Uitgeverij Schoolsupport

Transcriptie

1 Belangstellingscentrum: Wauw, wat een dag Activiteit 5: WAUW, WAT EEN DAG [Muzisch taalgebruik] Klemtoon: een dag beter leren kennen, inzicht verwerven in dagverloop en dagindeling Organisatie: klassikale aanbreng en nadien zelfstandig spelen Leeftijd: +5-jarigen Benodigdheden: de dagklok van de klas s Morgens vroeg opgestaan, om dan na een flink ontbijtje naar school te gaan. Eerst doe ik nog een plasje en netjes in de rij stap ik naar mijn klasje. Even in de kring kijken, iets knutselen, zingen, spelen, nog wat praten en de juf houdt alles in de gaten. s Middags goed gaan eten, ben ik niets vergeten. We kunnen nu gymmen, kijken poppenkast of spelen nee, we zullen ons hier niet vervelen. 17

2 Dan gaan we naar huis, mogen nog even voor de buis. Vlug nog een fris bad, voor één dag is dit wel wat. Nu, hop in bed en slapen want ik zit hier al te gapen. ERVARINGSSITUATIE IN DE FOCUS - ontwikkelingsondersteunend leren, - zelfstandig spelen. Dit vers kan de leerkracht het best in het begin van de week aanbrengen. Het leent zich heel goed om te dramatiseren. Door de inhoud veel te mogen spelen, zullen de kleuters dit vers gemakkelijker opnemen. Kennis en ervaringen over de dagindeling en het dagverloop worden gemakkelijker geïntegreerd. Zorg ervoor dat kleuters veel kansen krijgen om hun eigen gevoelens te verwoorden bij wat er allemaal gebeurt. Besteed ook ruim de tijd aan het visualiseren van de dagindeling en het dagverloop. Maak daarbij gebruik van de dagklok van de klas. DOMINANTE ONTWIKKELINGSASPECTEN - positieve ingesteldheid: plezier beleven (6) en betrokken zijn (13); - emotionele ontwikkeling: gevoelens bij zichzelf en bij anderen herkennen (15); - sociale ontwikkeling: rollen spelen (19); - muzische ontwikkeling: muzisch omgaan met spelend uitbeelden (43); - denkontwikkeling: kennis en ervaringen integreren (63) en inzichten verwerven over de tijd (67); - taalontwikkeling: ervaringen verwoorden (71). ONTWIKKELINGSDOELEN MUZISCHE VORMING - eigen belevenissen, ervaringen, gedachten, gevoelens en handelingen verwoorden (3.1); - zich inleven in personages en dingen uit de omgeving en deze uitbeelden (3.2). ANDERE MOGELIJKE ERVARINGSSITUATIES VOOR DEZE EN VOLGENDE ACTIVITEIT - taal en wero: aanbrengen dagklok of daglijn (kleuters verwoorden wat ze daarop zien en vertellen over hun eigen ervaringen; duid telkens aan waar ze zich op een bepaald moment van de dag bevinden op de dagklok; hoe 18

3 ouder de kleuters, hoe meer onderverdelingen in het dagverloop); - taal: in een spelsituatie toont de leidster verschillende voorwerpen, die de kleuters moeten situeren in hun dagverloop (een boekentas, een doosje melk, een slaapkleed, de handdoek...). Activiteit 6: TRINGGGGGGGGG, OPSTAAN [Muzisch taalgebruik] Klemtoon: inzicht in tijd: dag en nacht; thuis afscheid nemen om naar school te gaan Organisatie: klassikaal Leeftijd: +4-jarigen Benodigdheden: wekker of bel Tring, opstaan, opstaan t is tijd om naar school te gaan. Eerst je goed wassen, dan even de tijd nemen om te plassen nu nog een boterham eten, ben ik echt niets vergeten? Dag mama, dag papa, dag broer en zus, k moet nu naar de juf, hier... smak... elk nog een kus. ERVARINGSSITUATIE IN DE FOCUS - zelfstandig spelen, - ontwikkelingsondersteunend leren. Met dit vers kan je kleuters, die problemen hebben om thuis afscheid te nemen als ze naar school moeten, een steuntje geven. Je kan het vers het best in het begin van het B.C. aanbrengen en dan geregeld herhalen om kleuters, op een speelse manier, te leren omgaan met de gevoelens van afscheid nemen. De leerkracht of een kleuter rinkelt met de bel. Alle kleuters worden wakker. De leerkracht draagt het vers voor. Later doen de kleuters mee. Telkens het vers eindigt, valt iedereen terug in slaap. Laat de kleuters de inhoud vaak dramatiseren: opstaan, wassen, eten, boekentas nemen, afscheidskus, handje zwaaien 19

4 DOMINANTE ONTWIKKELINGSASPECTEN - positieve ingesteldheid: plezier beleven (6) en betrokken zijn (13); - emotionele ontwikkeling: gevoelens bij zichzelf en bij anderen herkennen (15) en gevoelens uitdrukken en verwerken (16); - sociale ontwikkeling: rollen spelen (19); - muzische ontwikkeling: muzisch omgaan met spelend uitbeelden (43); - denkontwikkeling: kennis en ervaringen integreren (63) en inzichten verwerven over de tijd (67); - taalontwikkeling: ervaringen verwoorden (71). ONTWIKKELINGSDOELEN MUZISCHE VORMING - waargenomen klanken omzetten in beweging (4.4); - eigen belevenissen, ervaringen, gedachten, gevoelens en handelingen verwoorden (3.1); - zich inleven in personages en dingen uit de omgeving en deze uitbeelden (3.2). Activiteit 7: SPINNENWEB [Beeldopvoeding] Klemtoon: al spelend met nagelplankjes en elastiekjes voorbereidend schrijven Organisatie: klassikaal aanbrengen en nadien in groepjes uitvoeren op basis van het boek Mijn eerste spinnenweb Leeftijd en groepssamenstelling: +4-jarigen kunnen vrij experimenteren en de + 5-jarigen werken met gerichte opdrachten Benodigdheden: 4 plankjes met elk negen nageltjes, 3 per 3 op elk plankje aangebracht én elastiekjes in 4 of meer verschillende kleuren ERVARINGSSITUATIE IN DE FOCUS - zelfstandig spelen, - explorerend beleven, - ontwikkelingsondersteunend leren. De plankjes en de elastiekjes worden getoond. De kleuters bespreken klassikaal wat ze er allemaal mee kunnen doen. Interactief kunnen een paar mogelijkheden worden geïllustreerd. Daarna mogen de kleuters vrij experimenteren. 20

5 Wanneer er met het boek Mijn eerste spinnenweb wordt gewerkt, kan je de oudsten laten werken met opdrachtkaarten. Daarop staan telkens de negen nagelpunten afgebeeld en zijn er vormen en letters getekend met de elastiekjes. Dat gebeurt eerst in éénzelfde kleur, nadien met verschillende kleuren. De kleuters voeren die modellen zelf uit op hun plankje. DOMINANTE ONTWIKKELINGSASPECTEN - positieve ingesteldheid: nieuwsgierig zijn (11) en initiatief nemen (12); - motorische ontwikkeling: kleinmotorisch bewegen (45); - zintuiglijke ontwikkeling: nauwkeurig waarnemen (54) en intens kijken (55); - denkontwikkeling: kennis en ervaringen structureren (61) en inzichten verwerven over de ruimte (66); - ontwikkeling van de zelfsturing: een taak begrijpen, aanvatten, volhouden en afwerken (82), problemen oplossingsgericht aanpakken (83) en aandachtig en geconcentreerd bezig zijn (85). ONTWIKKELINGSDOELEN MUZISCHE VORMING - visuele waarneming en beeldend geheugen versterken en vergroten door beeldelementen te herkennen (1.1); - materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren (1.2). ANDERE MOGELIJKE ERVARINGSSITUATIES - muzo: op een nagelbordje met touw of draad een knutselwerkje maken voor oma of opa, voorbereidend schrijven op papier waarop de negen nagelkopjes al zijn aangebracht, vormen of figuren natekenen of later zelf ontwerpen. Activiteit 8: OPGERUIMD, STAAT NETJES [Muzikale Opvoeding] Klemtoon: rommel en schoonmaken Organisatie: klassikaal en bij afsluiten van een vrij spel Leeftijd en groepssamenstelling: +2,5-jarigen Benodigdheden: een muziekinstrument om de aandacht mee te trekken (handtrom of schellenstok) 21

6 ROM-BOM, ROM-BOM, kom- kom- kom-kom- kom, al- les aan de kant, dan wordt het hier ple- zant. RING-RING, ring-ring, vlug al- le- maal in de kring! ERVARINGSSITUATIES IN DE FOCUS - zelfstandig spelen, - ontwikkelingsondersteunend leren, - ontmoeten. Breng het lied eerst klassikaal aan met het instrument dat je erbij koos. Op die manier leren de kinderen beide muzikale signalen, zowel het lied als het instrument, kennen als een teken dat er dient opgeruimd te worden. De leerkracht gaat dan in de komende dagen met het muziekinstrument al zingend rond in de verschillende speelhoeken van de klas waar kinderen moeten opruimen. Na enkele dagen herkennen de kleuters het opruimlied en beginnen ze wellicht spontaan op te ruimen. Na een week zingen de meeste kleuters zeker mee. Wanneer het lied gekend is, kan de leerkracht een kleuter het lied laten zingen, terwijl een tweede kleuter het muziekinstrument bespeelt. DOMINANTE ONTWIKKELINGSASPECTEN - positieve ingesteldheid: initiatief nemen (12) en betrokken zijn (13); - sociale ontwikkeling: samenwerken(21); - morele ontwikkeling: ervaren wat zinvol, mooi, goed, waar is (23), regels en afspraken naleven en waarderen (24) en willen beantwoorden aan de verwachtingen van vertrouwde volwassenen (26); - muzische ontwikkeling: muzisch omgaan met geluiden en muziek (40). 22

7 ONTWIKKELINGSDOELEN MUZISCHE VORMING - signalen, functie en sfeer van beluisterde muziek of liedjes ervaren en herkennen, en alleen of in groep reproduceren (2.3); - waargenomen klanken omzetten in beweging (4.4). ANDERE MOGELIJKE ERVARINGSSITUATIES - taal: een verhaal vertellen over rommel; - wiskunde: tijdens een logispel, speelgoed of blokken sorteren naar soort of naar vorm; - muzo: het opruimlied begeleiden met verschillende instrumenten. BOEKENTIPS BIJ DIT BELANGSTELLINGSCENTRUM - BREEZE, L., Een leuke lange dag, Aatselaar, Deltas - DANIELS, G.& OLAERTS, P., Mijn eerste spinnenweb, Antwerpen, de Vries-Brouwers - VROMANT, W. & BREKELMANS, D., Dora-Nora en de maan, Wielsbeke, De Eenhoorn 23

8 Belangstellingscentrum: Geef me de vijf Activiteit 9: GEEF ME DE VIJF [Muzisch taalgebruik] Klemtoon: spelen met alle delen van de hand en verschillende handgebaren op het ritme van een rapvers Organisatie: klassikaal Leeftijd en groepssamenstelling: +4-jarigen Benodigdheden: onze handen We hebben er vijf aan elke hand, kom doe nu mee het is plezant. Ze kunnen omhoog, ze kunnen omlaag, ze kunnen ook vlug, ze kunnen ook traag. Kom geef me de vijf ja, geef me de vijf en BLIJF! We hebben er vijf aan elke hand, kom doe nu mee het is plezant. Soms zijn ze boos, soms zijn ze lief, soms zeggen ze je bent mijn hartendief. 24

9 Kom geef me de vijf ja, geef me de vijf en BLIJF! We hebben er vijf aan elke hand, kom doe nu mee het is plezant!!! ERVARINGSSITUATIE IN DE FOCUS - explorerend beleven, - ontwikkelingsondersteunend leren. Kleuters rappen heel graag, dat merk je al gauw als je dit rapvers aanbiedt. Breng het deel per deel aan en ondersteun met de handtrom het rapritme. De kleuters kunnen dat ritme mee klappen of stampen. Werk vooral op de inhoud van het vers: vijf vingers aan elke hand, elkaar de vijf geven, omhoog omlaag, vlug en traag, boos (kijven met de wijsvinger), lief (een hand die streelt), hartendief (beide handen gekruist over schouders) DOMINANTE ONTWIKKELINGSASPECTEN - positieve ingesteldheid: plezier beleven (6); - muzische ontwikkeling: muzisch omgaan met lichaamshoudingen en bewegingen (39) en muzisch omgaan met taal (42); - motorische ontwikkeling: dynamisch bewegen (49); - ontwikkeling van de zelfsturing: aandachtig en geconcentreerd bezig zijn (85). ONTWIKKELINGSDOELEN MUZISCHE VORMING - ritme in beluisterde muziek en liedjes ervaren, herkennen en nabootsen (2.2); - met plezier een toenemend vermogen tot experimenteren en improviseren ontwikkelen met klank, stem of instrument (2.5); - spontaan meebewegen op muziek (4.1); - waargenomen klanken omzetten in beweging (4.4). ANDERE MOGELIJKE ERVARINGSSITUATIES - muzo: speel een handenpoppenspel, leuk is ook om hand in het rapvers te vervangen door voet, pas het ritme eens aan; - wero: handen-vingers / voeten-tenen en wat je er allemaal mee kan doen. 25

10 Activiteit 10: SPOREN [Beeldopvoeding] Klemtoon: verschillende sporen, sporen maken door handen en voeten af te drukken, sporen volgen Organisatie: klassikaal of in groepen Leeftijd en groepssamenstelling: +3-jarigen Benodigdheden: verf, papier, scharen ERVARINGSSITUATIE IN DE FOCUS - zelfstandig spelen, - explorerend beleven. In de kleuterhal of in de gang breng je bij het begin van het BC een handenen voetenspoor aan tot bij de klasdeur. De kleuters volgen dat spoor telkens ze naar de klas toegaan of als ze weggaan. Later is het aan de kleuters zelf om sporen te maken. Ze kiezen ervoor om hun hand of hun voet af te drukken. Ze bepalen zelf met welke kleur ze dat willen doen. Ze maken alvast één mooie afdruk op een blad om later uit te knippen. Nadien maken ze verschillende afdrukken op een groot blad. Zorg ervoor dat de afdrukken leuk door elkaar lopen. De verschillende vormen en kleuren geven een mooi effect. Als de sporen op het aparte blad droog zijn, knip je die uit of je laat de kleuters dat zelf doen als dat al tot hun mogelijkheden behoort. Je kan daar nog allerlei andere leuke spelletjes mee verzinnen. Herken jij je eigen hand of voet? Neem eens de hand van Duid jij eens de hand aan van Alle rode handjes samen, alle groene voetjes ook Wanneer je de afzonderlijke afdrukken zwart kopieert, kunnen ze rond de tijd van Sinterklaas als sporen van Zwarte Piet gebruikt worden. Kleuters die niet graag met de handen of de voeten in de verf werken, kunnen de hand- of voetomtrek tekenen met een kleurknots. DOMINANTE ONTWIKKELINGSASPECTEN - positieve ingesteldheid: zich als persoon present stellen (3), plezier beleven (6) en initiatief nemen (12); - muzisch omgaan met materialen en beelden (41); - motorische ontwikkeling: evenwicht bewaren 46). ONTWIKKELINGSDOELEN MUZISCHE VORMING - materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren en experimenteren (1.2); - verschillende beeldende, technische middelen aanwenden en samen gebruiken om tot beeldend werk te komen (1.4); - vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en hun eigen expressiestijl durven tonen (6.3). 26

11 ANDERE MOGELIJKE ERVARINGSSITUATIES - wiskunde: werken met de hand- en voetafdrukken: van welke zijn er de meeste, wat is de grootste afdruk, wat de kleinste, met welke afdruk kunnen we het langste spoor leggen...; - bewegingsopvoeding: per twee, een spoor leggen voor elkaar en dat spoor volgen, al huppelend op een been, afwisselend van het ene been op het andere Activiteit 11: MET MIJN LICHAAM [Bewegingsexpressie] Klemtoon: experimenteren met de beweeglijkheid van het eigen lichaam Organisatie: op een plaats waar voldoende bewegingsruimte is Leeftijd en groepssamenstelling: +4-jarigen Benodigdheden: ons lichaam Met m n li-chaam kan ik veel, al- les vormt een mooi ge-heel. Met de be-nen zwaai- en en de voe-ten draai-en. Met onze te-nen op en neer, kom we doen het nog een keer! Met m n li-chaam kan ik veel, al- les vormt een mooi ge- heel. Met de ar-men zwaai- en en de han-den draai- en. Met de vin-gers toe-de-loe, en de o-gen o-pen en toe! Want wij zijn zo moe... (2x geeuwen) 27

12 ERVARINGSSITUATIE IN DE KIJKER - zelfstandig spelen, - explorerend beleven. Met deze oefening in bewegingsexpressie kun je de kleuters op een speelse wijze laten experimenteren met de beweeglijkheid van verschillende lichaamsdelen. Zo kunnen ze de gesproken of gezongen tekst gewoon vertalen in bewegingen: met beide handen over het hele lichaam gaan van boven naar onder en van onder naar boven, afwisselend zwaaien met het linker- en het rechterbeen of met de linker- en rechterarm, op de tenen gaan staan of van de tenen naar de hielen rollen, wenkbewegingen maken met één of met beide armen, de vingers of de tenen op en neer bewegen, ogen open en dicht Maar met die bewegingen kunnen de kleuters ook zelf een dansje samenstellen dat ze individueel of in groep kunnen dansen. Door het zo aan te pakken, laat de leerkracht het bewegingsinitiatief aan de kleuters. Zij creëren hun eigen dansexpressie en kunnen op hun niveau verwoorden waarom ze een bepaalde beweging kiezen. DOMINANTE ONTWIKKELINGSASPECTEN - positieve ingesteldheid: initiatief nemen (12), betrokken zijn (13) en speels, onbevangen en creatief omgaan met de wereld (14); - muzische ontwikkeling: eigen ervaringen creatief uitdrukken in muzische expressievormen (37) en muzisch omgaan met lichaamshouding en bewegingen (39); - motorische ontwikkeling: grootmotorisch bewegen (44), evenwicht bewaren (46) en dynamisch bewegen (49); - taalontwikkeling: auditieve boodschappen interpreteren en er gepast op reageren (70); - ontwikkeling van de zelfsturing: keuzes maken (79) en aandachtig en geconcentreerd bezig zijn (85). ONTWIKKELINGSDOELEN MUZISCHE VORMING - meedoen met bewegingen die tijdens het vertellen van een verhaal aan bod komen en belangstelling tonen om het bewegingsinspirerend gegeven nauwkeurig te observeren en na te bootsen (4.2); - ervaren dat ze een persoonlijke stijl kunnen ontwikkelen (4.3); - de eigen dansexpressie verwoorden (4.5); - vertrouwen op hun eigen expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen (6.3). 28