Tweedelijnszorg-centrum

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tweedelijnszorg-centrum"

Transcriptie

1 Tweedelijnszrg-centrum Van cncept naar praktijk In pdracht van Aedes-Arcares Kenniscentrum Wnen-Zrg Fntis Amsterdam KVV Rtterdam Palet Leeuwarden SVRZ Walcheren Zrggrep Nrd-Limburg Uitgeverd dr Antinette Blscher Ineke Hijschuur Beatrijs Jansen Annemiek Janzen Hans van Rssum Philippe Sprenger juli 2003 Rapprtnummer: RIGO Research en Advies BV De Ruyterkade AC Amsterdam telefn telefax

2

3 Inhudspgave 1 INLEIDING HET CONCEPT TWEEDELIJNSZORG-CENTRUM KENGETALLEN HET CONCEPT GETOETST 3 2 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK DE ONTWIKKELINGEN IN DE PRAKTIJK VAN WONEN EN ZORG PLANNEN VOOR EEN TWEEDELIJNSZORG-CENTRUM TOEPASSING KENGETALLEN UITWERKING VAN HET CONCEPT BEDRIJFSMATIGE OPZET STRATEGISCHE ASPECTEN CONCLUSIE 19 BIJLAGE 1 21 VOORAF 21 PLAN OP HOOFDLIJNEN VAN DE DEELNEMENDE INSTELLINGEN 21 BIJLAGE 2 25 PROGNOSE & BEHOEFTERAMING 25

4

5 INLEIDING 1 1 Inleiding 1.1 Het cncept Tweedelijnszrg-centrum De rganisatie van de zrg is frs in beweging. Er ntstaan nieuwe cmbinaties van wnen, zrg en dienstverlening, die leiden tt verandering van functies van de bestaande zrginstellingen. Zrg, k intensieve zrg, is beschikbaar in de wijk. In rganisatrische termen wrdt dat de eerste lijn genemd. Er zijn echter k meer specifieke functies die, vanuit inhudelijke en delmatigheidsverwegingen, minder ged p wijkniveau te realiseren zijn, zals cmplexe intensieve zrg en revalidatie. Dit heeft tt de gedachte geleid dat een tweede lijns-vrziening gewenst is (p bvenwijks / (sub-)reginaal niveau) als aanvulling p en ndersteuning van de eerste lijn. Het Kenniscentrum Wnen-Zrg heeft dit, in een werkgrep samen met een aantal zrginstellingen, uitgewerkt in een cncept van een Tweedelijnszrg-centrum. Dit cncept is niet bedeld als blauwdruk, maar geeft een beeld van een mgelijke invulling. In het cncept zijn vr het Tweedelijnszrg-centrum als mgelijke functies nderscheiden: expertise- en diagnsecentrum, krt verblijf (verpleeghtel) en wnen met bijzndere, intensieve zrg (residentiële functie). In schema: TWEEDELIJNSZORG-CENTRUM Expertise- en diagnsecentrum Krt verblijf Wnen met bijzndere, intensieve zrg Expertisecentrum Het expertisecentrum bestaat uit (ambulant werkende) gespecialiseerde hulpverleners, die een ndersteunende en adviserende functie vervullen vr de eerste lijn

6 2 INLEIDING en vr de andere functies van het Tweedelijnszrg-centrum. Onder expertise wrdt verstaan kennis, kunde en vaardigheden ten aanzien van behandeling, verpleging en verzrging. In het expertisecentrum kunnen de vlgende deelfuncties wrden ndergebracht: Observatie en diagnstiek Behandeling Infrmatie en advies Deskundigheidsbevrdering Ontmeten Krt verblijf Het cncept kent als tweede functie het krt verblijf. Krtdurende verblijfsfuncties wrden aangebden in een htelachtige mgeving: een verpleeghtel. Delgrep zijn mensen die tijdelijk zrg en behandeling ndig hebben. Vr het verpleeghtel wrdt gedacht aan de vlgende functies: Revalidatie / reactivering Pstklinische zrg Ziekenhuisverplaatste zrg Respijtzrg (tijdelijke pvang) Wnen met bijzndere, intensieve zrg Een derde functie die het Tweedelijnszrg-centrum biedt als aanvulling p de zrg in de eerste lijn is de intensieve zrg aan bijzndere delgrepen. Het gaat m delgrepen waarvan de dagelijkse zrg zdanig gespecialiseerde kennis vereist, dat het niet mgelijk f wenselijk is deze in een gewne wnmgeving aan te bieden. De prblematiek is dusdanig cmplex (ernstig smatisch f psychgeriatrisch f een cmbinatie daarvan) en de situatie verandert z vaak, dat er steeds pnieuw p ingespeeld dient te wrden. 1.2 Kengetallen Het Kenniscentrum Wnen-Zrg heeft kengetallen vr de behefte aan de functies van het Tweedelijnszrg-centra gedefinieerd. 1 Als tijdshrizn hierbij geldt het jaar In nderstaande tabel zijn de kengetallen vertaald naar een regi van inwners. Het gaat hier m een denkbeeldige regi, die een perfecte afspiegeling vrmt van de Nederlandse bevlking. In werkelijkheid bestaan er echter grte reginale verschillen. vetnt 1 Van verpleeghuis naar Tweedelijnszrg-centrum: functies en capaciteiten. Aedes-Arcares Kenniscentrum Wnen-Zrg, drs. J.P.J. Singelenberg; Utrecht, mei 2003

7 INLEIDING 3 tabel 1 Kengetallen Tweedelijnszrg-centrum Functies Scenari 2015 Expertisecentrum vr: - PG zrg (geclusterde zrg) PG zrg (thuis-/mantelzrg) Smatische zrg (geclusterde zrg) Smatische zrg (thuis-/mantelzrg) Ttaal cliënten in eerste lijn die berep den p Tweedelijnszrg-centrum 2 Verpleeghtel met: - Pstklinische bedden 20 - Hspice PM Residentieel vr: - Cmplexe psychgeriatrie 15 - Cmplexe smatiek 10 Ttale ppulatie Het cncept getetst In pdracht van het Kenniscentrum Wnen-Zrg en vijf zrgrganisaties heeft RIGO Research en Advies het cncept in de praktijk getetst, dr het cncept met de kengetallen en de plannen van de instellingen aan elkaar te spiegelen. Het nderzek is een stap in het (meerjarige) prces van cnceptntwikkeling p landelijk niveau naar het daadwerkelijk realiseren van Tweedelijnszrg-centra in de praktijk. Het nderzek was gericht p de vlgende nderwerpen: a) Aantal gebruikers en mvang van het verzrgingsgebied: een vertaling van kengetallen en statistische gegevens met betrekking tt delgrepen en functies naar praktijksituaties b) Een verdere uitwerking van het cncept (delgrepen, functies, et cetera) aan de hand van de plannen van de instellingen c) Strategische verkenning met betrekking tt de ntwikkeling van een Tweedelijnszrg-centrum: zwel de interne als externe aspecten die hierbij een rl spelen d) Bedrijfsmatige verkenning: het verkennen van uitgangspunten vr de explitatie van de verschillende functies in een multifunctineel Tweedelijnszrg-centrum vetnt 2 Daarnaast zijn in de eerste lijn ng ca cliënten, vrnamelijk uderen, die lichtere enkelvudige thuiszrg ntvangen. Zij hebben geen zrg vanuit de tweede lijn ndig.

8 4 INLEIDING Op basis van het nderzek kunnen cnclusies wrden getrkken met betrekking tt het algemene cncept. Daarmee biedt het nderzek zwel infrmatie vr verdere beleidsntwikkeling als een verdere cncretisering van het cncept, waarmee het een inspiratiebrn kan vrmen vr rganisaties en regi s die een Tweedelijnszrg-centrum zuden willen realiseren. Dit rapprt is een weerslag van de resultaten van de tets van het cncept van het Tweedelijnszrg-centrum in de praktijk. De plannen van de vijf betrkken zrginstellingen zijn p hfdlijnen uiteengezet in de bijlage.

9 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 5 2 Van cncept naar praktijk 2.1 De ntwikkelingen in de praktijk van wnen en zrg Op het gebied van wnen en zrg staan de ntwikkelingen niet stil. Om in te spelen p de veranderende en greiende vraag zetten veel verpleeg- en verzrgingshuizen een deel van hun bestaande capaciteit m in extramurale zrgvrmen, zals 24- uur zrg aan huis en aanvullende diensten, al dan niet in geclusterde wnvrmen. Dit betekent dat zrg steeds meer binnen de wijk f drp waar mensen wnen, wrdt gebden. Vr zrg met een specialistisch karakter is, m inhudelijke en delmatigheidsredenen, de schaal van de wijk f het drp vaak te klein, daarm wrdt deze zrg p bvenwijks niveau gebden. Het gaat m zrg aan specifieke delgrepen, zals mensen met niet aangebren hersenletsel f met ernstige gedragsprblematiek. Verpleeghuizen hebben in de lp der tijd veel kennis en expertise pgebuwd met het verplegen en behandelen van deze grepen, en zij beschikken ver een infrastructuur p bvenwijks niveau. Het ligt daarm vr de hand dat verpleeghuizen de functies van het Tweedelijnszrg-centrum gaan ppakken. De mslag naar een Tweedelijnszrg-centrum betekent niet alleen het verwisselen van het etiket. Het gaat vr een deel m nieuwe functies en vr een deel m een andere invulling van bestaande functies. Ok zal dr de verschuiving van functies en capaciteit naar de eerste lijn naar verwachting het aantal Tweedelijnszrg-centra p termijn beperkter zijn dan het huidige aantal verpleeghuizen. Dit betekent zwel vr de instellingen, als vr de branche in zijn ttaal een herrdening. 2.2 Plannen vr een Tweedelijnszrg-centrum Herkenbare functies Bij de tetsing van het cncept van het Tweedelijnszrg-centrum aan de plannen van vijf zrginstellingen blijkt dat dit cncept aansluit bij de ntwikkelingen in de praktijk. Zwel bij rganisaties die hebben meegedacht ver de ntwikkeling van het cncept als bij rganisaties die later betrkken zijn geraakt, p het mment van de tetsing van het cncept, is eenzelfde lijn herkenbaar in de plannen: het verpleeghuis ziet, binnen de ntwikkelingen p het terrein van wnen en zrg, vr zichzelf een nieuwe psitie als specialistisch centrum in aanvulling p de zrg in de eerste lijn. Enkele instellingen hebben hierbij zelf sterke invled p de

10 6 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK ntwikkelingen in de eerste lijn: zij verplaatsen een deel van hun capaciteit naar verschillende wijken / drpen in de vrm van kleinschalige wnvrmen, en bundelen de meer specialistische functies p bvenwijks niveau. Andere rganisaties verplaatsen geen capaciteit naar de eerste lijn, maar richten zich p een sterkere differentiatie van functies binnen het aanbd in de tweede lijn. Bij de tetsing in de praktijk blijkt dus dat de ntwikkeling vanuit een cnceptueel kader p landelijk niveau (het Kenniscentrum Wnen-Zrg met de werkgrep van instellingen) en de ntwikkeling p basis van de praktijk vanuit instellingen die niet vanaf het begin zijn betrkken in de werkgrep, tt eenzelfde spr leiden, namelijk de drie functies zals beschreven in het algemene cncept van het Tweedelijnszrg-centrum: Vanuit de specialistische kennis die in een verpleeghuis aanwezig is, ntstaat de gedachte deze kennis p grtere schaal, k buiten de muren in te zetten; meer mensen blijven immers zelfstandig wnen, k als zij intensieve zrg beheven; medewerkers in de eerste lijn kunnen ged gebruik maken van de expertise in de tweede lijn Er is behefte aan een tijdelijke verblijfsituatie, waar mensen bijvrbeeld na een behandeling f een terugval als gevlg van een prgressieve ziekte, kunnen herstellen en revalideren; mensen stellen echter steeds hgere eisen aan de mgeving waarin zij dit kunnen den en wensen privacy en cmfrt; een htelachtige mgeving, met in de directe nabijheid behandel- en revalidatiemgelijkheden, lijkt daarp het passende antwrd De heersende visie is, dat diverse wn- en zrgvrmen beschikbaar meten zijn m mensen te ndersteunen in het z lang mgelijk zelfstandig blijven wnen in de wijk, k als zij zijn aangewezen p langdurige zrg; daarte wrdt al veel ntwikkeld; maar k is men het erver eens dat er een grep is vr wie deze verblijfsfunctie niet p wijkniveau gerganiseerd kan wrden, vanwege de specialistische zrg die zij langdurig cntinu beheft; vr deze mensen zal een wnmgeving gecreëerd meten wrden, met intensieve zrg in de directe nabijheid Verschillende termen en begrippen In de praktijk zijn de functies als beschreven in het cncept Tweedelijnszrgcentrum dus herkenbaar. Er wrden echter verschillende namen en begrippen gebruikt. Vr het centrum als geheel wrden namen gehanteerd als bvenwijks zrgcentrum (in tegenstelling tt wijkcentra), centrum vr intensieve zrg f expertise- f kenniscentrum; het verpleeghtel wrdt k wel zrghtel genemd. De wn- f verblijfsfunctie heeft meestal geen specifieke naam, maar is vaak wel gekppeld aan een bepaalde delgrep (smatiek f psychgeriatrie).

11 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 7 Variaties in uitwerking De uitwerking van de functies (delgrepen, mvang, cmbinaties) in de praktijk varieert. Dat heeft met een aantal factren te maken: Demgrafische ntwikkeling in de regi De tename van het aantal 75+-ers verschilt per regi. Landelijk gezien is er sprake van een sterke grei vanaf Dit geldt echter niet in alle regi s. Vral in grte steden als Amsterdam en Rtterdam is de kmende 10 tt 15 jaar een ntgrijzing te zien, pas daarna slaat de vergrijzing te. Dit betekent een tijdelijke krimp van de markt. De demgrafische ntwikkeling in een gebied heeft invled p de bendigde capaciteit en de (al dan niet tijdelijke) pbuw f afbuw daarvan. Ontwikkelingen eerste lijn Het cncept van het Tweedelijnszrg-centrum gaat uit van (vergaande) extramuralisering. Deze ntwikkeling, f de mgelijkheid daarte, is niet veral even grt. Met name is de aanwezigheid / beschikbaarheid van (buwlcaties vr) geclusterde wnvrmen bepalend vr de extramuralisering van 24-uurs zrg. Een instelling met plannen vr een Tweedelijnszrg-centrum heeft p de ntwikkelingen in de eerste lijn zelf meer f minder invled, en is dus meer f minder afhankelijk van andere partijen. Huidige expertise Smmige verpleeghuizen hebben expertise ntwikkeld p het gebied van speciale behandel- en verpleegmethden f zijn gespecialiseerd in de verpleging en behandeling van bepaalde delgrepen. Dat deze expertise wrdt vrtgezet f zelfs wrdt uitgebuwd in een Tweedelijnszrg-centrum, ligt vr de hand. Daarbij kunnen deze specialistische functies k bvenreginaal wrden ingezet, zdat een grtere schaal mgelijk is. Andere verpleeghuizen hebben een meer algemene insteek (bijvrbeeld intensieve zrg, znder gerichte delgrepbenadering), en zullen de functies van een Tweedelijnszrg-centrum p basis daarvan invullen. De mgelijkheden van een bestaand gebuw In een nieuw gebuw kan het meest duidelijk tt uiting wrden gebracht dat er is gekzen vr een nieuw cncept. Maar niet elke instelling heeft de mgelijkheid een Tweedelijnszrg-centrum te realiseren in een nieuw gebuw. In dat geval met uitgegaan wrden van het bestaande gebuw en de mgelijkheden die het gebuw biedt m het cncept te realiseren (mvang, vrm, cmbinatie van functies, uitstraling). Cncurrentie f samenwerking in de regi De kengetallen geven richting aan de mvang van de capaciteit van functies van het Tweedelijnszrg-centrum in een regi. Zij gaan uit van een herrdening van functies. Een deel van de huidige capaciteit van verpleeghuizen zal wrden vergeheveld naar de eerste lijn. De verblijvende capaciteit in de tweede lijn zu p termijn beperkter kunnen zijn dan de huidige capaciteit. Verpleeghuizen zullen zich gedifferentieerd ntwikkelen. Het is niet waarschijnlijk dat ieder verpleeghuis in een regi een Tweedelijnszrg-centrum wrdt. Of vanuit samenwerking

12 8 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK (bijvrbeeld afspraken ver taakspecialisatie) f vanuit cncurrentie kan een herrdening van functies plaatsvinden. Stad f platteland Het maakt uit f een Tweedelijnszrg-centrum wrdt ntwikkeld in een stad f in een plattelandsgebied: In een stad zijn meer zrgvrzieningen aanwezig binnen een beperktere straal, wat cnsequenties kan hebben vr de mvang, de mate van specialisatie f samenwerkingsmgelijkheden binnen het Tweedelijnszrgcentrum In de stad is er vaak meer directe verbinding tussen de eerste en tweede lijn, een multifunctineel centrum in de eerste lijn kan bijvrbeeld zijn gekppeld aan functies van het Tweedelijnszrg-centrum (bijvrbeeld het expertisecentrum), f functies van de eerste lijn wrden pgenmen binnen het expertisecentrum (bijvrbeeld een huisartsenpraktijk); dit kmt mdat eerste- en tweedelijnsvrzieningen letterlijk en figuurlijk dichter p elkaar zitten en er in een stad meer ruimtegebrek is De delgrepen in een grte stad en platteland verschillen (stad: lagere pleidingen, meer één-persnshuishudens, wat statistisch gezien een grter berep p zrg betekent) In de stad zijn buwlcaties vaak zeer schaars, dit belemmert de extramuralisering in de eerste lijn en de mzetting van verpleeghuiscapaciteit naar kleinschalige vrzieningen in de wijk Wijze van clustering De plannen van de zrginstellingen verschillen in de wijze waarp de functies van het Tweedelijnszrg-centrum geclusterd zullen wrden. Sms wrdt uitgegaan van één (bestaand) gebuw, waarin alle functies wrden ndergebracht. In andere gevallen wrdt gekzen vr een cmbinatie van expertisecentrum en een wngebuw f wrdt het expertisecentrum gezien als een bundeling van disciplines, znder dat daar een (apart) gebuw vr gerealiseerd wrdt. Keuzes daarvr berusten p visie dan wel p praktische mgelijkheden. Drie niveaus van werken In het cncept van het Tweedelijnszrg-centrum wrdt uitgegaan van een regi van ngeveer inwners. In de praktijk variëren de verzrgingsgebieden van instellingen van tt enkele hnderdduizenden. Er kan een nderscheid wrden gemaakt in drie niveaus van werken, met een eigen gerichtheid: Wijkniveau: dienstencentrum, multifunctineel centrum (eerstelijns functies) Bvenwijks niveau: Tweedelijnszrg-centrum (tweedelijns functies) (Bven)Reginaal: superspecialistische functies (bijvrbeeld gericht p een zeer specifieke delgrep f behandelmethde)

13 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 9 Sms wrdt ervr gekzen m functies p verschillende niveaus te cmbineren f in één gebuw nder te brengen. 2.3 Tepassing kengetallen Op de verzrgingsgebieden van de bij het nderzek betrkken rganisaties, zijn de kengetallen tegepast zals ntwikkeld dr het Kenniscentrum Wnen-Zrg. Daarbij is uitgegaan van de demgrafische ntwikkeling in het betreffende gebied, gewgen vr de grei van het aantal 75+-ers. Uitgaande van de gewgen bevlkingsprgnse in het verzrgingsgebied is met behulp van de kengetallen de capaciteit bepaald die cnfrm het cncept vr het verpleeghtel en de functie wnen met bijzndere zrg ndig zu zijn. Vr het expertisecentrum is berekend heveel cliënten er gebruik van zullen maken. In bijlage 2 treft u een vrbeeld aan van de tepassing van de kengetallen in een willekeurige regi. De betrkken zrginstellingen gaan in hun plannen vr een Tweedelijnszrgcentrum uit van een bepaalde capaciteit per functie. Bij de bepaling daarvan zijn zij in de meeste gevallen uitgegaan van ervaringsgegevens en geznd verstand. Er is aangegeven dat men het uiterst lastig vindt m de capaciteit van de nieuwe functies te bepalen. Dit is namelijk van veel, vaak ng nbekende, factren afhankelijk: wat zal de behefte zijn aan de nieuwe functies; wat zijn de ntwikkelingen in de eerste lijn c.q. heveel en welke wncapaciteit wrdt daar gerealiseerd (mate van extramuralisering); nduidelijkheid ver de explitatie en de bendigde schaalgrtte.a. dr nduidelijkheid ver tarieven en de inkmsten bij de nieuwe functies. De instellingen zien de p basis van de kengetallen berekende capaciteit vral als spiegel: he verhudt deze zich tt de eigen vernderstellingen. Bij de vergelijking valt p dat de capaciteit p basis van de kengetallen in een aantal gevallen (frs) lager is dan waar de instelling van uitgaat. Sms verschilt het een factr twee, met name p het nderdeel wnen met bijzndere zrg. Indien verwacht wrdt dat nvldende geschikte wnvrmen beschikbaar zijn in de eerste lijn, wrdt deze gehandhaafd binnen de tweede lijn, zij het in een andere vrm. Hierbij past k de aantekening dat bij de kengetallen wrdt gecnstateerd dat de afbuw van capaciteit van de langdurige verblijfsfunctie (wnen met bijzndere zrg) vr Nederland een grte sprng is en deze slechts geleidelijk gerealiseerd kan wrden. De kengetallen gaan uit van vergaande extramuralisering van verpleeg- en verzrgingshuiscapaciteit, zals bijvrbeeld in Denemarken het geval is. De meningen lpen uiteen wat betreft de mate waarin het in Nederland haalbaar is m dit p krte f middellange termijn te realiseren. Er zijn k gevallen waar de getallen dichter bij elkaar liggen. Dit heeft vral te maken met een dr de instelling vrgenmen reductie van intramurale capaciteit dr mzetting naar extramurale zrg in de eerste lijn.

14 10 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 2.4 Uitwerking van het cncept Op basis van de plannen van de bij het nderzek betrkken instellingen kan het cncept van Tweedelijnszrg-centrum verder ingevuld wrden. Dat gebeurt p basis van de vlgende aspecten per functie: Delgrepen Functies Persnele inzet Kenmerken Buwkundige aspecten Zals k hiervr gezegd: deze uitwerking vrmt geen blauwdruk, maar geeft een mgelijke invulling, vanuit de plannen van instellingen Expertisecentrum Delgrepen Het expertisecentrum kent verschillende typen delgrepen: Cliënten 3 / systemen Hulpverleners / vrzieningen Patiëntenverenigingen en cllectieven Functies Cliëntgericht: Observatie, diagnstiek, behandeling en begeleiding, infrmatie en advies, preventie en vregsignalering, ntmeting Vrzieningen f disciplinegericht: Kenniscentrum, schling en deskundigheidsbevrdering, cnsultatie, cördinatie tussen eerste en tweede lijn Patiëntenverenigingen: Ontmeting, kenniscentrum Het cmbineren van delgrepen en functies levert het vlgende verzicht p: vetnt 3 Bij cliënten met gedacht wrden aan chrnisch zieken met tal van diagnses, zals CVA, reuma, krsakv, huntingtn, parkinsn, alzheimer, NAH, maar k aan mensen met gerntpsychiatrische prblematiek en udere verstandelijk gehandicapten.

15 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 11 Delgrep Vrzieningen / disciplines/ hulpverleners Cliënten / cliëntsystemen Patiëntenverenigingen Functies Kenniscentrum, schling en deskundigheidsbevrdering, cnsultatie, cördinatie tussen 1ste en 2de lijn. Observatie, diagnstiek, behandeling en begeleiding, infrmatie en advies, preventie en vregsignalering, ntmeting. Ontmeting, kenniscentrum. Persnele inzet Medische disciplines Paramedische disciplines Psychsciale disciplines Verpleging/verzrging Overig: casemanagement, innvatie, ICT-deskundigheid Kenmerken Specialistische deskundigheid in huis hebben; daarnaast een functie in het aan elkaar kppelen van expertise die aanwezig is in diverse netwerken Werken zwel ten beheve van de eerste lijn, als ten beheve van de tweede lijn ( bijvrbeeld verstandelijk f lichamelijk gehandicaptenzrg, ziekenhuis, GGZ), mgelijk ten beheve van de regi Multidisciplinaire werkwijze Specialistische kennis en expertise p een f meerdere gebieden, bijvrbeeld: De inhud van de zrg Methdieken Specifieke thema s (bijvrbeeld tiltechnieken, slikprblemen) De rganisatie van de zrg Pliklinisch en ambulant (haal- en brengfuncties) Externe gerichtheid Buwkundige aspecten Het expertisecentrum kan beschikken ver een eigen buwkundige infrastructuur, f gebruik maken van infrastructuur elders. In dat laatste geval is het expertisecentrum virtueel, het betreft een bundeling van specialistische kennis en expertise (een team van deskundigen). Deze deskundigen kunnen p tal van plaat-

16 12 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK sen gebruik maken van behandel- en gespreksruimten (bijvrbeeld in de wijkcentra, in het verpleeghtel), maar hun functie k ambulant uitefenen. Wanneer wel een gebuw wrdt ingericht, kunnen daarin de vlgende ruimten wrden ndergebracht (afhankelijk van het accent p ambulante dan wel pliklinische functies): Een frntffice Wachtruimten Oefenruimten Onderzeks- en behandelruimten, gesprekskamers Ruimte vr grepen Persneelsvrzieningen Eventueel kunnen in het expertisecentrum tijdelijke verblijfsruimten aanwezig zijn vr cliënten die krt vr bservatie meten wrden pgenmen (hierin kan echter k wrden vrzien dr het verpleeghtel, zie nder). Ter ndersteuning kunnen diverse ICT-vrzieningen wrden aangebracht Verpleeghtel Delgrepen In een verpleeghtel wrden mensen pgenmen die tijdelijk specialistische zrg beheven: Gericht p reactivering en revalidatie: mensen met rthpedische en neurlgische aandeningen na peratieve ingrepen Mensen die in aanmerking kmen vr ziekenhuisverplaatste f pstklinische zrg (medisch stabiele situatie) Eventueel kunnen cliënten die vr bservatie en diagnstiek pgenmen wrden (vanuit het expertisecentrum) in het verpleeghtel verblijven Over smmige grepen is discussie f zij tt de delgrep van een verpleeghtel behren. De verheersende gedachte lijkt te zijn dat het verpleeghtel vral is gericht p smatische prblematiek en niet geschikt is vr mensen met psychgeriatrische aandeningen (bijvrbeeld als verbruggingszrg). Dat geldt k vr mensen die in een terminaal stadium verkeren. Velen zijn van mening dat de zgenaamde palliatieve zrg in een hspice gebden met wrden, vanwege de specifieke sfeer die gewenst is. Een hspice kan verigens zeer ged nderdeel vrmen van het Tweedelijnszrg-centrum. Het bieden van tijdelijke pvang ter ntlasting van de mantelzrg, wrdt sms wel en sms niet als functie genemd van het verpleeghtel. Functies Verzrging, verpleging, begeleiding, behandeling en tijdelijk verblijf

17 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 13 Persnele inzet Verpleging / verzrging Psychsciale disciplines (Para)medische disciplines De psychsciale en (para)medische disciplines kunnen uit het expertisecentrum wrden betrkken. Kenmerken Tijdelijkheid van verblijf 24-uurs zrg Cliënt is patiënt én gast Gericht p herstelmgelijkheden van de cliënt De variëteit en de drstrming van de cliënten zijn grt c.q. hg; dit vereist een flexibele rganisatie, niet alleen van het primaire prces, maar k van ndersteunende functies als maaltijdverstrekking en administratie Eventueel kunnen aanvullende diensten wrden geleverd, zals een stmerijservice f bekenuitleen; hiervr, maar k vr de functie in het geheel, geldt dat zij cmmercieel aangebden kunnen wrden Nauwe samenwerking met een f meerdere ziekenhuizen in de regi ligt vr de hand Externe gerichtheid Vereist ndernemerschap Buwkundige aspecten Bij het verpleeghtel wrdt uitgegaan van een htelachtige mgeving, zals de naam al zegt. Dat betekent dat cliënten de beschikking hebben ver individuele appartementen met eigen sanitair en mgelijk een kitchenette. Daarnaast zijn ndig in het verpleeghtel: Grepsruimte Oefen- en behandelruimten (kunnen k nderdeel vrmen van het expertisecentrum) Persneelsruimte ICT-vrzieningen, eventueel dmtica Facilitaire vrzieningen, bijvrbeeld een restaurant In het verpleeghtel met het cmfrtabel teven zijn, dat betekent dat een bepaalde uitstraling, cmfrt en wijze van werken gewenst is, die werkelijk aan een htel den denken.

18 14 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK Wnen met bijzndere zrg Delgrepen Bij het wnen met bijzndere zrg kan nderscheid wrden gemaakt in: Cliënten met smatische prblematiek; als mslagpunten tussen het wnen in de eerste f in de tweede lijn wrden genemd: Het vereist zijn van specialistische kennis die niet p wijkniveau is te rganiseren (te beperkte mvang van de delgrep) Langdurig intensieve zrg ndig f cmplexe zrg Cliënten met psychgeriatrische prblematiek; als mslagpunten tussen het wnen in eerste en tweede lijn wrden genemd: Gedragsprblematiek die niet kan wrden pgevangen in de eerste lijn en specifieke kennis / aanpak vereist; verlast en / f gevaar vr de cliënt zelf f de mgeving Zdanige prblematiek dat het grepswnen in de wijk geen geschikte vrm (meer) is Cliënten met gecmbineerde prblematiek (intensieve lichamelijke zrg, gecmbineerd met pg-prblematiek en/f meilijk hanteerbaar gedrag) Functies Verpleging, verzrging, begeleiding, verblijf en eventueel behandeling Persnele inzet Verpleging / verzrging Psychsciale disciplines (Para)medische disciplines De psychsciale en (para)medische disciplines kunnen uit het expertisecentrum betrkken wrden. Kenmerken Accent p wnen 24-uurs zrg Interne gerichtheid Buwkundige aspecten De pzet is afhankelijk van de delgrep. Vr cliënten met smatische prblematiek wrdt vral gedacht aan geclusterde individuele appartementen. Vr cliënten met psychgeriatrische prblematiek geldt eveneens een clustering

19 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 15 van appartementen, maar met gebruik van grepsruimten (kleinschalig afdelingswnen). 2.5 Bedrijfsmatige pzet Het Tweedelijnszrg-centrum bevindt zich ng in een cnceptueel stadium. Tch zijn p basis van het vrafgaande uitspraken mgelijk ver uitgangspunten f principes die kunnen wrden gehanteerd bij de bedrijfsmatige pzet ervan. Wel f niet clusteren van functies Eén van de eerste vragen die zich vrdet bij het pzetten van een Tweedelijnszrg-centrum is f de functies geclusterd wrden in één gebuw. Keuzes hierin hebben een inhudelijke grndslag, maar k een bedrijfsecnmische. Mgelijke rdeningsprincipes vr clustering van functies zijn: Het al dan niet aanwezig zijn van de verblijfsfunctie Het expertisecentrum is (in principe) de enige functie znder verblijf; indien tch behefte bestaat aan krtdurend verblijf ten beheve van bijvrbeeld bservatie, zu gebruik kunnen wrden gemaakt van capaciteit in het verpleeghtel; een link tussen expertisecentrum en verpleeghtel ligt dan vr de hand De kenmerken van de functies Gezien de interne versus externe gerichtheid, het verschil in dynamiek en sfeer en het accent p wnen versus behandeling, ligt een kppeling tussen het expertisecentrum en het verpleeghtel meer vr de hand dan een kppeling van een van deze twee functies aan de wnfunctie Het fysieke vrkmen Bij het expertisecentrum is er vral behefte aan kantr- en behandelruimte; bij het verpleeghtel en de wnfunctie is er sprake van een verblijfsfunctie; als gevlg van deze verblijfsfunctie is het type vastged waaraan behefte is anders en kan een cmbinatie van verblijfsfuncties kstenefficiënter zijn; bijkmend vrdeel is dat bij verandering van behefte geschven kan wrden met capaciteit; dit verkleint de risic s die gepaard gaan met het vraf inschatten van de bendigde capaciteit De schaalgrtte De functies expertisecentrum, verpleeghtel en wnen kennen (naar waarschijnlijkheid) een afnemende flexibiliteit ten aanzien van de schaalgrtte; het expertisecentrum kan snel p veranderingen inspelen, en kan vanuit die ptiek stand alne wrden gerealiseerd. Vr het verpleeghtel en het wnen kunnen bij cmbinatie van functies schaalvrdelen tellen: de ksten per cliënt nemen bij een tenemende schaalgrtte in de regel af (tt een zekere mvang) De aard van de werkzaamheden

20 16 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK Bij het verpleeghtel en het wnen ligt de nadruk p 24-uurs verzrging en verpleging, en z ndig inzet van deskundigheid vanuit het expertisecentrum; vanuit het waarbrgen van de 24-uurs zrg zu een cmbinatie van verpleeghtel en wnen een ptie zijn De aard van de prblematiek Dit betreft met name een nderscheid binnen de wnfunctie: de wnvrm vr smatiek is een andere (zelfstandige appartementen) dan die vr de psychgeriatrie (kleinschalig afdelingswnen); de wnvrm smatiek heeft meer vereenkmst met het verpleeghtel De keuze vr één f meerdere rdeningsprincipes hangt af van de situatie f de mgelijkheden ter plaatse (aanwezige lcaties, vrmgeving functies, samenwerking). Financieringsbrnnen Vr de financiering van het Tweedelijnszrg-centrum kan gedacht wrden aan het ttale spectrum dat mgelijkheden biedt: het eerste, tweede f derde cmpartiment van het zrgfinancieringsstelsel (AWBZ, de ziektenkstenverzekeringen f aanvullende verzekeringen en particuliere bekstiging). Vr de nderscheiden functies zijn er verschillende mgelijkheden: Expertisecentrum: AWBZ, ziektenkstenverzekering, aanvullende verzekering/private bekstiging Verpleeghtel: AWBZ, ziektenkstenverzekering, aanvullende verzekering/private bekstiging Wnen met bijzndere zrg: AWBZ f AWBZ in cmbinatie met vlkshuisvesting (scheiden van wnen en zrg); er kunnen k luxere varianten wrden ntwikkeld die privaat bekstigd wrden Naar verwachting zal het merendeel van de functies nder de bekstiging van de AWBZ vallen. Tarifering Over de tarieven van de functies zal nderhandeld meten wrden met ziektenkstenverzekeraars. Vr een deel zijn de functies van het Tweedelijnszrgcentrum nieuw in vergelijking met de huidige verpleeghuisfuncties, dus gelden er ng geen tarieven. Het gaat vr een deel m andere functies, maar k m andere werkwijzen en andere expertise. Vr het vaststellen van een tarief zijn bepalend: De inhud van de functie De vereiste deskundigheid De bendigde verhead De bendigde zrginfrastructuur

21 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 17 Vr het verpleeghtel is tarifering sterk afhankelijk van delgrepen die gezien wrden; rnd bijvrbeeld strke units en revalidatie van cliënten na rthpedische ingrepen zijn dr veel zrgkantren afspraken gemaakt en geldt een pslag bven het reguliere verpleeghuistarief. Als gedacht wrdt aan de inzet van mbiele teams vanuit het expertisecentrum zijn eveneens reisksten en reistijd aan de rde. Cmmerciële mgelijkheden De functies binnen het Tweedelijnszrg-centrum lenen zich k vr cmmerciële explitatie, zeker wanneer er luxe varianten wrden ntwikkeld. Deze mgelijkheid ligt er vral vr het verpleeghtel en wnen met bijzndere zrg. De luxere varianten kunnen buwkundig zijn f betrekking hebben p de dienstverlening. Bij buwkundige luxe kan men denken aan grtere kamers met eventueel een verblijfsptie vr relaties van de cliënt, een eigen kitchenette in het verpleeghtel et cetera. Aanvullende dienstverlening kan individueel gericht zijn (bijvrbeeld meer keuzemgelijkheden ten aanzien van eten en drinken, bdschappenservice) f algemeen (bijvrbeeld een kapper, biblitheek, (blemen)winkel). Deze functies vereisen wel een bepaalde schaalgrtte m financieel levensvatbaar te kunnen zijn. Dit zal afhangen van de mvang van het verpleeghtel / de wnfunctie en mgelijkheden vr deze winkels tt afzet buiten het centrum. In het expertisecentrum kunnen bijvrbeeld advies, schling en een secnd pinin cmmercieel wrden aangebden. Naar verwachting, p basis van de plannen van de instellingen, zal het cmmerciële aanbd van het Tweedelijnszrg-centrum in de praktijk beperkt zijn. Investeringsksten Naast ksten die samenhangen met de (m)vrming van de fysieke mgeving met gedacht wrden aan ksten die samenhangen met het verhgen van de expertise en het pbuwen van een netwerk vr en rnd cliëntenstrmen (marketing, cliëntendssiers, ICT). Ok de ksten die een rganisatie met maken vr de mslag van de huidige naar de nieuwe vrm kunnen hiernder wrden geschaard. Risic s Eén van de bedrijfsmatige risic s betreft de kleinschaligheid van functies, wanneer deze stand alne wrden gerealiseerd. Dit is vral het geval als 24-uurs zrg gebden wrdt. Een kleinschalige wnvrm bijvrbeeld vr minder dan vijf cliënten is naar verhuding erg duur wanneer 24-uurs zrg gerealiseerd dient te wrden znder dat er kan wrden aangeleund bij andere vrzieningen. Organisatie

22 18 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK Vr de rganisatie van een Tweedelijnszrg-centrum is een aantal punten te nemen waarmee rekening gehuden dient te wrden: Er is een verlap tussen de verschillende nderdelen vr wat betreft de aan te bieden zrgfuncties (zie k bij invulling van het Tweedelijnszrg-centrum); Dat betekent dat een aantal disciplines flexibel ingezet kan wrden ten beheve van alle nderdelen van het Tweedelijnszrg-centrum; vr de disciplines kan gedacht wrden aan een rganisatievrm waarbij zij nderdeel vrmen van het team / de teams van het betreffende nderdeel, en daarnaast vakgrepsgewijs gerganiseerd zijn (matrix); tevens is daarbij aan de rde f er gewerkt wrdt met een centrale f een decentrale rganisatie De specifieke kenmerken van elk afznderlijke functie (expertisecentrum, verpleeghtel, wnvrm) stellen verschillende eisen aan de rganisatie van de zrg en vragen derhalve m een eigen rganisatievrm; het expertisecentrum heeft een ambulante functie; dit vereist een wezenlijk andere rganisatie dan intramurale functies (t.a.v. capaciteitsplanning, flexibiliteit, manier van [samen]werken) Wanneer vr kleinschalige eenheden wrdt gekzen, met ged wrden bekeken p welke wijze de 24-uurs cntinuïteit kan wrden gewaarbrgd Het cncept Tweedelijnszrg-centrum gaat uit van een andere manier van werken en een andere uitstraling dan die in en van het huidige verpleeghuis (vraaggestuurd, flexibel, meer risic s) 2.6 Strategische aspecten De keuze tt en het daadwerkelijk mvrmen van een verpleeghuis naar een Tweedelijnszrg-centrum is een ingrijpende, cmplexe ntwikkeling waarbij zwel externe als interne strategische aspecten aan de rde zijn. In hfdlijnen gaat het m: Extern Bepalen welke de strategisch relevante partijen zijn: andere aanbieders in de eerste en tweede lijn, zrgkantr, gemeente, prvincie, wningcrpratie; p landelijk niveau: VWS, CTG, CBZ, CVZ Psitinering in de markt: he ziet vraag en aanbd in de regi eruit; welke verschuiving van functies is vrzien in de regi met de ntwikkeling van een Tweedelijnszrg-centrum; wie vert de regie; afstemming met de ntwikkelingen in de eerste lijn; welke psitie neemt de betreffende rganisatie als Tweedelijnszrg-centrum in; wat is de verhuding tt andere aanbieders Samenwerken f cncurreren: afstemmen met mgeving en bijvrbeeld afspraken maken ver taakspecialisatie f eigen plan trekken? Zijn er

23 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK 19 taakspecialisaties wenselijk in de regi f dienen bepaalde functies bvenreginaal te wrden aangebden? He kmt een verdeling tt stand? Marketing: een (deels) nieuw prduct met nder de aandacht wrden gebracht van mgelijke afnemers (cliënten, vrzieningen in eerste lijn en tweede lijn, reginaal niveau) (Verder) pbuwen externe cntacten en netwerken (eerste lijn, tweede lijn, reginaal niveau) Op brancheniveau: herrdening van de sectr (er zullen, uitgaande van de kengetallen, minder Tweedelijnszrg-centra zijn dan huidige verpleeghuizen) Intern Nadere inhudelijke uitwerking van het cncept: bepalen van delgrepen, functies en deskundigheid Persnele cnsequenties: vr een deel andere deskundigheden en vaardigheden ndig Gebuwelijk: keuzes maken m.b.t. het gebuw/de gebuwen Bedrijfsmatige cnsequenties van de verandering in functies Veranderingsprces: creëren van draagvlak; zrgvuldige prcesgang, terwijl de huidige zrgverlening drgaat; mtivatie medewerkers Cultuurmslag: andere inhud en werkwijze; meer externe gerichtheid, vral bij expertisecentrum en verpleeghtel; servicegerichtheid; ndernemersgeest Lgistieke veranderingen drveren: met name bij het expertisecentrum: ambulant werken Organisatie: z ndig aanpassen rganisatiestructuur (in verband met verschillende functies met eigen kenmerken) 2.7 Cnclusie In dit nderzek is het algemene cncept van het Tweedelijnszrg-centrum getetst aan de plannen van vijf rganisaties. Gecncludeerd kan wrden dat het cncept ged herkenbaar en tepasbaar is in de praktijk, zwel bij instellingen die vanaf het begin bij de cncept-ntwikkeling betrkken zijn geweest, als bij instellingen die eerst hun eigen plan hebben gemaakt en p basis van dat plan hebben deelgenmen in dit nderzek. Het cncept biedt mgelijkheden tt een flexibele uitwerking; in de praktijk van de instellingen wrdt een gevarieerde uitwerking vrzien (zie bijlage). Aan de hand van de plannen van de rganisaties is het cncept verder ingevuld, de resultaten hiervan zijn te lezen in dit hfdstuk. Op diverse thema s is ng verdere uitwerking mgelijk en gewenst, bijvrbeeld: Kwaliteitseisen aan de functies van het Tweedelijnszrg-centrum

24 20 VAN CONCEPT NAAR PRAKTIJK Cndities waarnder het cncept in de praktijk kan wrden gerealiseerd Bedrijfsmatige uitwerking Strategische aspecten Transfrmatieprces Prfilering van het cncept: zwel p landelijk niveau (cndities creëren) als bij instellingen die een Tweedelijnszrg-centrum kunnen vrmen en bij de delgrepen van het Tweedelijnszrg-centrum

25 BIJLAGE 1 21 Bijlage 1 Vraf De rapprtage Tweedelijnszrg-centrum: van cncept naar praktijk is gebaseerd p plannen van instellingen m de mslag te maken van hun verpleeghuis / verpleeghuizen naar een Tweedelijnszrg-centrum. Omdat iedere situatie specifieke kenmerken heeft, verschilt de daadwerkelijke vrmgeving bij de rganisaties. Om een beeld te geven van die verschillende uitwerkingen, wrden in deze bijlage in hfdlijn de plannen van de deelnemende rganisaties weergegeven. Daarmee biedt deze bijlage een beeld he het cncept van het Tweedelijnszrg-centrum in de praktijk uitwerking kan krijgen. De inhudelijke uitwerking dr de rganisaties kmt veelal vereen en is terug te lezen in de rapprtage. Plan p hfdlijnen van de deelnemende instellingen Fntis Amsterdam: Specialistische expertisecentra in een grte stad Fntis bestaat uit drie verpleeghuizen en zes verzrgingshuizen, verspreid dr Amsterdam. Capaciteit van de verpleeghuizen: resp. 128, 168, 288 plaatsen. Kenmerken verzrgingsgebied Grte stad Omvang huidig verzrgingsgebied niet eenduidig, beslaat delen van de stad Ontgrijzing : krimpende markt; pas na 2020 tenemend aantal 75+-ers Veel en verschillende (grte) zrgaanbieders Plan p hfdlijnen Bestaande verpleeghuizen transfrmeren tt expertisecentra. Elk centrum biedt: Basiszrg (psychgeriatrie en smatiek) Expertisecentrum t.b.v. specifieke delgrepen Omdat de wijken in Amsterdam sterk verschillen, wrdt gekzen vr het handhaven van basiszrg (verpleeghuiszrg) in ieder verpleeghuis. Daarnaast

26 22 BIJLAGE 1 wrdt gekzen vr een specialisatie per centrum, met een (bven)reginale functie. Met de specialisaties wrdt vrtgebuwd p de specifieke deskundigheid die reeds bestaat binnen elk van de verpleeghuizen. Het expertisecentrum is uitgangspunt, eventueel wrden in het verlengde van de specialisatie de functies tijdelijk verblijf (verpleeghtel) en wnen met bijzndere zrg ntwikkeld. De huidige gebuwen blijven bestaan en wrden mgevrmd tt expertisecentra. Gedeeltelijk behud van bestaande capaciteit wrdt nagestreefd. KVV Rtterdam (regi Ost): Tweedelijnszrg-centrum in een grte stad De KVV regi Ost wrdt gevrmd dr een verpleeghuis en twee zrgcentra. Kenmerken verzrgingsgebied Grte stad Omvang huidig verzrgingsgebied: Vr verpleeghtel en expertisecentrum: inwners Vr wnen met bijzndere zrg: inwners Tijdelijke ntgrijzing, na 2015 tenemende vergrijzing; verkleuring bevlking: Veel en verschillende (grte) zrgaanbieders Plan p hfdlijnen Het verpleeghuis en reactiveringscentrum Antnius IJsselmnde zal p krte termijn geslpt en nieuw gebuwd wrden. Dit nieuwe verpleeghuis wrdt pgezet vlgens het cncept van het Tweedelijnszrg-centrum, met de functies expertisecentrum, verpleeghtel en wnen met bijzndere zrg. Het verpleeghtel heeft drie bvenreginale specialisaties, gericht p specifieke delgrepen. Deze specialistische functies zijn nu k aanwezig en zullen in het nieuwe cncept wrden uitgebuwd. Het Tweedelijnszrg-centrum wrdt p de lcatie van het huidige verpleeghuis gebuwd. Hierin wrden alle functies gerealiseerd (clustering van de functies). Handhaving van de bestaande capaciteit is het uitgangspunt, vr een deel wrdt deze mgezet in extramurale wnvrmen p de lcatie. Palet Leeuwarden: Centra vr intensieve zrg in een middelgrte stad Palet wrdt gevrmd dr een verpleeghuis (156 plaatsen) en zeven verzrgingshuizen. Kenmerken verzrgingsgebied Middelgrte stad plus twee kleinere gemeenten

27 BIJLAGE 1 23 Omvang huidig verzrgingsgebied: ruim inwners Eerst beperkte afname, later sterk greiend aantal 75-plussers: eerst stabiliserende, later greiende markt Één andere grte zrgaanbieder V&V in de stad/regi Plan p hfdlijnen Het bestaande verpleeghuis wrdt pgeheven. De huidige verpleeghuiscapaciteit wrdt grtendeels gedecentraliseerd naar de wijken en drpen, merendeels in f bij de huidige wijkzrgcentra. Er wrdt een tweedelijns zrgcentrum pgezet, bestaande uit een verpleeghtel incl. dagbehandeling, een hspice, een (wn-)centrum vr intensieve zrg vr respectievelijk psych-geriatrie en smatiek en een expertise-centrum. Op beperkt terrein is er de ambitie een expert functie te ntwikkelen. Het verpleeghtel wrdt gesitueerd in een van de bestaande wijkzrgcentra, het hspice in een histrisch stadshfje. Vr de wnfuncties wrdt ng gezcht naar een f twee lcaties, mgelijk gekppeld aan de bestaande wijkzrgcentra. Het expertise-centrum heeft een grtendeels ambulante functie t.b.v. de wijkcentra, de bvenwijkse centra en thuiswnende cliënten en zal bij een van de andere centra van Palet wrden gehuisvest. SVRZ Walcheren: Tweedelijnszrgcentrum in een plattelandsregi SVRZ Walcheren bestaat uit een verpleeghuis (120 plaatsen), een verpleeghuis dat wrdt getransfrmeerd naar kleinschalige wnvrmen en een verzrgingshuis met verpleeghuisdependance. Kenmerken verzrgingsgebied (Uitgestrekt) plattelandsgebied Omvang huidig verzrgingsgebied inwners Tename aantal 75-plussers: greimarkt Diverse zrgaanbieders Plan p hfdlijnen Een bestaand verpleeghuis wrdt getransfrmeerd tt Tweedelijnszrg-centrum met de functies als mschreven. De functies wrden generalistisch ingevuld, het verpleeghtel heeft daar bvenp één specialisatie (specialisatie die nu reeds aanwezig is). Het huidige gebuw is ng nieuw en zal wrden mgevrmd tt Tweedelijnszrgcentrum (clustering van de functies). Uitgangspunt is behud van capaciteit.

28 24 BIJLAGE 1 Zrggrep Nrd-Limburg, regi Hrst: Bvenwijks zrgcentrum in een plattelandsregi Zrggrep Nrd-Limburg regi Hrst wrdt gevrmd dr een verpleeghuis (141 plaatsen, twee verzrgingshuizen (153 plaatsen) en een Zrg aan huis-team (verpleging, verzrging en huishudelijke verzrging). Kenmerken verzrgingsgebied Klein plattelandsgebied Omvang huidig verzrgingsgebied inwners Sterke grei aantal 75-plussers: greimarkt Geen andere intramurale V&V-aanbieders Plan p hfdlijnen Het huidige verpleeghuis en het daarnaast liggende verzrgingshuis wrden afgebrken. Op deze lcatie wrdt een klein bvenwijks zrgcentrum plus zrgwningen (nieuw) gebuwd. Alle drie functies van het Tweedelijnszrgcentrum, expertisecentrum, verpleeghtel en wnen met bijzndere zrg, wrden p deze lcatie in elkaars nabijheid gerealiseerd. Er zijn geen specialisaties vrzien. De verige bestaande capaciteit van het verpleeghuis wrdt mgezet in kleinschalige vrzieningen p verschillende plaatsen in de regi (eerste lijn).

29 BIJLAGE 2 25 Bijlage 2 Prgnse & behefteraming Kengetallen 2015 Aedes-Arcares Kenniscentrum Wnen-Zrg heeft mei j.l. nieuwe kengetallen vr de behefte aan Tweedelijnszrg-centra gedefinieerd. Als tijdshrizn hierbij geldt het jaar In tabel 1 staat het vlgens deze kengetallen bendigde aanbd in Nederland als geheel en in regi s variërend in mvang - weergegeven. Het gaat hier m denkbeeldige regi s, die een perfecte afspiegeling vrmen van de Nederlandse bevlking. In werkelijkheid bestaan er grte reginale verschillen. tabel 1 Kengetallen tweedelijns zrgcentra Functies scenari 2015 NL NL ttaal Expertisecentrum vr: - PG zrg (geclusterd) PG zrg (thuis) Sm-zrg (geclusterd) Sm-zrg (thuis) Ttaal cliënten in eerste lijn Aantal expertisecentra 1 2 Verpleeghtel met: - Pstklinische bedden Hspice Pm Pm 3 Residentieel vr: Cmplexe PG Cmplexe smatiek Ttale ppulatie De reginale verschillen zijn reden m in de vertaalslag van de kengetallen naar de beheften in de regi niet alleen het ttaal aantal inwners, maar k het aantal

30 26 BIJLAGE 2 75+ers als sleutel te gebruiken. In de denkbeeldige regi van inwners zijn dit er vlgens de meest recente CBS-prgnse Demgrafische ntwikkelingen Om de kengetallen te kunnen tepassen is dr RIGO een demgrafische prgnse gemaakt van een verzrgingsgebied (in dit vrbeeld een willekeurig gebied). Op basis van beschikbare brnnen is een raming gemaakt van de huidige bevlkingssamenstelling van het verzrgingsgebied. Deze heeft als input gediend vr een dr RIGO pgestelde bevlkingsprgnse. In tabel staan de uitkmsten van deze prgnse weergegeven. tabel 2 De bevlkingsntwikkeling in een verzrgingsgebied < 45 jaar jaar jaar jaar e ttaal Specifiek van belang vr de zrgbehefte is de ntwikkeling van het aantal uderen in het verzrgingsgebied. In figuur 1 staat deze ng eens in een grafiek weergegeven. Tt 2020 neemt het aantal 75+ers in deze regi in beperkte mate te. Na dit jaartal is een sterke tename te verwachten. figuur 1 De ntwikkeling van het aantal 65 tt 75 jarigen en 75+ers in het verzrgingsgebied jaar 75 jaar e Zrgbeheften De vertaalslag van de kengetallen van het Kenniscentrum is p twee manieren uitgeverd. Bij de eerste is het ttaal aantal inwners gebruikt als vertaalsleutel. Bij de tweede is recht gedaan aan de specifieke leeftijdspbuw van de bevlking in

31 BIJLAGE 2 27 het verzrgingsgebied, en is het aantal inwners bven de 75 jaar als sleutel gebruikt. In tabel staat aangegeven heveel cliënten per functie deze methden in verschillende jaargangen pleveren. tabel 3 Het aantal cliënten naar functie vr de jaartallen 2010, 2015, 2020 en 2025 sleutel 1: ttaal aantal inwners sleutel 2: 75+ers Functies Expertisecentrum vr: - PG zrg (geclusterd) PG zrg (thuis) Sm-zrg (geclusterd) Sm-zrg (thuis) Ttaal cliënten in eerste lijn Verpleeghtel met: - Pstklinische bedden Hspice 3 Residentieel vr: - Cmplexe PG Cmplexe smatiek Ttale ppulatie

Bijlage 4. Toetsingskader ontwerp levensloopbestendig Zeist-Oost

Bijlage 4. Toetsingskader ontwerp levensloopbestendig Zeist-Oost Bijlage 4 Tetsingskader ntwerp levenslpbestendig Zeist-Ost 1. Opzet Het tetsingskader Levenslpbestendig Zeist-Ost bestaat uit een aantel nderdelen. Een algemeen deel gaat ver de levenslpbestendige wijk:

Nadere informatie

Concept format projectaanvraag

Concept format projectaanvraag Bijlage 1 Cncept frmat prjectaanvraag 1 Welke rganisatie is prjectbeheerder? 2 Welke rganisaties zijn daarnaast betrkken bij het prject: Tegelaten AWBZ-instellingen, Vastgedeigenaar: Gemeente: 3 Welk type

Nadere informatie

Cliëntprofielen sector visueel 2015

Cliëntprofielen sector visueel 2015 Cliëntprfielen sectr visueel 2015 Nr Naam prfiel Aard en mvang *) Lptijd 0 Infrmatie, advies & Vrlichting Betreft specifieke functie, niet p individuele cliënt/hulpvraag gericht, delgrep, infrmatie, advies

Nadere informatie

Programma Welzijn en Zorg. Nieuwe Zorg en Domotica

Programma Welzijn en Zorg. Nieuwe Zorg en Domotica Prgramma Welzijn en Zrg Nieuwe Zrg en Dmtica Aanleiding De mgelijkheden vr het langer zelfstandig thuis blijven wnen, meten wrden verbreed. Technlgische ntwikkelingen die zrg p afstand en het participeren

Nadere informatie

b; 13 Visiedocument Wonen, welzijn en zorg Lelystad 2015 712-023708 December 2003

b; 13 Visiedocument Wonen, welzijn en zorg Lelystad 2015 712-023708 December 2003 b; 13 712-023708 Visiedcument Wnen, welzijn en zrg Lelystad 2015 December 2003 Delstelling en afbakening visiedcument De gemeente Lelystad is een stad die zich blijft ntwikkelen. De lijn is ingezet m te

Nadere informatie

SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE SEPTEMBER 2017

SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE SEPTEMBER 2017 SOCIALE VEERKRACHT INNOVATION GAMES DEAR FUTURE 23 28 SEPTEMBER 2017 1.WAARDENKAARTEN Hiernder wrden de waardenkaarten weergegeven. Uit 24 kaarten zijn er 6 gekzen die centraal staan bij dit team en het

Nadere informatie

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1 Prjectaanvraag Versterking sciale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1. Aanleiding Eind 2012 heeft Prvinciale Staten van de prvincie Fryslân keuzes gemaakt mtrent de 'kerntakendiscussie'.

Nadere informatie

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen

Samenvatting Deelprojecten Ouderen Samen Samenvatting Deelprjecten Ouderen Samen Vughtse Ouderen aan het Wrd In januari 2007 zijn dr het Prject Ouderen Samen vier bijeenkmsten gerganiseerd waarvr alle Vughtse inwners van 55 jaar en uder waren

Nadere informatie

Verdiepend onderzoek Wmoinkoopproces

Verdiepend onderzoek Wmoinkoopproces Verdiepend nderzek Wminkpprces Kwalitatief nderzek nder 24 gemeenten Petra Ebben de Jng & Myriam Martens 1 september 2014 Disclaimer en leeswijzer Het ministerie van VWS heeft Q-Cnsult pdracht gegeven

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie

Het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Enschede;

Het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Enschede; Uitveringsbesluit Jeugdhulp Enschede 2015 Het cllege van Burgemeester en Wethuders van de gemeente Enschede; - gelet p de artikelen 2.3, 12.3, 12.4 en 19 van de Verrdening Jeugdhulp Enschede 2015, waarin

Nadere informatie

Huurdersvereniging In De Goede Woning ACTIVITEITENPLAN

Huurdersvereniging In De Goede Woning ACTIVITEITENPLAN ACTIVITEITENPLAN 2014 Activiteitenplan 2014 : INLEIDING In 1997 werd de in Zetermeer pgericht met als del het behartigen van de belangen van huurders van de cmplexen van R.K. Wningbuwstichting De Gede

Nadere informatie

Alleen m.b.t. vergoedingen pedagogisch Instemming. medewerkers (hoofdstuk 1 uit de regeling) Advies

Alleen m.b.t. vergoedingen pedagogisch Instemming. medewerkers (hoofdstuk 1 uit de regeling) Advies Satusverzicht. Cnsultatie Unitmanagers/Lcatiemanagers mei 2011 evaluatie Cnsultatie cliëntenraad Besluit Bestuursgrep 22 april 2003 OR Alleen m.b.t. vergedingen pedaggisch Instemming medewerkers (hfdstuk

Nadere informatie

Marktanalyse zorginkoop Wlz 2019

Marktanalyse zorginkoop Wlz 2019 Marktanalyse zrginkp Wlz 2019 1 Inhud Demgrafische ntwikkelingen regi WSD 2017-2040 Ontwikkelingen in intramuraal verblijf VV 2011-2017 Ontwikkelingen in intramuraal verblijf GZ 2011-2017 Ontwikkelingen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 3: Special De Wet werk en zekerheid en het inrichten van regionale vervangingscentra.

Nieuwsbrief 3: Special De Wet werk en zekerheid en het inrichten van regionale vervangingscentra. Nieuwsbrief 3: Special De Wet werk en zekerheid en het inrichten van reginale vervangingscentra. Frans Thmassen, directeur Onderwijs & Jeugd en EduStaf www.bmcimplementatie.nl De Wet werk en zekerheid

Nadere informatie

Voorstel voor deelname

Voorstel voor deelname Vrstel vr deelname Infrmatie zrgaanbieder Naam rganisatie Adres rganisatie Namen bestuurders Cntactgegevens bestuurders Naam cntactpersn Thebe Liesbslaan 2, 4813 EC te Breda Drs. R. Stam en Drs. K. Verweij

Nadere informatie

Resultaten openbare marktconsultatie. Verkoop klooster Groot Bijstervelt Gemeente Oirschot. BIZOB-2011-SK-OIR-010 CONCEPT 19 april 2012

Resultaten openbare marktconsultatie. Verkoop klooster Groot Bijstervelt Gemeente Oirschot. BIZOB-2011-SK-OIR-010 CONCEPT 19 april 2012 Resultaten penbare marktcnsultatie Verkp klster Grt Bijstervelt Gemeente Oirscht BIZOB-2011-SK-OIR-010 CONCEPT 19 april 2012 1. Inleiding 1.1 Aanleiding De gemeente Oirscht is sinds nvember 2009 eigenaar

Nadere informatie

Controleprotocol Sociaal Domein

Controleprotocol Sociaal Domein Cntrleprtcl Sciaal Dmein Cntrleprtcl vr de accuntantscntrle bij: dr de gemeenten in de regi Amersfrt* gesubsidieerde rganisaties vr Jeugdzrg en WMO dr de gemeenten in de regi Amersfrt f dr de gemeente

Nadere informatie

Regeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer

Regeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer Regeling: strategisch plan duurzame ntwikkeling werknemer Lptijd : 1 maart 2017 t/m 31 december 2018 Aanbd vr metalektrbedrijven He verandert u daadwerkelijk het gedrag en de werkwijze van teams/afdelingen

Nadere informatie

Transmuraal Programma Management

Transmuraal Programma Management Transmuraal Prgramma Management Een prpsitie van Vitha versie 1 Inhudspgave 1 Inleiding... 3 2 Transmurale behandelpraktijken... 3 2.1 Transmurale zrg nader gedefinieerd... 3 2.2 Transmurale zrg in de

Nadere informatie

Wonen met zorg in beeld. Eindrapportage van een pilotonderzoek ten behoeve van de Woonmonitor Limburg

Wonen met zorg in beeld. Eindrapportage van een pilotonderzoek ten behoeve van de Woonmonitor Limburg Wnen met zrg in beeld Eindrapprtage van een piltnderzek ten beheve van de Wnmnitr Limburg Clfn Prvincie Limburg Pstbus 5700 6202 MA Maastricht Tel.: +31 (0)43 389 99 99 Fax.: +31 (0)43 361 80 99 E-mail:

Nadere informatie

Meerjarenprogramma wonen, welzijn, zorg 2005-2015

Meerjarenprogramma wonen, welzijn, zorg 2005-2015 Meerjarenprgramma wnen, welzijn, zrg 2005-2015 6 i 7_ Cncept Z12-023711 illlpilh Opgesteld dr de gemeente in samenwerking met partijen die in Lelystad bij wnen, welzijn en zrg zijn betrkken uitwerking

Nadere informatie

Beleidsnotitie 2013-2016. 100, uw welzijns- en zorgnetwerk. Vastgesteld op 26 april 2013

Beleidsnotitie 2013-2016. 100, uw welzijns- en zorgnetwerk. Vastgesteld op 26 april 2013 Beleidsntitie 2013-2016 100, uw welzijns- en zrgnetwerk Vastgesteld p 26 april 2013 1 1 Inleiding Begin 2012 maakte 100, uw welzijns- en zrgnetwerk een drstart, na vier jaar nder de naam Zwel NN vanuit

Nadere informatie

Subsidietoetsingskader VVE gemeente Raalte 2015. Doelstelling subsidie:

Subsidietoetsingskader VVE gemeente Raalte 2015. Doelstelling subsidie: Subsidietetsingskader VVE gemeente Raalte 2015 Delstelling subsidie: Op grnd van de Wet OKE (Ontwikkelingskansen dr kwaliteit en educatie zijn gemeenten verantwrdelijk vr de Vrschlse educatie. Gemeenten

Nadere informatie

Als u een toelichting wilt geven, op één van uw antwoorden, dan kunt u dat aan het einde van de vragenlijst doen.

Als u een toelichting wilt geven, op één van uw antwoorden, dan kunt u dat aan het einde van de vragenlijst doen. VRAGENLIJST Beste mantelzrger, Deze vragenlijst is bedeld vr u. Dr het invullen van bijgaande vragenlijst krijgt u inzicht in de rzaken van uw belasting. Het maakt u bewust van uw situatie. In de vragenlijst

Nadere informatie

Wat zijn de specifieke omstandigheden van deze locatie waar, bij inpassing van de voorziening, rekening mee gehouden moet worden?

Wat zijn de specifieke omstandigheden van deze locatie waar, bij inpassing van de voorziening, rekening mee gehouden moet worden? Omgevingsscan Achtergrnd prject De gemeente Drdrecht heeft het plan pgevat de prblematiek rndm (merendeels verslaafde) dak- en thuislze mensen in haar stad aan te pakken. In dit kader heeft de gemeente

Nadere informatie

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012 Veel gestelde vragen huurbeleid 18 ktber 2012 Algemeen: 1. Waarm kmt er een nieuw huurbeleid? Een aantal ntwikkelingen heeft ervr gezrgd dat wij ns huurbeleid hebben aangepast. Deze ntwikkelingen zijn:

Nadere informatie

Rapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak

Rapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Rapprt Bekend maakt bemind Onderzek naar de bekendheid van en waardering vr het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Over het CAOP Het CAOP is hét kennis- en dienstencentrum p het gebied van arbeidszaken

Nadere informatie

Boschveld on Tour. Herijking Sociale Visie Boschveld 2015-2019

Boschveld on Tour. Herijking Sociale Visie Boschveld 2015-2019 Bschveld n Tur Herijking Sciale Visie Bschveld 2015-2019 Inleiding Vr u ligt het verslag van de herijking van de sciale visie van Bschveld vr de peride 2015 2019. In 2007 is de sciale visie van Bschveld

Nadere informatie

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver

Nadere informatie

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t D i e n s t v e r l e n i n g s d c u m e n t Ons kantr hudt zich bezig met financiële dienstverlening en heeft zich gespecialiseerd in schade- en levensverzekeringen en is daarbij actief p de zakelijkeen

Nadere informatie

WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT

WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT Adjust - Sciaal Resultaat zet in p verbinding in het Sciaal Dmein. Dat den we dr altijd g te hebben vr de mens en zijn mgeving. We hebben nze expertise

Nadere informatie

Op naar Zorgeloos Wonen in 2015! Visie op een toekomstig Zeist-Oost

Op naar Zorgeloos Wonen in 2015! Visie op een toekomstig Zeist-Oost Bijlage 2 Op naar Zrgels Wnen in 2015! Visie p een tekmstig Zeist-Ost (plaats vr kaartje van de wijk) Zeist, 29 januari 2008 1 Inleiding De gemeente Zeist en de prvincie Utrecht hebben in 2005 samen beslten

Nadere informatie

Asbestbeleidsplan. Beleid en beheer asbest

Asbestbeleidsplan. Beleid en beheer asbest Asbestbeleidsplan Beleid en beheer asbest Dcumenttitel. Asbestbeleidsplan Status. Cncept Definitief Versie. 1.1 Datum. 22-03-2014 Organisatie. Wningcrpratie Rentree Opstellers. Wningcrpratie Rentree i.s.m.

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

Gemeente Zwolle. Vraagprognose wonen, zorg, ondersteuning en voorzieningen

Gemeente Zwolle. Vraagprognose wonen, zorg, ondersteuning en voorzieningen Gemeente Zwlle Vraagprgnse wnen, zrg, ndersteuning en vrzieningen DATUM 17 nvember 2014 TITEL ONDERTITEL OPDRACHTGEVER Vraagprgnse wnen, zrg, ndersteuning en vrzieningen Gemeente Zwlle Bulevard Heuvelink

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort Helpt de GGZ? Krt verslag van de 2de infrmatiebijeenkmst ver ROM ggz 12 ktber 2010, Amersfrt Op 12 ktber zijn 50 cliënten, verwanten, leden van cliënten- en familieraden en ervaringsdeskundigen in Amersfrt

Nadere informatie

Financiering van de ouderenzorg: Wat moet de volgende Vlaamse regering minimaal voorzien?

Financiering van de ouderenzorg: Wat moet de volgende Vlaamse regering minimaal voorzien? Financiering van de uderenzrg: Wat met de vlgende Vlaamse regering minimaal vrzien? 1. Vraf De uderenzrg in Vlaanderen staat vr enrme uitdagingen. Het aantal 80-plussers in Vlaanderen greit de kmende 10

Nadere informatie

Cycloon-beleidsplan 2011 2013. Noord Nederland. Drenthe, Friesland, Groningen

Cycloon-beleidsplan 2011 2013. Noord Nederland. Drenthe, Friesland, Groningen Cycln-beleidsplan 2011 2013 Nrd Nederland Drenthe, Friesland, Grningen Auteur: Stuurgrep Cycln Datum: 1 juni 2011 Versie: 0-5 Clfn Titel: Cycln-beleidsplan 2011-2013 Auteur: Stuurgrep Cycln Nrd Nederland

Nadere informatie

grondstrategieplan maart 2014

grondstrategieplan maart 2014 grndstrategieplan maart 2014 Grndstrategieplan PARK21 De gemeente Haarlemmermeer heeft haar ambities vr de realisatie van PARK21 vastgelegd in een Masterplan. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is dat

Nadere informatie

Naam van de organisatie: Uw naam: Wat is uw functie? Tot welke sector behoort uw organisatie? Wat is de omvang van uw organisatie?

Naam van de organisatie: Uw naam: Wat is uw functie? Tot welke sector behoort uw organisatie? Wat is de omvang van uw organisatie? Naam van de rganisatie: Uw naam: Wat is uw functie? Directeur/hfd van een Academie Directeur/hfd afdeling Opleidingen Senir Learning Cnsultant/ Senir Onderwijskundige Learning cnsultant/ Onderwijskundige

Nadere informatie

Aanvraag EXPLOITATIE SPEELAUTOMATENHAL

Aanvraag EXPLOITATIE SPEELAUTOMATENHAL Aanvraag EXPLOITATIE SPEELAUTOMATENHAL Aanvraag vr het verkrijgen van een vergunning vr het expliteren van een speelautmatenhal p grnd van de Speelautmatenhalverrdening Gemeente Tilburg 2014. Aan de burgemeester

Nadere informatie

Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018

Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018 Vr- en Vregschlse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018 1. Inleiding Vr- en Vregschlse Educatie, als nderdeel van het bredere beleidsterrein nderwijsachterstandbeleid, wrdt sinds 2002 in Winterswijk vrmgegeven.

Nadere informatie

Kenneth Smit Consulting -1-

Kenneth Smit Consulting -1- Versneld en cntinu verbeteren van de perfrmance en de resultaten van uw medewerkers en rganisatie. Perfrmance en rendementsverbetering van uw rganisatie is de fcus waarp de activiteiten van Kenneth Smit

Nadere informatie

Ons kenmerk MO10/15.0006656. Datum uw brief --

Ons kenmerk MO10/15.0006656. Datum uw brief -- Beleidsntwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Krte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefn 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Pstbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum 1 september 2015

Nadere informatie

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan Handleiding Het pstellen van een diacnaal beleidsplan Versie 1.0 Generale diacnale cmmissie Datum: augustus 2015 Generale diacnale cmmissie Vendelier 51-D 3905 PC VEENENDAAL Telefn (0318) 505541 Website:

Nadere informatie

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State EVALUATIE TER STATE Marin Matthijssen, Marn van Rhee Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) juli 2005 In pdracht van Raad van State Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) Auteur: Marin Matthijssen en

Nadere informatie

Verandertrajecten voor individuele medewerkers

Verandertrajecten voor individuele medewerkers Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Verandertrajecten vr individuele medewerkers Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek

Nadere informatie

In de workshop is alleen een bijdrage geleverd met betrekking tot de theoretische onderbouwing/ het theoretisch kader van het curriculum.

In de workshop is alleen een bijdrage geleverd met betrekking tot de theoretische onderbouwing/ het theoretisch kader van het curriculum. Verslag wrkshp 1 en 2 : In de wrkshp is alleen een bijdrage geleverd met betrekking tt de theretische nderbuwing/ het theretisch kader van het curriculum. Een eerste reactie p de pzet van het curriculum:

Nadere informatie

GS brief aan Provinciale Staten

GS brief aan Provinciale Staten GS brief aan Prvinciale Staten Pstadres Prvinciehuis Pstbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-hlland.nl Datum zie verzenddatum Aan Prvinciale Staten Bijlagen 2 Onderwerp Infrmatie ver het

Nadere informatie

Wie zijn we? Kernwaarden in ons handelen zijn:

Wie zijn we? Kernwaarden in ons handelen zijn: Wie zijn we? Zrggrep Kans is een zrginstelling die ptimale zrg, begeleiding en huisvesting biedt aan zwel jngvlwassenen met psychiatrische strnissen en daarmee samenhangende gedragsprblematiek, als aan

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015 Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het

Nadere informatie

Pieter Swager/ Jos Fransen lectoraat elearning

Pieter Swager/ Jos Fransen lectoraat elearning 1 Pieter Swager/ Js Fransen lectraat elearning Scenari: 1 e deel afstudeerfase (1 e semester): schrijven nderzeksplan (vrbeeldscenari/ blauwdruk van een leerpraktijk) Vraf Onderwijskundig kader waarbinnen

Nadere informatie

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen.

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen. 1 Leefbaarheid is een belangrijk, z niet hét thema van de laatste jaren. De wnmgeving wrdt vr mensen steeds belangrijker vr de ervaren wn. Ok vanuit het perspectief van sciale chesie, veiligheid en sciaal-ecnmische

Nadere informatie

Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes

Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes Samengevat 2011 Guidea - Kenniscentrum vr Terisme en Hreca vzw Deze infrmatie werd met de grtste zrg samengesteld.

Nadere informatie

Haalbaarheidsonderzoek multifunctioneel sportpark Op basis van deze opdracht formuleert het College de volgende onderzoeksopdracht:

Haalbaarheidsonderzoek multifunctioneel sportpark Op basis van deze opdracht formuleert het College de volgende onderzoeksopdracht: Vrstel Opdracht De pdracht van de Raad aan het Cllege is het verrichten van een haalbaarheidsnderzek naar de realisatie van een multifunctineel sprtcmplex, dat centraal in de gemeente is gesitueerd en

Nadere informatie

Ambitiedocument toekomst TT Festival Assen vanaf 2019

Ambitiedocument toekomst TT Festival Assen vanaf 2019 Ambitiedcument tekmst TT Festival Assen vanaf 2019 Dr een aantal partijen is p 17 maart 2013 een Ambitiedcument tekmst TT-Festival Assen getekend. Daarin is dr de betrkkenen gefrmuleerd welke ambities

Nadere informatie

Uitvoeringsbesluit Jeugdhulp Enschede 2015

Uitvoeringsbesluit Jeugdhulp Enschede 2015 Uitveringsbesluit Jeugdhulp Enschede 2015 Het cllege van Burgemeester en Wethuders van de gemeente Enschede; - gelet p de artikelen 2.3, 12.3, 12.4 en 19 van de Verrdening Jeugdhulp Enschede 2015, waarin

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hera? De rl van de OR bij de invering van Het Nieuwe Werken De kans is grt dat er in uw rganisatie al wrdt gesprken ver de invering van Het Nieuwe Werken. En z niet, dan

Nadere informatie

Procesdocument Klankbordgroep Schakenbosch

Procesdocument Klankbordgroep Schakenbosch Prcesdcument Klankbrdgrep Schakenbsch Tijdens de klankbrdgrepvergadering van 23 juni 2010 is de afspraak gemaakt met de leden van de klankbrdgrep m duidelijkheid te geven ver het prces, de kaders, de verschillende

Nadere informatie

CVDR. Nr. CVDR348970_1. RegelingPGBjeugdhulp Gouda 2015

CVDR. Nr. CVDR348970_1. RegelingPGBjeugdhulp Gouda 2015 CVDR Officiële uitgave van Guda. Nr. CVDR348970_1 13 maart 2018 RegelingPGBjeugdhulp Guda 2015 Het cllege van burgemeester en wethuders van de gemeente Guda; gelezen het vrstel van 5 nvember 2014; Gelet

Nadere informatie

Werkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard

Werkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard Werkblad ntwikkelwijzer Guden Standaard Beeld van de leerling Vraag Opmerkingen/antwrden Actie He brengen wij nze leerlingen in beeld? (met g p telating tt gymnasiumstrm) Op welke manier maken wij ptimaal

Nadere informatie

Onderwerp: Herijking cliëntondersteuning Datum: 21 januari 2012

Onderwerp: Herijking cliëntondersteuning Datum: 21 januari 2012 Onderwerp: Herijking cliëntndersteuning Datum: 21 januari 2012 Aanleiding In de Wet Maatschappelijke Ondersteuning wrdt de verantwrdelijkheid vr een gede infrmatie, advies en cliëntndersteuning bij de

Nadere informatie

FACTSHEET SAMENWERKING COA

FACTSHEET SAMENWERKING COA FACTSHEET SAMENWERKING COA LOCATIE EN GEMEENTE VOOR JEUGDHULP AAN ASIELZOEKERSKINDEREN Factsheet samenwerking COA lcatie en gemeente vr jeugdhulp aan asielzekerskinderen INLEIDING ALGEMEEN Met de inwerkingtreding

Nadere informatie

TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS. september 2014

TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS. september 2014 TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS september 2014 INHOUD Inleiding 4 1 Del en uitvering van het tezicht 5 1.1 Wat willen we bereiken? 5 1.2 Werkwijze 5 1.3 Waarderingskader 7 2 Relatie met

Nadere informatie

Tussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor.

Tussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor. Tussenrapprtage: plan van aanpak raadsenquête grndexplitatie Duivenvrdecrridr. Enquêtecmmissie grndexplitatie Duivenvrdecrridr 16 februari 2015 Inhudspgave: 1. Inleiding 2. Organisatie 3. Verfijning nderzeksvraag

Nadere informatie

6. Opleidingskader voor de procesopleiding Informatiemanagement

6. Opleidingskader voor de procesopleiding Informatiemanagement 6. Opleidingskader vr de prcespleiding Infrmatiemanagement In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr prcessen nder Bevlkingszrg. Hiernder wrdt het pleidingskader vr

Nadere informatie

Beweeg Mee! De gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de collectieve verzekering voor de minima van de gemeente Den Haag

Beweeg Mee! De gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de collectieve verzekering voor de minima van de gemeente Den Haag Beweeg Mee! De gecmbineerde leefstijlinterventie (GLI) 1 in de cllectieve verzekering vr de minima van de gemeente Den Haag Mensen niet alleen aan het bewegen brengen, maar k aan het bewegen huden. Dat

Nadere informatie

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders AGENDAPUNT vr burgemeester en wethuders Nummer: Datum vergadering: 22-09-2009 Onderwerp: Herijking museumbeleid Steenwijkerland Cnceptbesluit: Opdracht geven vr de ntwikkeling van een nieuwe inhudelijke

Nadere informatie

Beleidsregels Hulp bij humanitaire rampen.

Beleidsregels Hulp bij humanitaire rampen. Beleidsregels Hulp bij humanitaire rampen. Inhudspgave 1. Inleiding 3 2. De eerste dagen na een ramp: riëntatie en besluitvrming 4 3. Een hulpkanaal kiezen 5 3.1 Hulpkanaal A: Ndhulp via de SHO 6 3.2 Hulpkanaal

Nadere informatie

Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland

Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kp van Nrd-Hlland Er is sprake van hgbegaafdheid, blijkens uit: Een ttale intelligentie gelijk f hger dan 130 N.B.: bij een intelligentienderzek wrdt nrmaliter

Nadere informatie

Het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Enschede;

Het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Enschede; Uitveringsbesluit Jeugdhulp Enschede 2017 Het cllege van Burgemeester en Wethuders van de gemeente Enschede; - gelet p de artikelen 2.3, 12.3 en 12.4 van de Verrdening Jeugdhulp Enschede 2017, waarin aan

Nadere informatie

De aandachtspuntenlijst

De aandachtspuntenlijst De aandachtspuntenlijst Wat is de aandachtspuntenlijst? De aandachtspuntenlijst is een verzicht van nderwerpen die aan de rde kunnen kmen tijdens een afspraak met de neurlg. Onderwerpen waarver u meer

Nadere informatie

Commissie Toekomstige Zorg Zeeland Visie op zorg in Zeeland in 2025

Commissie Toekomstige Zorg Zeeland Visie op zorg in Zeeland in 2025 Cmmissie Tekmstige Zrg Zeeland Visie p zrg in Zeeland in 2025 Visie p de zrg in Zeeland in 2025 Vrwrd De zrg in Zeeland staat al geruime tijd nder druk. De druk p de Zeeuwse zrg in brede zin met gezien

Nadere informatie

Risicomanagement in zorgbouwprojecten. Centrum Zorg en Bouw

Risicomanagement in zorgbouwprojecten. Centrum Zorg en Bouw Risicmanagement in zrgbuwprjecten Centrum Zrg en Buw Inhud Zelfscan; Rl CZB bij risicmanagement; Wat kunt u verwachten? Vraag Past uw initiatief in het strategisch huisvestingsplan van de rganisatie? Het

Nadere informatie

NOTITIE REGIONAAL REPRESSIEF DEKKINGSPLAN FASE 2 BESTUURLIJKE UITGANGSPUNTEN. 1. Inleiding

NOTITIE REGIONAAL REPRESSIEF DEKKINGSPLAN FASE 2 BESTUURLIJKE UITGANGSPUNTEN. 1. Inleiding NOTITIE REGIONAAL REPRESSIEF DEKKINGSPLAN FASE 2 BESTUURLIJKE UITGANGSPUNTEN 1. Inleiding De pdracht van het AB VrZW bij de vaststelling van het dekkingsplan fase 1 p 18 ktber 2013 luidde: nderzek de mgelijkheden

Nadere informatie

TOELICHTING KOSTEN MOZAÏEKBEHEER OPEN GRASLAND

TOELICHTING KOSTEN MOZAÏEKBEHEER OPEN GRASLAND STICHTING COLLECTIEF AGRARISCH NATUURBEHEER SCAN TOELICHTING KOSTEN MOZAÏEKBEHEER OPEN GRASLAND BESCHRIJVING De ksten mzaïekbeheer zijn een vergeding vr de ksten die p bedrijfsniveau gemaakt wrden vr het

Nadere informatie

Beleidsplan 2014 tot en met 2016

Beleidsplan 2014 tot en met 2016 Blessed Generatin Nederland Falkejacht 25 9254 EJ Hurdegaryp Beleidsplan 2014 tt en met 2016 Blessed Generatin Nederland (0511) 47 21 37 - www.blessedgeneratin.nl - inf@blessedgeneratin.nl KvK 01100560

Nadere informatie

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten Inleiding Stichting Kwaliteit in Basis GGZ gelft dat de mentale zrg in Nederland

Nadere informatie

Wie zijn we? Brochure Zorggroep Kans

Wie zijn we? Brochure Zorggroep Kans Wie zijn we? Zrggrep KANS is een zrginstelling die ptimale zrg, begeleiding en huisvesting biedt aan zwel jngvlwassenen met psychiatrische strnissen en daarmee samenhangende gedragsprblematiek, als aan

Nadere informatie

Uitstroomprofiel opleiding Klinisch Informatica September 2014

Uitstroomprofiel opleiding Klinisch Informatica September 2014 Uitstrmprfiel pleiding Klinisch Infrmatica 1 Inleiding Dit uitstrmprfiel sluit aan p het berepsprfiel van de klinisch infrmaticus. Het berepsprfiel beschrijft evenwel de ttale breedte van het veld van

Nadere informatie

Communicatieplan eindopdracht PD

Communicatieplan eindopdracht PD Cmmunicatieplan eindpdracht PD Een nieuwe identiteit Renée Krpraal, Patrick van Bxtel en Michel Janse INHOUDSOPGAVE Pagina 2 Pagina 3 Pagina 4 Pagina 5 Pagina 6 Pagina 8 Pagina 10 Pagina 11 Pagina 12 Pagina

Nadere informatie

Hieronder wordt de plaats van het informatieproduct integraal operationeel plan weergegeven in het stroomschema evenementenveiligheid.

Hieronder wordt de plaats van het informatieproduct integraal operationeel plan weergegeven in het stroomschema evenementenveiligheid. Hiernder wrdt de plaats van het infrmatieprduct integraal peratineel plan weergegeven in het strmschema evenementenveiligheid. In het integraal peratineel plan wrden de te treffen maatregelen en vrzieningen

Nadere informatie

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg MedewerkerMnitr Benchmark in de Zrg Telichting pzet vragenlijst en invulinstructies U heeft een inlgcde ntvangen per brief f per e-mail. Mcht u geen inlgcde ntvangen hebben, dan kunt u terecht bij de benchmarkcördinatr

Nadere informatie

Matching Needs and Services (MNS) Leonieke Boendermaker /NIZW Jeugd www.jeugdzorg.nl

Matching Needs and Services (MNS) Leonieke Boendermaker /NIZW Jeugd www.jeugdzorg.nl Matching Needs and Services (MNS) Lenieke Bendermaker /NIZW Jeugd www.jeugdzrg.nl Vraag en aanbd: wanneer? Een grte zrg-aanbieder met een meerjaren plan pstellen vr de rganisatie. Welke kant met het p?

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

Ruimtelijke toekomstvisie dorp (discussiestuk)

Ruimtelijke toekomstvisie dorp (discussiestuk) Ruimtelijke tekmstvisie drp (discussiestuk) Waarm dit vrstel De behefte aan een tekmstvisie vr de verdere ruimtelijke ntwikkeling van ns drp is ntstaan naar aanleiding van de bijeenkmsten met bewners ver

Nadere informatie

Wijksteunpunten gemeente Nuth een verreikende verrijking

Wijksteunpunten gemeente Nuth een verreikende verrijking Wijksteunpunten gemeente Nuth een verreikende verrijking Gemeente Nuth Afdeling Welzijn/Burgerzaken 16-11-2007 WZ/HNX/6100/WMO/werkdcumenten 0. Inhudspgave Hfdstuk Titel pagina 0 Inhudspgave 1 1 Inleiding

Nadere informatie

Dit meerjarenprogramma is opgesteld onder regie van de gemeente in samenwerking met ruim 20 direct betrokken partijen.

Dit meerjarenprogramma is opgesteld onder regie van de gemeente in samenwerking met ruim 20 direct betrokken partijen. r t x > \ y 2005" 2015 Dit meerjarenprgramma is pgesteld nder regie van de gemeente in samenwerking met ruim 20 direct betrkken partijen. Verkrijgbaar, zlang de vrraad strekt, bij Gemeente Lelystad Sectr

Nadere informatie

HOE WERKT HET INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC)?

HOE WERKT HET INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC)? HOE WERKT HET INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC)? Wat is IPCC en wat is het niet? Het Intergvernmental Panel n Climate Change van de VN is pgericht dr de Wrld Metelgical Organizatin ( WMO)

Nadere informatie

Toelichting bij het document opnameverklaring bij opname in een psychiatrisch ziekenhuis

Toelichting bij het document opnameverklaring bij opname in een psychiatrisch ziekenhuis 72095942000 VZW Psych. Centrum Caritas Caritasstraat 76 9090 MELLE Telichting bij het dcument pnameverklaring bij pname in een psychiatrisch ziekenhuis U kan als patiënt een aantal keuzes in verband met

Nadere informatie

Situatie: Aanzet casebeschrijving Molenwaard. Inleiding

Situatie: Aanzet casebeschrijving Molenwaard. Inleiding Aanzet casebeschrijving Mlenwaard Situatie: Inleiding In het nrden van de Alblasserwaard, nder de rk van de gemeente Rtterdam, ligt de gemeente Mlenwaard. Een gemeente die zich kenmerkt dr uitgestrekte

Nadere informatie

g e m e e n t e M O N T F O O R T

g e m e e n t e M O N T F O O R T M O N F O O R SCHRIFELIJKE VRAGEN AAN HE COLLEGE Nr. 2015-02 Datum: 12 januari 2015 Naam vragensteller: Niclet Rrije en Anne-Marie van de Pll Vraag gericht aan: Wethuder Vlaar Onderwerp: Besluit maatschappelijke

Nadere informatie

Oproep erkenning en subsidiëring van groepsgericht aanbod. opvoedingsondersteuning door vrijwilligers

Oproep erkenning en subsidiëring van groepsgericht aanbod. opvoedingsondersteuning door vrijwilligers Oprep erkenning en subsidiëring van grepsgericht aanbd pvedingsndersteuning dr vrijwilligers In het kader van het versterken van aanbd pvedingsndersteuning in de Huizen van het Kind lanceert Kind en Gezin

Nadere informatie

Notitie Evaluatie Dienstverlening en Financiën Antwoord

Notitie Evaluatie Dienstverlening en Financiën Antwoord Ntitie Evaluatie Dienstverlening en Financiën Antwrd 0. Inleiding In 2006 is de gemeente Amsterdam gestart met het aanbieden van 1 telefnnummer vr het beantwrden van vragen van burgers en ndernemers, namelijk

Nadere informatie

- Bedrijfsvermeldingen, Key-accounts & andere advertentiemogelijkheden -

- Bedrijfsvermeldingen, Key-accounts & andere advertentiemogelijkheden - - Bedrijfsvermeldingen, Key-accunts & andere advertentiemgelijkheden - Dr: VvE Media B.V. Versie: 2.1 Datum: 7 mei 2015 Cntactpersn: Dhr. R.H.P. van der Vssen inf@nederlandvve.nl www.nederlandvve.nl ABN

Nadere informatie

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in

Nadere informatie