Het pensioen van de kunstenaars

Transcriptie

1 Het pensien van de kunstenaars Inhud Principes... 2 Basisteksten...2 Begunstigden van het rustpensien...2 Bepaling van het pensienbedrag...3 Bedrag van het pensien... 8 Cumuleren van het pensien met berepsinkmsten als kunstenaar... 9 Tegestane artistieke activiteit...9 Het ntvangen van inkmsten zals auteursrechten en naburige rechten...10 Andere berepsactiviteiten: niet-artistieke en niet-wetenschappelijke activiteit...10 Praktische inlichtingen Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart SMart vzw - inf@smartvzw.be

2 Principes Wij zullen het hier in het bijznder hebben ver het pensienrecht van de kunstenaars, znder in te gaan p het vlledige algemene pensienstelsel. Het stelsel van het verlevingspensien ten beheve van de verlevende echtgent wrdt hier niet behandeld; hiervr verwijzen wij naar de wetteksten en de site van de RVP. Basisteksten De wet van hudende maatregelen tt harmnisering in de pensienregelingen (BS van ) KB n 50 betreffende het rust- en verlevingspensien vr werknemers van (BS van ) KB van tt vaststelling van het algemeen reglement betreffende het rust- en verlevingspensien vr werknemers (BS van ) Begunstigden van het rustpensien Elke kunstenaar die bewijst dat hij een activiteit als lntrekkende heeft uitgeefend vr een in België gevestigde werkgever, f met deze hedanigheid gelijkgesteld is (bijv : uitkeringsgerechtigde werklze), kan een werknemerspensien genieten. De wettelijke bijdragen meten ingehuden zijn uit hfde van deze activiteit. Vr mannen, bedraagt de nrmale pensienleeftijd 65 jaar. Vr vruwen, bedraagt hij: 61 jaar vanaf 1 juli jaar vanaf 1 januari jaar vanaf 1 januari jaar vanaf 1 januari jaar vanaf 1 januari 2009 Het pensien gaat ten vregste in p de eerste dag van de maand vlgend p de maand van de verjaardag. Het pensien kan vervregd wrden aangevraagd (p 60 jaar), maar in dat geval met de werknemer een vldende lange lpbaan kunnen aantnen (bijv.: lpbaan van 34 jaar vanaf 1 juli 2004, 35 jaar vanaf 1 juli 2005). Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 2

3 Bepaling van het pensienbedrag Het bedrag van het pensien wrdt bepaald aan de hand van 3 criteria, namelijk: de lpbaan het ln de gezinstestand Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 3

4 A. De lpbaan Om een vlledig pensien te genieten, met men een vlledige lpbaan hebben drlpen: Vr de mannen, bedraagt een vlledige lpbaan 45 jaar. Vr de vruwen, bedraagt het aantal jaren van een vlledige lpbaan mmenteel 44 jaar en vanaf 1 januari jaar. Bepaalde perides wrden gelijkgesteld met werkdagen en tellen dus mee vr de berekening van de lpbaan: de perides van nvrijwillige werklsheid de perides van arbeidsngeschiktheid wegens ziekte f invaliditeit en de perides van mederschapsverlf de perides waarvr een wettelijke vergeding wegens arbeidsngeval f berepsziekte met een arbeidsngeschiktheid van minstens 66% werd tegekend de vakantieperides die dr de wetgeving ver de jaarlijkse vakantie van de lntrekkenden wrdt vrzien... Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 4

5 B. Het ln het rustpensien wrdt berekend zwel in functie van de lpbaan van de werknemer, als van : - de brutlnen die hij heeft verdiend tijdens deze lpbaan en die meten ingeschreven zijn p zijn individuele rekening, - de fictieve lnen, - de frfaitaire lnen die hem wrden tegekend ; - er wrdt geen rekening gehuden met het gedeelte van het brutln dat het maximumbedrag vr de afhuding van de pensienbijdragen verstijgt. (art.7 van het hgergenemde KB van ) Meerdere lnen kunnen dus in aanmerking kmen vr de pensienberekening: 1. De frfaitaire lnen: berepsbezigheid vóór 1958: Vr werknemers die gewerkt hebben vóór 1958 beschikt men niet ver de reële lnen. Daarm wrdt het pensien berekend p basis van een bij wet bepaald frfaitair ln, gelijk aan ,17 (bedrag p ) 2. Vanaf 1958 wrdt rekening gehuden met de reële lnen De lnen zijn echter geplafnneerd. 3. Het fictieve ln: We hebben reeds vermeld dat bepaalde perides wrden gelijkgesteld met arbeidsperides (nvrijwillige werklsheid, vakanties, enz.). Vr deze perides, heeft men het ver fictief ln: Het fictieve ln heeft betrekking p het werkelijke ln dat werd ntvangen tijdens het kalenderjaar vrafgaand aan de nderbreking van de activiteit. Bijvrbeeld: u gaat met pensien p 1 januari U hebt een lpbaan van 45 jaar gehad, waarbinnen u 9 maanden werkls bent geweest in de lp van het jaar Om het fictieve ln te berekenen, gaat men uit van het reële ln dat u hebt ntvangen tussen 1 januari 1995 en 31 december Indien, in de lp van dat jaar, een dergelijk ln niet bestaat, wrdt uitgegaan van het ln van het jaar waarin de activiteit werd nderbrken, en dus, in ns vrbeeld, het ln van het jaar Het minimumln per lpbaanjaar Vr pensienen die ingaan vanaf : Het minimumln per lpbaanjaar bedraagt ,19 (bedrag p ) Als vr een bepaald jaar uw ln niet dit minimumrecht bereikt, wrdt uw pensien berekend p basis van dit minimum van ,19. Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 5

6 5. Herwaardering van de lnen De lnen aan de hand waarvan het pensien wrdt berekend, wrden aangepast aan de levensduurte en aan het welzijnsniveau via een herwaarderingscëfficiënt: Om de tabel van de cëfficiënten van 1955 tt 2008 te raadplegen, klik hier. Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 6

7 C. De gezinstestand Het rustpensien wrdt berekend tegen de «gezinsvet» f een «alleenstaandenvet». Het pensien tegen de gezinsvet wrdt bepaald dr de geherwaardeerde lnen te vermenigvuldigen met 75 %. Het pensien tegen de alleenstaandenvet wrdt bepaald dr de geherwaardeerde lnen te vermenigvuldigen met 60 %. Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 7

8 Bedrag van het pensien Het jaarlijks pensienbedrag wrdt als vlgt berekend: Het jaarlijks ln (reëel en/f frfaitair en/f fictief) Vermenigvuldigd met een actualisatie cëfficiënt vr ude lnen Vermenigvuldigd met de pensienbreuk (afhankelijk van het aantal lpbaanjaren: 1/45, 1/41, 1/30, 1/14, enz.) Vermenigvuldigd met 60% (alleenstaande) f 75% (gezin) Om een simulatie vr de berekening van het bedrag van uw pensien te maken : klik hier Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 8

9 Cumuleren van het pensien met berepsinkmsten als kunstenaar Het rustpensien wrdt, in principe, slechts uitbetaald als de begunstigde geen berepsactiviteit uitefent in de zin van «elke activiteit die hem winsten f vergedingen kan pleveren in de zin van het Wetbek vr de Inkmstenbelasting» [art.64 van hgergenemd KB nr. 50: «Vr de tepassing van de artikelen»]. De gepensineerde kan tch een berepsactiviteit blijven uitefenen, maar p vrwaarde dat hij deze aangeeft, en vr zver de inkmsten die hij hieruit verwerft een bepaald plafnd, dat elk jaar wrdt aangepast, niet verschrijden. Tegestane artistieke activiteit De kunstenaar mag tijdens zijn pensien een artistieke activiteit uitefenen, ngeacht de hgte van de inkmsten (geen plafnd vrzien) die eruit vrtvleien, maar wel nder bepaalde vrwaarden [art E van het hgergenemde KB van 21/12/1967: De begunstigde (...) ] : Het met gaan m een scheppende f verwezenlijkende activiteit: de activiteit met bestaan in het uitwerken, cmpneren, cncipiëren, uitvinden f verwezenlijken van riginele werken die het prduct zijn van de wetenschappelijke kennis, het talent f de verbeelding van hun auteur (bijv.: de schilder, de beeldhuwer, de schrijver...). Vlgens de RVP, «kan men hier aan tevegen de kunstenaar die een werk vertlkt: de acteur, de muzikant, de zanger,... Deze kan immers aan het kunstwerk een persnlijke artistieke tets tevegen». De activiteit mag geen invled hebben p de arbeidsmarkt: het criterium dat de pensiendienst hiervr gebruikt, is het nagaan f de artistieke activiteit al dan niet een reële weerslag heeft p de arbeidsmarkt vr zver deze geen cncurrentie leveren p de arbeidsmarkt, is er geen reden m beperkingen p te leggen aan de activiteiten die bestaan in het creëren van wetenschappelijke f artistieke werken ; verigens dragen deze werken bij tt de verrijking van het natinaal patrimnium. Deze vrwaarde : geen "invled hebben p de arbeidsmarktl" (d.w.z. geen cncurrentie vrmen), kan echter aanleiding geven tt betwistingen. He met men immers bepalen f de ene auteur cncurrentie levert en de andere niet? Het gevaar bestaat dat de berdeling van dit criterium aanleiding geeft tt zuiver subjectieve verwegingen mtrent de artistieke waarde van creaties (en van hun scheppers), net wat de wetgeving p het auteursrecht heeft willen vrkmen. Als een verslaggever auteursrechten ntvangt, is het mdat de wetgeving p het auteursrecht erkent dat hij een auteur, en dus een scheppende kunstenaar is. Het zu dan k getuigen van willekeur als men gaat beslissen dat de ene scheppende kunstenaar cncurrentie levert, en een andere niet. Vr meer details ver de kwestie van de auteursrechten en naburige rechten, verwijzen wij u naar het vlgende punt. De begunstigde mag geen handelaar zijn : hij heeft geen handelsregisternummer. De nderwerping aan het sciaal statuut van de zelfstandigen en de inschrijving bij de BTW die geen ndzakelijk verband Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 9

10 met de hedanigheid van handelaar impliceert, zijn niet van bepalend belang. Daarentegen laat de inschrijving in het handelsregister de hedanigheid van handelaar vernderstellen tt het tegendeel bewezen is. De berdeling van al deze vrwaarden, vanuit de ntie van schepping f verwezenlijking, met in alle gevallen gebaseerd zijn p de dr de betrkkene geleverde elementen. Bij de vrige vrwaarden kmt ng een vierde vrwaarde (geldig vr elke, al dan niet artistieke berepsactiviteit): de gepensineerde kunstenaar met (verplicht) een vrafgaande verklaring van zijn activiteit afleggen bij de RVP, en dit binnen 30 dagen na de aanvang van de activiteit. Het ntvangen van inkmsten zals auteursrechten en naburige rechten We hebben zpas gezien dat: het rustpensien, in principe, slechts betaalbaar is als de begunstigde geen berepsactiviteit uitefent in de zin van «elke activiteit die hem winsten f vergedingen kan pleveren in de zin van het Wetbek vr de Inkmstenbelasting». de gepensineerde tch een berepsactiviteit mag blijven uitveren, p vrwaarde dat hij die aangeeft en vr zver de inkmsten die hij eruit haalt een zeker plafnd, dat elk jaar wrdt aangepast, niet verstijgen. dit plafnd niet bestaat vr de inkmsten uit een berepsactiviteit, p vrwaarde dat men vldet aan bepaalde vrwaarden. Andere berepsactiviteiten: niet-artistieke en niet-wetenschappelijke activiteit Zals gezegd mag de gepensineerde een berepsactiviteit blijven uitefenen, mits een vrafgaande aangifte en de naleving van de vrziene plafnds. Het verschrijden van deze plafnds leidt tt de verhudingsgewijze verlaging f de pschrting van het pensien. Als de verschrijding meer dan 15% bedraagt, wrdt het pensien pgeschrt vr het hele kalenderjaar. Inkmstenplafnd Om deze plafnds te raadplegen, klikt u p de vlgende link: "Wat zijn de jaarlijkse limieten van de berepsinkmsten?") De inkmsten waarmee rekening wrdt gehuden, zijn de brut berepsinkmsten vóór aftrek van de RSZ-bijdragen en de bedrijfsvrheffing. De inkmsten mvatten: de vergedingen vr een activiteit als lntrekkende in de privé- f penbare sectr Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 10

11 de winsten uit de industriële, landbuw- f cmmerciële explitatie de vergedingen van bestuurders, cmmissarissen, vereffenaars f actieve vennten de wachtvergedingen tegekend in de penbare sectr als u ter beschikking wrdt gesteld de winsten uit vrije berepen, pdrachten f functies en elke andere winstgevende bezigheid Overschrijding van de plafnds 15% en meer. Als de berepsinkmsten vr een kalenderjaar het tegestane bedrag verschrijden met 15% f meer, wrdt de betaling van het pensien vlledig pgeschrt vr dat jaar minder dan 15%. Als de berepsinkmsten vr een kalenderjaar het tegestane bedrag verschrijden met minder dan 15%, wrdt de betaling van het pensien verminderd met een zeker percentage vr dat jaar. Dit percentage is gelijk aan het percentage van de verschrijding dr de berepsinkmsten van het tegestane bedrag. In beide gevallen kan er k een vraag tt terugbetaling van de nterecht ntvangen pensienbedragen vlgen. Vrafgaande verklaringen Verklaring aan de Rijksdienst vr Pensienen. De gepensineerde met zijn berepsactiviteit aangeven bij de RVP (vr een lntrekkende activiteit) en/f bij de RSVZ (vr een zelfstandige activiteit). Deze verklaring gebeurt : vóór de aanvang van de activiteit uiterlijk 30 dagen vlgend p de datum van aanzegging van het pensien uiterlijk 30 dagen vlgend p de aanvang van de berepsactiviteit aan de hand van het aangetekend verznden dcument, beschikbaar p de site van de RVP Verklaring aan de werkgever en verklaring van de werkgever. De gepensineerde met zijn werkgever eveneens p de hgte brengen van zijn pensientestand, vóór de aanvang van de bezigheid f binnen 30 dagen vlgend p de aanvang van de bezigheid. De werkgever met k een verklaring indienen bij de Dienst Pensienen wanneer hij een gepensineerde in dienst neemt. Het nalaten van de verklaring leidt tt een ambtshalve pschrting van het pensien gedurende 1 maand (3 maanden in geval van herhaalde inbreuk) ; als de werkgever geen verklaring indient, zal hij een frfaitaire vergeding meten betalen aan de RVP Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 11

12 (vr een bedrag gelijk aan 3 maal het maandelijks minimuminkmen vrzien in de CAO nr. 43). Vrijstelling van aangifte: Sinds 1 januari 2006, als: u minstens 65 jaar ud bent; u reeds een pensien ntvangt en u een activiteit als lntrekkende aanvat met u geen aangifte meer den bij de Rijksdienst vr Pensienen. U met uw werkgever niet meer inlichten dat u een pensien ntvangt en uw werkgever met geen aangifte den bij de Rijksdienst vr Pensienen. Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 12

13 Praktische inlichtingen RVP Rijksdienst vr Pensienen Zuidertren Baraplein Brussel inf@nprvp.fgv.be Tel 02 / Fax 02 / Dit dcument werd gedwnlad van de site van SMart 13