Belangstellingscentrum. Ik speel in het water en in het zand

Transcriptie

1 36 Belangstellingscentrum Ik speel in het water en in het zand u

2 i m p r e s s i e Activiteit 1 Waarnemen Verhaal in de zandtafel: De bril van Max is zoek Doelen 1 De kleuters kunnen genieten van de verschillende vormgeving waarin verhalen gebracht worden. (70) (N 1.6) 2 De kleuters kunnen kennismaken met eenvoudige pictogrammen. (75) (N 3.1) 3 De kleuters kunnen eenvoudige verhalen begrijpen als die visueel ondersteund worden. (70) (N 1.3) Materiaal * Het verhaal (Bijlage 1 pagina 11) * De personages (Bijlage 2 t.e.m. 4 pagina 13 t.e.m. 17) * De prenten bij het verhaal (Bijlage 5 t.e.m. 13 pagina 19 t.e.m. 35) * Praatplaat 185 t.e.m. 196 * Zandtafel, gieter met water, personages (Max, mama en Fientje), fopspeen, zakdoek, bril, schopje en emmer Voortaak Knip de personages (Fientje, mama en Max) uit de bijlagen, lamineer ze eventueel en zet ze in de zandtafel. Verstop de voorwerpen onder het zand. Onthoud wel waar ze zitten! 8 Activiteit 1

3 i m p r e s s i e 1 Introductie Personages in de zandtafel 2 Kern Bijlage 1 pagina 11 De kleuters zitten voor de zandtafel. Kijk, wie zit hier op het strand? Als de kleuters uitgepraat zijn, geef je de drie personages een naam: mama, Fientje en Max. 2.1 Het verhaal Mama, Fientje en Max zitten in het zand. De zon schijnt heerlijk. De kinderen spelen met een schopje en een emmertje in het zand. Plots begint het een beetje te regenen. (Sproei met een gieter water over het tafereel.) Oei, het begint te regenen, vlug alles opruimen, zegt mama, we gaan naar huis. De kinderen nemen het schopje en de emmer, maar het brilletje van Max vinden ze niet. Mama en de kinderen zoeken in het zand. Maar wat vinden ze? Fien vindt een gietertje. (Haal het gietertje van onder het zand.) Max vindt een fopspeen. (Graaf de fopspeen uit.) Mama vindt een zakdoek, maar geen brilletje. (Haal de zakdoek boven.) Max begint te wenen: Ik wil mijn brilletje! Kom, verder zoeken, zegt mama. De kinderen graven in het zand en ja hoor, daar komt het brilletje tevoorschijn. (Graaf het brilletje uit het zand.) Wat is iedereen blij! En de regen, die is plots verdwenen en het zonnetje piept tevoorschijn. Wat zijn de kinderen blij, ze kunnen verder spelen in het zand. 2.2 De prenten Bijlage 2 t.e.m. 13 pagina 13 t.e.m. 35 Praatplaat 185 t.e.m. 196 Je toont de eerste prent. De kleuters benoemen de personages en vertellen wat ze doen. Daarna kun jij het verhaal nog eens vertellen. Je gaat zo door met alle prenten. Terwijl je vertelt, hang je de prenten naast elkaar. 2.3 Als afsluiter De kleuters vertellen iets uit eigen ervaring over het strand of de zandtafel. Activiteit 1 9

4 i m p r e s s i e 3 Evaluatie en reflectie 3.1 Ik blik terug Proces - Konden de kleuters genieten van deze wijze van aanbieden van het verhaal? Product - Konden de kleuters de situaties uit het verhaal herkennen op de prenten? 3.2 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 1. De kleuters kunnen genieten van de verschillende vormgeving waarin verhalen gebracht worden. Doel 2. De kleuters kunnen kennismaken met eenvoudige pictogrammen. Deze doelen vind je in de observatielijst bij Taalontwikkeling 70 auditieve boodschappen interpreteren en er gepast op reageren 75 boodschappen omzetten in pictogrammen genieten van de verschillende vormgeving waarin verhalen gebracht worden P 1K 2K 3K X kennismaken met eenvoudige pictogrammen 1K X Ik observeer - Een kleuter wil dicht bij de zandtafel staan en in het zand spelen. Ik remedieer - Ik laat de kleuter het zand eens voelen, laat het door zijn vingers glijden Ik zeg hem dat ik nu een verhaal over het zand zal vertellen. Ik neem hem dicht bij me. 4 Tips - Zorg dat de kleuters de personages in de zandtafel goed kunnen zien. - Je kunt de personages ook eens voorstellen met poppen. - Het vertellen met de prenten kun je eventueel op een ander moment aanbieden. - Je kunt ook telkens een kleuter in het zand laten graven naar de voorwerpen, kijken wat hij bovenhaalt en het verhaal aanpassen. 10 Activiteit 1

5 Bijlage 1 i m p r e s s i e Verhaal: De bril van Max is zoek Mama, Fientje en Max zitten in het zand. De zon schijnt heerlijk. De kinderen spelen met een schopje en een emmertje in het zand. Plots begint het een beetje te regenen. (Sproei met een gieter water over het tafereel.) Oei, het begint te regenen, vlug alles opruimen, zegt mama, we gaan naar huis. De kinderen nemen het schopje en de emmer, maar het brilletje van Max vinden ze niet. Mama en de kinderen zoeken in het zand. Maar wat vinden ze? Fien vindt een gietertje. (Haal het gietertje van onder het zand.) Max vindt een fopspeen. (Graaf de fopspeen uit.) Mama vindt een zakdoek, maar geen brilletje. (Haal de zakdoek boven.) Max begint te wenen: Ik wil mijn brilletje! Kom, verder zoeken, zegt mama. De kinderen graven in het zand en ja hoor, daar komt het brilletje tevoorschijn. (Graaf het brilletje uit het zand.) Wat is iedereen blij! En de regen, die is plots verdwenen en het zonnetje piept tevoorschijn. Wat zijn de kinderen blij, ze kunnen verder spelen in het zand. Activiteit 1 11

6 Bijlage 2 i m p r e s s i e Activiteit 1 13

7 Bijlage 3 i m p r e s s i e Activiteit 1 15

8 Bijlage 4 i m p r e s s i e Activiteit 1 17

9 Bijlage 5 i m p r e s s i e Activiteit 1 19

10 Bijlage 6 i m p r e s s i e Activiteit 1 21

11 Bijlage 7 i m p r e s s i e Activiteit 1 23

12 Bijlage 8 i m p r e s s i e Activiteit 1 25

13 Bijlage 9 i m p r e s s i e Activiteit 1 27

14 Bijlage 10 i m p r e s s i e Activiteit 1 29

15 Bijlage 11 i m p r e s s i e Activiteit 1 31

16 Bijlage 12 i m p r e s s i e Activiteit 1 33

17 Bijlage 13 i m p r e s s i e Activiteit 1 35

18 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 Taal Opdrachten met verschillende attributen Doelen 1 De kleuters kunnen vooral met lichaamstaal reageren op een vraag van de leid(st)er. (72) (LO 3.8) 2 De kleuters kunnen een eenvoudige opdracht begrijpen en uitvoeren met ondersteuning. (82) (N 1.4, LO 1.33) 3 De kleuters ervaren dat mensen met getekende boodschappen kunnen communiceren. (76) (N 5.4) Materiaal * Voorwerpen: gieter, eendje, schelp, bal, rammelaar, schaar, schopje, emmertje, zeef, fopspeen * Tekeningen van deze voorwerpen (Bijlage 1 t.e.m. 10 pagina 41 t.e.m. 59) Voortaak Stop de voorwerpen in een mand. Activiteit 2 37

19 d e n k o n t w i k k e l i n g 1 Introductie Mand met voorwerpen 2 Kern Bijlage 1 t.e.m. 10 pagina 41 t.e.m. 59 De kleuters zitten in de kring. Om de beurt kiezen ze een voorwerp uit de mand. Ze benoemen het, vertellen er nog iets over, bv. welke kleur het heeft, wat je ermee kunt doen Ze mogen het voorwerp even bijhouden. 2.1 Afbeelding en voorwerp Je zegt aan de kleuters dat je van al die spulletjes ook een tekening hebt. Je toont er een. De kleuters verwoorden wat erop staat. De kleuter die dat voorwerp in handen heeft, mag het bij de tekening leggen. Zo ga je door tot alle kleuters hun voorwerp geplaatst hebben. Indien er nog interesse is, kun je het spelletje meerdere keren herhalen. 2.2 Opdrachten In plaats dat de kleuters een voorwerp uit de mand kiezen, zeg jij nu wat ze om beurten uit de mand mogen nemen. Ze leggen opnieuw hun voorwerp bij de afbeelding. Na het spel gaan de attributen weer in de mand. 2.3 Communiceren met getekende boodschappen In het volgende spel zeg je niet welk voorwerp de kleuters mogen nemen, maar geef je hun een tekening. Met die tekening gaan ze om de beurt naar de mand en zoeken er het juiste voorwerp uit. De andere kleuters kijken of het juist is. 2.4 Als afsluiter De kleuters nemen om de beurt een voorwerp uit de mand. Ze vertellen waarom ze met bepaalde voorwerpen wel en met andere niet in het zand kunnen spelen. Ze plaatsen de voorwerpen in twee groepen. Ze kunnen hetzelfde doen met de prenten. 38 Activiteit 2

20 d e n k o n t w i k k e l i n g 3 Evaluatie en reflectie 3.1 Ik blik terug Proces - Konden de kleuters de voorwerpen bij de juiste afbeelding leggen? Product - Begrepen de kleuters de opdrachten met de tekeningen? 3.2 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 1. De kleuters kunnen vooral met lichaamstaal reageren op een vraag van de leid(st)er. Doel 3. De kleuters ervaren dat mensen met getekende boodschappen kunnen communiceren. Deze doelen vind je in de observatielijst bij Taalontwikkeling 72 ervaringen uitwisselen 76 kennismaken met geschreven taal vooral met lichaamstaal reageren op een vraag van de L ervaren dat mensen met getekende boodschappen kunnen communiceren 1K P 1K 2K 3K X X Ik observeer - Een kleuter vindt de juiste afbeelding niet. Ik remedieer - Ik laat hem samen met een andere kleuter zoeken. Ik herneem het spel met foto s die ik zelf maakte van spullen in de klas. Omdat de foto s een meer getrouwe weergave zijn van de attributen, is het makkelijker voor de kleuters om die te herkennen. Activiteit 2 39

21 d e n k o n t w i k k e l i n g 4 Tips - Als het spel te moeilijk is voor sommige kleuters, speel je met hen het spel met foto s die je maakt van voorwerpen in de klas. Pas als ze daar goed mee overweg kunnen, haal je de tekeningen boven. - Je kunt deze activiteit in meerdere deelactiviteiten aanbieden, afhankelijk van de groep en van de interesse van de kleuters. 40 Activiteit 2

22 Bijlage 1 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 41

23 Bijlage 2 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 43

24 Bijlage 3 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 45

25 Bijlage 4 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 47

26 Bijlage 5 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 49

27 Bijlage 6 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 51

28 Bijlage 7 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 53

29 Bijlage 8 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 55

30 Bijlage 9 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 57

31 Bijlage 10 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 59

32 e x p r e s s i e Activiteit 4 Muziek Liedje Ik durf niet Doelen 1 De kleuters durven bij liedjes stilletjes en verlegen mee te doen met de leid(st)er of met andere kleuters. (73) (N 5.5) 2 De kleuters kunnen actief meedoen met liedjes. (73) (N 5.5) Materiaal * Bijlage 1 t.e.m. 4 pagina 67 t.e.m. 73 Voortaak Lamineer eventueel de prenten op de bijlagen. 64 Activiteit 4

33 e x p r e s s i e Vooraf 1 Introductie 2 Kern In een kort gesprek kun je vertellen dat sommige kleuters in het zand spelen vies vinden en dat kleuters soms bang zijn voor het water en niet in het bad, onder de douche of in de zee durven. De kleuters vertellen wie er graag in het water en zand speelt. Er zijn wellicht ook kleuters die spelen in zand of water niet zo leuk vinden. Wie vindt het zand vies? Wie is bang van het water? Wie durft in de zee te gaan? Alleen of aan de hand van mama? 2.1 Ik durf niet in het zand Ik ken een kleuter die niet in het zand durft te spelen, hij vindt zand vies en hij is bang om zich vuil te maken en hij vindt ook dat zand kriebelt aan zijn hand! Weten jullie wat die kleuter zegt? Ik durf niet in het zand, het kriebelt aan mijn hand! Bijlage 1 pagina 67 Ik heb een prent van die kleuter, kijk maar... Hij zegt (en nu zing je de tekst): Ik durf niet in het zand, het kriebelt aan mijn hand! Je zingt het nog enkele keren. 2.2 Uitbeelden Willen wij eens doen zoals deze kleuter, alsof we niet in het zand willen? De kleuters bootsen de kleuter van de prent na of beelden zelf uit dat ze niet in het zand willen. Ondertussen zing je het liedje nog enkele keren. Je kunt zelf verschillende manieren demonstreren die uitbeelden dat je niet in het zand durft of dat het kriebelt. Telkens zingen jullie de tekst. 2.3 Ik durf niet in de zee Bijlage 2 en 3 pagina 69 en 71 Voor de andere zin kun je ongeveer op dezelfde manier te werk gaan. Bij het eerste deel: Ik durf niet in de zee, toon je bijlage 2. Bij het laatste stuk: mama ga je mee?, toon je bijlage 3. Je zingt enkele keren het hele liedje, de kleuters zingen mee. Tekst en muziek: Steef Coorevits Activiteit 4 65

34 e x p r e s s i e 2.4 Als afsluiter 3 Evaluatie en reflectie Wie durft al eens het liedje te zingen? De kleuters die durven, staan samen in een groepje en zingen het lied. De anderen applaudisseren. 3.1 Ik blik terug Proces - Durfden de kleuters mee te zingen en mee te doen? Product - Konden de kleuters het liedje al actief meezingen? 3.2 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 1. De kleuters durven bij liedjes stilletjes en verlegen mee te doen met de leid(st)er of met andere kleuters. Doel 2. De kleuters kunnen actief meedoen met liedjes. Deze doelen vind je in de observatielijst bij Taalontwikkeling 73 luisteren en spreken verfijnen P 1K 2K 3K bij liedjes stilletjes en verlegen meedoen met de L of met andere kleuters actief meedoen met liedjes 1K X X Ik observeer - Een kleuter heeft geen interesse voor de prenten noch voor het liedje. Ik remedieer - Ik laat hem rustig spelen in een speelruimte die hij kiest. Het liedje kent hij later wel van horen zingen. 66 Activiteit 4

35 Bijlage 1 e x p r e s s i e Activiteit 4 67

36 Bijlage 2 e x p r e s s i e Activiteit 4 69

37 Bijlage 3 e x p r e s s i e Activiteit 4 71

38 Bijlage 4 e x p r e s s i e Ik durf niet in het zand, het kriebelt aan mijn hand. Ik durf niet in de zee, mama ga je mee? Activiteit 4 73

39 e x p r e s s i e Activiteit 7 Beeld Bellen blazen en afdrukken Doelen 1 De kleuters kunnen plezier beleven aan de nieuwe techniek. (6) (MV 1.5) 2 De kleuters kunnen eigen werk belangrijk vinden. (10) (MV 6.4) Materiaal * Pingpongballetjes, pluimpjes, propjes papier * Dikke rietjes * Zeepsop met verf * Wit blad * Schort Voortaak Maak zeepsop met verf. Maak een model. Activiteit 7 81

40 e x p r e s s i e 1 Introductie 2 Kern Model Je maakt zeepbellen door het rietje in het zeepsop (zonder verf) te dopen en erdoor te blazen. De kleuters proberen de bellen te vangen en komen zo mee in de kring. 2.1 Wie wil zeepbellen blazen? Je toont het model aan de kleuters en je vraagt wie er ook zo iets wil maken. De geïnteresseerden trekken een schort aan. De andere kleuters gaan aan het spel. 2.2 Leren blazen Pingpongballen, pluimpjes, propjes papier Rietjes Je legt de pingpongballen, de pluimpjes en de propjes papier op de tafel. Je vraagt de kleuters om die zonder hun handen te gebruiken naar de overkant van de tafel te brengen. De kleuters verwoorden hun oplossingen. Komt het blazen niet ter sprake, dan breng je deze techniek zelf naar voren en demonstreer je hoe de kleuters moeten blazen. Ze proberen het samen en daarna ook elk om de beurt. Nu krijgen ze een rietje. Het dient niet om aan te zuigen maar wel om in te blazen. De kleuters voelen met de hand of er lucht uit het rietje komt. Als dat lukt, proberen ze op die manier om de attributen naar de andere kant van de tafel te blazen. 2.3 Blaastechniek demonstreren met sop Wit blad, zeepsop met verf Je legt een wit blad op de tafel en je neemt een potje gekleurd zeepsop. Je roert met het rietje even in het sop en blaast dan een zeepbel. Je laat die op het wit blad vallen. Wat gebeurt er? De zeepbel spat uiteen. De kleuters verwoorden wat ze zien. 2.4 De kleuters aan het werk De kleuters krijgen een wit blad en een potje gekleurd sop. Eerst blazen ze nog eens door het rietje zonder sop. Dan stoppen ze hun rietje even in het sop, blazen een zeepbel en laten die op hun wit blad uiteenspatten. Als dit goed lukt, mogen ze zelfstandig verder blazen en hun blad decoreren. 2.5 Als afsluiter De kleuters gaan rond en bewonderen elkaars werk. Ook de niet-blazers bekijken de blaasproducten van de vriendjes. 82 Activiteit 7

41 e x p r e s s i e 3 Evaluatie en reflectie 3.1 Ik blik terug Proces - Beleefden de kleuters plezier aan het blazen? Product - Vonden de kleuters het verrassende resultaat fijn? 3.2 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 1. De kleuters kunnen plezier beleven aan de nieuwe techniek. Doel 2. De kleuters kunnen eigen werk belangrijk vinden. Deze doelen vind je in de observatielijst bij Positieve ingesteldheid 6 plezier beleven 10 interesse hebben voor P 1K 2K 3K 4 plezier beleven aan iets 1K X eigen werk belangrijk vinden 1K X 4 Tips Ik observeer - Het lukt een kleuter niet om de zeepbel op te vangen op het blad. Ik remedieer - Ik help hem door zijn blad naar zijn zeepbel toe te bewegen en die zo op te vangen. - Je kunt je beperken tot één kleur. - Je kunt verschillende tinten van een kleur aanbieden. - Je kunt ook meerdere kleuren ter beschikking stellen. Activiteit 7 83

42 i m p r e s s i e Activiteit 8 Zintuiglijke ontwikkeling Zand- en waterparcours Doelen 1 De kleuters kunnen plezier beleven aan het uitvoeren van het parcours. (6) (LO 2.3) 2 De kleuters kunnen ervaringen opdoen met het tastzintuig. (57) (LO 1.39) 3 De kleuters kunnen voorwerpen uit het dagelijkse leven leren kennen door ze te betasten (met de voeten). (57) ( LO 1.39) Materiaal * Droog en nat zand * Warm en koud water * Lage plastic bakken * Handdoeken Voortaak Maak het parcours klaar in de sportzaal of bij mooi en warm weer buiten (indien mogelijk op het gras). Vraag aan enkele mama s om te helpen bij deze activiteit (schoenen uitdoen, begeleiden bij het stappen in het zand en in het water ). Vraag eventueel aan de ouders om hun kleuter die dag schoenen aan te trekken met een makkelijke sluiting. 84 Activiteit 8

43 i m p r e s s i e 1 Introductie 2 Kern We gaan naar de sportzaal (of buiten). De kleuters nemen hun handdoek mee. Ze leggen die naast elkaar aan het einde van het parcours. Je vertelt dat de kleuters op hun blote voetjes een wandeling zullen maken. 2.1 Schoenen uit! De kleuters doen hun schoenen uit. Je helpt waar het nodig is. We kijken naar onze voeten. 2.2 Voeten opwarmen De kleuters maken bewegingen met de voeten, met de tenen. Ze zijn zelf creatief in het uitvoeren. Je kunt ook suggesties geven: We wrijven over onze voeten. We stappen rond in de speelzaal (niet naar het parcours). We luisteren naar het geluid dat de voeten maken. 2.3 De omloop afleggen Bijlage 1 pagina 87 De kleuters zitten rond het parcours. Je toont hoe de kleuters het parcours kunnen afleggen. Terwijl je stapt, zeg je duidelijk wat je voelt: zand, water, nat, droog, koud, warm Daarna leggen de kleuters de weg af samen met jou, een begeleid(st)er of alleen. Ze verwoorden wat ze voelen. Als ze bij de handdoeken komen, is de wandeling achter de rug. De kleuters drogen hun voeten af aan hun handdoek. Plan van het parcours - Start - Rechte weg met droog zand - Bak met droog zand - Bak met koud water - Rechte weg met nat zand - Bak met water en zand - Bak met nat zand - Bak met warm water - Handdoeken 2.4 Als afsluiter Wie klaar is, neemt plaats in de kring. De kleuters vertellen over hun ervaring. Activiteit 8 85

44 i m p r e s s i e 3 Evaluatie en reflectie 3.1 Ik blik terug Proces - Konden de kleuters zelfstandig de weg afleggen? - Vonden ze het gevoel van water en zand aan hun voeten aangenaam? Product - Konden de kleuters hun verschillende ervaringen onder woorden brengen? 3.2 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 2. De kleuters kunnen ervaringen opdoen met het tastzintuig. Doel 3. De kleuters kunnen voorwerpen uit het dagelijkse leven leren kennen door ze te betasten (met de voeten). Deze doelen vind je in de observatielijst bij Zintuiglijke ontwikkeling 57 intens voelen P 1K 2K 3K ervaringen opdoen met het tastzintuig voorwerpen uit het dagelijkse leven leren kennen door ze te betasten 1K X X 4 Tips Ik observeer - Een kleuter wil zijn schoenen niet uitdoen. - Hij wil niet in het water of het zand stappen. Ik remedieer - Ik laat de kleuter toekijken. Wellicht schept hij moed uit het plezier van de andere kleuters. - Ik vraag hem om aan mijn hand mee te stappen. Ik verplicht hem niet. - Als deze activiteit binnen doorgaat, zorg je eventueel voor een groot stuk plastic om de vloer te beschermen. - Zorg dat de kleuters niet lopen, zodat ze niet uitglijden. - Zorg voor genoeg begeleiders. - Maak het parcours kort en eenvoudig. - Je kunt het parcours ook samen met de kleuters opbouwen. - Je kunt de omloop naar believen wijzigen. Wij kozen voor deze opstelling en eindigen met warm water, omdat de voeten van de kleuters dan onmiddellijk gespoeld zijn. - Opteer voor een opstelling in rechte lijn, dan kunnen de kleuters niet verloren lopen. - Met koud' bedoelen we lauw' water, zodat het aangenaam blijft voor de kleuters. 86 Activiteit 8