BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN"

Transcriptie

1 BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING In deze bijlage maken we de vergelijking tussen de Ontwikkelingsdoelen uit het Ontwikkelingsplan van de katholieke kleuterschool en de doelen uit de leerplannen van de verschillende leergebieden enerzijds en de doelen van Relationele vorming anderzijds. Per leergebied kan men hier de concordantie met de doelen van Relationele vorming terugvinden. B3.1 Relationele vorming in het Ontwikkelingsplan voor de katholieke kleuterschool De Ontwikkelingsdoelen uit het Ontwikkelingsplan voor de katholieke kleuterschool vergeleken met de doelen van Relationele vorming: RV1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf RV1.2 Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. 1 Zich emotioneel goed voelen. RV1.3 Eigen mogelijkheden, kenmerken, wensen, gevoelens, beperkingen, voorkeuren,... ontdekken. 1 Zich emotioneel goed voelen. 2 Zich als persoon iets waard voelen (zelfwaardegevoel). 4 Gemotiveerd zijn. 79 Keuzes maken. RV1.4 Ontdekken dat eigenschappen en vaardigheden niet vastliggen, maar ontwikkeld kunnen worden. 2 Zich als persoon iets waard voelen (zelfwaardegevoel). 4 Gemotiveerd zijn. RV1.5 Een zelfbewuste en assertieve houding ontwikkelen. (ET 1.1) 1 Zich emotioneel goed voelen. 2 Zich als persoon iets waard voelen (zelfwaardegevoel). 4 Gemotiveerd zijn. 14 Speels onbevangen en creatief omgaan met de wereld. 79 Keuzes maken. RV2 Kinderen hebben kunnen omgaan met eigen gevoelens RV2.1 Duidelijke geuite, eenvoudige gevoelens (blij, boos, verdrietig, bang,...) bij zichzelf waarnemen en benoemen. 15 Gevoelens bij zichzelf en bij de anderen herkennen. 16 Gevoelens uitdrukken en verwerken. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 1

2 RV2.2 Nuances van gevoelens (verlegen, onzeker, flink, stoer, tevreden, jaloers, afkerig, faalangst...) bij zichzelf waarnemen en benoemen. 15 Gevoelens bij zichzelf en bij de anderen herkennen. 16 Gevoelens uitdrukken en verwerken. RV2.3 Gevoelens erkennen en aanvaarden. 1 Zich emotioneel goed voelen. 15 Gevoelens bij zichzelf en bij de anderen herkennen. RV2.4 Inzien dat gevoelens vaak het gevolg zijn van een bepaalde situatie en zich daarover uitdrukken. 15 Gevoelens bij zichzelf en bij de anderen herkennen. 16 Gevoelens uitdrukken en verwerken. RV2.5 Bewust omgaan met de eigen gevoelens en deze voor anderen begrijpelijk uiten. 15 Gevoelens bij zichzelf en bij de anderen herkennen. 16 Gevoelens uitdrukken en verwerken. 37 Eigen ervaringen creatief uitdrukken in muzische expressievormen (creëren) 71 Ervaringen verwoorden. RV3 Kinderen kunnen zich inleven in anderen. RV3.1 Duidelijk geuite, eenvoudige gevoelens (blij, boos, verdrietig, bang,...) bij anderen waarnemen en benoemen. 53 Actief exploreren met de zintuigen. 54 Nauwkeurig waarnemen. 55 Intens kijken. 56 Intens luisteren. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 2

3 RV3.2 Nuances van gevoelens (verlegen, onzeker, flink, stoer, jaloers, afkerig, faalangst...) bij anderen waarnemen en benoemen. 53 Actief exploreren met de zintuigen. 54 Nauwkeurig waarnemen. 55 Intens kijken. 56 Intens luisteren. RV3.3 Eenvoudige gevoelens bij anderen zien als het gevolg van een bepaalde situatie en zich daarover uitdrukken. RV3.4 Weten dat een bepaalde situatie gevoelens oproept, maar dat die gevoelens niet bij iedereen gelijk zijn en ook niet op dezelfde wijze geuit worden. RV3.5 De emotionele aanleiding voor iemands gedrag kunnen achterhalen. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 3

4 RV3.6 Zich kunnen verplaatsen in de situatie van een ander om diens gevoelens beter te begrijpen. RV3.7 In hun eigen gedrag rekening houden met de gevoelens van anderen. RV3.8 Ervaren dat vanuit verschillende standpunten niet hetzelfde waargenomen wordt. RV3.9 Zich kunnen voorstellen en kunnen uitdrukken wat een ander waarneemt vanuit een andere positie. RV3.10 Uit het handelen van anderen hun bedoeling kunnen afleiden en zich daarover uitdrukken. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 4

5 53 Actief exploreren met de zintuigen. 54 Nauwkeurig waarnemen. 55 Intens kijken. 56 Intens luisteren. RV3.11 Hun eigen gedrag afstemmen op de bedoelingen van anderen. 30 Stil worden. RV3.12 Ervaren hoe mensen in hun expressie (verhalen, kunst,...) hun eigen gedachten en gevoelens verwerken. RV3.13 Zich kunnen verplaatsen in de gedachtegang van anderen en op die gedachten inspelen. RV3.14 Interesse en respect tonen voor het gevoelsleven van anderen. 30 Stil worden. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 5

6 RV4 Kinderen kunnen met de andere(n) in relatie treden. RV4.1 Een ander kunnen helpen door zich dienstbaar op te stellen. (ET 1.3) 12 Initiatief nemen. RV4.2 Leiding kunnen volgen en kunnen meewerken met anderen. (ET 1.5) RV4.3 Hulp kunnen vragen en zorg aanvaarden. (ET 1.4) RV4.4 Constructief kritisch kunnen zijn en met positief geformuleerde kritiek van anderen kunnen omgaan. (ET 1.6) RV4.5 Zich weerbaar opstellen naar leeftijdsgenoten en volwassenen toe door signalen te geven die voor anderen begrijpelijk en aanvaardbaard zijn. (ET 1.7) RV4.6 Zich discreet kunnen opstellen. (ET 1.8) RV4.7 Kritiek beluisteren en eruit leren en ongelijk of onmacht kunnen toegeven. (ET 1.9) RV4.8 Kunnen samenwerken met anderen zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of etnische afkomst. (ET 3) 12 Initiatief nemen. 21 Samenwerken. RV4.9 Afspraken en regels betreffende de omgang met anderen kunnen naleven. (ET 2) Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 6

7 RV4.10 Ontdekken hoe conflictsituaties in de eigen omgeving ontstaan en er oplossingen voor zoeken. RV4.11 Zich openstellen voor anderen met de bedoeling ze beter te leren kennen of ermee samen te werken. (ET 3) 9 Zich verbonden voelen. 10 Interesse hebben voor anderen. 11 Nieuwsgierig zijn. 12 Initiatief nemen. 21 Samenwerken. 72 Ervaringen uitwisselen (communiceren). RV4.12 Zien waar hulp nodig is en daar passend op inspelen. 12 Initiatief nemen. RV4.13 Leiding kunnen geven. (ET 1.5) 12 Initiatief nemen. RV5 Kinderen ervaren hoe waarden en normen aan relaties inhoud en richting geven. RV5.1 Ervaren dat thuis, op school en op straat verschillende regels, afspraken en conventies met betrekking tot het samenleven nodig zijn. 24 Regels en afspraken naleven en waarderen. RV5.2 Beseffen dat regels en afspraken betreffende de omgang met elkaar door mensen zijn bepaald en ook kunnen worden veranderd. 23 Ervaren wat zinvol, mooi, goed, waar is. 24 Regels en afspraken naleven en waarderen. RV5.3 Op een zelfbewuste wijze kunnen kiezen om de mening van de groep te volgen of op te komen voor de eigen mening. 23 Ervaren wat zinvol, mooi, goed, waar is. 26 Willen beantwoorden aan de verwachtingen van vertrouwde volwassenen. RV5.4 Zich een eigen mening vormen op basis van waardevolle elementen zoals de eigen overtuiging, persoonlijke waarden, Vertrouwd worden met christelijk geloven. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 7

8 RV5.5 Respect en waardering opbrengen voor de waarden en normen van anderen. (ET 1.2) 24 Regels en afspraken naleven en waarderen. 26 Willen beantwoorden aan de verwachtingen van vertrouwde volwassenen. 29 Verwonderd zijn over de schepping. 34 Vertrouwd worden met christelijk geloven. RV5.6 Zich bewust voor anderen inzetten. 26 Willen beantwoorden aan de verwachtingen van vertrouwde volwassenen. RV5.7 Aanvoelen hoe mensen zich op basis van gemeenschappelijke waarden verbonden weten met anderen en die verbondenheid beleven. 24 Regels en afspraken naleven en waarderen. 30 Stil worden. 31 Een religieuze verbondenheid ervaren. RV5.8 Stilstaan bij de eigen waarde en normen en er zich naar anderen toe over uitdrukken. 23 Ervaren wat zinvol, mooi, goed, waar is. 25 Zich oriënteren op waarden. 28 Evalueren of eigen gedragingen goed zijn. 29 Verwonderd zijn over de schepping. 30 Stil worden. 32 Stilstaan bij levenservaringen. 34 Vertrouwd worden met christelijk geloven. RV5.9 Inzien hoe waarden en normen mee worden bepaald door asptecten als sociale achtergrond, etnische afkomst en de persoonlijke geschiedenis van mensen. 23 Ervaren wat zinvol, mooi, goed, waar is. 25 Zich oriënteren op waarden. 28 Evalueren of eigen gedragingen goed zijn. 29 Verwonderd zijn over de schepping. 32 Stilstaan bij levenservaringen. RV6 Kinderen ervaren hoe mensen met de vele mogelijkheden van hun lichaam uitdrukking geven aan zichzelf en aan hun relatie met de andere(n). RV6.1 Ontdekken en voelen dat iedereen uniek is. RV6.2 Ervaren dat er verschillende gewoonten en opvattingen bestaan over intimiteit en bloot. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 8

9 RV6.3 Beseffen dat mensen die van elkaar houden dat ook uiten door allerlei vormen van fysiek contact: hand in hand wandelen, strelen, kussen, Actief exploreren met de zintuigen. RV6.4 Ervaren dat hoe verscheiden vriendschappen en verliefdheid ook kunnen zijn, ze altijd vertrouwen en respect als basis hebben. RV6.5 Weten dat de wijze waarop mensen samenleven heel verscheiden kan zijn en door allerlei oorzaken kan veranderen. RV6.6 Zich in het spreken over seksualiteit op een respectvolle manier uitdrukken, o.a. door de dingen die ermee te maken hebben correct te benoemen. 71 Ervaringen verwoorden. RV6.7 Inzien dat veel mensen de komst van een kind zien als de bevestiging van hun liefde voor elkaar. RV6.9 Ervaren dat iemand verliefd kan worden op een man, een vrouw of beide en dat respecteren. RV6.10 Ervaren dat mensen zich op een heel verschillende manier over seksualiteit kunnen uitdrukken. RV6.11 Weten wat seksueel misbruik inhoudt en op welke manier ze eventueel hulp kunnen vragen. 28 Evalueren of gedragingen goed zijn. RV6.12 Beseffen dat elkaar leren kennen tijd vraagt en op een respectvolle manier dient te gebeuren. 10 Interesse hebben voor anderen. RV6.14 Ervaren dat mensen verschillend denken over wat een goede relatie is en op basis daarvan ook eigen keuzes maken: samenwonen, trouwen, single blijven,... RV6.15 Zich op seksueel vlak weerbaar kunnen opstellen. 28 Evalueren of gedragingen goed zijn. 71 Ervaringen verwoorden. RV6.16 Kritisch staan tegenover de media die vaak een onrealistisch en vertekend beeld geven van mannen en vrouwen, van relaties, van seksualiteit, Actief exploreren met de zintuigen. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 9

10 RV6.21 Respectvol omgaan met het eigen lichaam en dat van anderen. 10 Interesse hebben voor anderen. RV6.22 Weten dat bepaald seksueel gedrag risico s inhoudt. 28 Evalueren of gedragingen goed zijn. RV6.23 Zich over seksualiteit durven uiten. 28 Evalueren of gedragingen goed zijn. 37 Eigen ervaringen creatief uitdrukken in muzische expressievormen (creëren). 71 Ervaringen verwoorden. RV6.24 Kunnen genieten van verschillende vormen van tederheid. 37 Eigen ervaringen creatief uitdrukken in muzische expressievormen (creëren). Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 10

11 B3.8 Relationele vorming in Bewegingsopvoeding De doelen van het Leerplan Bewegingsopvoeding vergeleken met doelen van Relationele vorming: RV1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf. RV1.2 Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. ZC 1.3 De leerlingen durven de eigen bewegings-vormen en behendigheden tonen RV1.3 Eigen mogelijkheden, kenmerken, wensen, gevoelens, beperkingen, voorkeuren,... ontdekken. ZC 1.2 De leerlingen tonen in het experimenteergedrag dat ze de eigen mogelijkheden en begrenzingen aanvoelen, kennen en verleggen. Ze weten wat ze wel of niet kunnen. RV1.4 Ontdekken dat eigenschappen en vaardigheden niet vastliggen, maar ontwikkeld kunnen worden. ZC 1.5 De leerlingen zijn bereid een opdracht vol te houden en af te werken. RV1.5 Een zelfbewuste en assertieve houding ontwikkelen. ZC 1.6 De leerlingen ontwikkelen een zelfbewuste en assertieve houding. RV2 Kinderen kunnen omgaan met eigen gevoelens. RV2.1 Duidelijke geuite, eenvoudige gevoelens (blij, boos, verdrietig, bang,...) bij zichzelf waarnemen en benoemen. ZC 2.1 De leerlingen gaan om met eigen gevoelens en durven die te uiten. RV2.2 Nuances van gevoelens (verlegen, onzeker, flink, stoer, tevreden, jaloers, afkerig, faalangst...) bij zichzelf waarnemen en benoemen. ZC 2.2 De leerlingen herkennen gevoelens bij zichzelf en benoemen die. RV2.3 Gevoelens erkennen en aanvaarden. ZC 2.3 De leerlingen erkennen en aanvaarden eigen gevoelens. RV2.5 Bewust omgaan met de eigen gevoelens en deze voor anderen begrijpelijk uiten. ZC 2.4 De leerlingen gaan bewust om met een variatie aan eigen gevoelens binnen aanvaardbare grenzen en uiten die begrijpelijk voor anderen. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 11

12 RV3 Kinderen kunnen zich inleven in anderen. RV3.1 Duidelijk geuite, eenvoudige gevoelens (blij, boos, verdrietig, bang,...) bij anderen waarnemen en benoemen. SF 1.1 De leerlingen herkennen gevoelens bij anderen en benoemen die. RV3.2 Nuances van gevoelens (verlegen, onzeker, flink, stoer, jaloers, afkerig, faalangst...) bij anderen waarnemen en benoemen. SF 1.1 De leerlingen herkennen gevoelens bij anderen en benoemen die. RV3.4 Weten dat een bepaalde situatie gevoelens oproept, maar dat die gevoelens niet bij iedereen gelijk zijn en ook niet op dezelfde wijze geuit worden. SF 1.2 De leerlingen erkennen gevoelens bij anderen en aanvaarden die. RV3.6 Zich kunnen verplaatsen in de situatie van een ander om diens gevoelens beter te begrijpen. SF 1.2 SF 1.3 De leerlingen erkennen gevoelens bij anderen en aanvaarden die. De leerlingen gaan bewust om met een variatie aan gevoelens bij anderen. RV3.7 In hun eigen gedrag rekening houden met de gevoelens van anderen. SF 1.3 De leerlingen gaan bewust om met een variatie aan gevoelens bij anderen. RV3.14 Interesse en respect tonen voor het gevoelsleven van anderen. SF 1.4 De leerlingen schatten de eigen inspanning en die van anderen juist in en waarderen die. RV3.14 RV4 Kinderen kunnen met de andere(n) in relatie treden. RV4.1 Een ander kunnen helpen door zich dienstbaar op te stellen. (ET 1.3) MC 5.7 MC 5.8 De leerlingen geven verbale aanwijzingen en feedback als leerhulp naar medeleerlingen en als ondersteuning van het eigen leerproces. De leerlingen: - bieden aangepaste hulp in veilige bewegings-situaties; - helpen elkaar bij samenwerkingsverbanden. RV4.2 Leiding kunnen volgen en kunnen meewerken met anderen. (ET 1.5) Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 12

13 SF 2.1 De leerlingen volgen leiding en aanvaarden sancties bij overtredingen. RV4.3 Hulp kunnen vragen en zorg aanvaarden. (ET 1.4) SF 2.3 De leerlingen durven hulp vragen en willen hulp aanvaarden. RV4.7 Kritiek beluisteren en eruit leren en ongelijk of onmacht kunnen toegeven. (ET 1.9) SF 2.5 De leerlingen nemen deel aan bewegings-activiteiten in een geest van fair play. RV4.8 Kunnen samenwerken met anderen zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of etnische afkomst. (ET 3) SF 2.4 De leerlingen zijn bereid tot samenwerken met alle leerlingen. RV4.9 Afspraken en regels betreffende de omgang met anderen kunnen naleven. (ET 2) MC 5.2 De leerlingen spreken regels af en leven ze na, maken groepsindelingen, spreken rollen (bv. uitvoerder, helper, coach, scheidsrechter) en taken af en passen ze aan (tactische principes). RV4.10 Ontdekken hoe conflictsituaties in de eigen omgeving ontstaan en er oplossingen voor zoeken. SF 2.5 De leerlingen nemen deel aan bewegings-activiteiten in een geest van fair play. RV4.11 Zich openstellen voor anderen met de bedoeling ze beter te leren kennen of ermee samen te werken. (ET 3) SF 2.5 De leerlingen nemen deel aan bewegings-activiteiten in een geest van fair play. RV4.12 Zien waar hulp nodig is en daar passend op inspelen. MC 5.8 De leerlingen: - bieden aangepaste hulp in veilige bewegings-situaties; - helpen elkaar bij samenwerkingsverbanden. RV4.13 Leiding kunnen geven. (ET 1.5) SF2.2 De leerlingen geven leiding. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 13

14 RV5 Kinderen ervaren hoe waarden en normen aan relaties inhoud en richting geven. RV5.5 Respect en waardering opbrengen voor de waarden en normen van anderen. (ET 1.2) SF 1.5 De leerlingen passen hun handelen aan in functie van de veiligheid en vermogens van anderen. RV5.8 Stilstaan bij de eigen waarde en normen en er zich naar anderen toe over uitdrukken. SF 2.7 SF 2.8 De leerlingen tonen spontaneïteit, expressiviteit en echtheid op een sociaal aanvaarde wijze. De leerlingen (h)erkennen ongecontroleerde en ongewenste uitingen bij zichzelf en corrigeren zichzelf. RV6 Kinderen ervaren hoe mensen met de vele mogelijkheden van hun lichaam uitdrukking geven aan zichzelf en aan hun relatie met de andere(n). RV6.8 Ervaren dat gezond lichamelijk contact een primaire behoefte is van alle mensen en ze zelf van kunnen genieten. SF 2.9 De leerlingen laten op een rustige manier lichamelijk contact van anderen toe. RV6.21 Respectvol omgaan met het eigen lichaam en dat van anderen. SF 2.10 De leerlingen gaan respectvol om met het eigen lichaam en dat van anderen. RV6.24 Kunnen genieten van verschillende vormen van tederheid. SF 2.9 De leerlingen laten op een rustige manier lichamelijk contact van anderen toe. Concept voor Relationele vorming in de katholieke basisschool 14

Doelen relationele vorming

Doelen relationele vorming Doelen relationele vorming RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf RV 1.1. Ontdekken dat ieder uniek is. RV 1.2. Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. RV 1.3. Eigen

Nadere informatie

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf. RV1.1 RV1.2 RV1.3 RV1.4 Ontdekken dat iedereen uniek is. Ik heb door dat iedereen

Nadere informatie

BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP

BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN Inleiding In alle leerplannen en in het Ontwikkelingsplan voor de Katholieke Basisschool zitten aspecten van relationele vorming verwerkt. Soms

Nadere informatie

ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester

ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Positieve ingesteldheid 1 zich emotioneel goed voelen 2 zich als persoon iets

Nadere informatie

Leerplan VVKBaO. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan VVKBaO. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan VVKBaO Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

Individueel werkplan

Individueel werkplan Individueel werkplan 1. Spreek af hoe jullie zullen omgaan met het werkplan. a. Volgen jullie alle competenties op? b. Werken jullie met de eindtermen, leerplandoelen of overkoepelende omschrijvingen?

Nadere informatie

Eindtermen: Activiteiten + 6 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen

Eindtermen: Activiteiten + 6 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen Eindtermen: Activiteiten + 6 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Kids Adventure: - Kids-moeras, blote voetenpad, estafettes, kano s, lage tarzans, speleobox Eindtermen wereldoriëntatie (WO) WO mens en

Nadere informatie

Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie

Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie & Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie E HO DIT T RK AL E W ITA? G I D IER H CA mens & maatschappij specifieke visie van leerlijn naar methodiek van methodiek naar leerlijn

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels

SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels We gebruiken op school voor het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar de handleiding CONTACTSLEUTELS van uitgeverij De Sleutel. Kenmerken van Contactsleutels: Elk leerjaar beschikt

Nadere informatie

Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen

Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Teambuilders, Kajak & Kano, Laser battle Eindtermen wereldoriëntatie (WO) WO mens en maatschappij: ik en mezelf ik en de ander ik en

Nadere informatie

Onderwijskundige doelen

Onderwijskundige doelen Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan

Nadere informatie

Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen

Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Junior Adventure: - Moeraspiste, blote voetenpad, hoge Tarzans, touwenparcours, waterplas (kajak), droge teambuilding Eindtermen wereldoriëntatie

Nadere informatie

Gezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende

Gezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED BEELDENDE KUNSTEN KSO VOET EN STUDIEGEBIED PODIUMKUNSTEN KSO 1 De eigenheid van kunst en de VOET

Nadere informatie

Eindtermen: Activiteiten + 12 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen

Eindtermen: Activiteiten + 12 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen Eindtermen: Activiteiten + 12 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Klimmen, Kajak & Kano, Teambuilders, Laserbattle Eindtermen wereldoriëntatie (WO) WO mens en maatschappij: ik en mezelf ik en de ander

Nadere informatie

Eén, twee, drie en rust.

Eén, twee, drie en rust. Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur voor de keuzes die men maakt. Verschillende vormen van verstilling, meditatie, KLEUTER: verbondenheid

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist)

Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Klas: 3 e graad basisonderwijs Leervak: WO Technologie - Maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren

Nadere informatie

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

Wereldoriëntatie. Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de

Wereldoriëntatie. Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de Lesvoorbereiding: Voedingsindustrie (beroepen : kwaliteitsverantwoordelijke, productieoperator en onderhoudstechnicus) Klas: 3de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier

Nadere informatie

Arrangement: Dag klas, dag school! Tot ziens!

Arrangement: Dag klas, dag school! Tot ziens! Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur (RKve) de andere. Zich laten inspireren door de wijze waarop Jezus met anderen omgaat en oproept

Nadere informatie

Schuilt er een onderzoeker in jou?

Schuilt er een onderzoeker in jou? Schuilt er een onderzoeker in jou? Bijlage: Lesdoelen en leerplandoelen INHOUD 1 Eerste kennismaking met Inagro en zijn activiteiten... 3 1.1 Lesdoelen... 3 1.2 Leerplandoelen... 3 1.2.1 Leerplan wereldoriëntatie

Nadere informatie

Thema/lessenreeks: Psycho-Motorisch - respect hebben voor de materialen waarmee ze aan de slag gaan(pm1)

Thema/lessenreeks: Psycho-Motorisch - respect hebben voor de materialen waarmee ze aan de slag gaan(pm1) Naam student: Datum: School: Uur: Klas: Thema/lessenreeks: Activiteit: Samen Spelen De leerlingen weten hoe ze zich voelen en gedragen als ze samenspelen. De leerkracht werkt voor de eerste keer met een

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker)

Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker) Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker) Klas: 3 de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de Grafische sector

Nadere informatie

PERSOONSGEBONDEN ONTWIKKELING DOELENKAARTEN

PERSOONSGEBONDEN ONTWIKKELING DOELENKAARTEN PERSOONSGEBONDEN ONTWIKKELING DOELENKAARTEN 2017-09-15 1 Zich engageren in vriendschap en relatie, daar deugd aan beleven en zich daarover uitdrukken. 2 De verscheidenheid van mensen als een rijkdom ervaren

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Social profit (begeleider in de kinderopvang, optieker, radioloog, verpleegkundige, sociocultureel werker)

Lesvoorbereiding: Social profit (begeleider in de kinderopvang, optieker, radioloog, verpleegkundige, sociocultureel werker) Lesvoorbereiding: Social profit (begeleider in de kinderopvang, optieker, radioloog, verpleegkundige, sociocultureel werker) Klas: 3de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp:

Nadere informatie

cbs De Rank Sociaal emotionele ontwikkeling Gouden weken Doelen schooljaar

cbs De Rank Sociaal emotionele ontwikkeling Gouden weken Doelen schooljaar Sociaal emotionele ontwikkeling cbs De Rank Gouden weken Doelen schooljaar 1. De leerlingen kennen de gedragsverwachtingen aan het einde van de gouden weken periode 2. De leerlingen kennen het stopteken

Nadere informatie

Inbreken in de klas Werken aan een krachtige leeromgeving: lager onderwijs

Inbreken in de klas Werken aan een krachtige leeromgeving: lager onderwijs Inbreken in de klas Werken aan een krachtige leeromgeving: lager onderwijs Ronde Krachtige leeromgeving Hulpmiddelen voor leerkrachten om een krachtige leeromgeving te creëren Hoek 1 (01.10): Screeningsinstrument

Nadere informatie

Arrangement: Sport en spel

Arrangement: Sport en spel Rooms-katholieke Godsdienst RKgs RKgs Openkomen voor geloofstaal, symboliek en rituelen (RKgs) liggen en een nieuw begin maakt. Ontdekken wat verrijzenis kan betekenen in het leven van mensen en mogelijk

Nadere informatie

Doelenlijst G-start voor VVKBaO

Doelenlijst G-start voor VVKBaO 1 1. OVER -START -start is een CTO-uitgave over het stimuleren van geletterdheid bij jonge kinderen (2,5 tot 7 jaar). -start is een boek vol achtergrondinformatie en concreet uitgewerkte activiteiten.

Nadere informatie

Eindtermen lager onderwijs die van toepassing zijn tijdens Op stap voor het klimaat

Eindtermen lager onderwijs die van toepassing zijn tijdens Op stap voor het klimaat Eindtermen lager onderwijs die van toepassing zijn tijdens Op stap voor het klimaat LEERGEBIEDEN Lichamelijke opvoeding 1.Lichamelijke opvoeding - Motorische competenties Zelfredzaamheid in kindgerichte

Nadere informatie

Workshop. Het museum. Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen.

Workshop. Het museum. Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen. Workshop Het museum Opzet: Aan de hand van een plan de maquette van het museum in elkaar knutselen. Materiaal: Het maquettepakket van in het muzeeum. Doelen: Moedertaal: Lezen: Communicatieve elementen

Nadere informatie

EINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar

EINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar 5 e Leerjaar 6 e Leerjaar EINDTERMENTABEL OVERZICHT Flos en Bros werkboekjes Tandenmuzeum De mondgazt Dagboek v/e tandenborstel Gezonde start in de mond - Suiker Verzin een supersmoes Tanden de wereld

Nadere informatie

Lichamelijke opvoeding

Lichamelijke opvoeding Lichamelijke opvoeding 1.19 kunnen zich in een spel inleven en hierbij verschillende rollen waarnemen. 1.20bis passen de afgesproken spelregels toe en aanvaarden de sancties bij overtredingen. 3.1 zijn

Nadere informatie

Identiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546)

Identiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546) Identiteit Roelofsbrink 6 7683 CK Den Ham (0546) 672542 juni 2017 Voor u ligt het identiteitsdocument van GBS Domino in Den Ham. In dit document beschrijven we aan de hand van vier bouwstenen wie we zijn

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie AO AV 002 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules... 5 1.2 Plaats

Nadere informatie

Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur

Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur christelijke scheppingsspiritualtiteit betekent in het leven van mensen en. KLEUTER: verbondenheid

Nadere informatie

Visie op burgerschap en sociale integratie

Visie op burgerschap en sociale integratie Visie op burgerschap en sociale integratie CNS De Regenboog Inleiding Tegenwoordig leven we in een multiculturele samenleving. Burgerschap is in toenemende mate belangrijk geworden. Kennis hebben over

Nadere informatie

1 ste graad 2 de graad 3 de graad. Communicatie. Creativiteit. Praatronde - klasraad (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam)

1 ste graad 2 de graad 3 de graad. Communicatie. Creativiteit. Praatronde - klasraad (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam) (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam) 1 ste graad 2 de graad 3 de graad Communicatie manier een idee, gedachte verbaal en non-verbaal uiten. manier een idee, gedachte verbaal en non-verbaal

Nadere informatie

3 LEERPLANDOELEN. De katholieke basisschool stelt zich als algemeen streefdoel voor mediaopvoeding:

3 LEERPLANDOELEN. De katholieke basisschool stelt zich als algemeen streefdoel voor mediaopvoeding: 3 LEERPLANDOELEN Algemeen streefdoel De katholieke basisschool stelt zich als algemeen streefdoel voor mediaopvoeding: De leerlingen kunnen op een behendige, zelfredzame en kritische manier participeren

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl3 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding AO BE 20 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 11 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien,

Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, matrijzenbouwer, ) Klas: 3de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssector

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Printmedia (beroep: drukker)

Lesvoorbereiding: Printmedia (beroep: drukker) Lesvoorbereiding: Printmedia (beroep: drukker) Klas: 3 de graad basisonderwijs Leervak: WO techniek maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de Printmedia Beginsituatie:

Nadere informatie

Thema/lessenreeks: Psycho-Motorisch - respect hebben voor de materialen waarmee ze aan de slag gaan(pm1)

Thema/lessenreeks: Psycho-Motorisch - respect hebben voor de materialen waarmee ze aan de slag gaan(pm1) Naam student: Datum: School: Uur: Klas: Thema/lessenreeks: Activiteit: Winnen en Verliezen De leerlingen weten hoe ze zich voelen en gedragen als ze winnen of verliezen. De leerkracht werkt voor de eerste

Nadere informatie

basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten

basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor

Nadere informatie

PERSOONSGEBONDEN ONTWIKKELING DOELENKAARTEN /KDR

PERSOONSGEBONDEN ONTWIKKELING DOELENKAARTEN /KDR PERSOONSGEBONDEN ONTWIKKELING DOELENKAARTEN 2016-11-19/KDR 1 Zich engageren in vriendschap en relatie, daar deugd aan beleven en zich daarover uitdrukken. 2 De verscheidenheid van mensen als een rijkdom

Nadere informatie

Nederlands. Mondeling onderwijs

Nederlands. Mondeling onderwijs Nederlands Mondeling onderwijs - Kerndoel 1: De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. Gebruik

Nadere informatie

Ouderavond lijf & relaties

Ouderavond lijf & relaties Ouderavond lijf & relaties Robert van der Gaag info@one2know.nl 0611003414 Voorstellen Ervaring Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen, mondzorg en mediawijsheid Kinderen Wie heeft

Nadere informatie

Competenties verbonden aan het ComPas

Competenties verbonden aan het ComPas Competenties verbonden aan het ComPas 5 kerncompetenties en 8 erg waardevol competenties 1. Kunnen samenwerken... 2 2. Contactvaardig zijn... 3 3. Inlevingsvermogen/empathie bezitten... 4 4. Zelfreflectie...

Nadere informatie

Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten

Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten Beste leerkracht, De missie van de Hoge Rielen is om ruimte te scheppen voor het opdoen van nieuwe ervaringen, te ontdekken, te activeren

Nadere informatie

LEGO MINDSTORMS EEN INLEIDING TOT PROGRAMMEREN COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK

LEGO MINDSTORMS EEN INLEIDING TOT PROGRAMMEREN COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK LEGO MINDSTORMS EEN INLEIDING TOT PROGRAMMEREN COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK Inhoud 5 Introductie Eindtermen/ ontwikkelingsdoelen Hoe verloopt het bezoek? 9 10 Het programma Praktische

Nadere informatie

Leerplanacademie SG Stekene sessie 1

Leerplanacademie SG Stekene sessie 1 Leerplanacademie SG Stekene sessie 1 Bingo : ZILL! ONZE DOELEN VANDAAG Thuiskomen in de leergroep. Inzicht in opstarten van een veranderingsproces. Het leerplan Zin in leren! Zin in leven! kunnen duiden

Nadere informatie

ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren.

ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren. Wereldoriëntatie ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren. NATUUR ET 1.6 De leerlingen kunnen illustreren dat de mens

Nadere informatie

LEGO MINDSTORMS EEN INLEIDING TOT PROGRAMMEREN COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK

LEGO MINDSTORMS EEN INLEIDING TOT PROGRAMMEREN COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK LEGO MINDSTORMS EEN INLEIDING TOT PROGRAMMEREN COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK 2 Inhoud 4 5 8 Introductie Eindtermen/ ontwikkelingsdoelen Hoe verloopt het bezoek 8 9 10 Het programma Praktische

Nadere informatie

Deze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst.

Deze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst. Eindtermen Deze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst. Op de volgende bladzijden hebben we ook enkele

Nadere informatie

Leerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan OVSG Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

Eindtermen Wonen en leven in India

Eindtermen Wonen en leven in India Eindtermen Wonen en leven in India Leergebiedgebonden eindtermen Wereldoriëntatie Natuur ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waanemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze

Nadere informatie

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1.1 Groei

Nadere informatie

Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode

Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode Beleving Kleuters worden in hun omgeving overal geconfronteerd met de uiterlijke verschijnselen van Pasen: paasversieringen,

Nadere informatie

Eindtermen: Activiteiten + 12 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen

Eindtermen: Activiteiten + 12 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen Eindtermen: Activiteiten + 12 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Extreme - Touwenpiste, kajakpolo, natte teambuilders, via ferrata, Death Ride, Moeraspiste Eindtermen wereldoriëntatie (WO) WO mens en

Nadere informatie

VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL

VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Elementen van de Stam Alle elementen van de stam zijn fundamenteel in de vorming van de leerling

Nadere informatie

Schematische voorstelling: Ontwikkelingsplan

Schematische voorstelling: Ontwikkelingsplan Schematische voorstelling: Ontwikkelingsplan 1. (17) Wegwijzers voor goed kleuteronderwijs In het eerste deel worden de wegwijzers naar goed kleuteronderwijs beschreven. Het zijn de sleutelbegrippen uit

Nadere informatie

Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode:

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Groep 1-2 Hierbij zijn de kinderen bezig met specifieke lichaamskenmerken van zichzelf en van anderen. Ook gaan ze op zoek naar onderlinge overeenkomsten.

Nadere informatie

Relaties en seksualiteit

Relaties en seksualiteit Seksualiteit ontwikkelt zich vanaf de geboorte en is een wezenlijk onderdeel van het mens-zijn gedurende het hele leven. Seksualiteit wordt geuit en ervaren in gevoelens, gedachten, opvattingen, rollen

Nadere informatie

Betrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld.

Betrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld. Betrokkenheid Autonomie Competentie Relatie leerkracht Relatie leerlingen De behoefte aan autonomie De behoefte aan competentie De behoefte aan een goede relatie met de leerkracht De behoefte aan goede

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid

Nadere informatie

EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010

EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum Derde graad LO A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 Lichamelijke opvoeding Motorische competenties 1.1 De motorische basisbewegingen

Nadere informatie

basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten

basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor

Nadere informatie

In de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk!

In de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk! In de les praten over relaties en seksualiteit Hoe maak je het makkelijk en leuk! Hoe kunt u leerlingen ondersteunen en leert u hen verantwoorde keuzes te maken op het gebied van relaties en seksualiteit?

Nadere informatie

Tuin van Heden kleuters (4-jarigen en 5-jarigen) Werken met kunst in de kerstperiode

Tuin van Heden kleuters (4-jarigen en 5-jarigen) Werken met kunst in de kerstperiode Tuin van Heden kleuters (4-jarigen en 5-jarigen) Werken met kunst in de kerstperiode Beleving Kleuters worden in hun omgeving overal geconfronteerd met de commerciële uitingen van het kerstfeest: de versierde

Nadere informatie

Week van de Lentekriebels

Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding, op school en thuis Anja Sijbranda GGD Hart voor Brabant Programma Waarom relationele en seksuele vorming? Wat doet school?

Nadere informatie

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale

Nadere informatie

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader).

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader). De volgende vakken komen aan bod Aardrijkskunde Maatschappelijke vorming (MAVO) Nederlands Godsdienst Niet-conventionele zedenleer LEERDOELSTELLINGEN LESFICHE C Door aan de slag te gaan met lesfiche C

Nadere informatie

Functiebeschrijving mentor

Functiebeschrijving mentor Functiebeschrijving mentor Algemeen kader: Krachtlijnen van het opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs ( OKB) Werken aan een schooleigen christelijke identiteit Werken aan een degelijk onderwijsinhoudelijk

Nadere informatie

THEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo

THEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Zelf Gevoelens Verbaal en non-verbaal primaire gevoelens beschrijven en uiten. Kwaliteiten Verbaal en non-verbaal beschrijven dat fijne en nare

Nadere informatie

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Programma 1. Seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren 2. Criteria om normaal

Nadere informatie

Zelfsturing betekent openstaan voor een duurzame verandering: GRIP op ZELFSTURING

Zelfsturing betekent openstaan voor een duurzame verandering: GRIP op ZELFSTURING Zelfsturing betekent openstaan voor een duurzame verandering: GRIP op ZELFSTURING 12 april 2014 Waarom is ZELFSTURING ineens zo MODERN? Wat is het belang van het ZELF? WHO noemt 2 belangrijke aspecten

Nadere informatie

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas 1. Algemene doelstelling cultuureducatie 2. Doelen en visie van de school 3. Visie cultuureducatie 4. Beschrijving van de bestaande situatie 5. Beschrijving van

Nadere informatie

Lichamelijke opvoeding: leerlijnen leerplandoelen en leerinhouden 1 ste 2 de 3 de graad

Lichamelijke opvoeding: leerlijnen leerplandoelen en leerinhouden 1 ste 2 de 3 de graad 1 2 3 4 5 6 ALGEMENE DOELENKADERS 1 ste 2 de 3 de graad: leerlijnen (resultaatsverplichting - *inspanningsverplichting) 1 e graad 2 e graad 3 e graad kunnen onder begeleiding veiligheidsvoorschriften,

Nadere informatie

Pedagogisch Beleidsplan

Pedagogisch Beleidsplan Pedagogisch Beleidsplan 2017-2018 Marianne Strijker- Borsje Inhoud Inleiding... 2 Grondslag... 2 4 opvoedingsdoelen... 2 Het bieden van een gevoel van emotionele en fysieke veiligheid... 3 Het bieden van

Nadere informatie

Eindtermen en leerdoelen WO

Eindtermen en leerdoelen WO Eindtermen en leerdoelen WO 1. Eindtermen In functie van gezondheidsopvoeding beoogt het project te werken aan verscheidene eindtermen: Eindtermen wereldoriëntatie (geldig vanaf 01/09/2010) Wereldoriëntatie

Nadere informatie

Stichting Openbaar Primair Onderwijs Steenwijkerland Zwartewaterland. Samen op kop

Stichting Openbaar Primair Onderwijs Steenwijkerland Zwartewaterland. Samen op kop Stichting Openbaar Primair Onderwijs Steenwijkerland Zwartewaterland Samen op kop 1 Het wordt anders Het onderwijs is volop in beweging. De afgelopen hebben scholen veel energie in opbrengstgericht werken

Nadere informatie

Spelend leren en ontdekken

Spelend leren en ontdekken Spelend leren en ontdekken Handboek drama voor het basisonderwijs Schema: leerlijn drama voor de leerlingen per twee leerjaren Bijlage 2 bij hoofdstuk 4 Etje Heijdanus-de Boer Anouk van Nunen Hans Boekel

Nadere informatie

Workshop. Vriendschapsbandjes

Workshop. Vriendschapsbandjes Workshop Vriendschapsbandjes Opzet: Vriendschapsbandjes in macramé met pareltjes aan. (Idee uit het boekje Eigentijds macramé, Margriet Kors en Gina Lambers, Cantecleer, 2002, ISBN 90 213 3201 9) pagina

Nadere informatie

Gezondheidsbeleid: visie van onze school

Gezondheidsbeleid: visie van onze school Gezondheidsbeleid: visie van onze school Wij stellen ons tot doel onze leerlingen de nodige kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes bij te brengen voor een gezonde leefstijl met respect voor zichtzelf

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

SPACE MISSION COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK

SPACE MISSION COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK SPACE MISSION COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK 2 Inhoud 4 5 7 Introductie Eindtermen/ ontwikkelingsdoelen Hoe verloopt het bezoek 7 8 9 Het programma Praktische tips Siteplan en contactgegevens

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie

Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie Eerste leerjaar B 4.1. Herkennen en verkennen Mijn gedrag - hoe gedraag ik mij en waarom? - mijn waarden: - aan welke waarde(n) hecht ik belang? - thuis

Nadere informatie

Pedagogische Visie en Beleid

Pedagogische Visie en Beleid Pedagogische Visie en Beleid Inleiding Voor ouders, medewerkers en alle anderen die betrokken zijn bij, en geïnteresseerd zijn in onze kinderopvang. Voor verantwoorde kinderopvang is veel nodig, om te

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

eindtermen basisonderwijs

eindtermen basisonderwijs STAM op schoolmaat eindtermen basisonderwijs inhoudstafel 1. inleiding...3 2. leergebied overschrijdende eindtermen...3 2.1. ICT...3 2.2. sociale vaardigheden...3 3. eindtermen leergebieden...4 3.1. muzische

Nadere informatie

Deel 1: Pedagogisch project Vrije Basisschool Lenteland

Deel 1: Pedagogisch project Vrije Basisschool Lenteland 1 ONZE SCHOOL en de SCHOLENGROEP ARKORUM Het katholiek basisonderwijs brengt al vele jaren een aanbod van kwalitatief onderwijs en opvoeding aan kleuters en leerlingen in de regio Roeselare- Ardooie. In

Nadere informatie

Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels

Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Christel van Helvoirt medewerker Gezondheidsbevordering GGD Hart voor Brabant Bovenbouw:

Nadere informatie

Collectief aanbod Jeugd Houten

Collectief aanbod Jeugd Houten Collectief aanbod Jeugd Houten Groepsmaatschappelijk werk Santé Partners in Houten 2018-2019 1 Inhoud Blz. Training Sterk staan 9-12.... 3 Zomertraining Plezier op School (aankomende brugklassers). 4 Assertiviteitstraining

Nadere informatie

Zelfevaluatie. Inleiding:

Zelfevaluatie. Inleiding: Sabine Waal Zelfevaluatie Inleiding: In dit document heb ik uit geschreven wat mijn huidige niveau is en waar ik mij al zoal in ontwikkeld heb ten opzichte van de zeven competenties. Elke competentie heb

Nadere informatie