SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels"

Transcriptie

1 SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels We gebruiken op school voor het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar de handleiding CONTACTSLEUTELS van uitgeverij De Sleutel. Kenmerken van Contactsleutels: Elk leerjaar beschikt over een werkboekje voor de leerling en een handleiding voor de leerkracht. Het materiaal bevat 10 lessen per leerjaar met telkens lessen over kennis en houding, sociale vaardigheden en persoonlijke vaardigheden. De lessen hebben een vaste basisstructuur. (ontdekken, verbinden, oefenen en toepassen) De handleiding werd ontwikkeld in 1996 en herwerkt in Leerlijn sociale vaardigheden contactsleutels EINDTERMEN 4 de leerjaar 5 de leerjaar 6 de leerjaar 0.5 Kinderen werken samen. - Niemand uitsluiten. - Anderen helpen. - Afspraken binnen de groep naleven. - Overleggen over groepsopdrachten. - Terugblikken op de manier waarop ze hebben samengewerkt. - Ervaren en uiten dat in een groep taken worden verdeeld. - Regels en een taakverdeling afspreken bij een spel of opdracht. Les Les 5.1 Les 6.1 Les 6.2 Les 6.3 Les Kinderen kunnen en durven problemen aanpakken. - Een probleem herkennen. - Zich een voorstelling vormen van het probleem. - Een probleem analyseren. - Een strategie bedenken en daarbij verstandige zoekprocedures hanteren zoals een probleem opsplitsen in deelproblemen, een probleem herleiden tot een soortgelijk probleem, een probleem voor zichzelf representeren, een veronderstelling maken en uitproberen, - Hun plan uitvoeren. De gevonden oplossing evalueren. 0 Les Sociale Vaardigheden

2 2.4 Kinderen kunnen illustreren dat mensen van elkaar verschillen op allerlei gebied. - Ervaren, vaststellen en uiten dat mensen verschillen in uiterlijk, in gezondheid, in taal, in voelen, in waarderen, in handelen, in denken over, in communiceren, in genegenheid betonen, in kennis verzamelen, in humoristisch zijn, in zin geven aan, 2.10 Kinderen denken na over de eigen mogelijkheden en keuzes. - Antwoorden zoeken op vragen als: Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Hoe ga ik om met? Waarom kies ik voor? - Hoe reageer ik op? Hoe denk ik over? - Kritisch durven zijn over de eigen vooropgestelde waarden. 4.1 Kinderen ontwikkelen een gedifferentieerd beeld van zichzelf. - Kunnen vertellen wie ze zijn. - Ervaren, vaststellen en uiten welke mogelijkheden en beperkingen ze hebben. - Kunnen inschatten welke taken ze aankunnen en met welke taken ze moeilijkheden hebben. - Ervaren en uiten dat het beeld dat ze van zichzelf hebben ontwikkelt en/of verandert. 4.2 Kinderen ontwikkelen vertrouwen in eigen mogelijkheden - Ervaren en uiten dat hun mogelijkheden ontwikkelen. - Ervaren, vaststellen en uiten dat de ontwikkeling van hun eigen mogelijkheden ervoor zorgt dat ze voortdurend minder afhankelijk worden van anderen. - Geloven in wat ze al kunnen. - Doorzetten als ze taken uitvoeren. - Voor eigen beperkingen een constructieve oplossing kunnen bedenken en hanteren. - Iets wat ze nog niet kunnen, zien als een uitdaging om bij te leren. - Eigen mogelijkheden, kenmerken, indrukken, gedachten, gevoelens, wensen, voorkeuren willen uitdrukken. - De bereidheid tonen zich te oefenen in omgangsvaardigheden waarin ze minder sterk zijn. 4.3 Kinderen ontwikkelen een genuanceerde kijk op hun eigen gevoelens en gaan er op een adequate wijze mee om Sociale Vaardigheden

3 - Gevoelens vrijuit tonen tegenover een vertrouwde volwassene. - Gevoelens van angst, blijheid, boosheid, verdriet, vriendschap, bij zichzelf kunnen onderkennen en trachten om te zetten in voor anderen begrijpbaar en aanvaardbaar gedrag. - Hoofdgevoelens correct kunnen benoemen. - In een eenvoudige taal een recent gebeurde situatie waarbij ze betrokken waren in dialoog met een volwassene beschrijven en vertellen hoe ze zich daarbij voelden. - Kunnen beschrijven wat ze voelen en wat ze doen in een concrete situatie. - Aan de hand van eigen ervaringen kunnen illustreren dat zowel hun gedrag als hun gevoelens situatiegebonden zijn. 4.4 Kinderen leven bewust met en genieten van hun lichaam. - Ervaren en uiten dat lichamelijke gewaarwordingen prettige en onprettige gevoelens verschaffen. - Ervaren, vaststellen en uiten dat mensen hun gevoelens voor elkaar vaak uitdrukken in lichaamstaal. 4.5 Kinderen kunnen zich verplaatsen in de gedachten, gevoelens en waarnemingen van anderen en houden daar rekening mee. - Bij anderen gevoelens zoals angst, blijheid, boosheid, verdriet, vriendschap, herkennen en trachten mee te leven in dit gevoel. - In concrete situaties verschillende manieren van omgaan met elkaar kunnen herkennen en erover praten. - Kunnen aangeven hoe verschillende omgangswijzen van mensen op elkaar inspelen. - In hun gedrag rekening kunnen houden met de gevoelens of de wensen van anderen. - Zich kunnen voorstellen wat een ander denkt, voelt, wil of bedoelt. - Weten dat mensen eenzelfde situatie op een verschillende manier kunnen ervaren en er verschillend op kunnen reageren. 4.6 Kinderen kunnen zich als persoon present stellen. - Zich kunnen voorstellen aan een leeftijdsgenoot of bekende volwassene met hun naam en de gemeente waarin ze wonen. - Spontaan iets van zichzelf vertellen - Een eigen mening, waarneming, herinnering kunnen verwoorden tegenover leeftijdsgenoten Sociale Vaardigheden

4 4.7 Kinderen kunnen respect en waardering opbrengen. - Ervaren en vaststellen dat de andere een levenswijze kan hebben die verschilt van de hunne en daar op een discrete wijze rekening mee houden. - Vormen van afwijzend of waarderend gedrag kunnen herkennen en er trachten op in te spelen. 4.9 Kinderen kunnen leiding volgen of meewerken - Het leiderschap van een ander kind kunnen aanvaarden. - Regels en afspraken kunnen nakomen Kinderen kunnen leiding geven - Een voorstel naar voren kunnen brengen. - Verslag kunnen uitbrengen over een taakgroep. - Bij een activiteit of een spel in een kleine groep controleren of de anderen zich aan de regels houden Kinderen kunnen hulp vragen en zorg aanvaarden. - Op een beleefde manier iets kunnen vragen. - Dankbaarheid tonen tegenover ieder die hen helpt. - Zich laten helpen als ze iets niet kunnen. - Durven opkomen voor eigen verlangens Kinderen kunnen constructief kritisch zijn. - Onder woorden kunnen brengen wat ze in de eigen omgeving verkeerd vinden, zodat er over gesproken kan worden. - Op een tactvolle manier een leeftijdsgenoot kunnen confronteren met het effect van zijn gedrag. - Leren maatschappelijke wantoestanden zien en aanklagen. - Op beleefde wijze ouderen duidelijk durven maken wat die volgens hen fout doen. Les 5.1 Les Kinderen kunnen zich op een passende manier weerbaar opstellen Sociale Vaardigheden

5 - Een onderscheid kunnen maken tussen een geweldloze en een gewelddadige oplossing voor een conflict. - Zich weten te verdedigen als ze uitgelachen of gepest worden. - Op een gepaste wijze kunnen tussenbeide komen wanneer iemand door een leeftijdsgenoot onheus behandeld wordt. - Bij conflicten met leeftijdsgenoten zoeken naar een geweldloze oplossing. - Voor zichzelf en leeftijdsgenoten kunnen opkomen door (non) verbale signalen te geven die voor anderen begrijpelijk en aanvaardbaar zijn Kinderen kunnen zich discreet opstellen als derden daar niet door benadeeld worden. - Zich op de achtergrond kunnen houden. - Geen roddel rondstrooien. - Iets wat ze over anderen weten voor zichzelf kunnen houden. - Zich onpartijdig kunnen opstellen Kinderen kunnen ongelijk of onmacht toegeven. - Eigen onkunde of mislukking kunnen toegeven. - Zich verontschuldigen na een tekortkoming, fout of ruzie. - Gerechtvaardige kritiek kunnen aanvaarden. 5.8 Kinderen kunnen illustreren dat er een regelgeving is die geldt voor alle mensen. - Met concrete voorbeelden uit hun leefwereld het belang kunnen aantonen van de fundamentele rechten van de mens en de rechten van het kind Kinderen trachten door hun gedrag gezondheidsrisico s te vermijden. - Weten dat ze door de inname van sommige producten en planten ziek kunnen worden. - Gedragingen of situaties bevorderlijk of schadelijk zijn voor hun gezondheid herkennen. Les 5.1 Les 6.1 Les 6.2 Les Sociale Vaardigheden

Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie

Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie & Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie E HO DIT T RK AL E W ITA? G I D IER H CA mens & maatschappij specifieke visie van leerlijn naar methodiek van methodiek naar leerlijn

Nadere informatie

Onderwijskundige doelen

Onderwijskundige doelen Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan

Nadere informatie

Eindtermen en leerdoelen WO

Eindtermen en leerdoelen WO Eindtermen en leerdoelen WO 1. Eindtermen In functie van gezondheidsopvoeding beoogt het project te werken aan verscheidene eindtermen: Eindtermen wereldoriëntatie (geldig vanaf 01/09/2010) Wereldoriëntatie

Nadere informatie

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen

Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf. RV1.1 RV1.2 RV1.3 RV1.4 Ontdekken dat iedereen uniek is. Ik heb door dat iedereen

Nadere informatie

Wiskunde Een algemene strategie voor het vaardig oplossen van wiskundige problemen kennen, flexibel aanwenden en verwoorden

Wiskunde Een algemene strategie voor het vaardig oplossen van wiskundige problemen kennen, flexibel aanwenden en verwoorden VVKBaO Wiskunde DO 1 Een algemene strategie voor het vaardig oplossen van wiskundige problemen kennen, flexibel aanwenden en verwoorden Dat houdt in: a) Zich een goede voorstelling maken van het probleem

Nadere informatie

Doelen relationele vorming

Doelen relationele vorming Doelen relationele vorming RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf RV 1.1. Ontdekken dat ieder uniek is. RV 1.2. Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. RV 1.3. Eigen

Nadere informatie

Eindtermen Wonen en leven in India

Eindtermen Wonen en leven in India Eindtermen Wonen en leven in India Leergebiedgebonden eindtermen Wereldoriëntatie Natuur ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waanemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze

Nadere informatie

BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN

BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING In deze bijlage maken we de vergelijking tussen de Ontwikkelingsdoelen uit het Ontwikkelingsplan van de katholieke kleuterschool en de doelen

Nadere informatie

Wereldoriëntatie. Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de

Wereldoriëntatie. Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de Lesvoorbereiding: Voedingsindustrie (beroepen : kwaliteitsverantwoordelijke, productieoperator en onderhoudstechnicus) Klas: 3de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier

Nadere informatie

1 ste graad 2 de graad 3 de graad. Communicatie. Creativiteit. Praatronde - klasraad (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam)

1 ste graad 2 de graad 3 de graad. Communicatie. Creativiteit. Praatronde - klasraad (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam) (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam) 1 ste graad 2 de graad 3 de graad Communicatie manier een idee, gedachte verbaal en non-verbaal uiten. manier een idee, gedachte verbaal en non-verbaal

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist)

Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Klas: 3 e graad basisonderwijs Leervak: WO Technologie - Maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren

Nadere informatie

ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren.

ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren. Wereldoriëntatie ET 1.1. De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren. NATUUR ET 1.6 De leerlingen kunnen illustreren dat de mens

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien,

Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, matrijzenbouwer, ) Klas: 3de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssector

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker)

Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker) Lesvoorbereiding: Grafische sector (beroep: drukker) Klas: 3 de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de Grafische sector

Nadere informatie

Deze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst.

Deze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst. Eindtermen Deze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst. Op de volgende bladzijden hebben we ook enkele

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Printmedia (beroep: drukker)

Lesvoorbereiding: Printmedia (beroep: drukker) Lesvoorbereiding: Printmedia (beroep: drukker) Klas: 3 de graad basisonderwijs Leervak: WO techniek maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de Printmedia Beginsituatie:

Nadere informatie

Verbindingsactietraining

Verbindingsactietraining Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken

Nadere informatie

Domein mens: gezondheid welbevinden 21 De leerlingen herkennen en benoemen het gevoel van behagen en onbehagen. x

Domein mens: gezondheid welbevinden 21 De leerlingen herkennen en benoemen het gevoel van behagen en onbehagen. x Praatrondeboek, week A ma di wo do vr s f o m n a d m j j Domein mens: sociale cognitie: bewust zijn van jezelf: weten wat je voelt, denkt en doet (zelfkennis) 01 De leerlingen kunnen eigen gevoelens herkennen

Nadere informatie

Steekkaart: nummer 1W

Steekkaart: nummer 1W Steekkaart: nummer 1W Onderwerp Kennis maken met de eigen emoties en die van anderen Leeftijd/Doelgroep 1 e leerjaar Leergebied Wereldoriëntatie Tijdsduur 50 minuten Beschrijving In deze les leren de jonge

Nadere informatie

Individueel werkplan

Individueel werkplan Individueel werkplan 1. Spreek af hoe jullie zullen omgaan met het werkplan. a. Volgen jullie alle competenties op? b. Werken jullie met de eindtermen, leerplandoelen of overkoepelende omschrijvingen?

Nadere informatie

Eindtermen: Activiteiten + 6 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen

Eindtermen: Activiteiten + 6 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen Eindtermen: Activiteiten + 6 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Kids Adventure: - Kids-moeras, blote voetenpad, estafettes, kano s, lage tarzans, speleobox Eindtermen wereldoriëntatie (WO) WO mens en

Nadere informatie

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,

Nadere informatie

Inbreken in de klas Werken aan een krachtige leeromgeving: lager onderwijs

Inbreken in de klas Werken aan een krachtige leeromgeving: lager onderwijs Inbreken in de klas Werken aan een krachtige leeromgeving: lager onderwijs Ronde Krachtige leeromgeving Hulpmiddelen voor leerkrachten om een krachtige leeromgeving te creëren Hoek 1 (01.10): Screeningsinstrument

Nadere informatie

Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen

Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Teambuilders, Kajak & Kano, Laser battle Eindtermen wereldoriëntatie (WO) WO mens en maatschappij: ik en mezelf ik en de ander ik en

Nadere informatie

EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010

EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum Derde graad LO A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 Lichamelijke opvoeding Motorische competenties 1.1 De motorische basisbewegingen

Nadere informatie

Opdracht: Waar kan ik terecht voor?

Opdracht: Waar kan ik terecht voor? Opdracht: Waar kan ik terecht voor? Sleutelwoorden: gemeente, gemeentediensten Werkvormen: de klas verdelen in groepen van 2, groepsgesprek Lesmateriaal: opdrachten bladen waar kan ik terecht voor? De

Nadere informatie

DE 12 VAN DOK12. Dit ben ik

DE 12 VAN DOK12. Dit ben ik Dit ben ik Op DOK12 verwerf ik kennis, vaardigheden en ontwikkel ik mij als persoon. Ik krijg ruimte om mijzelf goed te leren kennen, te zijn wie ik ben en mijn talenten te ontwikkelen. Ook leer ik oog

Nadere informatie

EINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar

EINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar 5 e Leerjaar 6 e Leerjaar EINDTERMENTABEL OVERZICHT Flos en Bros werkboekjes Tandenmuzeum De mondgazt Dagboek v/e tandenborstel Gezonde start in de mond - Suiker Verzin een supersmoes Tanden de wereld

Nadere informatie

Brief voor ouder over thema 1

Brief voor ouder over thema 1 Brief voor ouder over thema 1 Steeds meer scholen besteden aandacht aan sociaal-emotionele vaardigheden en gezondheidsvaardigheden. Niet alleen om probleemgedrag te bestrijden en om ongewenst gedrag te

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Basisschool De Springschans

NIEUWSBRIEF Basisschool De Springschans Tweewekelijkse NIEUWSBRIEF Basisschool De Springschans 7-1-2016 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie AO AV 002 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules... 5 1.2 Plaats

Nadere informatie

Actualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen

Actualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen Bijlage p. 1 Bijlagen Bijlage p. 2 Bijlage 1 Domeinoverschrijdende doelen - Leerplan BaO (p. 83-85) 5.2 Doelen en leerinhouden 5.2.1 Wiskundige problemen leren oplossen DO1 Een algemene strategie voor

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

Leerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan OVSG Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

WO-NAT De leerlingen nemen gericht waar met al hun zintuigen. WO-NAT De leerlingen noteren hun waarnemingen op een systematische wijze.

WO-NAT De leerlingen nemen gericht waar met al hun zintuigen. WO-NAT De leerlingen noteren hun waarnemingen op een systematische wijze. Leerplandoelen OVSG Wereldoriëntatie Natuur WO-NAT-01.04 De leerlingen nemen gericht waar met al hun zintuigen. WO-NAT-01.06 De leerlingen noteren hun waarnemingen op een systematische wijze. WO-NAT-07.05

Nadere informatie

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. Leerlijn ICT DERDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken

Nadere informatie

Het probleem is dat pesten soms wordt afgedaan als plagerij of als een onschuldig spelletje.

Het probleem is dat pesten soms wordt afgedaan als plagerij of als een onschuldig spelletje. 1-1. HET PROBLEEM Pesten en plagen worden vaak door elkaar gehaald! Het probleem is dat pesten soms wordt afgedaan als plagerij of als een onschuldig spelletje. Als je gepest bent, heb je ervaren dat pesten

Nadere informatie

Talentmeting in korte trajecten

Talentmeting in korte trajecten Talentmeting in korte trajecten Het portfolio is voor kort durende maatschappelijke stages een te uitgebreid middel om mee te werken. Voor de kortdurende intensieve maatschappelijke stages is een andere

Nadere informatie

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming

Nadere informatie

Voorbeelden compententieprofiel mentor

Voorbeelden compententieprofiel mentor BIJLAGE 1 Voorbeelden compententieprofiel mentor Voorbeeld 1 Meetindicator voor competenties en gedragingen van een mentor, opgesteld door Ryhove, beschutte werkplaats in Gent (PH= persoon met een handicap)

Nadere informatie

ruzies conflicten pesterijen KIES VOOR PEERMEDIATION LAAT EEN CONFLICT HET SCHOOLKLIMAAT NIET VERPESTEN

ruzies conflicten pesterijen KIES VOOR PEERMEDIATION LAAT EEN CONFLICT HET SCHOOLKLIMAAT NIET VERPESTEN ruzies conflicten pesterijen KIES VOOR PEERMEDIATION LAAT EEN CONFLICT HET SCHOOLKLIMAAT NIET VERPESTEN Wat staat er in dit boekje? Wat betekent peer mediation? Wanneer komen leerlingbemiddelaars tussenbeide?

Nadere informatie

Collectief aanbod Jeugd Houten

Collectief aanbod Jeugd Houten Collectief aanbod Jeugd Houten Groepsmaatschappelijk werk Santé Partners in Houten 2018-2019 1 Inhoud Blz. Training Sterk staan 9-12.... 3 Zomertraining Plezier op School (aankomende brugklassers). 4 Assertiviteitstraining

Nadere informatie

Brief voor ouder over thema 1

Brief voor ouder over thema 1 Brief voor ouder over thema 1 Steeds meer scholen besteden aandacht aan sociaal-emotionele vaardigheden en gezondheidsvaardigheden. Niet alleen om probleemgedrag te bestrijden en om ongewenst gedrag te

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

THEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo

THEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Zelf Gevoelens Verbaal en non-verbaal primaire gevoelens beschrijven en uiten. Kwaliteiten Verbaal en non-verbaal beschrijven dat fijne en nare

Nadere informatie

De doelen van de kanjertraining:

De doelen van de kanjertraining: Wat is kanjertraining: De kanjertraining is meer dan alleen een (anti) pestmethode. De kanjertraining richt zich op de sociale-emotionele ontwikkeling van kinderen. Door verhalen en oefeningen in de les

Nadere informatie

Aan de slag blijven. Schematisch overzicht van thema s, leerdoelen en inhoud

Aan de slag blijven. Schematisch overzicht van thema s, leerdoelen en inhoud Schematisch overzicht van thema s, leerdoelen en inhoud Jezelf presenteren De medewerker moet zichzelf goed presenteren. Bijvoorbeeld door er schoon en verzorgd uit te zien. Zo laat hij/zij een goede indruk

Nadere informatie

Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden -

Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden - Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden - 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover

Nadere informatie

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep Geestig 2017 Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep basisprincipes van het scheppen van een positief klimaat, het bieden van structuur en herstelgericht reageren op ongewenst gedrag YES I

Nadere informatie

LEEF- EN WERKHOUDING RESPECT

LEEF- EN WERKHOUDING RESPECT LEEF- EN WERKHOUDING RESPECT Onze school vindt respect belangrijk: van de leerlingen tegenover elkaar en tegenover alle personeelsleden van de school. We verwachten een voorname houding en een beschaafde

Nadere informatie

Medestudenten/collega s: 1. 4. 2. 5. 3. 6. Docenten/praktijkbegeleiders: 1. 4. 2. 5. 3. 6.

Medestudenten/collega s: 1. 4. 2. 5. 3. 6. Docenten/praktijkbegeleiders: 1. 4. 2. 5. 3. 6. CHECKLIST BASIS(DEEL)KWALIFICATIES VOOR HET METEN VAN DE BASISCOMPETENTIE, VIA HET OBSERVEREN VAN DE HOUDING OP ATTITUDE EN GEDRAG IN PRAKTIJK- EN OPLEIDINGSSITUATIES Cursus/werkperiode: Datum: Namen en

Nadere informatie

SOCIAAL-EMOTIONEEL LEREN EN NIEUWKOMERS

SOCIAAL-EMOTIONEEL LEREN EN NIEUWKOMERS DE AGORA -onderwijsplein- SOCIAAL-EMOTIONEEL LEREN EN NIEUWKOMERS Workshop Ria Goedhart 2017 Programma 1. Wat is sociaal-emotioneel leren? 2. Hoe gewoon is sociaal-emotioneel leren voor nieuwkomers? 3.

Nadere informatie

Prettige en niet prettige aanrakingen

Prettige en niet prettige aanrakingen Kriebels in je buik Prettige en niet prettige aanrakingen 1 Prettige en niet prettige aanrakingen Groep 3 50 min Begrippen Prettig, onprettig, dwingen, overhalen, grenzen aangeven, hulp bij problemen,

Nadere informatie

Ivo Mijland en Petra Nijdam

Ivo Mijland en Petra Nijdam Inleiding 7 De hele schooldag lang communiceren docenten en leerlingen met elkaar. Non-verbaal en verbaal, in de klas en buiten de klas. Vaak is die communicatie niet gepland. Maar soms gaat de docent

Nadere informatie

Onderwerp. Voorkennis. VVKBaO WIS DO 8 In wiskundige situaties samenwerken en communiceren met anderen

Onderwerp. Voorkennis. VVKBaO WIS DO 8 In wiskundige situaties samenwerken en communiceren met anderen Onderwerp Voorkennis Leerlingen leren samenwerken om fouten in programma s op te sporen en om het programma bij te sturen. Ze leren kritisch kijken naar andere Scratch projecten. Leerlingen hebben een

Nadere informatie

Overlegfiche: kiesuur

Overlegfiche: kiesuur Overlegfiche: kiesuur Klas: Laatste overleg: 9/10/2012 Volgend overleg: ONDERDELEN EN DOELEN Onderdeel Voorstellen van activiteiten Kiezen zelf Ontwikkelings domeinen Taal Ontwikkeling van de zelfsturing

Nadere informatie

De Vreedzame School. Blok 4 We hebben hart voor elkaar. Wij starten met de lessen uit:

De Vreedzame School. Blok 4 We hebben hart voor elkaar. Wij starten met de lessen uit: De Vreedzame School Blok 4 We hebben hart voor elkaar Wij starten met de lessen uit: Algemeen Dit blok gaat over gevoelens. Om kunnen gaan met gevoelens is van groot belang voor een positief klimaat in

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

Omgaan met weerstanden Binnen gedeeld leiderschap. 4 mei 2018 Lieve Peeters

Omgaan met weerstanden Binnen gedeeld leiderschap. 4 mei 2018 Lieve Peeters Omgaan met weerstanden Binnen gedeeld leiderschap 4 mei 2018 Lieve Peeters Omgaan met weerstand Bij veranderingen, maar ook binnen gedeeld leiderschap, kan je rekenen op een hoeveelheid weerstand In deze

Nadere informatie

Thema s uit Leefstijl die specifiek over de relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen gaan

Thema s uit Leefstijl die specifiek over de relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen gaan Thema s uit Leefstijl die specifiek over de relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen gaan Schuingedrukt de thema s die gaan over de relationele ontwikkeling van kinderen. Vetgedrukt de thema s

Nadere informatie

Functiebeschrijving mentor

Functiebeschrijving mentor Functiebeschrijving mentor Algemeen kader: Krachtlijnen van het opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs ( OKB) Werken aan een schooleigen christelijke identiteit Werken aan een degelijk onderwijsinhoudelijk

Nadere informatie

Omgaan met weerstanden Gedreven mensen bevlogen scholen. 28 april 2017 Lieve Peeters

Omgaan met weerstanden Gedreven mensen bevlogen scholen. 28 april 2017 Lieve Peeters Omgaan met weerstanden Gedreven mensen bevlogen scholen 28 april 2017 Lieve Peeters Omgaan met weerstand Wie in huis de trekker is van veranderingen, weet dat je dan kunt rekenen op een hoeveelheid weerstand

Nadere informatie

Toelichting zeven dimensies

Toelichting zeven dimensies Toelichting zeven dimensies Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs December 2009 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys Inhoudsopgave Zeven dimensies 3 1. De kwaliteitsdimensies

Nadere informatie

Workshop: Geweldloze Communicatie

Workshop: Geweldloze Communicatie Workshop: Geweldloze Communicatie ALV SIETAR NL Door Jackie van der Kroft www.jackievanderkroft.nl Programma: Geweldloze Communicatie Introductie Model 4 elementen Niet-verbindende communicatie Praktijk

Nadere informatie

Les 17 Zo zeg je dat (niet)

Les 17 Zo zeg je dat (niet) Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt

Nadere informatie

Schuilt er een onderzoeker in jou?

Schuilt er een onderzoeker in jou? Schuilt er een onderzoeker in jou? Bijlage: Lesdoelen en leerplandoelen INHOUD 1 Eerste kennismaking met Inagro en zijn activiteiten... 3 1.1 Lesdoelen... 3 1.2 Leerplandoelen... 3 1.2.1 Leerplan wereldoriëntatie

Nadere informatie

Competenties verbonden aan het ComPas

Competenties verbonden aan het ComPas Competenties verbonden aan het ComPas 5 kerncompetenties en 8 erg waardevol competenties 1. Kunnen samenwerken... 2 2. Contactvaardig zijn... 3 3. Inlevingsvermogen/empathie bezitten... 4 4. Zelfreflectie...

Nadere informatie

Bekijk het maar! met Suus & Luuk

Bekijk het maar! met Suus & Luuk Bekijk het maar! met Suus & Luuk Richtlijnen voor taal en sociaal emotionele ontwikkeling die gebruikt kunnen worden in het werken met Bekijk het maar! met Suus & Luuk Taal Midden peuters (ca. 3 jaar)

Nadere informatie

Nieuwsbrief. o.b.s. De Zwarm. Vreedzame School. Wat doen we in blok 4? o.b.s. De Zwarm: Samen werkt beter! 1.

Nieuwsbrief. o.b.s. De Zwarm. Vreedzame School. Wat doen we in blok 4? o.b.s. De Zwarm: Samen werkt beter! 1. Nieuwsbrief Vreedzame School o.b.s. De Zwarm www.dezwarm.nl In deze editie: We hebben hart voor elkaar Wat doen we in blok 4? Inhoud van de lessen Wat hebben we geleerd in blok 3? Ouderavond 12 april Tips

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ KAI-MOOK

OP BEZOEK BIJ KAI-MOOK OP BEZOEK BIJ KAI-MOOK Handleiding en leerdoelen 1ste graad Inzicht krijgen in de levenswijze van olifanten Met voorbeelden aantonen dat olifanten aangepast zijn aan hun leefomgeving Het houden en verzorgen

Nadere informatie

Autisme en lessen sociale competentie

Autisme en lessen sociale competentie Autisme en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met een stoornis in het autisme spectrum in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen

Nadere informatie

Slecht nieuws goed communiceren

Slecht nieuws goed communiceren Slecht nieuws goed communiceren M A N U K E I R S E F A C U L T E I T G E N E E S K U N D E, K U L E U V E N Waarheid is een van de meest krachtige medicamenten waarover men beschikt, maar men moet nog

Nadere informatie

Arrangement: Sport en spel

Arrangement: Sport en spel Rooms-katholieke Godsdienst RKgs RKgs Openkomen voor geloofstaal, symboliek en rituelen (RKgs) liggen en een nieuw begin maakt. Ontdekken wat verrijzenis kan betekenen in het leven van mensen en mogelijk

Nadere informatie

Spelend leren en ontdekken

Spelend leren en ontdekken Spelend leren en ontdekken Handboek drama voor het basisonderwijs Schema: leerlijn drama voor de leerlingen per twee leerjaren Bijlage 2 bij hoofdstuk 4 Etje Heijdanus-de Boer Anouk van Nunen Hans Boekel

Nadere informatie

Lichamelijke opvoeding

Lichamelijke opvoeding Lichamelijke opvoeding 1.19 kunnen zich in een spel inleven en hierbij verschillende rollen waarnemen. 1.20bis passen de afgesproken spelregels toe en aanvaarden de sancties bij overtredingen. 3.1 zijn

Nadere informatie

GIDS VOOR OUDERS. Zippy s Vrienden. Sociaal-emotioneel leren

GIDS VOOR OUDERS. Zippy s Vrienden. Sociaal-emotioneel leren GIDS VOOR OUDERS Zippy s Vrienden Sociaal-emotioneel leren PARTNERSHIP FOR Good mental health for children - for life www.zippysvrienden.nl Op onze website vindt u uitgebreide informatie over het Zippy

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief: R.K. Basisschool De Hunenborg. Nummer 6, Insluippreventie

In deze nieuwsbrief: R.K. Basisschool De Hunenborg. Nummer 6, Insluippreventie R.K. Basisschool De Hunenborg Nummer 6, 27-01-2017 Insluippreventie In deze nieuwsbrief: Insluippreventie Nieuw buitenspeelmateriaal Kindgesprekken Oud papier oproep Vreedzame School Vanuit de MR Carnaval

Nadere informatie

Echte helden. ALICE PANTERMULLER, Christiane Hansen ISBN 9789059241060 NUR 273 D/2014/6186/20. Uitgeverij Bakermat. Suggesties: Emy Geyskens

Echte helden. ALICE PANTERMULLER, Christiane Hansen ISBN 9789059241060 NUR 273 D/2014/6186/20. Uitgeverij Bakermat. Suggesties: Emy Geyskens ALICE PANTERMULLER, Christiane Hansen ISBN 9789059241060 NUR 273 D/2014/6186/20 Suggesties: Emy Geyskens Korte inhoud 1 Grappig, spannend, heldhaftig: de avonturen van Frederik Kikker! Frederik Kikker

Nadere informatie

Eindtermen lager onderwijs die van toepassing zijn tijdens Op stap voor het klimaat

Eindtermen lager onderwijs die van toepassing zijn tijdens Op stap voor het klimaat Eindtermen lager onderwijs die van toepassing zijn tijdens Op stap voor het klimaat LEERGEBIEDEN Lichamelijke opvoeding 1.Lichamelijke opvoeding - Motorische competenties Zelfredzaamheid in kindgerichte

Nadere informatie

GOED GEDRAG. Presentatie schoolbeleid Algemene ouderavond 29 oktober 2013

GOED GEDRAG. Presentatie schoolbeleid Algemene ouderavond 29 oktober 2013 GOED GEDRAG Presentatie schoolbeleid Algemene ouderavond 29 oktober 2013 Kinderen in de groei naar zelfstandige zelfbewuste verantwoordelijke personen Ontwikkelingsopgave: Omgaan met leeftijdsgenoten (4

Nadere informatie

Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

PESTPROTOCOL OBS DE BONGERD. Pestprotocol obs de Bongerd

PESTPROTOCOL OBS DE BONGERD. Pestprotocol obs de Bongerd PESTPROTOCOL OBS DE BONGERD Pestprotocol obs de Bongerd Pesten is een probleem dat in alle geledingen van de maatschappij voorkomt. Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem

Nadere informatie

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter

Nadere informatie

Gezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende

Gezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED BEELDENDE KUNSTEN KSO VOET EN STUDIEGEBIED PODIUMKUNSTEN KSO 1 De eigenheid van kunst en de VOET

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie - Moderne Talen AO AV 006 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 28 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Moderne Talen - Wetenschappen AO AV 009 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 27 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

Inleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens

Inleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens Inleiding Omgangskunde draait om contact maken. Met deze oefeningen hoop ik dat u echt contact kan maken met leerlingen. We willen allemaal gezien en gehoord worden. We zijn allemaal mensen en iedereen

Nadere informatie

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader).

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader). De volgende vakken komen aan bod Aardrijkskunde Maatschappelijke vorming (MAVO) Nederlands Godsdienst Niet-conventionele zedenleer LEERDOELSTELLINGEN LESFICHE C Door aan de slag te gaan met lesfiche C

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO3 AO AV 008 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules...

Nadere informatie

Thema/lessenreeks: Psycho-Motorisch - respect hebben voor de materialen waarmee ze aan de slag gaan(pm1)

Thema/lessenreeks: Psycho-Motorisch - respect hebben voor de materialen waarmee ze aan de slag gaan(pm1) Naam student: Datum: School: Uur: Klas: Thema/lessenreeks: Activiteit: Samen Spelen De leerlingen weten hoe ze zich voelen en gedragen als ze samenspelen. De leerkracht werkt voor de eerste keer met een

Nadere informatie

Soorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6

Soorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 Soorten gezinnen 1. Thema: Diversiteit 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst 3. Doelgroep Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 4. Duur: 50 min. 5. Doelen Eindtermen Wereldoriëntatie:

Nadere informatie

Dit is een verklaring van directie, leerkrachten, medezeggenschapsraad, ouderraad, ouders en leerlingen van o.b.s. de Piramide, locatie Woolderschool.

Dit is een verklaring van directie, leerkrachten, medezeggenschapsraad, ouderraad, ouders en leerlingen van o.b.s. de Piramide, locatie Woolderschool. Pestprotocol 1 Dit is een verklaring van directie, leerkrachten, medezeggenschapsraad, ouderraad, ouders en leerlingen van o.b.s. de Piramide, locatie Woolderschool. In deze verklaring is vastgelegd dat

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Ondersteunend/Epert B December 2009 ONDERSTEUNEND/EXPERT B 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Taken uitvoeren Ondersteunend/Epert

Nadere informatie

Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen

Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen Eindtermen: Activiteiten + 10 jaar The Outsider Vlaamse Ardennen 1. Junior Adventure: - Moeraspiste, blote voetenpad, hoge Tarzans, touwenparcours, waterplas (kajak), droge teambuilding Eindtermen wereldoriëntatie

Nadere informatie

Infofiche Helpertje. 1. Praktische gegevens. 2. Inhoud en doelstellingen

Infofiche Helpertje. 1. Praktische gegevens. 2. Inhoud en doelstellingen Infofiche Helpertje 1. Praktische gegevens + Werkboek: Helpertje (CN0618) + Handleiding: Eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper (CN0617) + Doelgroep: 10 tot 12 jaar + Duur: 16 uur + praktijktest

Nadere informatie

Hoe help je iemand die aan zelfmoord denkt?

Hoe help je iemand die aan zelfmoord denkt? Hoe help je iemand die aan zelfmoord denkt? Bel bij accuut gevaar meteen Stel de vraag Als je denkt dat iemand aan zelfmoord denkt, vraag er dan naar. Kies de vraag die bij jou past. Of kies je eigen woorden,

Nadere informatie

BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP

BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN Inleiding In alle leerplannen en in het Ontwikkelingsplan voor de Katholieke Basisschool zitten aspecten van relationele vorming verwerkt. Soms

Nadere informatie

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL Stationsstraat 81 3370 Boutersem 016/73 34 29 www.godenotelaar.be email: directie.nobro@gmail.com bs.boutersem@gmail.com HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL 1. Het standpunt van de school: Pesten is geen

Nadere informatie