KNOLSELDERIJ VROEGE TEELT 2013

Transcriptie

1 KNOLSELDERIJ VROEGE TEELT 2013 Proef cultivaronderzoek knolselderij met bestemming verse markt en industrie 2 Vroege teelt - bestemming verse markt 2.1 Doel De landbouwkundige- en handelswaarde van nieuwe cultivars vergelijken met enkele in de praktijk verbouwde cultivars. De geschiktheid nagaan voor de verse markt (levering met loof) van de diverse cultivars. De gevoeligheid voor schot nagaan van de diverse rassen. Deze proef werd aangelegd in samenspraak met de Vlaamse Overheid, Departement Landbouw en Visserij (DLV), Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO). Proefbedrijf: Filip Vandewaetere, Passendale 2.2 Bodemkarakteristieken Bouwvoor Voorvrucht zandleem winterprei Scheikundige analyse labo Inagro ph (KCl) 6,0 koolstof (%) 0,9 fosfor (*) 30 kalium (*) 20 magnesium (*) 19 calcium (*) 147 natrium (*) 0,9 (*) Uitgedrukt in mg per 100 gram luchtdroge grond normaal laag tamelijk hoog normaal tamelijk hoog tamelijk laag zeer laag Tabel 1: Evolutie van de nitraatstikstof in de bodem (kg/ha) Stikstofanalyse Diepte (cm) Bij aanleg van de proef geen staalname wegens reeds bemesting kort voor planten Tijdens de teelt op 17/06/ Bij oogst op 11/09/13 15 geen staalname mogelijk (zeer nat) N-advies na planten: n.v.t. 2.3 Proefopzet Volgende 7 cultivars werden vergeleken: Balena, Camus, Claire, CE2204, President, Prinz, Rex en Rowena. Claire werd enkel in de demo schotgevoeligheid uitgeplant wegens zeer gering opkomstpercentage. Albedo was ook voorzien in de proef maar er was geen zaad voorhanden op het moment van uitzaai. De oppervlakte per experimentele eenheid bedroeg 18,72 m² (7,2 m x 2,6 m); er waren 4 parallellen. Er werd van elk ras nog een strook extra uitgeplant om de geschiktheid voor machinale 1/12

2 oogst (met klembandrooier) na te gaan. Daarnaast werd elk ras nog eens getest op schotgevoeligheid door een 40-tal planten/ras niet af te dekken na uitplanten. De eigenlijke proef en praktijkveld werd direct na uitplanten afgedekt met een kunstvliesdoek en dit tot 18 mei. 2.4 Teeltverloop Zaaien: 22 februari: in perspot 3 cm de opkweek zelf gebeurde bij plantenkweker W. Denolf Ploegen: 16 april 2013 Plantklaar leggen: 19 april 2013 Planten: afdekking: datum: 21 april plantafstand: 65 x 40 cm toestand grond: droge, brokkelige bovenlaag & hardere onderlaag 21 april: opleggen kunstvliesdoek 18 mei: wegnemen kunstvliesdoek Bemesting: 18 april: 450 kg/ha patentkali (30 % K 2 O) 18 april: 550 kg/ha ammoniumnitraat (27 % N) vóór planten 18 juni: 300 kg/ha ammoniumnitraat (27 % N) bijbemesting 17 juni: 2 l/ha boor + 5 l/ha Wuxal calcium in menging met plaagbestrijding 30 juni: 2 l/ha boor in menging met plaagbestrijding 10 juli: 4 l/ha Wuxal calcium in menging met plaagbestrijding 21 juli: 2 l/ha boor in menging met plaagbestrijding 31 juli: 2 l/ha boor in menging met plaagbestrijding 9 augustus: 5 l/ha Wuxal calcium in menging met plaagbestrijding Oogst: 9 september Tabel 2: Gewasbescherming (werkzame stof + handelsproduct) Datum Werkzame stof Handelsproduct per ha Onkruidbestrijding 3 mei linuron + asulam + prosulfocarb 0,6 l Linuron 500 SC + 2 l Asulox + 3 l Defi 12 juli linuron + olie + prosulfocarb 1 l Linugan + 0,5 l Vegetop +1 l Defi Insectenbestrijding 6 juni dimethoaat 0,5 l Perfekthion 400 EC 30 juni deltamathrin 0,5 l Decis EC 2,5 10 juli deltamathrin 0,5 l Decis EC 2,5 21 juli thiacloprid 0,25 l Calypso 31 juli thiacloprid 0,25 l Calypso 9 augustus lambda- cyhalothrin 0,1 l Karate Zeon 16 augustus lambda- cyhalothrin 0,1 l Karate Zeon Ziektebestrijding 20 april Coniothyrium minitans 4 kg Contans 6 juni azoxystrobin+difenoconazool 1 l Ortiva Top 17 juni difenoconazool 0,5 l Geyser 30 juni azoxystrobin+difenoconazool 1 l Ortiva Top 10 juli difenoconazool 0,5 l Geyser 21 juli difenoconazool 0,5 l Geyser 31 juli azoxystrobin+difenoconazool 1 l Ortiva Top 9 augustus difenoconazool 0,5 l Geyser 16 augustus azoxystrobin 0,8 l Ortiva Drie keer tijdens ziektebestrijding in augustus en september werd ook nog een bespuiting met boor uitgevoerd (1 l/ha). 2.5 Resultaten Zie hiernavolgende tabellen. 2/12

3 Tabel 3: Knolselderij rassenproef vroege teelt - Gewaskenmerken Cultivar Zaadhuis Opkomst Plantlengte Hergroei Gewasontwikkeling Uniformiteit bladstadium % kiemlob % opkomst bij poten 20/5 18/7 13/8 3/9 11/7 10/8 13/9 15/03 03/04 03/04 (cm) Balena Bejo 95,0 2 blad 95,0 15,0 9,0 7,0 c 7,0 cd 7,0 c 8,8 a 8,3 a 8,3 a Camus Maes 60,0 2-3 blad 60,0 12,0 9,0 9,0 a 9,0 a 9,0 a 4,0 c 6,0 c 3,5 c CE 2204 Uniseeds 5,0 kiemlob 90,0 7,0 9,0 9,0 a 8,3 b 8,5 a 6,8 b 6,8 bc 6,0 b Prinz Nunhems 95,0 3 blad 95,0 15,0 9,0 7,0 c 6,8 d 7,0 c 8,8 a 8,3 a 8,3 a Rex Nunhems 95,0 2-3 blad 95,0 17,0 9,0 7,8 b 8,3 b 8,8 a 6,8 b 7,3 ab 6,3 b Rowena Bejo 95,0 3 blad 95,0 16,0 9,0 8,0 b 7,3 c 7,8 b 7,3 b 7,0 bc 6,5 b Gemiddelde 74,2-88,3 9,0 8,0 7,8 8,0 7,0 7,3 6,5 K.W.V. P0,05 0,3 0,5 0,6 (2) 1,1 1,8 V.C. (%) 2,6 4,1 4,8 13,4 10,2 8,4 P-waarde 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,003 Z.S. 0,000 Z.S. Quotering 1 = slecht gering heterogeen 9 = goed hoog uniform (1) Duncantoets na transformatie arcsin x. (2) Duncantoets na transformatie x^2. 3/12

4 Tabel 4: Knolselderij rassenproef vroege teelt - Loofkenmerken bij oogst (1) Cultivar Grondbedekking % Septoria- Groei- Blad- Loof- Legering Hoeveelheid Bladkleur Bladver- 11/7 10/8 13/9 aantasting wijze rijkheid stevigheid marktbaar geling Balena 40,0 c 91,5 c 94,8 bc 9,0 7,0 6,8 b 6,0 ab 8,8 a 8,0 a 8,0 b 9,0 Camus 63,8 a 99,0 a 97,0 ab 9,0 7,0 8,8 a 5,5 b 7,0 c 8,5 a 8,8 a 9,0 CE ,0 b 96,5 b 99,0 a 9,0 7,0 8,5 a 5,5 b 7,3 c 8,3 a 7,8 b 9,0 Prinz 40,0 c 91,5 c 92,5 c 9,0 7,0 6,8 b 6,8 a 9,0 a 8,3 a 7,8 b 9,0 Rex 45,0 b 97,0 b 98,3 a 9,0 7,0 8,8 a 5,8 b 6,5 d 8,5 a 7,8 b 9,0 Rowena 46,3 b 95,3 bc 96,3 abc 9,0 7,0 7,5 b 6,0 ab 8,0 b 8,5 a 8,3 ab 9,0 Gemiddelde 47,3 95,1 96,3 9,0 7,0 7,8 5,9 7,8 8,3 8,0 9,0 K.W.V. P0,05 (1) 0,7 0,8 0,6 0,8 0,6 V.C. (%) 3,5 3,8 5,4 6,3 9,4 2,3 6,6 4,9 P-waarde 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,009 Z.S. 0,000 Z.S. 0,056 N.S. 0,000 Z.S. 0,732 N.S. 0,013 S. Quotering 1 = veel breed weinig zwak sterk weinig bleek veel 9 = geen opgericht veel stevig gering veel donkergroen geen (1) bij beoordeling loof geen rekening gehouden met planten met schot en meerdere koppen (welke geen normale loofkenmerken hebben) loof 4/12

5 Tabel 5: Knolselderij rassenproef vroege teelt - Plantkenmerken bij oogst Cultivar Totale Hoogte Doormeter Gemak schonen (1) Geschiktheid plantlengte knol knol knol loof veilingklaar (cm) (cm) (cm) maken Balena 62,3 b 13,2 ab 17,1 abc 7,0 a 8,7 a 9,0 Camus 68,3 a 13,3 ab 16,2 c 5,7 b 4,7 c 3,0 CE ,8 ab 13,4 ab 16,4 bc 6,7 ab 6,3 b 5,0 Prinz 61,0 b 12,9 b 16,7 abc 6,7 ab 8,7 a 9,0 Rex 69,0 a 13,7 a 17,2 ab 6,7 ab 4,7 c 6,0 Rowena 64,8 ab 13,6 a 17,4 a 6,0 ab 8,0 a 9,0 Gemiddelde 65,0 13,3 16,8 6,4 6,8 6,8 K.W.V. P0,05 5,3 0,5 0,9 1,1 1,2 V.C. (%) 5,5 2,6 3,6 9,7 4,4 P-waarde 0,037 S. 0,072 N.S. 0,074 N.S. 0,173 N.S. 0,000 Z.S. Quotering 1 = slecht slecht slecht 9 = goed goed goed (1) na manuele oogst 5/12

6 Tabel 6: Knolselderij rassenproef vroege teelt - Opbrengst bij oogst (levering met loof bestemming verse markt) Cultivar Opbrengst % niet marktbare planten wegens Stukgewicht Gewichtsprocent veilingklaar product Sclerotinia Erwinia schot holle veilingklaar product marktbaar loof t.o.v. ton/ha relatief (%) kop gram relatief (%) totale loofmassa Balena 75,6 ab 100,0 0,0 0,7 b 0,0 c 0, bc 100,0 42,8 bc Camus 66,3 b 87,8 0,0 8,7 a 11,2 a 0, a 109,9 50,6 a CE ,9 b 93,8 0,0 12,2 a 5,6 b 0, abc 102,2 40,3 c Prinz 75,3 ab 99,6 0,0 0,0 b 0,0 c 0, c 95,7 50,0 ab Rex 71,9 ab 95,1 0,7 0,4 b 0,4 c 3, bc 100,2 31,5 d Rowena 80,9 a 107,0 0,3 1,0 b 0,7 c 0, ab 108,7 44,3 abc Gemiddelde 73,5-0,2 3,8 3,0 0, ,2 K.W.V. P0, (1) (1) 174 (1) V.C. (%) 8,0 48,6 16,0 6 6,4 P-waarde 0,054 N.S. 0,004 Z.S. 0,000 Z.S. 0,190 S. 0,000 Z.S. (1) Duncantoets na transformatie arcsin x. 6/12

7 Tabel 7: Knolselderij rassenproef vroege teelt - Stukgewichten en sortering bij oogst (levering met loof bestemming verse markt) Cultivar Stukgewicht Gewicht % knollen in klasse % knollen met diameter > 16 knol volledig loof 5 stuks 6 stuks 8 stuks 9 stuks 12 stuks < 14 cm cm cm gram relatief (%) gram relatief (%) Balena ab 100,0 341 b 100,0 89,4 9,0 1,6 0,0 0,0 0,0 0,0 100,0 Camus a 104,2 474 a 138,8 90,3 8,1 1,6 0,0 0,0 5,0 25,0 70,0 CE a 104,6 310 bc 90,8 96,4 3,2 0,4 0,0 0,0 5,0 25,0 70,0 Prinz b 93,1 372 b 108,8 93,5 6,5 0,0 0,0 0,0 0,0 15,0 85,0 Rex a 105,4 254 c 74,4 92,1 6,7 1,2 0,0 0,0 0,0 20,0 80,0 Rowena a 109,3 362 b 106,1 94,8 5,2 0,0 0,0 0,0 0,0 10,0 90,0 Gemiddelde ,7 6,4 0,8 0,0 0,0 1,7 15,8 82,5 K.W.V. P0, V.C. (%) 7 15 P-waarde 0,068 N.S. 0,000 Z.S. 7/12

8 Tabel 8: Knolselderij rassenproef vroege teelt - Kwaliteitsbeoordeling bij de oogst - uitwendig Cultivar Kleur Gladheid Bruine Hoeveelheid % knollen met Algemene huid huid stippen groen kloven meerdere zij- schurft beoordeling op kop koppen scheuten Balena 7,0 b 7,0 b 9,0 a 6,8 b 0,0 c 0,0 b 0,0 15,0 7,3 a Camus 7,0 b 7,5 b 9,0 a 6,8 b 65,0 a 80,0 a 0,0 15,0 3,0 c CE ,8 b 8,0 a 8,3 b 7,8 a 45,0 b 55,0 a 0,0 0,0 4,8 b Prinz 7,0 b 7,0 b 9,0 a 6,8 b 0,0 c 5,0 b 0,0 0,0 7,0 a Rex 8,0 a 7,3 b 8,8 a 7,8 a 10,0 c 10,0 b 5,0 20,0 7,5 a Rowena 7,0 b 7,3 b 8,8 a 6,3 b 0,0 c 15,0 b 0,0 0,0 7,5 a Gemiddelde 7,1 7,3 8,8 7,0 20,0 27,5 0,8 8,3 6,2 K.W.V. P0,05 0,3 0,5 0,5 0,6 (1) (1) 1,4 V.C. (%) 2,9 4,3 3,6 5,4 45,5 71,4 14,8 P-waarde 0,000 Z.S. 0,003 Z.S. 0,026 S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. Quotering 1 = groen ruw veel slecht 9 = wit effen geen goed (1) Duncantoets na transformatie arcsin x. 8/12

9 Tabel 9: Knolselderij rassenproef vroege teelt - Kwaliteitsbeoordeling bij de oogst - inwendig Cultivar Inwendige Boorgebrek (inwendig grijsrot) Kleur Bruine Vastheid Algemene holheid aantal aantastingsgraad vlees stippen beoordeling % score Balena 3,5 c 100 a 4,5 b 7,1 b 6,8 a 7,0 3,5 bc Camus 5,0 a 60 c 7,5 a 6,3 c 4,5 b 7,0 2,5 c CE ,2 a 75 bc 6,3 ab 6,7 b 6,5 a 7,0 3,8 b Prinz 4,5 ab 85 b 5,5 ab 7,9 a 7,0 a 7,0 6,0 a Rex 3,9 bc 100 a 4,8 b 7,1 b 7,5 a 7,0 4,8 ab Rowena 4,3 abc 85 b 4,5 b 6,8 b 6,5 a 6,3 4,8 ab Gemiddelde 4,4 84 5,5 7,0 6,5 6,9 4,2 K.W.V. P0,05 1,1 (1) 2,4 0,4 1,1 1,9 V.C. (%) 6,3 12,9 11,8 1,9 11,0 11,0 P-waarde 0,004 N.S. 0,000 Z.S. 0,026 S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. Quotering 1 = holheid veel bruin veel vast slecht 9 = niet hol geen wit geen zacht goed (1) Duncantoets na transformatie arcsin x. 9/12

10 Tabel 10: Knolselderij rassenproef vroege teelt - Demoproef schotgevoeligheid (1) Cultivar % planten met schot % knollen 18/7 13/8 3/9 met meerdere koppen (2) Balena 0,0 0,0 2,4 2,4 Camus 38,1 85,7 97,6 100,0 CE ,9 73,8 90,5 75,0 Prinz 0,0 0,0 0,0 2,4 Rex 0,0 0,0 2,4 24,4 Rowena 2,4 28,6 40,5 76,0 Claire 2,4 61,9 73,8 81,8 Gemiddelde 8,7 31,3 38,9 46,7 (1) zelfde opkweekomstandigheden maar niet afgedekt na uitplanten (2) berekend op planten met geen schot 10/12

11 2.6 Voornaamste bevindingen Alle rassen werden uitgezaaid met pillenzaad. Bij Camus en Claire was dit met zaad van 2012 (vorig oogstjaar). Dit had een sterk verlaagd opkomstpercentage tot gevolg bij deze rassen, waardoor Claire enkel nog opgenomen kon worden in de demo schotgevoeligheid. CE2204 was duidelijk later naar opkomst toe en bezat een blekere kleur tijdens de opkweek. Het uitplanten (21 april) gebeurde onder behoorlijke omstandigheden. De hergroei was dan ook optimaal. Regelmatige beregening zorgde mits een koud voorjaar voor een continue groei zodat begin oktober reeds zware stukgewichten werden bekomen. Vanaf half juli werd schot waargenomen, welke een bepalende factor is bij de beoordeling van de rassen. Schotgevoeligheid uit ze immers naast opschietende stengels ook in vorming van meerdere koppen, welke ook niet wenselijk is. De rasverschillen naar schotgevoeligheid komen zeer duidelijk tot uiting in het gedeelte dat na planten niet werd afgedekt (demo schot). Naar stukgewichten toe zijn er geen grote verschillen, het is vooral naar kwaliteit dat er duidelijke rasverschillen zijn (zowel uit- als inwendig). 2.7 Besluit De groeiomstandigheden (langdurig koud voorjaar) waren in deze proef optimaal om de schotgevoeligheid na te gaan. Onder de gegeven omstandigheden behaalden Balena, Prinz en Rowena de beste resultaten. Prinz en Balena bleken de beste rassen naar schotgevoeligheid. Rowena scoorde hierin minder. Rex scoorde ook goed naar schotgevoeligheid maar bezit minder goede loofkenmerken voor levering op de verse markt. Camus en CE 2204 bleken zeer schotgevoelig. Beide bleken daarnaast ook zeer gevoelig voor kloven met gevolg uitval wegens Erwinia. 11/12

12 Individuele rasbespreking De bespreking gebeurt alfabetisch. Balena (Bejo): Gewas met iets mindere, maar uniforme loofontwikkeling en betere loofkenmerken. Goede uitwendige knolkenmerken, geen uitval of kwaliteitsverlies door uitwendige gebreken. Mindere inwendige kwaliteit vooral wegens meer inwendige holheid en boorgebrek. Vlot marktklaar maken. Hoog stukgewicht en hoog % marktbare planten. Camus (Maes): Gewas met heel felle, maar heterogene loofontwikkeling en minder goede loofkenmerken. Slechte uitwendige kenmerken wegens sterk gevoelig voor vorming van schot, meerdere koppen, kloven en Erwinia). Minder goede inwendige kwaliteit vooral wegens minder witte vleeskleur en meer bruine stippen. Duidelijk minder vlot marktklaar maken, zowel voor knol als voor loof. Heel hoog stukgewicht maar lager % marktbare planten. CE 2204 (Uniseeds): Gewas met felle, maar meer heterogene loofontwikkeling en minder goede loofkenmerken. Slechte uitwendige kenmerken wegens gevoelig voor vorming van schot, meerdere koppen, kloven en Erwinia; wel een gladde huid. Minder goede inwendige knolkenmerken. Minder vlot marktklaar maken. Hoog stukgewicht maar lager % marktbare planten. Claire (Maes): sterk schotgevoelig. Slechts 5% opkomst (zaad 2012). Prinz (Nunhems): Gewas met iets mindere, maar uniforme loofontwikkeling en sterke loofkenmerken. Goede uitwendige knolkenmerken, geen uitval of kwaliteitsverlies door uitwendige gebreken. Gemiddelde inwendige knolkenmerken. Vlot marktklaar maken. Iets lager stukgewicht maar 100% marktbare planten. Rex (Nunhems): Gewas met tamelijk felle, meer heterogene loofontwikkeling en mindere loofkenmerken. Goede uitwendige knolkenmerken, weinig uitval of kwaliteitsverlies door uitwendige gebreken. Mindere inwendige kwaliteit, vooral wegens meer inwendige holheid en boorgebrek. Minder vlot marktklaar maken vooral wat loof aangaat. Hoog stukgewicht en hoog % marktbare planten. Rowena (Bejo): Gewas met gemiddeld felle en gemiddeld uniforme loofontwikkeling en betere loofkenmerken. Goede uitwendige knolkenmerken, weinig uitval of kwaliteitsverlies door uitwendige gebreken. Minder goede inwendige kwaliteit. Vlot marktklaar maken. Heel hoog stukgewicht en hoog % marktbare planten. 12/12