1 Koolrabi voor industriële verwerking 2015

Transcriptie

1 1 Koolrabi voor industriële verwerking Doel Vergelijken van diverse rassen koolrabi voor wat betreft plant- en gewaskenmerken alsook oogsten opbrengstgegevens bij koolrabi die werd uitgeplant. Deze proef werd aangelegd in samenspraak met de Vlaamse Overheid, Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Voorlichting, Doelgroepenbeleid en Kwaliteit Plant / Team Voorlichting. Proefbedrijf: Ivan Degezelle, Meulebeke 1.2 Bodemkarakteristieken Bouwvoor Voorvrucht zandleem aardappel Japanse haver Scheikundige analyse labo Inagro ph (KCl) 5,6 koolstof (%) 1,1 fosfor (1) 26,0 kalium (1) 8,4 magnesium (1) 13,0 calcium (1) 106,0 natrium (1) <2,0 (1) In mg per 100 gram luchtdroge grond. 1.3 Proefopzet Volgende vijf cultivars werden vergeleken: Dvorona, Eder, Gigant, Oasis en Terek. Eder fungeerde als referentie. De proef werd gezaaid bij een plantenkweker en net als verleden jaar geplant in een praktijkveld. De kostprijs van het planten is beduidend hoger maar deze teeltwijze heeft ook voordelen. De impact van duiven en koolvlieg kan gereduceerd worden. De veldvulling is meestal beter waardoor machinaal oogsten optimaler verloopt. De oppervlakte per experimentele eenheid bedroeg 7,5 m² (5,0 m x 1,5 m); er waren 4 parallellen. De proef werd machinaal geoogst door een loonwerker (Dries Defour). 1.4 Teeltverloop 20/03: zaaien in tray s van 215 planten bij een gespecialiseerde plantenkweker 30/04: 1000 kg/ha Haspargit (25%) 400 kg/ha ammoniumnitraat (27%) 4/05: planten rijpadensysteem: 3 rijen van 45 cm en rijpad van 60 cm 20 cm in de rij: planten/ha 16/05: schaven 27/05: 300 kg/ha kalkcyanamide (19,8%) 5/08: oogst 1/6

2 Tabel 1: Gewasbescherming (werkzame stof + handelsproduct) Datum Werkzame stof Handelsproduct per ha Herbicide 5/05 napropamide 2 l Devrinol 5/05 metazachloor 1 l Butisan Insecticide 3/05 spinosad 12 ml/1000 planten Tracer 20/05 deltamethrin 0,4 l Decis 15/06 deltamethrin 0,4 l Decis 18/07 pirimicarb 0,4 l Pirimor Fungicide 20/05 metalaxyl-m+mancozeb 2 kg Fubol Gold 15/06 metalaxyl-m+mancozeb & 2 kg Fubol Gold & difenoconazool 0,5 l Difcor 18/07 difenoconazool 0,5 l Difcor 1.5 Resultaten Zie hiernavolgende tabellen. 2/6

3 Tabel 2: Koolrabi industrie Gewaskenmerken Cultivar Zaadhuis Ontwikkeling gewas Gewasstand Uniformiteit bij planten (4/05) 29/05 14/07 04/08 29/05 14/07 04/08 Dvorana Semo 4 blad in aanleg 6,5 b 5,3 c 4,5 c 7,8 a 4,5 c 5,8 d Eder Rijk Zwaan 4 blad klein 6,3 b 7,4 b 6,8 b 7,8 a 7,5 a 8,1 a Gigant Semo 4 blad vrij ontwikkeld 7,3 a 8,8 a 9,0 a 6,8 b 6,5 b 7,0 c Oasis Enza 3 blad in aanleg 6,3 b 7,0 b 6,3 b 8,0 a 7,3 ab 7,5 bc Terek Rijk Zwaan 4 blad in aanleg 6,3 b 7,5 b 6,8 b 7,5 a 7,0 ab 7,8 ab Gemiddelde 6,5 7,2 6,7 7,6 6,6 7,2 K.W.V. P0,01 0,5 1,2 1,2 0,9 1,1 12,7 K.W.V. P0,05 0,8 0,8 0,9 0,6 0,7 9,0 V.C. (%) 5,9 3,5 4,0 5,8 6,6 8,6 P-waarde 0,013 S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,014 S. 0,217 N.S. 0,000 Z.S. Quotering 1 = goed 9 = slecht Tabel 3: Koolrabi industrie Gewaskenmerken Cultivar Bladkleur Bladrijkheid Bladinplanting Poothoogte 29/05 17/06 14/07 04/08 regelmaat grootte 29/05 4/08 Dvorana 6,0 c 6,0 b 6,0 c 5,8 d 3,8 c 6,8 b 6,0 b 3,3 b 2,4 b Eder 7,0 ab 7,3 a 7,8 a 8,1 a 6,5 b 7,3 ab 8,0 a 2,0 c 1,3 a Gigant 6,5 bc 7,0 a 7,3 ab 7,0 c 9,0 a 8,0 a 2,0 c 7,8 a 3,5 b Oasis 7,3 ab 7,0 a 7,0 b 7,5 bc 6,5 b 7,3 ab 7,3 a 2,3 c 1,4 a Terek 7,5 a 7,3 a 7,3 ab 7,8 ab 6,4 b 7,3 ab 7,5 a 2,3 c 1,5 a Gemiddelde 6,9 6,9 7,1 7,2 6,4 7,3 6,2 3,5 2,0 K.W.V. P0,01 1,0 0,7 0,7 12,7 1,2 1,0 1,1 1,2 0,1 K.W.V. P0,05 0,7 0,5 0,5 9,0 0,8 0,7 0,7 0,8 0,0 V.C. (%) 6,8 4,7 2,5 8,6 8,9 6,6 8,4 16,5 8,5 P-waarde 0,004 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,043 S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,001 Z.S. Quotering 1 = bleek weinig blad onregelmatig groot kort 9 = donker veel blad regelmatig klein lang 3/6

4 Tabel 4: Koolrabi industrie Opbrengstgegevens Cultivar Kg-opbrengst Opbrengst in aantal Gemiddeld Ten opzichte van geoogste kolen marktbare kolen stukgewicht marktbaar te klein rot voze kolen ton/ha % aantal/ha % gram % (%) (%) (%) (%) (%) Dvorana 17,3 c 10, c 21,2 910 c 56,2 22,1 c 1,8 b 1,4 a 74,7 a Eder 150,8 a 95, a 99, a 96,3 98,0 a 1,4 b 0,7 a 0,0 b Gigant 85,9 b 54, b 73, b 74,1 74,0 b 25,7 a 0,0 a 0,3 b Oasis 158,4 a 100, a 100, a 100,0 98,6 a 0,7 b 0,7 a 0,0 b Terek 154,5 a 97, a 99, a 98,8 99,3 a 0,7 b 0,0 a 0,0 b Gemiddelde 113, ,4 6,0 0,5 15,0 K.W.V. P0,01 23, (1) K.W.V. P0,05 16, V.C. (%) 9, ,1 20,6 28,2 36,4 P-waarde 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,242 N.S. 0,000 Z.S. (1) Duncantoets na transformatie Tabel 5: Koolrabi industrie Koolkenmerken Cultivar Uitwendige kenmerken Inwendige kenmerken vorm ruw- Groeipunt structuur groene rand voosheid schilligheid bij doorsnijden Dvorana 3,0 c 3,5 c 5,3 c 3,0 b 5,3 b 5,3 b Eder 3,3 c 6,5 b 7,3 b 7,0 a 6,0 ab 9,0 a Gigant 4,8 a 8,0 a 9,0 a 8,5 a 7,3 a 9,0 a Oasis 3,3 c 6,5 b 7,5 b 7,8 a 6,8 a 9,0 a Terek 4,3 b 7,3 ab 7,5 b 7,3 a 6,5 ab 9,0 a Gemiddelde 3,7 6,4 7,3 6,7 6,4 8,3 K.W.V. P0,01 0,6 1,3 1,5 2,6 1,8 1,6 K.W.V. P0,05 0,4 0,9 1,1 1,8 1,3 1,1 V.C. (%) 8,5 9,5 10,0 8,2 13,4 9,2 P-waarde 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,000 Z.S. 0,052 N.S. 0,000 Z.S. Quotering 1 = platrond veel groot putje slecht breed veel 9 = hoogrond geen geen putje goed smal geen 4/6

5 1.6 Voornaamste bevindingen De proef werd op 4 mei uitgeplant. Het plantmateriaal, afkomstig van een plantenkweker, was goed. Er was wel een verschil in gewasontwikkeling. Oasis had een beduidend minder ontwikkeld gewas met slechts 2 echte blaadjes, de overige rassen hadden al 3 echte blaadjes. Bijna heel de teeltperiode was gekenmerkt door droog en bij momenten uitzonderlijk warm weer. Dankzij de goede zorgen van de proefveldhouder, die drie maal beregeningde tijdens de teelt, kon het gewas zich goed ontwikkelen. Duiven zijn een groot probleem in kolen en bij uitbreiding ook bij koolrabi. Opvallend was dat bij de proefveldhouder waar het gewas vollevelds stond en van zodra het gewas redelijk dicht was, duivenschade beperkt bleef tot de boorden langs de sproeigangen. De proef zelf werd volgens het rijpaden systeem geplant, hier hadden de duiven een langere periode om zich te goed te doen aan het gewas (zie foto 1). Foto 1: Meer duivenschade bij het rijpadensysteem Gewaskenmerken Eder, Oasis en Terek bleken de enigste rassen van enige betekenis in deze proef. Hun gewaskenmerken waren vrij gelijklopend. Wel viel op dat tegen het einde vooral Oasis wat moest inboeten aan vitaliteit tegenover Eder en Terek. Gigant had een vitaal en (te) bladrijk gewas, dat tegen het einde nog vrij donker was met een opvallend grote bladinplanting. Dvorna had een weinig groeizaam gewas met heel korte bladstelen en dit ras werd al vrij vroeg bleker. Ook hadden deze 2 rassen een hogere pootlengte, wat zorgde voor een minder vlotte machinale oogst Koolkenmerken Voor de verwerkende industrie is de inwendige kwaliteit van de koolrabi heel belangrijk. Voze en vezelige kolen zijn ongewenst, het vruchtvlees moet daarentegen mooi wit en knapperig zijn. Dvorana had een slechte inwendige kwaliteit vanwege voosheid. Gigant bleek bij het doorsnijden bleek met een beige kleur. 5/6

6 Eder, Gigant en Terek hadden een gunstige inwendige kwaliteit. Er waren weinig verschillen voor wat de inwendige kwaliteit betrof tussen die rassen Opbrengst Eder, Oasis en Terek haalden met 150 ton of meer, hele mooie opbrengsten. Om te vertalen naar praktijkopbrengsten moet men circa 20% in mindering brengen. Gigant haalde maar een matige opbrengst, vooral te wijten aan veel te kleine kolen. Het bleek een sterk groeiend gewas waarbij de ene planten de andere domineren met veel te kleine bollen tot gevolg, zoals in het verleden met Kossak. Dvorana had een ondermaatse opbrengst door het hoge aantal voze kolen. Individuele rasbespreking De bespreking gebeurt alfabetisch. Dvorana (Semo): Ras niet geschikt voor deze teelt. Eder (Rijk Zwaan): Goede gewasstand, mooie opbrengst en goede inwendige kwaliteit. Gigant (Semo): Sterk vegetatief gewas met een grote bladinplanting. Matige opbrengst door veel té kleine kolen. Weinig geschikt voor deze teelt. Oasis (Enza): Goede gewasstand, mooie opbrengst en goede inwendige kwaliteit. Terek (Rijk Zwaan): Goede gewasstand, mooie opbrengst en goede inwendige kwaliteit. 1.7 Besluit De 3 rassen die al een poos gebruikt worden in de praktijk, namelijk Eder, Oasis en Terek, voldeden heel goed en de resultaten lagen dicht bij elkaar zowel naar opbrengst als naar kwaliteit. Oasis was iets minder ontwikkeld bij de start en ook op het einde leek het gewas iets minder vitaal. Dvorana is totaal niet geschikt voor deze teelt. Gigant had een zeer vitaal gewas, waardoor er planten waren die sterk domineerden en grote kolen gaven; de kolen die overgroeid waren gaven echter te kleine kolen. Dit had negatieve gevolgen voor de opbrengst en de machinale oogstbaarheid. 6/6