen. Drie studenten hebben dit in edaan, en zeven studenten in De module Intercultural Skills is inevoerd om de drempel naar het buitenland te verlaen. Met inan van kunnen studenten kiezen voor een Enelstalie minor, Water Services Manaement of Consultancy, waarbij ze onderwijs krijen met buitenlandse studenten. Verder wordt Enels eïntereerd in de interale opdrachten en nemen eerste- en tweedejaars deel aan een internationale week. Het auditteam vindt dit positief, maar zou ook raa zien dat niet alleen in het keuzeproramma, maar in het hele studieproramma van de bacheloropleidin meer aandacht is voor buitenlandse ontwikkelinen. Volens de studenten met wie het auditteam heeft esproken, worden buitenlandse ontwikkelinen nauwelijks belicht in de reuliere lessen. Uit de esprekken met docenten en studenten is ebleken dat astdocenten uit de beroepspraktijk veelvuldi worden inezet. In teamverband (semesterteam, minorteam, opleidinsteam) wordt het curriculum op basis van nieuwe ontwikkelinen jaarlijks bijesteld. In het esprek met het auditteam aven de docenten als voorbeelden van een actueel onderwerp de invoerin van competentiemanaement en competentieprofielen in oranisaties en het maken van personeelshandboeken voor het MKB. De WAC-leden aven aan dat zij met de opleidin hebben besproken of loopbaanadviserin in het curriculum zou moeten worden openomen en of meer vakken in het Enels zouden moeten worden aaneboden. Uit de NHL studentenenquête 2009 blijkt dat studenten positief zijn over de praktijkerichtheid van de opleidin en de aansluitin bij actuele ontwikkelinen. Alleen onder de deeltijd-bachelorstudenten is de tevredenheidsscore voor praktijkerichtheid relatief laa: 36% is hierover niet tevreden. Over de praktijkvoorbereidin is 94% (Ad) en rond de 70% (bachelor) tevreden. Dit percentae is voor de bacheloropleidin laer dan het streefpercentae van 75% dat de opleidin zich stelt, al is er wel een stijin ten opzichte van De studenten met wie het auditteam heeft esproken, vinden dat de docenten de lessen reelmati illustreren met voorbeelden uit de praktijk. 18/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

19 Overweinen Er is een aantoonbare relatie met de beroepspraktijk doordat studenten in elk semester werken aan beroepsproducten en beroepstaken en daarbij ook in contact komen met oranisaties. Studenten werken een substantieel deel van de opleidin in de praktijk (stae en afstudeerstae). Het ebruik van casuïstiek en praktijkvoorbeelden en de inzet van astdocenten versterkt de praktijkerichtheid. Via traininen ontwikkelen studenten vaardiheden die van belan zijn in de beroepspraktijk. Studenten worden oed voorbereid op het doen van onderzoek. De opleidin past aantoonbaar het curriculum aan nieuwe ontwikkelinen aan. Het auditteam is positief over de actualiteit, de relevantie en het niveau van de literatuur, maar vindt het internationale ehalte daarvan onvoldoende voor de bacheloropleidin. De opleidin heeft de afelopen jaren vorderinen emaakt op het ebied van internationaliserin, maar zou naar het oordeel van het auditteam internationale ontwikkelinen meer moeten intereren in de lesstof van de bacheloropleidin. Conclusie Op rond van vooraande bevindinen en overweinen komt het auditteam tot het oordeel oed voor dit facet voor de Ad-opleidin, voltijd en deeltijd. Op rond van de opmerkin dat de internationale oriëntatie van het curriculum en het internationale ehalte van de literatuur in de bacheloropleidin verroot zouden moeten worden, komt het auditteam tot het oordeel voldoende voor dit facet voor de bacheloropleidin, voltijd en deeltijd. Relatie doelstellinen en inhoud proramma (facet 2.2) Het proramma is een adequate concretiserin van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellinen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het proramma. De inhoud van het proramma biedt studenten de moelijkheden om de eformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindinen Na het emeenschappelijk proramma met de opleidin MER in het eerste anderhalf jaar kiezen de studenten voor MER of P&A als opleidin en specialiseren zij zich via drie minoren, stae en afstuderen. Van de drie minoren is er één ericht op HRM. De overie twee zijn keuzeminoren. Studenten kunnen kiezen uit de BA-minoren Casemanaement & Mobiliteit, Masters of Chane, Consultancy, Water Service Manaement of een minor van een andere afdelin. Het hele curriculum van 240 EC (of 120 EC bij de Ad-opleidin) wordt aan de ontwikkelin van de domeincompetenties besteed. Ook de keuzeminoren moeten ericht zijn op de ontwikkelin van de domeincompetenties. Dit wordt bewaakt door de studieloopbaanbeeleider met wie de student zijn keuzes bespreekt. Zoals bij facet 1.2 al is aaneeven, heeft de opleidin de domeincompetenties inedeeld in niveau 1 (propedeuse), niveau 2 (jaar 2 en 3) en niveau 3 (jaar 3 en 4). Aan elk niveau zijn indicatoren en beroepsproducten ekoppeld. Studenten bepalen in hoe mate zelf, in overle met hun studieloopbaanbeeleider, op welke competenties zij zich NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 19/61

20 richten in een bepaalde fase (minor, stae, afstuderen) om het beoode niveau te bereiken. Bij de domeincompetentie 5 moet het tweede niveau worden bereikt, bij de overie zeven competenties het derde niveau. Ad-studenten moeten alle domeincompetenties tot en met het tweede niveau ontwikkelen. Niveau 1 (60 EC) is ericht op basiskennis en operationele uitvoerin van taken in de interale lijn. Ten aanzien van niveau 2 wordt onderscheid emaakt tussen kennisverdiepin en -verbredin en uitvoerin van tactische werkzaamheden in de interale lijn (60 EC) enerzijds en voorbereidende werkzaamheden voor het realiseren van niveau 3 (50 EC) anderzijds. Aan niveau 3 wordt 70 EC besteed, waarvan 10 EC in de derdejaars stae en minimaal 20 EC tijdens het afstuderen. Van deze 70 EC op niveau 3 zijn 60 EC ekoppeld aan de domeincompetenties, waarbij de meeste aandacht uitaat naar de domeincompetenties 3 (HRM-competentie) en 2 (beleidscompetentie) en de sociaal communicatieve en zelfsturende competenties; 10 EC zijn door de student zelf te kiezen voor specialisatie of verbredin. Het auditteam stelt vast dat alle eindkwalificaties (domeincompetenties) in het proramma aan bod komen. De opleidin heeft in een matrix inzichtelijk emaakt in welke curriculumonderdelen de competenties ontwikkeld worden. Leerdoelen als concretiserin van de competenties zijn openomen in de modulehandleidinen voor studenten, waarin verder zijn beschreven: inhoud, werkvormen, studieactiviteiten, leermiddelen, toetsin en beoordelin. De auditcommissie heeft de modulehandleidinen bestudeerd en econstateerd dat de leerdoelen in het onderwijsmateriaal zijn openomen en in voldoende mate zijn ekoppeld aan de competenties, kennis en vaardiheden. In de Ad-opleidin heeft elke richtin een focus op het hoofdonderwerp van die richtin. In de Ad Juridisch Medewerker krijen domeincompetentie 5b en juridische vakken en opdrachten extra aandacht. De Ad Beheer aat sterk in op personeelsinformatiesystemen en domeincompetentie 3. In de Ad M&O lit een accent op marketin en bedrijfseconomie en de domeincompetenties 1 en 6. In de Ad CWI krijen sociale wetevin en competentie 5b een accent. Alle kerntaken uit het Format P&A hebben een plaats in het curriculum. De opleidin heeft dit eïllustreerd aan de hand van voorbeelden uit zowel de bachelor- als Ad-opleidin. Per zal de opleidin de onderdelen alemene economie en bedrijfseconomie in het curriculum verzwaren. Per is in de afstudeerhandleidin de eis openomen dat het afstudeerwerkstuk een financiële pararaaf heeft. De bekendheid met de competenties krijt een score van ruim 70% (bacheloropleidin) en 100% (Ad) in de NHL studentenenquête In het esprek met het auditteam hebben de studenten aaneeven te weten aan welke competenties ze werken. Overweinen Naar het oordeel van het auditteam zijn de competenties en hiermee ook de Dublin descriptoren duidelijk herkenbaar in het proramma. De leerdoelen zijn in de modulehandleidinen openomen en in voldoende mate ekoppeld aan de competenties, kennis en vaardiheden. 20/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid

21 Conclusie Op rond van vooraande bevindinen en overweinen komt het auditteam tot het oordeel oed voor dit facet voor zowel de bachelor- als de Ad-opleidin, voltijd en deeltijd. Samenhan in opleidinsproramma (facet 2.3) Studenten volen een inhoudelijk samenhanend opleidinsproramma. Bevindinen Overeenkomsti de onderwijsvisie van het instituut ECMA is het onderwijs vormeeven volens het Amsterdamse leerlijnenmodel. Dit model kent vijf leerlijnen: interale leerlijn, conceptuele leerlijn, vaardihedenlijn, studieloopbaanlijn en de ervarins/reflectielijn. Het instituut ECMA hanteert inmiddels vier leerlijnen; de ervarins/reflectielijn wordt niet meer apart benoemd, omdat ervarin en reflectie in de overie lijnen aan de orde zijn. De vier leerlijnen draen zor voor de horizontale samenhan door de onderline relaties. De interale leerlijn betreft het verwerven van competenties via projecten/interale opdrachten, stae en afstudeeropdracht. Binnen elk semester staat een interale opdracht centraal. De conceptuele leerlijn (kennisbasis) en de vaardihedenlijn (zie 2.1) zijn in meer of mindere mate, afhankelijk van de studiefase, ondersteunend aan de interale lijn doordat studenten kennis en vaardiheden ontwikkelen die zij toepassen bij het uitvoeren van projecten en opdrachten uit de beroepspraktijk. In de studieloopbaanlijn krijen studenten beeleidin bij het uitzetten en monitoren van de studieloopbaan en de voortan. De verticale samenhan wordt erealiseerd door de niveau-indelin (zie facet 1.2 en 2.2). De opleidin aat daarbij uit van toenemende complexiteit en omvan van opdrachten en beroepsproducten (van operationeel via tactisch naar strateisch niveau), toenemende zelfsturin, afnemende contactintensiteit, toenemende toepassinserichtheid en toenemende verdiepin van het oordeelsvermoen. Het auditteam herkent in het proramma de leerlijnen en de niveau-indelin, maar meent wel dat de vaardihedenlijn wat beter kan worden eëxpliciteerd. Het opbouwend niveau is in de vaardihedenlijn aanwezi, maar niet als zodani benoemd. De koppelin tussen opleidin en beroepspraktijk wordt tot stand ebracht door praktijkerichte opdrachten/projecten (bij voorkeur met een echte opdrachtever, zie 2.1), de stae en de afstudeeropdracht (zie 6.1). In de handleidin derdejaars stae (bachelor) wordt een duidelijke relatie met de competenties eled, die op niveau 2 erealiseerd moeten worden. De student schrijft een staeplan waarin onder meer is beschreven op welke competenties hij zich specifiek richt en met welke activiteiten hij de competenties wil ontwikkelen. Tijdens de stae heeft de student twee superviserende esprekken met de staedocent. Ook reflecteert de student op de ervarinen en competentieontwikkelin in twee reflectieverslaen. In de handleidin eerstejaars stae Ad wordt eveneens een duidelijke koppelin met de competenties eled. Tijdens de stae aat het om de domeincompetenties 3, 4, 5b, 7 en 8 op niveau 1. In overle met de staeoranisatie maakt de student een plan van aanpak met daarin activiteiten, opdrachten en leerdoelen. De student maakt drie verslaen, die worden besproken met de praktijkbeeleider en staedocent. NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid 21/61

22 Deeltijdstudenten ebruiken hun eien werksituatie als leeromevin door daar opdrachten ten behoeve van hun competentieontwikkelin uit te voeren en de ontwikkelin zichtbaar te maken in een werkdossier. Ook de inzet van docenten en astdocenten met relevante werkervarin die een verbindin leen tussen het onderwijs en de praktijk (zie facet 3.1) draat bij aan de samenhan tussen theorie en praktijk. In de conceptuele lijn is het Ad-proramma voor oneveer 40% elijk aan dat van de bacheloropleidin. De opleidin is bezi dit uit te breiden tot circa 60% en het Adspecifieke deel meer in de projecten onder te brenen. Het afsluitend onderdeel van het Ad-proramma is de minor HRM of een afstudeerstae. Voor studenten die ook het bachelordiploma willen halen, is de aanbevolen doorstroomroute via de minor HRM, omdat dan een oede aansluitin is earandeerd. Wanneer Ad-studenten afstuderen met een afstudeerstae is de aansluitin tussen de Ad- en bacheloropleidin niet optimaal, omdat de studenten alsno de minor HRM moeten volen die echter pas in het tweede semester is eplaatst. Studenten volen in het eerste semester een andere minor die een hoer niveau heeft. Het auditteam heeft één student esproken die het Addiploma heeft behaald en inmiddels bezi is met de bacheloropleidin. Deze student vond dat de overan root was, omdat in de bacheloropleidin veel meer van de studenten wordt verwacht qua analytisch vermoen en onderzoeksvaardiheden. Adediplomeerden kunnen met een proramma van 120 EC het bachelordiploma halen. Dit proramma is voor circa 90% elijk aan dat van studenten die van meet af aan de bacheloropleidin hebben evold. De horizontale samenhan is de verantwoordelijkheid van de semester- en minorteams. De verticale samenhan wordt met het hele opleidinsteam besproken tijdens studiedaen. De NHL studentenenquête 2009 laat scores zien van ruim 80% (bachelor) en 100% (Ad) tevredenheid (positief en neutraal) over de samenhan in het onderwijsproramma en de samenhan tussen de stae en het overie onderwijs. Overweinen Het auditteam stelt vast dat de vier leerlijnen en hun onderline verbanden en het toenemend niveau zoren voor een horizontaal en verticaal samenhanend proramma. In de vaardihedenlijn zou het toenemend niveau beter eëxpliciteerd kunnen worden, maar is dit wel aanwezi. Het auditteam is zeer positief over de wijze waarop studenten in de beroepspraktijk (stae, werkplek) ericht aan de competenties op een bepaald niveau werken, waardoor er een oede samenhan is tussen opleidin en praktijk. De Ad-opleidin sluit oed aan op de bacheloropleidin voor studenten die afstuderen met de minor HRM. De aansluitin is echter niet optimaal wanneer Ad-studenten hun opleidin afronden met de afstudeerstae. Conclusie Op rond van vooraande bevindinen en overweinen komt het auditteam tot het oordeel oed voor dit facet voor de bacheloropleidin, voltijd en deeltijd. Vanwee de niet optimale doorstroom van Ad-ediplomeerden naar de bacheloropleidin wordt dit facet voor de Adopleidin, voltijd en deeltijd, als voldoende beoordeeld. 22/61 NQA NHL: audit bestaande hbo-bacheloropleidin Personeel en Arbeid