a MV-DRA-BV-1.6 MV-DRA-BV-1.8 MV-DRA-BV-1.11 MV-DRA-BV-1.17 MV-DRA-SB-2.5 MV-DRA-SB-2.6

Transcriptie

1 Thema 3 Activiteit 2 Zintuigen op scherp Auteur Soetkin Vervaet Coördinatie Yves Bondue en Steef Coorevits beweging - drama / muzisch taalgebruik - beeld - muziek - media 1 x 75' Doelen 1 De kinderen weten dat elk zintuig gelinkt is aan een specifiek lichaamsdeel. 2 De kinderen weten dat zintuigen zowel positieve als negatieve sensaties teweeg kunnen brengen. 3 De kinderen kunnen zich inleven in uiteenlopende zintuiglijke sensaties. 4 De kinderen kunnen deze sensaties beschrijven, benoemen en uitdrukken. 5 De kinderen kunnen deze sensaties uitvergroot spelen. De kinderen kunnen zintuiglijke ervaringen waarnemen, raden en benoemen. 7 De kinderen kunnen op hun eigen, persoonlijke wijze uitdrukking geven aan zintuiglijke gewaarwordingen. Eindtermen en leerplandoelen ET GO! OVSG VVKBaO a MV-DRA-BV-1. MV-DRA-BV-1.8 MV-DRA-BV-1.11 MV-DRA-BV-1.17 MV-DRA-SB-2.5 MV-DRA-SB-2. DRM-1.3 DRM-2.5 DRM-3.4 DRM-.2 DRM-7.2 DRM MV-ALG-01 MV-ALG-15 MV-ALG-18 MV-ALG-19 Leermiddelen Materialen Gedicht Hoor je wel?, Hans Kuyper Opdrachten Zintuigen uitbeelden Opdrachtkaartjes Zintuigen raden Grote bladen papier Schrijfgerief: stiften en balpennen in verschillende kleuren 1

2 1 Instap Klasgesprek Luisteren Gedicht 1.1 Introgesprek Ga samen met de kinderen in een kring zitten. De kinderen sluiten de ogen terwijl je het gedicht voorleest. Telkens als er geluiden in het gedicht voorkomen (bv. kraken, tikken, zoemen, piepen, zuchten, fluisteren, kwebbelen) gebruik je je stem om de geluiden na te bootsen of te ondersteunen. Zo kan je je stem doen kraken, heel hoog spreken of net heel zacht, afhankelijk van het geluid Daarna openen de kinderen de ogen. Vraag hen te vertellen wat ze gehoord hebben aan de hand van onderstaande richtvragen. - Welk zintuig was vooral aanwezig? - Waarom heb ik gevraagd om de ogen te sluiten? (als je andere zintuigen uitschakelt, kun je beter luisteren) - Welke andere zintuigen bestaan er? - Welke lichaamsdelen spelen hierbij een rol? Laat ieder kind een favoriet zintuig benoemen, het zintuig dat ze nooit zouden willen verliezen. Het gekozen zintuig zal straks veel sterker werken. Je kunt deze vraag ondersteunen met andere vragen, zoals Kun je je voorstellen dat je nooit meer zou kunnen zien, maar des te beter kan ruiken? of dat je niets meer zou kunnen horen, maar dat je alles des te beter zou voelen? 1.2. Heerlijke zintuigen Verdeel de kinderen in groepjes, opdat wie hetzelfde favoriete zintuig koos, samen zit. Beperk het aantal kinderen per groepje tot maximum zeven, zodat iedereen nog rond een groot blad kan zitten en ruimte heeft om te schrijven. Grote bladen papier Schrijfgerief Geef elk groepje een groot blad waarop in het midden in grote letters hun zintuig staat. Het zintuig dat ze kozen wordt nu sterker waardoor ze alles beter kunnen smaken, horen, voelen Vraag aan elk groepje om hun blad te vullen met geluiden, geuren, smaken waar ze van houden, dingen of personen die ze mooi vinden om te zien en dingen of personen die ze graag aanraken. Stimuleer ze om hun blad zo vol mogelijk te krijgen. Elk groepje focust zich op zijn favoriete zintuig. Beperk de tijd en stimuleer de creativiteit door met een tijdstop te werken. Je kunt bv. op je iphone een muziekje laten spelen als er twee minuten voorbij zijn. Je kunt ook met een kookwekker werken. Als het lokaal vrij donker wordt, als je het licht uitdoet, is dat ook een manier die kan werken. Als de tijd om is, legt iedereen zijn schrijfgerief meteen neer. Ga nu rond de vellen papier staan en laat de kinderen de woorden lezen. Bevraag ze aan de hand van onderstaande richtvragen. - Herken jij dit? Hou jij ook van deze smaak? - Wat valt er op bij dit zintuig? (bv. iedereen heeft het over etenswaren bij smaak en over stadsgeluiden bij gehoor) - Is er een zintuig dat niemand gekozen heeft? Indien ja, waarom is dat zo? Beslis samen of jullie als groep dat zintuig toch nog aandacht geven en vul samen het grote blad in. 2

3 Klasgesprek 1.3 Pijnlijke zintuigen Ga met weer in een kring zitten. Bespreek dat jullie de zintuigen vooral gestreeld hebben met heerlijke smaken, geluiden, sensaties, beelden... Vraag of zintuiglijke sensaties soms ook minder aangenaam of ronduit onaangenaam of pijnlijk kunnen zijn. - Is er bv. een smaak waar je absoluut niet van houdt? - Of is er een geur waaraan je een hekel hebt? - Vind je geluiden soms irritant of vervelend? - Wat vind je heel erg lelijk of vies om naar te kijken? - Wat raak je niet graag aan? Kennen ze mensen bij wie bepaalde zintuigen niet of minder werken? Zouden zij de wereld anders ervaren? Kan je je voorstellen om te leven zonder het vermogen om te smaken, ruiken, zien, voelen of horen? Rond het gesprek af met het besluit dat zintuigen ons helpen om te wereld te verkennen en ons zowel heerlijke als pijnlijke (in de brede zin van het woord) dingen laten ervaren. Maak de overgang naar het actieluik door de kinderen te vertellen dat we nu gaan spelen met de zintuigen, door ons in te leven in verschillende situaties die we allemaal kennen. Laat de kinderen rechtstaan in een kring, met ruimte tussen elke persoon. 2 Kern Opdrachten 2.1. Zintuigen uitbeelden Vraag aan de kinderen om goed te luisteren, zich op zichzelf te concentreren en de tijd te nemen voor de oefeningen. Ze leven zich telkens in. Begeleid de kinderen verbaal bij elk voorbeeld van begin tot einde. Je kan dit op je eigen manier doen of gebruik maken van de aanwijzingen in Opdrachten. Vraag de kinderen om - in een warm bad te gaan zitten; - in een te warm bad te gaan zitten (hierbij komen geluiden); - een ongelooflijk mooie, paarse giraffe te zien; - een pak friet met mayonaise te verorberen; - een hittegolf te ervaren die hen erg doet zweten; - een bittere pil door te slikken, die echt heel vies smaakt; - het piepende geluid van een krijtje op een bord te horen; - vreselijke tandpijn te ervaren, zo erg dat je je eigen tand moet uittrekken; - een rottende rat te ruiken; - een enorm groen harig monster te zien; - een pleister die al veel te lang op hun been zit eraf te trekken (het doet ongelooflijk veel pijn); - de snerpende banden van een remmende auto te horen; - een heerlijke roos te ruiken. Baken de oefeningen af door bijvoorbeeld bij begin en bij einde in de handen te klappen of ja te zeggen. Anders gaan sommige leerlingen te lang door. Zijn de kinderen geremd, dan kun je als leerkracht zelf ook meedoen. Stimuleer ze in geluiden maken en het inzetten van hun volledige lichaam. 3

4 Partnerwerk Opdrachtkaartjes Zintuigen raden 2.2 Zintuigen raden Baken een kleine, denkbeeldige ruimte af in de klas: daar is de lift. De kinderen gaan per twee situaties spelen, waarbij steeds een zintuig centraal staat. Er staat steeds een kind in de lift dat onwetend is en de opdracht niet kent. Hij of zij is de neutrale passagier van de lift en staat te wachten in de lift. Het tweede trekt een kaartje met een opdracht en stapt de lift in. Hij of zij speelt de situatie zonder woorden. Het publiek raadt wat er aan de hand is en welk zintuig in het spel is. Benadruk dat de gespeelde situaties spel zijn en niet de realiteit, zodat het kind dat in de lift staat en zogezegd stinkt daarna niet denkt dat het echt stinkt. Opdrachtkaartjes Zintuigen overdrijven 2.3. Dramatische spel: zintuigen overdrijven Vraag de kinderen om groepjes van vier of vijf te vormen. Er staat steeds een groepje vooraan, terwijl de rest van de kinderen toekijkt. Elk groepje krijgt een opdracht waarbij een zintuig centraal staat en een sensatie wordt opgebouwd in intensiteit van niveau 1 (zwakste) tot niveau 5 (extreemste). Elk kind laat op zijn eigen manier zijn sensatie zien. Dat kan dus van kind tot kind heel erg verschillen. Benadruk dat dit goed is en ok. Begeleid ook hier weer van a tot z. Vraag bij de volgende voorbeelden aan de kinderen om zelf op te bouwen van niveau1 tot niveau 5. - pijnscheuten in je buik - het geluid van piepschuim dat je in twee breekt - bedorven spruitjes - een ongelooflijk zacht tapijt - de zalige geur van de zee Help de kinderen door luidop te tellen van een tot vijf en verhoog ook het volume in je stem om ze te stimuleren groot te spelen. 3 Afsluiter Nodig de kinderen uit om in een kring te zitten en laat hen even nadenken over het leukste moment van deze les. Laat hen hierover vertellen. Zet het gesprek verder aan de hand van onderstaande richtvragen. - Wat vond je moeilijk om te doen? - Wat vond je makkelijk? - Is je favoriete zintuig nog steeds hetzelfde als aan het begin van de activiteit of zou je nu een ander kiezen? Waarom? Laat ze als einde van de activiteit deze zin aanvullen: - Deze activiteit smaakte voor mij naar... - Deze activiteit rook voor mij naar... Doe dit door de kring af te gaan. 4

5