Psychofarmaca bij d e de ouderen Waarom slikken zij? A D. D Hooghe Hooghe

Transcriptie

1 Psychofarmaca bij de ouderen Waarom slikken zij? A. D Hooghe

2

3

4 Psychofarmaca Benzodiazepines en aanverwanten Antidepressiva Antipsychotica

5

6

7 Antipsychotica Assessment of antipsychotic prescribing in Belgian nursing homes Int Psychogeriatr 2011 Oct;23 (8) Majda Azermai 1, Monique Elseviers 1,2, Mirko Petrovic 3, Luc Van Bortel 1, Robert Vander Stichele 1 1 Heymans Institute of Pharmacology, Ghent University, Ghent, Belgium 2 Department of Nursing Science, University of Antwerp, Antwerp, Belgium 3 Service of Geriatrics p/a Heymans Institute of Pharmacology, Ghent University, Ghent, Belgium 76 Woon- en Zorgcentra in België Cross- sectionele studie Gemiddelde leeftijd: 84,8 jaar oud 78% vrouwen Prevalentie van gebruik van antipsychotica : 33% Hoger gebruik bij dementie, slapeloosheid, depressie, jonger dan 80

8

9 Gedragsproblemen en psychiatrische symptomen bij dementie Wanen, hallucinaties, fysieke agressie, agitatie,.. 60% bij thuiswonenden, 80% in WZC Vermindering levenskwaliteit Verhoogde stress bij mantelzorger Frequente reden voor institutionalisatie

10

11 Klinische i trials: antipsychotica bij dementie Bescheiden effect op wanen, hallucinaties en agitatie NNT ( meta-analyse van grootschalige RCT s): 5 tot 14 Vergelijking typische versus atypische antipsychotica: slechts 4 studies Minder EPS, tardieve dyskinesie G FDA di di ti l t ff l b l Geen FDA- approved indication: wel een zeer groot off- label gebruik

12 Bijwerkingen van antipsychotica bij Typische antipsychotica Acute EPS Tardieve dyskinesie dementie Atypische antipsychotica sedatie orthostatische hypotensie vallen (diabetes, obesitas, dyslipidemie) serious adverse events (FDA) cerebrovasculair overlijden

13 Bijwerkingen van antipsychotica bij dementie serious adverse events (FDA) Cerebrovascular adverse events (2003) Risperidone (6 placebo gecontroleerde RCT s)» serious CVAE: 1,5% versus 0,6% placebo» non-serious CVAE: 1,8% versus 0,6% placebo Olanzapine (5 RCT s)» RR voor CVAE: 1,8% Meta-analyse analyse atypische antipsychotica» CVAE: 1,9% versus 0,9% placebo Typische versus atypische antipsychotica» geen significante toename

14 Bijwerkingen van antipsychotica bij dementie serious adverse events (FDA) Mortaliteit(2003) Meta-analyse 15 RCT s: 3,5% mortaliteit versus 2,3% NNH (Number Needed to Harm): 100 behandelde patiënten met 1 overlijden Doodsoorzaken: cardiale en infectieuze problematiek

15 Alternatieve ti behandelingsmogelijkheden lijkh d Geen specifieke behandeling Bij matige symptomen Andere Psychofarmaca Psychosociale en psychotherapeutische interventies

16 Alternatieve ti behandelingsmogelijkheden lijkh d Geen specifieke behandeling Andere Psychofarmaca Antidepressiva, i benzodiazepines, i anti-epileptica,.: il wisselende resultaten, weinig evidentie Cholinesterase inhibitors en memantine Psychosociale en psychotherapeutische ti h interventies ti

17 Cholinesterase inhibitors (Holmes et al 2004)

18 Alternatieve ti behandelingsmogelijkheden lijkh d Geen specifieke behandeling Andere Psychofarmaca Psychosociale en psychotherapeutische interventies Effect van placebo: 30 tot 50% response rate Trials? niet conclusief, methodologische beperkingen Absence of proof is no proof of absence Financiële haalbaarheid

19

20 Alternatieve ti behandelingsmogelijkheden lijkh d Geen specifieke behandeling Andere Psychofarmaca Psychosociale en psychotherapeutische interventies Effect van placebo: 30 tot 50% Trials? niet conclusief, methodologische beperkingen Absence of proof is no proof of absence Financiële haalbaarheid

21 Aanbevelingen Determining etiology of symptoms General therapeutic considerations Shared decision making Identifying target symptoms Choice of Pharmacotherapy Dosages Monitoring effectiveness Monitoring safety Education of patients and caregivers Considering discontinuing or switching pharmacotherapy

22 BEERS criteria Vermijd gebruik van antipsychotica voor gedragsproblemen bij dementie behalve als niet- farmacologische opties falen en er schade zou kunnen zijn bij de patiënt zelf of anderen BEDNURS Te vermijden: langdurig gebruik van antipsychotica voor nietj g g g p y psychotische indicaties gezien beperkt effect, cognitieve deterioratie, extra-pyramidale tekens en anti-cholinerge bijwerkingen

23 Hoe dit waar maken?

24 1 DANK