b; 13 Visiedocument Wonen, welzijn en zorg Lelystad December 2003

Transcriptie

1 b; Visiedcument Wnen, welzijn en zrg Lelystad 2015 December 2003

2 Delstelling en afbakening visiedcument De gemeente Lelystad is een stad die zich blijft ntwikkelen. De lijn is ingezet m te greien tt een stad met circa inwners. Behalve grei in mvang, is het beleid k gericht p het maken van een kwaliteitsslag in de bestaande wijken. Vrbeelden hiervan zijn de herntwikkeling van het Stadshart en Schuw-Ost en het pstellen van Wijkntwikkelingsprgramma's. Ok partijen in het veld zitten niet stil: er wrden plannen ntwikkeld en gerealiseerd m het wn- en vrzieningenaanbd in de stad beter af te stemmen p de veranderende vraag. Deze veranderingen in de vraag hangen vr een deel samen met de verudering van de bevlking. Dat betekent dat de kwantitatieve behefte aan wningen en vrzieningen vr uderen teneemt. Daarnaast is in Lelystad, zals in heel Nederland, sprake van een verschuiving in de kwalitatieve vraag: uderen willen z lang mgelijk zelfstandig blijven wnen, mét de ndige vrzieningen p het terrein van welzijn en zrg. Dit geldt k vr andere delgrepen: mensen met een lichamelijke f verstandelijke handicap f langdurige psychiatrische prblematiek. Alle betrkken partijen streven, met inbreng van ieders deskundigheid en verantwrdelijkheid en vanuit ieders eigen rl, naar het in samenhang ntwikkelen van een kwantitatief en kwalitatief vldende aanbd p het terrein van wnen, welzijn en zrg vr deze delgrepen in Lelystad. Deze gezamenlijke inzet van partijen sluit k aan bij de beleidslijn van de ministeries van VROM en VWS. Een eerste vereiste m deze delstelling te realiseren is een breed gedragen, integrale visie p de gewenste ntwikkeling van wnen, welzijn en zrg in Lelystad. De visie zal vervlgens vertaald wrden in een gebiedsgericht uitveringsprgramma. Het nderhavig visiedcument verwrdt deze breed gedragen visie. Het dcument is tt stand gekmen in een interactief prces met de betrkken partijen, waarbij de gemeente een cördinerende rl heeft vervuld. Het visiedcument is een integraal nderdeel van de intentieverklaring, waarin direct betrkken partijen aangeven de visie te nderschrijven. Tevens maakt het visiedcument nderdeel uit van de adhesiebetuiging, waarin indirect betrkken partijen en wijkraden hun adhesie betuigen met het visiedcument. De visie geeft een ideaalbeeld weer. Bij de uitwerking wrden idealen echter gecnfrnteerd met de werkelijkheid: er met rekening mee wrden gehuden dat het realiseren van idealen tijd kst en dat ze k niet altijd vlledig kunnen wrden gerealiseerd. Dat neemt niet weg dat partijen met elkaar de visie als uitgangspunt vr hun beleid hanteren. Afbakening delgrepen en vrzieningen De visie is gericht p de delgrepen die - m zelfstandig te kunnen (blijven) wnen - zijn aangewezen p een cmbinatie van vrzieningen vr wnen, zrg en welzijn. Daarbij geeft de visie k een drkijk naar vrzieningen ndig vr het geval het zelfstandig wnen niet (meer) mgelijk is (intramurale vrzieningen).

3 2 Om de visie en de uitwerking daarvan ambitieus maar wel realistisch en haalbaar te huden, wrden de delgrepen en de vrzieningen waar het visiedcument zich p richt, afgebakend. Immers: als teveel zaken met elkaar wrden verknpt, dreigt het risic van verzanden. Delgrepen Het visiedcument is gericht p de delgrepen: Ouderen. Lichamelijk gehandicapten. Verstandelijk gehandicapten. Mensen met langdurige psychiatrische prblematiek. Het gaat dus m de delgrepen die vallen nder de AWBZ. Daarnaast is er een aantal grepen van beperkte mvang met specifieke prblematiek, die aangewezen zijn p heel specifieke zrg en begeleiding. Het gaat hier bijvrbeeld m de pvang van dak- en thuislzen, maatschappelijke pvang, huisvesting van ex-verslaafden, huisvesting van tienermeders. Deze delgrepen wrden verder niet in dit visiedcument meegenmen. Dit impliceert nadrukkelijk niet dat deze delgrepen niet belangrijk zuden zijn: vr deze delgrepen is f wrdt afznderlijk beleid ntwikkeld. Vrzieningen Bij de uitwerking richt het dcument zich p die vrzieningen waarbij heel nadrukkelijk de cmbinatie van wnen, welzijn en zrg aan de rde is. Vrbeelden van vrzieningen: maaltijdverstrekking thuis, (24-uurs) verpleging en verzrging thuis, een wnzrgcmplex. Bij de uitwerking en de bepaling van de capaciteit gaat het in dit dcument met name m de infrastructuur die ndig is vr het z lang mgelijk zelfstandig wnen vr genemde delgrepen. De planning en realisatie daarvan kst immers veel tijd en praktisch: ruimte. Deze afbakening impliceert dat niet - verigens vr het zelfstandig wnen k zeer relevante vrzieningen - wrden meegenmen: bijvrbeeld eerstelijnsvrzieningen als huisartsen, fysitherapie en maatschappelijk werk; verversvrzieningen; dagactiviteiten; beschutte werkplaatsen; mgelijkheden vr aangepaste sprt. Tevens gaat het m vrzieningen waar mensen langdurig als basisvrziening p zijn aangewezen. Wat betreft de zrg gaat het dus m de care (verpleging, verzrging, begeleiding). Dit impliceert dat het niet gaat m bijvrbeeld behandeling (cure), revalidatie, krtdurende pname in een verzrgings- f verpleeghuis, ziekenhuiszrg.

4 Visie wnen, welzijn, zrg Lelystad 2015 In dit hfdstuk wrdt de visie, het ideaalbeeld p wnen, welzijn en zrg in de vrm van algemene uitgangspunten weergegeven 1 met een nadere uitwerking van het realiseren van deze uitgangspunten in de praktijk. Deze visie vrmt de basis vr de beleidspgaven (wat met er gebeuren in Lelystad p het terrein van wnen, welzijn, zrg) en de tetssteen vr het uitveringsprgramma. De visie is gericht p de langere termijn: tt Algemene uitgangspunten: het ideaalbeeld l) Centrale uitgangspunten vr de visie p wnen, welzijn en zrg in Lelystad zijn a) De vraaggerichtheid: de vraag van de cliënt is het uitgangspunt. b) Het bevrderen van het welbevinden en zelfredzaamheid van mensen p individueel niveau en sciale samenhang p wijkniveau. c) Maatschappelijke participatie-, het streven is dat iedere burger, k mensen met een handicap, mee kunnen den aan het maatschappelijk leven. 2) Hieruit vleit vrt dat - in aansluiting p hun behefte - mensen die te kampen hebben met beperkingen vanwege uderdm, een lichamelijke f verstandelijke handicap f langdurige psychiatrische prblematiek z lang mgelijk zelfstandig kunnen blijven f zelfstandig kunnen gaan wnen in Lelystad in de dr hen gewenste wnsituatie (huidige eigen wning f specifieke wnvrm) mét de ndige ndersteuning in de vrm van welzijnsvrzieningen en zrgaanbd. Ok de mantelzrg en het vrijwilligerswerk leveren een belangrijke bijdrage aan het zelfstandig kunnen wnen. Er blijft evenwel altijd een grep zrgafhankelijke mensen vr wie zelfstandig wnen geen ptie (meer) is. Indien zelfstandig wnen in de eigen wning niet f niet meer passend is bij de behefte, is een specifieke wnzrgvrm beschikbaar (een vrm van zelfstandig wnen met welzijnsvrzieningen en zrg in de directe nabijheid f een vrm van intramuraal verblijf). 3) Om dit te faciliteren en te realiseren is een breed en nderling samenhangend pakket van vrzieningen ndig, van kwantitatief en kwalitatief vldende niveau, dat aansluit p de vraag naar (cmbinaties van) wnen, welzijn en zrg. 4) Uitgangspunt is dat dichtbij de eigen wnsituatie van mensen, z mgelijk p wijkniveau, vrzieningen en activiteiten beschikbaar zijn. 5) Mensen en hun wensen verschillen - mensen hebben verschillende wn- en leefstijlen. Het is daarm van belang dat er vldende variatie is in het aanbd van wnvrmen, welzijnsvrzieningen en dienstverlening en zrg, zdat mensen keuzemgelijkheden hebben. Brnnen: nta's en plannen van de gemeente Lelystad, jaarverslagen en beleidsplannen van betrkken partijen, regivisies van de prvincie Flevland, nta's van de ministeries van VROMen VWS.

5 De uitgangspunten in de praktijk: waar meten we rekening mee huden? l) Het z lang mgelijk zelfstandig kunnen wnen mét welzijn en zrg stelt eisen met betrekking tt de kwantiteit en kwaliteit aan: a) Het aanbd van wningen (vldende wningen, vldende geschikte en betaalbare wningen [aanpasbaar/aangepast/levenslpbestendig], variatie in wnvrmen, huur en kp, verspreid en geclusterd et cetera). b) De wnmgeving (bijvrbeeld ged begaanbare lprutes, sciaal veilig, vldende vrzieningen in de buurt). c) Hetfaciliteren van welzijn (bijvrbeeld faciliteiten ten beheve van sciaal cntact, veiligheid, ndersteuning zelfredzaamheid) en het aanbd van welzijnsfuncties. d) Het aanbd van zrg (carevrzieningen: van lichte zrg thuis tt en met intensieve cmplexe zrg intramuraal). e) De samenhang in het aanbd van wnen, welzijn, zrg. 2) Bij het realiseren van de uitgangspunten wrdt rekening gehuden met kwaliteit en delmatigheid, financiële haalbaarheid en mgelijkheden en beperkingen vanuit het gpunt van ruimtelijke rdening. 3) Bij het realiseren van de visie wrdt gebruik gemaakt van diverse bestaande vrzieningen en gebuwen; dit laat nverlet de mgelijkheid van nieuwe vrzieningen / van nieuwe aanbieders. 4) Verschillende situaties vragen m verschillende plssingen: maatwerk per situatie is van belang. De visie levert niet één bepaalde uitwerking p van het aanbd van wnen, welzijn, zrg die in de hele stad p dezelfde manier zu meten wrden gerealiseerd; het aanbd kan per situatie p verschillende manieren wrden vrmgegeven. 5) Dr een gezamenlijke inspanning streven partijen ernaar de vrwaarden vr het realiseren van de visie, en daarmee de ntwikkeling van een breed en samenhangend pakket p het terrein van wnen, welzijn, zrg, ptimaal te maken. De visie verbeeld: he kan de visie in de praktijk wrden vertaald? He de visie er in de praktijk uit kan zien, wrdt vanuit twee ptieken belicht: Vanuit de individuele ptiek van de burger/cliënt: wat merkt de burger van de visie? Vanuit de rganisatie van het aanbd: wat betekent de visie vr de rganisatie van het aanbd van wnen, welzijn, zrg?

6 Vanuit individuele ptiek l) Zelfstandig wnen; zrg en welzijnsfuncties vlgen de cliënt Uitgangspunt is dat mensen z lang mgelijk zelfstandig willen en kunnen blijven wnen in de eigen wning. Om zelfstandig te willen blijven wnen meten mensen zich veilig en verzrgd weten. Als daadwerkelijk aan die vrwaarden is vldaan kunnen mensen k zelfstandig blijven f zelfstandig gaan wnen. Dat betekent dat de zrg en welzijnsfuncties de cliënt vlgen en z ndig aanpassingen in de wning mgelijk zijn. Meer cncreet: de vrzieningen wrden aan de cliënt gebracht in de eigen wning (bijvrbeeld persnlijke verzrging) f zijn beschikbaar in de nabijheid van de eigen wning (bijvrbeeld een ntmetingsruimte vr gezamenlijke recreatieve activiteiten). 2) Verhuizen kan ndig zijn De situatie kan echter zdanig zijn dat er aanvullende zaken ndig zijn met betrekking tt de wning, wnmgeving en/f zrg, die vanuit gpunt van kwaliteit en/f delmatigheid niet in de eigen wning f wnmgeving kunnen wrden gebden. Dan is verhuizing naar een passende zelfstandige wning, naar een wning in een specifiek geschikte mgeving (bijvrbeeld in de nabijheid van een welzijns- en zrgvrziening f multifunctineel centrum) f naar een intramurale zrgvrziening aangewezen. Omdat mensen en hun wensen verschillen, is er een vldende gedifferentieerd aanbd ndig zdat de betrkkene keuzemgelijkheden heeft. Vr de vraag f de eigen wning kan wrden aangepast f dat verhuizing is aangewezen gelden de algemene regels en afspraken (Buwbesluit, WVG-verrdening, prestatieafspraken et cetera). Wat betreft zrg is p individueel niveau de indicatie van het Reginaal Indicatiergaan bepalend vr de tegang tt bekstiging van AWBZ-zrg (zals verpleging, verzrging en begeleiding). Er is geen scherpe grens te trekken wanneer zrg extramuraal kan wrden gebden f wanneer intramurale zrg is aangewezen. Dit hangt ndermeer af van de mate waarin iemand ng de regie ver het eigen leven kan veren en zich kan handhaven in een zelfstandige wnsituatie, de aanwezigheid van mantelzrg en de ndersteuning in de thuissituatie, het aanbd van 24-uurs nplanbare zrg en tezicht in de nabijheid, en de mgelijkheden van ICT en dmtica in dit kader. Vanuit de ptiek van de rganisatie van het aanbd l) Vrzieningen z mgelijk per wngebied, eventueel p een hger niveau (bvenwijks, stedelijk f [bven-jreginaal niveau) Wil het uitgangspunt van zelfstandig wnen in geschikte wningen metwelzijnsen zrgvrzieningen in de nabijheid vlledig wrden drgeverd, dan zuden rndm alle huizen waar mensen met beperkingen wnen, dergelijke vrzieningen beschikbaar meten zijn. Dat is praktisch gezien maar k vanuit gpunt van

7 delmatigheid en financiële haalbaarheid geen reële ptie. Algemeen uitgangspunt is dat een samenhangend aanbd p het vlak van wnen, welzijn en zrg, z mgelijk per wngebied (wijk, wneiland) van de stad aanwezig is. Omdat niet alles in ieder wngebied mgelijk zal zijn, geldt daarnaast het uitgangspunt dat in Lelystad als geheel wel alle vrzieningen in vldende mvang (kwantiteit), kwaliteit en variatie aanwezig zijn. Gespecialiseerde zrg zal niet alleen vr de stad maar k vr (bven-)reginaal niveau beschikbaar zijn. Wat p welk niveau gerealiseerd kan wrden, is van verschillende factren afhankelijk, bijvrbeeld: wat is de schaalgrtte die een vrziening ndig heeft als bestaansgrnd; he is de bevlkingssamenstelling en de vraag in het betreffende gebied; is er een cmbinatie van functies en vrzieningen mgelijk. Het spanningsveld dat zich hierin vrdet is dat enerzijds het schaalniveau vldende klein dient te zijn, pdat de vrzieningen dichtbij de wnsituatie van mensen zijn gesitueerd. Anderzijds is een schaalniveau van vldende mvang ndig, wil een vrziening rganisatrisch, kwalitatief en bedrijfsecnmisch vldende kunnen functineren. Bij het maken van keuzes vr schaalniveau geldt als uitgangspunt dat het bestaan van hgwaardige vrzieningen in Lelystad (k) p de langere termijn met kunnen wrden gewaarbrgd: versnippering mag niet de rzaak zijn van pheffing. Gespecialiseerde functies f functies vr een beperkte delgrep (bijvrbeeld zrg vr mensen met ernstige gedragsprblematiek) vragen vaak een stedelijk f (bven-)reginaal schaalniveau en zullen niet per wngebied / wijk kunnen wrden gerealiseerd. Per wngebied zal dus meten wrden berdeeld welke vrzieningen er kunnen wrden gerealiseerd. 2) De vrzieningen in een samenhangend aanbd van wnen, welzijn, zrg Uitgangspunt is dat er een samenhangend aanbd van wnen, welzijn en zrg is in een wngebied. In algemene zin kan wrden gezegd dat z'n samenhangend aanbd de vlgende vrzieningen mvat: Wnen Aanpasbare / aangepaste zelfstandige wningen. Idem, in diverse wnzrgvrmen. Welzijnsvrzieningen: Infrmatie en advies. Sciaal culturele, recreatieve activiteiten. Zrg: Diverse vrmen van dienstverlening (bijvrbeeld maaltijdvrziening/restaurantfunctie). Intramurale zrg (in AWBZ-functies: verzrging, verpleging, begeleiding en verblijf; p stedelijk niveau cmplexe, gespecialiseerde intramurale

8 7 zrg; p lager niveau niet-cmplexe / niet-gespecialiseerde intramurale zrg). Extramurale zrg (in AWBZ-functies: verzrging, verpleging, begeleiding). Daarnaast zijn diverse andere vrzieningen relevant vr het z lang mgelijk zelfstandig wnen, zals eerstelijnsvrzieningen als (para-) medische zrg en maatschappelijke dienstverlening, penbaar verver, aangepaste werkplaatsen, dagactiviteiten, WVG-vrzieningen. In dit visiedcument wrdt p deze vrzieningen niet nader ingegaan (zie afbakening, hfdstuk 1). Per situatie zal meten wrden nagegaan welke vrzieningen, gezien de lkale situatie (mvang gebied, bevlkingssamenstelling et cetera) gewenst en mgelijk zijn. In een grter gebied zal een meermvattend aanbd kunnen wrden gerealiseerd dan in een beperkter gebied. Met name vr de intramurale zrg zal een vldende schaalmvang ndig zijn. 3) Organisatie van het aanbd: steunpunten met wnzrgvrmen De nder 2 genemde functies van welzijn en zrg kunnen wrden gebundeld in een multifunctineel steunpunt, al dan niet in meerdere gebuwen / lcaties. Waar mgelijk wrdt vr een steunpunt aangeslten bij bestaande vrzieningen als gezndheidscentra, buurthuizen, wijkpsten, verzrgingshuizen; dit laat nverlet de mgelijkheid van ntwikkeling van steunpunten p nieuwe / andere lcaties die daarvr geschikt zijn (bijvrbeeld in nabijheid van winkels, ged bereikbaar met penbaar verver). Vr een breed draagvlak en vldende schaalgrtte wrdt ervan uitgegaan dat waar mgelijk het steunpunt gekppeld wrdt aan de reguliere wijkwelzijnsvrzieningen. Het steunpunt is daarmee niet alleen vr zrgvragers belang, maar k vr andere wijkbewners. Dit kmt de integratie en de levendigheid ten gede. Het steunpunt is dan de kern binnen een wnzrgzne, waarin en van waaruit in een bepaalde straal rndm dat centrum 24-uurs (nplanbare) zrg mgelijk is en waar diensten gebden wrden. De mvang van het steunpunt en welke vrzieningen erin aanwezig zijn, is afhankelijk van de lkale situatie. Er ntstaat dan glbaal gezien het beeld van verschillende gradaties van wnvrmen met zrg: l) Intramurale zrgvrziening, al dan niet gecmbineerd met- 2) Steunpunt, waarin diverse welzijns- en zrgvrzieningen zijn gebundeld, in een geschikte wnmgeving en met aangepaste / aanpasbare wningen in de directe nabijheid. Bewners kunnen bepaalde functies 'halen' in die steunpunten en vanuit die lcaties kunnen functies 'gebracht' wrden aan mensen thuis. In wningen in de directe nabijheid van de wijkcentra kan vanuit die lcatie 24-uurs (nplanbare) zrg gebden wrden.

9 3) Wnzrgvrzieningen, verspreid in het wngebied, waarin zrg- en welzijnsfuncties kunnen wrden gebden; bijvrbeeld geclusterde wnvrmen, vrmen van begeleid / beschut wnen f een wnzrgcmplex. Vr een breder aanbd dan in de eigen wnvrziening beschikbaar is, kunnen de bewners gebruik maken van het steunpunt. 4) Individueel zelfstandige aangepaste f aanpasbare wningen, verspreid in het wngebied, waar zrg en welzijnsfuncties kunnen wrden gebden. Bewners kunnen gebruik maken van het steunpunt. Het zal niet ndig en k niet mgelijk zijn m alle variaties in ieder wngebied te realiseren; dat zal weer per situatie meten wrden berdeeld. Dr spreiding van steunpunten wrdt p deze manier een netwerk van vrzieningen gecreëerd ver de stad. Afhankelijk van de rganisatie van zrg en de netwerkvrming kan ngeplande zrg 24 uur per etmaal wrden gebden aan mensen in de thuissituatie binnen een bepaalde straal van een steunpunt, maar k in grtere gebieden f de gehele stad.

10 Vraag en aanbd Als duidelijk is wat de visie p het wnen, welzijn en zrg in Lelystad in 2015 is, wat met er dan gebeuren m dit te realiseren? Daarbij is een aantal aspecten van belang: 1) Wat is de vraag naar wnen, welzijn en zrg in de tekmst? 2) Wat is er nu aan vrzieningen aanwezig? 3) Wat is het verschil tussen de tekmstige vraag en de huidige capaciteit? 4) En wat betekent dit dus vr de beleidspgave vr Lelystad? (Tekmstige) vraag naar wnen, welzijn en zrg Niemand kan precies zeggen he grt de vraag naar wnen, welzijn en zrg in de tekmst is en waaruit de vraag precies bestaat. Tch is het ndig m een beeld te hebben van de vraag, m te weten wat er met wrden ntwikkeld. Vr een beeld van de tekmstige vraag gaan we uit van: l) Kwalitatieve verkenningen-, infrmatie uit eerder verricht nderzek nder uderen: wat geven zij aan als hun behefte aan vrzieningen p het terrein van wnen, welzijn en zrg? 2) Kwantitatieve verkenningen-, de demgrafische ntwikkelingen - he ntwikkelt zich de bevlkingssamenstelling - zijn één brn vr de tekmstige vraag naar wnen, welzijn en zrg. Daarnaast zijn landelijk berekeningen gemaakt en kengetallen ntwikkeld wat de tekmstige behefte zu zijn aan wnzrgvrzieningen. Die kengetallen zijn gebruikt als referentiepunt m een uitspraak te kunnen den ver de geschatte vraag naar wnzrgvrzieningen in Lelystad. Wat betreft welzijnsvrzieningen zijn er nauwelijks kengetallen; vr deze vrzieningen wrden meer algemene uitspraken gedaan ver de bendigde infrastructuur. Kwalitatieve verkenningen Uit diverse nderzeken 2 die zijn gehuden binnen Lelystad kmt naar vren dat de behefte van uderen aan wnen, welzijn en zrg met name betrekking heeft p: Specifiek geschikte wningen (senirenwningen, aanleun- f zrgwningen). Seniren in Zicht. Senirenenquete GGD Flevland 2001; Beheftenderzek Wijkgericht Ouderenwerk SWOL 2001; Ost west, thuis best. Rapprt van een haalbaarheidsnderzek ten aanzien van de pijlers zrg en welzijn. Mnique Mensen. Clriet, SWOL, De Schf, Icare. 2002; De verhuiswens van uderen nader bekeken. Cncept- verslag van een nderzek in Lelystad en Drnten. Prject Ost west, thuis best. Erna Ruiter,augustus 2003.

11 Met de mgelijkheid van zrg en/f service aan huis waardr de zelfredzaamheid en zelfstandigheid wrdt ndersteund. Een infrmatie-en adviesvrziening wat betreft de aanbdmgelijkheden. Veiligheid (die zwel wrdt ervaren in de wnmgeving als in de beschikbaarheid van zrg indien ndig). Sciale cntacten en maatschappelijke activiteiten. Hulp bij nderhud aan wning en tuin. Mbiliteit / verversvrzieningen. Uit nderzek van Humanitas en OSOL nder 436 belangstellenden blijken begin ktber uderen behefte te hebben aan wnzrgcmplexen van het Humanitas-cncept in Lelystad. Uit nderzek van het Innvatieprgramma Wnen en Zrg 3 blijkt dat de beheften van andere mensen met functiebeperkingen (gehandicapten, psychiatrie) veel vereenkmsten vertnen met de beheften van uderen. Uit dit nderzek kmen in hfdlijn als wensen naar vren: Behefte aan genrmaliseerd leven en integratie in de maatschappij. Behefte aan infrmatie. Zelfstandig wnen, privacy. Vrzieningen in de nabijheid. Kwantitatieve verkenningen Demgrafische ntwikkelingen Als we kijken naar waar uderen p dit mment in Lelystad wnen, dan zien we een duidelijke cncentratie rndm het NS-statin. Niet alleen de twee verzrgingshuizen die in dit gebied liggen, de Ankerplaats en de Hven, maar k een grt deel van de wningen in de rest van Schuw, Tjalk en het stelijke deel van de Btter wrden bevlkt dr 55-plussers. Ok de bewners van de appartementen in het Stadshart, met name aan de zuidkant, zijn merendeels uderen. Een tweede cncentratie vrmt Lelycentre, waar meer dan tachtig prcent van de bewners uder is dan 65 jaar, dit heeft mede te maken met de vestiging van verzrgingshuis de Uitertn in dit gebied. De Bevlkingsprgnse van de Gemeente Lelystad geeft aan dat het aantal uderen in Lelystad teneemt. Op wijkniveau is het grtste aandeel uderen te vinden in de udere wijken van Lelystad: de Atlwijk en de Schepenwijk. Gezien de leeftijdssamenstelling van de bevlking is de verwachting dat het aantal uderen de kmende jaren vral in deze wijken zal tenemen. Daarnaast zullen aan de rand Verkkerd f gemeenschappelijk? Inventarisatie wensen van cliënten p het gebied van wnen, zrg en welzijn. Utrecht, 2002.

12 van Lelystad, nder meer in het Clfresrt, Jagersveld en Ostrandpark, in de nabije tekmst steeds meer uderen wnen. Ok aan de Ostvaardersdijk in Lelystad-Haven is een dergelijke ntwikkeling aan de gang. Als aandachtspunt wrdt gesignaleerd dat in bepaalde wijken een relatief hg aantal uderen van allchtne afkmst wnt (Atlwijk, Zuiderzeewijk, Waterwijk) met wellicht een andere behefte met betrekking tt wnen, welzijn en zrg. Na plevering van de eerste wningen in de uitbreidingswijk Lelystad-Zuid zullen k daar uderen gaan wnen. Hewel de grtste instrm zal bestaan uit jarigen, zullen er in 2020 naar verwachting ruim 500 seniren wnen. Behefte aan wnzrgvrzieningen Er zijn geen exacte gegevens beschikbaar ver de ntwikkeling van de vraag naar wnen, welzijn en zrg; dit geldt niet alleen vr Lelystad, maar vr heel Nederland. Om tch een beeld te krijgen zijn p landelijk niveau berekeningen gemaakt vr de tekmstige behefte. In het kader van dit visiedcument zijn als referentiepunten gebruikt de IWZ-kengetallen (kengetallen van het Innvatieprgramma Wnen en Zrg) en berekeningen van VWS en VROM vr de kwantitatieve pgave vr wnen, welzijn en zrg; deze pgave betreft echter een weergave vr het reginale niveau, i.e. Flevland (september 2003). Het belang van de kengetallen is dat zij een beeld geven, een referentiepunt, vr de behefte aan wnzrgvrzieningen en daarmee aan de capaciteit die ndig is. Kengetallen gaan echter altijd uit van bepaalde vrnderstellingen. Vandaar k dat de diverse kengetallen leiden tt verschillende uitkmsten. Een relevant verschil in vrnderstellingen in de gehanteerde kengetallen is dat de IWZ-kengetallen uitgaan van gemiddeld een frse extramuralisering (mzetting van gemiddeld 60% intramurale capaciteit in andere wnzrgvrmen; de term 'gemiddeld' duidt erp dat verndersteld wrdt dat van bepaalde intramurale vrmen meer capaciteit kan wrden mgezet in extramurale vrmen, bijvrbeeld van verzrgingshuizen, van andere intramurale capaciteit minder, bijvrbeeld van verpleeghuizen). VWS-VROM gaan uit van een gematigder extramuraliseringsscenari dan het IWZ. Bij de ntwikkeling van dit visiedcument hebben betrkken partijen gereageerd p de scenari's p basis van de genemde kengetallen. Op basis daarvan wrdt gecncludeerd met betrekking tt de tekmstige vraag naar wnzrgvrzieningen in Lelystad: De variatie in wnzrgvrmen (intramurale zrg, clusterwnen, begeleid / beschut wnen, wnzrgcmplex, zelfstandig in aangepaste wning met thuiszrg), zals gehanteerd in de IWZ-kengetallen, sluit aan bij de visie dat er vldende variatie in het aanbd gewenst is.

13 De mate van extramuralisering waarp de IWZ-kengetallen zijn gesteld (mzetten van gemiddeld 60% van de intramurale capaciteit in andere wnzrgvrmen) wrdt gezien als een (veel) te hge inschatting, in ieder geval vr de termijn tt Er wrdt uitgegaan van een gematigder scenari: een bepaalde grep zal behefte hebben aan zrg in een intramurale setting (met name mensen die niet [meer] de regie ver het eigen leven kunnen veren, zals zeer kwetsbare uderen, dementerenden, zwaar verstandelijk gehandicapten). He grt die grep zal zijn is bijvrbeeld k afhankelijk van sciaal-ecnmische ntwikkelingen, de beschikbaarheid van mantelzrg en vrijwilligers, en de mate waarin alternatieve vrzieningen beschikbaar zijn vr bijvrbeeld de gebrgenheid en veiligheid van verzrgingshuizen. Vr de sectr verstandelijk gehandicaptenzrg geldt dat de extramuralisering waar de IWZ-kengetallen vanuit gaan, reeds in de praktijk is gerealiseerd. Lelystad heeft nit een grte intramurale vrziening vr verstandelijk gehandicaptenzrg gekend. Bij de ntwikkeling van vrzieningen is destijds (10-15 jaar geleden) uitgegaan van zveel mgelijk realiseren in geclusterde wnvrmen. Hier is juist behefte aan intramurale zrgvrzieningen vr specifieke delgrepen (bijvrbeeld mensen met verstandelijke handicap en strnis in autistisch spectrum). Behefte aan welzijnsvrzieningen Welzijnswerk ndersteunt en versterkt het vermgen van mensen m zelf sturing te blijven geven aan hun leven 5. Om haar delen te bereiken kent het welzijnswerkdrie kernfuncties: l) Maatschappelijke activering. 2) Sciale preventie. 3) Persnsgerichte begeleiding en hulpverlening. Er zijn geen kengetallen beschikbaar vr de behefte aan de diverse welzijnsfuncties. Het NIZW (Nederlands Instituut vr Zrg en Welzijn) heeft wel een verkennende studie gedaan naar de bendigde frmatie vr uderenadviseurs. 6 Als uitgangspunt in deze visie wrdt gehanteerd dat naast wnen en zrg een adequaat welzijnsvrzieningenniveau van grt belang is vr het z lang mgelijk zelfstandig wnen. Daarbij gaat het niet alleen m de delgrep uderen, De pstellers van de IWZ-kengetallen verwegen een herziening van deze kengetallen, mdat uit de ervaringen en nieuwe gegevens blijkt dat de mate van extramuralisering waarp de kengetallen zijn gebaseerd te frs wrdt geacht. Welzijnsdiensten vr uderen. 'Partners bij zelfstandigheid.' Een landelijk verzicht. MO-Grep. Utrecht C. Begemann: Indicatie vraagntwikkeling uderenadvisering en bendigde frmatie en ksten. NIZW. Utrecht 2002.

14 maar m de brede delgrep (k mensen met een handicap f langdurige psychiatrische prblematiek) die behefte hebben aan welzijnsvrzieningen. De tename van het zelfstandig wnen, k van mensen met een zrgbehefte, heeft gevlgen vr de vraag naar welzijnsfuncties. Dit betreft niet alleen een uitbreiding van de vraag, maar zal k een verandering van de vraag met zich meebrengen dr een verandering in de delgrep (mensen die vrheen in een intramurale setting zuden wrden pgenmen); te denken valt aan regiendersteuning, psychsciale begeleiding, dagstructurering. Een adequaat niveau van welzijnsvrzieningen behelst in ieder geval de functies: Infrmatie en advies: Een 'lket' dat (fysiek, telefnisch, digitaal) bereikbaar is vr infrmatie en advies. Persnsgebnden individueel advies en ndersteuning. Grepsgerichte vrlichting en advies. Recreatie en educatie: sciaal recreatieve activiteiten, ntmeting, cursussen. Diverse vrmen van dienstverlening (zals maaltijdverstrekking aan huis en restaurantfunctie, verver, klussen in en m huis). Als infrastructuur m deze functies te kunnen bieden is ndig: Een gebuwde infrastructuur (ten beheve van de lketfunctie, ntmetingsruimte / activiteitencentrum, kantr / persneelsruimte) p wijk- en bvenwijks niveau. Organisatrische en persnele infrastructuur (uderenwerkers, uderenadviseurs, management, administratie). De berekening die het NIZW heeft gemaakt vr het aantal uderenadviseurs resulteert in een kengetal van 2 tt 5 fte uderenadviseurs per plussers in Vr Lelystad kmt dit uit p 1,5 tt 3,7 fte uderenadviseurs p plussers in De SWOL heeft berekend dat in 2010 vr de grep 60-plussers (in ttaal persnen) minimaal 2 fte uderenadviseurs en ptimaal 4 fte uderenadviseurs ndig zijn vr geheel Lelystad. 8 Wrdt alleen uitgegaan van het bendigd aantal uderenadviseurs bij gemeenten en welzijnsrganisaties dan kmt de berekening uit p 2 fte uderenadviseurs per plussers. Wrdt k rekening gehuden met uitbreiding ten beheve van wnzrgcmplexen, vr begeleiding vrijwilligers en een extra phging in verband met maatschappelijke trends bijvrbeeld dr een extra vraag van allchtne uderen, dan resulteert de berekening in 5 uderenadviseurs p plussers. Inmiddels is gebleken dat de grep 60-plussers sneller greit dan waar de SWOL van is uitgegaan bij deze berekening.

15 Huidige capaciteit Het aanbd p het gecmbineerde vlak van wnen, welzijn en zrg dat p dit mment beschikbaar is in Lelystad, betreft: Wnen: sciale huurwningen vr uderen; kpwningen vr uderen; aanleunwningen; senirenappartementen. Welzijn: prducten van de Stichting Welzijn Ouderen Lelystad (SWOL); arrangementen van zrgaanbieders f wningcrpratie; vrzieningen van wijkpsten en buurthuizen. Zrg: thuiszrg; verzrgingshuiszrg; verpleeghuiszrg; geestelijke gezndheidszrg; verstandelijk gehandicaptenzrg; lichamelijk gehandicaptenzrg, RIBW. Ca pa citeit w nzrg vrzieningen We willen de tekmstige vraag vergelijken met het huidige aanbd, m te kunnen bepalen he vraag en aanbd zich tt elkaar verhuden. Omdat de gevarieerde wnzrgvrmen van het IWZ het beste aansluiten bij de beschreven visie, nemen we die terminlgie als uitgangspunt. Het IWZ hanteert de vlgende indeling in wnzrgvrzieningen: 1) Intramurale zrg-, institutinele zrg (zrg met verblijf). 2) Clusterwnen: bij geclusterde wnvrmen zijn binnen de wnvrm f in de directe nabijheid naast privé-wnruimten k gemeenschappelijke ruimten en zrgruimten aanwezig in verband met de mgelijkheid van 24-uurs begeleiding en tezicht. 3) Begeleid f beschut wnen is een wnvrm waarbij een aantal zelfstandige wneenheden (één- f tweepersns) samen in een wngebuw is ndergebracht f aanwezig is binnen een bepaalde straal van een gemeenschappelijke huiskamer en/f hulppst. 4) Een wnzrgcmplex is een cmplex zelfstandige wningen met een buwwijze die is gericht p beschermd wnen, met een cmplexgewijs vereengekmen zrg- en servicearrangement, maar wel met een cnsequente scheiding tussen wnen, zrg en service. 5) Individueel zelfstandig wnen in aangepaste wningen (nultredenwningen) met thuiszrg. Het aanbd in de huidige terminlgie (verzrgingshuis, verpleeghuis et cetera) en dat in de nieuwe terminlgie van de IWZ-kengetallen sluit niet één p één aan. Om tch een vergelijking te kunnen maken tussen de vraag en het aanbd, wrdt in nderstaande tabel een vertaalslag gemaakt: het huidige wnzrgaan-

16 15 bd wrdt vertaald in termen van de IWZ-kengetallen. De verschijningsvrm (gebuw) is daarbij als uitgangspunt genmen. 9 Een vertaalslag is echter niet eenvudig te maken mdat de definities en de afbakeningen tussen de verschillende wnzrgvrmen niet scherp zijn. De vlgende getallen meten dan k als richtinggevend (en niet als harde gegevens) wrden beschuwd. 10 Bepaalde wnvrmen zijn frmeel een intramurale vrziening (dat wil zeggen: verblijf wrdt bekstigd uit de AWBZ) maar qua gebuwelijke verschijningsvrm gt het als clusterwnen f beschut wnen, drdat mensen wnen in gewne wningen in de wijk. Bij de indeling is de gebuwelijke verschijningsvrm als criterium genmen. Bij de huidige capaciteit wrdt daarbij uitgegaan van de capaciteit vr langdurig wnen/verblijf; dat betekent dat bijvrbeeld de plaatsen vr (krtdurende) behandeling, revalidatie en krtdurende pname van Meerkanten, Clriet, de verzrgingshuizen n/et zijn meegeteld.

17 16 Tabel 1 Wnzrgaanbd in Lelystad in gebuwelijke plaatsen, medi 2003 Delgrep Wnvrm Lcaties / aanbieders Capaciteit Intramuraal TriAde - wncentrum Schener (42) 42 TriAde (65: wnvrmen, appartementen), Sciwningen (25), RIBW (34), Cntur Cluster wnen 194 (25 11 ), Philadelphia (17), 's Heeren L Gehandicapt (28) f Begeleid / beschut wnen RIBW (12) 12 Psych. Patiënt Zelfstandig in wnzrgcmplex 0 Individueel zelfstandig in aangepaste wning met Onbekend PM thuiszrg Intramuraal: verpleeg / 't Laar ( ), Ankerplaats (80 13 ), Hven 418 verzrgingshuizen (80), Uitertn (8) Cluster wnen - 0 Begeleid / beschut wnen - 0 Aanleunwningen (35 en 91) / senirenappartementen nabij verzrgingshuis (51) Ouderen van Centrada en Wnzrg Nederland 177 Zelfstandig in wnzrgcmplex * 1,2 (gemiddelde wningbezetting GWB) = 212 Plannen wnzrgzne Schuw Ost 220 wningen in wnzrgcmplex = 220 wningen * 1,2 (GWB) = Ttaal Individueel zelfstandig in Onbekend (ndermeer aantal cmplexen aangepaste wning met uderenwningen zals Bvenver, Rde PM thuiszrg Klif, Buizerd) PM De categrie 'individueel zelfstandig in aangepaste wning' kan p dit mment ng niet vlledig gekwantificeerd wrden. Dit vrmt echter wel een belangrijke en mvangrijke categrie. Het betreft wningen in de bestaande vrraad in de sciale huursectr en in de particuliere sectr. De in 2004 verwachte uitbreiding met 8 plaatsen in Jl is hier reeds bijgeteld. Dit is de ttale capaciteit minus 32 plaatsen tijdelijke pname / revalidatie; de capaciteit vr langdurig verblijf heeft niet alleen een functie vr Lelystad, maar k vr de regi. 13 Ann 2003 ng 150 plaatsen, maar na renvatie vereen aantal jaar gehalveerd tt circa plaatsen. In het kader van het bepalen van de tekmstige capaciteit wrdt van de geplande capaciteit uitgegaan.

18 Het enige nderzek p dit mment dat een beeld geeft van een deel van de huidige vrraad van de categrie zelfstandige aangepaste wningen is het nderzek van de gemeente naar de kernvrraad (sciale huurvrraad) Uit dit nderzek kmen de vlgende cijfers naar vren. Tabel 2 Omvang aandachtsgrep / aanbd sciale huur vr uderenhuishudens (65+) Aandachtsgrep uderen Kernvrraad / aanbd sciale huur Bij deze cijfers met wel een aantal kanttekeningen wrden gemaakt. Het gaat hier alleen m de sciale huurvrraad vr uderen. Een deel van de aandachtsgrep wnt in een 'gewne ' wning, een deel van de aandachtsgrep wnt in een kpwning. Over de vrraad in de niet sciale sectr zijn ng geen cijfers beschikbaar. Over dit nderzek en de cnclusies hieruit vindt ng verleg plaats. In het vervlgtraject zal de capaciteit van de categrie 'individueel zelfstandig in een aangepaste wning' nader aan bd kmen. Behalve de capaciteit, is k de ruimtelijke spreiding van deze vrzieningen ver de wijken van Lelystad relevant. De verzrgingshuizen, gezndheidscentra, wijkpsten en buurtcentra liggen redelijk gespreid, waarbij de drie verzrgingshuizen zich nabij het centrum bevinden. Het verpleeghuis ligt k bij het centrum; het heeft een reginale functie. De thuiszrg werkt ambulant dr heel Lelystad. Het aanbd vr mensen met een lichamelijke f verstandelijke handicap en vrzieningen vr mensen met langdurige psychiatrische prblematiek (sciwningen, RIBW) is in bepaalde gebieden van Lelystad gecncentreerd. In stadsdeel Nrdst is mmenteel ng geen aanbd specifiek vr psychiatrische patiënten f gehandicapten. Er is een wnvrziening gecmbineerd vr lichamelijk en verstandelijk gehandicapten in Jl gepland vr Uiteraard maken k gehandicapten en psychiatrische patiënten gebruik van gezndheidscentra, wijkpsten en buurthuizen. De spreiding van vrzieningen is te zien p de figuren in hfdstuk 4- Aanbd welzijnsvrzieningen Het aanbd van welzijnsvrzieningen kan wrden nderscheiden in: Aanbd vr uderen van de Stichting Welzijn Ouderen Lelystad (SWOL). vetnt 1 4 Onderzek Kernvrraad Gemeente Lelystad, afdeling nderzek. Mei Met de aandachtsgrep uderen wrdt bedeld de grep uderen met een zdanig inkmensniveau dat zij in aanmerking kmen vr individuele huursubsidie.

19 Algemene vrzieningen, vr alle burgers, als wijkpst en buurthuis; de functies van deze vrzieningen vr zver relevant in het kader van het welzijn wrden in dit dcument benemd; de capaciteit van buurthuizen en wijkpsten maakt verder geen nderdeel uit van dit dcument. Aanbd vr specifieke delgrepen als aangepaste sprt, maatschappelijke pvang; dit aanbd maakt geen nderdeel uit van dit visiedcument. Extra aanbd (als aanvulling p het reguliere AWBZ-aanbd) van aanbieders, al dan niet p abnnementbasis, vr hun gebruikersgrepen; dit betreft een particulier aanbd dat divers is samengesteld en wrdt verder niet meegenmen in dit dcument (bijvrbeeld aanbd vr dienstenpakket van Icare, Centrada, Wnzrgcentra Flevland).

20 19 Tabel 3 Aanbd welzijnsvrzieningen Aanbieder SWOL Categrie Prducten Infrastructuur / capaciteit ntmetingsruimten (Inlp en Trefpunt) en kantn-u imte 1,8 fte uderenwerker 1,5 fte wijkgericht uderenwerk Infrmatie en advies -Open spreekuur Ouderen vr uderen: preventieve en activerende huisbezeken Maaltijdvrziening - Bemiddeling vr warme maaltijden in restaurant verzrgingshuis Verver Wijkgericht uderenwerk De Opstap Activiteiten / diensten in de mgeving van de udere Multicultureel werk uderen-multiculturele en dienstverlening activiteiten Buurthuis Sciaal-culturele activitei Diverse activiteiten ten Sciaal culturele activiteiten Diverse activiteiten, ntmetingsmgelijkheden, cursussen et cetera - Vriesversmaaltijden Wijkpst Infrmatieverstrekking; Lket Ideaal Infrmatieverdracht en meldingen pnemen / vlgen; verwijzen Overige aanbieders Dienstenabnnementen Diverse diensten

21 Cnfrntatie vraag-aanbd Nu we een beeld hebben van de tekmstige vraag en van het huidige aanbd, kunnen we vervlgens vraag en aanbd met elkaar cnfrnteren: he is de verhuding? Wnen en zrg Omdat we vr de vraag naar wnen en zrg geen harde gegevens hebben, nemen we daarvr de IWZ-kengetallen als referentiepunt. Vr de ttale vraag p zich geeft dit een verzicht; vr de verdeling ver intra- en extramurale wnzrgvrzieningen met er rekening mee wrden gehuden dat dit een maximumscenari is (de intramurale capaciteit z klein mgelijk en de capaciteit van extramurale wnzrgvrmen z grt mgelijk) en in dit visiedcument gekzen is vr een veel gematigder scenari. In tabel 4 is de vergelijking weergegeven tussen het huidige aanbd en de vraag p basis van de IWZ-kengetallen. Omdat er wrdt uitgegaan van een gematigder scenari betekent dit dat de vraag naar intramurale capaciteit in principe grter zal zijn, de vraag naar wnzrgvrmen kleiner. Tabel 4 Cnfrntatie wn-zrgvraag p basis van IWZ-kengetallen en -aanbd in Lelystad in persnen / gebuwelijke plaatsen Ttaal Delgrep Wnvrm Aanbd Vraag Cnfrntatie Gehandicapt Intramuraal f Cluster wnen Psych. patiënt Begeleid / beschut wnen Zelfstandig in wnzrgcmplex Individueel zelfstandig in aangepaste wning met thuiszrg PM PM PM Ouderen Intramuraal: verpleeg / verzrgingshuizen Cluster wnen Begeleid / beschut wnen Zelfstandig in wnzrgcmplex Individueel zelfstandig in aangepaste wning met thuiszrg PM PM PM PM (ind.zelfst) (jnd.zelfst) PM PM Wat betreft de PM-pst bij individueel zelfstandige wningen, is, zals hiervr aangegeven, p dit mment nvldende infrmatie beschikbaar. Op basis van de

22 2 gegevens uit het nderzek van de gemeente naar de kernvrraad (zie tabel 2) kan als algemeen beeld wrden gecncludeerd dat er sprake is van een tekrt in de sciale huurvrraad vr uderen. Welzijn Een cnfrntatie tussen vraag en aanbd met betrekking tt de welzijnsvrzieningen geeft als eerste beeld: Tabel 5 Cnfrntatie vraag - aanbd welzijnsvrzieningen Aanbieder Aanbd / capaciteit 2003 Vraag Cnfrntatie SWOL 2 ntmetingsruimten (Inlp enruimten: PM Uitbreiding ruimten PM Trefpunt) en kantrruimte Ouderenwerken PM (vlgens Persnele capaciteit: PM 1,8 fte uderenwerker SWOL 2 fte) Uitbreiding uderenadviseur Ofte uderenadviseur Ouderenadviseur 2007: /5 fte 1,5 fte wijkgericht uderenwerk (vlgens SWOL: 2-4) Directie / administratie Wijkgericht uderenwerk: PM (vlgens SWOL: 3 fte) Directie / administratie: PM 3.4 De beleidspgave Wnen en zrg Tabel 4 geeft een indicatie van de discrepanties tussen het huidige aanbd en de ntwikkeling van de vraag p basis van de IWZ-kengetallen. Vr de ttale vraag kan wrden uitgegaan van de cijfers bij elkaar pgeteld. Vr de verdeling ver de diverse vrzieningen is de keuze vr een gematigd extramuraliseringsscenari van belang. Dit impliceert dat uitgegaan wrdt van een scenari waarbij er, ten pzichte van de uitkmsten van de IWZ-kengetallen, meer intramurale capaciteit en minder capaciteit in de extramurale wnzrgvrzieningen gevraagd wrdt. Op basis hiervan kan vrde beleidspgave met betrekking tt wnzrgvrzieningen wrden gecnstateerd: Vr gehandicapten en langdurige psychiatrie: Er wrdt een tekrt aan intramurale zrg gecnstateerd en een verscht aan geclusterde wnvrmen. Hieruit blijkt dat de vrzieningen vr deze grepen van begin af aan in Lelystad vrm hebben gekregen in geclusterde wnzrgvrzieningen. Vanuit de praktijk, met name de zrg vr verstandelijk gehandicapten, wrdt nu ervaren dat vr specifieke grepen (bijvrbeeld mensen met een verstandelijke handicap en een strnis in het autistisch spectrum) een intramurale vrziening is aangewezen. Het gaat m grepen waarvr met name vldende gemeenschappelijke ruimten ndig zijn en m vrzieningen in een geschikte mgeving.

23 Vr het begeleid / beschut wnen en wnen in een wnzrgcmplex wrdt een tekrt gecnstateerd. Dit wrdt deels gecmpenseerd met het verscht in het clusterwnen. Vanuit de praktijk is er bijvrbeeld behefte aan uitbreiding van het aantal sciwningen (begeleid / beschut wnen). Het aanbd van individueel zelfstandige aangepaste wningen is niet bekend, ver de vergelijking met de vraag kan dus geen uitspraak wrden gedaan. Vanuit de praktijk zijn de ervaringen dat er een tekrt is p dit vlak. Vr uderen: Vlgens het IWZ-scenari zu er een verscht zijn aan intramurale capaciteit; bij een gematigd scenari kan ervan wrden uitgegaan dat de huidige intramurale capaciteit van verzrgingshuizen en verpleeghuis tegemet kmt aan de vraag (de capaciteit van het verpleeghuis wrdt k reginaal ingezet). Dit impliceert dat de capaciteit aan clusterwnen, begeleid/beschut wnen en wnzrgcmplexen lager kan uitvallen dan vlgens de uitkmsten van de IWZ-kengetallen, maar dat daar ng wel steeds een frse grei ndig is. Bij renvatie / nieuwbuw van een verzrgingshuis / verpleeghuis kan p dat mment wrden nagegaan welke intramurale capaciteit vr de tekmst gewenst is. Het aanbd van individueel zelfstandige aangepaste wningen is niet bekend, ver de vergelijking met de vraag kan dus geen uitspraak wrden gedaan. Vanuit de praktijk zijn de ervaringen dat er een tekrt is p dit vlak. Om tt een kwantificering vr de beleidspgave (de bendigde te buwen capaciteit) te kmen wrdt ervr 2010 van uitgegaan dat: Het tekrt in de intramurale capaciteit vr gehandicapten en langdurige psychiatrie wrdt pgeheven dr uitbreiding van deze capaciteit met 50 plaatsen intramuraal. Het verscht in clusterwnen vr gehandicapten / langdurige psychiatrie lst een deel van het tekrt aan begeleid / beschut wnen en wnen in een wnzrgcmplex p. Dan blijft er een tekrt aan begeleid / beschut wnen en wnzrgcmplex van 170 plaatsen: de beleidspgave is uitbreiding in dit segment met 170 plaatsen. Het verscht aan intramurale capaciteit in verpleeg- en verzrgingshuizen wrdt vralsng gehandhaafd; bij renvatie wrdt t.z.t. bekeken welke intramurale capaciteit gehandhaafd met blijven. Het verscht intramurale verpleeg- en verzrgingshuizen heft een deel van het tekrt in het clusterwnen p. Desalniettemin blijft er een tekrt van 400 plaatsen in clusterwnen / begeleid en beschut wnen / wnzrgcmplex. Beleidspgave: uitbreiding met 400 plaatsen.

24 23 Tabel 6 Beleidspgave, gebaseerd p verrekening met bestaande capaciteit Delgrep Wnvrm Aanbd Vraag Beleidspgave / uitbreiding Gehandicapt Intramuraal verig f Cluster wnen Psych. patiënt Begeleid / beschut wnen Zelfstandig in wnzrgcmplex Individueel zelfstandig in aangepaste wning met thuiszrg PM PM PM Ouderen Verpleeg / verzrgingshuizen Cluster wnen Ttaal Begeleid / beschut wnen Zelfstandig in wnzrgcmplex Individueel zelfstandig in aangepaste wning met thuiszrg PM PM PM (ind. 948 (ind. PM zelfst) zelfst) 625 +PM 920 +PM Het gaat in tabel 6 m richtinggevende cijfers; via mnitring zal in de tijd nagegaan meten wrden wat de exacte capaciteit bij de planvrming in een bepaald gebied zal meten zijn. De pgave vr de zelfstandige aangepaste wningen wrdt vr een deel bepaald dr de vrraad vr de aandachtsgrep uderen in de sciale huursectr. Het nderzek naar de kernvrraad van de gemeente geeft richting aan de beleidspgave. Duidelijk is dat er sprake is van een tekrt p dit segment; ver de cnclusies p basis van het nderzek en daarmee de exacte beleidspgave, vindt ng verleg plaats tussen gemeente en wningcrpratie. Gegevens vr de bredere delgrep die is aangewezen p aangepaste wningen (gehandicapten) en gegevens ver de particuliere sectr zijn k ng PM. Tabel 7 Beleidspgave sciale huurvrraad uderenhuishudens Aandachtsgrep / vraag Kernvrraad sciale huur / Beleidspgave aanbd PM PM

25 24 Welzijn De beleidspgave vr de welzijnsvrzieningen laat zich ng niet vlledig kwantificeren. Uit de kengetallen is al wel af te leiden dat er een pgave ligt vr een uitbreiding van de functie uderenadviseur. Ok hierbij geldt weer dat de cijfers richtinggevend zijn; bij de uitwerking zal nader gekeken meten wrden he de functie van uderenadviseur kan wrden ingevuld (bijvrbeeld de relatie met udere nwerkers). Bij de uitwerking zal tevens de beleidspgave met betrekking tt de gebuwde en rganisatrische / persnele infrastructuur nader in beeld meten wrden gebracht. Daarbij met, wat betreft de functie infrmatie en advies, afstemming plaatsvinden met het Lket Ideaal (functies, gebuw). Tabel 8 Beleidspgave welzijnsvrzieningen Aanbieder Aanbd / capaciteit 2003 Vraag Beleidspgave SWOL 2 ntmetingsruimten (Inlp Ruimten: PM Uitbreiding ruimten PM en Trefpunt) en kantrruimte Ouderenwerken PM (vlgens Persnele capaciteit: PM l,8fteuderenwerker SW0L2fte) Uitbreidinguderenadvi- 0 fte uderenadviseur Ouderenadviseur 2007:2-5 seur:2-4/5fte 16 1,5 fte wijkgericht uderenwerk (vlgens SWOL 2-4) Directie / administratie Wijkgericht uderenwerk: PM (vlgens SWOL 3 fte) Directie / administratie: PM et nt 1 6 Dit zijn richtinggevende cijfers.

26 25 Vertaling van de visie naar een infrastructuur p hfdlijn 1 Vertaling naar een infrastructuur - algemeen De visie (hfdstuk 2) en de beleidspgave (hfdstuk 3) vrmen de basis vr de vertaling naar een infrastructuur p hfdlijn. Uitgangspunt is dat vrzieningen zveel mgelijk p wijkniveau wrden gerealiseerd. Meer gespecialiseerde vrzieningen wrden gerealiseerd p bvenwijks / stedelijk niveau. In algemene zin ziet de infrastructuur er dan z uit: Wnen: Er is een vldende aanbd van individueel zelfstandige, aangepaste f aanpasbare wningen verspreid in de wijk en in verschillende wnzrgvrmen. In uitleglkaties wrdt als nrm gehanteerd dat 30% van de wningen levenslpbestendig wrden gebuwd. Vr de leefbaarheid in een wijk is van belang dat er een gevarieerd bewnersbestand van vitale bewners en meer en minder intensief zrgbehevende bewners is. Het vlume aan beschikbare / te buwen wningen met dus hger zijn dan het aantal wningen waarin zrg kan wrden geleverd. Steunpunt welzijn en zrg: Functies vr welzijn en zrg wrden gebundeld in een steunpunt, waarmheen clusterwningen en vrmen van begeleid / beschut wnen kunnen wrden gerealiseerd. In het steunpunt zijn in beginsel de vlgende functies ndergebracht: 0 Infrmatie, vrlichting, advies en bemiddeling Eén lket, uderenadviseur, spreekuur, vrlichtingsbijeenkmsten. 0 Sciaal recreatieve activiteiten Mgelijkheden vr ntmeting (inlp en kffiechtenden), sciaal recreatieve en culturele activiteiten, vrming en educatie (cursussen), multiculturele activiteiten, recreatie- en ntmetingsruimte. Diensten Sciaal huisbezek, hulp bij bdschappen en artsenbezek, maaltijdverstrekking aan huis, restaurantfunctie / pen eettafel,, klusjesdienst, verver, alarmering, eventueel k mantelzrgndersteuning, internetcafé, lgeerkamer. Eventueel k cmmerciële diensten als kapper, winkel, wasserette.

27 Zrg Aanbd van intramurale zrg in een zrgvrziening nabij f als nderdeel van het steunpunt. Aanbd van extramurale zrg: het steunpunt als uitvalsbasis vr zrg thuis, geplande en mgelijk k ngeplande 24-uurs zrg. Functies die nderdeel zijn van de intra- en extramurale zrg: ndersteunende en activerende begeleiding, verzrging, verpleging, dag/nachtpvang en dag/nachtverzrging, alarmpvlging, tijdelijke pname, verblijf. De gespecialiseerde zrg van het verpleeghuis is beschikbaar vr de gehele stad (en de regi). Het verpleeghuis vervult z een stedelijke en reginale functie als Tweedelijnszrg-centrum; het heeft een aanvullende expertisefunctie ten pzichte van de wijkvrzieningen. De zrg vr verstandelijk en lichamelijk gehandicapten en vr mensen met psychiatrische prblematiek wrdt p stedelijk niveau gerganiseerd. Waar uitbreiding aan de rde is wrdt nagegaan f spreiding mgelijk is ver de wijken, waarbij k samenwerking tussen de sectren een ptie is m eventuele schaalprblemen p te lssen. Wnzrgzne met wijksteunpunten Met genemde infrastructuur wrdt in verschillende gebieden in de stad een wnzrgzne gerealiseerd. Het steunpunt welzijn en zrg vrmt daarin de kern. Het steunpunt wrdt z mgelijk gekppeld aan bestaande wijkvrzieningen (bijvrbeeld gezndheidscentrum, verzrgingshuis, buurthuis, wijkpst). Wat mgelijk en wenselijk is, wrdt ingekleurd dr de situatie ter plaatse. Niet alle functies heven per definitie nder één dak te wrden gerealiseerd, er kan bijvrbeeld k gebruik wrden gemaakt van een nabijgelegen vrziening (bijvrbeeld buurthuis vr ntmetingsruimte). En niet alle functies heven dr één aanbieder te wrden geleverd. Keuzevrijheid vr de cliënt is immers k een van de uitgangspunten in de visie. Wel is van belang dat dr samenwerking tussen de verschillende aanbieders 'een keten' van de verschillende functies in wnen, welzijn en zrg wrdt gerealiseerd vr de cliënt. Het is een verantwrdelijkheid van alle betrkken partijen m hun aanbd zdanig te rganiseren dat de infrastructuur daadwerkelijk 'kan werken'. Per steunpunt kan wrden bepaald welke functies er wrden gebden: het vlledige aanbd zals hierbven genemd, f een aantal functies hieruit. In dat kader is het criterium 'nabijheid' van belang: vr functies die de cliënt zelf gaat 'halen' in het wijksteunpunt, is de lpafstand en bereikbaarheid essentieel. Het gaat m functies als ntmeting, restaurant. Nabijheid is in veel gevallen k