Schematische voorstelling: Ontwikkelingsplan
|
|
- Karel Mertens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Schematische voorstelling: Ontwikkelingsplan 1. (17) Wegwijzers voor goed kleuteronderwijs In het eerste deel worden de wegwijzers naar goed kleuteronderwijs beschreven. Het zijn de sleutelbegrippen uit het concept. Om in het tweede deel van het ontwikkelingsplan een antwoord te kunnen vinden op vragen over de concrete praktijk, moeten we immers eerst nadenken over het verhaal achter het verhaal dat het werken met kleuters zinvol en inspirerend maakt. De keuze van de wegwijzers uit deel 1 wordt bepaald door twee bronnen. Er wordt inspiratie geput uit het document Opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs in Vlaanderen (VVKBaO, 2000), waarin een referentiekader voor het katholiek basisonderwijs staat uitgeschreven. Een tweede bron voor inspiratie is de specifieke aanpak uit de lange traditie van het kleuteronderwijs. Kleuterleid-st-ers hebben het onderwijs aan jonge kinderen immers altijd op een heel eigen wijze vorm gegeven. Voor de indeling van dit eerste deel van het ontwikkelingsplan worden de vijf opdrachten gehanteerd zoals beschreven in Opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs in Vlaanderen. Per opdracht worden enkele wegwijzers geformuleerd voor goed kleuteronderwijs met aansluitend handenvol tips om in de klas naar die wegwijzer toe te werken. In de onderstaande tabel worden de 17 wegwijzers voorgesteld.
2 17 wegwijzers voor goed kleuteronderwijs 1 Een schooleigen christelijke identiteit 2 Een degelijk en samenhangend onderwijsaanbod 3 Een stimulerend opvoedingsklimaat en 4 De ontplooiing van elk kind vanuit een brede zorg 5 De school als gemeenschap en organisatie een doeltreffende didactische aanpak 1.1 Zin geven 2.1 Ontwikkelingskansen bieden voor de totale persoon van het kind 3.1 Een positieve ingesteldheid waarderen 4.1 Zorgen voor elk uniek kind 5.1 Samenwerken en overleggen 1.2 Richting geven vanuit christelijke inspiratie 2.2 De eigen ontwikkelingswijze van kleuters ondersteunen 3.2 Samenhorigheid beklemtonen 4.2 Kinderen kennen 5.2 Professionaliteit nastreven 2.3 Werken met belangstellingscentra 3.3 Begeleiden vanuit een ontmoetende leerkrachtstijl 2.4 Zorgen voor verscheidenheid en gradatie 3.4 Betekenisvolle ervaringssituaties aanbieden 3.5 Zelfwerkzame en betrokken activiteit stimuleren 3.6 Een duidelijke structuur aangeven 3.7 Zelfstandigheid ondersteunen
3 2. De praktische realisatie van goed kleuteronderwijs De 17 wegwijzers uit het eerste deel vormen samen een referentiekader, een ideaalbeeld van goed kleuteronderwijs. Dat ideaalbeeld streven we in het kleuteronderwijs in kleine, haalbare stappen na. Om echt aan de slag te kunnen gaan, wordt in het tweede deel stilgestaan bij de concrete praktijkrealisatie van goed kleuteronderwijs. In het eerste deel worden immers de concrete vragen van de kleuterleid-st-ers nog niet beantwoord. Volgende vragen zijn de kapstokken voor het tweede deel: Welke activiteiten of ervaringssituaties passen het best bij de wegwijzers uit deel 1? Waarop kunnen we letten bij de voorbereiding en de organisatie van die ervaringssituaties? Wat betekenen de wegwijzers voor het uitwerken van een belangstellingscentrum? Welke functie heeft het klasboek in het organiseren van goed kleuteronderwijs? Hoe kunnen we er zeker van zijn dat elk kind gelijkwaardige kansen krijgt voor alle aspecten van de totale persoon? Wat is het belang van observeren in het licht van de wegwijzers? Goed kleuteronderwijs is situaties creëren waarin de kleuters onder bepaalde voorwaarden ervaringen kunnen opdoen. Zulke situaties noemen we ervaringssituaties. In het ontwikkelingsplan staan vier evenwaardige ervaringssituaties (activiteiten) centraal: zelfstandig spelen, explorerend beleven, ontwikkelingsondersteunend leren en ontmoeten. We stellen deze ervaringssituaties als volgt voor:
4 3. Het creëren van ervaringssituaties: drie facetten a) Een rijk klasmilieu uitbouwen/aanbieden: de klasinrichting de speelwerkplekken (hoeken) de materialen de pictogrammen het klasmilieu binnen een belangstellingscentrum b) Een rijk activiteitenaanbod stap 1: een belangstellingscentrum kiezen stap 2: ideeën verzamelen, ordenen en selecteren stap 3: ervaringssituaties toekennen aan ideeën (gebruik schema ) stap 4: ontwikkelingsaspecten en doelen bepalen stap 5: ervaringssituaties ordenen stap 6: de samenstelling van de groepen overdenken (o.a. differentiatie,...) stap 7: een passende invulling voor de ervaringssituaties zoeken (doe-werkwoorden) c) Een rijke begeleiding zelfstandig spelen begeleiden explorerend beleven begeleiden ontwikkelingsondersteunend leren begeleiden ontmoeten begeleiden
5 4. De vier ervaringssituaties a) Zelfstandig spelen (p 86) Kern: vrij spelen Verloop: door de kleuters bepaald Ervaringsklemtonen: basisinzichten, basisvaardigheden, basisattitudes Zelfstandig spel zijn die klasmomenten waarin de kleuter zelf voor het grootste deel het verloop en de invulling van zijn activiteit mag bepalen, zonder veel sturende inbreng van de leid-st-er. b) Explorerend beleven (p 90) Kern: veelzijdig en actief ontdekken van de werkelijkheid Verloop: inbreng van kleuters en leid-st-er Ervaringsklemtoon: de totale persoon Explorerend beleven zijn die klasmomenten waarin de kleuters uitgenodigd worden in contact te komen met iets uit hun leefwereld om die werkelijkheid met heel hun persoon actief te ontdekken. c) Ontwikkelingsondersteunend leren (p 95) Kern: gestuurd spelen Verloop: door de leid-st-er bepaald Ervaringsklemtoon: specifieke kennis en vaardigheden Ontwikkelingsondersteunend leren zijn die klasmomenten waarin vooral de leid-st-er het verloop van de activiteit bepaalt in de richting van specifieke kennis en vaardigheden. d) Ontmoeten (p 100) Kern: actief beleven va het samenzijn Verloop: inbreng van kleuters en leid-st-er Ervaringsklemtoon: de positieve ingesteldheid Ontmoetingen zijn ongedwongen momenten van samenzijn: waarbij kleuters (en leid-st-er) elkaar leren kennen, waarin ze met elkaar communiceren, waarbij ze aanvoelen dat ze tot een groep behoren en waaruit ze kracht putten om verder te ontwikkelen.
6 Deze vier ervaringssituaties komen in het ontwikkelingsplan uitvoerig aan bod: een omschrijving, enkele voorbeelden en verslagen van kleuterleid-st-ers, de waarde ervan voor de ontwikkeling, de gevolgen voor het klasboek en voor het hanteren van doelen en leerplannen, de voorwaarden waaraan zulke ervaringssituatie moet voldoen, de waardering die de ervaringssituatie verdient, de consequenties voor het team van de kleuterschool, de mogelijkheden die zulke ervaringssituatie biedt tot het begeleiden van kleuters, hoe die ervaringssituatie opgebouwd kan worden, wat de ervaringssituatie betekent voor een rijk klasmilieu of hoe we over de ervaringssituatie kunnen reflecteren. In het tweede deel van het ontwikkelingsplan worden kleuterleid-st-ers en het team dus uitgenodigd om in het licht van de wegwijzers uit het eerste deel, samen na te denken over de concrete klasrealisatie. Het is niet de bedoeling om concrete methodes en werkwijzen voor te schrijven. Het team moet die vastleggen aansluitend bij het schooleigen opvoedingsproject. Het ontwikkelingsplan reikt tips en aanbevelingen aan voor de keuze van die werkwijzen. 5. Werken met ontwikkelingsaspecten Het werken met ontwikkelingsaspecten staat centraal in het concept van het ontwikkelingsplan. Ontwikkelingsaspecten zijn de ruime achterliggende kwaliteiten die de kleuter in staat stellen zijn wereld in heel verschillende situaties te begrijpen en er mee om te gaan. In goed kleuteronderwijs proberen we ontwikkelingsaspecten te ondersteunen en te beïnvloeden: de basiskwaliteiten (basiskennis, basisvaardigheden, basisattitudes) en de elementen van een positieve ingesteldheid bij kinderen. Zelfs als we het kind helpen om specifieke kennis en vaardigheden te verwerven, willen we ontwikkelingsaspecten beïnvloeden. Werken met de vier geschetste ervaringssituaties is een goede context om ontwikkelingsaspecten ontplooiingskansen te geven op een wijze die geschikt is voor jonge kinderen. Doelbewust ervaringskansen inbouwen in ervaringssituaties is een hoeksteen van goed kleuteronderwijs. Als we het aanbod vooral vanuit ontwikkelingsaspecten opbouwen, is het belangrijk dat we expliciteren welke ontwikkelingsaspecten in de kleuterschool een belangrijke rol kunnen spelen. In het ontwikkelingsplan formuleren we 85 ontwikkelingsaspecten. 14 ontwikkelingsaspecten willen de positieve ingesteldheid van kleuters ervaringskansen bieden, zoals zich emotioneel goed voelen, plezier beleven, nieuwsgierig zijn of initiatief nemen. De overige 71 ontwikkelingsaspecten zijn basiskwaliteiten die we in de kleuterschool actief willen ondersteunen. Ze zijn geordend volgens 10 ontwikkelingsdomeinen: de emotionele ontwikkeling, bijvoorbeeld gevoelens bij zichzelf herkennen en uitdrukken ; de sociale ontwikkeling, bijvoorbeeld rollen spelen of zich inleven in anderen ; de morele ontwikkeling, bijvoorbeeld regels en afspraken naleven en waarderen of evalueren of gedragingen goed zijn de godsdienstige ontwikkeling, bijvoorbeeld verwonderd zijn over de schepping of stil worden ; de muzische ontwikkeling, bijvoorbeeld nadenken en spreken over eigen muzische uitingen en die van anderen of muzisch omgaan met spelend uitbeelden ; de motorische ontwikkeling, bijvoorbeeld grootmotorisch bewegen of evenwicht bewaren ; de zintuiglijke ontwikkeling, bijvoorbeeld actief exploreren met de zintuigen of nauwkeurig waarnemen ; de denkontwikkeling, bijvoorbeeld kennis en ervaringen (creatief) voorstellen of inzichten verwerven over meten ; de taalontwikkeling, bijvoorbeeld visuele boodschappen (pictogrammen) interpreteren en er gepast op reageren of ervaringen uitwisselen ; de ontwikkeling van de zelfsturing, bijvoorbeeld zichzelf behelpen (zelfredzaamheid) of (kritisch) reflecteren.
7 Het ontwikkelingsplan beschrijft het specifieke praktijktheoretische kader voor de kleuterschool. In de uitgewerkte lijst van ontwikkelingsaspecten vinden kleuterleid-st-ers een ruim kader om de ervaringssituaties richting te geven. Hierna wordt een voorbeeld afgedrukt van hoe een ontwikkelingsaspect in het ontwikkelingsplan wordt uitgewerkt: 85) aandachtig en geconcentreerd bezig zijn Met overgave en langere tijd taakgericht kunnen werken, zijn aandacht richten op de hoofdzaken, de essentie; niet te vlug afgeleid worden door omgevingsfactoren,... Een korte tijd bezig zijn met een activiteit langere tijd bezig zijn met een activiteit een activiteit een volgende dag opnieuw verder willen zetten op vraag van de leid-ster een activiteit de volgende dag spontaan verder willen zetten. Snel afgeleid worden door omgevingsfactoren zo intens bezig zijn met een zelfgekozen activiteit dat je de tijd vergeet ook tijdvergeten bezig zijn met een gekregen opdracht. Zie ook 13) betrokken bezig zijn en 82) een taak begrijpen en afwerken. schrift p. 17 (20) wereldoriëntatie p. 111 (8.7) dramatisch spel p. 26 (10.3) luisteren en spreken p. 29 (Ad.16) LO 1.34 LO 1.39 Per ontwikkelingsaspect worden na de titel een aantal logisch geordende deelaspecten vermeld. In het kader daaronder worden de belangrijkste ontwikkelingslijnen beschreven die we bij dat ontwikkelingsaspect kunnen ontdekken. In kort geformuleerde bewoordingen worden de verschillende stapjes aangeduid die kleuters kunnen zetten. Het zijn mijlpalen in de ontwikkeling die inspiratie kunnen geven voor materialen, activiteitenaanbod en begeleiding. Een pijl geeft telkens de volgende stap aan. De ontwikkelingslijnen die bij een bepaald ontwikkelingsaspect vermeld worden, geven een goed beeld van de verschillende stappen die gezet kunnen worden om dat aspect te ontwikkelen, zonder daarom volledig te willen zijn. Wie nog meer wil weten over de stappen die kleuters kunnen zetten, vindt daarover meer informatie in de leerplannen. De relevante leerplanonderdelen worden in de tweede kolom vermeld. In de derde kolom tenslotte, worden de decretaal bepaalde ontwikkelingsdoelen vermeld die aan bod kunnen komen als we rond een ontwikkelingsaspect ervaringskansen bieden. Het is niet de bedoeling om met de laatste stap in een ontwikkelingslijn aan te duiden wat met de kleuters tegen het einde van de kleuterschool bereikt kan worden. De ontwikkelingslijnen geven suggesties voor het creëren van ervaringssituaties of voor het situeren van het ontwikkelingsniveau van een bepaalde kleuter. De juiste context waarin met de lijst van ontwikkelingsaspecten kan worden gewerkt, staat beschreven in deel 1 en 2 van het ontwikkelingsplan. Deel 3 kan niet geïnterpreteerd worden zonder die brede context voor ogen te houden.
Het ontwikkelingsplan nieuw vormingsplan voor de kleuterschool
Het ontwikkelingsplan nieuw vormingsplan voor de kleuterschool Kleuters onderwijzen is een boeiende opgave. Heel wat kleuterleid-st-ers zetten zich reeds jaren met veel enthousiasme in om te werken aan
Nadere informatieATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester
ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Positieve ingesteldheid 1 zich emotioneel goed voelen 2 zich als persoon iets
Nadere informatieBIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP
BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN Inleiding In alle leerplannen en in het Ontwikkelingsplan voor de Katholieke Basisschool zitten aspecten van relationele vorming verwerkt. Soms
Nadere informatieDoelenlijst G-start voor VVKBaO
1 1. OVER -START -start is een CTO-uitgave over het stimuleren van geletterdheid bij jonge kinderen (2,5 tot 7 jaar). -start is een boek vol achtergrondinformatie en concreet uitgewerkte activiteiten.
Nadere informatieWij gaan met plezier naar school.
www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen
Nadere informatieONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT
ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT - SCHOOLBROCHURE - Basisonderwijs DE LINDE, Overpelt ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT In ons Eigen opvoedingsproject (EOP) kan u lezen hoe wij als school onze opvoedingstaak zien.
Nadere informatieBIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN
BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING In deze bijlage maken we de vergelijking tussen de Ontwikkelingsdoelen uit het Ontwikkelingsplan van de katholieke kleuterschool en de doelen
Nadere informatieOpvoedingsproject. A.A. Terruwe
Opvoedingsproject Je mag zijn wie je bent En zoals je bent. Met fouten en gebreken. Om te kunnen worden Die je in je aanleg bent Maar zoals je je nog niet kunt vertonen En je mag het worden op jouw wijze
Nadere informatieNetwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO
Netwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO Vooraf inschrijven bij : Sofie Talpe : tweedelijnsondersteuning kleuterparticipatie sofie.talpe@vsko.be 1. Omgaan met anderstaligheid bij peuters Kleuterleid(st)ers
Nadere informatieKOKEN IN DE KLAS. hoekenfiche. Algemeen: DOELEN en ASPECTEN
KOKEN IN DE KLAS hoekenfiche In deze hoekenfiche vindt u de belangrijkste ontwikkelingsaspecten en de leerplandoelen van wereldoriëntatie en Nederlands. Die zijn geordend in drie groepen: algemeen bij
Nadere informatieONS VERHAAL Onze school is een katholieke school die openstaat voor alle kinderen. We beleven universele waarden in het spoor van Jezus.
Pagina1 vrije kleuterschool Bossuit missie van de school ONS VERHAAL Onze school is een katholieke school die openstaat voor alle kinderen. We beleven universele waarden in het spoor van Jezus. MIJN TALENT
Nadere informatieCijfers en letters. Zelfstandig spelen. Ontmoeten
Cijfers en letters Zelfstandig spelen Schrijfhoekje: ( MO ) 45 kleinmotorisch bewegen Met allerlei schrijfmaterialen experimenteren op verschillende soorten papier < een juiste pengreep nadoen bij het
Nadere informatieFunctiebeschrijving mentor
Functiebeschrijving mentor Algemeen kader: Krachtlijnen van het opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs ( OKB) Werken aan een schooleigen christelijke identiteit Werken aan een degelijk onderwijsinhoudelijk
Nadere informatieZin in leren, zin in leven - Schoolvisie
Zin in leren, zin in leven - Schoolvisie Onze schoolvisie groeide vanuit volgende pijlers: De identiteit van 'de katholieke school' is omschreven in: 'de opdrachtsverklaring van het katholiek onderwijs
Nadere informatie1 Werken aan de schooleigen christelijke identiteit (opdracht 1)
INHOUD Inhoud 1 Vooraf 3 Inleiding 1 Werken aan de schooleigen christelijke identiteit (opdracht 1) 1.1 De reflectie over de visie op mens en wereld 1.2 De doorwerking van de identiteit in de schoolwerkplanning
Nadere informatiePLANNING & VOORBEREIDING. Ook in de kleuterschool? Waarom en hoe?
1 PLANNING & VOORBEREIDING Ook in de kleuterschool? Waarom en hoe? Ontwikkelingsplan ONTWIKKELINGSGERICHT De 3 facetten van goed kleuteronderwijs: Een rijk klasmilieu Een rijk activiteitenaanbod Een rijke
Nadere informatienaar de kleuterschool
Met naar de kleuterschool 1 2 r was eens het jonge kind Ontwikkelt van binnen naar buiten Ontwikkeling verloopt grillig Vlindert, exploreert, speelt Tast grenzen af Fantasie en werkelijkheid Op zoek naar
Nadere informatieCompetenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject
Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,
Nadere informatieTuin van Heden kleuters (4-jarigen en 5-jarigen) Werken met kunst in de kerstperiode
Tuin van Heden kleuters (4-jarigen en 5-jarigen) Werken met kunst in de kerstperiode Beleving Kleuters worden in hun omgeving overal geconfronteerd met de commerciële uitingen van het kerstfeest: de versierde
Nadere informatieTuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode
Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode Beleving Kleuters worden in hun omgeving overal geconfronteerd met de uiterlijke verschijnselen van Pasen: paasversieringen,
Nadere informatieVISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon.
Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon. OPVOEDEN en LEREN is gebaseerd op een draagvlak van STEUNEN, STUREN EN STIMULEREN: Om binnen de grenzen
Nadere informatieFunctiebeschrijving van preventie adviseur
Functiebeschrijving van preventie adviseur Algemeen kader: Krachtlijnen van het opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs ( OKB) Werken aan een schooleigen christelijke identiteit Werken aan
Nadere informatieKookactiviteit - perentaart - in een tweede kleuterklas
Kookactiviteit - perentaart - in een tweede kleuterklas Verloop: 1. Sfeerscheppen 2. klassikale waarneming van het gerecht en de uitgangsproducten. o Bespreken van ingrediënten (ev. Proeven) o Bespreken
Nadere informatieONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT
ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT 1 INHOUDSOPGAVE Pedagogisch project Opdracht 1 Werken aan de schooleigen christelijke identiteit 3 Opdracht 2 Werken aan een degelijk en samenhangend onderwijsinhoudelijk aanbod.
Nadere informatieOBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN
OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie
Nadere informatieOnderwijskundige doelen
Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan
Nadere informatieDeel 3 Ontwikkelingsaspecten voor de kleuterschool met leerplandoelen per ontwikkelingsaspect en ontwikkelingsdoelen (ODET) vanaf p 161
Deel 3 Ontwikkelingsaspecten voor de kleuterschool met leerplandoelen per ontwikkelingsaspect en ontwikkelingsdoelen (ODET) vanaf p 161 De poorten naar de leerplannen en naar de ontwikkelingsdoelen. OWP
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatieFunctiebeschrijving beleidsmedewerker
Functiebeschrijving beleidsmedewerker Algemeen kader: Krachtlijnen van het opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs ( OKB) Werken aan een schooleigen christelijke identiteit Werken aan een degelijk
Nadere informatieVlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL. Deel 1 Opvoedingsproject
Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL Deel 1 Opvoedingsproject 1 ONS OPVOEDINGSPROJECT Wij verwachten van alle ouders dat ze loyaal achter de identiteit en het opvoedingsproject
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatie1. WERKEN AAN EEN SCHOOLEIGEN CHRISTELIJKE IDENTITEIT
1. WERKEN AAN EEN SCHOOLEIGEN CHRISTELIJKE IDENTITEIT Als katholieke school kiezen we voor de fundamentele opdracht onze kinderen te begeleiden vanuit uitgesproken evangelische waarden. Ieder kind is uniek.
Nadere informatieStartrubriek Groeiboek 1
Startrubriek Groeiboek 1 Groeiboek is een reeks van bronnenboeken die kunnen worden gebruikt ter inspiratie van zorg in de kleuterschool. Het is echter ook een volledig Zorgsysteem, enerzijds door zijn
Nadere informatieHoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept
Nadere informatieDeel 1 Opvoedingsproject
Deel 1 Opvoedingsproject 1 Beste ouders, Welkom aan onze school. U kiest onze school voor het onderwijs en de opvoeding van uw kind. Wij zijn blij en dankbaar voor het vertrouwen in onze school. De directie
Nadere informatieEINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010
EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum Derde graad LO A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 Lichamelijke opvoeding Motorische competenties 1.1 De motorische basisbewegingen
Nadere informatieSint-Nicolaas, de bisschop van Myra
Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur Zich gedragen weten door, verbonden met en aangesproken door gemeenschappen dichtbij en veraf; ontdekken
Nadere informatieVerbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur
Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur christelijke scheppingsspiritualtiteit betekent in het leven van mensen en. KLEUTER: verbondenheid
Nadere informatie2.1. Gegevens m.b.t. de situering van onze onderwijsinstelling Gegevens met betrekking tot lokale situatie
1 PEDAGOGISCH PROJECT 1. Algemeen 2. Elementen van ons pedagogisch project 2.1. Gegevens m.b.t. de situering van onze onderwijsinstelling 2.1.1. Profilering van de school als onderwijsinstelling behorend
Nadere informatieOns opvoedingsproject
Ons opvoedingsproject Vrije Zelfstandige Kleuterschool Melsele Een school met kiemkracht Inhoud van dit opvoedingsproject: Vijf opdrachten van een katholieke basisschool Woordbeeld van onze school Belangrijke
Nadere informatieLijst van de gebruikte leerplannen binnen het katholiek onderwijs
Lijst van de gebruikte leerplannen binnen het katholiek onderwijs 1. Specifiek voor het kleuteronderwijs: (Ook de ander leerplannen gelden voor het kleuteronderwijs) November 2008 Ontwikkelingsplan nieuw
Nadere informatieGezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED BEELDENDE KUNSTEN KSO VOET EN STUDIEGEBIED PODIUMKUNSTEN KSO 1 De eigenheid van kunst en de VOET
Nadere informatieLeerplan VVKBaO. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan VVKBaO Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Nadere informatieDeel 1. Opvoedingsproject
Deel 1 Opvoedingsproject 5 6 1. Opvoedingsproject Wij verwachten van alle ouders dat ze loyaal achter de identiteit en het pedagogisch project van onze school staan en dit ondersteunen. Hieronder vindt
Nadere informatieGemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be
Gemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be Elementen van een pedagogisch project 1 GEGEVENS M.B.T. DE SITUERING VAN
Nadere informatieConfetti: wat was de uitdaging?
1 Confetti: wat was de uitdaging? Bij wijze van inleiding twee belangrijke uitgangspunten Samen met de eindtermen voor het lager onderwijs heeft de Vlaamse overheid ook een reeks ontwikkelingsdoelen vastgelegd
Nadere informatieG.V.Basisschool Hamont-Lo
G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het
Nadere informatieDeel 1: Pedagogisch project Vrije Basisschool Lenteland
1 ONZE SCHOOL en de SCHOLENGROEP ARKORUM Het katholiek basisonderwijs brengt al vele jaren een aanbod van kwalitatief onderwijs en opvoeding aan kleuters en leerlingen in de regio Roeselare- Ardooie. In
Nadere informatieDEEL 2: SCHOOLVISIE EN
DEEL 2: SCHOOLVISIE EN PEDAGOGISCH PROJECT. schoolvisie. Vrije basisschool t NIEUWLAND Onze school is een gezellige, familiale, warme basisschool gelegen in het groene hart en aan de rand van Tielt. Vanuit
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad woordkunst-drama
basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 2 de graad van de langlopende
Nadere informatieLeerplanacademie SG Stekene sessie 1
Leerplanacademie SG Stekene sessie 1 Bingo : ZILL! ONZE DOELEN VANDAAG Thuiskomen in de leergroep. Inzicht in opstarten van een veranderingsproces. Het leerplan Zin in leren! Zin in leven! kunnen duiden
Nadere informatiePeuters - 1K 2K 3K. Basismateriaal. Aanbod peuters 1K indien nodig
Peuters - 1K 2K 3K puzzelhoek Materialen Insteekblokken: meetkundige lichamen, kubus, cilinder, Inlegplank met en zonder knoppen - Per inlegruimte één persoon, dier of voorwerp - Per inlegruimte enkele
Nadere informatieKlas in bedrijf. Werkbladen. Bedrijf en logistiek proces - 3. Talenten en beroepen: logistiek. Peter Hantson
Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en logistiek proces - 3 Talenten en beroepen: logistiek Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad muziek
basiscompetenties 2de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 2 de graad van de langlopende studierichtingen
Nadere informatieErfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden
Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad woordkunst-drama
basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 3 de graad van de langlopende
Nadere informatieBegeleidingsteam Inspecteur-adviseur r.k. godsdienst: Begeleider kleuteronderwijs:
Planning gespreksgroepen en netwerken 2012-2013 Regio Oudenaarde /Ronse /Heuvelland ALLE gesprekgroepen, netwerken, staan open voor iedereen! Voor verdere afspraken, inschrijvingen en data zie maandelijks
Nadere informatieLeerplandoelen Drama (GO)
Leerplandoelen Drama (GO) 1ste graad 3.1 De leerlingen kunnen door kijken naar, inspelen op en zelf spelen, plezier beleven aan eenvoudige dramatische situaties. a. toneelvoorstellingen of poppentheater
Nadere informatieDans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Nadere informatieMODEL VAN FUNCTIEBESCHRIJVING KLASLEERKRACHT KLEUTERONDERWIJS. Instelling: FUNCTIEBESCHRIJVING KLASLEERKRACHT KLEUTERONDERWIJS. Opgemaakt op...
MODEL VAN FUNCTIEBESCHRIJVING KLASLEERKRACHT KLEUTERONDERWIJS Instelling: 122259 FUNCTIEBESCHRIJVING KLASLEERKRACHT KLEUTERONDERWIJS Opgemaakt op... Naam:.. Adres:... Stamboeknummer:.. Opdrachtbreuk:../24
Nadere informatie3 LEERPLANDOELEN. De katholieke basisschool stelt zich als algemeen streefdoel voor mediaopvoeding:
3 LEERPLANDOELEN Algemeen streefdoel De katholieke basisschool stelt zich als algemeen streefdoel voor mediaopvoeding: De leerlingen kunnen op een behendige, zelfredzame en kritische manier participeren
Nadere informatie1 PEDAGOGISCH PROJECT
DEEL II: Pedagogisch project 1 PEDAGOGISCH PROJECT Een school is een levenloos gebouw. Onze school, De Kameleon, is een dynamische gemeenschap van personeel, kinderen, ouders, bestuur en andere participanten.
Nadere informatieDe Zill! Leerplansite verkennen.
De Zill! Leerplansite verkennen. De waarde van de Zill! leerplansite wordt soms wel eens onderschat. Je kan er alle informatie vinden rond visie, het waarom, het waar Er wordt haarfijn uitgelegd wat Zill!
Nadere informatieVOORBEREIDING KLASACTIVITEIT (KA) EN BEGELEIDE ACTIVITEIT (BA)
VOORBEREIDING KLASACTIVITEIT (KA) EN BEGELEIDE ACTIVITEIT (BA) Datum : Kleuteronderwijzer : Naam : Leeftijd kleuters : Klas DLO : Aantal kleuters : Stageschool : Belangstellings- : centrum ACTIVITEIT Klasactiviteit:
Nadere informatieVoor een vlot verloop van evacuatieoefeningen binnen kleuteronderwijs.
Voor een vlot verloop van evacuatieoefeningen binnen kleuteronderwijs. In de eerste plaats bewustmaking bij de leerkrachten. Inzicht krijgen in de materie. Hoe linken we dat aan de praktijk. Duidelijke
Nadere informatiePrioriteitenplanning schooljaar
Scholengemeenschap TABOR Afdelingen Sint-Maria-Aalter Aalter-Brug Aalterstraat 6 9880 Aalter 09/3740500 09/3751604 schoolsint-maria-aalter@taborscholen.be Prioriteitenplanning schooljaar 2007 2008 Jaarthema:
Nadere informatieLEIDRAAD VOOR EEN KLASBEZOEK BIJ DE LEERKACHT BEWEGINGSOPVOEDING KLEUTER Bijlage 3 April 2012
Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL LEIDRAAD VOOR EEN KLASBEZOEK BIJ DE LEERKACHT BEWEGINGSOPVOEDING KLEUTER Bijlage 3 April 2012 Naam leerkracht Datum Klas Activiteit
Nadere informatie-Onze school behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijsnet. Het schoolbestuur is de gemeente Olen.
Pedagogisch project 1. situering onderwijsinstelling 2. levensbeschouwelijke uitgangspunten 3. visie op ontwikkeling en opvoeding 4. het schoolconcept 1. Situering onderwijsinstelling 1.1 Een gemeenteschool:
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING KLASLEERKRACHT KLEUTERONDERWIJS
Instelling: FUNCTIEBESCHRIJVING KLASLEERKRACHT KLEUTERONDERWIJS Opgemaakt op Naam:... Adres:...... Stamboeknummer:... Opdrachtbreuk:... /24 Vast benoemd: Ja / Neen Datum Eerste indiensttreding binnen het
Nadere informatieVooraf 3. Inleiding 4
1 INHOUDSOPGAVE Vooraf 3 Inleiding 4 Wat we willen realiseren 1. Werken aan een schooleigen identiteit. 5 2. Werken aan een degelijk en samenhangend onderwijsinhoudelijk 8 aanbod. 3. Werken aan een stimulerend
Nadere informatie1. Situering van de onderwijsinstelling:
PEDAGOGISCH PROJECT Inleiding: Het onderwijs in onze school past in het kader van een door de gemeenteraad vastgelegd en goedgekeurd pedagogisch project. Het geeft de aard en het karakter van het onderwijsaanbod
Nadere informatieVISIETEKST. Visie op goed kleuteronderwijs BASISONDERWIJS. Doelgericht aan de slag
BASISONDERWIJS VISIETEKST Visie op goed kleuteronderwijs Doelgericht aan de slag Kinderen leren en ontwikkelen voortdurend. Door te spelen, bewegen, observeren en door sociale interactie leren de kinderen
Nadere informatieOverlegfiche: Onthaal
Overlegfiche: Onthaal Klas: Laatste overleg: 14/09/2018 ONDERDELEN EN DOELEN Onderdeel Namen noteren Ontwikkelingsdomeinen Positieve ingesteldheid Ontwikkelings-aspecten + leerplandoelen 2,5-jarigen 3-jarigen
Nadere informatieArrangement: Dag klas, dag school! Tot ziens!
Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur (RKve) de andere. Zich laten inspireren door de wijze waarop Jezus met anderen omgaat en oproept
Nadere informatieVOORBEREIDING KLASACTIVITEIT (KA) EN BEGELEIDE ACTIVITEIT (BA)
VOORBEREIDING KLASACTIVITEIT (KA) EN BEGELEIDE ACTIVITEIT (BA) Leesbegeleiding P3, uitleg. P3 leesniveau Om een oog te krijgen op het leesniveau van de kinderen, hebben Merle en ik alle kinderen individueel
Nadere informatieGodsdienstonderwijs vandaag
Godsdienstonderwijs vandaag Vragen stellen is belangrijker dan antwoorden geven Sabien Lagrain eigen biografie godsdienst in het vrij/officieel onderwijs symbool van de hoop inkijk in het kleuteronderwijs
Nadere informatieWat maakt mijn kind allemaal mee in groep 1-2?
Wat maakt mijn kind allemaal mee in groep 1-2? Informatieavond 1 september 2016 2 Het werken in de groepen 1 en 2 Dagindeling o Binnenkomst: Bij binnenkomst om 08.20 uur kijken de kinderen naar de dagritmekaarten.
Nadere informatieKenniskring Vormend Onderwijs Thema: Onderzoekende Houding
Kenniskring Vormend Onderwijs Thema: Onderzoekende Houding Onderzoekende houding Samenwerking Academische Opleidingsschool De Sprankel en Viaa Kenniskring Vormend onderwijs. Werkplaats Onderzoekende houding
Nadere informatieStrategisch koersplan Onderwijs met Ambitie
Strategisch koersplan 2019-2023 Onderwijs met Ambitie Inhoud Inleiding...3 1. Waar laten we ons door leiden?...4 2. Waar staan we voor? 3. Waar kiezen we voor?... 6 Speerpunt 1: School en kind...6 Speerpunt
Nadere informatieLeerplanacademie sessie 2
Leerplanacademie sessie 2 Dit blijft ons verhaal. 1. Inhoudelijke verdieping van ontwikkelvelden, ontwikkelthema s en generieke doelen van persoonsgebonden en cultuurgebonden ontwikkeling. 2. Het ordeningskader
Nadere informatie10 oktober samen met MENTOREN
10 oktober 2017 2 BaKO on the MOVE samen met MENTOREN Programma Deel 1 (klasgroepen) SAMEN taal geven aan de nieuwe opleidingsvisie De beheersingsniveaus Leren in de opleiding (inhouden van 2 BaKO) Deel
Nadere informatievaardigheden - 21st century skills
vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met
Nadere informatieOverlegfiche: kiesuur
Overlegfiche: kiesuur Klas: Laatste overleg: 9/10/2012 Volgend overleg: ONDERDELEN EN DOELEN Onderdeel Voorstellen van activiteiten Kiezen zelf Ontwikkelings domeinen Taal Ontwikkeling van de zelfsturing
Nadere informatieBasisinformatie maatschappelijke opdracht
Nastreven van leergebiedoverschrijdende eindtermen Een kader om met het schoolteam aan de slag te gaan Basisinformatie maatschappelijke opdracht In dit deel wordt het wettelijk kader geschetst dat voor
Nadere informatieA. MISSIE MEDIATRAINING B. VISIE MEDIATRAINING. GO! middenschool MIRA Loystraat Hamme
A. MISSIE MEDIATRAINING De grote missie van deze module is leerlingen te laten ontdekken en hen te laten proeven van de mediawereld door niet alleen het negatieve, maar zeker ook het positieve ervan te
Nadere informatieDatum: 22/04/ 03 Uur: 9.35 10.05
Onderwerp: Waarneming van materiaal bij de indianen. Datum: 22/04/ 03 Uur: 9.35 10.05 Groepenindeling: - Deelgroepen bg.g: Waarneming van materiaal bij de indianen. (6) dg1: Spijkerplankjes. (4) dg2: Poppenhuisje.
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Ges. Vrije Basisschool OLVA De Meersen te Assebroek
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieHieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.
Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport
Nadere informatieBedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen
Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd.
Nadere informatieOPVOEDINGSPROJECT. Bv. Binnenklasdifferentiatie. Het uitdagen van de kinderen door gebruik te maken van coöperatieve werkvormen.
OPVOEDINGSPROJECT Onze school wil iedereen uitnodigen om samen de wereld te ontdekken, om samen lief en leed te delen en wil iedereen de kans geven om zichzelf te ontplooien. Wij willen dat iedereen bij
Nadere informatiePiramide 4: muzische vorming
Piramide 4: muzische vorming Drama 1. Welkom Mijn handen vertellen Ik zeg. Ze zeggen. - De kinderen kunnen met hun handen en zonder te spreken situaties uitbeelden of bevelen geven. - De kinderen kunnen
Nadere informatieVerbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur
Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur voor de keuzes die men maakt. Verschillende vormen van verstilling, meditatie, KLEUTER: verbondenheid
Nadere informatieEindtermen: Activiteiten + 6 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen
Eindtermen: Activiteiten + 6 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Kids Adventure: - Kids-moeras, blote voetenpad, estafettes, kano s, lage tarzans, speleobox Eindtermen wereldoriëntatie (WO) WO mens en
Nadere informatieleerlijn muzische kleuters en 1ste lj.xls 1 van 10 Werken aan een degelijk en samenhangend onderwijsaanbod
1. Intensief gebruik maken van alle zintuigen Wanneer ik ertoe word uitgenodigd, gebruik ik bepaalde zintuigen bij het waarnemen. Ik gebruik spontaan al mijn zintuigen bij het waarnemen. Ik weet al op
Nadere informatieSamengevat door Lieve D Helft ICT-coördinator Scholengemeenschap InterEssen
Samengevat door ICT-coördinator Scholengemeenschap InterEssen Eindtermen ICT Vanaf het schooljaar 2007-2008 zijn er eindtermen voor ICT in het lager onderwijs, dus zal men ICT meer en meer moeten integreren
Nadere informatie2. Ons opvoedingsproject
2. Ons opvoedingsproject Hieronder vindt u een beschrijving van de uitgangspunten van ons pedagogisch project Ons opvoedingsproject tracht te verwoorden welke doelstellingen we nastreven om onze kinderen
Nadere informatieHoekenwerk op het niveau van je kleuters?
Actieonderzoek 1 Hoekenwerkophetniveauvanjekleuters? Kinderspel *! * Oftochniet? Alsleerkrachtbenjemedeverantwoordelijkvoorhetlerenvanjekleuters.Hetaantal hoekenindeklasmagdanheeltalrijkzijn,alsdehoekennietopniveauvanjekleuterszijn,
Nadere informatie1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.
Leerlijn ICT DERDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken
Nadere informatieUitgangspunten van de Koningin Julianaschool
Uitgangspunten van de Koningin Julianaschool Christelijke identiteit De Koningin Julianaschool is een open christelijke basisschool. Dat wil zeggen: iedereen is welkom. Daarbij is acceptatie van en respect
Nadere informatiex x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk
Nadere informatie