Activiteit 1. Waarnemen De nieuwe klas verkennen. Doelen. Materiaal. Voortaak

Transcriptie

1 Activiteit 1 Waarnemen De nieuwe klas verkennen Doelen 1 De kleuters kunnen een veilige sfeer ervaren bij de leid(st)er en in het nieuwe klaslokaal. (1) (LO 3.4) 2 De kleuters komen graag naar de nieuwe klas. (4) (LO 3.1) 3 De kleuters kunnen globale gelijkenissen ervaren met de vorige klas. (54) (LO 1.39) 4 De kleuters durven de nieuwe nog niet vertrouwde klas te exploreren. (11) (LO 3.1) 5 De kleuters kunnen met de hulp van de nieuwe leid(st)er de nieuwe afspraken formuleren. (24) (WO 3.10) 6 De kleuters kunnen de ruimere omgeving van de klas exploreren. (53) (LO 1.39) 7 De kleuters kunnen onderzoekend ervaringen opdoen i.v.m. de hoeken van de klas. (60) (LO 1.39) 8 De kleuters kunnen een antwoord geven op gerichte vragen over de opstelling van de nieuwe klas. (72) (N 2.6) 9 De kleuters kunnen zich concentreren op het zintuig kijken, waarmee ze informatie kunnen opdoen. (55) (LO 1.39) 10 De kleuters kunnen het pictogram dat naar de zithoek verwijst begrijpen. (74) (N 3.2) Materiaal * Handtrom * Pictogram dat aan jouw klasdeur hangt * Pictogram van de zithoek * Zaklamp Voortaak Richt je klas in zoals je ze de eerste weken van het schooljaar aan de kleuters wilt aanbieden. 10 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas Activiteit 1

2 Vooraf 1 Introductie Pictogram dat aan jouw klasdeur hangt 2 Kern De meeste kleuters zijn reeds met de school vertrouwd. Ze zullen ook al weten waar jouw klas zich bevindt. Als je ervoor zorgt dat je klas nog vrij sober ingericht is, zullen de kleuters snel een overzicht krijgen in de ruimte. Je kunt de kinderen die dit schooljaar in je klas zullen zitten, verwelkomen op de speelplaats of op de gang. Misschien weten ze al waar hun klas is. Laat de kleuters spontaan reageren. Je kunt de kinderen wijzen op de kleur van de deur of op een pictogram dat op je deur hangt waardoor ze hun nieuwe klas gemakkelijk kunnen vinden. 2.1 De organisatie Nodig de kleuters uit in de zithoek. Ze kunnen er vrij een plaats kiezen. 2.2 De klas verkennen Als instap kun je de kleuters verwelkomen in hun nieuwe klas. Ze mogen er goed rondkijken en hun eerste indrukken verwoorden. Nu mogen ze rondstappen in de klas. Je kunt hierbij afspreken: - Je mag overal kijken maar nog niet spelen. - Je komt zo snel mogelijk terug in de kring zitten wanneer ik op de handtrom sla. De kleuters mogen kort de klas verkennen tot je het verzamelsignaal geeft. Stel de kleuters enkele vragen: - Wat heb je allemaal gezien? - Welke hoeken vind je er leuk uitzien? - Heb je alle hoeken goed kunnen bekijken? 2.3 De hoeken verkennen De kleuters mogen opnieuw rondstappen in de klas en op het tromsignaal verzamelen in de zithoek. Vraag hun op enkele dingen goed te letten: - Welke hoeken zie je in onze klas? - Hoe weet je dat daar de poppenhoek, boekenhoek is? - Waar kun je de hoeken binnengaan? Hoe zie je dat? - Wat kun je doen in de knutselhoek? - Waarmee kun je spelen in de bouwhoek? - Welk speelgoed heb je gezien in de denkhoek? - Welke hoeken ken je al uit de eerste kleuterklas? - Zijn er nieuwe hoeken die er in je vorige klas niet waren?... Bespreek met de kleuters de vragen die je hun vooraf stelde. Geef hun ruimte om elkaar aan te vullen. Tijdens het gesprek luisteren ze goed naar elkaar. Activiteit 1 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas 11

3 2.4 Het pictogram aanbrengen Pictogram van de zithoek Vraag de kleuters in welke hoek ze zich nu bevinden. Ze verwoorden welke functie de zithoek heeft. Ze brengen het pictogram van de zithoek aan op een duidelijke plaats. Samen met de kleuters bespreek je de afspraken die in jouw zithoek gelden. Je argumenteert waarom je bepaalde afspraken maakt. De kinderen krijgen de kans om zelf een aantal afspraken te verwoorden. 2.5 Als afsluiter Zaklamp 3 Evaluatie en reflectie Speel met de kinderen een stiltespelletje. Laat de kleuters met hun voeten, handen en hun stem heel veel lawaai maken. Spreek vooraf af dat wanneer je op de handtrom slaat, ze volledig stil moeten zijn. Herhaal dit spel. Het stiltesein is nu het knipperen met een zaklamp. 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Hebben jullie goed in de klas rondge- - Heb ik goed rondgekeken in de klas keken terwijl je mocht rondstappen? terwijl ik mocht rondstappen? Product IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie vertellen welke hoeken - Kon ik zeggen welke hoeken er in er in onze nieuwe klas zijn? mijn nieuwe klas zijn? 3.2 Ik blik terug Proces - Is mijn klas zo ingericht dat alle kleuters vlot de hoeken kunnen bereiken? Product - Kwam ik met de kleuters tot voldoende concrete afspraken voor de zithoek? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 5. De kleuters kunnen met de hulp van de nieuwe leid(st)er de nieuwe afspraken formuleren. 12 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas Activiteit 1

4 Dit doel vind je in de observatielijst bij Morele ontwikkeling 24 regels en afspraken naleven en waarderen P 1K 2K 3K kennismaken met regels en afspraken ervaren en begrijpen dat samen spelen en samenwerken inhoudt dat er (spel)regels en afspraken zijn die iedereen moet naleven met de hulp van de L nieuwe afspraken kunnen formuleren en die willen naleven X X 2K / X X Ik observeer - Een kleuter kan geen afspraak formuleren of herhalen. - Een kleuter houdt zich niet aan de stilteafspraak. Ik remedieer - Ik leg nog eens uit wat een afspraak precies is en waarom die nodig is. - Ik laat die kleuter één afspraak verwoorden. - Ik maak de kleuter duidelijk waarom er af en toe stiltemomenten moeten zijn. 4 Tips - Hou de inrichting van je klas in het begin van het schooljaar sober. - Neem de kleuters die niet tot exploreren van de klas komen bij de hand en stap met hen rond. Forceer hen echter niet! - Wijs die kleuters de verschillende hoeken aan en vertel hun wat ze er kunnen doen. - Hou de rondkijkmomenten kort zodat de kleuters nog niet beginnen te spelen. Activiteit 1 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas 13

5 d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 2 Tijd BC-planning Doelen 1 De kleuters kunnen ervaren dat er in de klas rond een BC gewerkt wordt. (9) (WO 3.4) 2 De kleuters kunnen schematische afbeeldingen herkennen van iets uit de werkelijkheid (een activiteit). (54) (LO 1.39, N 3.2) 3 De kleuters kunnen waarom-vragen, hoe-vragen en wanneer-vragen beantwoorden en stellen, en zo de functie, de zin en de betekenis van de dingen leren kennen en verwoorden. (61) (N 2.6, 2.8) 4 De kleuters kunnen een eenvoudige representatie van iets herkennen. (62) (N 3.1) 5 De kleuters kunnen gericht gekende voorstellingen zoeken die bij elkaar passen. (63) (N 3.4) 6 De kleuters kunnen vooruitblikken op wat komt. (67) (WO 5.6) 7 De kleuters kunnen eenvoudige, grote pictogrammen herkennen die in een vertrouwde omgeving gebruikt worden. (74) (N 3.2) 8 De kleuters kunnen uit een reeks pictogrammen die uitkiezen die in een situatie van toepassing zijn. (75) (N 3.1) Materiaal * De pictogrammen van de BC-planning Voortaak Je selecteert de pictogrammen van de activiteiten die je zeker wilt voorstellen. De andere hou je bij de hand. Je zorgt ervoor dat de pictogrammen kunnen worden opgehangen. 14 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas Activiteit 2

6 d e n k o n t w i k k e l i n g 1 Introductie 2 Kern De picto's van de BC-planning Je zit met de kinderen in de kring. Ze mogen eens nadenken wat ze in hun nieuwe klas zoal willen doen. 2.1 De kleuters plannen De kleuters verwoorden wat ze leuk zouden vinden om te doen, te zien, te horen, te spelen, te maken... Bv. schilderen, een liedje leren, bewegingsactiviteit De kleuters zoeken pictogrammen Omdat we al die prettige dingen niet zouden vergeten, heb ik er een tekening van. Je mag eens kijken of je een tekening vindt die past bij wat jullie willen doen. De kleuters zoeken die pictogrammen uit die corresponderen met de activiteiten waarvoor zij gekozen hebben. 2.3 Jij reikt aan Nu vul jij aan wat de kleuters nog meer mogen doen. Ik zal ook poppenspel spelen. Vinden jullie daar ook een tekening van? De kleuters zoeken het passende pictogram uit. Zo ga je verder tot al jouw suggesties een gezicht hebben gekregen. 2.4 De BC-lijn samenstellen De kleuters kiezen nu om de beurt een pictogram. Ze vertellen er iets over en hangen het aan de BC-lijn. 2.5 Als afsluiter De kleuters hangen de pictogrammen in de volgorde waarin de activiteiten zullen doorgaan. Activiteit 2 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas 15

7 d e n k o n t w i k k e l i n g 3 Evaluatie en reflectie 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Vinden jullie het fijn om te helpen - Vond ik het fijn om na te denken nadenken wat we kunnen doen? over wat we zullen doen? Product IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie de tekeningen herkennen - Herken ik de tekeningen van de van de spelletjes? spelletjes? 3.2 Ik blik terug Proces - Heb ik de kleuters voldoende kansen gegeven om hun voorkeur te verwoorden? Product - Kunnen de kleuters de representaties herkennen van alle activiteiten? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 2. De kleuters kunnen schematische afbeeldingen herkennen van iets uit de werkelijkheid (een activiteit). Dit doel vind je in de observatielijst bij Zintuiglijke ontwikkeling 54 nauwkeurig waarnemen P 1K 2K 3K afbeeldingen van vertrouwde personen herkennen 1K X schematische afbeeldingen herkennen van iets uit de werkelijkheid complexe afbeeldingen herkennen (onduidelijk, wazig, stilistisch ) 2K / X 3K / X Ik observeer - Sommige kleuters kunnen bepaalde pictogrammen niet aan een activiteit koppelen. Ik remedieer - Ik herhaal dit aanbod met het groepje kleuters dat daar moeite mee heeft. - Ik hang de BC-lijn op kleuterhoogte, opdat de kleuters op vrije momenten hun favoriete activiteiten kunnen aanwijzen en er iets over vertellen aan elkaar. 16 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas Activiteit 2

8 d e n k o n t w i k k e l i n g 4 Tips - Begin met niet te veel activiteiten, zodat het geheel overzichtelijk blijft voor de kleuters. Activiteit 2 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas 17

9 Activiteit 3 Waarnemen Mijn (nieuwe) vriendjes in de klas Doelen Deel 1: 1 De kleuters kunnen een ruimere sociale kennis opdoen over de (nieuwe) vriendjes van de klas. (65) (WO 4.5) 2 De kleuters kunnen zich concentreren op die zintuigen (kijken en luisteren) waarmee relevante informatie kan worden opgedaan. (53) (LO 1.39, WO 1.6) 3 De kleuters kunnen aandacht hebben voor de andere kleuters in de klas. (18) (WO 3.4, 3.7) 4 De kleuters gebruiken AN bij de voorstelling van zichzelf. (73) (N 2.11) 5 De kleuters kunnen hun eigen kenteken herkennen dat in de vertrouwde klasomgeving gebruikt wordt. (74) (N 3.1) 6 De kleuters voelen zich een deel van de groep. (9) (WO 3.7) 7 De kleuters kunnen hun voornaam en familienaam zeggen. (3) (WO 6.4) 8 De kleuters kunnen hun voorkeur voor een symbool duidelijk maken. (79) (WO 3.3) Deel 2: 1 De kleuters kunnen schematische afbeeldingen van dingen uit de werkelijkheid herkennen. (54) (WO 1.6) 2 De kleuters kunnen zich aan de regels van het spel houden wanneer de leid(st)er in de buurt is. (24) (WO 3.9) 3 De kleuters kunnen de symbolen en de foto s van de kleuters associëren. (63) 4 De kleuters kunnen met vier samenspelen met eenvoudige spelregels. (21) (LO 3.12, WO 3.9) Materiaal * Ontdekdoos (grote platte doos) * De symbooltjes voor de kleuters (3x) * Touwtjes * Vrolijke muziek * Foto s van de kleuters * Zelfgemaakte microfoon * Infobrief voor de ouders Voortaak Vraag in een informatiebrief aan de ouders een duidelijke foto van hun kleuter. Kopieer en lamineer de foto s. Kleef aan de achterzijde van de foto s een verkleind symbooltje voor de zelfcontrole. Zorg ook voor drie reeksen gelamineerde symbooltjes. Bevestig een reeks symbooltjes aan een touwtje om rond de hals te hangen. Zorg ervoor dat de symbooltjes duidelijk te verwoorden zijn. Maak een microfoon van een keukenrol: overtrek die met aluminiumpapier. 18 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas Activiteit 3

10 1 Introductie Ontdekdoos, symbooltjes aan een touw 2 Kern Deel 1: Verzamel de kleuters in de kring. Toon de ontdekdoos en laat de kleuters raden wat erin zit. 2.1 Verrassingsmoment Een kleuter maakt de doos open en vertelt aan de anderen wat erin zit. Hang voor de ontdekdoos de reeks symbooltjes aan een touwtje. Wat kunnen we met die kaartjes doen? 2.2 Kaartjes benoemen Een kleuter neemt de kaartjes een voor een uit de doos. Wie het weet, mag zeggen wat erop staat. Indien nodig kun jij verbeteren met het juiste taalgebruik. Je legt ook uit waarom het symbooltje aan een touwtje hangt. 2.3 Symbooltje kiezen Cd-speler, muziek De kleuters mogen nu de doos doorgeven op muziek. Als de muziek stopt, mag de kleuter die de doos vasthoudt, een symbooltje kiezen en om de hals doen. Als de doos terugkomt bij een kleuter die al een symbooltje heeft, dan mag de eerstvolgende kleuter zonder symbooltje kiezen. Het spel gaat door tot elke kleuter een symbooltje heeft. Je zorgt dat er meer symbooltjes dan kleuters zijn. Zo kan de laatste ook nog kiezen. 2.4 De kleuter stelt zich voor Microfoon De kleuters mogen rechtstaan om zich voor te stellen. Terwijl je opnieuw de muziek laat horen, geven de kleuters nu een microfoon door. Als de muziek stopt, mag de kleuter met de microfoon zichzelf als volgt voorstellen: Ik ben (naam). Ik heb (symbooltje). Wanneer een kleuter zich voorgesteld heeft, mag hij gaan zitten. Het spel gaat door tot alle kleuters voorgesteld zijn. 2.5 Als afsluiter Laat de kleuters uit een tweede reeks symbooltjes hetzelfde kiezen voor de kapstok. Ga naar de gang en laat de kleuters hun symbooltje bij hun jas aanbrengen. Dit kan met een punaise of met velcro. Na dit eerste deel kennen de meeste kleuters de symbolen van alle vriendjes nog onvoldoende om al onmiddellijk naar deel 2 over te gaan. Dit tweede deel kun je aanbieden na enkele dagen of weken als je merkt dat de kleuters wat meer vertrouwd zijn met elkaars symbooltjes. Activiteit 3 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas 19

11 1 Introductie Associatiespel met symbooltjes, foto s van de kleuters 2 Kern Foto s, symbooltjes Deel 2: Nodig vier kleuters uit aan de tafel om met jou het associatiespel te spelen. De overige kleuters kunnen een keuze maken uit het hoekenwerk. 2.1 Organisatie Leg de symbooltjes in het midden van de tafel. Een speler verdeelt de foto s van de kleuters onder de vier deelnemers. 2.2 Associatiespel De kleuters leggen hun foto s voor zich uit. Om de beurt mogen ze een symbooltje zoeken dat bij hun foto past. 2.3 Zelfcontrole Als alle symbooltjes geassocieerd zijn, draaien de kleuters hun foto om zodat ze de symbooltjes kunnen vergelijken. De kleuters krijgen ruim de kans om zelf hun fouten te verbeteren. 2.4 Na het spel 3 Evaluatie en reflectie Je kunt nu de foto s opnieuw mengen en verdelen onder de kleuters. Het spel kan opnieuw beginnen met dezelfde of met vier andere kinderen. 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Kennen jullie alle dingen die op - Ken ik al die dingen die op de de kaartjes staan? kaartjes staan? Product IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie de symbooltjes goed - Kon ik de verschillende symbooltjes benoemen en jullie naam zeggen? goed benoemen? Kon ik mijn naam zeggen? 20 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas Activiteit 3

12 3.2 Ik blik terug Proces - Liet ik de kleuters voldoende ruimte om zich zelfstandig voor te stellen? Product - Kunnen mijn kleuters de kaartjes benoemen? Kunnen ze hun naam en familienaam zeggen? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Deel 1: Doel 7. De kleuters kunnen hun voornaam en familienaam zeggen. Dit doel vind je in de observatielijst bij Positieve ingesteldheid 3 zich als persoon present stellen P 1K 2K 3K zijn voornaam kennen 1K X zijn voornaam, familienaam, gemeente kennen en enkele opvallende gegevens over zichzelf kunnen vertellen Ik observeer - Sommige kleuters kennen soms enkel hun voornaam. 2K 3K / X Ik remedieer - Ik ondersteun deze kleuters met een kleine hulp om de familienaam te vinden. Ik laat hen nog eens hun volledige naam herhalen. Ik zal hen af en toe aanspreken met voornaam en familienaam. Deel 2: Doel 2. De kleuters kunnen zich aan de regels van het spel houden wanneer de leid(st)er in de buurt is. Dit doel vind je in de observatielijst bij Morele ontwikkeling 24 regels en afspraken naleven en waarderen P 1K 2K 3K regels en afspraken naleven als de L in de buurt is 1K X X regels en afspraken naleven als de L die regelmatig herhaalt of visuele ondersteuning geeft met pictogrammen 2K / X spontaan de belangrijkste regels en afspraken naleven 3K / X Ik observeer - Sommige kleuters houden geen rekening met de spelregels en met de afspraken. Ik remedieer - Ik laat die kleuters nog eens verwoorden wat ze moeten doen. Ik speel zelf mee met die kleuters tot ze de regels en afspraken naleven. Activiteit 3 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas 21

13 4 Tips - Gebruik kopieën van de foto s zodat deze herbruikbaar zijn bv. bij activiteit 23 en activiteit 4 of terug mee kunnen naar huis. - Schenk extra aandacht aan de nieuwe kleuters. - Begin het spel bij deel 2 niet met alle foto s en symbolen maar met een deel ervan, vooral voor de zwakke kleuters. 22 BC 1 Joepie! Mijn nieuwe klas Activiteit 3