Rassenproef knolselder normale teelt

Transcriptie

1 PROEFVERSLAG Rassenproef knolselder normale teelt Proefnummer: TOLALG18SEK_RA02 Identificatie opdrachtgever: Protocol identificatie opdrachtgever: Inagro POLLET Sabien Ieperseweg 87, 8800 Rumbeke uitgevoerd door: Inagro VZW Ieperseweg Rumbeke-Beitem Afgevaardigd bestuurder: Diensthoofd: Teeltverantwoordelijke: Mia Demeulemeester Pollet Sabien Vanheule Marc Periode: 2018 Goedgekeurd door: Diensthoofd: Afgevaardigd bestuurder:

2 1. INHOUDSOPGAVE 1. INHOUDSOPGAVE DOELSTELLINGEN MATERIAAL EN METHODEN DE EXPERIMENTELE CONDITIES VAN DE PROEF Testorganisme Proefgewas en cultivar Teeltverzorging Proefplan details OBJECTEN Overzicht van de objecten PROEFOMSTANDIGHEDEN PROEFTERREIN Tegen boerke (blok 15) BODEMTYPE OVERZICHT VAN TEELT- EN PROEFVERLOOP Overzicht van teelt- en proefverloop RESULTATEN AFWIJKINGEN T.O.V. HET PROEFPROTOCOL BESLUIT Pagina: 2/12

3 2. DOELSTELLINGEN De beschikbare rassen van knolselderij vergelijken op hun gevoeligheid voor selderplaag (Septoria apiicola). Tot op heden verloopt de bestrijding via kalenderbespuitingen. Vanaf begin 2014 werd IPM van kracht wat om een meer duurzame aanpak vraagt. Een weloverwogen rassenkeuze is daarbij niet onbelangrijk. Indien relevant worden ook opbrengst en kwaliteit vergeleken. 3. MATERIAAL EN METHODEN 3.1. De experimentele condities van de proef Testorganisme cultivaronderzoek Proefgewas en cultivar knolselderij (Apium graveolens var rapaceum - APUGR) Teeltverzorging De teeltverzorging werd uitgevoerd overeenkomstig de Goede Landbouw Praktijk. Een deel van de proef werd niet behandeld met fungiciden Proefplan details Parameter Waarde Plantafstand 70 x 33 cm Experimentele eenheid netto: 64 planten, bruto: 72 planten Netto plot lengte: 5,12 m, breedte: 1,4 m Bruto plot lengte: 5,94 m, breedte: 2,8 m Aantal parallellen 6 Onbehandelde controle ingesloten Statistisch ontwerp gerandomiseerde blokkenproef 3.2. Objecten Overzicht van de objecten Nr Ras 1 Alicia (Bejo) 2 Diamant (Bejo) 3 Markiz (Nunhems) 4 Merga (Rijk Zwaan) 5 Prinz (Nunhems) 6 Rex (Nunhems) 7 Rowena (Bejo) 8 Torpedo (Clause) 9 Markiz tray (Nunhems) Pagina: 3/12

4 Er werden 6 herhalingen aangeplant waarvan er 4 bestemd waren voor de eigenlijke proefopzet. Herhaling 5 en 6 waren bedoeld om NIET te behandelen met fungiciden, dit met de bedoeling om de rasverschillen naar Septoria toe goed te kunnen vaststellen. Alle rassen werden uitgezaaid in perspotten van 3 cm. Bijkomend werd op vraag van Taco voor het ras Markiz de plantvorm perspot en tray vergeleken (object 9). 4. PROEFOMSTANDIGHEDEN 4.1. Proefterrein De proef werd aangelegd op volgende locatie: Inagro, Ieperseweg 87, Rumbeke Tegen boerke (blok 15) De hoekpunten van het proefveld worden gekenmerkt door volgende GPS coördinaten: Volgnummer Longitude Latitude 1 3, , , , , , , , Bodemtype Bouwvoor: Voorvrucht: zandleem egaliserende teelt (gras) Scheikundige bodemanalyse Inagro: ph (KCl) 6,3 tamelijk hoog koolstof (%) 1,19 normaal fosfor (1) 54 zeer hoog kalium (1) 34 zeer hoog magnesium (1) 20 tamelijk hoog calcium (1) 144 normaal natrium (1) 2,1 tamelijk laag zwavel (1) <2 laag (1) Uitgedrukt in mg per 100 gram luchtdroge grond. N-analyse Inagro op 28/08/2017 (kg NO3-N): laag 0-30 cm: 142, laag cm: 52 Bijmestadvies: 0 kg N 4.3. Overzicht van teelt- en proefverloop Overzicht van teelt- en proefverloop Tijdstip Activiteit 29/03/2018 zaaien 09/05/2018 levering plantgoed (planten opengezet in plantenpark in openlucht) Pagina: 4/12

5 Tijdstip Activiteit 14/05/2018 ploegen 18/05/2018 N-staalname 22/05/2018 planten (machinaal), afstand: 70 cm x 32 cm = planten/ha bemesting bij planten (400 kg/ha Patentkali kg/ha N 27% in de rij) 23/05/2018 onkruidbestrijding (0,15 l/ha Centium 360 CS + 1,5 l/ha Stomp Aqua + 2,5 l/ha Defi) 30/05/2018 wildafweer (draad rond de proef) 10/07/2018 waarneming (hergroei) 02/08/2018 waarneming (nog geen ziekte) 14/08/2018 waarneming (nog geen ziekte) 28/08/2018 schoffelen + N-staalname (met advies) 13/09/2018 schoffelen (met vinger- en torsiewieders) 17/10/2018 waarneming (nog geen ziekte) 06/11/2018 waarneming (begin aantasting Septoria) 13/11/2018 waarneming (geen uitbreiding Septoria) 20/11/2018 waarneming (geen uitbreiding Septoria) 06/12/2018 waarneming (duidelijke uitbreiding Septoria) 17/12/2018 waarneming (terug sterke uitbreiding Septoria) 24/12/2018 waarneming (overal matige tot zware aantasting) oogst (10 planten per veldje van herhaling 1, 2, 3, 4) 03/01/2019 waarneming (weging stukgewicht) 16/01/2019 oogst (10 planten per veldje van herhaling 5 en 6) bezoek proefveld zaadhuis Nunhems 29/01/2019 waarneming (uit- en inwendige kenmerken) 19/02/2019 extra oogst van 2 herhalingen om vorstschade te bepalen 5. RESULTATEN De resultaten werden verwerkt via het statistisch pakket AGROVA-R ontwikkeld door Inagro in R-taal en gevalideerd met SPSS. Legende bij de resultaten tabellen: Waarden gevolgd door dezelfde letter zijn niet significant verschillend (p=0,05) KWV = Kleinste wezenlijk verschil; VC = variatiecoëfficiënt (%) p-waarde: * = Significant (p<0,05); ** = Zeer significant (p<0,01); *** = Uiterst significant (p<0,001); N.S. = Niet significant (p>=0,05) De ruwe data bevinden zich in bijlage I bij het proefverslag Afwijkingen t.o.v. het proefprotocol De proef werd uitgevoerd zoals beschreven in het proefprotocol. Pagina: 5/12

6 Tabel 1: Knolselderij 2018 screening rasgevoeligheid tegen Septoria (% aangetaste planten) Cultivar Zaadhuis % aangetaste planten 14/aug 25/sep 17/okt 6/nov 13/nov 20/nov 6/dec 17/dec 24/dec Alicia Bejo 0,0 0,0 0,0 4,2 a 3,3 a 1,9 a 45,9 a 100,0 100,0 Diamant Bejo 0,0 0,0 0,0 2,3 a 2,8 a 0,9 a 28,6 a 98,0 100,0 Markiz Nunhems 0,0 0,0 0,0 11,1 a 9,3 a 8,8 a 47,5 a 100,0 100,0 Merga Rijk Zwaan 0,0 0,0 0,0 3,2 a 1,9 a 3,3 a 38,2 a 100,0 100,0 Prinz Nunhems 0,0 0,0 0,0 2,3 a 5,6 a 2,8 a 34,9 a 100,0 100,0 Rex Nunhems 0,0 0,0 0,0 1,9 a 1,9 a 0,5 a 34,4 a 99,1 100,0 Rowena Bejo 0,0 0,0 0,0 1,9 a 1,4 a 0,9 a 31,8 a 100,0 100,0 Torpedo Clause 0,0 0,0 0,0 2,3 a 1,4 a 0,5 a 48,3 a 100,0 100,0 Markiz (tray) Nunhems 0,0 0,0 0,0 0,5 a 1,9 a 0,0 a 23,5 a 99,3 100,0 Gemiddelde 0,0 0,0 0,0 3,3 3,3 2,2 37,0 99,6 100,0 K.W.V. P0,05 (1) (1) (1) (1) V.C. (%) 159,7 177,7 225,7 50,9 P-waarde 0,777 N.S. 0,971 N.S. 0,726 N.S. 0,588 N.S. (1) Duncantoets na transformatie arcsin x. Bespreking: begin november leek de aantasting door te breken maar het bleef beperkt tot plaatselijke verschijnselen, waarbij vooral Markiz meest was aangetast, maar de zeer hoge variatiecoëfficiënten (VC%) doen vermoeden dat dit gegeven weinig betrouwbaar is. Begin december brak de aantasting dan algemeen door en verspreidde zich zeer snel zonder rasverschillen. Wegens nog maar geringe aantasting begin november werd beslist om de ganse proef onbehandeld te laten tegen Septoria, maar uiteindelijk bleek dat een behandeling toch zinvol was. Dit bleek uit een nabij liggende behandelde proef (4 behandelingen tussen half augustus en begin november met afwisseling van erkende producten) die begin 2019 nog volledig Septoria vrij was. Pagina: 6/12

7 Tabel 2: Knolselderij screening rasgevoeligheid tegen Septoria (score) Cultivar Zaadhuis Score aantastingsgraad 14/aug 25/sep 17/okt 6/nov 13/nov 20/nov 6/dec 17/dec 24/dec Alicia Bejo 9,0 9,0 9,0 8,8 a 8,6 a 8,8 a 6,7 a 3,5 a 2,3 a Diamant Bejo 9,0 9,0 9,0 8,7 a 8,8 a 8,9 a 7,4 a 4,2 a 2,9 a Markiz Nunhems 9,0 9,0 9,0 8,3 a 8,5 a 8,6 a 6,4 a 4,5 a 3,3 a Merga Rijk Zwaan 9,0 9,0 9,0 8,8 a 8,8 a 8,7 a 7,1 a 4,3 a 2,9 a Prinz Nunhems 9,0 9,0 9,0 8,8 a 8,7 a 8,8 a 7,0 a 4,5 a 2,8 a Rex Nunhems 9,0 9,0 9,0 8,8 a 8,8 a 8,9 a 7,3 a 5,0 a 3,5 a Rowena Bejo 9,0 9,0 9,0 8,8 a 8,8 a 8,8 a 7,3 a 4,9 a 3,3 a Torpedo Clause 9,0 9,0 9,0 8,8 a 8,8 a 8,9 a 6,6 a 4,5 a 3,3 a Markiz (tray) Nunhems 9,0 9,0 9,0 8,9 a 8,8 a 9,0 a 7,8 a 5,8 a 4,6 a Gemiddelde 9,0 9,0 9,0 8,7 8,7 8,8 7,1 4,6 3,2 K.W.V. P0,05 0,9 1,0 0,8 2,2 3,1 2,7 V.C. (%) 5,7 6,2 4,7 16,8 36,2 43,7 P-waarde 0,717 N.S. 0,966 N.S. 0,720 N.S. 0,548 N.S. 0,519 N.S. 0,306 N.S. zeer zwaar aangetast geen aantasting Bespreking: begin november leek de aantasting door te breken maar het bleef zeer beperkt. Begin december brak de aantasting dan wel door en verspreidde zich zeer snel maar dit zonder significante verschillen tussen de rassen. Pagina: 7/12

8 Tabel 3: Knolselderij screening rasgevoeligheid tegen Septoria Stukgewichten + uitwendige kwaliteit (1) Cultivar Zaadhuis Stukgewicht % knollen met Kleur Gladheid Groen Bruine Scho- Vorm Globaal gram % kale kop kloven huid huid op kop vlekken nings- score uitwendig 17/dec gemak Alicia Bejo abc 100,0 0,0 b 0,0 7,3 a 7,3 ab 5,5 a 9,0 8,5 8,8 a 7,5 a Diamant Bejo c 89,5 20,8 a 0,0 7,0 a 8,5 a 7,5 a 9,0 8,0 5,3 d 4,5 b Markiz Nunhems a 107,9 2,3 b 0,0 7,5 a 7,3 ab 7,5 a 9,0 8,0 6,0 cd 7,0 a Merga Rijk Zwaan bc 93,8 0,5 b 0,0 7,0 a 7,3 ab 5,5 a 9,0 8,0 7,5 abc 7,3 a Prinz Nunhems bc 92,8 0,5 b 0,0 7,0 a 7,0 ab 6,0 a 8,8 8,0 8,3 ab 6,3 a Rex Nunhems ab 104,3 1,4 b 0,0 7,8 a 7,5 ab 6,5 a 9,0 7,0 7,0 bc 7,0 a Rowena Bejo bc 92,5 2,8 ab 0,0 6,8 a 7,5 ab 5,8 a 9,0 7,5 7,5 abc 6,5 a Torpedo Clause a 109,1 0,0 b 0,0 7,3 a 6,5 b 7,0 a 9,0 6,0 7,4 abc 7,0 a Markiz (tray) Nunhems a 110,5 1,2 b 0,0 7,3 a 7,0 ab 7,1 a 9,0 6,0 6,0 cd 7,0 a Gemiddelde ,3 0,0 7,2 7,3 6,5 9,0 7,4 7,1 6,7 K.W.V. P0,05 158,4 (2) 1,2 1,8 2,1 1,6 1,4 V.C. (%) 7,3 98,5 6,8 10,3 13,3 9,6 8,8 P-waarde 0,000 *** 0,000 *** 0,209 N.S. 0,078 N.S. 0,007 ** 0,000 *** 0,000 *** Quotering 1 = bruin ruw veel veel slecht niet rond slecht 9 = wit effen geen geen vlot rond goed (1) Herhaling 1, 2, 3 en 4 geoogst op 24/12/2018, herhaling 5 en 6 geoogst op 16/01/ bij uitwendige kwaliteit werd enkel de oogst van 24/12/18 beoordeeld (2) Duncantoets na transformatie arcsin x Algemeen werden lage stukgewichten bekomen, dit in de eerste plaats wegens de langdurige droogte met ook kale koppen (stress) tot gevolg (vooral bij Diamant); maar misschien ook nog deels door de late, zware aantasting door Septoria. Oogst 3 weken later op 16/01/19 bracht geen noemenswaardige meeropbrengst met zich mee. Naar opbrengst en knolvorm waren er betrouwbare rasverschillen waar te nemen. Alicia was het meest gevoelig voor meerdere koppen (maar er werd geen effectieve telling uitgevoerd). Pagina: 8/12

9 Tabel 4: Knolselderij screening rassengevoeligheid tegen Septoria Inwendige kwaliteit (1) Cultivar Zaadhuis Vleeskleur Inwendige Inwendig Bruine Globale score Vorstschade bij oogst (3) holheid grijsrot stippen inwendig aantasting (2) inwendig 24/dec 16/jan % score Alicia Bejo 7,8 a 6,3 8,0 bc 8,8 a 8,2 a 7,8 a 6,8 50,0 6,0 Diamant Bejo 7,4 a 6,8 8,2 abc 9,0 a 7,9 a 7,3 a 4,0 45,0 6,5 Markiz Nunhems 7,7 a 6,0 9,0 a 9,0 a 8,8 a 8,4 a 8,5 45,0 7,8 Merga Rijk Zwaan 7,7 a 6,5 7,6 c 8,8 a 8,0 a 7,4 a 7,0 70,0 6,5 Prinz Nunhems 7,3 a 6,5 7,6 c 9,0 a 8,0 a 7,8 a 6,8 60,0 7,5 Rex Nunhems 7,2 a 4,5 5,9 d 7,3 b 8,0 a 4,5 b 5,0 60,0 6,0 Rowena Bejo 7,4 a 6,5 7,8 c 8,9 a 8,0 a 7,8 a 7,3 45,0 7,5 Torpedo Clause 7,3 a 7,3 6,6 d 9,0 a 7,8 a 7,3 a 5,0 60,0 6,8 Markiz (tray) Nunhems 7,4 a 6,0 8,8 ab 9,0 a 8,7 a 8,4 a 8,3 15,0 8,0 Gemiddelde 7,5 6,3 7,7 8,7 8,1 7,4 6,5 50,0 6,9 K.W.V. P0,05 0,9 0,9 0,6 1,2 1,9 V.C. (%) 6,2 6,4 3,5 7,8 10,7 P-waarde 0,326 N.S. 0,000 *** 0,000 *** 0,150 N.S. 0,000 *** Quotering 1 = bruin veel veel veel slecht veel 9 = wit geen geen geen goed geen (1) Herhaling 1, 2, 3 en 4 geoogst op 24/12/2018, herhaling 5 en 6 geoogst op 16/1/2019 (2) Dit werd beoordeeld op 25/02/19 via extra oogst van 2 blokken op 19/02/2019 (3) Beoordeling 1 week na opensnijden van oogst op 19/02/2019 Bespreking: Inwendig waren er duidelijke en betrouwbare verschillen naar holheid en grijsrot te bemerken. Algemeen was de inwendige kwaliteit van de oogst op 16/01/19 minder goed dan deze van oogst op 24/12/18; dit vooral bij de rassen Diamant en Torpedo. Naar vorstgevoeligheid toe was de schade op 25/02/2019 nog relatief gering wetende dat alle knollen eind 2018 zwaar waren aangetast door Septoria (en dus nog maar een geringe loofontwikkeling kenden bij aanvang van de vorstperiode begin februari). De knollen met kale kop werden wel niet mee opgenomen in deze beoordeling. Er bleken totaal geen blokeffecten of raseffecten te zijn, de variatie was 100%. De meeste aangetaste knollen waren maar licht aangetast. Markiz, vooral de trayvorm, bleek toch minder gevoelig wat wellicht in verband staat met de minder zware aantasting door Septoria en waarbij dit ras dus nog meer loof op de knol had bij het begin van de vorstperiode. De knollen met kale kop (apart beoordeeld) waren wel allen sterk aangetast en zelfs deels rot op 25/02/2019, wat ook logisch is daar deze vanaf de eerste lichte vorst geen bescherming meer hadden op hun kop. Pagina: 9/12

10 6. BESLUIT De groeiomstandigheden (lange droge periode) waren ongunstig om vroegtijdig aantasting van Septoria te verkrijgen. In deze proef kwam wel een late aantasting voor, die toch nog zwaar kon toeslaan en eventueel opbrengstderving kon veroorzaken. Uit de late aantasting konden geen betrouwbare verschillen naar gevoeligheid voor Septoria gedetecteerd worden; alle rassen waren zwaar aangetast. De proef heeft onder de gegeven omstandigheden (langdurige droge zomer) uiteindelijk wel duidelijke rasverschillen aan het licht gebracht voor gevoeligheid aan kale koppen wat z n invloed had op de opbrengst, sortering en knolvorm. Ook naar inwendige kwaliteit kwamen er rasverschillen tot uiting. Onder de gegeven omstandigheden waren alle rassen behoorlijk lang bestand tegen Septoria, maar bij zware druk was geen enkel van de beproefde rassen bestand. Onder de zeer droge omstandigheden bleek Diamant het meest gevoelig voor vorming van kale koppen met alle gevolgen van dien. Individuele Rasbespreking (in alfabetische volgorde) Alicia (Bejo) gaf gemiddelde stukgewichten. De knol is mooi rond maar meer gevoelig voor meerdere koppen. Inwendig is de knol weinig gevoelig voor inwendige holheid en de algemene beoordeling is beter. Diamant (Bejo) heeft lagere, heterogene stukgewichten. De knol heeft een gladde huid maar is gevoelig voor vorming van kale koppen reeds vroeg in de knolontwikkeling, wat resulteert in kleine, plattere, onvolgroeide knollen die duidelijk vorstgevoeliger zijn. Inwendig treedt geen grijsverkleuring op, wat samen met de geringere holheid resulteert in een goede algemene beoordeling, maar plaatselijk bleek toch een knol gevoelig voor inwendige verkleuring. Markiz (Nunhems) heeft hogere stukgewichten. De knol is iets meer bobbelig en heeft een iets meer hoog/brede ronde vorm. Inwendig is er geen grijsverkleuring wat samen met zeer weinig tot geen holheid en een goede vleeskleur zorgt voor een zeer goede algemene beoordeling. De vergelijking tray/perspot geeft geen noemenswaardig verschil in stukgewichten, wel groeit de trayvorm iets dieper in de grond, wat een meer trapeziumvormige knol heeft die minder vlot kuist. Merga (Rijk Zwaan) heeft lagere stukgewichten. De knol is eerder rond en licht gevoelig voor meerdere koppen. De knol heeft inwendig iets meer holheid maar behaalt wel nog een goede algemene score. Prinz (Nunhems) heeft lagere stukgewichten. De knol is mooi rond. De knol heeft inwendig iets meer holheid en behaalt nog een goede algemene score Rex (Nunhems) heeft iets hogere stukgewichten. De knol is iets minder glad en rond tot hoogrond. Inwendig is de knol meer gevoelig voor grijsverkleuring wat samen met meer holheid zorgt voor een slechte algemene beoordeling. Rowena (Bejo) heeft lagere stukgewichten. De knol is rond tot soms iets breedrond. Inwendig heeft de knol iets meer holheid maar scoort algemeen nog goed. Pagina: 10/12

11 Torpedo (Clause) heeft hogere stukgewichten. De knol is meer bobbelig (minder glad) en ovaalrond tot rond van vorm. Inwendig heeft de knol meer holheid en algemeen scoort dit ras nog gemiddeld. Foto aantasting Septoria: links begin aantasting - rechts 100 % aantasting bij oogst Foto: links oogst 24/12/19 rechts oogst 16/1/19 Foto: Knol met/zonder kale kop Pagina: 11/12 Foto: Goede inwendige kwaliteit

12 Foto: Knol met lichte vorstschade Foto: Knol met zware vorstschade Pagina: 12/12